jaarverslag 2012 Trouwen of samenwonen Pensioenblad voor het vliegend personeel van KLM Jaargang 12 juli 2013 Hoe staat het pensioenfonds ervoor?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "jaarverslag 2012 Trouwen of samenwonen Pensioenblad voor het vliegend personeel van KLM Jaargang 12 juli 2013 Hoe staat het pensioenfonds ervoor?"

Transcriptie

1 Pensioenblad voor het vliegend personeel van KLM Jaargang 12 juli 2013 jaarverslag 2012 Hoe staat het pensioenfonds ervoor? Trouwen of samenwonen wat betekent dat voor uw pensioen?

2 Op de cover: Peter Weststrate, hij is First Officer op de Fokker 70 DEZE KEER IN FOCUS 04 FINANCIËLE POSITIE VAN HET PENSIOENFONDS Een update van de financiele situatie Lobbywerk Toine van der Stee, directeur Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 05 trouwen of samenwonen Peter Weststrate is getrouwd, hoe hebben zij hun pensioen geregeld? Met het woord lobby wordt in het algemeen belangenbehartiging en 06 jaarverslag Wat heeft 2012 ons gebracht 10 DE AFDELING PENSIOENSERVICE Maak kennis met Pieter Willemsen Uw Uniform Pensioenoverzicht alleen nog digitaal? Dat kan! In september ontvangt u uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Hierop kunt u zien welk pensioen u tot nu toe heeft opgebouwd en welk pensioen u ontvangt als u tot uw pensionering bij KLM blijft werken. Ook kunt u zien wat uw nabestaanden ontvangen als u er niet meer bent. Meer informatie? Meer informatie over het UPO vindt u vanaf september op de website. Op de speciale UPO pagina vindt u de meestgestelde vragen en antwoorden over het UPO terug. U kunt ook altijd contact opnemen met Pensioenservice via pensioenservice@klmvliegendfonds.nl of beïnvloeding bedoeld. Vroeger dacht ik dat zoiets alleen in landen als de Verenigde Staten en andere heel grote landen voorkwam. Maar ook in Nederland is het big business. Lobbywerk is niet mijn favoriete bezigheid, maar soms is het een noodzakelijk kwaad. In ons eigen bedrijf en ook daar buiten heb ik zelf een voorkeur om gewoon alle argumenten op een rijtje te zetten en dan een verstandige beslissing te nemen. Maar in de politiek en ook in het uitgebreide polderlandschap daaromheen werkt dat helemaal niet zo. En in de Nederlandse pensioensector is het al niet anders. En er valt heel wat te lobbyen. In de afgelopen jaren, maar eigenlijk al veel langer, wordt de pensioensector en vooral de pensioenfondsen overspoeld met een stortvloed aan nieuwe wetten, regels en toezichthouders. Omdat pensioenen een zaak van lange termijn zijn, zou je denken dat de regelgeving 6 5 Reageren? focus@ klmvliegendfonds.nl Tot nu toe ontvangt u uw UPO ook altijd per post. Vanaf dit jaar kunt u kiezen om uw UPO alleen nog maar digitaal te ontvangen. Via de Pensioenplanner op de website kunt u dit aangeven. Bent u uw wachtwoord voor de Pensioenplanner kwijt? Bij het inloggen kunt u een nieuw wachtwoord opvragen. Wilt u alleen nog een digitale versie? Geef dit dan door vóór 1 augustus 2013, dan verwerken wij uw keuze bij de verzending van het UPO Als u uw keuze na 1 augustus aan ons doorgeeft verwerken wij uw keuze voor de verzending van het UPO ook voor de lange termijn is. Maar niets is minder waar. De huidige Pensioenwet werd in 2007 van kracht. Sinds die tijd volgde de ene na de andere wijziging. En zo gaat het met veel meer zaken. Of het nou de eisen zijn die aan de deskundigheid van bestuursleden worden gesteld of de rentevoet die wordt gebruikt om de verplichtingen van een pensioenfonds te berekenen. De inkt is nog niet droog of het verandert al weer. Dat maakt het leven voor pensioenfondsbestuurders en voor uitvoerders zoals Blue Sky Group er niet gemakkelijker op. En dus is het van het grootste belang dat wij ons flink laten horen en waar mogelijk onze krachten bundelen. Dat geldt nog eens extra omdat je je bij veel nieuwe regeltjes kunt afvragen of de bedenkers er van wel weten hoe het er in de werkelijkheid aan toegaat. U begrijpt meteen waarom ik voor het lobbywerk niet zo geschikt ben. Als uw UPO digitaal beschikbaar is ontvangt u van ons een dat u uw UPO kunt bekijken. Van oudsher hebben de pensioenfondsen in Nederland zich goed georganiseerd. De ondernemingspensioenfondsen deden dat via de Stichting Ondernemings Bestuur Pensioenfonds Vliegend personeel KLM Wanneer u geen toegang meer heeft tot de Pensioenplanner door (deeltijd) pensionering of wanneer u uit dienst gaat ontvangt u het UPO automatisch weer per post. Pensioenstand op Bemanningencentrum Een paar weken nadat u uw UPO ontvangen heeft is het pensioenfonds aanwezig op het Bemanningencentrum. Exacte data en tijden van de stand staan in de begeleidende brief bij het UPO. Medewerkers van Pensioenservice staan u dan graag te woord. Het is aan te raden om uw UPO mee te nemen naar de stand. Altijd op de hoogte? Wilt u altijd op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rondom uw pensioen(fonds)? Meldt u dan aan voor de nieuwsalert via U ontvangt de alert zodra er op de website belangrijk nieuws voor u geplaatst is. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan nieuws over de financiële positie van het fonds of over belangrijke wijzigingen in de pensioenregeling. pensioenfondsen, OPF. In het bestuur van OPF zit al sinds mensenheugenis een vertegenwoordiger van de KLM pensioenfondsen, in dit geval ondergetekende. En veel medewerkers van Blue Sky Group verrichten de nodige werkzaamheden ten behoeve van de organisatie. Daarmee laten de KLM fondsen zien dat ze de belangenbehartiging van groot gewicht vinden en bovendien zitten ze zo dicht bij het vuur en blijven goed op de hoogte van de jongste ontwikkelingen. Meer recent hebben OPF, de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen en de Unie van Beroepspensioenfondsen de krachten gebundeld in de Pensioenfederatie. Dat was nodig omdat de politiek de drie afzonderlijke koepels te gemakkelijk tegen elkaar kon uitspelen en ook omdat Brussel steeds belangrijker wordt. Daar word je helemaal niet gehoord als je niet met één stem spreekt. Ook in het bestuur van de Pensioenfederatie hebben de KLM fondsen op dit moment een vertegenwoordiger. Hoe meer mensen er aan tafel zitten, hoe minder je eigen geluid kan doorklinken. Maar zeker in internationaal perspectief is er meer dat Leden Jeroen van Breukelen, Paul Griffioen (vicevoor zitter), de pensioenfondsen bindt dan ze scheidt. De oud politicus Henk Vonhoff zei Paul Jansen, Arend de Jong (vicevoorzitter), Miriam Kartman, ooit dat je soms iets overbodigs moet doen om iets onzinnigs te vermijden. Eltjo Kok (extern voorzitter), Lou van Munster, Bert Oudshoorn, Dat begin ik dus steeds beter te leren. Harm van de Pol (plv.), Hans Tettero. focus juli

3 actueel Reageren? mail naar life event Financiële positie van het pensioenfonds Dekkingsgraad eerste kwartaal 2013 Aan het einde van het eerste kwartaal van 2013 was de nominale dekkingsgraad 130,1%. De nominale dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen (de toekomstige pensioen uitkeringen) van het pensioenfonds. Volgens de wettelijke richtlijnen moeten pensioenfondsen reserves hebben die als buffer kunnen dienen in slechte tijden. De wettelijk vereiste buffer voor ons fonds is 17,8%. De vereiste dekkingsgraad komt op 117,8%. Dezelfde wettelijke richtlijnen geven ook aan welk vermogen een pen sioenfonds minimaal moet hebben. Deze minimaal vereiste dekkingsgraad is 105%. Eind mei was de nominale dekkingsgraad 128,1%. In de grafiek ziet u het verloop van de nominale dekkingsgraad en de vereiste dekkingsgraad. Andere belangrijke resultaten eerste kwartaal 2013 Het beleggingsrendement was 1,9% Het pensioenvermogen bedroeg 7,1 miljard per eind maart 2013 Meer weten over de financiële positie van het fonds? Op vindt u de actuele dekkingsgraad en alle kwartaalberichten. Verloop dekkingsgraden Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM sep 08 dec 08 MRT 09 jun 09 sep 09 dec 09 nominale dekkingsgraad mrt 10 jun 10 sep 10 dec 10 mrt 11 jun 11 sep 11 vereiste dekkingsgraad dec 11 mrt 12 jun 12 sep 12 dec 12 MRT 13 jun 13 Het is belangrijk dat de ander goed achterblijft Peter Weststrate (30) is First Officer op de Fokker 70. Bijna zes jaar geleden trouwde hij met zijn partner. Hoe hebben zij hun pensioen geregeld? Met ons huwelijk regelden we meteen alle financiën voor elkaar. Niet alleen de pensioenzaken, maar bijvoorbeeld ook een levensverzekering. Wij vinden het belangrijk dat de ander goed achterblijft als één van ons twee iets zou overkomen. Alles in één keer geregeld Voor we gingen trouwen, woonden we al samen. We hebben toen ook een samenlevingscontract overwogen, maar als je daarvoor kiest, moet je eigenlijk nog steeds van alles afspreken. Daarom besloten wij te trouwen, waarmee we in één klap alles goed konden vastleggen. Vlak voor ons huwelijk kwam ik in dienst bij KLM en heb ik waardeoverdracht aangevraagd voor de uitstaande pensioenrechten die ik elders had opgebouwd. Mijn partner werkte wel al bij KLM. Hij is deelnemer van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Toen ik ook bij KLM in dienst kwam, werd hij doordat we getrouwd zijn, automatisch geadministreerd als mijn partner. Ik merkte direct dat de pensioenregeling van de vliegers best compleet is en dat er goede voorzieningen voor het nabestaandenpensioen zijn getroffen. Toekomstmuziek Het duurt voor ons nog even, maar we zien ons pensioen zeker als onderdeel van de gehele financiële planning. Door de actuele ontwikkelingen is de toekomst op financieel gebied momenteel erg onzeker. Het blijft lastig in te schatten wat dit gaat betekenen voor mij, over 26 jaar. Ik weet eigenlijk niet welke manier van sparen nu het slimst is. Daarom proberen we waar mogelijk bij te sparen, in het verleden door middel van spaarloon en nu in de vorm van levensloop. Dan zijn we goed bezig, toch? Wat is er geregeld voor uw partner? Als u getrouwd bent, een geregistreerd partnerschap bent aangegaan óf als KLM uw samen levingsverband heeft erkend, is uw partner aangemeld bij het pensioen fonds. In dat geval is er automatisch een nabestaandenpensioen voor uw partner verzekerd voor het geval u komt te overlijden. Dit pensioen bestaat uit: Levenslang nabestaandenpensioen: 70% van het te bereiken ouderdomspensioen; Tijdelijk nabestaandenpensioen: voorziet in een tijdelijk inkomen voor uw partner tot de AOWgerechtigde leeftijd (uiterlijk de 67 e verjaardag van uw partner). Meer weten? Meer weten over de gevolgen van samenwonen of trouwen voor uw pensioen? Bekijk de brochure Pensioen bij trouwen of samenwonen via de website van het pensioenfonds. ( 4 focus juli

4 Reageren? mail naar jaarverslag 2012 Samenvatting De koersen van aandelen en vastgoed stegen. Het jaar eindigde daardoor met bovengemiddelde beleggingsrendementen Vanwege de dekkingsgraad van 126,7% besloot het bestuur tot een volledige indexatie Positieve ontwikkelingen van onzekerheid. De koersen van De rendementen voor de hoofdcate- beperken van risico. Dit was uit zorg naar de dag van de 65e verjaardag. de site om deelnemers te informeren Het bestuur gaf in 2012 veel aandacht aandelen en vastgoed stegen weer. gorieën beleggingen waren in 2012: over een (op middellange termijn) Vanaf 2013 vindt verdere verschuiving over de wijzigingen in de AOW en de aan de onrust op de financiële mark- Het jaar eindigde daardoor met Vastrentende waarden 14,1% oplopende inflatie en daarmee ook van de AOW-ingangsdatum plaats. maatregelen van het pensioenfonds. ten. Vooral de grote onzekerheid over de euro was zorgwekkend, vanwege de bovengemiddelde beleggingsrendementen. Aandelen 16,4% Vastgoed 14,3%. stijgende rente. Eind 2012 besloot het pensioenfonds tot een nieuwe Deze verschuiving zorgt voor een AOW-hiaat (inkomensdaling vanaf Nieuwe overlevingstafels gevolgen voor de economie, de rente en dus voor de vermogenspositie van Goed beleggingsresultaat Door risicobeschermende maatregelen, zoals derivaten is het totaalrendement risicospreiding van de aandelenportefeuille. Dit was deels vanwege de eerste dag van de maand dat een deelnemer 65 jaar wordt tot het Het fonds past per 31 december 2012 de nieuwe overlevingstafels van het het fonds. Het bestuur heeft een Het pensioenfonds behaalde over 2012 verlaagd. kansen in ontwikkelende landen en moment dat hij/zij AOW ontvangt). Actuarieel Genootschap (AG), financieel crisisplan opgesteld met daarin de procedure voor een financiële crisis en de maatregelen een goed beleggingsresultaat met een totaalrendement van 12,9%. Dit was in 2011 nog 3,6%. Het vermogen ging Risicospreiding Het bestuur paste in 2012 de strate- deels uit defensief oogpunt. Volledige indexatie Het bestuur besloot tot een compensatie van dit hiaat. Deze compensatie betreft voorlopig de diensttijd tot Prognosetafel AG , toe. Deze overlevingstafels zijn gebaseerd op de laatste verwachtingen voor die het bestuur dan treft. hierdoor omhoog naar bijna 7 miljard gische beleggingsmix aan. Dit was Vanwege de dekkingsgraad eind 2012 uiterlijk 1 januari 2013 en geldt voor het sterfteverloop van de gehele euro en de dekkingsgraad steeg van mede vanwege de onzekerheid rond van 126,7% besloot het bestuur tot een deelnemers, gewezen deelnemers en Nederlandse bevolking. Specifiek voor De beurzen ontwikkelden zich positief 122,1% eind 2011 naar 126,7% eind de euro, maar met handhaving van de volledige indexatie. Het pensioenfonds pensioengerechtigden, die 65 jaar het pensioenfonds hanteert het fonds vanaf juni Toen kwam er namelijk De dekkingsgraad nam ook toe doelstelling om in relatief solide verhoogde zowel de ingegane worden na 1 april Voor 2013 en correctietabellen op de Prognosetafel. een onvoorwaardelijke monetaire door het besluit van DNB om vanaf 1 eurolanden te beleggen. Ook werd iets pensioenen als de opgebouwde later gaat het bestuur er van uit dat de Deze zijn in 2012 ook herzien. verruiming door de centrale banken van Europa en de Verenigde Staten om de oktober 2012 de Ultimate Forward Rate (UFR) te hanteren, een nieuwe rente- meer belegd in obligaties uit opkomende landen. pensioenaanspraken per 2013 met 1,7% (loonindex CBS). arbeidsvoorwaardelijke partijen nog nadere afspraken zullen maken. Profielschets economische malaise te bestrijden. Verder zorgde een uitstel van het methode voor de berekening van de verplich tingen. Het bestuur koos er verder voor om de AOW-hiaatcompensatie Het fonds financiert de compensatie uit een extra reserve die in het verleden In maart 2012 was er een bestuursevaluatie en is een profielschets voor vervallen van fiscale stimulerings- portefeuille vastrentende waarden Per 1 april 2012 verschoof de ingangs- mede voor mogelijke ingrepen in de het bestuur opgesteld. Deze profiel- maatregelen in de Verenigde Staten meer te richten op het behalen van datum van de AOW van de eerste dag van AOW is gevormd. Het pensioenfonds schets gebruikt het pensioenfonds bij ( fiscal cliff ) voor een verdere afname optimaal rendement en minder op het de maand waarin iemand 65 jaar wordt plaatste eind 2012 een AOW-dossier op nieuwe benoemingen. 6 focus juli

5 Reageren? mail naar jaarverslag 2012 Kerncijfers (bedragen in miljoenen euro s) Deelnemers Aantal actieve deelnemers Aantal gewezen deelnemers Aantal pensioengerechtigden Totaal Premies en uitkeringen Premies vóór premiekorting 164,5 156,6 Premiekorting Uit de nulmeting bleek dat zowel deelnemers als pensioengerechtigden de communicatie hoog waarderen Premies na premiekorting 164,5 156,6 Pensioenuitkeringen 184,3 178,6 Vermogen Stichtingskapitaal en reserves 1.476, ,4 Voorziening pensioenverplichtingen 5.520, ,9 Communicatie Deelnemersonderzoek Bemanningencentrum Dekkingsgraad 126,7% 122,1% Meerjarenplan In 2012 is een beleidskader commu ni- Voor een beter beeld van de waardering en de effectiviteit van de communicatie Na het uitkomen van het jaarlijkse uniform pensioenoverzicht (UPO) voor Indexering pensioenen en pensioenrechten 1,7% 1,4% catie voor de periode liet het bestuur in najaar 2012 een deelnemers verzorgde het fonds vastgesteld. Dit meerjarenplan zet in op toegankelijkheid, verdere digitalisering van de informatievoorziening en op persoonlijk contact. Bij het meerjaren plan hoort ook een extern bureau een nulmeting doen. Hieruit bleek dat zowel deelnemers (8,2) als pensioengerechtigden (8,6) de communicatie hoog waarderen. Een andere uitkomst was dat bijna 90% gedurende twee weken een informatiestand op het bemanningencentrum. Deelnemers konden daar terecht voor meer informatie over hun pensioenaanspraken. Beleggingen Vastgoed 893,3 814,3 Aandelen 2.220, ,5 Vastrentende waarden 3.667, ,9 periodieke meting van de effectiviteit van de ondervraagden open staat voor Overig 215,7-136,2 van de communi catie. pensioeninformatie. Verbeterpunten zijn het bevorderen van het gebruik van Totaal 6.997, ,5 de website en pensioenplanner en meer informatie over de gevolgen van privégebeurtenissen op het pensioen. Totaalrendement 12,9% 3,6% Vijfjaarsgemiddeld totaalrendement 5,1% 3,0% Tienjaarsgemiddeld totaalrendement 7,0% 5,9% Meer lezen? Het volledige jaarverslag kunt u als dynamische ( bladerbare) versie bekijken op de website De gedrukte versie kunt u opvragen bij de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group, pensioenservice@klmvliegendfonds.nl of focus juli

6 Reageren? mail naar u spreekt met... De mensen achter de afdeling Pensioenservice De afgelopen jaren zie ik wel steeds meer interesse voor pensioen Pensioen is een onderwerp dat van oudsher de nodige vragen oproept. Deelnemers van Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM kunnen daarom met vragen over hun pensioen altijd terecht bij Pensioenservice. In de rubriek U spreekt met. brengen we de medewerkers van Pensioen service in beeld. Deze keer: Pieter Willemsen, al vier jaar werkzaam bij Pensioenservice, waar hij zich onder meer bezighoudt met het Vliegend fonds. voor alle vragen over uw pensioen: (020) ma t/m vrij 08:30 tot 17:00 uur Voor ik hier kwam werken was ik als bewindvoerder werkzaam in de wettelijke schuldsanering. Maar mijn interesse lag toch meer in de richting van pensioen, dus toen ik bij Blue Sky Group aan de slag kon, heb ik de minnetjes vóór de bedragen verruild voor plusjes. Wat mij verbaast, is het feit dat mensen in het algemeen weinig interesse tonen in hun pensioen. Terwijl ons pensioen, na het eigen huis, de grootste spaarpot is die we hebben. Het pensioenbewustzijn van de gemiddelde Nederlander is onvoldoende. Vaak hebben ze geen idee hoe hun regeling er precies uit ziet en wat dat op lange termijn voor hen gaat betekenen. Pensioenbewustzijn Het gekke is dat Nederlanders juist heel prijsbewust zijn. Bij een spaarrekening bijvoorbeeld, gaan we altijd op zoek naar de hoogste rente. Maar zodra we een beslissing genomen hebben, zetten we het van ons af en kijken we er jaren niet meer naar om. Ook bij het afsluiten van een hypotheek worden alle mogelijke hypotheekvormen zorgvuldig tegen het licht gehouden. Vervolgens wordt een besluit genomen en de hypotheek voor een aantal jaren vastgezet. Naar ons pensioen kijken we amper om, terwijl we daar ons hele werkende leven voor sparen en er ons hele gepensioneerde leven mee moeten doen. Daarom vind ik het goed dat in de Pensioenwet de communicatie richting deelnemers is aangescherpt. Het Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM doet er alles aan om het pensioen bewustzijn van deelnemers aan te wakkeren. Bijvoorbeeld via de website, Focus en presentaties aan beginnende vliegers. ons pensioen is, na het eigen huis, de grootste spaarpot die we hebben. Pensioenfondsen negatief in het nieuws De afgelopen jaren zie ik wel steeds meer interesse voor het pensioen. Dat komt enerzijds doordat pensioenuitvoerders vaker communiceren met hun deelnemers. Anderzijds speelt de financiële crisis een grote rol. Elke dag zijn er in de media wel berichten te vinden over pensioenfondsen die de pensioenen niet kunnen indexeren of zelfs moeten korten. Dat zet mensen aan het denken. Opeens vragen zij zich af hoe het eigenlijk met hun eigen pensioen gesteld is. Life events Pensioenbewustzijn betekent niet dat mensen elke dag met hun pensioen bezig moeten zijn. Maar het is wel goed om te weten dat bepaalde life events zoals trouwen, samenwonen, scheiden of minder werken, van invloed zijn op het pensioen. Alleen als iemand weet wat de gevolgen zijn van zijn acties, is hij in staat om écht bewust te kiezen. Een goed voorbeeld is het aangaan van een relatie. Ik zeg altijd tegen deelnemers: maak liever goede afspraken over het pensioen op het moment dat jullie verliefd zijn, dan wanneer jullie met elkaar in scheiding liggen. In Nederland is iedereen vrij om afspraken te maken over de verdeling van het pensioen. Gebeurt dit niet, dan geldt de wet en heeft de ex-partner bij een scheiding recht op de helft van het pensioen dat tijdens de relatie is opgebouwd. Wat ook bij veel mensen niet bekend is, is dat het pensioenfonds tot maximaal twee jaar na de echtscheiding medewerking verleent aan de verdeling van het pensioen. Het recht op verdeling van het pensioen vervalt daarna niet, maar het pensioenfonds werkt dan niet meer mee aan de verdeling. Periodieke pensioencheck Daarom raad ik iedereen aan om zich af en toe te verdiepen in zijn of haar pensioensituatie. Noem het een periodieke pensioencheck. Dat kan heel makkelijk, bijvoorbeeld op het moment dat je het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) krijgt toegestuurd. Maak goede afspraken over je pensioen op het moment dat je verliefd bent Op die manier kunnen deelnemers heel makkelijk checken of ze qua pensioenopbouw op de gewenste koers liggen. Is dit nu niet het geval, dan kan er meteen worden bijgestuurd. Bijvoorbeeld door het huis af te lossen, door geld te sparen of te beleggen. Zo kan iemand voorkomen dat hij of zij te maken krijgt met een onverwachte inkomensterugval na pensionering. 10 focus juli

7 alle life events op een rijtje Het pensioenfonds biedt u een brochurereeks over verschillende life events en het effect daarvan op uw pensioen. U kunt de brochures: Downloaden via >> Documenten >> Brochures Opvragen via de afdeling Pensioenservice. Mail dan naar pensioenservice@klmvliegendfonds.nl of bel naar (020) De brochures gaan over: In dienst - This is your Captain speaking Uit dienst - n nieuwe bestemming* Pensioen ontvangen - Genoeg vlieguren Pensioen bij scheiding - Verder op gescheiden paden Bijna met pensioen - Vooruit blijven kijken* Non activiteit - Non activiteit en verlofregelingen Deeltijd werken - Je tijd anders indelen Arbeidsongeschiktheid - Arbeidsongeschikt en nu? Trouwen of samenwonen - In de wolken Overlijden en pensioen voor uw nabestaanden - voor uw naasten* *nog in ontwikkeling Colofon Focus verschijnt driemaal per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Pensioenfonds Vliegend personeel KLM. Redactie Blue Sky Group B.V., Amstelveen Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen E focus@klmvliegendfonds.nl Tekst Blue Sky Group B.V., Amstelveen, Lamar communicatie, Amsterdam Art direction, ontwerp en opmaak Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Fotografie Don Wijns, Amsterdam e.a. Illustratie Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Druk Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk aan de Amstel contact E pensioenservice@klmvliegendfonds.nl T (020) F (020) Mail naar focus@vliegendfonds.nl

bestem - ming? Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst Uit dienst Uit dienst Pensioen ontvangen Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen

bestem - ming? Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst Uit dienst Uit dienst Pensioen ontvangen Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen

Nadere informatie

VERGEET NIET UIT TE CHECKEN...

VERGEET NIET UIT TE CHECKEN... Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een

Nadere informatie

IN DE WOLKEN! Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen.

IN DE WOLKEN! Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen. Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen

Nadere informatie

ALS U ER NIET MEER BENT...

ALS U ER NIET MEER BENT... Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een

Nadere informatie

SCHEIDEN EN DAN? Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Pensioen bij scheiding

SCHEIDEN EN DAN? Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Pensioen bij scheiding Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement van 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers

Nadere informatie

SAMEN VERDER! Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen

SAMEN VERDER! Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement van 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers

Nadere informatie

KLAAR VOOR EEN NIEUWE FASE? Straks met pensioen? Lees nu wat u moet weten. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding

KLAAR VOOR EEN NIEUWE FASE? Straks met pensioen? Lees nu wat u moet weten. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement van 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers

Nadere informatie

JE TIJD ANDERS INDELEN

JE TIJD ANDERS INDELEN Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een

Nadere informatie

SCHEIDEN EN DAN? Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Pensioen bij scheiding

SCHEIDEN EN DAN? Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Pensioen bij scheiding Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement van 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers

Nadere informatie

nws 14 PIT 11 van start 15 uitkeringsspecificatie pensioen in zicht Augustus 2013 Jaargang 12 Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC

nws 14 PIT 11 van start 15 uitkeringsspecificatie pensioen in zicht Augustus 2013 Jaargang 12 Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC Augustus 2013 Jaargang 12 Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC nws 2 Nieuwe website nieuwsbrief Deelnemersvergadering 3 column 4 aanpassingen pensioenreglement 5 Bijna met pensioen 6 Jaarverslag

Nadere informatie

Denk aan de gevolgen voor uw pensioen

Denk aan de gevolgen voor uw pensioen Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM en is bedoeld voor het vliegend personeel van KLM. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM

Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Q&A Pensioensessies Cargo nieuwe deelnemers vanuit Martinair Maart en april 2014 Amstelveen, 10 april 2014 Inhoud 1 Q&A 3 1.1 Wettelijke bepalingen 3 1.2 Waardeoverdracht

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? Inleiding Iedereen die in dienst komt bij UWV start

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

N NIEUWE BESTEM - MING? Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding

N NIEUWE BESTEM - MING? Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen

Nadere informatie

Scheiden of einde relatie

Scheiden of einde relatie Scheiden of einde relatie Net zo goed als trouwen en gaan samenwonen, heeft ook het einde van een relatie of een scheiding gevolgen voor je pensioen. Inleiding Het is nooit de bedoeling, maar we weten

Nadere informatie

Uit elkaar STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS

Uit elkaar STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS Over deze brochure Deze brochure is bedoeld voor SBZ-deelnemers. Om de brochure leesbaar te houden, hebben we het daarom over u. Als we uw ex-partner

Nadere informatie

VOOR PARTNER & KINDEREN

VOOR PARTNER & KINDEREN & KINDEREN Voor uw naasten Wij bieden verschillende voorzieningen voor uw partner en kinderen. Daarmee kunt u ervoor zorgen dat zij financieel verzorgd achterblijven als u komt te overlijden. In deze brochure

Nadere informatie

ONZE TOEKOMST SAMEN. Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen

ONZE TOEKOMST SAMEN. Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pen sioen van Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel en is bedoeld voor cabinemedewerkers die in dienst zijn van KLM of KLC. Hoewel deze brochure

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? De Ahold Pensioenregeling 2015 Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Als u 21 jaar of ouder bent, bouwt u vanaf uw datum in dienst pensioen bij ons op. Dit

Nadere informatie

UIT ELKAAR. Verder op gescheiden paden

UIT ELKAAR. Verder op gescheiden paden ELKAAR Verder op gescheiden paden Uit elkaar Het verbreken van een relatie is een ingrijpende en stressvolle gebeurtenis. Ook de verdeling van uw pensioen is iets wat u met elkaar moet bespreken. Er zijn

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?

Nadere informatie

EEN NIEUWE FASE IN ZICHT. Wat u moet weten als u straks met pensioen gaat. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding

EEN NIEUWE FASE IN ZICHT. Wat u moet weten als u straks met pensioen gaat. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pen sioen van Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel en is bedoeld voor cabinemedewerkers die in dienst zijn van KLM of KLC. Hoewel deze brochure

Nadere informatie

UIT ELKAAR. Verder op gescheiden paden

UIT ELKAAR. Verder op gescheiden paden ELKAAR Verder op gescheiden paden Uit elkaar Het verbreken van een relatie is een ingrijpende en stressvolle gebeurtenis. Ook de verdeling van uw pensioen is iets wat u met elkaar moet bespreken. Er zijn

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015 Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Dekkingsgraad (UFR): 108,3% Beleidsdekkingsgraad: 110,0% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2015 1 e halfjaar:

Nadere informatie

1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017

1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2017 Den Haag, april 2017 Samenvatting cijfers per 31 maart 2017 Dekkingsgraad (UFR): 103,3% Beleidsdekkingsgraad: 100,4% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m maart:

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

Inleiding. Wanneer kan ik met pensioen? gaat uiterlijk in op 67 jaar.

Inleiding. Wanneer kan ik met pensioen? gaat uiterlijk in op 67 jaar. Bijna met pensioen De dag van uw pensionering komt snel dichterbij. Sommige zaken rond uw pensionering staan (wettelijk) vast, maar er valt ook genoeg te kiezen. Welke keuzes kunt u maken? Inleiding Ieder

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw onderneming is actief in de Metaal en Techniek. Daarom is het pensioen van uw werknemers ondergebracht bij Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT).

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016

1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Samenvatting cijfers per 31 maart 2016 Dekkingsgraad (UFR): 97,7% Beleidsdekkingsgraad: 102,0% Belegd vermogen: 21,9 miljard Rendement 1 e kwartaal

Nadere informatie

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld,

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld, De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, April 2016 Beste heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen? Dan

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?

Nadere informatie

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen.

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting DNB-dekkingsgraad 125,2% per 31 december 2012, toename van 3,6%-punt ten opzichte van 30 september 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website Beleggingsrendement

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,0% naar 123,6% Reële dekkingsgraad

Nadere informatie

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, September 2014. Geachte heer Voorbeeld,

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, September 2014. Geachte heer Voorbeeld, De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, September 2014 Geachte heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen?

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Een NIEUWE baan. Wat betekent dit voor uw pensioen?

Een NIEUWE baan. Wat betekent dit voor uw pensioen? Een NIEUWE baan Wat betekent dit voor uw pensioen? Inhoud 1. Een nieuwe baan 3 2. Wat betekent een nieuwe baan voor uw ouderdomspensioen? 3 2.1. U heeft al pensioen opgebouwd bij PFZW 3 2.2. U heeft al

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

Pensioenblad voor het grondpersoneel van KLM JAARGANG 15 AUGUSTUS 2018

Pensioenblad voor het grondpersoneel van KLM JAARGANG 15 AUGUSTUS 2018 Pensioenblad voor het grondpersoneel van KLM JAARGANG 15 AUGUSTUS 2018 terugblik 2017 en vooruitblik 2018 Focus is het pensioenblad voor grondpersoneel van KLM, KHS en KLS. OVERZICHT 2017 Hoe deed uw pensioensfonds

Nadere informatie

Het overzicht dat u nu heeft ontvangen, laat uw pensioensituatie zien zoals deze was op 31 december 2014.

Het overzicht dat u nu heeft ontvangen, laat uw pensioensituatie zien zoals deze was op 31 december 2014. Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?

Nadere informatie

IN DE WOLKEN! Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen.

IN DE WOLKEN! Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen. Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen

Nadere informatie

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2015. Geachte heer Voorbeeld,

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2015. Geachte heer Voorbeeld, De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, April 2015 Geachte heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen?

Nadere informatie

Mijn Pensioen. Makkelijk uw pensioen plannen in Mijn PME

Mijn Pensioen. Makkelijk uw pensioen plannen in Mijn PME Mijn Pensioen Misschien kijkt u ernaar uit: stoppen met werken. Tijd voor uzelf en genieten van uw oude dag. Of wilt u juist langer blijven werken? In deze brochure leest u alles over de keuzes die u kunt

Nadere informatie

Nabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten.

Nabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Nabestaandenpensioen Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Inleiding De pensioenregeling van UWV voorziet standaard in een

Nadere informatie

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende

Nadere informatie

Overlijden. Wat is er geregeld voor uw nabestaanden?

Overlijden. Wat is er geregeld voor uw nabestaanden? Overlijden Wat is er geregeld voor uw nabestaanden? Leeswijzer Deze brochure is opgebouwd uit vier delen: Wat houdt 1. Wat houdt in? In dit eerste deel vindt u algemene informatie. Ook vindt u hier informatie

Nadere informatie

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op De Ahold Pensioenregeling 2015 Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Met ingang van uw 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouwt u pensioen bij ons op. Dit doet u via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Wegwijzer GE Pensioen. Inzicht in uw pensioensituatie

Wegwijzer GE Pensioen. Inzicht in uw pensioensituatie Wegwijzer GE Pensioen Inzicht in uw pensioensituatie Inleiding Met de Wegwijzer GE Pensioen krijgt u informatie over uw pensioenregeling en kunt u inzicht krijgen in uw eigen pensioensituatie. De pensioenwijzer

Nadere informatie

BIJNA MET PENSIOEN. Vooruit blijven kijken. Bijna met pensioen Wat is standaard geregeld?

BIJNA MET PENSIOEN. Vooruit blijven kijken. Bijna met pensioen Wat is standaard geregeld? PENSIOEN Vooruit blijven kijken Gaat u bijna met pensioen? Dan staat u voor een aantal belangrijke keuzes. Wij helpen u graag om u goed voor te bereiden op uw pensionering. Hier vindt u informatie over

Nadere informatie

De heer S.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, September 2014. Geachte heer Voorbeeld,

De heer S.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, September 2014. Geachte heer Voorbeeld, De heer S.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, September 2014 Geachte heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen?

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2014-1 juli 2014 t/m 30 september 2014 Nominale dekkingsgraad is gedaald van 123,1% naar 117,0% Beleggingsrendement is 1,8%, Obligaties stegen

Nadere informatie

Nieuwsbrief pensioenfonds Werk en (re)integratie. Flits. Wat weet u over uw pensioen?

Nieuwsbrief pensioenfonds Werk en (re)integratie. Flits. Wat weet u over uw pensioen? Nieuwsbrief pensioenfonds Werk en (re)integratie Mei 2011 Flits Wat weet u over uw pensioen? Uw pensioen. Dat klinkt voor veel mensen nog heel ver weg. Toch is het belangrijk om daar nu al over na te denken.

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Kwartaalbericht 2013 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2013 122,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Pensioenbeleggen. Individueel pensioenbeleggen bij Pensioenfonds UWV

Pensioenbeleggen. Individueel pensioenbeleggen bij Pensioenfonds UWV Pensioenbeleggen Individueel pensioenbeleggen bij Pensioenfonds UWV Inleiding Via Individueel Pensioenbeleggen kun je zelf extra pensioen opbouwen. Deelname is vrijwillig. Echter, sinds januari 205 is

Nadere informatie

Hoe blijft je gezin achter?

Hoe blijft je gezin achter? Hoe blijft je gezin achter? Weet jij of jouw partner en kinderen geld genoeg hebben als jij doodgaat? Misschien denk je niet zo graag aan je eigen dood. Toch moet je nu nadenken of er na jouw dood genoeg

Nadere informatie

Einde relatie. Philips flex pensioen Met het oog op de toekomst. Einde relatie en uw pensioen in 5 stappen. Stichting Philips Pensioenfonds

Einde relatie. Philips flex pensioen Met het oog op de toekomst. Einde relatie en uw pensioen in 5 stappen. Stichting Philips Pensioenfonds Welkom Gevolgen bij voor Philips uw pensioen Pensioenfonds Einde relatie Einde relatie en uw pensioen in 5 stappen Stichting Philips Pensioenfonds Philips flex pensioen Met het oog op de toekomst Belangrijk

Nadere informatie

Risico s rond pensioen

Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling

Nadere informatie

PENSIOENBROCHURE. Pensioensparen

PENSIOENBROCHURE. Pensioensparen PENSIOENBROCHURE Pensioensparen Pensioenbrochure Pensioensparen Waarom deze brochure? Deze brochure geeft antwoord op de vraag hoe u kunt sparen voor extra pensioen. En wat er met het gespaarde pensioenkapitaal

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

Brochure Risico s rond pensioen

Brochure Risico s rond pensioen Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hoge verwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is gedaald ten opzichte van eind juni; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten De heer/mevrouw A. START STRAAT 1234 1234 AA WOONPLAATS behandeld door telefoonnummer ons kenmerk Klant Team StiPP (088) 008 40 60 950. briefcodering burgerservicenummer datum Betreft: Welkomstbericht

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017

2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Samenvatting cijfers per 30 juni 2017 Dekkingsgraad (UFR): 104,9% Beleidsdekkingsgraad: 101,8% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m juni:

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten De heer/mevrouw A. START STRAAT 1234 1234 AA WOONPLAATS behandeld door telefoonnummer ons kenmerk Klant Team StiPP (088) 008 40 60 950. briefcodering burgerservicenummer datum Betreft: Welkomstbericht

Nadere informatie

Laag 2 netto pensioenregeling. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Netto ouderdomspensioen. Netto nabestaanden- en wezenpensioen

Laag 2 netto pensioenregeling. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Netto ouderdomspensioen. Netto nabestaanden- en wezenpensioen Laag 2 netto pensioenregeling Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Netto ouderdomspensioen Via uw werkgever KLM neemt u deel in de netto pensioenregeling van Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM en bouwt

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Uit dienst. Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu?

Uit dienst. Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu? Uit dienst Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd bij UWV nog

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Ieder jaar ontvangt u een persoonlijk pensioenoverzicht van uw pensioenfonds: het Uniform Pensioenoverzicht (UPO).

Ieder jaar ontvangt u een persoonlijk pensioenoverzicht van uw pensioenfonds: het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Toelichting op het UPO Uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) Ieder jaar ontvangt u een persoonlijk pensioenoverzicht van uw pensioenfonds: het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Toelichting op het UPO 2018

Nadere informatie

2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016

2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016 Samenvatting cijfers per 30 juni 2016 Dekkingsgraad (UFR): 99,0% Beleidsdekkingsgraad: 99,6% Belegd vermogen: 23,3 miljard Rendement 1 e halfjaar 2016:

Nadere informatie

Scheiden of einde relatie

Scheiden of einde relatie Scheiden of einde relatie Net zo goed als trouwen en gaan samenwonen, heeft ook het einde van een relatie of een scheiding gevolgen voor je pensioen. N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd

Nadere informatie

Jaarbericht 2014. Financiële positie Pensioenfonds Forbo 3. 2014 in cijfers 5. Wijzigingen in de pensioenregeling 7

Jaarbericht 2014. Financiële positie Pensioenfonds Forbo 3. 2014 in cijfers 5. Wijzigingen in de pensioenregeling 7 Jaarbericht 2014 Financiële positie Pensioenfonds Forbo 3 2014 in cijfers 5 Wijzigingen in de pensioenregeling 7 De organisatie Pensioenfonds Forbo 8 Kerncijfers 11 2014 stond vooral in het teken van gewijzigde

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Overlijden en uw pensioen

Overlijden en uw pensioen Overlijden en uw pensioen Bij pensioenfonds Metaal en Techniek bouwt u een inkomen op voor als u stopt met werken. U bouwt ook pensioen op voor uw partner en kinderen, voor als u er zelf niet meer bent.

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers

TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers Postbus 2290 Nl-3430 DL Nieuwegein www.pfecolab.nl TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers Stichting Pensioenfonds Ecolab Wat heeft u aan het Uniform pensioenoverzicht? Het Uniform

Nadere informatie

UW MENSEN, UW kapitaal. Onderdeel van een geoliede machine. Pensioen in het kort PLAN YOUR FUTURE

UW MENSEN, UW kapitaal. Onderdeel van een geoliede machine. Pensioen in het kort PLAN YOUR FUTURE UW MENSEN, UW kapitaal Onderdeel van een geoliede machine Pensioen in het kort PLAN YOUR FUTURE Welkom bij Cappital! U bouwt via uw werkgever pensioenkapitaal op, om op uw pensioenleeftijd pensioen aan

Nadere informatie

4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016

4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Samenvatting cijfers per 31 december 2015 Dekkingsgraad (UFR): 100,5% Beleidsdekkingsgraad: 104,4% Belegd vermogen: 19,9 miljard Rendement 4 e

Nadere informatie

Pensioen. Waardeoverdracht bij indiensttreding

Pensioen. Waardeoverdracht bij indiensttreding Uw Pensioen Waardeoverdracht bij indiensttreding In deze brochure over waardeoverdracht staat algemene informatie en is bedoeld om deelnemers aan het Stichting Pensioenfonds SNT (STPS) algemene informatie

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2013-1 juli 2013 t/m 30 september 2013 Nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,3% naar 120,3% Beleggingsrendement is 1,8% Het belegd vermogen

Nadere informatie