WERKLOOSHEID IN HELMOND 2011

Transcriptie

1 WERKLOOSHEID IN HELMOND 2011

2 Werkloosheid in Helmond 2011 Gemeente Helmond WERKLOOSHEID IN HELMOND 2011 Onderzoek en Statistiek

3 COLOFON Titel: Werkloosheid in Helmond 2011 Opdrachtgever: Gemeente Helmond Opdrachtnemer: Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Helma van den Heuvel & Marian Foolen Datum: september 2011

4 LIJST MET DEFINITIES Feitelijke beroepsbevolking Niet-werkende werkzoekende (NWW) Potentiële beroepsbevolking Tot de feitelijke beroepsbevolking worden personen in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar gerekend die: tenminste 12 uur per week werken, of die werk hebben aanvaard waardoor ze tenminste 12 uur per week gaan werken, of die verklaren tenminste 12 uur per week te willen werken, daarvoor beschikbaar zijn en activiteiten ontplooien om werk voor tenminste 12 uur per week te vinden (het is daarbij niet relevant of men al dan niet bij het WERKbedrijf staat ingeschreven) Voor Helmond is de totale feitelijke beroepsbevolking bekend. Dit geldt niet voor alle subgroepen die onder de aandacht worden gebracht in deze rapportage (bijvoorbeeld voor de wijken en etnische groepen). In deze gevallen wordt er een vergelijking gemaakt met de potentiële beroepsbevolking. De potentiële beroepsbevolking (het arbeidspotentieel) bestaat uit alle mensen in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar, ongeacht of ze (willen) werken of niet. Iemand die bij het WERKbedrijf ingeschreven staat als werkzoekende zonder werk of als werkzoekende die minder dan 12 uur per week werkt, en een baan zoekt voor 12 uur of meer per week, met een inschrijfdatum en geen uitschrijfdatum. Het begrip niet-werkende werkzoekende is enigszins verwarrend omdat binnen deze groep ook mensen zitten die niet actief op zoek zijn naar werk omdat zij bijvoorbeeld een re-integratietraject volgen. Men staat ingeschreven in de regio waar men woonachtig is. Het NWW-werkloosheidspercentage wordt uitgerekend door het aantal NWW (in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar) af te zetten tegen het aantal mensen in de feitelijke of potentiële beroepsbevolking. Het meest wenselijke is om het werkloosheidspercentage te bepalen aan de hand van de feitelijke beroepsbevolking. Aangezien deze niet bekend is voor alle subgroepen, zoals voor de verschillende wijken van Helmond, is er in deze rapportage gekozen voor de potentiële beroepsbevolking. Daar waar mogelijk wordt de feitelijke beroepsbevolking gebruikt. Tot de potentiële beroepsbevolking behoren alle mensen in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar. SCHEMA ARBEIDSMARKTPARTICIPATIE 0-14 jarigen Bevolking Helmond Totaal nietwerkenden/nietwerkzoekenden* jarigen (Potentiële (potentiële beroepsbevolking) NWWwerkloosheidspercentage 65- plussers Nietberoepsbevolking* NWW (Feitelijke) beroepsbevolking* Werkenden* * Deze gegevens berusten niet op een feitelijke registratie (zoals het geval is bij bevolkingsaantallen en het aantal niet-werkende werkzoekenden) maar op een schatting op basis van enquêtegegevens, waardoor er sprake is van een onzekerheidsmarge en we afronden op honderdtallen.

5 KERNGEGEVENS NWW per eind 2010 verschil aantal % aantal % percentage van potentiële beroepsbevolking KERNGEGEVENS NWW per eind 2010 verschil aantal % aantal % percentage van potentiële beroepsbevolking Totaal NWW ,9% 6,6 9,6* Geslacht Vrouwen , ,2% 6,5 Mannen , ,3% 6,7 Leeftijd < 26 jaar , ,0% 4,3 27 t/m 39 jaar , ,3% 6,8 40 t/m 49 jaar , ,0% 6,9 50 t/m 64 jaar , ,9% 7,9 Etniciteit Autochtoon , ,9% 5,4 Westers allochtoon , ,5% 7,5 Niet-westers , ,9% 13,3 allochtoon onbekend 42 1,1 25 0,0 Wijk Binnenstad , ,3% 10,6 Helmond-Oost , ,8% 9,6 Helmond-Noord , ,8% 8,1 t Hout 376 9, ,2% 5,1 Brouwhuis 371 9, ,4% 5,7 Helmond- West 325 8, ,6% 10,0 Warande 30, ,9% 2,2 Stiphout 100 2,5 7 7,5% 3,0 Rijpelberg , ,7% 6,5 Dierdonk 95 2, ,8% 2,7 Brandevoort 152 3, ,9% 2,8 Industriegebied-Zuid 22,6 3 15,8% 9,4 * op basis feitelijke beroepsbevolking Duur niet werkend < 6 maanden , ,1% n.v.t. 6 t/m 11 maanden , ,1% n.v.t. 1 jaar ,5 98 4,5% n.v.t. Beroepsgroep Elementair , ,3% n.v.t. Lager , ,8% n.v.t. Middelbaar , ,4% n.v.t. Hoger 315 8, ,7% n.v.t. Wetenschappelijk 75 1, ,2% n.v.t. onbekend 11,3-54 Opleidingsniveau Basis , ,4% n.v.t. Vmbo , ,9% n.v.t. Havo/vwo 121 3,1 n.v.t. Mbo ,4 n.v.t. Hbo/bachelor 297 7, ,6% n.v.t. Wo/master 83 2, ,5% n.v.t. onbekend -1 n.v.t. * Verschil met 2009 is niet te berekenen. In 2009 was MBO nog bij havo/vwo gevoegd.

6 Werkloosheid in Helmond 2011 Samenvatting In deze editie van de rapportage Werkloosheid in Helmond worden de cijfers met peildatum gepresenteerd. De rapportage wordt jaarlijks geschreven om B&W, de gemeenteraad en de afdelingen Economische Zaken en Werk & Inkomen te informeren over de achtergronden van de werkloosheid in Helmond. In de rapportage worden vragen beantwoord als hoeveel inwoners zijn er werkloos en bij welke groepen werklozen zien we sterke dalingen of stijgingen ten opzichte van voorgaand jaar. Deze informatie kan onder andere gebruikt worden ten behoeve van de Voorjaarsnota, Programmabegroting en het arbeidsmarktbeleid. De Gemeente Helmond kiest ervoor om de werkloosheid te definiëren aan de hand van cijfers van het UWV WERKbedrijf (niet-werkende werkzoekenden). Deze cijfers sluiten het best aan bij de beleidsterreinen van de gemeente. Economische opleving weerspiegelt in werkloosheid Macro-economische ontwikkelingen hebben hun weerslag op de lokale economie. Zo staat ook de Helmondse economie onder invloed van de situatie in Nederland en daarbuiten. In 2008 is de Nederlandse economie in zwaar weer terecht gekomen en in 2009 kan er gesproken worden over een recessie. De invloed van de recessie is duidelijk merkbaar geweest in de cijfers van In dat jaar is het aantal niet-werkende werkzoekenden namelijk met 24 procent toegenomen. Deze stijging volgde op een daling die zich in de vier jaar daarvoor had voorgedaan. Na de stijging in 2009 zien we in 2010 een daling met bijna 10 procent. Deze daling zet zich ook in de eerste zes maanden van 2011 voort. Op staan er Helmonders ingeschreven als niet-werkende werkzoekende. Dit houdt in dat 9,6 procent van de feitelijke beroepsbevolking (6,6% van de potentiële beroepsbevolking) als niet-werkend en werkzoekend te boek staat. Ondanks de daling behoudt Helmond de hoogste werkloosheid van de B5. De werkloosheid in Helmond is ook hoger dan de werkloosheid in Nederland als geheel en voor de regio. Langdurig werklozen, ouderen, niet-westerse allochtonen en laag opgeleiden zijn oververtegenwoordigd in de groep NWW Meer dan de helft van de Helmondse werklozen is een jaar of langer werkloos. Een derde van de totale groep is zelfs drie jaar of langer niet meer aan het werk. De NWW zijn vaak ouder dan 39 jaar, van niet-westerse komaf, lager opgeleid en daardoor niet in het bezit van een startkwalificatie. Het overgrote deel zoekt werk in de elementaire en lagere beroepsgroepen. Als we kijken naar de spreiding van werklozen binnen Helmond zien we dat de meeste werklozen wonen in de oudere wijken van de stad (Binnenstad, Helmond-Oost en Helmond-Noord). Samen met Helmond- West zijn dit ook de wijken waarin het percentage NWW het grootst is. Daling werkloosheid vooral zichtbaar bij kortdurend werklozen, NWW tot 39 jaar, mannen, westers allochtonen en NWW met vmboachtergrond In 2010 is het aantal Helmondse werklozen met bijna 10 procent gedaald. Deze daling is bij sommige groepen sterker geweest dan bij andere, het aantal NWW met alleen basisonderwijs is zelfs gestegen. De daling is vooral sterk geweest bij werklozen tot 40 jaar, mannen, westerse allochtonen, mensen met een vmbo-achtergrond en werkzoekenden in de elementaire beroepen. Het aantal kortdurend werklozen is ook sterk gedaald. Dit komt door zowel uitstroom als doorstroming naar langdurige werkloosheid. Het aantal werklozen dat tussen de één en drie jaar werkloos is, is dan ook gestegen als gevolg van doorstroming. De langdurige werkloosheid van drie jaar of langer is echter wél gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. In totaal is het aantal werklozen dat uitstroomt in 2010 is drie keer zo groot als het aantal dat doorstroomde naar langdurige werkloosheid. Helmondse werkloze in vergelijking met Nederlandse NWW jonger, langer werkloos en lager opgeleid Zoals al jaren het geval is, kent Helmond in vergelijking met Nederland een grotere werkloosheid. In Helmond staat eind ,6 procent van de feitelijke beroepsbevolking ingeschreven bij het UWV WERKbedrijf, tegenover 6,4 procent in Nederland. Als we kijken naar de samenstelling van de groep NWW zien we dat het Helmondse werklozenbestand in vergelijking met Nederland bestaat uit iets meer langdurig werklozen (vooral als het gaat om werkloosheid die 3 jaar of langer duurt), iets meer jongeren, meer laagopgeleiden en daarmee samenhangend meer personen zoekend in de elementaire en lagere beroepsgroepen. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 1

7 Jeugdwerkloosheid gedaald Op staan er 512 jongeren tot 27 jaar ingeschreven bij het UWV WERKbedrijf. Dit aantal is met 12 procent gedaald ten opzichte van eind In vergelijking met de groep werklozen boven de 27 jaar zijn de jongeren beter opgeleid. Daarnaast zien we ook dat de jongeren minder lang werkloos zijn. Toch heeft Helmond in vergelijking met de vier andere grootste Brabantse steden, na Tilburg, de hoogste jeugdwerkloosheid. Daarnaast is de werkloosheid onder jongeren ook groter dan gemiddeld in de regio Zuidoost-Brabant en Nederland totaal. Langdurig werkloze in Helmond jonger en lager opgeleid dan Nederlandse langdurig werkzoekende In vergelijking met de landelijke groep NWW is de Helmondse groep langdurig werklozen ( 1 jaar zonder werk) jonger, lager opgeleid en vaker op zoek naar werk in de elementaire beroepsgroepen. Veel lageropgeleiden in wijken met grootste werkloosheidspercentage Het percentage werklozen van de totale bevolking van 15 tot en met 64 jaar is het grootst in de oudere wijken van Helmond: Binnenstad, Helmond- Oost, Helmond-Noord en Helmond-West. In deze wijken zien we ook dat van de totale groep NWW het aandeel laagopgeleiden en werkzoekenden in de elementaire en lagere beroepsgroepen het grootst is. Doordat de Nederlandse beroepsbevolking ook steeds hoger is opgeleid, blijft er een verschil in opleidingsniveau tussen Helmond en Nederland bestaan. Meer vraag naar uitzendpersoneel Werkloosheid kan gedefinieerd worden als het verschil tussen de vraag naar arbeid en het aanbod van arbeid. Vandaar dat we naast werkloosheid ook naar de vraagkant van de arbeidsmarkt kijken. In 2010 zijn er 21 procent meer vacatures ingediend bij het UWV WERKbedrijf dan in Deze groei was in Zuidoost-Brabant net iets hoger. Een groot deel van de groei komt voor rekening van de zakelijke en overige dienstverlening (+37%). De uitzendbranche maakt een groot deel van de werkgelegenheid/vacatures in deze sector uit. In 2009 kende deze sector nog een afname van het aantal ingediende vacatures met 8 procent. Ook in de bouwsector zien we een groei van het aantal ingediende vacatures waar deze in 2009 ook een verlies van vacatures liet zien. Het UWV classificeert de arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant aan het eind van 2010 als gemiddeld en vergeleken met 2009 is de arbeidsmarkt krapper geworden. Dit betekent dat er naar verhouding minder geschikte werklozen zijn om een vacature in te vullen. Helmondse beroepsbevolking in vergelijking met Nederland iets jonger en lager opgeleid Eind 2010 behoort tweederde van de totale Helmondse bevolking tot de feitelijke beroepsbevolking. De feitelijke beroepsbevolking zijn de inwoners van 15 tot en met 64 jaar die werken, of willen werken. De afgelopen jaren is de beroepsbevolking in absolute aantallen toegenomen. Dit komt door zowel een stijging van de totale bevolking in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar als door een stijging in de participatiegraad (een groter aandeel van de Helmonders maakt deel uit van de beroepsbevolking). In vergelijking met de Nederlandse beroepsbevolking is die van Helmond iets jonger en lager opgeleid. De trend in Helmond is dat de beroepsvolking de laatste jaren gemiddeld ouder wordt en hoger opgeleid. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 2

8 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Doelstelling Herkomst cijfers en definitie Onderzoeksvragen Opbouw rapportage Aandachtspunten 6 2. Arbeidsmarkt Aanbodkant arbeidsmarkt Beroepsbevolking Startkwalificatie Uitkeringsdichtheid Vraagkant arbeidsmarkt Vacatures Ingediende vacatures naar bedrijfstak Arbeidsmarktkrapte Werkloosheid Werkloosheid in Helmond Duur werkloosheid Leeftijd Verhouding man/vrouw Etniciteit Opleidingsniveau Beroepsniveau Verdeling over de wijken Gewenste arbeidsduur Verdieping langdurige werkloosheid Verdieping jeugdwerkloosheid Verdieping werkloosheid naar wijk...33 Bijlagen...35 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 3

9 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 4

10 1. Inleiding 1.1 Doelstelling In 2006 begon de Gemeente Helmond met publiceren van gedetailleerde gegevens over de werkloosheid in Helmond De werkloosheid in Helmond wordt vergeleken met de voorgaande jaren en met landelijke gegevens. De gegevens die worden gebruikt voor de analyses zijn afkomstig van het UWV WERKbedrijf. De rapportage is geschreven om B&W, de gemeenteraad en de afdelingen Economische Zaken en Werk en Inkomen te informeren over de (ontwikkeling van de) werkloosheid in Helmond. Deze informatie wordt onder meer gebruikt voor: de voorjaarsnota en Programmabegroting het arbeidsmarktbeleid de beleidsontwikkeling reïntegratie werkloze werknemers de risico-inventarisatie voor werkloosheid/werkgelegenheid 1.2 Herkomst cijfers en definitie Het werkloosheidspercentage is de verhouding tussen het aantal NWW en de omvang van de feitelijke beroepsbevolking. Cijfers over de feitelijke beroepsbevolking zijn echter niet voor alle subgroepen, onder meer voor wijk en etniciteit, beschikbaar. Omdat we toch graag willen weten hoe groot de werkloosheid binnen een bepaalde subgroep is, wordt voor alle subgroepen de potentiële beroepsbevolking gebruikt om een werkloosheidspercentage te kunnen berekenen. We tellen daarvoor alle 15 t/m 64 jarigen binnen de doelgroep. Er wordt daarbij dus niet gekeken of mensen (willen) werken of niet. Alleen voor Helmond totaal en in de vergelijking met andere steden wordt het werkloosheidspercentage gepresenteerd op basis van de feitelijke beroepsbevolking. Er zijn verschillende definities van werkloosheid. Het werkloosheidspercentage is dan ook voor een deel afhankelijk van de gekozen definitie. In Helmond is ervoor gekozen om de werkloosheid te definiëren als de niet-werkende werkzoekenden (NWW) die geregistreerd staan bij het UWV WERKbedrijf. We hanteren deze definitie omdat de groep NWW aansluit bij de beleidsterreinen van de gemeente en omdat de UWV WERKbedrijf-cijfers zijn gebaseerd op een betrouwbare registratiebron. De cijfers omtrent werkloosheid van het CBS komen niet overeen met de cijfers in deze rapportage. Het CBS baseert de werkloosheidscijfers namelijk op een enquête onder een steekproef uit de bevolking en het UWV WERKbedrijf op basis van registratie. In de bijlage wordt verder uitgelegd wat de belangrijkste verschillen tussen de twee definities zijn en waar deze verschillen op gebaseerd zijn. 1.3 Onderzoeksvragen Om inzicht te krijgen in de (ontwikkelingen in de) groep niet-werkende werkzoekenden in de gemeente Helmond, wordt in deze rapportage antwoord gegeven op de volgende onderzoeksvragen: 1. Hoe groot is de Helmondse beroepsbevolking en wat zijn de karakteristieken van deze groep? 2. Hoe en in welke mate verschilt de Helmondse beroepsbevolking met de landelijke beroepsbevolking? 3. Hoe heeft de vraagkant van de arbeidmarkt zich ontwikkelt? 4. Wat zijn de demografische en sociaaleconomische karakteristieken van de groep NWW in de gemeente Helmond? 5. Hoe ontwikkelt de groep NWW zich in Helmond? 6. Hoe en in welke mate verschilt de groep Helmondse NWW van de landelijke groep? 1.4 Opbouw rapportage In hoofdstuk 2 wordt de Helmondse arbeidsmarkt beschreven. De aanbodkant wordt beschreven aan de hand van de samenstelling van de beroepsbevolking en de ontwikkeling over tijd. Om een beeld te geven van vraagkant wordt het aantal vacatures en de arbeidsmarktkrapte in beeld gebracht. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 5

11 In hoofdstuk 3 wordt de groep niet-werkende werkzoekenden in Helmond beschreven. Hier wordt onder meer ingegaan op de samenstelling van de groep naar leeftijd, geslacht, etniciteit en wijk. Tegelijkertijd wordt gekeken hoe de groep werklozen in Helmond zich verhoudt tot de totale groep werklozen in Nederland. Als laatste wordt er ingegaan op de werkloosheidsontwikkeling en kijken we of en hoe de groep werklozen wat betreft samenstelling over de tijd is veranderd. Hoofdstuk 4, 5 en 6 betreffen achtereenvolgens een verdieping van de langdurige werkloosheid, jeugdwerkloosheid en werkloosheid in de wijken. Tot slot zijn er in de bijlagen een aantal gedetailleerde tabellen over de werkloosheid opgenomen. 1.5 Aandachtspunten Voor alle onderzoeksjaren geldt dat de peildatum 31 december is. Over de wijk industriegebied-zuid worden in deze rapportage geen uitspraken gedaan. Het is geen woonwijk en het aantal inwoners is beperkt: op woonden er 235 personen tussen de 15 en 64 jaar. We nemen de wijk echter wel mee in de tabellen. Bevolking Helmond Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 6

12 2. Arbeidsmarkt In dit hoofdstuk wordt de aanbod- en vraagzijde van de arbeidsmarkt aangestipt. Het gaat daarbij om de omvang en samenstelling van de beroepsbevolking, scholing, sociale zekerheidsuitkeringen en de vacaturemarkt. 2.1 Aanbodkant arbeidsmarkt Beroepsbevolking naar leeftijd 10% 12% 14% 11% 21% Helmond 15 t/m 24 jaar 26% 25 t/m 34 jaar Nederland 22% 35 t/m 44 jaar 26% 45 t/m 54 jaar 55 t/m 64 jaar 27% 31% Figuur 1 Beroepsbevolking naar leeftijd (Bron: CBS) Beroepsbevolking Op 1 januari 2011 telt Helmond inwoners. Hiervan behoort 67 procent ( personen) tot de potentiële beroepsbevolking en is daarmee tussen de 15 en 64 jaar oud. Niet iedereen in de potentiële beroepsbevolking kan en wil werken. In Helmond heeft ongeveer tweederde van het arbeidspotentieel de intentie om te werken of werkt al en valt daarmee onder de noemer feitelijke beroepsbevolking. Het aandeel mensen dat behoort tot de feitelijke beroepsbevolking als aandeel van de totale groep 15 t/m 64 jarigen wordt ook wel de bruto participatiegraad genoemd. In 2011 omvat de feitelijke beroepsbevolking circa Helmonders. De afgelopen jaren is de beroepsbevolking in absolute aantallen toegenomen. Dit komt door zowel een stijging van de totale bevolking in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar als van een stijging in de participatiegraad. Een stijging van de participatiegraad betekent dat een groter aandeel van de 15 t/m 64 jarigen deel uitmaakt van de feitelijke beroepsbevolking. Leeftijd De feitelijke beroepsbevolking in Helmond, is in vergelijking met de totale beroepsbevolking in Nederland, iets jonger. De Helmondse beroepsbevolking bestaat uit een kleiner aandeel 55-plussers en een groter aandeel 35 t/m 44 jarigen dan gemiddeld in Nederland. De Helmondse beroepsbevolking is desondanks langzaam aan het verouderen. Het aandeel van de groep 45 jaar en ouder is de laatste jaren steeds groter geworden. Daarnaast is het aandeel 15 tot en met 34 jarigen afgenomen. Dit laatste komt onder andere doordat ook het aandeel jongeren in de potentiële beroepsbevolking van Helmond afneemt. Een andere reden is dat jongeren, zeker in een economisch mindere periode, vaker en ook langer studeren. Met als gevolg dat jongeren op een latere Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 7

13 Beroepsbevolking naar opleiding leeftijd tot de feitelijke beroepsbevolking gaan behoren. Beide ontwikkelingen zien we ook op landelijk niveau. 0% 1% 27% 34% Nederland 23% 29% Helmond laag middelbaar hoog onbekend Opleiding In vergelijking met Nederland heeft Helmond een relatief laag opgeleide beroepsbevolking. In Helmond heeft 73 procent een laag of middelbaar opleidingsniveau tegenover 65 procent op landelijk niveau. De laatste jaren zien we wel een lichte stijging van het aandeel hoogopgeleiden in de beroepsbevolking van Helmond. Ook op landelijk niveau is de beroepsbevolking de laatste jaren steeds hoger opgeleid. De stijging in Helmond is niet zo sterk dat daardoor het verschil met Nederland wordt verkleind. 42% 22% Figuur 2 Beroepsbevolking naar opleidingsniveau (Bron: CBS) Beroepsbevolking naar geslacht Geslacht Het grootste deel (56%) van de Helmondse beroepsbevolking bestaat uit mannen. Dit is vergelijkbaar met het aandeel dat mannen hebben in de totale Nederlandse beroepsbevolking. Het aandeel van vrouwen neemt, net zoals in Nederland, de laatste jaren wel gaandeweg toe. Dit is te verklaren door de toegenomen arbeidsparticipatie van vrouwen. De overheid heeft deze groei ook gestimuleerd door vanaf 2001 de belastingvrije voet in een heffingskorting om te zetten, de subsidies voor formele kinderopvang te intensiveren en combinatiekortingen voor vrouwen die arbeid en zorg combineren te realiseren. 56% Helmond 45% Nederland mannen 44% 55% vrouw en Figuur 3 Beroepsbevolking naar geslacht (Bron: CBS) Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 8

14 % 23-jarigen zonder startkwalificatie peiljaar en niet op school , , , ,9 Tabel 1 Aandeel 23-jarigen zonder startkwalificatie en niet op school Bron: Leerlingenadministratie gemeente Helmond, peildatum % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Startkwalificatie Het hebben van een startkwalificatie verhoogt de kans op het vinden en houden van een baan. Vanuit deze overweging is er veel aandacht voor de scholing van de jeugd. Iemand beschikt over een startkwalificatie als hij/zij minimaal HAVO, VWO of MBO niveau 2 succesvol heeft afgerond. Eén op de drie 23-jarigen heeft geen startkwalificatie en volgt geen opleiding die hiertoe leidt. Daarnaast heeft iets meer dan 9 procent geen startkwalificatie maar zit wél op school. Het aandeel 23-jarigen zonder startkwalificatie die niet op school zit, is de laatste jaren kleiner geworden. Van het totaal aantal jongeren (18 tot en met 23 jaar) heeft ongeveer 50 procent (nog) geen startkwalificatie. Van diegenen die een dergelijke kwalificatie niet heeft, volgt meer dan de helft (53%) een opleiding om dit alsnog te krijgen. Ongeveer een kwart van de jongeren heeft dus geen startkwalificatie en zit tevens niet op school. De percentages zijn berekend op basis van de groep jongeren waarvan het bekend is of ze wel of geen startkwalificatie hebben (de groep onbekend is buiten beschouwing gelaten). Van ongeveer 3 procent van de 17 tot met 23 jarigen is niet bekend of ze een startkwalificatie hebben. Bij de 23 jarigen is van 11 procent niet bekend of men over een startkwalificatie beschikt. 0% 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar 23 jaar geen startkw, niet op school geen startkw, wel op school wel startkw Figuur 4 Startkwalificatie naar leeftijd (oktober 2010) Bron: Leerlingenadministratie gemeente Helmond Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 9

15 WIA Wajong WAZ WAO WW WWB Helmond Nederland Tabel 2 Lopende uitkeringen eind 2010, (Bron: Atlas SV 10 en CBS) 12% 10% 8% 6% 4% Uitkeringsdichtheid Eind 2010 zijn er in Helmond ruim lopende uitkeringen. Iets meer dan de heft van de uitkeringen worden verstrekt als gevolg van arbeidsongeschiktheid (WIA, Wajong, WAZ en WAO). In minder dan de helft van de gevallen gaat het om een WW- of WWB uitkering. De trend is dat het aandeel uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid de laatste jaren iets daalt. De ontwikkeling in Helmond loopt parallel aan de landelijke lijn. Het aandeel Helmonders met een uitkering voor werkloosheid daalde na 2004 maar is als gevolg van de economische crisis weer opgelopen. In vergelijking met 2009 is het aandeel werklozen in 2010 gedaald. In vergelijking met Nederland zien we dat de werkloosheid in Helmond boven het Nederlandse niveau ligt. 2% 0% dec-03 dec-04 dec-05 dec-06 dec-07 dec-08 dec-09 dec-10 arbeidsongeschiktheid (H) arbeidsongeschiktheid (NL) WW, bijstand (H) WW, bijstand (NL) Figuur 5 Ontwikkeling uitkeringsdichtheid (Bron: UWV Atlas Sociale Verzekeringen/CBS/Afdeling Werk en Inkomen, Gemeente Helmond) Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 10

16 Begeleid Jonger dan 27 Werken jaar Overigen Totaal Asten Deurne Gemert-Bakel Helmond Laarbeek Someren Totaal * Tabel 3 Wachtlijst werkgebied Atlant Groep per * geïndiceerden kunnen in meerdere categorieën behoren. Hierdoor is de optelling van verschillende categorieën niet altijd gelijk aan het totaal De Atlant Groep De Atlant Groep biedt hulp aan mensen die op (grote) afstand van de arbeidsmarkt staan. Het gaat hier enerzijds om mensen die vanwege een arbeidshandicap een beroep doen op de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en anderzijds om mensen die een re-integratietraject volgen (mensen vanuit de bijstand, de WW en Wia). Het streven is om mensen te trainen en uiteindelijk te plaatsen op de reguliere arbeidsmarkt. Als dit niet mogelijk is, biedt de Atlant Groep werk of werkervaringsplaatsen. Aangezien deze publicatie rapporteert over werklozen gaan we alleen in op de mensen die op de wachtlijst staan om aan de slag te gaan via de Atlant Groep. Per stonden er 322 mensen op de wachtlijst. Aan het eind van 2009 waren dit er 355. Eind juni van 2011 was het aantal wachtenden nog verder teruggelopen tot 256. De wachtlijst-kandidaten worden ingedeeld in drie categorieën, namelijk wachtlijstkandidaten met een indicatie Begeleid Werken 1, jonger dan 27 jaar en overig. Het aantal beschikbare plaatsen in het kader van de Wsw binnen de Atlant Groep is (om financiële redenen) beperkt. Mensen die een indicatie krijgen worden daarom eerst op de wachtlijst geplaatst. Aan het eind van 2010 staan er op de wachtlijst 76 personen jonger dan 27 jaar, 158 personen hebben een indicatie en 114 mensen vallen in de categorie overigen. In totaal gaat het om 322 unieke geïndiceerden; mensen kunnen namelijk in meerdere categorieën voorkomen. 1 Mensen met een indicatie Begeleid Werken zijn niet in dienst bij de Atlant Groep maar bij een ander bedrijf. Zij krijgen wel ondersteuning van een begeleider van de Atlant Groep. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 11

17 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 12

18 openstaand ingediend jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr 2.2 Vraagkant arbeidsmarkt Vacatures In april 2011 staan er bij het WERKbedrijf 571 vacatures in Helmond open en zijn er in die maand 221 nieuwe vacatures ingediend. Over het hele voorgaande jaar 2010 zijn er in totaal vacatures in Helmond ingediend. Dit zijn er meer dan in het jaar 2009 toen het aantal ingediende vacatures was, een toename van 21 procent. Vergelijking met Zuidoost-Brabant Figuur 6 Ontwikkeling ingediende en openstaande vacatures in Helmond (Bron: UWV WERKbedrijf) Ingediende vacatures Over heel 2010 zijn er in totaal vacatures ingediend in Zuidoost- Brabant. Dit zijn er 23 procent meer dan in In Helmond is het aantal ingediende vacatures net iets minder sterk gestegen. 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% 2e kw 3e kw 4e kw 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw 1e kw Als we kijken naar de ontwikkeling per kwartaal in het voorgaande jaar zien we dat Helmond alleen in het eerste kwartaal van 2010 een positieve groei liet zien wat betreft het aantal ingediende vacatures. De eerste drie maanden van 2011 zien er wederom wat gunstiger uit. Zuidoost-Brabant heeft alleen in het vierde kwartaal van 2010 een negatieve groei gekend welke ook in het eerste kwartaal van 2011 weer is omgezet in een positieve groei. Openstaande vacatures Aan het eind van 2010 staan er in Helmond 501 vacatures open. Eind 2009 stond de teller op 490 openstaande vacatures, een toename van 2 procent. Op regionaal niveau is de stijging sterker geweest: aan het eind van 2010 stonden er vacatures open, een stijging van 14 procent ten opzichte van het einde van het jaar ervoor. Helmond Zuidoost-Brabant Figuur 7 Ontwikkeling ingediende vacatures in Helmond en Zuidoost-Brabant (Bron: UWV WERKbedrijf) Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 13

19 50% 40% 30% Als we kijken naar de ontwikkeling van het aantal openstaande vacatures per kwartaal merken we op dat het aantal openstaande vacatures eind maart 2011 hoger ligt dan eind december De laatste twee kwartalen van 2010 lieten nog een daling zien. Opvallend is de sterke stijging in Helmond geweest in het laatste kwartaal van 2009: +41 procent, terwijl de groei op regionaal niveau een stuk lager lag. De ontwikkeling in Helmond loopt vrijwel parallel met de ontwikkelingen in Zuidoost-Brabant als geheel. 20% 10% 0% -10% -20% 2e kw 3e kw 4e kw 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw 1e kw Helmond Zuidoost-Brabant Figuur 8 Ontwikkeling openstaande vacatures in Helmond en Zuidoost-Brabant (Bron: UWV WERKbedrijf) Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 14

20 Helmond verschil Bedrijfstak: aantal % Landbouw, jacht en bosbouw % Visserij Winning delfstoffen Industrie % Gas, water, electra Bouwnijverheid % Reparatie bedrijven en handel % Horeca % Vervoer, opslag en communicatie % Financiële instellingen % Zakelijke en overige dienstverlening % Openbaar bestuur % Onderwijs % Gezondheids- en welzijnszorg % Milieu en overige dienstverlening % Totaal* % Tabel 4 Ingediende vacatures naar bedrijfstak 2009 en 2010 Helmond (Bron: UWV WERKbedrijf) *Incl. Bedrijfstak onbekend Ingediende vacatures naar bedrijfstak Meer dan de helft van alle ingediende vacatures in Helmond in 2010 behoorden tot de zakelijke dienstverlening. Doordat het merendeel hiervan voor rekening van de uitzendbureaus en uitleenbedrijven komt, is het moeilijk te achterhalen vanuit welke sector de vacature daadwerkelijk afkomstig is. Ten opzichte van 2009 is er een stijging van 37 procent in deze branche. Hoewel het in absolute zin om veel kleinere aantallen gaat, zien we ook een bovengemiddelde stijging van het aantal vacatures in de volgende sectoren: industrie, bouwnijverheid, milieu en overige dienstverlening. In 2008 zag we nog een áfname van vacatures in de bouw en de sector milieu en overige dienstverlening. Ten opzichte van 2009 zien we in 2010 een afname van het aantal vacatures in de volgende sectoren: horeca, vervoer/opslag en communicatie, onderwijs en gezondheids- en welzijnszorg. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 15

21 Zuidoost-Brabant verschil aantal % Landbouw, jacht en bosbouw % Visserij Winning delfstoffen Industrie % Gas, water, electra Bouwnijverheid % Reparatie bedrijven en handel % Horeca % Vervoer, opslag en communicatie % Financiële instellingen % Zakelijke en overige dienstverlening % Openbaar bestuur % Onderwijs % Gezondheids- en welzijnszorg % Milieu en overige dienstverlening % Totaal* % Tabel 5 Ingediende vacatures naar bedrijfstak 2009 en 2010 Zuidoost-Brabant (Bron: UWV WERKbedrijf) Zuidoost-Brabant dec-09 dec-10 apr-11 Elementaire beroepen ruim krap krap Lagere beroepen ruim ruim gemiddeld Middelbare beroepen ruim gemiddeld krap Totaal ruim gemiddeld krap Nederland dec-09 dec-10 apr-11 Elementaire beroepen ruim zeer ruim ruim Lagere beroepen ruim zeer ruim ruim Middelbare beroepen gemiddeld ruim ruim Totaal gemiddeld ruim ruim Tabel 6 Arbeidsmarktkrapte (Bron: UWV WERKbedrijf) In Zuidoost-Brabant zien we in vergelijking met Helmond een sterkere groei in de industrie. In 2010 zijn er 84 procent meer vacatures ingediend dan in Opvallend is dat het aantal vacatures in Helmond daalt inde sectoren vervoer/opslag en communicatie, openbaar bestuur, onderwijs en gezondheids- en welzijnszorg, terwijl het aantal vacatures in de regio stijgt. De totale groei van het aantal vacatures in de regio is vrijwel gelijk aan die in Helmond Arbeidsmarktkrapte De verhouding tussen het aantal openstaande vacatures en het aantal direct inzetbare werkzoekenden geeft aan hoe ruim of hoe krap de arbeidsmarkt op een bepaald moment is 2. Het WERKbedrijf gebruikt hier de term krapte-indicator voor. Een ruime arbeidsmarkt betekent dat er relatief veel geschikte werklozen zijn die de openstaande vacature zouden kunnen invullen. Een krappe arbeidsmarkt geeft juist aan dat er weinig geschikte werklozen beschikbaar zijn om een vacature in te vullen. De totale arbeidsmarkt in Zuidoost-Brabant is aan het eind van 2010 gemiddeld te noemen. Voor Nederland totaal is de arbeidsmarkt dan ruim te noemen. Er zijn dan dus naar verhouding genoeg geschikte werkzoekenden zijn op de openstaande vacatures op te vullen. Als we een onderscheid maken naar beroepsniveau zien we dat in Zuidoost-Brabant de markt van de elementaire beroepen krap is. Er zijn dus te weinig geschikte werkzoekenden om de vacatures te vervullen. Op landelijk niveau geldt dat er voor alle beroepsniveaus genoeg geschikte werkzoekenden zijn. In Zuidoost-Brabant zien we ook dat de laatste 1,5 jaar de arbeidsmarkt teruggegaan is van ruim naar krap. De markt is dus omgeslagen van een met relatief veel geschikte kandidaten naar een met relatief weinig geschikte kandidaten. In Nederland is de arbeidskrapte sinds 2008 juist iets ruimer geworden. 2 De krapte-indicator beperkt zich tot beroepen tot en met mbo-niveau. Dit omdat vacatures voor hoger opgeleiden bij het UWV WERKbedrijf ondervertegenwoordigd zijn. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 16

22 % 3. Werkloosheid NWW Werkloosheid 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de groep niet-werkende werkzoekenden (werklozen) in Helmond op 31 december Daarbij wordt ingegaan op de volgende kenmerken: woonlocatie binnen de gemeente, leeftijd, geslacht, etnische herkomst, opleidingsniveau, gewenste arbeidstijd, beroepsgroep en werkloosheidsduur. De groep langdurig en jeugdige werklozen worden in dit hoofdstuk extra uitgelicht. Net als de werkloosheid binnen de wijken. Vervolgens wordt er waar mogelijk een vergelijking gemaakt met het totale Nederlandse werklozenbestand en wordt er zodoende duidelijk op welke punten de Helmondse werkloze verschilt van de Nederlandse werkloze. Ten slotte kijken we ook hoe de werkloosheid zich per kenmerk heeft ontwikkeld. 0 dec-00 dec-01 dec-02 dec-03 dec-04 dec-05 dec-06 figuur 9 Ontwikkeling in werkloosheid (% NWW in de feitelijke beroepsbevolking) dec-07 dec-08 dec-09 dec-10 jan-11 feb-11 mrt-11 apr-11 mei-11 jun-11 0% 3.1 Werkloosheid in Helmond Helmond telt eind december niet-werkende werkzoekenden, dit is 9,6 procent van de feitelijke beroepsbevolking en 6,6 procent van de potentiële beroepsbevolking (de totale groep 15 t/m 64 jarigen in Helmond). 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% Helmond Nederland Zuidoost-Brabant Op 31 december 2010 is het aandeel niet-werkenden werkzoekenden lager dan een jaar daarvoor. Het percentage is gedaald van 11,1 procent in 2009 naar 9,6 procent in Dit is een daling van 9,9 procent. Vanaf december 2010 neemt het aantal NWW maandelijks af terwijl het percentage nog even lijkt te stijgen (van 9,6% naar 9,8% in januari en 9,7% in februari). De stijging is echter uitsluitend het gevolg van een correctie in de feitelijke beroepsbevolking. Door te rekenen met een kleinere feitelijke beroepsbevolking komt de lichte daling van het aantal NWW toch uit op een iets hoger werkloosheidspercentage. jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei Vergelijking maandelijkse ontwikkeling met de regio en Nederland Figuur 10 Procentuele groei/afname werkloosheid van 2009 tot april 2011 De ontwikkeling van de werkloosheid in Helmond loopt vrijwel parallel aan de ontwikkeling in Nederland en Zuidoost-Brabant Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 17

23 Zuidoost-Brabant Nederland Helmond Eindhoven Breda s-hertogenbosch Tilburg Heerlen Emmen Schiedam Almelo Oss Vlaardingen Sittard-Geleen Venlo Hengelo Roosendaal 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% Vergelijking met de regio en andere steden Vergeleken met de vier grootste Brabantse steden, Nederland en regio Zuidoost-Brabant is het percentage NWW (percentage van de feitelijke beroepsbevolking) het hoogst in Helmond. Ook in vergelijking met andere steden heeft Helmond naar verhouding veel werklozen. Alleen Heerlen, Emmen, Almelo en Schiedam hebben een hoger percentage NWW. Ten opzichte van eind 2009 is het aantal NWW in Helmond met bijna 10 procent afgenomen. Deze daling is sterker dan de daling in de regio, Nederland en in Breda en s-hertogenbosch. Ten opzichte van de andere vergelijkingssteden is de daling in Helmond gemiddeld. Figuur 11 NWW-percentage Figuur 12 Groei/afname aantal NWW Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 18

24 Helmond 2009 Helmond /2010 verschil maanden aantal % aantal % aantal % , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 2-3 jaar 277 6, , ,0 3 jaar , , ,1 Totaal ,9 Tabel 7 NWW naar werkloosheidsduur, Helmond Nederland 2009 Nederland /2010 verschil maanden aantal % aantal % aantal % , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 2-3 jaar , , ,1 3 jaar , , ,2 Totaal ,6 Tabel 8 NWW naar werkloosheidsduur, Nederland 3.2 Duur werkloosheid Bij inschrijving bij het UWV WERKbedrijf geven mensen aan vanaf wanneer ze werkloos zijn geraakt. De afstand tot de arbeidsmarkt wordt onder meer bepaald door de duur van werkloosheid. Hoe langer iemand werkloos is, hoe groter de afstand tot de arbeidsmarkt. Personen die kort geleden werkloos zijn geworden zijn voor werkgevers aantrekkelijker omdat zij de meest recente ervaring op de arbeidsmarkt hebben en daardoor naar verwachting sneller en eenvoudiger in te passen zijn in het bedrijf. Meer dan 50 procent van de Helmondse werklozen is langer dan een jaar werkloos. Een groot deel van de langdurig werklozen is al meer dan drie jaar werkloos (32% van het totaal). De kenmerken van de langdurig werklozen (een jaar of langer werkloos) worden in een apart hoofdstuk besproken. Vergelijking met Nederland In Helmond ligt het percentage langdurig werklozen (langer dan een jaar werkloos) iets hoger dan in Nederland als geheel. Vooral het aandeel werklozen dat langer dan drie jaar werkloos is, is in vergelijking met Nederland hoog. Ontwikkeling in Helmond en Nederland Het percentage niet-werkende werkzoekenden dat korter dan een jaar werkloos is, is in Helmond en Nederland eind 2010 gedaald ten opzichte van eind In Helmond komt dit zowel door uitstroom als doorstroom. De uitstroom is echter bijna drie keer zo groot als de doorstroom naar de categorie langdurig werkloos. Het aantal langdurig werklozen (langer dan een jaar) in Helmond is gestegen waardoor hun aandeel in de totale groep ook is toegenomen. In Nederland is het aandeellangdurig werklozen minder hard gestegen. Opvallend is de daling in Nederland, en in mindere mate in Helmond, van het aantal werklozen dat langer dan 3 jaar werkloos is. Zie ook tabel A en B in de bijlage. In de bijlagen is ook te zien dat het aandeel van de werklozen dat 3 jaar of langer werkloos is in Helmond in ,7 procent lager is dan gemiddeld over 11 jaar. Het aandeel dat kort (6 maanden of minder) werkloos is, is juist net iets hoger (3,6%) dan gemiddeld. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 19

25 Leeftijd Helmond aantal % percentage van potentiële beroepsbevolking < ,3 3,2 23 t/m ,7 6,6 27 t/m ,4 6,8 40 t/m ,0 6,9 50 t/m ,6 7,9 Totaal ,6 Tabel 9 NWW naar leeftijd, Helmond ( ) Leeftijd Helmond 2009 Helmond Aantal % Aantal % Aantal % < , , ,7 23 t/m , , ,4 27 t/m , , ,3 40 t/m , , ,0 50 t/m , , ,9 Totaal ,9 Tabel 10 Ontwikkeling NWW naar leeftijd Leeftijd Nederland aantal % percentage van potentiële beroepsbevolking < ,0% 1,5 23 t/m ,2% 3,8 27 t/m ,5% 4,7 40 t/m ,2% 5,2 50 t/m ,1% 5,2 Totaal % 4,4 Tabel 11 NWW naar leeftijd, Nederland ( ) 3.3 Leeftijd In Helmond is 60 procent van de werklozen ouder dan 39 jaar. Als we kijken naar het werkloosheidspercentage binnen een leeftijdsgroep zien we dat de werkloosheid vooral groot is onder de 50-plussers, Het aandeel mannen en vrouwen is per leeftijdscategorie niet gelijk verdeeld. Gemiddeld is 7,9 procent van de potentiële beroepsbevolking in de categorie 50 tot en met 64 jaar werkloos. Voor vrouwen is dit 7,2 procent en voor mannen 8,5 procent. Dit verschil wordt voor een deel verklaard doordat de arbeidsparticipatie van vrouwen nog iets achterloopt bij dat van de mannen. De verschillen in de andere leeftijdscategorieën zijn kleiner. Zie ook tabel C in de bijlagen. Ontwikkeling in Helmond Ten opzichte van 2009 is de werkloosheid in alle leeftijdsgroepen in aantal afgenomen. Voor de groepen tot en met 39 jaar is deze daling echter sterker geweest dan voor de oudere leeftijdsgroepen. De daling werd voorafgegaan door een stijging van het aantal werklozen in bijna alle leeftijdsgroepen in de periode Alleen het aandeel werklozen van 50 jaar nam tussen 2007 en 2009 iets af. Zie ook tabel D in de bijlagen. Vergelijking met Nederland In Nederland is 4,4 procent van de potentiële beroepsbevolking werkloos. In Helmond is dit 6,6 procent. Helmond heeft in alle leeftijdsgroepen een hoger percentage werklozen dan in Nederland. Het grootste verschil in werkloosheid is te zien bij de 23 t/m 26 jarigen en de 50 t/m 64 jarigen. Voor de oudste leeftijdsgroep zien we bijvoorbeeld dat in Helmond 7,9 procent van deze groep werkloos is, in Nederland is dat 5,2 procent. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 20

26 Helmond aantal % percentage van potentiële beroepsbevolking Vrouw ,2 6,5 Man ,8 6,7 Totaal ,6 Tabel 12 NWW naar geslacht, Helmond ( ) Helmond 2009 Helmond verschil aantal % aantal % aantal % Vrouw , , ,2 Man , , ,3 Totaal , ,9 Tabel 13 Ontwikkeling NWW naar geslacht, Nederland aantal % percentage van potentiële beroepsbevolking Vrouw ,8 2,1 Man ,2 2,3 Totaal ,4 Tabel 14 NWW naar geslacht, Nederland ( ) 3.4 Verhouding man/vrouw Het Helmondse werklozenbestand bestaat in 2010 voor 52 procent uit mannen. Van de potentiële beroepsbevolking is 6,5 procent van de vrouwen werkloos ten opzichte van 6,7 procent van de mannen. Ontwikkeling in Helmond Vergeleken met het vorig jaar is het aandeel vrouwelijke niet-werkende werkzoekenden in de totale groep NWW iets toegenomen. Dit komt doordat de daling in het aantal bij de vrouwen minder sterk is geweest dan bij de mannen. Het aandeel NWW naar geslacht in Helmond schommelt over de afgelopen 11 jaren voor zowel vrouwen als mannen zo rond de 50 procent. Zie ook tabel E in de bijlage. Vergelijking met Nederland De verhouding mannelijke en vrouwelijke werklozen is voor Helmond en Nederland gelijk in De werkloosheid als percentage van de potentiële beroepsbevolking is in Nederland iets lager voor vrouwen dan voor mannen. Dit is ook in Helmond het geval. Voor zowel de mannen als de vrouwen geldt wel dat het NWW-percentage in Helmond hoger is dan landelijk. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 21

27 3.5 Etniciteit aantal % Helmond NWW als percentage van potentiële beroepsbevolking naar etniciteit Autochtoon ,1 5,4 Westers allochtoon ,2 7,5 Niet-Westers allochtoon ,8 13,3 Onbekend 42 1,1 - Totaal ,6% Tabel 15 NWW naar etniciteit ( ) Noot: voor Nederland zijn geen gedetailleerde gegevens m.b.t. etniciteit beschikbaar -20% -15% -10% -5% 0% autochtoon w esters allochtoon niet-w esters allochtoon Van de niet-werkende werkzoekenden in Helmond is de groep autochtonen in aantal en percentage van het totaal het grootst. Iets meer dan 60 procent van de werklozen is autochtoon. In vergelijking met de verdeling in de totale Helmondse bevolking zien we echter dat het aandeel niet-westerse allochtonen NWW relatief groot is. We zien echter dat 24 procent van de NWW van niet-westerse komaf is. Binnen de etnische groepen is te zien dat van de niet-westerse potentiële beroepsbevolking een relatief groot deel werkloos is (13,3%). Van de autochtone potentiële beroepsbevolking is 5,4 procent werkloos. Ontwikkeling in Helmond In alle etnische groepen is de werkloosheid gedaald. Het aantal westerse allochtonen is ten opzichte van 2009 het sterkst gedaald. Zij maken in 2010 dan ook een minder groot deel van het totale NWW-bestand uit dan in De verdeling van de werkloosheid over de verschillende soorten van herkomst is over een periode van 11 jaar zeer stabiel. De verschillen over deze periode zijn voor geen enkele categorie groter dan 2,5 procent. Zie ook tabel F in de bijlage. totaal Figuur 13 Groei/afname NWW naar etniciteit, Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 22

28 100% 80% wo/master 60% hbo/bachelor mbo/havo/vwo 40% vmbo basis 20% 0% Helmond Nederland Figuur 14 NWW naar opleidingsniveau ( ) -30% -20% -10% 0% 10% 20% Basisonderwijs Vmbo 3.6 Opleidingsniveau Van de werkloze Helmonders is 55 procent lager opgeleid (basis of VMBO) en dus niet in het bezit van een startkwalificatie. Iemand heeft pas een startkwalificatie als hij of zij minstens een havo-, vwo-diploma of een studie op mbo-2 niveau heeft afgerond. Zie ook tabel G in de bijlage. Ontwikkeling Helmond Met uitzondering van het basisonderwijs, is het aantal NWW voor alle niveaus van opleiding gedaald. Het percentage werklozen met alleen basisonderwijs is verhoudingsgewijs dan ook toegenomen. In 2009 had 23 procent van de werklozen alleen basisonderwijs. In 2010 is dat 29 procent. Een groot deel hiervan betreft mensen die richting AOW gaan. Het aandeel VMBO ers onder de werklozen is gedaald van 32 procent naar 26 procent. Dit is ook de categorie die het sterkst in aantal is gedaald. Over een periode van vier jaar zien we dat het aandeel VMBO ers lijkt te dalen en het aandeel MBO/havo/VWO lijkt te stijgen. Het aandeel werklozen met alleen basisonderwijs, de afgelopen vier jaar gemiddeld 26,7 procent. Zie tabel G in de bijlage. Vergelijking met Nederland Het Helmondse werklozenbestand bestaat in vergelijking met het Nederlandse werklozenbestand uit meer laagopgeleiden. MBO/Havo/Vwo Hbo/Bachelor Wo/Master Totaal Figuur 15 Ontwikkeling NWW naar opleidingsniveau Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 23

29 100% 90% beroepsgroep onbekend 80% wetenschappelijke beroepen 70% 60% hogere beroepen 50% middelbare beroepen 40% 30% lagere beroepen 20% elementaire beroepen 10% 0% Helmond Nederland Figuur 16 NWW naar beroepsgroep, % -10% -5% 0% 5% 10% 15% 20% Elementaire beroepen Lagere beroepen Middelbare beroepen Hogere beroepen Wetens. beroepen 3.7 Beroepsniveau In Helmond zoekt bijna 70 procent van de NWW werk in de elementaire of lagere beroepen. Ontwikkeling in Helmond Met uitzondering van de wetenschappelijke beroepen is het aantal NWW ten opzichte van 2009 voor alle beroepsgroepen gedaald. Bij de wetenschappelijke beroepsgroepen gaat het om een toename van 17 procent, in absolute aantallen gaat het slechts om een toename van 11 personen. Bekeken over een periode van zes jaar neemt het aantal werkzoekenden in de elementaire beroepen de laatste twee jaar af. Van 2005 tot en met 2008 was zo n 40 procent van de NWW op zoek naar een baan op elementair niveau, de afgelopen twee jaar dat zo n 33 procent. In de overige categorieën is de vraag de afgelopen zes jaar iets gestegen. Zie ook tabel H in de bijlage. Vergelijking met Nederland Vergeleken met de Nederlandse groep NWW zoeken er in Helmond naar verhouding meer mensen naar een baan in de elementaire of lagere beroepsgroepen. In Nederland is minder dan 60 procent van de werkzoekenden op zoek naar een elementair of lager beroep, in Helmond is dit bijna 70 procent het totale NWW-bestand (zie ook tabel I in de bijlagen). Totaal Figuur 17 Ontwikkeling NWW naar beroepsgroep Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 24