Het. Werkmap Hefbomen. Leerkracht. Museum voor de Oudere Technieken Dienst educatie Juni 2007

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het. Werkmap Hefbomen. Leerkracht. Museum voor de Oudere Technieken Dienst educatie Juni 2007"

Transcriptie

1 Het Werkmap Hefbomen Leerkracht 1

2 Beste leerkracht, In deze werkmap vindt u alle achtergrondinformatie bij het atelier hefbomen. Samen met de werkmap voor de leerlingen laat ze u toe in de klas verder te werken rond dit thema. Door de combinatie van de werkmappen en het atelier hopen we jongeren inzicht te laten verwerven in dit elementair technisch aspect van hun leefomgeving. Veel succes, Educatieve dienst, MOT 2

3 Inhoud Voorwoord p 2 Inhoud p 3 Belang van de hefboom p 4 Wat is een hefboom p 4 Het steunpunt p 5 Het lastpunt p 6 Het machtpunt p 7 Soorten hefbomen p 8 Werktuigen en hefboomwerking p 10 Machtarm en lastarm p 11 Wet van de hefbomen p 14 3

4 Belang van de hefboom Geef mij waar ik staan kan, en ik beweeg de aarde Met deze uitspraak verwoordde de Griekse geleerde Archimedes, vermoedelijk als eerste, het grote belang en de enorme mogelijkheden van hefbomen. Voor de komst van de stoommachine, de ontploffingsmotor en de elektriciteit waren water-, wind- en spierkracht de enige vormen van aandrijving. Die natuurlijke vormen van aandrijving genereren slechts een beperkte kracht. Daarom waren hefbomen van groot belang om die beperkte krachten te vergroten. Ook vandaag nog is de hefboom onmisbaar in zijn talloze toepassingen. Dagelijks maken we gebruik van hefbomen, soms bewust maar meestal onbewust. Denk maar aan de klink van een deur, de kraan van een bad, de pedaal van een fiets, een flessenopener of een nietjesmachine. Wat is een hefboom? Niet elk stuk hout, metaal of kunststof is zomaar een hefboom. Pas als een balk, plank, staaf,... op de juiste manier gebruikt wordt ontstaat er een hefboomwerking. Een hefboom is dus een, meestal langwerpig, voorwerp dat op zo een manier wordt gebruikt dat er een hefboomwerking ontstaat. Om die hefboomwerking of dit principe van de hefboom te kunnen begrijpen moeten we eerst de drie punten leren kennen die op elke hefboom aanwezig zijn: het steunpunt, het machtpunt en het lastpunt. 4

5 Het steunpunt Een hefboom beweegt in verschillende richtingen om een last te kunnen verplaatsen. Om een hefboomwerking te krijgen moet de hefboom worden tegengehouden zodat de kracht in een bepaalde richting kan worden benut. Het vaste punt dat de hefboom tegenhoudt noemen we de steun. Het punt op de hefboom dat in contact komt met de steun noemen we het steunpunt. De hefboom moet scharnierend kunnen bewegen ten opzichte van de steun. De steun moet stevig genoeg zijn om de last en de kracht te kunnen dragen. Steunpunt Steun Een steunpunt wordt algemeen aangeduid met volgend symbool:, 5

6 Het lastpunt Het lastpunt is die plaats op de hefboom waar de last op de hefboom steunt of er aan hangt. Soms is de last door middel van een touw, staaf, ketting of iets dergelijks met de hefboom verbonden. Het lastpunt is dan een stuk van de last verwijderd. Bij een vislijn bijvoorbeeld bevindt het lastpunt zich op het einde van de hengel en niet op het einde van de visdraad. Lastpunt, Last Een lastpunt wordt algemeen aangeduid met volgend symbool: 6

7 Het machtpunt Het machtpunt is die plaats op de hefboom waar een kracht (de macht) wordt uitgeoefend. Ook hier kan de kracht door middel van een touw, balk of ander verlengstuk op de hefboom worden overgebracht. Machtpunt Macht, Een machtpunt wordt algemeen aangeduid met volgend symbool: 7

8 Soorten hefbomen Elke hefboom heeft een steunpunt, een machtpunt en een lastpunt. Afhankelijk van de volgorde waarin deze drie punten voorkomen, behoort een hefboom tot de eerste, de tweede of de derde soort. Men spreekt soms ook van primaire, secundaire en tertiaire hefbomen. Hefbomen van de eerste soort Bij hefbomen van de eerste soort staat het steunpunt steeds tussen het lastpunt en het machtpunt. Het steunpunt staat tussen beiden, maar niet noodzakelijk in het midden. Bij hefbomen van de eerste soort verandert de beweging van richting. Doordat de hefboom rond het steunpunt draait zal het lastpunt in de tegenovergestelde richting van het machtpunt bewegen. Op onderstaande tekening zien we dat bij een neerwaartse kracht de last omhoog zal gaan. Macht - Steun - Last 8

9 Hefbomen van de tweede soort Bij hefbomen van de tweede soort staat het lastpunt steeds tussen het steunpunt en het machtpunt. Bij hefbomen van de tweede soort bewegen last- en machtpunt zich in dezelfde richting. Dit komt doordat ze zich aan dezelfde zijde van het steunpunt bevinden. Steun - Last - Macht Hefbomen van de derde soort Bij hefbomen van de derde soort staat het machtpunt steeds tussen het steunpunt en het lastpunt. Beide punten bewegen in dezelfde richting Steun - Macht - Last 9

10 Werktuigen en hefboomwerking Heel wat werktuigen maken gebruik van hefbomen om lasten te verplaatsen. Hierbij moeten we er aan denken dat lasten verplaatsen op verschillende manieren kan gebeuren: opheffen, verschuiven, samendrukken, uiteendrukken, snijden,... Een aantal handwerktuigen, zoals bijvoorbeeld de koevoet, maken gebruik van slechts één hefboom. Daarnaast zijn er werktuigen, zoals bijvoorbeeld scharen en tangen, die gebruik maken van twee hefbomen die in tegenovergestelde richting werken. Eerste, tweede of derde soort? Werktuigen maken gebruik van hefbomen van één van de drie soorten. Om te weten welke soort moeten we de drie punten op de hefbomen nagaan. Machtpunten Lastpunten Steunpunt Bij de haagschaar staat het steunpunt tussen de macht en de lastpunten. De hefbomen van de haagschaar behoren dus tot de eerste soort! Opmerking: bij tangen en scharen vormt de spil, de verbinding tussen de twee hefbomen, bijna steeds het steunpunt. 10

11 Machtarm en lastarm Elke hefboom heeft een machtarm en een lastarm. De machtarm is de afstand tussen het machtpunt en het steunpunt. De lastarm is de afstand tussen het lastpunt en het steunpunt. Eerste soort Lastarm Machtarm Bij een hefboom van de eerste soort liggen de lastarm en machtarm aan een verschillende zijde van het steunpunt en overlappen ze elkaar niet. 11

12 Tweede soort: Machtarm Lastarm Bij een hefboom van de tweede soort liggen de lastarm en de machtarm aan de zelfde zijde van het steunpunt. De machtarm is langer dan de lastarm en overlapt die dus volledig. 12

13 Derde soort Lastarm Machtarm Bij een hefboom van de derde soort liggen de lastarm en de machtarm aan de zelfde zijde van het steunpunt. De lastarm is langer dan de machtarm en overlapt deze dus volledig. 13

14 Wet van de hefbomen Het evenwicht of het onevenwicht van een hefboom wordt bepaald door de lengte van last en machtarm en door de grote van de macht en de last. Hefbomen functioneren volgens een bepaalde wet, de wet van de hefbomen: Een hefboom is in evenwicht als: last x lastarm = macht x machtarm Bijvoorbeeld: Last = 1 Lastarm = 2 1 x 2 = 2 Macht= 1 Machtarm= 2 1 x 2 = 2 2 = 2 dus de hefboom is in evenwicht Last = 1 Lastarm = 5 1 x 5 = 5 Macht = 5 Machtarm = 1 5 x 1 = 5 5 = 5 dus de hefboom is in evenwicht 14

15 Hefbomen vind je overal!! 15

Er zijn 3 soorten hefbomen. Alles hangt af van de positie van het steunpunt, de last en de inspanning ten opzichte van elkaar.

Er zijn 3 soorten hefbomen. Alles hangt af van de positie van het steunpunt, de last en de inspanning ten opzichte van elkaar. Lesbrief 1 Hefbomen Theorie even denken Intro Overal om ons heen zijn hefbomen. Meer dan je beseft. Met een hefboom kan je eenvoudig krachten vermenigvuldigen. Hefbomen worden gebruikt om iets in beweging

Nadere informatie

LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD

LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. LESBEGIN : Probleemstelling: hoe komt het dat de stripfiguur minder inspanning moet leveren door gebruik te maken van een katrol? Vroeger moest er heel wat arbeid geleverd worden in tegenstelling tot

Nadere informatie

LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD

LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. LESBEGIN : Kort overzicht werking vaste katrol slide: stripfiguur vaste katrol + losse katrol Opstelling losse katrol + vaste katrol - Wat is het verschil tussen een vaste en een losse katrol? 2. LESUITWERKING

Nadere informatie

1 e jaar 2 e graad (1uur)

1 e jaar 2 e graad (1uur) Fysica hoofdstuk 1 : echanica 1 e jaar 2 e graad (1uur) 1.5 Hefbomen 1.5.1 Definitie Om een een spijker uit de muur te halen gebruiken we een... Een...is een werktuig. Dit werktuig is een...voorwerp met

Nadere informatie

3.5 t/m 3.7 ΟΣ ΜΟΙ ΠΟΥ ΣΤΩ ΚΑΙ ΚΙΝΩ ΤΗΝ ΓΗΝ 1

3.5 t/m 3.7 ΟΣ ΜΟΙ ΠΟΥ ΣΤΩ ΚΑΙ ΚΙΝΩ ΤΗΝ ΓΗΝ 1 3.5 t/m 3.7 ΟΣ ΜΟΙ ΠΟΥ ΣΤΩ ΚΑΙ ΚΙΝΩ ΤΗΝ ΓΗΝ 1 Zie: http://www.math.nyu.edu/~crorres/archimedes/contents.html Archimedes begreep dat met een kleine kracht een zwaar voorwerp kan worden opgetild. Daartoe

Nadere informatie

MECHANICA. Laboratorium RACEAUTO. Constructies 1 tot en met 30

MECHANICA. Laboratorium RACEAUTO. Constructies 1 tot en met 30 4 MECHANICA Laboratorium RACEAUTO Constructies 1 tot en met 0 1-Plaatsing boven elkaar van twee balken -Plaatsing boven elkaar van balken met twee spijkers -Verbinding van balken 4-Plaatsing boven elkaar

Nadere informatie

Atheneum Wispelberg - Wispelbergstraat 2-9000 Gent - 1 - Herhalingsvragen fysica 1 e jaar 2 e graad - tweede periode : juni 2009 3 e jaar 1uur

Atheneum Wispelberg - Wispelbergstraat 2-9000 Gent - 1 - Herhalingsvragen fysica 1 e jaar 2 e graad - tweede periode : juni 2009 3 e jaar 1uur Atheneum Wispelberg - Wispelbergstraat - 9000 Gent - 1 - Correcties in het rood! TIP: Voordat je begint te studeren Maak een planning : Wat moet ik studeren Hefbomen Vraagstukken Herhaling Druk Oefeningen

Nadere informatie

A. De verschillende (mechanische) overbrengingen

A. De verschillende (mechanische) overbrengingen PDRACHT 1 A. De verschillende (mechanische) overbrengingen Heel wat technische systemen (auto, wasmachine, fiets,) werken met mechanische systemen. pdracht 1: Verbind de 4 mechanische systemen met de juiste

Nadere informatie

Een tandje bijsteken

Een tandje bijsteken Achtergrondinformatie voor de leerkracht Te gebruiken begrippen tijdens de les. Een tandje bijsteken Krachten overbrengen Vaak is iets te zwaar om het zo te kunnen tillen. Je kan bijvoorbeeld nooit in

Nadere informatie

NST VERSLAG 3.1 tm 3.7

NST VERSLAG 3.1 tm 3.7 NST VERSLAG 3.1 tm 3.7 3.1 Inleiding Hefboom (pag. 5): Verlengstuk Voorbeeld: knuppel is hefboom van je arm om meer kracht te kunnen zetten Sjadoef (pag. 6): Apparaat dat wordt gebruikt om zware zakken

Nadere informatie

Deel 3: Krachten. 3.1 De grootheid kracht. 3.1.1 Soorten krachten

Deel 3: Krachten. 3.1 De grootheid kracht. 3.1.1 Soorten krachten Deel 3: Krachten 3.1 De grootheid kracht 3.1.1 Soorten krachten We kennen krachten uit het dagelijks leven: vul in welke krachten werkzaam zijn: trekkracht, magneetkracht, spierkracht, veerkracht, waterkracht,

Nadere informatie

Een tandje bijsteken / Onderzoeken riem- en kettingoverbrenging

Een tandje bijsteken / Onderzoeken riem- en kettingoverbrenging Doelgroep Leerlingen die voor het eerst bewust en doelgericht met hefbomen gaan experimenteren. Deze activiteit is eerder bedoeld voor de hogere graden. Lesdoelen De leerlingen kunnen...... onderzoeken

Nadere informatie

Tevens is deze proefles ideaal als voorbereiding op de Mad Science workshop Structuren en Hefbomen die via deze link te boeken is.

Tevens is deze proefles ideaal als voorbereiding op de Mad Science workshop Structuren en Hefbomen die via deze link te boeken is. Lesbrief Structuren en Hefbomen : Voor u ligt een begeleidende lesbrief van Mad Science die u in uw eigen klas kunt gebruiken. De les bevat enkele experimenten die de kinderen zelf in de klas uit kunnen

Nadere informatie

Proef 1 krachtversterking voelen (1)

Proef 1 krachtversterking voelen (1) Hefbomen. =- ~j ~ 0-:.. ~. Je hebt vast wel eens gezien hoe iemand een blik waarin verf zit open maakte; misschien heb je dat zelf ook weleens gedaan. Je neemt het blik, zet een schroevedraaier onder de

Nadere informatie

Lespakket: Technologische Opvoeding Hefbomen

Lespakket: Technologische Opvoeding Hefbomen Lespakket: Technologische Opvoeding Hefbomen Geachte leerkracht Dit educatieve pakket is speciaal ontwikkeld om samen met uw leerlingen op een actieve manier aan technologie te doen. In dit geval meer

Nadere informatie

Samenvatting Techniek Techniek H4 Overbrengingen Par. 1,2,3,4,5,7

Samenvatting Techniek Techniek H4 Overbrengingen Par. 1,2,3,4,5,7 Samenvatting Techniek Techniek H4 Overbrengingen Par. 1,2,3,4,5,7 Samenvatting door een scholier 1429 woorden 19 juni 2013 5,5 107 keer beoordeeld Vak Techniek Techniek 1 vwo Hoofdstuk 4 Overbrengingen

Nadere informatie

Leerstofvragen. 1 Welke twee effecten kunnen krachten hebben op voorwerpen? 2 Noem 3 Soorten krachten

Leerstofvragen. 1 Welke twee effecten kunnen krachten hebben op voorwerpen? 2 Noem 3 Soorten krachten Leerstofvragen 1 Welke twee effecten kunnen krachten hebben op voorwerpen? 2 Noem 3 Soorten krachten 3 De zwaartekrachtpijl begint middenin het voorwerp. Hoe noem je dit punt? 4 Als de kracht op een veer

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL

Examen VMBO-GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2017-2018 SE 5-1: Krachten en werktuigen dinsdag 10 november 11.15-12.55 uur natuur- en scheikunde 1 SE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Gebruik het BINAS informatieboek.

Nadere informatie

3HV H1 Krachten.notebook September 22, krachten. Krachten Hoofdstuk 1

3HV H1 Krachten.notebook September 22, krachten. Krachten Hoofdstuk 1 krachten Krachten Hoofdstuk 1 een kracht zelf kun je niet zien maar... Waaraan zie je dat er een kracht werkt: Plastische Vervorming (blijvend) Elastische Vervorming (tijdelijk) Bewegingsverandering/snelheidsverandering

Nadere informatie

OVERBRENGINGEN II Hoofdstuk 4.5 t/m 4.10

OVERBRENGINGEN II Hoofdstuk 4.5 t/m 4.10 Schooljaar: 2015-2016 OVERBRENGINGEN II Hoofdstuk 4.5 t/m 4.10 KLAS 1A 1B 1C 1D 1E 1F Algemene Techniek H.H. Baromeo INHOUDSOPGAVE Inleiding 4.5. Van Rotatie naar Translatie 4.6. Van Translatie naar Rotatie

Nadere informatie

Begripsvragen: kracht en krachtmoment

Begripsvragen: kracht en krachtmoment Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.1 Mechanica Begripsvragen: kracht en krachtmoment 1 Meerkeuzevragen Kracht 1 [H/V] Een boek ligt stil

Nadere informatie

Thema 4 Techniek om je heen

Thema 4 Techniek om je heen Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 4 Techniek om je heen Samenvatting Achtbanen Een achtbaan is een constructie: een bouwwerk waarbij de verschillende onderdelen een geheel vormen. Ook de manier

Nadere informatie

Waar vind je tandwielen?

Waar vind je tandwielen? Waar vind je tandwielen? Tandwielen worden in heel wat gebruiksvoorwerpen gebruikt. Spoor de leerlingen aan om op zoek te gaan naar de functie van de tandwielen; onderzoek de werking van de toestellen.

Nadere informatie

krukas of as) waar de kracht de machine ingaat.

krukas of as) waar de kracht de machine ingaat. We hebben geprobeerd om de woordenlijst zo begrijpelijk mogelijk te maken zonder ingewikkelde vergelijkingen en lange verklaringen. Voor een gedetailleerder beeld van ingewikkelde begrippen als Kracht,

Nadere informatie

krachten sep 3 10:09 Krachten Hoofdstuk 1 Bewegingsverandering/snelheidsverandering (bijv. verandering van bewegingsrichting)

krachten sep 3 10:09 Krachten Hoofdstuk 1 Bewegingsverandering/snelheidsverandering (bijv. verandering van bewegingsrichting) krachten sep 3 10:09 Krachten Hoofdstuk 1 een kracht zelf kun je niet zien maar... Waaraan zie je dat er een kracht werkt: Plastische Vervorming (blijvend) Elastische Vervorming (tijdelijk) Bewegingsverandering/snelheidsverandering

Nadere informatie

Education HANDLEIDING LEERKRACHT HEFBOMEN EN KATROLLEN ENKELVOUDIGE MACHINES

Education HANDLEIDING LEERKRACHT HEFBOMEN EN KATROLLEN ENKELVOUDIGE MACHINES Education HANDLEIDING LEERKRACHT HEFBOMEN EN KATROLLEN ENKELVOUDIGE MACHINES 78610 ENKELVOUDIGE MACHINES HEFBOMEN EN KATROLLEN Handleiding Leerkracht 96562-V3-10/14 2014 K NEX Limited Partnership Group

Nadere informatie

Het. Werkmap Bruggen Bouwen. 2de en 3de graad Lager Onderwijs

Het. Werkmap Bruggen Bouwen. 2de en 3de graad Lager Onderwijs Het Werkmap Bruggen Bouwen 2de en 3de graad Lager Onderwijs Museum voor de Oudere Technieken Dienst educatie Augustus 2004 Beste leerkracht, De werkmap Bruggen bouwen biedt u achtergrondinformatie over

Nadere informatie

Suggesties voor demo s krachten

Suggesties voor demo s krachten Suggesties voor demo s krachten Paragraaf 1 Demo kracht verschuiven langs werklijn Neem een houten schijf die om het draaipunt kan roteren. Op de schijf zitten schroefjes waar gewichtjes aan kunnen hangen.

Nadere informatie

-Feest ½: De boot van Sinterklaas -Water ¾: De botenrace 3 Voorspelt en onderzoekt of voorwerpen blijven -Water ¾: De botenrace

-Feest ½: De boot van Sinterklaas -Water ¾: De botenrace 3 Voorspelt en onderzoekt of voorwerpen blijven -Water ¾: De botenrace In onderstaand schema staat met welke Tica-lessen u aan een doel uit de basisleerlijn Natuur en Techniek voor het SO u kunt werken. De Tica-lessen bevatten ook doelen op het gebied van taal (mondeling

Nadere informatie

We gaan een auto bouwen waar ook wedstrijden mee gehouden worden! Wil jij weten hoe? Kijk maar snel!

We gaan een auto bouwen waar ook wedstrijden mee gehouden worden! Wil jij weten hoe? Kijk maar snel! We gaan een auto bouwen waar ook wedstrijden mee gehouden worden! Wil jij weten hoe? Kijk maar snel! We gaan de auto maken met een muizenval als aandrijving! Zo ziet die van mij eruit: Als we zelf zo n

Nadere informatie

T G6202. Info: auteur: Examencommissie Toelatingsexamen Arts en Tandarts, bron: Juli 2015, id: 11941

T G6202. Info: auteur: Examencommissie Toelatingsexamen Arts en Tandarts, bron: Juli 2015, id: 11941 1. Een astronaut vertrekt met zijn ruimteschip van de planeet Zylton. De valversnelling op Zylton is viermaal kleiner dan de valversnelling g op de aarde. Op het moment van de lancering is de verticale

Nadere informatie

TOELATINGSEXAMEN NATIN 2009

TOELATINGSEXAMEN NATIN 2009 MINISTERIE VAN ONERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING EXAMENUREAU TOELATINGSEXAMEN NATIN 2009 VAK : TEHNISH INZIHT ATUM : INSAG 07 JULI 2009 TIJ : 09.45.5 UUR EZE TAAK ESTAAT UIT 30 ITEMS. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7, Krachten

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7, Krachten Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7, Krachten Samenvatting door een scholier 1845 woorden 20 juni 2008 6,1 99 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Natuurkunde samenvatting hoofdstuk

Nadere informatie

Morfologisch schema. Functies Idee 1 Idee 2 Idee 3 Idee 4 Grijpen Grijper met elastiek****** Grijper met kom*** Grijper horizontaal houden

Morfologisch schema. Functies Idee 1 Idee 2 Idee 3 Idee 4 Grijpen Grijper met elastiek****** Grijper met kom*** Grijper horizontaal houden Morfologisch schema Functies Idee 1 Idee 2 Idee 3 Idee 4 Grijpen Grijper met elastiek****** Grijper met kom*** Grijper horizontaal houden Veersysteem Vierstangenmech anisme Verticale verplaatsing (zrichting)

Nadere informatie

Oefentoets krachten 3V

Oefentoets krachten 3V (2p) Welke drie effecten kunnen krachten hebben op voorwerpen? Verandering van richting, vorm en snelheid. 2 (3p) Ans trekt met een kracht van 50 N aan de kist. Welke drie krachten spelen hier een rol?

Nadere informatie

Bewerkingen met krachten

Bewerkingen met krachten 21 Bewerkingen met krachten Opgeloste Vraagstukken 2.1. Bepaal het moment van de kracht van 2N uir Fig. 2-3 rond het punt O. Laat de loodrechte OD neer vanuit O op de rechte waarlangs de kracht van 2N

Nadere informatie

Hoe kunnen we dat probleem oplossen? Door een houdertje te maken!.we ontwerpen een GSM-houder!

Hoe kunnen we dat probleem oplossen? Door een houdertje te maken!.we ontwerpen een GSM-houder! We kochten of kregen een nieuw GSM-toestel. We willen daar zorg voor dragen, opdat het lang mooi zou blijven. Het mag niet beschadigd worden.. s Avonds moeten we het toestel terug opladen. We steken ergens

Nadere informatie

Module B: Wie kan het raam hebben geforceerd?

Module B: Wie kan het raam hebben geforceerd? Module B: Wie kan het raam hebben geforceerd? Situatieschets Bij het onderzoek door de politie is gebleken dat er een raam is geforceerd. Zeer waarschijnlijk is de dader door dat raam binnengekomen. Dat

Nadere informatie

Begripsvragen: Elektrisch veld

Begripsvragen: Elektrisch veld Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.4 Elektriciteit en magnetisme Begripsvragen: Elektrisch veld 1 Meerkeuzevragen Elektrisch veld 1 [V]

Nadere informatie

S3 Oefeningen Krachtenleer Hoofdstuk VII VII-1. a) steunpuntreacties. massa balk m b = b * h * l * ρ GB = 0.5 * 0.5 * 10 * 2500 = 6250 kg

S3 Oefeningen Krachtenleer Hoofdstuk VII VII-1. a) steunpuntreacties. massa balk m b = b * h * l * ρ GB = 0.5 * 0.5 * 10 * 2500 = 6250 kg S3 Oefeningen Krachtenleer Hoofdstuk VII VII-1. Een gewapend-betonbalk ligt op planken met een grondoppervlak van 1000 x 50 mm². De volumemassa van gewapend beton is 500 kg/m³. Gevraagd : a) de steunpuntsreacties

Nadere informatie

Lesfiche 1 voor BuSO INDIVIDUELE STUURVAARDIGHEID TESTEN EN OEFENEN.

Lesfiche 1 voor BuSO INDIVIDUELE STUURVAARDIGHEID TESTEN EN OEFENEN. Lesfiche 1 voor BuSO INDIVIDUELE STUURVAARDIGHEID TESTEN EN OEFENEN www.fietsometer.be DOELGROEP Alle opleidingsvormen van het buitengewoon secundair onderwijs. ONTWIKKELINGSDOELEN OV1-OV2 De leerling:

Nadere informatie

Temperatuur. Verklaring voor het verschijnsel. Bij de verbranding van het aardgas ontstaat waterdamp. Deze condenseert bij het koude glas.

Temperatuur. Verklaring voor het verschijnsel. Bij de verbranding van het aardgas ontstaat waterdamp. Deze condenseert bij het koude glas. Practicum water verwarmen Schenk koud leidingwater in een bekerglas (voor 70% vullen). Verhit het water met een teclubrander. Houd de temperatuur van het water in de gaten met een thermometer. Noteer alle

Nadere informatie

Begripsvragen: Cirkelbeweging

Begripsvragen: Cirkelbeweging Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.1 Mechanica Begripsvragen: Cirkelbeweging 1 Meerkeuzevragen 1 [H/V] Een auto neemt een bocht met een

Nadere informatie

Projectopdracht Bovenloopkraan

Projectopdracht Bovenloopkraan Projectopdracht Bovenloopkraan De opdrachten: Om op een veilige, en verantwoorde manier te kunnen werken, moet er in een werkplaats een bovenloopkraan met een loopkat worden gemonteerd. Een loopkat is

Nadere informatie

Op een vliegdekschip moeten straaljagers over een zeer korte afstand tot stilstand komen.

Op een vliegdekschip moeten straaljagers over een zeer korte afstand tot stilstand komen. Examen 2016 1 ste tijdvak Vliegensvlug landen Op een vliegdekschip moeten straaljagers over een zeer korte afstand tot stilstand komen. Bij het landen haakt de straaljager zich vast aan een kabel en remt

Nadere informatie

MBO College Hilversum. Afdeling Media. Hans Minjon Versie 2

MBO College Hilversum. Afdeling Media. Hans Minjon Versie 2 MBO College Hilversum Afdeling Media Hans Minjon Versie 2 Soorten krachten Er zijn veel soorten krachten. Een aantal voorbeelden: Spierkracht. Deze ontstaat als spieren in je lichaam zich spannen. Op die

Nadere informatie

Opgave 2 Een kracht heeft een grootte, een richting en een aangrijpingspunt.

Opgave 2 Een kracht heeft een grootte, een richting en een aangrijpingspunt. Uitwerkingen 1 Opgave 1 Het aangrijpingspunt van een kracht is de plaats waar de kracht op het voorwerp werkt. De werklijn van een kracht is de denkbeeldige (rechte) lijn die samenvalt met de bijbehorende

Nadere informatie

Mechanica - Sterkteleer - HWTK PROEFTOETS versie C - OPGAVEN.doc 1/7

Mechanica - Sterkteleer - HWTK PROEFTOETS versie C - OPGAVEN.doc 1/7 VAK: Mechanica - Sterkteleer HWTK Set Proeftoets 07-02 versie C Mechanica - Sterkteleer - HWTK PROEFTOETS- 07-02-versie C - OPGAVEN.doc 1/7 DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare

Nadere informatie

jaar: 1990 nummer: 06

jaar: 1990 nummer: 06 jaar: 1990 nummer: 06 In een wagentje zweeft een ballon aan een koord en hangt een metalen kogel via een touw aan het dak (zie figuur). Het wagentje versnelt in de richting en in de zin aangegeven door

Nadere informatie

Hoe laat je een vaartuig met een elastiekmotor voortbewegen?

Hoe laat je een vaartuig met een elastiekmotor voortbewegen? Hoe laat je een vaartuig met een elastiekmotor voortbewegen? Er zijn in jouw klas wellicht al verschillende leerlingen met het vliegtuig op vakantie geweest. Maar zijn er ook die al eens gevaren hebben,

Nadere informatie

Sheets inleiding ontwerpen

Sheets inleiding ontwerpen Sheets inleiding ontwerpen Boten bouwen Periode 4 themaklas Doel van het project Bedenk een ontwerp voor een boot Verkoop dit ontwerp aan de baas (ik) Bouw je eigen ontwerp De winnaars winnen een bouwpakket

Nadere informatie

Krachten, spieren en modellen. Project V3

Krachten, spieren en modellen. Project V3 Krachten, spieren en modellen. Project V3 Een project van de vakken natuur-scheikunde, techniek en biologie. Klas: vmbo 3 tl Inleiding; Dit project doe je met techniek, nask en biologie. Opdracht; Kies

Nadere informatie

Leerlingen die voor het eerst bewust en doelgericht met katrollen gaan experimenteren. Deze activiteit is eerder bedoeld voor de hogere graden.

Leerlingen die voor het eerst bewust en doelgericht met katrollen gaan experimenteren. Deze activiteit is eerder bedoeld voor de hogere graden. Doelgroep Leerlingen die voor het eerst bewust en doelgericht met katrollen gaan experimenteren. Deze activiteit is eerder bedoeld voor de hogere graden. Lesdoelen De leerlingen kunnen...... onderzoeken

Nadere informatie

1 Concept. 2 Instructie voor de leraar. 2.1 Het toetsverloop KERMISATTRACTIE. TOETS einde zesde leerjaar. Oriënteren op de proef

1 Concept. 2 Instructie voor de leraar. 2.1 Het toetsverloop KERMISATTRACTIE. TOETS einde zesde leerjaar. Oriënteren op de proef III. Techniek 1 Concept Binnen het domein techniek zijn er vijf toepassingsgebieden: energie, informatie en communicatie, constructie, transport en biochemie. Dit jaar staan transport en constructie centraal.

Nadere informatie

Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden)

Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden) Leerlijnen voor ontwerpend leren / leren ontwerpen (ontwerp- en maakvaardigheden) Op deze pagina vind je de leerlijn voor ontwerpend leren van het LOOL-project, op de drie volgende pagina s de leerlijn

Nadere informatie

Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen)

Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Ga na of de onderstaande beweringen waar of niet waar zijn (invullen op antwoordblad). 1) De krachtwerking van een magneet is bij

Nadere informatie

VJTO 2011 ANTWOORDEN FINALE

VJTO 2011 ANTWOORDEN FINALE 1 VJTO 2011 ANTWOORDEN FINALE Vraag 1 Antwoord a Wanneer mama de ballon over haar trui wrijft, wordt de ballon elektrisch geladen. De peper- en zoutkorrels voelen dat en willen naar de ballon toe. De peperkorrels

Nadere informatie

Projectopdracht Bovenloopkraan

Projectopdracht Bovenloopkraan Projectopdracht Bovenloopkraan De opdrachten: Om op een veilige, en verantwoorde manier te kunnen werken, moet er in een werkplaats een bovenloopkraan met een loopkat worden gemonteerd. Een loopkat is

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl)

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl) Twee functies en hun som In figuur 1 zijn de grafieken getekend van de functies f ( x) = 2x + 12 en g ( x) = x 1 figuur 1 y Q f g O x De grafiek van f snijdt de x-as in en de y-as in Q 4p 1 Bereken de

Nadere informatie

Krachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.

Krachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo. Krachtpatsers Primair Onderwijs ontdekkingsreis tussen fantasie en werkelijkheid Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.nl LESMATERIAAL KRACHTPATSERS

Nadere informatie

Techniek als fundering

Techniek als fundering Achtergrondinformatie voor de leerkracht Te gebruiken begrippen tijdens de les. Techniek als fundering Constructie: Een constructie is een voorwerp dat is samengevoegd uit verschillende onderdelen. Dit

Nadere informatie

Waarvan is het gemaakt?

Waarvan is het gemaakt? Waarvan is het gemaakt? In deze les gaan we op zoek naar kenmerken van materialen. We zoeken aan de hand van zintuiglijke waarnemingen uit van welk materiaal een voorwerp gemaakt is. We leggen het verband

Nadere informatie

Dit examen bestaat uit twaalf opgaven Bijlage: 1 antwoordblad

Dit examen bestaat uit twaalf opgaven Bijlage: 1 antwoordblad EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1985 MAVO-C Woensdag 8 mei, 9.00-11.00 uur NATUURKUNDE MAVO-C I Dit examen bestaat uit twaalf opgaven Bijlage: 1 antwoordblad Waar nodig mag bij de volgende

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Natuurkunde Samenvatting NOVA 3 vwo

Samenvatting Natuurkunde Natuurkunde Samenvatting NOVA 3 vwo Samenvatting Natuurkunde Natuurkunde Samenvatting NOVA 3 vwo Samenvatting door N. 1441 woorden 9 oktober 2012 7,6 27 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova PARAGRAAF 1; KRACHT Krachten herkennen

Nadere informatie

Wetenschap en techniekonderwijs op

Wetenschap en techniekonderwijs op Inleiding verzorgt ervarings- en ontwikkelingsgericht onderwijs. Wij bieden de kinderen basisvaardigheden waarmee ze de wereld om hen heen leren kennen. Wetenschap en techniek (W&T) worden steeds belangrijker

Nadere informatie

Uitwerkingen 1. ω = Opgave 1 a.

Uitwerkingen 1. ω = Opgave 1 a. Uitwerkingen Opgave π omtrek diameter Eén radiaal is de hoek, gemeten vanuit het middelpunt van een cirkel, waarbij de lengte van de boog gelijk is aan de straal. c. s ϕ r d. ϕ ω t Opgave π (dus ongeveer

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde B (oude stijl)

Examen HAVO. Wiskunde B (oude stijl) Wiskunde B (oude stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 27 mei 1330 1630 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit 18 vragen

Nadere informatie

Een heleboel voorwerpen Groep / niveau Groep 4/ 5 Leerstofaspecten Gebruik van meetinstrumenten, meten met standaardmaten Benodigdheden

Een heleboel voorwerpen Groep / niveau Groep 4/ 5 Leerstofaspecten Gebruik van meetinstrumenten, meten met standaardmaten Benodigdheden Titel Een heleboel voorwerpen Groep / niveau Groep 4/ 5 Leerstofaspecten Gebruik van meetinstrumenten, meten met standaardmaten Benodigdheden verschillende meetinstrumenten zoals een liniaal, bordliniaal,

Nadere informatie

Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2)

Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2) Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2) Snelheid en gemiddelde snelheid Met de grootheid snelheid geef je aan welke afstand een voorwerp in een bepaalde tijd aflegt. Over een langere periode is de snelheid

Nadere informatie

Werkblad 1 - Thema 14 (NIVEAU GEVORDERD)

Werkblad 1 - Thema 14 (NIVEAU GEVORDERD) Werkblad 1 - Thema 14 (NIVEAU GEVORDERD) Wat is een kracht? Tijdens het afwassen laat Jeroen een kopje vallen. Zoals te zien op de plaatjes valt het kopje kapot. Er moet dus een kracht werken op het kopje

Nadere informatie

Techniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op]

Techniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op] Techniek? Electrospel Voorbereidende doe-les groep 8 [Geef tekst op] Inhoud van de Doe-les Elektriciteit In deze doe-les ga je aan de gang met techniek om je heen. We gaan daarbij vooral kijken naar elektriciteit

Nadere informatie

Lesmateriaal Geluid. Tijdsduur: 50 minuten

Lesmateriaal Geluid. Tijdsduur: 50 minuten Lesmateriaal Geluid Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over In de les voor de onderbouw stonden de volgende doelen centraal: Vakinhoudelijk doel: Leerlingen

Nadere informatie

De wondere wereld van Eusebius

De wondere wereld van Eusebius De wondere wereld van Eusebius Jouw Eusebius is een heel bijzondere vogel. Hij laat door moeder raaf het ontbijt op bed brengen. Hij kraait uit volle borst, als hij s morgens een bad neemt en heeft ook

Nadere informatie

De Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl

De Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl De Melkweg groep 3-4 Als je naar de sterren kijkt, komen als vanzelf veel vragen op. Hoeveel sterren zijn er? Waar bestaan al die sterren uit? Hoe ver weg zijn ze? De sterren die wij vanaf de aarde zien,

Nadere informatie

Een grote vis vangen. Notities voor de leerkracht

Een grote vis vangen. Notities voor de leerkracht Notities voor de leerkracht Een grote vis vangen Wetenschap Krachten Machines die werk gemakkelijker maken Eigenschappen van materialen en magneten Wetenschappelijk onderzoek Design en technologie Mechanismen

Nadere informatie

Figuur 4. lagerpunt iets verdraaid. lagerpunt goed uitgelijnd. extra wrijving

Figuur 4. lagerpunt iets verdraaid. lagerpunt goed uitgelijnd. extra wrijving Tips voor een goede werking van de slingerklok. Nadat het artikel over de staande klok in het clubblad van november 0 was verschenen, kreeg ik van iemand de vraag: ik heb de klok nagebouwd en zelfs met

Nadere informatie

Temperatuur. Verklaring voor het verschijnsel. Bij de verbranding van het aardgas ontstaat waterdamp. Deze condenseert bij het koude glas.

Temperatuur. Verklaring voor het verschijnsel. Bij de verbranding van het aardgas ontstaat waterdamp. Deze condenseert bij het koude glas. Practicum water verwarmen Schenk koud leidingwater in een bekerglas (voor 70% vullen). Verhit het water met een teclubrander. Houd de temperatuur van het water in de gaten met een thermometer. Noteer alle

Nadere informatie

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2 Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen

Nadere informatie

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Proefjes Jouw werkbladen in de klas In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! versie A Onderzoek in de klas Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Onderzoek

Nadere informatie

molenaarsles Opdracht 1 Welkom in één van de Schatkamers van de wereld. In deze lessen leer je meer over de molens van Kinderdijk. Wat gebeurt daar?

molenaarsles Opdracht 1 Welkom in één van de Schatkamers van de wereld. In deze lessen leer je meer over de molens van Kinderdijk. Wat gebeurt daar? Naam: Klas: Datum: Welkom in één van de Schatkamers van de wereld. In deze lessen leer je meer over de molens van Kinderdijk. Wat gebeurt daar? Rik is 16 jaar en woont in een van de molens van Kinderdijk.

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HIER EN DAAR EEN BUI Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen

Nadere informatie

Demontage van Mercedes W123 Antenne Motor

Demontage van Mercedes W123 Antenne Motor Demontage van Mercedes W123 Antenne Motor Als uw antennemotor je niet werkt net zo goed open te stellen om te zien waarom! Als je geluk hebt kan worden hersteld door het vervangen van een intern toestel

Nadere informatie

Module 1 Uitwerkingen van de opdrachten

Module 1 Uitwerkingen van de opdrachten 1 kn Module 1 en van de opdrachten F R Opdracht 1 Bepaal de resultante in horizontale en verticale richting: F H 0 6 4 kn dus naar rechts F V 0 4 1 kn dus omhoog De resultante wordt m.b.v. de stelling

Nadere informatie

THEMA 7: KRACHTEN. 1 KRACHT OP EEN VOORWERP wb p

THEMA 7: KRACHTEN. 1 KRACHT OP EEN VOORWERP wb p THEMA 7: KRACHTEN 1 KRACHT OP EEN VOORWERP wb p. 101-107 1.1 Effect van een kracht p. 101 Statisch effect van een kracht: Kracht vervormt voorwerp Dynamisch effect van een kracht: Kracht verandert de bewegingstoestand

Nadere informatie

Elektriciteit, wat is dat eigenlijk?

Elektriciteit, wat is dat eigenlijk? Achtergrondinformatie voor de leerkracht Te gebruiken begrippen tijdens de les. Weetje!! Let op de correcte combinatie lampjes en batterijen -- 1,2 V lampjes gebruiken met de AA-batterijen van 1,5 V ---

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 44. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 44. Toelichting en verantwoording TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 44 138 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Kerndoel 44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen

Nadere informatie

Inhoud C3M5O3 Verzamelde resultaten... 1 Vedat... 1 Joost... 1 Klaas... 2 Hiwad... 3 Sandra... 3 Timo... 4

Inhoud C3M5O3 Verzamelde resultaten... 1 Vedat... 1 Joost... 1 Klaas... 2 Hiwad... 3 Sandra... 3 Timo... 4 C3M5O3 Verzamelde resultaten Inhoud C3M5O3 Verzamelde resultaten... 1 Vedat... 1 Joost... 1 Klaas... 2 Hiwad... 3 Sandra... 3 Timo... 4 Vedat Opdracht: Bedenk nog minimaal drie design behoeften voor bovenstaande

Nadere informatie

Welk fietsslot zou jij kiezen?

Welk fietsslot zou jij kiezen? Welk fietsslot zou jij kiezen? Heel wat leerlingen krijgen in de derde graad een grotere fi ets. Om dat kostbare bezit voldoende te beschermen, is een goed fi etsslot noodzakelijk. In deze les bekijken

Nadere informatie

Hier en daar een bui

Hier en daar een bui Hier en daar een bui Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen

Nadere informatie

Theorie van de kracht

Theorie van de kracht Theorie van de kracht Concepten vooraf Kracht door duwen Toepassing in Taekwon-Do = duw met handpalm Kracht door impact of botsing Toepassing in Taekwon-Do = stoot Kinetische energie = ½ massa x snelheid

Nadere informatie

Welke supermens vliegt het verst?

Welke supermens vliegt het verst? Welke supermens vliegt het verst? In deze les laten we de leerlingen ervaringen opdoen met vliegen en windkracht. We maken een supermens (met een knipoog naar superman/superwoman) en onderzoeken hoe hij/zij

Nadere informatie

Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten

Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten Samenvatting door F. 1363 woorden 30 januari 2016 4,1 5 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Krachten Op een voorwerp kunnen krachten werken: Het voorwerp kan een snelheid krijgen

Nadere informatie

Examen Klassieke Mechanica

Examen Klassieke Mechanica Examen Klassieke Mechanica Herbert De Gersem, Eef Temmerman 23 januari 2009, academiejaar 08-09 IW2 en BIW2 NAAM: RICHTING: vraag 1 (/4) vraag 2 (/4) vraag 3 (/5) vraag 4 (/4) vraag 5 (/3) TOTAAL (/20)

Nadere informatie

Hoe maak je een tuinhuisje?

Hoe maak je een tuinhuisje? Hoe maak je een tuinhuisje? Hoe maak je een tuinhuisje? Materialen Gereedschap Schroeven Scharnieren Lat Houten plaat Schroefboor Hamer Schaar Watervaste stift http://bit.ly/2993 www.praxis.nl Page 1 of

Nadere informatie

Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht

Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM. Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe integreer ik praktisch STEM in mijn klas en mijn lessen? Kansen zien en grijpen rond STEM Patrick Vanluchene (BLIO) STEM leerkracht Hoe zijn we tot STEM-onderwijs gekomen? Project robot. een drietal

Nadere informatie

Deel 4: Krachten. 4.1 De grootheid kracht. 4.1.1 Soorten krachten

Deel 4: Krachten. 4.1 De grootheid kracht. 4.1.1 Soorten krachten Deel 4: Krachten 4.1 De grootheid kracht 4.1.1 Soorten krachten We kennen krachten uit het dagelijks leven: vul in welke krachten werkzaam zijn: trekkracht, magneetkracht, spierkracht, veerkracht, waterkracht,

Nadere informatie

Demontage van Mercedes W123 Antenne

Demontage van Mercedes W123 Antenne Demontage van Mercedes W123 Antenne Motor Als uw antennemotor je niet werkt net zo goed open te stellen om te zien waarom! Als je geluk hebt kan worden hersteld door het vervangen van een intern toestel

Nadere informatie