STUKADOOR BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL. Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid

Transcriptie

1 Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL STUKADOOR fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.: beroepsprofiel-stukadoor.indd 1 14/01/13 09:25

2 De beroepscompetentieprofielen zijn tot stand gekomen dankzij de bijdrage van de volgende organisaties : WTCB fvb ffc Constructiv, Brussel, 2013 Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen. 2 beroepsprofiel-stukadoor.indd 2 14/01/13 09:25

3 BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL STUKADOOR VOORWOORD Aangepaste beroepscompetentieprofielen uitwerken neemt een belangrijke plaats in binnen de problematiek van het aanpassen van de opleidingen aan de behoeften van de arbeidsmarkt. Beroepsprofielen zijn immers de belangrijkste inspiratiebron bij het uitwerken van opleidingsprofielen, zeker bij de start. In een latere fase komen daar de opleidingsprogramma s bij. Met deze gegevens in gedachten heeft het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (fvb-ffc Constructiv) in samenwerking met het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (navb-cnac Constructiv) de bestaande beroepsprofielen aangepast. Daarbij werd vooral rekening gehouden met de talrijke ontwikkelingen als gevolg van de eisen inzake duurzaam bouwen. De aangepaste beroepsprofielen hebben betrekking op een groot aantal materies, zowel uit de ruwbouw- als de afwerkingssector, en werden goedgekeurd door deskundigen uit de sector. Zo dragen ze bij aan het concretiseren van één van de belangrijkste aspecten van de opdracht van het fvb: ze vormen namelijk de link tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten en opleiding in de bouwsector. Robert Vertenueil Voorzitter fvb-ffc Constructiv 3 beroepsprofiel-stukadoor.indd 3 14/01/13 09:25

4 BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL STUKADOOR 4 Contact Voor opmerkingen, vragen en suggesties kunt u terecht bij: fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.: Fax: website : fvb.constructiv.be beroepsprofiel-stukadoor.indd 4 14/01/13 09:25

5 BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL STUKADOOR EEN WOORDJE UITLEG Zoals u in het voorwoord kon lezen, was er nood aan een herwerking van de beroepscompetentieprofielen. Een aantal profielen waren namelijk niet meer up-to-date. Daarnaast is er een aanzienlijke stijging van de vraag naar competenties in het kader van ecologisch en duurzaam bouwen. Maar ook veiligheid verdient de nodige aandacht in onze sector. Een beroepscompetentieprofiel beschrijft de competenties van een ervaren bouwvakarbeider. Bij de herwerking van de profielen vertrekken we vanuit het competentie-denken. Een competentie is een set van kennis, vaardigheden en attitudes die zich uiten in observeerbaar gedrag. In dit document wordt deze indeling steeds gehanteerd. Onder kennis verstaan we alles wat een stukadoor moet kennen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bij natte binnenbepleistering moet de stukadoor voor de voorbereiding van de pleistermortel bijvoorbeeld de verschillende mortelsoorten en hun gebreken kennen (hun vloeibaarheid, plasticiteit en verwerkbaarheid). Onder vaardigheden verstaan we alles wat een stukadoor moet kunnen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bij buitenbepleistering moet de stukadoor voor de uitlijning/uitzetting van de raaplaag bijvoorbeeld kunnen uitlijnen en uitzetten met behulp van een waterpas, een schietlood of een laser. Attitude verwijst naar de houding, de denkwijze, het gedrag dat een stukadoor moet hebben om zijn beroep te kunnen uitvoeren. Bij droge bepleistering moet de stukadoor voor het aanbrengen van voegbanden bijvoorbeeld de richtlijnen van de fabrikant respecteren. De activiteiten die opgenomen zijn in het beroepscompetentieprofiel, worden in drie blokken opgedeeld. 1. Gemeenschappelijke activiteiten eigen aan alle bouwvakarbeiders, zoals de werfinrichting. 2. Specifieke activiteiten eigen aan elk type bepleistering (natte binnenbepleistering, buitenbepleistering, droge bepleistering, gipsblokken), zoals het lezen van plannen, werktekeningen of werkopgavebladen. 3. Transversale groene activiteiten, zoals het plaatsen van isolatiemateriaal. Deze activiteiten zijn van groot belang voor een duurzaam bouwproces. Ze kunnen integraal in meerdere beroepsprofielen voorkomen. Het is echter niet zo dat deze competenties gemeenschappelijk zullen zijn voor alle bouwvakarbeiders. We moeten opmerken er bij dat bepaalde profielen ook een vierde blok is met de gemeenschappelijke activiteiten eigen aan een beroep. Omdat de vier bepleisteringsactiviteiten onderling sterk verschillen, werd er in dit geval voor gekozen om ze volledig te scheiden. Voor sommige activiteiten werken we met een kleurencode. Groen staat voor ecologische en duurzame activiteiten, oranje voor activiteiten die handelen over veiligheid. De activiteitenblokken worden ook nog eens opgedeeld in sleutelactiviteiten. Per sleutelactiviteit worden de kennis, vaardigheden en attitudes benoemd. 5 beroepsprofiel-stukadoor.indd 5 14/01/13 09:25

6 BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL STUKADOOR OMSCHRIJVING VAN HET BEROEP Het profiel dat we beschrijven is dat van stukadoor. Onder stukadoorswerk is een ruime waaier van werkzaamheden vervat, die niet altijd veel kenmerken gemeenschappelijk hebben: bepleistering van muren en plafonds, bepleistering van gevels, aanbrengen van sierpleisters, droge plafondafwerking, droge muurafwerking, plaatsen van lichte scheidingswanden, aanbrengen van isolatiemateriaal,... Vaak worden ook het dekvloerleggen en het vervaardigen en aanbrengen van stafwerk en ornamenten tot het stukadoorsof plafonneerwerk gerekend. Gezien de omvattendheid van deze omschrijving, is het niet verwonderlijk dat voor dit beroep ook de term afbouwvakman gebruikt wordt. Om het overzicht te bewaren, groeperen we de vermelde werkzaamheden onder vier noemers: natte binnenbepleistering, buitenbepleistering, droge bepleistering en het plaatsen van gipsblokken. We omschrijven bondig de inhoud van deze werkzaamheden. 1. Natte binnenbepleistering Uitvoeren van bepleisteringswerken ter afwerking van plafonds en binnenwanden, met als doel de bouwfysische en esthetische eigenschappen te verbeteren (oneffenheden in de ruwbouw wegwerken). Ook de overeenkomstige onderhouds- en herstellingswerken ressorteren hieronder. De cruciale taken zijn: het opzetten van stellingen; het uitlijnen van de te bewerken oppervlakken alvorens te bepleisteren; het aanbrengen van draagconstructies op de te bewerken oppervlakken; het (machinaal) aanbrengen van pleisterlagen van diverse samenstelling op plafonds en wanden; het afpolieren en gladden van pleisterlagen met handgereedschap. 2. Buitenbepleistering Uitvoeren van bepleisteringswerken ter afwerking van buitengevels, met als doel de bouwfysische en esthetische eigenschappen te verbeteren (oneffenheden in de ruwbouw wegwerken). De cruciale taken zijn: het opzetten van stellingen; het uitlijnen van de te bewerken oppervlakken; het (machinaal) aanbrengen van pleisterlagen van diverse samenstelling op gevels; het egaliseren van de opgebrachte mortel met handgereedschap. 6 beroepsprofiel-stukadoor.indd 6 14/01/13 09:25

7 BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL STUKADOOR 3. Droge bepleistering (droge afbouwmethode) Het optrekken van binnenwanden uit gipskartonplaten in de woning- of utiliteitsbouw. Door het werken met deze droge afbouwmethode vermijdt men drogingsverschijnselen (krimp) en zijn droogof wachttijden uitgesloten. De gipskartonplaten laten verschillende afwerkingen toe, in die zin dat het oppervlak direct geschikt is voor schilderwerk, behang en tegelwerk. De cruciale taken zijn: meten en traceren, dit betekent onder meer het uitzetten van de te plaatsen wanden en plafonds; het monteren van een metalen of houten onderstructuur (raam- of kaderwerk); het bekleden van deze onderstructuur met gipskartonplaten; het afwerken van onderlinge en aansluitnaden. 4. Plaatsen van gipsblokken Dit is het stellen van binnenwanden uit gipsblokken. Gipsblokken zijn gemaakt of samengesteld uit natuurgips met of zonder hulpstoffen naargelang de blokken in de massa gehydrofugeerd zijn of niet. Gipsblokken zijn bestemd voor gebruik binnen gebouwen en hebben als scheidingswand een nietdragende functie. Het verwerken gebeurt door middel van verlijming. De cruciale taken zijn: meten en traceren, dit betekent onder meer het uitzetten van de te plaatsen wanden; blokken insmeren met kleefpasta en ze onderling langs profielen en stelregels verlijmen; passtukken aftekenen en op maat zagen; onderlinge en aansluitnaden afwerken. 7 beroepsprofiel-stukadoor.indd 7 14/01/13 09:25

8 0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN WERKEN IN EEN BOUWONDERNEMING 8 Zelfstandig werken Teamwork Communicatie Administratief beheer Weten wat onder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk wordt verstaan. Zelf situaties en kansen zoeken om zijn kennis en ideeën te verrijken. Een taak individueel uitvoeren, zonder hulp of toezicht. Het hoofd bieden aan beproevingen en mislukkingen, niet ontmoedigd raken en zich richten op positieve acties. Zijn doel bereiken ondanks de opduikende moeilijkheden. De benodigde informatie vinden en gevoelig meer doen dan wat gevraagd wordt. Problemen en werk zelf aanpakken, zonder hulp of raad van buitenaf. Ambitieuze doelstellingen vastleggen en realiseren, betere of efficiëntere oplossingen vinden en zich meten volgens zijn eigen excellentiecriteria. Een taak correct uitvoeren, ondanks tijd- en budgetbeperkingen. Anticiperen, de mogelijke gevolgen van een situatie voorzien. Rekening houden met nog uit te voeren taken. Eventuele problemen opmerken die geen rechtstreeks verband houden met de eigen taak. Zijn gedeelte van het werk correct uitvoeren in samenwerking met de andere leden van een groep, ze helpen bij hun werk, informatie, gereedschappen en knowhow uitwisselen en delen om gezamenlijke doelstellingen te bereiken, zonder zijn persoonlijke belangen naar voren te brengen. Andere meningen aanvaarden, zijn standpunten aanpassen aan nieuwe informatie of veranderingen. Zich aanpassen aan veranderingen (andere gereedschappen, andere personen, andere procedures en taken). Gemakkelijk contacten leggen, een netwerk van contacten uitbouwen en onderhouden dat informatie of hulp kan bieden. Zich onthouden van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk. Op een constructieve en gebruikersvriendelijke manier informatie uitwisselen met zijn collega's. Op een constructieve en gebruikersvriendelijke manier informatie uitwisselen met zijn klanten. Op tijd komen. Een planning beheren, taken plannen, prioriteiten bepalen tussen meerdere taken. Zijn eigen prestaties noteren of zijn administratie bijhouden (gepresteerde uren, gebruikt materiaal,...). De eventuele fiches en documenten invullen die de ploegbaas bezorgt. Nieuwsgierig, leergierig zijn. Openstaan voor gebeurtenissen van buitenaf en voor nieuwigheden, zowel in zijn eigen beroep als dat van de klanten. Zelfstandig zijn. Volhardend zijn. Beschikken over zin voor initiatief. Resultaatsgericht zijn. Vooruitziend zijn. Beschikken over teamgevoel. Flexibel zijn. Sociaal zijn. Respectvolle houding tegenover collega's. Vlot communiceren, zin voor menselijke contacten hebben. Stipt zijn. Georganiseerd zijn. beroepsprofiel-stukadoor.indd 8 14/01/13 09:25

9 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 KWALITEITSAANPAK Het imago en de richtlijnen inzake kwaliteit van de onderneming en de opdrachtgever begrijpen. Traceerbaarheid van producten, bewijsstukken van wat uitgevoerd werd. De verwachtingen van de klant begrijpen. Altijd proberen om de klant tevreden te stellen door de best mogelijke dienst te verlenen (kwaliteit, snelheid, kennis en competenties, beleefdheid). Detailwerk nauwgezet uitvoeren. Waar mogelijk rekening houden met esthetische overwegingen bij de uitvoering van het werk. Het melden wanneer anderen werk van slechte kwaliteit afleveren. Zjin werk kwalitatief en kwantitatief evalueren en indien nodig corrigeren. Bij het uitvoeren van de taken rekening houden met de bepaalde parameters. Zuinig omgaan met materialen, gereedschappen en tijd. Verspilling vermijden. De etiketten en markering van de gebruikte materialen bijhouden. Gericht zijn op de tevredenheid van de klant. Nauwkeurig zijn. Aandacht besteden aan de details en geduld hebben. Zin voor esthetiek hebben. Beschikken over beroepsethiek. Zin voor zelfcontrole. Oog hebben voor het rendement. Spaarzame ingesteldheid. VEILIGHEID EN GEZONDHEID Beheer van veiligheid en gezondheid - Ongevallenpreventie Hygiënebewust werken Communiceren over incidenten, ongevallen en gevaarlijke situaties Verantwoordelijkheden van de werknemers, de werkgever en de hiërarchische lijn. Hiërarchie van de preventiemaatregelen (uitschakelen van de risico's, persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen). Opleidingsverplichtingen. Principes van algemene en persoonlijke hygiëne. Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne. De mogelijke oorzaken van gevaar op een werf. De regelgeving die van toepassing is in verband met het recht om het werk stop te zetten (voorbeeld: ernstig en onmiddellijk gevaar, het onmiddellijk aan de werkgever melden). De interne procedures van de onderneming of de organisatie in verband met het melden: van ongevallen of incidenten, met inbegrip van de incidenten rond geweld of agressie. van elke arbeidssituatie die een ernstig en onmiddellijk gevaar inhoudt. van elke vastgestelde tekortkoming in de beschermingssystemen. De noodnummers (politie, brandweer,...). Gevaarlijke situaties melden. Principes van algemene en persoonlijke hygiëne toepassen. Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne toepassen. Potentieel gevaarlijke situaties herkennen. De procedures volgen. De geschikte diensten voor de situatie contacteren. Voorzichtig werken, de opmerkingen van collega s over veiligheid aanvaarden. Bewust zijn van het belang van hygiëne en daar actief en pro-actief op gericht zijn. Aandachtig zijn. Vlot communiceren en het belang begrijpen van de verplichtingen om te communiceren over preventie, veiligheid en gezondheid. 9 beroepsprofiel-stukadoor.indd 9 14/01/13 09:25

10 0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN VEILIG EN GEZOND WERKEN Collectieve beschermingsmiddelen toepassen Persoonlijke Beschermingsmiddelen gebruiken Kennis van de verschillende collectieve beschermingsmiddelen (bv. vangnetten, valbeveiliging). De PBM's (veiligheidsuitrusting en de kledingvereisten) die nodig zijn voor de uitoefening van het beroep (gezichts-, gehoors-, hoofd-, hand-, voet- en adembescherming). De situaties waarin persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden gedragen. De veiligheidssignalisatie mbt. Het dragen van PBM s (blauwe gebodsborden). Het juiste gebruik, onderhoud en opslag van PBM s. Collectieve beschermingsmiddelen aanbrengen. Instructies opvolgen. PBM s dragen wanneer het moet. De aanwezigheid van PBM s op de werf controleren. De specifieke voorschriften voor de PBM s toepassen (handschoenen, bril,...). PBM s met de nodige zorg behandelen. PBM s regelmatig onderhouden en controleren. PBM s na gebruik correct opbergen. Het belang van het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen begrijpen, aandachtig zijn voor situaties waar collectieve beschermingsmiddelen nodig zijn. Aandachtig zijn voor alle situaties waarin het dragen van PBM s noodzakelijk is. Waken over het correcte gebruik van de PBM s. Zich bewust zijn van de eigen verantwoordelijkheden bij gebruik en onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen. OMGAAN MET SPECIFIEKE RISICO S Omgaan met gevaarlijke producten Omgaan met asbest Omgaan met kwarts- en houtstof Omgaan met elektriciteit De producten met gevaarlijke eigenschappen waarmee men op de werkvloer in contact komt. De manieren waarop gevaarlijke stoffen het lichaam kunnen binnendringen. De risico s en beheersmaatregelen voor het gebruik van producten met gevaarlijke eigenschappen. De regels in verband met de opslag van producten met gevaarlijke eigenschappen. De veiligheidssignalisatie, transportetikettering en productetikettering. Maatregelen bij ongelukken met gevaarlijke producten. De verschillende asbesthoudende producten. Gezondheidsrisico's bij werken met asbesthoudende producten. De middelen en technieken die gebruikt worden voor het verwijderen van asbesthoudende materialen. De risico's van blootstelling aan hout- en kwartsstof en de maatregelen om de stofemissie en de blootstelling aan stof te verminderen. Basiskennis elektriciteit. Risico's verbonden aan werken met elektriciteit en elektrische apparaten. Veilig gebruiken van gevaarlijke producten. Veilig opslaan van gevaarlijke producten. De veiligheidsinformatiebladen lezen en begrijpen. Lezen en interpreteren van gevaarsaanduidingen en gevaarssymbolen op het etiket van gevaarlijke producten. Gepaste maatregelen nemen bij ongelukken met gevaarlijke producten. Asbesthoudende producten tijdens verschillende handelingen herkennen. De juiste reacties als er asbest aanwezig is (bescherming, verwittigen chef), etc. Gebruiken van machines die stofemissie beperken. Afzuigapparatuur aansluiten en correct gebruiken. Correct gebruik van ademhalingsbescherming. Werken met onbeschadigd en veilig elektrisch materieel. Voor installeren, herstellingen, wijzigingen en onderhoud beroep doen op een bevoegd elektricien. Veiligheidsbewust werken. Oplettend zijn. Veiligheidsbewust werken. Veiligheidsbewust werken. Veiligheidsbewust werken. 10 beroepsprofiel-stukadoor.indd 10 14/01/13 09:25

11 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 OMGAAN MET SPECIFIEKE RISICO S Ergonomisch werken Omgaan met lawaai Omgaan met brand en explosies De risico s van overbelasting of verkeerde belasting van het lichaam. Tiltechnieken en tilhulpmiddelen: basisprincipes voor het hanteren van lasten zonder risico s. Oorzaken (bronnen) van lawaai voor omgeving. Risico's van hoog geluidsniveau en preventieen beschermingsmaatregelen tegen lawaai en gehoorschade. Brand- en explosierisico's en de bijhorende preventiemaatregelen. De soorten branden. De vuurdriehoek. Procedures in geval van brand. Blusinstructies. EHBO. Juiste hef- en tilbewegingen toepassen. Correct hanteren van voorziene hulpmiddelen bij heffen en tillen. Hulp bieden aan collega s om ergonomisch werken mogelijk te maken. Preventiemaatregelen voor omgeving kunnen implementeren. Persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. Preventiemaatregelen naleven. Prioriteiten naleven: alarmeren & evacueren, energievoorzieningen afsluiten, toegangswegen vrijmaken voor redders, brandhaard afsluiten, brandhaard bestrijden. Veiligheidsbewust werken. Respectvolle houding tegenover omgeving en collega s. Respectvolle houding tegenover omgeving en collega s. Veiligheidsbewust werken. Veiligheidsbewust werken. Koelbloedig en snel reageren. MACHINES EN GEREEDSCHAPPEN GEBRUIKEN Correct dagelijks gebruiken van machines en gereedschappen Controleren van machines en gereedschappen Onderhouden van machines en gereedschappen Reinigen van machines en gereedschappen De werking van de machines en/of gereedschappen. De risico s en veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van machines en gereedschappen. De normale werkingstoestand van de machines en de gereedschappen. De verschillende onderdelen en de werking van de machines en gereedschappen. Basiskennis van hydraulica, mechanica, materialenleer en elektriciteit. Onderhoudstechnieken en de producten (oliën, ) en materieel (sleutels, vetpomp, ) gebruikt bij klein onderhoud. De technieken voor het reinigen van het materieel. De benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Machines en gereedschappen enkel gebruiken voor het werk waarvoor het gemaakt is. Het correcte machines en gereedschap selecteren. Veiligheidsinstructiekaarten kunnen lezen en begrijpen. Nauwkeurig de veiligheidsvoorschriften kunnen toepassen. De gepaste PBM's dragen. Nooit machinebeveiliging willekeurig wegnemen of uitschakelen. Controleren van machines en gereedschappen op hun goede werking. Relevante werkingsparameters (peil, druk, temperatuur, ) aflezen. Olie bijvullen. Draaiende onderdelen smeren. Kleine vervangingen (bvb lampjes of zekeringen) doorvoeren. Toepassen van de technieken voor het reinigen van het materieel. Gebruiken van de benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Oplettend zijn. Zin voor analyse hebben. Veiligheidsbewust werken. Een kritische blik hebben. Handig zijn. Ordelijk en net kunnen werken. 11 beroepsprofiel-stukadoor.indd 11 14/01/13 09:25

12 0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN DE WERKPLEK INRICHTEN Signalisatie aanbrengen Elektriciteitsvoorziening realiseren Materialen en gereedschappen opslaan Orde en netheid bewaren De verschillende middelen om een werf af te sluiten. De verschillende veiligheidsborden, markeringen en pictogrammen. Basiskennis van elektriciteit. Voor elk soort materiaal en gereedschap de plaats en opslagwijze. De geschikte beschermingsmiddelen tegen vallen van opgeslagen materiaal en gereedschap. Het materieel en de producten gebruikt bij het reinigen van de werf. Afsluitingen installeren. Signalisatie respecteren. Veilig aansluiten van elektrisch materieel op het stroomnet. Opstarten van de werfgeneratoren indien er geen stroomnet aanwezig is. Materialen en gereedschappen in goede en veilige omstandigheden bewaren, tijdens en na de werken. Geschikte beschermingsmiddelen tegen de val van gereedschappen en materiaal plaatsen. Materialen ook op hoogte met de nodige omzichtigheid behandelen en stapelen. Vrijhouden van doorgangen. Afval en bestemmingsloze onderdelen verwijderen. De werkplek opkuisen na de werkzaamheden. Veiligheidsbewust werken. Veiligheidsbewust werken. Zin voor orde. Verantwoordelijkheidszin, niet werken als de bescherming afwezig is. Zin voor orde en netheid. WERKEN OP HOOGTE Ladders gebruiken Steigers opbouwen en demonteren Vangnetten installeren Installatie van een randbeveiliging Persoonlijke beschermingsmiddelen voor werken op hoogte gebruiken Opbouwen en zekeren van goederenliften Gebruiken van hefplatformen Regelgevingen, normen en veiligheidsvoorschriften omtrent ladders. Voorwaarden voor gebruik van ladders: enkel voor lichte werken van korte duur en op beperkte hoogte. Regels voor de opbouw en vrijgave van steigers. Regels voor de demontage van steigers. Voorschriften van de fabrikant. De verschillende soorten randbeveiliging in functie van de af te schermen werkplek. De persoonlijke beschermingsmiddelen die nodig zijn voor het werken op hoogte (levenslijn, veiligheidsharnas, etc.). De voorschriften voor het gebruik van een goederenlift en de instructies van de fabrikant (normen, klassen, stabiliteit). De gevaren en opleidingsverplichtingen bij het gebruik van hoogwerkers of schaarliften. Een ladder correct opstellen. Voor langdurige werken op hoogte andere arbeidsmiddelen gebruiken (hoogwerker, schaarlift, ). De regels voor de opbouw en vrijgave van steigers toepassen. De regels voor de demontage van steigers toepassen. Een geschikte toegang tot de werkplek voorzien. Gebruiken van hoogtewerker of valharnas bij plaatsing van vangnetten. Plaatsen volgens de voorschriften (voldoende overlap, voldoende vrij ruimte onder het net). De geschikte randbeveiliging installeren. De aanwezigheid van veiligheidsuitrusting op de werf controleren. Plaatsen van ankers. De juiste uitrusting gebruiken. De toestellen opstellen en de materialen correct stapelen. De goederenlift bedienen. Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Veiligheidsbewust werken. Elke tekortkoming aan de beschermingsinrichtingen aan de rechtstreekse leidinggevende melden. Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Veiligheidsbewust werken. Aandacht hebben voor het valrisico. Waken over hun gebruik. Verifiëren of het materieel in orde is met de certificatie. Een hoogwerker of schaarlift enkel laten bedienen door competente personen, die de vereiste opleiding hebben gevolgd. 12 beroepsprofiel-stukadoor.indd 12 14/01/13 09:25

13 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 MILIEUBEWUST WERKEN Energieprestatie gebouwen (EPB) begrijpen Het afvalbeheer respecteren De algemene principes van de energieprestatie van gebouwen. De gevolgen van het slecht plaatsen van isolatie en ventilatie. Onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen. De sorteercategorieën (recycleerbare producten, te storten producten - categorieën van storten en/of specifieke evacuatierichtingen, speciaal geval van asbest). Belang van de rol van de onderneming bij het sorteren en recycleren van sommige afvalstoffen, en de voordelen daarvan voor het bedrijf zelf en het milieu. De risico's van behandeling en de reglementaire bepalingen inzake de verwijdering van asbesthoudend en ander gevaarlijk afval. Het milieu beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties. Zichzelf en collega's beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties. Het sorteren organiseren (in bakken, containers, ) en het afval sorteren. Asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten identificeren, apart houden van de andere afvalstromen, op een veilige manier verpakken en verwijderen. Er zich van bewust zijn waarom elke tussenkomst in het gebouw belangrijk is voor het binnenklimaat en de globale energieprestatie van het gebouw. Zich bewust zijn van het ecologische belang en van de mogelijkheden tot dwangsommen als gevolg van een slecht afvalbeheer. Veiligheidsbewust werken. Systematisch verzamelen van afval. Motivatie om afvalstoffen te sorteren. Zich informeren in geval van twijfel over de bestemming van afvalstoffen. Zorgvuldig werken. Actie ondernemen wanneer container vol is. Veiligheidsbewust werken. Waterverbruik beperken De regels omtrent lozen van water. Eindigheid van drinkwater. Efficiënt gebruiken van water voor taken & schoonmaak. Economisch en ecologisch bewustzijn. Streven naar zuinigheid bij gebruik van water. Energieverbruik optimaliseren Milieubewustzijn - eindigheid van fossiele energiebronnen. Energieverbruikers op de werf (generatoren, transport, machines, werfkeet). Efficiënt gebruik machines en gereedschappen. Reflex & verantwoordelijkheidszin (uitschakelen energieverbruikers wanneer niet nodig: verlichting, verwarming, koeling, ; passief ipv actief koelen; ). 13 beroepsprofiel-stukadoor.indd 13 14/01/13 09:26

14 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN NATTE BINNENBEPLEISTERING 1. VOORAFGAAND: SPECIFIEKE VOORBEREIDENDE TAKEN PLANNEN VAN HET WERK Lezen van plannen, werktekeningen of werkopgavebladen Analyseren van de te behandelen oppervlakken (vochtigheid, alkaliteit, verpoedering,...) Selecteren van de benodigde producten Meten Basiskennis van technisch tekenen. Vaktermen en benaming van alle delen van gebouwen die door stukadoors behandeld worden. Stijlen, met het oog op de uitvoering van het gevraagde type verfraaiing. Toe te passen behandelingen in functie van de ondergrond, invloed van de ondergrond op het plafonneerwerk. Kennis van fysische en chemische verschijnselen in gebouwen: porositeit, capillariteit, alkaliteit, corrosie, uitzetting en inkrimping van materialen, vorming van schimmels, mossen,... Materiaal: soorten (actief of passief), beschikbaarheid, kwalitatieve kenmerken, uitzicht, verenigbaarheid en neveneffecten. Kennis van de samenstelling van producten en van de toepassingsvoorwaarden. Werkwijze voor de uitwerking van producten, elementaire wiskunde. Een uitvoeringsplan lezen en begrijpen en bepalen welke oppervlakken behandeld moeten worden. De aard van de ondergrond beoordelen. De staat van de ondergrond beoordelen (nieuw, oud, beschadigd, aangetast door vocht, roest, schimmel, insecten). De aanwezigheid van thermische isolatie en/of membranen ter voorkoming van opstijgend vocht detecteren. Voorbehoud formuleren wanneer de ondergrond in slechte staat is. De toleranties meten en controleren. Het geschikte materiaal kiezen. De geschikte producten kiezen De meetinstrumenten correct gebruiken. De benodigde hoeveelheden materiaal berekenen voor een bepaald werk. De oppervlakte en het volume berekenen en er de benodigde hoeveelheden per soort product uit afleiden. Bekwaamheid om zich meetkundige vormen en volumes te kunnen voorstellen vanuit tekeningen. Blijk geven van een analytische geest. Blijk geven van een kritische geest. Nauwkeurig zijn. Blijk geven van een analytische geest. Nauwkeurig zijn. Bekwaamheid om snel exacte berekeningen te maken. VOORBEREIDING VAN DE BEPLEISTERINGSWERKEN 14 De vaste elementen beschermen Voorbereiden van de te bewerken oppervlakken Uitlijnen/uitzetten van de voorspuitlaag Voorbereiden van de pleistermortel Basiskennis van elektriciteit. De stroomvoorzieningen in een huis localiseren. Werking van het schietlood, waterpas, laser,... Kenmerken van de gebruikte bepleistering. Mortelsoorten en gebreken: vloeibaarheid, plasticiteit en verwerkbaarheid. Omzettingstabel van meeteenheden. De werkomgeving beschermen. Indien nodig stopcontacten en lichtaansluitingen weghalen en terugplaatsen. Het te bewerken oppervlak reinigen. Niet-vastzittende delen specie, beton, steen, nagels,... verwijderen. Niet te bepleisteren, in het zicht blijvend metselwerk (paramentwerk), en kozijnen, hout, glas, elektriciteitsleidingen indien nodig afschermen om besmeuren te voorkomen. Een verstevigingsnet aanbrengen als de te bewerken ondergrond dat vereist. Bijpassen indien nodig. Uitlijnen en uitzetten met behulp van waterpas, schietlood en laser. De dikte van de bepleistering bepalen volgens de voorschriften van de fabrikant. Bindmiddel (cement, kalk, klei of gips), zand en water in de juiste verhouding mengen met een elektrisch aangedreven mortelmenger. Meeteenheden omzetten. Respect tonen voor de goederen van de klant. Streng zijn. Een analytische geest hebben. Het uitwerkingsgemak van een mortel kunnen evalueren. beroepsprofiel-stukadoor.indd 14 14/01/13 09:26

15 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN 1 NATTE BINNENBEPLEISTERING 2. UITVOERENDE TAKEN MACHINAAL OF MANUEEL AANBRENGEN VAN HET PLEISTER (INDIEN NODIG IN TWEE LAGEN) Plaatsen van profielen Aanbrengen van pleisterdragers Bepleisteren van effen, gladde vlakken met een dispersie of oplossing Indien nodig, aanbrengen van gipsgeleiders Aanwerpen van voorbewerkte wanden en van pleisterdragers voorziene plafonds Indien nodig de onderlaag uitschaven, opruwen en opkammen en de ondergrond controleren (Manueel) Opbrengen, afreien en afpolieren (egaliseren) van de afwerklaag (Machinaal) Spuiten van pleister op wanden en plafonds Diverse deurprofielen, hoekbeschermers en andere profielen. Diverse dispersies of oplossingen (primer bij poreuze ondergrond, hechtbrug bij glad oppervlak) die gebruikt worden om de afwerkingen te verbeteren. Exacte dosering van deze dispersies of oplossingen. Weten na en voor welke tijd de bepleistering dient te worden aangevat. Basiskennis van de diverse plafond-/wandafwerkingen en, in functie hiervan, vereiste afwerkingsgraad van de laag. Viscositeit nodig om een goede verwerking herkenen al tijdens het spuiten. Deurprofielen, hoekbeschermers en andere profielen plaatsen. Pleisterdragers die de hechting van de pleisterlaag bevorderen, aanbrengen op de draagconstructies. Een dispersie of oplossing correct aanbrengen. Profielen horizontaal of verticaal op maat afstellen en daarbij de reststukken tot een minimum beperken. Deze profielen fixeren met een sneldrogende gipsmortel. Specie, bestaande uit een sterke gipsmortel, vanaf een spaarbord met een raapspaan in een eerste dunne laag opbrengen. De onderlaag uitschaven. De onderlaag opruwen om een beter hechtend oppervlak te verkrijgen. De afwerklaag manueel of machinaal aanbrengen. De afwerklaag effenen. De afwerklaag afpolieren met een mes. Het gelijkmatig aanbrengen van de pleister. Aanbrengen van de juiste hoeveelheid. De toe te passen dispersie of oplossing kunnen bepalen en doseren. Aandachtig zijn voor verspilling. Snel zijn. Voorzichtig zijn aan de hoeken. Snel zijn. AANBRENGEN VAN LIJSTWERK OP AFGEPLEISTERDE VLAKKEN Uitlijnen/uitzetten van de hoofdmaten Maken van een profiel Opruwen van de plaatsen waar lijstwerk aangebracht moet worden Aanbrengen van de mortel Schaven van de lijst na opstijving van de mortel Afwerken van de ruwe lijst Lood- en paswerk. De plaats van het lijstwerk volgens de aanwijzingen. De hoofdmaten uitlijnen en uitzetten met behulp van slaglijn, geleiders en/of laser. Eenvoudige trekprofielen maken. De betreffende plaatsen opruwen om een goede hechting van de mortel te verkrijgen. Mortel aanbrengen op de opgeruwde plaatsen. Lijsten schaven met een aangepast profiel De ontstane ruwe lijst glad afwerken met vers aangemaakte gipsmortel. De geleiders wegnemen. Tekeningen of aanwijzingen correct interpreteren. Tekeningen of aanwijzingen correct interpreteren. Snel zijn. De stijfheid van de mortel kunnen beoordelen. De hoeken met zorg behandelen. 15 beroepsprofiel-stukadoor.indd 15 14/01/13 09:26

16 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN NATTE BINNENBEPLEISTERING 2. UITVOERENDE TAKEN AANBRENGEN VAN SIERWERK (ORNAMENTEN) Voorvormen van modellen Aanbrengen van de voorgevormde modellen Afwerking van het sierwerk De aan te brengen modellen voorvormen. Het sierwerk aanbrengen op een plafond. Het sierwerk 'lijmen' aan het plafond en het model op de juiste plaats met gips insmeren. Een plamuurmes hanteren. Naden en hoeken bij- en afwerken met gipsmortel en met behulp van aangepast gereedschap. Tekeningen of aanwijzingen correct interpreteren. Zorgvuldig zijn. VENTILATIE Ventileren van de bepleisterde kamers Risico s van een slechte ventilatie (schimmels, ) De bepleisterde kamers correct ventileren. NATTE BINNENBEPLEISTERING 3. ONDERSTEUNENDE TAKEN REINIGING VAN HET MATERIEEL, VEILIGHEIDSMAATREGELEN, REINIGING VAN DE ARBEIDSPLAATS Reinigen van zijn uitrusting en gereedschap bij het overgaan op een andere mortelsoort of bij het einde van de werkzaamheden Nemen van de gepaste maatregelen (beschermkledij, hand-, hoofd- en oogbescherming) bij het behandelen met of het opbergen van gevaarlijke stoffen (giftig, ontvlambaar, bijtmiddelen) Reinigingsproducten. Veiligheidsnormen. Milieureglementering en afvalsortering. De geschikte producten gebruiken om zijn uitrusting en gereedschap te reinigen. De gepaste maatregelen toepassen inzake gevaarlijke stoffen. Zin voor netheid hebben. Veilig werken. 16 beroepsprofiel-stukadoor.indd 16 14/01/13 09:26

17 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN 1 De synthetische wapening correct aanbrengen. BUITENBEPLEISTERING 1. VOORAFGAAND: SPECIFIEKE VOORBEREIDENDE TAKEN WERKPLANNING Lezen van plannen, werktekeningen of werkopgavebladen Beoordelen van de aard en de staat van de gevels Selecteren van de benodigde producten Meten Basiskennis van technisch tekenen. Vaktermen van het bouwvak, benaming van alle delen van gebouwen die door stukadoors behandeld worden. Stijlen, met het oog op de uitvoering van het gevraagde type verfraaiing. Toe te passen voorbehandelingen en bepleisteringen in functie van de gevels (bv. verschillende soorten metselwerk, aanzuigkracht van de diverse te bepleisteren materialen,...). Kennis van fysische en chemische verschijnselen in gebouwen: porositeit, capillariteit, alkaliteit, corrosie, uitzetting en inkrimping van materialen, vorming van schimmels, mossen,... Te gebruiken producten: soorten, beschikbaarheid, uitzicht, verenigbaarheid en neveneffecten. Kennis van de samenstelling van te gebruiken producten en van de toepassingsvoorwaarden. Werkwijze voor de producten, elementaire wiskunde. Een uitvoeringsplan voor alle buitenbepleisteringswerken lezen met het oog op de bepaling van welke oppervlakken welke behandeling moeten krijgen, interpreteren van meetkundig tekenen en van vaktekenen. De aard van de gevels beoordelen. De aard van de gevels beoordelen: overhelling van muren, opstijgend vocht, mosbegroeiing. De geschikte producten kiezen. De meetinstrumenten correct gebruiken. De benodigde hoeveelheden materiaal berekenen voor een bepaald werk. De oppervlakte en het volume berekenen en er de benodigde hoeveelheden per soort product uit afleiden. Bekwaamheid om zich meetkundige vormen en volumes te kunnen voorstellen vanuit tekeningen. Blijk geven van een analytische geest. Blijk geven van een analytische geest. Nauwkeurig zijn. Bekwaamheid om snel exacte berekeningen te maken. VOORBEREIDING VAN DE BEPLEISTERINGSWERKEN Voorbereiden van de te bewerken oppervlakken Uitlijnen/uitzetten van de voorspuitlaag Aanmaken van mortel Aanbrengen van isolatiemateriaal Een synthetische wapening aanbrengen op het isolatiemateriaal Werking van het schietlood, waterpas, laser... Kenmerken van de gebruikte bepleistering. Voorbereiding van de mortel. Werking van de spuitmachine. Regelmatig gehanteerde isolatiematerialen en hun technische voorschriften. De ondergrond schoonmaken (eventueel zandstralen en onder druk reinigen). Niet-vastzittende delen specie, beton, steen, nagels,... verwijderen. Houten liggers bekleden met een wapening. Te behandelen oppervlakken vertinnen en opruwen. Bijpassen indien nodig. Uitlijnen en uitzetten met behulp van waterpas, schietlood en laser. Dikte van de bepleistering bepalen (bv. opdat er zich na de verharding geen voegen kunnen aftekenen). Bindmiddel (cement, kalk, klei), zand en water in een juiste verhouding mengen met een elektrisch aangedreven mortelmenger. De machine gebruiken en regelen (afstellen van de mengpomp, regelen van de watertoevoer,...). Het isolatiemateriaal op de buitenmuur bevestigen (mechanisch of door verlijming). Streng zijn. Blijk geven van een analytische geest. Het uitwerkingsgemak van een mortel kunnen evalueren. 17 beroepsprofiel-stukadoor.indd 17 14/01/13 09:26

18 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN BUITENBEPLEISTERING 2. UITVOERENDE TAKEN VOORBEHANDELING Indien nodig de gevel bevochtigen om te snelle vochtonttrekking aan de op te brengen mortel te voorkomen Aanbrengen van profielen Beschermen tegen vocht Diverse deurlatten, hoekbeschermers en andere profielen. Waterwerende producten en diverse methoden die gehanteerd worden voor het beschermen van gevels. Met aanzetmortel vastpleisteren van deurlatten, hoekbeschermers en andere profielen. De aanzetmortel horizontaal opkammen. De aard en de staat van de gevels vaststellen, in het bijzonder het risico op opstijgend vocht inschatten (beoordelen van problemen en symptomen). Gevels beschermen tegen opstijgend vocht indien er sprake is van opstijgend vocht (toepassen van de vermelde methoden). Blijk geven van een analytische geest. Besluitvaardig zijn. Bestrijken of bespuiten van gevels met hechtmortel Bouwmaterialen (isolatieblokken, stenen van lagere kwaliteit,...). Bestrijken of bespuiten met hechtmortel die als ruwe hechtlaag fungeert wanneer gevels bestaan uit verschillende materialen. AANBRENGEN VAN PLEISTERS Bestrijken of bespuiten van gevels met plastische tussenlaag Aanbrengen van de wapening Afreien en indien nodig opkammen van de lijmlaag van de wapening Bestrijken, bespuiten van en structuur aanbrengen op gevels met afwerklaag of siermortel Uitschaven van de afwerklaag Plaatsen van lijsten Samenstelling van cementeermortels (op basis van hydraulische kalk en/of van cement en zand), die gehanteerd kunnen worden voor het uitvlakken van muren. Redenen om een wapening te gebruiken. Kennis van siermortels. Mortellagen aanbrengen. Wapening aanbrengen in de plastische tussenlaag en op de isolatiegronden. De noodzaak om de tussenlaag af te reien dan wel af te reien en op te kammen beoordelen (in functie van de siermortel). Indien nodig een ademende en waterafstotende isoleerlaag aanbrengen tussen de tussenlaag en de siermortel. De mortel snel verwerken, in functie van de snelheid van het verhardings- of drogingsproces en de veranderende klimatologische omstandigheden (effect op kleurschakeringen bij het werken met gekleurde siermortels). De afwerklaag of de siermortel gelijkmatig op de gevels spuiten en uitstrijken met een plamuurmes. Structuur aanbrengen op het oppervlak met geschikt gereedschap. Lijsten plaatsen in cement (mouluren) op de gevels. Snel zijn. Opletten rond ramen en deuren. Blijk geven van een analytische geest. Snel zijn. 18 beroepsprofiel-stukadoor.indd 18 14/01/13 09:26

19 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN 1 BUITENBEPLEISTERING 3. ONDERSTEUNENDE TAKEN REINIGING VAN HET MATERIEEL, VEILIGHEIDSMAATREGELEN, REINIGING VAN DE ARBEIDSPLAATS, ADMINISTRATIE Reinigen van zijn uitrusting en gereedschap bij het overgaan op een andere mortelsoort of bij het einde van de werkzaamheden Nemen van de gepaste maatregelen (beschermkledij, hand-, hoofd- en oogbescherming) bij het behandelen met of het opbergen van gevaarlijke stoffen (giftig, ontvlambaar, bijtmiddelen) Reinigingsproducten. Veiligheidsnormen. Milieureglementering en milieuvoorschriften van de gemeente of de stad waar de werken uitgevoerd moeten worden (sorteren van afvalproducten, storten van gips,...). De geschikte producten gebruiken om zijn uitrusting en gereedschap te reinigen. De gepaste maatregelen toepassen inzake gevaarlijke stoffen. Zin voor netheid hebben. Veilig werken. DROGE BEPLEISTERING - GIPSKARTONPLATEN 1. VOORAFGAAND: SPECIFIEKE VOORBEREIDENDE TAKEN PLANNEN VAN HET WERK Lezen van plannen, werktekeningen of werkopgavebladen Meten en traceren met behulp van traditionele middelen en/of laser Maken van werkafspraken met aanbrengers van allerlei nutsleidingen Basiskennis van technisch tekenen. Vaktermen van het bouwvak, benaming van alle delen van gebouwen die door stukadoors behandeld worden. Kennis van de producten, merken en hun toepassing. Werkterrein van de aanbrengers van allerlei nutsleidingen (bv. elektriciteitskablering), die in de spouwen van de onderstructuur aangebracht moeten worden nadat de profielen gemonteerd zijn en voordat de gipskartonplaten aangebracht worden. Een uitvoeringsplan lezen en interpreteren. De aan te brengen wanden en plafonds, de vloer- en plafondprofielen, de plaats van eventuele kozijnen, de plaats van doorgangen van leidingen inplanten. De oppervlakte en de benodigde hoeveelheden berekenen per soort product. De exacte hoogte van de onderstructuur bij plafonds bepalen. Informatie uitwisselen met andere uitvoerders van gespecialiseerde werkzaamheden. Bekwaamheid om zich meetkundige vormen en volumes te kunnen voorstellen vanuit tekeningen. Bekwaamheid om snel exacte berekeningen te maken. Vlot communiceren, zin voor samenwerking hebben. 19 beroepsprofiel-stukadoor.indd 19 14/01/13 09:26

20 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN DROGE BEPLEISTERING - GIPSKARTONPLATEN 1. VOORAFGAAND: SPECIFIEKE VOORBEREIDENDE TAKEN VOORBEREIDING VAN DE PLAATSINGSWERKEN Klaarzetten van de benodigde gereedschappen, profielen en gipskartonplaten Voorbereiden van de te bewerken oppervlakken Bepalen van de onderlinge afstand van de plaatdragende elementen Gereedschap: handgereedschap, apparatuur en machines, de kenmerken en het toepassingsgebied ervan. Uitvoeringsvormen en toepasbare normen voor gipskartonplaten. Gevolgen van het soort en de plaats van de gipskartonplaten over (overlangse of dwarse) afstanden tussen te voorziene plaatdragende elementen. Het materiaal zo plaatsen dat men er het makkelijkst bij kan. De gipskartonplaten volgens de geëigende methodes stockeren. De loshangende bepleistering verwijderen op de plaatsen waar de profielen worden bevestigd indien een onderstructuur aangebracht wordt tegen een bestaande muur. Alle barsten dichten, indien een onderstructuur wordt aangebracht tegen een bestaande muur of plafond. Bepalen van de onderlinge afstand van de plaatdragende elementen. Zorgvuldig en nauwkeurig zijn. DROGE BEPLEISTERING - GIPSKARTONPLATEN 2. UITVOERENDE TAKEN PLAATSING VAN DE DRAAGSTRUCTUUR Snijden, knippen van profielen Wanden: monteren van de onderstructuur waarop gipskartonplaten geschroefd moeten worden Plafonds: monteren van de onderstructuur waarop gipskartonplaten geschroefd moeten worden Voornaamste profielsoorten en wijze van monteren. Voornaamste profielsoorten en wijze van monteren. Op de juiste lengte snijden of knippen van de profielen die nodig zijn voor de montage van de onderstructuur. Horizontale profielen (thermisch verzinkt metaal of staal) aan de vloer en het plafond bevestigen. Plaatsing van isolatiebanden. De stijlen (verticale profielen) tussen de vleugels van de vloer- en plafondprofielen op nauwgezette onderlinge afstanden klemmen. Bij voorzetwanden: extra ondersteuning aanbrengen op halve hoogte van de verticale profielen of polystyreensteunblokjes aanbrengen in de stijlen waardoor deze op de achterliggende muur steunen. Een onderstructuur (enkel regelwerk of dubbel profielenrooster) bevestigen aan de ruwbouw d.m.v. plafondhangers. Een onderstructuur opbouwen op een analoge wijze als voorzet- en scheidingswanden, nl. met behulp van eenzelfde verzinkt stalen geraamte. Rekening houden met de plaats van de leidingen in de dekvloeren. 20 beroepsprofiel-stukadoor.indd 20 14/01/13 09:26

21 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN 1 DROGE BEPLEISTERING - GIPSKARTONPLATEN 2. UITVOERENDE TAKEN PLAATSING VAN DE DRAAGSTRUCTUUR Isoleren van de onderstructuur Inbouwen van deurlijsten Redenen om de onderstructuur te isoleren (bv. koudebruggen,...). Metalen profielen opvullen met isolatiemateriaal, wanneer de onderstructuur de scheiding vormt tussen een koude en een warme ruimte (ter voorkoming van koudebruggen). De spouwen opvullen met isolatiemateriaal. Isolatielagen onderaan de bestaande balklaag aanbrengen voor de montage van de onderstructuur aan een plafond. Extra stijlen (verticale profielen) bevestigen aan de vloer- en plafondprofielen naast deuren (en ramen). Bovendorpel (horizontaal profiel) aan de stijlen bevestigen. Plaats voor de deurkozijnen voorzien. BEVESTIGING VAN GIPSKARTONPLATEN OP METALEN GERAAMTE Snijden van gipskartonplaten Uitzagen van sparingen Wanden: verticaal plaatsen van gipskartonplaten tegen de metalen onderstructuur Plafonds: (veelal dwars) aanbrengen van de gipskartonplaten op de onderstructuur Geschikte schroeven gebruiken in functie van het soort onderstructuur. Plaatsingsmethodes; bijvoorbeeld, weten dat de platen zwevend (1 cm boven grond) vastgeschroefd moeten worden. Geschikte schroeven gebruiken in functie van het soort onderstructuur. Met een universeel mes gipskartonplaten snijden (aan de zichtzijde). De platen breken zonder ze te beschadigen. De platen zagen. Gesneden of gezaagde kanten bijwerken. De afschuiningen voorzien (eventueel met een schaafrasp). Sparingen maken voor elektriciteitsdozen en verlichting. Een elektrische schroevendraaier met diepteregeling hanteren. Gipskartonplaten (in één of in twee lagen) op de onderstructuur schroeven, zodat de voegen tussen de platen steeds geschrankt zijn en de platen met hun bovenkant aan het plafond aansluiten (voorkomen van perforaties van karton). Een elektrische schroevendraaier met diepteregeling hanteren. Gipskartonplaten op regelmatige afstand vastschroeven tegen de aangebrachte profielen. 21 beroepsprofiel-stukadoor.indd 21 14/01/13 09:26

22 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN DROGE BEPLEISTERING - GIPSKARTONPLATEN 2. UITVOERENDE TAKEN AFWERKING VAN DE AANGEBRACHTE GIPSKARTONPLATEN Aanbrengen van kooflijsten Voegafwerking Aanbrengen van voegbanden als de platen afgeschuinde langskanten hebben Voegafwerking hoeken Kennis van bevestigingstechnieken. Verschillende voegproducten die worden toegepast naargelang het gebruikte plaattype (poeder op gipsbasis, op kunstharsbasis, pasta s,...). Voorschriften voor voegbanden. Voorschriften van de fabrikant. Het niveau uitzetten door op de muur een lijn uit te trekken, eventueel met een laser. De kooflijsten op maat zagen met behulp van een zaag. Kooflijsten vastkleven of bevestigen met schroeven of gegalvaniseerde spijkers. Overtollig voegproduct verwijderen met een plamuurmes of een vochtige borstel. De voegen tussen de platen, de schroef- of spijkerkoppen en de aansluitingen deskundig afwerken met voegspecie en voegbanden, en dit om een effen oppervlak te verkrijgen. Papieren voegbanden aanbrengen op de juiste plaatsen. Zelfklevende banden aanbrengen op de juiste plaatsen. Voegspecie aanbrengen met een pleisterspaan. Voegspecie aanbrengen ter afwerking van inspringende hoeken volgens de richtlijnen van de fabrikant. Uitspringende hoeken versterken met een profiel of een hoekversterking en voegspecie aanbrengen. Gebruik van juiste gereedschap, bv. verstekbak en -zaag. De richtlijnen van de fabrikant volgen. De richtlijnen van de fabrikant volgen. De richtlijnen van de fabrikant volgen. Afpolieren Afwerkingsnormen. Aangebrachte voegspecie met een mes afpolieren. Zorgvuldig zijn. DROGE BEPLEISTERING - GIPSKARTONPLATEN 3. ONDERSTEUNENDE TAKEN REINIGING VAN HET MATERIEEL, VEILIGHEIDSMAATREGELEN, REINIGING VAN DE ARBEIDSPLAATS, ADMINISTRATIE Reinigen van zijn uitrusting en gereedschap bij het overgaan op een andere mortelsoort of bij het einde van de werkzaamheden Nemen van de gepaste maatregelen in verband met de opslag en afvoer van schadelijke stoffen Reinigingsproducten. Veiligheidsnormen. Milieureglementering en milieuvoorschriften, sorteren van afvalproducten, soorten gips,... De geschikte producten gebruiken om zijn uitrusting en gereedschap te reinigen. De gepaste maatregelen toepassen inzake schadelijke stoffen. Zin voor netheid hebben. Veilig werken. 22 beroepsprofiel-stukadoor.indd 22 14/01/13 09:26

23 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN 1 STUKADOOR GIPSBLOKKEN 1. VOORAFGAAND: SPECIFIEKE VOORBEREIDENDE TAKEN VOORBEREIDING VOOR HET PLAATSEN Voorbereiding van de vloer en aangrenzende wanden Uitlijnen en plaatsen van stelregels Aanmaken van bouwlijm Aanbrengen van profielen en/of polyethyleenfolie Gebruik van een traceerkoord of laser. Eigenschappen van bouwlijmen (bv. in functie van de benodigde verwerkingstijd). Technieken om opstijgend vocht te vermijden. Oneffenheden in de vloer beoordelen en verwijderen, en dit om de hechting te optimaliseren. De gipslaag zorgvuldig verwijderen wanneer de gipswand aansluit op een bepleisterde muur. De plaats waar de wand moet komen, uitlijnen met een traceerkoord of laser. Loodrecht plaatsen van stelregels op regelmatige afstand. Volgens recept bouwlijm in water vermengen tot een homogeen mengsel. De verwerkbaarheid van het mengsel beoordelen. Het risico op opstijgend vocht uitschakelen. U-profielen en/of polyethyleenfolie aanbrengen. STUKADOOR GIPSBLOKKEN 2. UITVOERENDE TAKEN PLAATSING VAN GIPSBLOKKEN Verlijmen van de gipsblokken Plaatsen van de gipsblokken Opmeten, aftekenen en afzagen Controleren en corrigeren van de stand van de blokken Voorzien van openingen (deur, raam,..) Controle van de afwerking Verschillende soorten gipsblokken, hun gebruik (standaard vochtwerend, geluidsisolerend,...) en hun werkwijzes. Plaatsingstechnieken ( bv. aantikken met rubberen hamer), kennis van de verbanden. Persoonlijke bescherrmingsmiddelen. Gebruik van rei, waterpas en schietlood. Kennis van verankeringsmiddelen. De gipsblokken met tand- en groefverbinding met behulp van het gepaste gereedschap verlijmen. De gipsblokken volgens het plan plaatsen, en dit tussen gestelde profielen en stelregels. De lagen blokken in verband verlijmen. Indien nodig de hoeken maken. De benodigde passtukken opmeten. Ze aftekenen op een blok. Ze afzagen. Het geschikte gereedschap gebruiken om de stand van de blokken te controleren. De stand van de blokken corrigeren. Een deuropening op maat uitzagen. De deurlijst aan de wand verankeren. Een metalen spaan hanteren voor het verwijderen van de overtollige lijm. Nauwkeurig zijn. 23 beroepsprofiel-stukadoor.indd 23 14/01/13 09:26