Consultantsspecial. Keuzevrijheid centraal bij upgrade SAF-fondsen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Consultantsspecial. Keuzevrijheid centraal bij upgrade SAF-fondsen"

Transcriptie

1 Nummer 2 juni 9 Corporate & Institutional Clients Consultantsspecial Keuzevrijheid centraal bij upgrade SAFfondsen 1. Introductie Het is niemand ontgaan dat het afgelopen jaar (8) een zeer zwaar jaar is geweest voor de pensioensector. Nog nooit zagen we zulke grote verliezen op de aandelenbeurzen, en nog nooit doken vele dekkingsgraden zo snel onder de %. Hoewel 9 vooralsnog een licht herstel laat zien, is nog steeds de vraag of dit herstel structureel is en of dit voldoende zal zijn om opgelopen schade in te halen. Onze klanten ervaren, net als wijzelf, uiteraard ook de gevolgen van de kredietcrisis, samen met de daarbij behorende onzeker heid. Dit is geen gunstige tijd om met innovatie bezig te zijn, krijgen wij vaak te horen. Hoewel deze reactie begrijpelijk is, denken wij daar als AEGON anders over. Sterker nog, wij denken dat dit juíst de tijd is om met innovatie bezig te zijn. Hier hebben wij twee argumenten voor. 1. Introductie 1. Wat levert het de klant op?. Voorbeeld 2. De evolutie van de SAFfondsen 2 4. Hoe werkt de nieuwe SAF? 6. Conclusie 6

2 2 Consultantsspecial Nummer 2 juni 9 Ten eerste beleggen de meeste van onze institutionele klanten via een garantiecontract bij AEGON. Door dit garantiecontract worden de nominale aanspraken door AEGON gegarandeerd. Dit betekent dat onderdekking bij deze groep klanten nauwelijks aan de orde is. Waar veel pensioenfondsen druk bezig zijn met herstelplannen en eventueel hun risico moeten afbouwen, kunnen herverzekerde pensioenfondsen dezelfde beleggingsmix behouden. Sterker nog, zij kunnen van deze gelegenheid gebruikmaken om te zien of de huidige portefeuille nog aan de doelstelling van het pensioenfonds voldoet en eventueel de portefeuille aanpassen. Een andere belangrijke reden om door te blijven gaan met innovatie is dat bij onze klanten nog steeds dezelfde thema s spelen als voor de kredietcrisis. De voornaamste thema s blijven indexatie en efficiënte kosten. Juist in een situatie waarin de behoeften gelijk blijven, maar de wereld daaromheen drastisch verandert, zijn innovaties noodzakelijk om de klant inzicht te geven in de afweging tussen risico en rendement. In deze consultantsspecial geven wij u meer inzicht in het ontstaan en de werking van de SAFfondsen en de aanpassingen die recent hebben plaatsgevonden. Hiermee komen wij tegemoet aan de steeds strengere eisen aan pensioenfondsen om beleggingen en verplichtingen te monitoren. Juist nu. 2. De evolutie van de SAFfondsen Voordat wij ingaan op de nieuwe SAFpropositie, vertellen wij u eerst graag waarom wij hebben besloten om deze fondsen aan te passen. De SAFfondsen hebben immers sinds de introductie een performance laten zien die goed aansloot op de doelstellingen van de fondsen. Om deze vraag te beantwoorden is het goed om terug te gaan in de tijd en te kijken waarom de SAFfondsen enkele jaren geleden zijn geïntroduceerd Eigenschappen SAF propositie sinds 4 De bestaande SAFfondsen zijn eind 4 opgericht. In deze periode speelden enkele specifieke zaken waarvoor wij met de SAFfondsen een oplossing wilden bieden. Ten eerste drukte de toezichthouder in deze periode steeds meer zijn stempel op de pensioensector. De aanstaande introductie van het FTK had een grote invloed op het beleggingsbeleid. Doordat de pensioenverplichtingen vanaf dat moment op marktrentes gewaardeerd moesten worden, werd voor het eerst het renterisico inzichtelijk. De schommelende rente had immers duidelijke gevolgen voor de dekkingsgraad. Maar naast de wetgeving speelde er nog meer in deze periode. De traditionele beleggingscategorieën, waar de meeste pensioengelden in werden belegd, lieten in deze periode relatief lage rendementen zien. De rendementen op bijvoorbeeld staatsobligaties en bedrijfobligaties waren niet afdoende om de doelstelling van een reëel pensioen te behalen. Hierdoor steeg de vraag naar alternatieve beleggingen die hogere verwachte rendementen lieten zien. Nieuwe beleggingscategorieën, zoals private equity en hedge funds, werden snel populair. Enige probleem daarvan was dat deze veelal alleen beschikbaar waren voor de grote pensioenfondsen, terwijl de kleinere pensioenfondsen net zoveel behoefte hadden aan het behalen van hogere rendementen. Om te voldoen aan de marktvraag zijn Strategic Allocation Funds (7/2, 8/ LDO, 6/ LDO) opgericht met de volgende kenmerken: De SAFfondsen geven de mogelijkheid om het renterisico te reduceren. Dit wordt bewerkstelligd door de Long Duration Overlay aan SAF toe te voegen. De SAFfondsen zorgen voor een ruime diversificatie, doordat er zeer veel beleggingscategorieën binnen SAF beschikbaar zijn. De SAFfondsen beleggen in breed gespreide portefeuilles, waarin ook illiquide beleggingen als hedge funds en private equity zijn opgenomen. Door te beleggen in deze fondsen krijgen ook kleinere pensioenfondsen (en direct verzekerde contracten) onder gunstige voorwaarden toegang tot deze illiquide beleggingen, waar zij dat in de vrije markt niet zomaar zouden krijgen. De SAFfondsen bieden gemak. Door te beleggen in SAF wordt er een grotere verantwoordelijkheid voor het beheer bij de vermogensbeheerder neergelegd. Hierdoor kan het fonds zich meer richten op zijn kerntaken. De belangrijkste keuzes met betrekking tot het totale risicoprofiel worden door de klant gemaakt, maar alle andere, meer gedetailleerde beleggingskeuzes worden gemaakt door de portefeuille managers van AEGON Asset Management. Hierdoor kan op efficiënte wijze worden ingespeeld op veranderingen in de markt. Vanwege deze kenmerken heeft SAF de afgelopen tijd haar rendementsdoelstelling weten te behalen. Hoewel de fondsen zeker innovatief waren, waren er ook punten voor verbetering vatbaar. Een van de reacties die onze klanten en hun consultants gaven, was dat zij meer keuzevrijheid wilden hebben in het percentage vastrentend versus zakelijk en het percentage renterisico dat werd afgedekt. Voor de innovatie van de SAFfondsen kon AEGON maar drie versies van SAF aanbieden, namelijk SAF 7/2, SAF 8/ LDO en SAF 6/ LDO. Als een beleggingsmix van bijvoorbeeld 7%/% gewenst was, konden wij deze met de oude SAFfondsen niet aanbieden. Om aan deze klantvraag tegemoet te komen, hebben wij aanpassingen gedaan in onze SAFpropositie Vernieuwingen in 9 De twee belangrijkste risico s in een ALM omgeving zijn het renterisico en het zakelijke waarden risico. Dit zijn ook twee van de belangrijkste risicofactoren in het FTK. Het renterisico wordt uitgedrukt als de mate waarin assets en liabilities verschillend reageren op veranderingen in de marktrente (mismatchrisico). Omdat ieder pensioenfonds zijn eigen kenmerkende verplichtingen heeft, zal in een ALM context de beleggings portefeuille hierop worden afgestemd. Het zakelijke waarden risico volgt uit het beleggen in zakelijke waarden, die vaak meer risico met zich meebrengen. Dit risico wordt door pensioenfondsen bewust genomen, omdat er tegenover dit risico ook een verwachte opbrengst staat (aandelenpremie), waaruit het pensioenfonds bijvoorbeeld indexaties kan financieren.

3 Consultantsspecial Nummer 2 juni 9 Figuur 1 Keuzevrijheid met nieuwe SAFfondsen: pensioenfonds heeft vrije keuze op beide assen, die de twee belangrijkste risico s voor een pensioenfonds bepalen: rentegevoeligheid beleggingen(verticale as) en hoeveelheid zakelijke waarden (horizontale as). Duration Assets 2 1 SAF FI LD SAF FI SAF 72 SAF 8 SAF 6 SAF Eq. % 2% % 7% % % Zakelijk In figuur 1 kunt u zien dat klanten met de nieuwe SAFfondsen het renterisico en het zakelijke waarden risico kunnen invullen op een wijze die aansluit bij de eigen karakteristieken. Deze beide risico s komen tot uitdrukking in de assen in figuur 1. Door de vrije keuze van het percentage zakelijke waarden alsmede de duration van de vastrentende waarden, kan een risicoprofiel worden gekozen, dat aansluit bij de ambities en het risicobudget van het fonds. Als belangrijke randvoorwaarde bij de ontwikkeling van de nieuwe propositie gold dat de goede eigenschappen van de oude SAFfondsen niet verloren mochten gaan. In de nieuwe SAFfondsen zijn eenvoud, schaalvoordelen en diversificatie dan ook behouden.. Wat levert het de klant op? De nieuwe SAFfondsen bieden de mogelijkheid om de beleggingsportefeuille in te richten op een wijze die aansluit bij de specifieke verplichtingen van het pensioenfonds. Omdat de meeste klanten die in SAF beleggen ook een garantiecontract bij AEGON hebben, vertaalt deze flexibilisering van de beleggingsportefeuille zich ook in een verdere flexibilisering van het garantiecontract. Een klant kan vanaf nu twee van de belangrijkste kenmerken van het garantiecontract, te weten de beleggingsmix en de garantieprijs, aanpassen. Aanpassen beleggingsmix Bestaande klanten krijgen de optie om, bij een gelijkblijvende garantieprijs, hun beleggingsmix aan te passen. Hierbij kunnen het renterisico en het zakelijke waarden risico tegen elkaar worden uitgeruild: door de rentegevoeligheid van de beleggingen beter aan te laten sluiten op de verplichtingen, ontstaat ruimte om meer zakelijke waarden toe te voegen. Op lange termijn verwachten we dat zakelijke waarden een hoger rendement laten zien dan vastrentende waarden, waardoor deze aanpassing van de beleggingsmix leidt tot een hogere verwachte overrente en meer ruimte om de pensioenen te indexeren. Een dergelijke transitie kan op maandbasis worden geïmplementeerd. Aanpassen garantieprijs Bij het wijzigen van de beleggingsmix kan de klant ook kiezen om de verandering van het risicoprofiel aan te wenden voor een aanpassing van de garantieprijs. Door het mismatchrisico tussen verplichtingen en beleggingen verder te reduceren, kan de bestaande garantieprijs worden verlaagd. Het gevolg hiervan is dat de hoogte van de verwachte indexatie mogelijk iets afneemt, maar dat de kans op indexatie toeneemt. De garantieprijs kan alleen bij aanvang van het kalenderjaar worden aangepast. 4. Hoe werkt de nieuwe SAF? 4.1. SAFblokken Aan de beleggingszijde van de balans zijn drie nieuwe blokken beschikbaar, waarmee klanten hun eigen portefeuille kunnen samenstellen. Deze drie blokken zijn: SAF Equity: belegt in alle zakelijke waarden, zoals aandelen, grondstoffen, vastgoed, hedge funds en private equity. SAF Fixed Income: belegt in alle vastrentende waarden, zoals staatsobligaties, bedrijfsobligaties, high yield obligaties, emerging market debt, asset backed securities en hypotheken SAF Fixed Income Long Duration: dit fonds heeft dezelfde beleggingen als SAF Fixed Income, maar belegt daarnaast ook nog in de AEGON Long Duration Overlay, waardoor de rentegevoeligheid, uitgedrukt in duration, met jaar wordt verlengd. Figuur 2 Inrichting klantmandaat met nieuwe SAFblokken SAF Fixed Income Staatsobligaties, Credits, Hypotheken, ABS, High Yield, Emergin Markets Debts, TIRO Klantmandaat SAF Nieuwe Stijl XX% XX% XX% SAF Fixed Income Long Duration Staatsobligaties, Credits, Hypotheken, ABS, High Yield, Emergin Markets Debt, TIRO, LDO SAF Equity Aandelen, vastgoed, Grondstoffen, Gedge Funds, Private Equity, GTAA Door deze drie blokken te combineren, kan een keuze worden gemaakt over de invulling van het zakelijke waarden risico (allocatie SAF Equity) en het renterisico (allocatie SAF Fixed Income (Long Duration)).

4 Consultantsspecial Nummer 2 juni Beleggingsbeleid In deze nieuwe SAFblokken krijgt de vermogensbeheerder het mandaat om binnen vastgestelde risicogrenzen waarde toe te voegen. Alle competenties van AEGON Asset Management op dit gebied worden dan ook gebruikt: jaarlijks worden de beleggingsmixen aangepast aan de macroeconomische visie van AEGON s beleggers (Dynamisch Strategische Asset Allocatie) en diversificatiemogelijkheden. Voor de Tactische Asset Allocatie wordt gebruik gemaakt van het AEGON GTAA+ Fonds, alsmede de mogelijkheid om beleggingen te over of onderwegen. Er wordt op deze manier mede gebruik gemaakt van derivaten, om het tactisch beleid zo efficiënt mogelijk uit te voeren. In de beide SAF Fixed Income fondsen wordt het tactische rentecurvebeleid ten opzichte van de bestaande SAF versterkt door gebruik te maken van de AEGON Tactical Interest Overlay. Figuur a) Mismatch met constante duration, zonder monitoring SAF b) Mismatch met nieuwe SAF (%match) en monitoring Benchmark en rapportage Omdat AEGON Asset Management binnen de mandaatsgrenzen verantwoordelijk is voor de mate van diversificatie en alle tactische beslissingen, hebben deze fondsen een generieke benchmark gekregen. Deze benchmark sluit zo goed mogelijk aan op de beleggingscategorie (zakelijke waarden, vastrentende waarden) en is objectief meetbaar (externe leverancier). Omdat SAF Equity voor het grootste deel in wereldwijde aandelen belegt, is de benchmark van SAF Equity gelijk aan die van het onderliggende aandelenfonds, de MSCI All Country World index, USD, JPY, GBP hedged. Voor de Fixed Income fondsen wordt de Barclays Euro Aggregate Bond Index gebruikt, waarin zowel staats als bedrijfsobligaties zijn vertegenwoordigd. In de benchmark van het SAF Fixed Income Long Duration wordt wel rekening gehouden met de impact van de durationverlenging (middels LDO), omdat dit een passief instrument is. De mate waarin wordt gealloceerd naar SAF Fixed Income Long Duration wordt bepaald door de gewenste duration in de gehele vastrentende portefeuille, die in het mandaat wordt vastgelegd. De rapportage over deze fondsen zal er dan ook anders uitzien dan die van de eerdere SAFfondsen, omdat er nu een uitbreiding plaatsvindt waarin expliciet wordt geattribueerd wat de toegevoegde waarde van het diversificatie (DSAA) beleid is geweest Toekomstige ontwikkelingen Voor de nieuwe SAFfondsen houden wij nauwlettend in de gaten of er nieuwe beleggingscategorieën beschikbaar zijn, die passen in het risicoprofiel en de doelstellingen van de fondsen. Daardoor zullen deze fondsen als eerste profiteren van kansen die zich voordoen Periodieke aansturing renterisico en Uw Fonds in één Oogopslagrapportage De rentegevoeligheid van een verplichting is niet constant in de tijd. Door opbouw van nieuwe rechten, gedane uitkeringen en ontwikkelingen op de rentemarkten zullen de waarde en de rente gevoeligheid (duration) van de verplichtingen veranderen. Voor een goede beheersing van het renterisico tussen beleggingen en verplichtingen is het noodzakelijk dat er periodiek naar deze ontwikkelingen wordt gekeken en de beleggingen daarop worden aangepast. 2 1 Mismatchrisico met en zonder periodieke aanpassing renterisico. Lichtblauwe gebied geeft mismatch in duration aan. Verticale a s geeft rentegevoeligheid aan, horizontale as de tijd. blauwe lijn is duration van verzekerde pensioenverplichtingen, zwarte lijn duration van de assets. In de overeenkomst met de klant wordt opgenomen in welke mate het verschil in dollarduration tussen assets en liabilities (dollarduration gap) moet worden afgedekt. Deze afdekking wordt bereikt door de vastrentende waarden te verdelen over het SAF Fixed Income met een duration van ongeveer jaar en het SAF Fixed Income Long Duration met een duration van ongeveer 2 jaar. Afhankelijk van de gewenste mate van afdichting en de ontwikkelingen in de verplichtingen, bepaalt AEGON eenmaal per jaar de allocatie tussen SAF Fixed Income en SAF Fixed Income Long Duration die aansluit bij de gemaakte afspraken. In figuur 4 en tabel 1 is het effect hiervan voor een gestileerd voorbeeld weergegeven. Figuur 4 Rentegevoeligheid (jaren) SAF Upgrade Looptijd (jaren) Rentegevoeligheid beleggingen Rentegevoeligheid verplichtingen Duration assets en liabilities over tijd, bij % matchen duration en monitoring. Door de periodieke aansturing van het renterisico wordt het totale mismatchrisico over tijd geminimaliseerd.

5 Consultantsspecial Nummer 2 juni 9 Tabel 1 mandaat % ZW %VRW %Dichten DurationGap (in EUR) Portefeuille Waarde VPV Duration VPV Duration VPV (EUR) 2% 7% % Jaar 1 Jaar 2 Primo Ultimo primo Waarde Assets SAF Equity 2.% 2.2% 2.% SAF F.I. 12.8% 11.% 11.6% SAF F.I.L.D. 62.2% 6.% 6.4% Duration Assets (EUR) DurationGap (EUR) Voor het beleggingsmandaat is uitgegaan dat voor 2% wordt belegd in zakelijke waarden. Daarnaast is de dollar duration gap voor % gedicht. Voor jaar 1 (primo) is de beleggingsmix bepaald aan de hand van de duration, beleggingen en verplich tingen. Na 1 jaar zijn zowel de waarde van de verplichting als de waarde van de beleggingen en duration door marktrendementen gewijzigd. In dit scenario wordt van een % stijging van zakelijke waarden, en een 1% daling van de rente uitgegaan. De periodieke aansturing van het renterisico zorgt ervoor dat primo jaar 2 de hoeveelheid zakelijke waarden en de rentegevoeligheid weer in lijn wordt gebracht met de gemaakte afspraken in het mandaat. Om uw klanten inzicht te geven in de effectiviteit van dit beleid en de ontwikkelingen in de verplichtingen biedt AEGON de Uw Fonds in één Oogopslagrapportage (UFIEO) aan: een rapportage die ieder kwartaal verschijnt waarin de ontwikkelingen in de verplichtingen en beleggingen op een eenvoudige en overzichtelijke manier worden gepresenteerd.. Voor beeld 1 Om een beeld te schetsen van de mogelijkheden die met deze nieuwe propositie worden gecreëerd, geven wij een tweetal voorbeelden. 1. vs. : voordelen keuzevrijheid Een pensioenfonds met een garantiecontract heeft de volgende kenmerken: Huidige SAFfonds is SAF 7/2. Overrente wordt op boekwaarde bepaald. Met de nieuwe SAFpropositie en de periodieke aansturing van het renterisico heeft dit pensioenfonds de volgende mogelijkheden: a) bij een gelijke garantieprijs kan 4% in zakelijke waarden worden belegd, indien 7% van de mismatch in dollarduration wordt weggenomen. Hiermee stijgt de verwachte overrente met.8%. Tabel 2a Gevolg van extra verlenging en meer zakelijke waarden bij overgang naar nieuwe SAF Verwachte %ZW ^ Garantieprijs overrente 2% 4% b) Indien de asset mix gelijk blijft en 7% van de mismatch in dollarduration wordt weggenomen, kan de garantiepremie met bp dalen. Omdat het mismatchrisico naar verwachting geen rendement oplevert, zal dit geen impact hebben op de verwachte overrente. Tabel 2b 2.% 2.8% Figuur Voorbeeld UFIEO rapportage 1. Barometer 4. Performance na kosten maanden Impact van overgang naar nieuwe SAF en extra afdekken renterisico %ZW ^ Garantieprijs Verwachte overrente Minimum vereist niveau % Reële dekking 19% 2% 4% bp 2.% 2.% Oprenting verplichtingen Effect renteverandering op verplichtingen Rentehedge Beleggingen Overig Totaal 2. Verschuiving Barometer 8% 6% 4% 2% % 2% 4% 6%. Afdekking Renterisico % 8% 6% 4% % 9% 16% 94,9% (,7%) % Fysiek Rentehedge Onafgedekt Strategic Allocation Fund 8/ Totaal (gewogen) Strategic Allocation Fund 8/ 2% %. Toegevoegde waarde voor kosten maanden Totaal (gewogen) 2% 1% Uiteraard kan ook een tussenvorm van meer zakelijke waarden in combinatie met een verlaging van de garantiekosten worden gekozen. Een exacte berekening zal altijd aan de hand van de specifieke kenmerken van het pensioenfonds worden gemaakt. 2. Maatwerk vs. SAF: voordelen diversificatie Nieuwe klanten met een maatwerkportefeuille hebben met deze nieuwe SAFfondsen de mogelijkheid om in een breed gediversifieerde portefeuille te beleggen, waarbij het renterisico en het zakelijke waarden risico aansluiten bij de wensen van het fonds. In dit voorbeeld gaan wij uit van een pensioenfonds, waar uit de ALMstudie bleek dat het meest gunstige risico/ rendementsprofiel wordt bereikt met een verdeling van 7% VRW en % ZW en waarbij % van het renterisico wordt

6 CIC 7 juni 9 Colofon Auteurs: Michael Levi, Edwin Massie Redactie: Mirjam Zwager, Menso van Leeuwen Ontwerp: Vormplan design bno, Amsterdam Tabel Impact van overgang op nieuwe SAF vanuit vergelijkbare maatwerkportefeuille zonder hedge funds en private equity %ZW % % ^ Garantieprijs bp Verwachte overrente 2.2% 2.% 6. Conclusie Met de nieuwe SAFfondsen en de introductie van de mogelijkheid om het renterisico periodiek te monitoren heeft AEGON de bestaande garantievormen verder geflexibiliseerd. In deze tijd, waarin onzekerheid een belangrijke rol speelt, biedt deze optimale flexibiliteit de mogelijkheid om een beleggings portefeuille samen te stellen die aansluit bij de specifieke behoeften en kenmerken van een pensioenfonds. Met de nieuwe SAFfondsen kan het renterisico en het aandeel in zakelijke waarden door de klant worden ingevuld, waarmee het kan sturen op garantieprijzen en het indexatie en of herstelpotentieel voor een pensioenfonds. weggenomen. De duration van de opgebouwde rechten is geschat op jaar. Door in de nieuwe SAFfondsen te beleggen in plaats van in een maatwerkportefeuille zonder private equity en hedge funds, stijgt de verwachte overrente met.%, terwijl de garantieprijs bp lager ligt. Dit is dus het voordeel dat met de extra diversificatie binnen de SAFfondsen wordt bereikt. Voetnoten 1 De beschreven fondsen zijn een gestileerd voorbeeld. Aan de verstrekte informatie en berekende waardes kunnen geen rechten worden ontleend. Deze waarden zijn aan wijziging onderhevig. De waarde van het financiële instrument is afhankelijk van de ontwikkelingen op financiële markten of (indien van toepassing) andere markten. Slechts een door AEGON ondertekende aanbiedingsbrief, offerte, of slotnota geldt als prijsaanbod. Voor vragen naar aanleiding van dit artikel kunt u contact op nemen met één van onze specialisten: Marjon Brandenbarg Manager Accountteam Asset Management (7) mbrandenbarg@aegon.nl Sandra Schellekens Manager Sales Development (7) sjcwschellekens@aegon.nl Michael Levi Consultant Sales Solutions (7) mlevi@aegon.nl

Strategic Allocation Funds (SAF) Een alles-in-één propositie voor pensioenbeleggingen

Strategic Allocation Funds (SAF) Een alles-in-één propositie voor pensioenbeleggingen Strategic Allocation Funds (SAF) Een alles-in-één propositie voor pensioenbeleggingen 10 januari 2016 Inhoud SAF: een alles-in-één propositie 3 Professionaliteit in pensioenbeleggen 3 SAF, voor wie? 3

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)

Nadere informatie

Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009

Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009 Persbericht Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009 Hoofdpunten: Rendement in 2009 20,2% Dekkingsgraad stijgt in tweede halfjaar Gestegen levensverwachting heeft drukkend effect op dekkingsgraad

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2017 bedroeg 112,5% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2017 bedroeg 0,8% Het rendement van 1 januari tot

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017 STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2016 bedroeg 107,9% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2016 bedroeg 2,3% Het rendement van 1 januari

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014 Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten Vermogensbeheer SPMS 17 november 2014 Structuur SPMS (vermogensbeheer) Bestuur SPMS F&C (verantwoord beleggen) Ortec (ALM studie) Bestuursbureau Investment

Nadere informatie

Jaarlijks gemiddeld Cumulatief vanaf 1970 2008 Q2 2008 Q1 2008 Q4 2007 Q3 2007 Q2 2007 Dekkingsgraad (kwartaalultimo) 143% 137% 148% 153% 153%

Jaarlijks gemiddeld Cumulatief vanaf 1970 2008 Q2 2008 Q1 2008 Q4 2007 Q3 2007 Q2 2007 Dekkingsgraad (kwartaalultimo) 143% 137% 148% 153% 153% Kwartaalbericht 2e kwartaal 2008 Dekkingsgraad op 143% Rendement 0,2% in tweede kwartaal Belegd vermogen 86,3 miljard Klein positief resultaat in moeilijke markt In het tweede kwartaal is een totaalrendement

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2016 bedroeg 108,2% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2016 bedroeg 5,1% Het pensioenvermogen per 30 juni

Nadere informatie

Brochure. Beleggingsbeleid

Brochure. Beleggingsbeleid Brochure Beleggingsbeleid van SPF Beleggingsbeleid van SPF Waarom belegt SPF? Werkgever en werknemers betalen iedere maand pensioenbijdrage. Met dat geld wordt later het pensioen van de werknemer betaald.

Nadere informatie

2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico.

2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico. Beleggingsbeginselen Spoorwegpensioenfonds 1. Rendement wordt behaald door het nemen van risico. Om de ambitie van SPF waar te maken is rendement op het belegd vermogen nodig. Sparen levert onvoldoende

Nadere informatie

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd Risico pariteit Risico pariteit is een techniek die wordt ingezet om de risico s in een beleggingsportefeuille te reduceren. Sinds 2008 heeft risico pariteit om drie redenen veel aandacht gekregen: 1.

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN

STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN 22 september 2016 Beleggingsbeginselen De beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de uitgangspunten ten aanzien van beleid en uitvoering,

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31

Nadere informatie

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

Vastgoed in ALM context

Vastgoed in ALM context Vastgoed in ALM context april 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Nieuw uitgevoerde ALM analyses... 4 2.1 Huidige economische basisset... 4 2.2 Direct OG in goed gespreide portefeuille... 5 2.3 Beursgenoteerd

Nadere informatie

Specialist in vastrentende waarden

Specialist in vastrentende waarden Specialist in vastrentende waarden Pensioenen Ons profiel AEGON Asset Management Nederland is dé specialist in vastrentende waarden en asset allocatie die door verplichtingen gedreven is ( Liability Driven

Nadere informatie

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch

Nadere informatie

Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019

Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 Kwartaalverslag Q2-2019 Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 1 In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2019 bedroeg 117,3%. Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2019 bedroeg 3,5%. Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016 Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB 29 april 2016 1 Uw pensioen bij PGB in 2016 3 september 2015 Pensioenfonds balans 50% 50% Bezittingen Matching portefeuille Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Hypotheken

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2019

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2019 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2019 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2019 bedroeg 118,7%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2019 bedroeg 7,1%. Het pensioenvermogen per

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2018

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2018 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2018 bedroeg 120,7%. Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2018 bedroeg 0,6%. Het rendement van 1

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 DERDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 DERDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2017 bedroeg 114,8% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2017 bedroeg 1,4% Het rendement van 1 januari

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2016 bedroeg 108,0% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2016 bedroeg -2,8% Het rendement van 1

Nadere informatie

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Per 1 augustus 2016 voert de beheerder van de Aegon Funds, de AEAM Funds en de Aegon Paraplu 1 Funds, Aegon Investment

Nadere informatie

Investment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK

Investment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Investment beliefs 2017 Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Investment beliefs 2014...4 3. Investment beliefs 2017...6 2 1. Inleiding Tijdens de strategiedag

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2018

KWARTAALVERSLAG. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2018 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2018 bedroeg 119,9%. Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2018 bedroeg 1,4%. Het pensioenvermogen per 30

Nadere informatie

Voor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later

Voor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later Vermogensbeheer Voor een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later Een houdbaar en betaalbaar inkomen voor later. Dat is de belofte van uw pensioenfonds aan uw deelnemers. Verder gaan is nu zorgen voor

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2017 bedroeg 117,2% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2017 bedroeg 3,0% Het rendement van 1

Nadere informatie

Beleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Beleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen De missie van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) is een toekomstbestendig en verantwoord pensioen

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2018

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2018 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2018 bedroeg 119,0%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2018 bedroeg -0,6%. Het pensioenvermogen per

Nadere informatie

Achmea life cycle beleggingen

Achmea life cycle beleggingen Achmea life cycle beleggingen Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Interpolis. Glashelder Achmea life cycle beleggingen Als pensioenverzekeraar beleggen

Nadere informatie

Strategisch Pensioenmanagement

Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement is samenbrengen. Strategisch Pensioenmanagement De belangrijkste taak van Strategisch Pensioenmanagement is ervoor te zorgen dat u in control

Nadere informatie

Jaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds

Jaarbericht Terugblikken en vooruitkijken. delta lloyd pensioenfonds delta lloyd pensioenfonds Jaarbericht 2010 Terugblikken en vooruitkijken In dit Jaarbericht leest u wat er in 2010 bij het pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële

Nadere informatie

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten.

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten. Integrale aanpak Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten. Integrale aanpak Risicobeheersing staat aan de basis van elk beleggingsbeleid. Omdat het renterisico het belangrijkste risico voor pensioenfondsen

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 EERSTE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 EERSTE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2017 bedroeg 110,3% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2017 bedroeg 1,2% Het pensioenvermogen per 31

Nadere informatie

S&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie

S&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie S&V Reflector Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie Juni 2011 Sprenkels & Verschuren wil met dit document haar bijdrage leveren aan een verantwoord

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1 Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De beleidsdekkingsgraad is gestegen van 114,6% naar 117,4%. Het beleggingsrendement

Nadere informatie

Beleggingsupdate. Netto YTD rendement Q ,91% Q ,59% Q ,84% Q ,21% Deelname vanaf

Beleggingsupdate. Netto YTD rendement Q ,91% Q ,59% Q ,84% Q ,21% Deelname vanaf Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Beleggingsupdate Beleggingsupdate 2017 Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Kiest u voor doorbeleggen (variabele uitkering) binnen het Allianz Direct Ingaand Keuze

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds VIERDE KWARTAAL In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds VIERDE KWARTAAL In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2018 bedroeg 119,8%. Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2018 bedroeg -3,8%. Het rendement van

Nadere informatie

Kwartaalbericht 2e kwartaal 2009

Kwartaalbericht 2e kwartaal 2009 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2009 Dekkingsgraad 100% Belegd vermogen 74,7 miljard Rendement tweede kwartaal 8,4% Herstelplan goedgekeurd In het tweede kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een rendement

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014 Samenvatting: dalende rente Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,6% naar 123,7% Reële dekkingsgraad

Nadere informatie

ALM & alternatieve beleggingen. Seminar IBS. 13 juni 2019 Martin Bakker

ALM & alternatieve beleggingen. Seminar IBS. 13 juni 2019 Martin Bakker ALM & alternatieve beleggingen Seminar IBS 13 juni 2019 Martin Bakker Agenda 1. Wie zijn wij? 2. Stichtingen vs. Pensioenfondsen 3. ALM en scenario analyse 4. Alternatieve beleggingen in ALM-context 2

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Beleggingsplan. Stichting pensioenfonds VNU

Beleggingsplan. Stichting pensioenfonds VNU Beleggingsplan Stichting pensioenfonds VNU November 2014 Inleiding Het beleggingsplan behandelt de vastlegging van het strategisch beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds VNU (het fonds).het beleggingsplan

Nadere informatie

MIJN HEINZ PENSIOEN Werking Beschikbare premie

MIJN HEINZ PENSIOEN Werking Beschikbare premie MIJN HEINZ PENSIOEN Werking Beschikbare premie Deze slides zijn in juni 2010 gepresenteerd aan deelnemers aan de informatiesessies. De inhoud heeft een puur informatief karakter. Aan de informatie in deze

Nadere informatie

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten UW MENSEN, UW KAPITAAL Beleggingsinformatie 2 Life Cycle beleggen Vrij beleggen Rendement en risico s 4 6 8 Kosten 9 Beleggingsinformatie Hoe werkt het beleggingspensioen van Cappital? In de pensioenregeling

Nadere informatie

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds VBA ALM congres 6 november 2014 Philips Pensioenfonds Philips Pensioenfonds in een notedop Beleggingen Verplichtingen

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen.

Verkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. Verkort jaarverslag 2014 In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. U kunt het volledige jaarverslag downloaden op www.bpfmedewerkersnotariaat.nl.

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 17 september 2009 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Dekkingsgraad 92% Belegd vermogen daalt naar 71,5 miljard Geen indexering in 2009 In het vierde kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een verlies op beleggingen

Nadere informatie

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Inleiding Op dit moment wordt bij pensioenfondsen veel onderzoek gedaan naar de beleidseffecten van het waarderen van pensioenverplichtingen

Nadere informatie

FEB/2011 MAAND. Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen

FEB/2011 MAAND. Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen FEB/2011 MAAND Rapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Kerncijfers... 3 1.1. Dekkingsgraad... 3 1.2. Rendement... 4 1.3. Vermogensmutaties...

Nadere informatie

De Vries Investment Services, Voor objectief en onafhankelijk beleggingsadvies

De Vries Investment Services, Voor objectief en onafhankelijk beleggingsadvies De Vries Investment Services is een onafhankelijk en objectief beleggingsadvieskantoor. Wij begeleiden beleggers bij het realiseren van hun financiële doelstellingen en bieden een service die banken niet

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

Persbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010

Persbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010 Persbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010 Joop van Lunteren, vicevoorzitter Xander den Uyl, vicevoorzitter Amsterdam, 11 mei 2011 2010: jaar van contrasten Positief: - goed rendement - dekkingsgraad op 105%

Nadere informatie

Als de Centrale Banken het podium verlaten

Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de centrale banken het toneel verlaten 1. Zichtbaar economisch herstel 2. Het restprobleem 3. Onbekend terrein 4. Wat betekent dit voor asset allocatie? Zichtbaar

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie

Herstelplan Stichting Pensioenfonds TNO

Herstelplan Stichting Pensioenfonds TNO Herstelplan Stichting Pensioenfonds TNO Maart 2009 1 Naam Pensioenfonds: Stichting Pensioenfonds TNO Nummer fonds: 692 Dekkingsgraad per 31-12-2008: De dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds TNO is

Nadere informatie

Populair beleggingsplan

Populair beleggingsplan Populair beleggingsplan versie 22 november 2013 1 Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?

Nadere informatie

Consumentenbrief beleggingen van. Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer

Consumentenbrief beleggingen van. Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer Consumentenbrief beleggingen van Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer Introductie Een groot aantal brancheorganisaties waaronder DSI, DUFAS, NVB, VBA en VV&A hebben het initiatief genomen om Consumentenbrief

Nadere informatie

Verklaring van beleggingsbeginselen

Verklaring van beleggingsbeginselen Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt

Nadere informatie

Long Duration Overlay. Dé oplossing voor de mismatch tussen beleggingen en verplichtingen

Long Duration Overlay. Dé oplossing voor de mismatch tussen beleggingen en verplichtingen Long Duration Overlay Dé oplossing voor de mismatch tussen beleggingen en verplichtingen 2 AEGON: wereldwijde expertise voor financiële veiligheid AEGON N.V. is met ongeveer 27.000 medewerkers wereldwijd

Nadere informatie

UW MENSEN, UW kapitaal. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten

UW MENSEN, UW kapitaal. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten UW MENSEN, UW kapitaal Beleggingsinformatie 2 Life Cycle beleggen Vrij beleggen Rendement en risico s 4 6 8 Kosten 9 Beleggingsinformatie Hoe werkt het beleggingspensioen van Cappital? In de pensioenregeling

Nadere informatie

Kwartaalbericht 1e kwartaal 2009

Kwartaalbericht 1e kwartaal 2009 Kwartaalbericht 1e kwartaal 2009 Dekkingsgraad 89% Belegd vermogen 68,3 miljard Herstelplan ingediend In het eerste kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een verlies op beleggingen geleden van 4,5%.

Nadere informatie

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij april 2017 Dit document heeft 5 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 BAC 11 april 2017 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave Strategisch beleggingsbeleid

Nadere informatie

Verklaring Beleggingsbeginselen

Verklaring Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland Verklaring Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Organisatie 4 2.1 Gedragscode 4 2.2 Goed Pensioenfondsbestuur

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2014-1 juli 2014 t/m 30 september 2014 Nominale dekkingsgraad is gedaald van 123,1% naar 117,0% Beleggingsrendement is 1,8%, Obligaties stegen

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2016-1 juli 2016 t/m 30 september 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is 102,4% en is gestegen ten opzichte van eind juni

Nadere informatie

Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen

Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen Deelnemersbrochure Mijn Pensioen 2014 Stichting Pensioenfonds Gasunie Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen Een unieke pensioenoplossing: Pensioenopbouw op maat; Altijd online inzage in uw vermogensopbouw.

Nadere informatie

De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015.

De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015. Kwartaalbericht 2015 Samenvatting De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015. De reële dekkingsgraad ultimo tweede kwartaal was

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016

Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 I Inleiding De Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds (het Fonds ) heeft ten doel: (i) de financiele ondersteuning

Nadere informatie

Populair beleggingsplan

Populair beleggingsplan Populair beleggingsplan versie oktober 2015 1 Inhoudsopgave Waarom belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Kwartaalbericht 3e kwartaal 2008

Kwartaalbericht 3e kwartaal 2008 Kwartaalbericht 3e kwartaal 2008 Kredietcrisis en afnemende economische groei leiden tot lagere dekkingsgraad van 126% Belegd vermogen daalt naar 81,9 miljard Besluit indexering en pensioenpremie in december

Nadere informatie

NN First Class Balanced Return Fund

NN First Class Balanced Return Fund NN First Class Balanced Return Fund Alle Fonds onder de loep cijfers zijn per 31/03/015 Het NN First Class Balanced Return Fonds won in het eerste kwartaal 8,9% Zeer sterke performances van aandelen en

Nadere informatie

De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen. LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak

De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen. LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak Gespecialiseerd team onderhoudt en ontwikkelt LCM WWW.INGIM.COM 2 ING INVESTMENT MANAGEMENT

Nadere informatie

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel risicobeheer op 1 A4 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel Risicobeheer op 1 A4 en in 5 stappen 1 Bepaal en controleer pijngrens en fijngrens 2 Bepaal en controleer omvang risicobudget

Nadere informatie

Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking

Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Heeft u vragen? Neemt u dan telefonisch contact op met Triodos Bank Private Banking via 030 693 65 05. Of stuur een e-mail naar private.banking@triodos.nl.

Nadere informatie

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt.

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt. 1. Inleiding Investment beliefs zijn de overtuigingen waarop Bpf MITT het beleggingsbeleid wil baseren. De investment beliefs zijn voor het pensioenfonds belangrijke uitgangspunten en dienen als kader

Nadere informatie

Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Verklaring inzake beleggingsbeginselen STICHTING PENSIOENFONDS RECREATIE Mei 2011 INHOUDSOPGAVE 0. Introductie 3 1. Doelstelling van het beleggingsbeleid 4 2. Organisatie en risicobeheerprocedures 5 3. Beleggingsbeginselen 7 Mei 2011 Pagina

Nadere informatie

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Pensioen Laboratorium Een interactief onderzoek voor de leergierige Pensioenspecialist

Pensioen Laboratorium Een interactief onderzoek voor de leergierige Pensioenspecialist Pensioen Laboratorium Een interactief onderzoek voor de leergierige Pensioenspecialist Het Pensioen Laboratorium van Zwitserleven Een interactief Werklab waar u samen met uw collega s pensioenadviseurs

Nadere informatie

Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen

Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Na uw pensioendatum doorbeleggen Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Na uw pensioendatum doorbeleggen. Gaat u binnenkort

Nadere informatie