De stadsvesten van Einde were tot de Brugsepoort

Transcriptie

1 B7 De stadsvesten van Einde were tot de Brugsepoort Groene Vallei Nieuwe wandeling Leiearm Overzet Malem Ekkergemstraat k.l. Dierickstr Krijgsgasthuisstr Rozemarijnstr Wintertuinstr brouwerij Aigle- Belgica.

2 Deze molen stond juist iets buiten de kaart op de Einde Were Plan van Horenbault uit stadsgracht, Ekkergemkerk,Leie, Nieuwe Wandeling De schilder De Puydt A. heeft nog alles vastgelegd om aan te tonen dat het daar lang de platten buiten was. Weet je dat er op de stadswallen meer dan 100 windmolens stonden! Ik tel hier op de kaart 13 windmolens. Als men nu maar er zou aan denken in een landbouwgebied een windmolen te plaatsen terwijl vroeger er overal windmolens stonden vooral daar waar er veel wind was

3 Rond 1850 had je nog 3 windmolens (moulin a vent) en 25 jaar later is deze stadsgracht gedempt Boven. De papiermolen aan de Overzet in 1899 kort voor de afbraak. Deze molen werd in 1785 gebouwd en was de eerste papiermolen uit onze streken Kaart van 1880 Vlgd dia deze 2 molens?

4 Op Einde Were stonden deze stenen molen van Ronne nog lang overeind. Wanneer de houten molen werd afgebroken weet ik niet, als de foto werd genomen was hij nog in werking want de doeken hangen nog aan de wieken. Ook is men bloem of tarwe aan het lossen of laden op de paardekar. Maar waar deze molen stond weet ik niet, was deze stenen molen één van de 2 molens van de vorige dia? Nee beste mensen ik lig er niet waker van. Jij ook toch niet hé.

5 Blauwdruk (hier rose) word niet altijd uitgevoerd. Met deze foto is het duidelijk van wel. Waarom ze dit later terug hebben uitgebroken weet ik niet. Geen rode lichten nodig enz. nochtans zou dit terug daar een verbetering zijn op deze plaats. En ruimte is er wel op deze plaats. De oude benaming Einde Were betekende vroeger, het einde van de wereld. In 1942 is dit de officiële naam van de straat. Kaart 1855 Spijtig dat de foto niet scherp is, maarja. Op het eind, draait de stadsgracht naar rechts zie foto, boot en plan. Plaats? Begin Rooigemlaan en einde Groene Vallei Jammer dat de foto niet scherp is maar boven dit gebouw zie je nog juist dat de molenromp eruit steekt. Het water dat je ziet is niet de Leie maar de oude stadsgrachten aan de nieuwe wandeling dit tot zeker 1963 De 2 stenen molens van 1785 aan de Overzet Moulin a Vent

6 Kleine Ring, de fotograaf stond in 1974(?)op de parking van de Groene Vallei aan het grootwarenhuis.

7 De Overzet was van de Einde Were naar Malem over de 2 de Leiearm. De 1 ste Leiearmen werd gedempt kort na1950. heden Henri Dunantlaan (Kliniek Jan Palfijn)

8 Na de dood van C. Dossche hebben zijn 2 dochters de zaak overgenomen en hebben er zwemles gegeven. In 1912 kwam dit terrein in handen van de stad. De houten brug was in 1948 reeds in zeer slechte staat en werd dan herstelt. De huidige brug in beton is van 1971 en is enkel voor de voetgangers.

9 Heldenplein en Septemberlaan op Malem een rustig om te wonen gebied dicht bij Einde Were. Inwoners van 100 jaar geleden zouden zich niet meer herkennen. Deels is een Leiearm gedempt. Pas rond 1952 is Malem ontstaan voor bebouwing. Eerst werd het laag gelegen gebied opgehoogd. Voorheen was daar het zwembad, ja zwemkom, Dossche gelegen. Deze verdween vooral met de opening van het Zwembad de Rooigem en was totaal verouderd. Malem Kaart 1850 Einde van de wereld, beter Einde Were. Was ook het einde van de kaart en tevens het verste punt op de stadswallen Kaart 1880 Kleine ring

10 Kaart van Stadsgrachten Nieuwe Wandeling Serre Koolkapperstr Ekkergemstr Krijgsgasthuisstr K.L. Dierickstr Einde Were St Martinuskerk Militair Hospitaal nu Politie Gent Detail van de vorige kaart Colpaertsteeg Gevangenis Rasphuis Korenbloemstr Kruisboogstr Coupure links De J van Jardin dat je op de kaart ziet zijn tuintjes H.Bloedstr Raas van Gaverestr.

11 De Stijlkens, ja wadde de arbeiders hadden toch een zeker cynisme voor hun beluik. We zijn nog altijd in de Krijgsgasthuisstraat 41 / 69. Dit beluik dateert van 1840 en is heden in een zekere stijl terug gerenoveerd. Foto rond Op het einde rechts heb je het tweede deel van het beluik.

12 De nog bestaande café op de vlgd dia De Krijgsgasthuisstr 13 / 37 lag t Pakhuis dit werd afgebroken in Ook dit werd gebouwd rond 1840 De citeé op de vlgd dia

13 De citeé v d vorige dia en ook de vlgd dia Detail uit de kaart van zie verder In de Krijgsgasthuisstraat had je verschillende beluiken, hier een drietal zoals op de kaart aangegeven. Boven de Nijperskoerke. Aan de overkant naast het café de Dikke Boom had je de ingang van het Mostaard Poortje en naast de Nijperskoerke had je het beluik het Pakhuis achter de gevel van de 2 huisjes met uiterst rechts de ingang van het beluik. Alles werd gesloopt in Op de achtergrond zie je nog juist de toren van de kerk Citéetje mostaardpoortje uit 1860 Ik was verbaast dat er van deze citeetjes nog zoveel werd bewaard

14 Foto uit de p.p van gevonden op het internet Krijgsgasthuisstrt nr 3 tt in 1974 gelegen achter de Kerktoren van Ekkergem

15 Gebouwen gebouwd begin de jaren 50 v/d vorige eeuw Om de oorlogsslachtoffers van de Duitsers te kunnen verzorgen werd eind 1914 vlug deze houten barakken opgetrokken in de tuin Ook dit verdween in 1963 in de Ekkergemstraat Één van de zovele stadsuurwerken! Deze was geplaatst vlak voor het krijgsgasthuisstraat waar zich vele citétjes bevonden. Immers moesten de arbeiders op tijd komen op het werk!!!

16 Het huis van de Hospitaal zusters is bijna onherkenbaar geworden. Opzij de hoofdingang van het hospitaal. Heden de werkplaats van de politie van Gent Ook op de vlgd dia De kapelletjes werden geschilderd rond 1986? Het kapelletje in de Krijgsgasthuisstraat werd geplaatst omdat de bewoners werden gespaart van de grote cholera epidemie die plaats gevonden had in 1866

17 Ekkergemstraat Beluikje uit 1864 EKKERGEMSTRAAT Gilbert Boerjan heeft overal in onze stad Mariakapelletjes staan schilderen

18 Kaart van 1799 Ekkergemstraat met de Heilig-Bloedstraat. Het zeer smal steegje noemde de Oude Kerkweg. Op het einde stond in het verleden een molen aan de coupure. Het steegje werd afgesloten als men de fabriek van Van de Kerckhove daar bouwde aan de coupure en de molen afgebroken werd. Nu appartementen Hoek Ekkergemstraat en Heilig-Bloedstraat.

19 Heropbouw van de St-Martinuskerk in Naast de kerk een kapel die afgebroken werd en heden zijn daar de gebouwen van de Politie stad Gent De nieuwe St Martenschool in de K.L. Dierickstr op Ekkergem

20 Kaart uit 1755 van Malfeson omgeving Ekkergem en Brugse Poort

21 De Rozemarijnstraat met de Bisschop Triestlaan in 1912

22 Rozemarijnstraat met de nr van toen 28 tt 60. Een beluik uit Gelukkig staat er het Maria beeldje nog op dezelfde plaats, dit had ik bemerkt met Google Maps (hoge camera op hun auto)

23 De Rozemarijnstraat in 1912, ik ben benieuwd of ik nog iets zal herkennen Deze rij huizen zijn verdwenen om de Rozemarijnstr te verbreden. Ook werd er een nieuwe brug gebouwd die later in het verlengde lag van de Rozemarijnstraat en links moest de Bernard Spaelaan te nog aangelegd worden om een tramlijn te kunnen aanleggen om het st Pieters-station met dit gedeelte van de stad ook goed te kunnen bereiken Kaart 1880 Café Napoleon Dit is zeker de Rozemarijnstr. Zie vlgd dia

24 Zijstraten van de Coupure Deze huizen verdwenen om de Bernard Spaelaan te kunnen aanleggen Het hoekhuis moest worden gebouwd op een nieuwe rooilijn. Bekijk de breedte Vorige dia Rozemarijnstr Raas van Gaverestr

25 Het steegbeluik in de Raas van Gaverestraat.(aan de Rozemarijntjesbrug) Het beluik is gerenoveerd en bestaat nog steeds (foto 1974) Op de kadasterkaart van 1825 stond dit beluik reeds vermeld. Op 3 aug 1850 keurt de gemeente een nieuwe wet goed. Het is vanaf deze datum dat het verboden was, beluiken te bouwen zonder toelating van de gemeente. Vanaf dan moesten de woningen een volwaardig verdiep bezitten en de beluiken moesten voortaan rechtstreeks in kontact komen te staan met de straat, moest de ingang een breedte hebben van 3,5 meter en deze mocht niet overbouwd worden. Beluikjes ingang zoals op de foto links onderaan was dus voortaan verboden. Vroeger mocht men zomaar huisjes laten bouwen in zijn tuin zonder dat de gemeente daarover iets te piepen had. Ook was het verboden van mensen te laten wonen van buiten het gezin. Enkel als t gezin minder dan 5 leden telde mocht dit worden aangevuld door vreemde personen. Dus mag je aannemen dat bijna ieder huisje werd bewoond door 5 personen

26 Omdat het de spuigaten uit liep met het bouwen van citéetjes werd er op 3 augustus 1850 nieuwe gemeentewetten ingevoerd. Lees wel tussen de regels waarom ze deze wetten hebben ingevoerd. 1 Men mag geen gebouwen meer optrekken in de tuin met het doel van deze te laten bewonen zonder toelating van de overheid. 2 Alle te bouwen woningen zullen eerst worden beoordeeld of ze wel te bewonen zouden zijn (gezondheidsdienst) 4 Voor het huis moet men een vrije breedte hebben van 5 meter en de doorgang naar de straat moest minstens 3 m breed zijn en mocht niet overdekt zijn. Er mogen geen bomen op de vrije ruimte staan, lichtinval (gedaan dus met lange van gangen van 1 m breed) 6 Alle huizen moeten heden een gelijksvloer en verdieping hebben (dus gedaan met een kamer waar 5 of meer personen moesten leven). Alle kamers moesten minstens 12m2 bedragen. Het gelijksvloer moest minstens 3 meter hoog zijn en het bovenste verdiep, lees 1 ste verdiep moest minstens 2m75 bedragen (ook hier was het gedaan met huisjes te bouwen waar je nauwelijks recht kon staan) iedere kamer moest beschikken over een schoorsteen en de schoorsteen moest minstens één meter boven het dak uitsteken (co2 vergiftiging van schouwen die geen trek hadden) Alle vensters moesten kunnen opengedaan worden en het raam moest minstens 1, 5 meter hoog zijn en 1m breed. Ook de deuren waren aangepakt aan een nieuw reglement. De vloer moest minstens 18 cm boven de grond uitsteken. (het was gedaan met water binnen te lopen bij een stevige regenbui.) ook moest er een vloer worden gelegd met tegels. ( ook hier was het gedaan met een vloer van aarde) 7 De helling van de daken moesten min 50 bedragen en was men verplicht dakgoten en regenpijpen aan te doen (vroeger was dat allemaal niet nodig) 8 tot 19 beerputten, teerputten en wc s waren nu onderworpen aan strenge eisen. (vroeger stak het allemaal niet zo nauw, cholera was niet voor de rijken) 20 Het was verboden onder de pannen te slapen ook in kelders was het van toen niet meer toegelaten er te wonen (geen licht) 23 Vanaf toen was de eigenaar van een beluik verplicht sneeuw en ijs te ruimen ( natuurlijk deed de eigenaar het zelf niet. Nu was er iemand voor betaald) 26 Vanaf heden was het verboden konijnen verkens bokken geiten schapen in huis te hebben. (velen kwamen van den buiten en hadden plaats buiten het woongedeelte om deze dieren te houden) 27 Het was van toen af verboden met meerdere gezinnen samen te wonen. (Kleine huizen met nonkels, tantes grootouders en de vele kinderen samen was niet meer toegelaten ( de vraag is of deze wetten allemaal toegepast werden) 31 Voortaan kon er een woning onbewoonbaar worden verklaart. Zo gaat dat verder tot art 44 Maar alles liep niet zoals geplant want op 22 feb 1864 (9 jaar later) klaagt iemand uit de gemeenteraad het wonen in kelders aan. Een ander gemeenteraadslid vraagt een herziening op het reglement van beluiken. Dit reglement laat nog altijd toe van woningen die slechts 12m² groot zijn en dit waar een ganse familie(5pers) moest leven!!!

27 Ekkergemkerke Op deel 5a ziet je een aquarel uit toch een groot verschil. Het rasphuis, zeg maar de staatsgevangenis werd gebouwd in Dus maximum verschil van 50 jaar. Maar zo te zien aan het ventje uiterst links denk ik dat het reeds in de Franse periode is getekend. We werden een Frans departement rond dus kan deze tekening een verschil hebben van 30 jaar Nieuwe Wandeling

28 De cichoreifabriek had hier om de hoek op de Coupure links haar hoofdzetel. Dit gebouw stond waar het Spiegelhof stond, zie einde Coupure links Ook deze bekende motoroliefabrikant was gelegen in het begin van de Nieuwe Wandeling

29 Een gevangene werd met peert en karre naar de gevangenis gebracht. Weet je dat er vroeger gevangenen van Antwerpen naar Gent werden gebracht te voet! Ze waren wel aan elkaar geketend. De gevangenis in de Nieuwe Wandeling De tijd? De sluitersnelheid van het fototoestel was nog niet zoals heden. Reden, bekijk paard en kar

30 Op de Nieuwe Wandeling stond hier de Akkergem Brouwerij. Één van de vier grote brouwerijen van Gent In gent besloten 13 brouwerijen de handen in elkaar te slaan om een nieuwe brouwerij op te richten in de gebouwen van een oude brouwerij op de Nieuwe Wandeling na W.oorlog 1. Dus een nieuwe naam, Brasserie d Akkergem werd La Grande Brasserie Belgica. Ook een bierbrouwer uit West Vlaanderen wilde meedoen en in 1928 veranderde men terug van naam Brouwerijen Aigle Belgica. B.A.B.(toen ik een kleine jongen was herinnerd ik me deze mensen nog die bier leverden. De lieden droegen een pet op met B.A.B erop) na W.O. 2 werd er beslist enkel in Brugge nog te brouwen en Gent werd een distributiecentrum Ik trof dit glas hier thuis aan, hoe het in mijn bezit was gekomen weet ik niet meer. Toch is dit glas een stukje geschiedenis die verdwenen is

31 Kaart 1912 De Wintertuin is al lang verdwenen. Klein optrekje uit 1875 stond tussen de gevangenis en de Spiegelhofstraat was een serre van burgemeester Charles de Kerchove was één van de grootste winterserres van Europa. In de nabije omgeving is een straat die wijst naar het verleden de Wintertuinstraat Nieuwe Wandeling Coupure De brouwerij Akkergem, Aigle-Belgica (vlgd dia) Kaart van 1880

32 1855 Het Spiegelhof een belangrijke plaats waar toespraken werden gehouden om de arbeiders bewust te maken van hun waarde 1799 Zie vlgd dia

33 3 maal de stadsgrachten links staat de textielfabriek La Lys nog overeind, rechts is ze reeds verdwenen en aan de overkant aan de Leie staat de Kleine Lys nog overeind

34 Het Spiegelhof was een leen dat afhing van de Sint Baafsabdij. Dus zeer zeer lang geleden, want de SintBaafsabdij is opgegeven met Keizer Karel. Op het einde van de 18 de eeuw behoorde het toe aan een goudsmid die er een gebouw, woning liet oprichten met een torentje.(zie tekening) en was omwald en de eigenaar heeft er toen veel vreemde watervogels opgezet, die veel volk lokte. In 1838 Was het eigendom van de muziekfanfare St Cecilia de een groot lokaal liet oprichten dat lag aan de Nieuwe Wandeling in 1840, zie kaart 1850 op de vlgd in het begin van de Nieuwe Wandeling Eén jaar na de bouw was het reeds gedaan en in 1847 openbaar verkocht. Altijd verwijst men naar de Coupure omdat dit toen gemakkelijk aan te duiden was. t Werd een feest en danszaal voor arbeiders die er 4 decennia (1880) lang vele mensen gelukkige uren bezorgden en de fabrieken wat deed vergeten. Ook op sociaal vlak betekende Het Spiegelhof veel. (vakbond acties) de zaal werd afgebroken en vervangen door woningen die inmiddels terug zijn vervangen. Het gebouw met torentje had men toen niet afgebroken. Maar nu? Omdat het Spiegelhof toch veel positieve invloeden heeft gehad op de arbeiders en ook het gebouw zelf, heeft men in 1903 een naam van een straat gegeven wat verder op, op de Nieuwe Wandeling. De Spiegelhofstraat.

35 Vroeger liepen de postnummers van de Coupure links en rechts tot aan de Phoenixbrug. In 1877 werd de houten brug vervangen door een metalen draaibrug. Van toen af stopte de Coupure aan de brug en het afgenomen deel van de Coupure werd de Waldamkaai en de overkant Hembyze Bolwerk Coupure links met de Nieuwe Wandeling

36 De schilderij uit 1825 klopt niet met de kaart van Malfenson en deze kaart uit 1 de stadsgrachtenlagen hier tot diep in jaren 60 aan de 3 gatenbrug staat het 3 gat er niet op, maar de stadsgrachten lagen er wel. 2 hij schildert nog de wieken van de molen boven de bomen. Op de kaart zie ik 3 molens maar op deze plaats is niks te zien op de kaart 1842 Volgens de kaart moet er hier midden op de Wandeling een molen staan De Stadsgracht op de kaart is bijna even breed als de Nieuwe Wandeling. Daar bemerk ik niks van

37

38 Zie verder B8. De 4 vlgd delen gaan over de Oude Houtleie en omgeving