LAAT KLIMAATVERANDERING DE BORDEAUXWIJN KOUD?

Transcriptie

1 LAAT KLIMAATVERANDERING DE BORDEAUXWIJN KOUD? Pieter Leroy Uitreiking Prijs Rudi Verheyen Antwerpen, 30 november 2011

2 Structuur Waarom dit thema? Klimaatverandering Klimaatverandering en regio s Onzekerheid: een nucleaire uitstap Klimaat en wijnbouw Wijnbouw en adaptatie AOC en adaptief vermogen

3 Waarom dit thema? (1) mei 2010: conferentie: L adaptation de l estuaire de la Gironde aux changements climatiques december 2010: de Prijs Rudi Verheyen uitnodiging professeur invité, Sciences Po Bordeaux, april-mei 2011

4 Klimaatverandering leeft in Frankrijk storm december 1999: 3 doden regio Bordeaux la canicule de 2003 : ± vroegtijdige overlijdens vrijwel jaarlijkse watertekorten in landbouw versterkt door sterk geconcentreerd toerisme storm Xynthia(februari 2010): 50 doden Charente-Maritime wijnbouw

5 Recent persbericht La Région Aquitaine construit son GIEC sur le changement climatique Ce lundi 17 octobre (2011), Alain Rousset, le président de la Région Aquitaine et le célèbre climatologue Hervé Le Treutont officiellement lancé les prémices d'un GIEC (Groupe d'experts intergouvernemental sur l'évolution du climat) à l'échelle de la région. C'est une première en France.

6 Waarom dit thema? (2) Klimaat en adaptatiediscussie Nederland: water, water, water J en ai marre de cette eau néerlandaise, je voudrais me plonger dans le vin bordelais

7 Klimaatverandering (1) Zeker is: toename broeikasgassen sinds industriële revolutie broeikasgassen => opwarming stijging wereldtemperatuur laatste halve eeuw (= hockey stick)

8 Klimaatverandering (2) Zo goed als zeker is: toename broeikasgassen (=mens) als oorzaak wereldgemiddelde temperatuur +1 0 C in 2030, en C in 2100 Onzeker is: >+2 0 C nog te accommoderen? effecten (primaire en secundaire) zeer variabel naar tijd en plaats

9 Klimaatverandering en regio s (1)

10 Klimaatverandering en regio s (2) continentale klimaatmodellen vertalen naar regio: zeespiegelstijging (> in Noordzee) neerslagregime Pyreneeën? milderende impact Atlantische Oceaan? omkering golfstroom?

11 Klimaatverandering en regio s (3) secundaire effecten in de regio: zout-zoet waterbalans stabiliteit kust invasieve soorten? wijnbouw

12 Klimaatverandering en regio s (4) regionale vertaling en sociale wetenschappen: welke kennis neemt men aan boord? wat voor regionale kennisbeleidarrangementen ontstaan er? hoe tegelijkertijd wetenschappelijke kwaliteit en bestuurlijke relevantie borgen?

13 Onzekerheid: een nucleaire uitstap (1) centrale nucléaire de Blaye: eenheden, 925 MW elk 5% Frankrijk, 60% regio

14 Onzekerheid: een nucleaire uitstap (2) onzekerheid in de kern: daling waterdebiet: elke 340 MW is 1 0 C stijging waterdebiet: overstroming december 1999 met risico Fukushima-scenario voorbereiden waarop?

15 Klimaat en wijnbouw (1) impact op wijnbouw via betere fotosynthese droogte temperatuur extremen parasieten/ziekten => hoger suikergehalte, meer alcohol

16 Klimaat en wijnbouw (2) Chabin, Madelin et Bonnefoy, 2007

17 Klimaat en wijnbouw (3) Beltrando et Briche, 2010 ONERC, 2010

18 Klimaat en wijnbouw (4) Jones, 2003

19 Wijnbouw en adaptatie (1) technisch: grondverwarming en irrigatie omheiningen en dichtere aanplant (in twee lagen?) begrassing

20 Wijnbouw en adaptatie (2) changement des cépages

21 Wijnbouw en adaptatie (3) geografische verschuiving?

22 AOC en adaptief vermogen (1) blootstelling klimaatverandering +/- aanpassingsvermogen = kwetsbaarheid

23 AOC en adaptief vermogen (2) Adaptive capacity hangt af van middelen (kennis, menskracht, financiën) voldoende variatie leervermogen

24 AOC en adaptief vermogen (3) AOC (1855, 1973) als lastenboek productstandaard certificatiesysteem kwaliteit gegarandeerd via le terroir

25 AOC en adaptief vermogen (4) AOC nu als belast met traditie en padafhankelijkheid unificerend en conservatief beschouwd als bureaucratisch i.p.v. professioneel

26 Enfin: en vain ou en vin? klimaatverandering is niet ver weg aanpassing is nodig, ook al weten we niet precies waaraan instituties die kwaliteit garanderen én aanpassing stimuleren.