BNP PARIBAS B STRATEGY

Transcriptie

1 JAARVERSLAG BNP PARIBAS B STRATEGY BEVEK Openbare Beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal naar Belgisch recht met verschillende compartimenten Naamloze vennootschap ICB die geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn 2009/65/CE Geen enkele inschrijving mag worden aanvaard op basis van dit verslag. Inschrijvingen zijn slechts geldig als ze worden uitgevoerd na kosteloze overlegging van het document met essentiële beleggersinformatie of het prospectus.

2 INHOUDSOPGAVE 1. ALGEMENE INFORMATIE BETREFFENDE HET BELEGGINGSFONDS ORGANISATIE VAN HET BELEGGINGSFONDS BEHEERVERSLAG VERSLAG VAN DE COMMISSARIS OP GEGLOBALISEERDE BALANS GEGLOBALISEERDE RESULTATENREKENING SAMENVATTING VAN DE BOEKINGS- EN WAARDERINGSREGELS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT EUROPE CONSERVATIVE BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT EUROPE DEFENSIVE BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT EUROPE DYNAMIC BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT EUROPE NEUTRAL BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT GLOBAL NEUTRAL BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT GLOBAL CONSERVATIVE BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT GLOBAL DYNAMIC BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS 67 2

3 9. INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT GLOBAL AGGRESSIVE BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS INFORMATIE BETREFFENDE HET COMPARTIMENT GLOBAL DEFENSIVE BEHEERVERSLAG BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS 83 3

4 1. ALGEMENE INFORMATIE BETREFFENDE HET BELEGGINGSFONDS 1.1. ORGANISATIE VAN HET BELEGGINGSFONDS Maatschappelijke zetel Warandeberg Brussel Oprichtingsdatum 23 februari 1994 Benaming BNP PARIBAS B STRATEGY (vroeger BNP PARIBAS B GLOBAL) Rechtsvorm Naamloze vennootschap Raad van bestuur van de bevek Marnix Arickx, Voorzitter, Chief Executive Officer van BNP Paribas Investment Partners Belgium Pensioeninvest G.C.V., vertegenwoordigd door Philip Neyt, Onafhankelijke Bestuurder (tot en met 9 april 2015) Philip Neyt, Onafhankelijke Bestuurder (vanaf 10 april 2015) Olivier Lafont, Bestuurder, Head of Strategy, Corporate Development & Organisation van BNP Paribas Investment Partners Pierre Picard, Bestuurder, Deputy Head of Group Network de BNP Paribas Investment Partners Stefaan Dendauw, Bestuurder, Chief Financial Officer van BNP Paribas Investment Partners Belgium Natuurlijke personen aan wie de effectieve leiding is toevertrouwd Olivier Lafont Stefaan Dendauw Beheertype Bevek die een vennootschap voor beheer van instellingen voor collectieve belegging heeft benoemd. Beheermaatschappij Naam : BNP Paribas Investment Partners Belgium Rechtsvorm : naamloze vennootschap Maatschappelijke zetel : Vooruitgangstraat 55, 1210 Brussel Oprichtingsdatum : 30 juni 2006 Bestaansduur : Onbeperkt Lijst van de beheerde fondsen : BNP Paribas B Pension Balanced, BNP Paribas B Pension Growth, BNP Paribas B Pension Stability, Crelan Pension Fund en Metropolitan-Rentastro Lijst van de andere beveks die door de beheermaatschappij worden beheerd : BNP Paribas B Control, BNP Paribas B Fund I, BNP Paribas B Fund II, BNP Paribas B Institutional I, BNP Paribas Fix 2010, BNP Paribas Protect, Fortis B Fix, Fortis B Fix 2006, Fortis B Fix 2007, Fortis B Fix 2008, Fortis B Fix 2009, Post-Fix Fund. 4

5 Bestuurders : Fabrice Silberzan, Voorzitter, Chief Operating Officer van BNP Paribas Investment Partners. (vanaf 1 augustus 2015) Carolus Janssen, Voorzitter (vanaf 1 april 2015, tot en met 31 juli 2015) en bestuurder (vanaf 1 augustus 2015), Head of Multi Asset Solutions van BNP Paribas Investment Partners. Charlotte Dennery, Voorzitter, Chief Operating Officer van BNP Paribas Investment Partners (tot en met 31 maart 2015). Marianne Demarchi, Bestuurder, Head of Group Networks van BNP Paribas Investment Partners (vanaf 1 juni 2015) Marnix Arickx, Bestuurder, Chief Executive Officer van BNP Paribas Investment Partners Belgium. Vincent Cambonie, Bestuurder, Chief Financial Officer van BNP Paribas Investment Partners. (tot en met 31 augustus 2015) Stefaan Dendauw, Bestuurder, Chief Financial Officer van BNP Paribas Investment Partners Belgium. William De Vijlder, Bestuurder, Group Chief Economist van BNP Paribas. Alain Kokocinski, Onafhankelijk bestuurder. Julian Kramer, Bestuurder, Head of External Distribution Northern Europe van BNP Paribas Investment Partners. Olivier Lafont, Bestuurder, Head of Strategy, Corporate Development & Organisation van BNP Paribas Investment Partners. Marc Raynaud, Bestuurder, Head of Global Fund Solutions van BNP Paribas Investment Partners. (tot en met 24 november 2015) Hans Steyaert, Bestuurder, Head of Operational Change Management van BNP Paribas Investment Partners. Natuurlijke personen aan wie de effectieve leiding is toevertrouwd : Marnix Arickx, Bestuurder en CEO Olivier Lafont, Bestuurder Stefaan Dendauw, Bestuurder Hans Steyaert, Bestuurder Commissaris : Deloitte, Bedrijfsrevisoren CVBA, Berkenlaan 8b, 1831 Diegem vertegenwoordigd door Bernard De Meulemeester Kapitaal : ,03 EUR Delegatie van de administratie BNP Paribas Securities Services Brussels Branch, Louis Schmidtlaan, Brussel Financiële dienstverlening BNP Paribas Fortis N.V., Warandeberg Brussel Distributeur(s) BNP Paribas Investment Partners Belgium BNP Paribas Fortis N.V. Distributienetwerk 'Fintro' van BNP Paribas Fortis N.V. Bewaarder BNP Paribas Fortis N.V., Warandeberg Brussel Onderbewaarder(s) BNP Paribas Securities Services, 33 Rue de Gasperich, L-5826 Hesperange LUXEMBOURG aan wie de materiële taken zijn gedelegeerd die worden beschreven in artikel 10, 1, 1 tot 3 van het Koninklijk Besluit van 12 november Commissaris PwC Bedrijfsrevisoren B.C.V.B.A., Woluwedal, Sint-Stevens-Woluwe vertegenwoordigd door Damien Walgrave Promotor BNP Paribas Fortis N.V., Warandeberg Brussel 5

6 Lijst van de compartimenten en van de aandelenklassen Europe Conservative: Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Europe Defensive: Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Europe Dynamic: Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Europe Neutral: Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Global Neutral (vroeger Balanced): Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Global Conservative (vroeger Conservative): Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Global Dynamic (vroeger Growth): Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Global Aggressive (vroeger High Growth): Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution Classic Global Defensive (vroeger Stability): Klasse Classic- Capitalisation - Klasse Classic- Distribution De Classic -aandelen worden aangeboden aan natuurlijke en rechtspersonen. Dit zijn, tenzij anders bepaald in het prospectus, en naar keuze van de belegger, kapitalisatieaandelen ( Classic-Capitalisation of Classic-C ) of distributieaandelen ( Classic-Distribution of Classic-D ), op naam of gedematerialiseerd. Minimale inschrijving: 1 aandeel. 6

7 1.2. BEHEERVERSLAG Informatie aan de aandeelhouders BNP PARIBAS B STRATEGY (vroeger BNP PARIBAS B GLOBAL) is een beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal (afgekort BEVEK ) met meerdere compartimenten naar Belgische recht opgericht in de vorm van een naamloze vennootschap met onbepaalde duur. Zij is ingeschreven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het nr Haar statuten zijn neergelegd op de griffie van de rechtbank van koophandel van Brussel. Bevek met verschillende compartimenten die geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn 2009/65/EG en die, wat haar werking en beleggingen betreft, wordt beheerst door de wet van 3 augustus 2012 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles. De buitengewone algemene vergadering van de aandeelhouders van 28/10/2005 heeft gekozen voor de categorie beleggingen die beantwoorden aan de voorwaarden van richtlijn 2009/65/EG en die, wat haar werking en beleggingen betreft, wordt beheerst door de wet van 3 augustus 2012 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles. Zij heeft BNP Paribas Investment Partners Belgium benoemd tot beheermaatschappij van instellingen voor collectieve belegging met het oog op de globale uitoefening van het geheel van de beheerfuncties. De financiële verslagen worden zonder kosten ter beschikking gehouden van de aandeelhouders op de zetel van de bevek en aan de loketten van de instellingen, bevoegd om de intekeningen, terugbetalingen en omwisselingen van de aandelen te ontvangen. De betalingen aan de aandeelhouders, de terugkopen en de omzettingen van aandelen gebeuren door bemiddeling van de distributeurs. Alle informatie in verband met het bevek wordt gepubliceerd op de site van BEAMA ( Het boekjaar begint op 1 januari en eindigt op 31 december van elk jaar. De jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders wordt gehouden op de maatschappelijke zetel van de vennootschap of op elke andere plaats van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vermeld in de oproepingsberichten, de tweede donderdag van april om 14 uur 30. Indien deze dag geen bankwerkdag is, zal de jaarlijkse algemene vergadering op de eerstvolgende bankwerkdag plaatsvinden. Deugdelijk bestuur en stemming bij volmacht BNP Paribas Investment Partners (BNPP IP) is van oordeel dat de bevordering van goede praktijken voor corporate governance een essentieel onderdeel vormt van zijn verantwoordelijkheden. Onder corporate governance wordt het systeem verstaan waarmee een vennootschap wordt bestuurd en gecontroleerd. Het heeft betrekking op de werking van de directie, het toezicht en de controlesystemen, en op de relatie met de stakeholders. Een goede corporate governance vormt de basis voor het kader dat ervoor zorgt dat de vennootschap wordt beheerd in het langetermijnbelang van de aandeelhouders. BNPP IP verwacht van alle bedrijven waarin het belegt dat zij de beste praktijken op het vlak van corporate governance naleven. Stemmen op de algemene vergaderingen vormt een belangrijk element voor de dialoog met de bedrijven waarin de beleggingen gebeuren en maakt integraal deel uit van de beheerprocessen van BNPP IP. BNPP IP draagt er zorg voor zijn stemrechten uit te oefenen op basis van de specifieke omstandigheden van het betrokken bedrijf. Het beleid en de richtlijnen voor het stemmen worden ieder jaar herzien om rekening te houden met de evolutie van de gedragscodes voor governance en de marktpraktijken. Zij worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur van BNPP IP. Het stembeleid is van toepassing op alle beheeractiviteiten van BNPP IP. De entiteiten waaraan het beheer wordt gedelegeerd, moeten hun stemrechten uitoefenen conform de verwachtingen van BNPP IP en de marktpraktijken, en moeten geregeld communiceren over de bereikte resultaten. Governance en stemprincipes Onderstaande principes belichamen de verwachtingen van BNPP IP voor de genoteerde bedrijven waarin het belegt. Zij vormen de te volgen gedragslijn voor de uitoefening van de verantwoordelijkheden van BNPP IP. 1. In het langetermijnbelang van de aandeelhouders handelen. De bedrijven moeten er in de eerste plaats naar streven waarde op lange termijn voor de aandeelhouders te creëren. De praktijken inzake corporate governance zouden de aandacht van de raad op deze doelstelling moeten focussen. Er moet een heldere strategie ingevoerd worden om deze doelstelling te bereiken, die rekening houdt met alle relevante stakeholders. 2. De rechten van de aandeelhouders vrijwaren Alle aandeelhouders moeten over de mogelijkheid beschikken om te stemmen over de besluiten die de fundamentele veranderingen in het bedrijf aansturen. De bedrijven moeten ervoor zorgen dat de rechten van de beleggers gevrijwaard zijn en op billijke wijze behandeld worden, bijvoorbeeld door naleving van het principe van één aandeel één stem één dividend. De kapitaalverhogingen moeten zorgvuldig gecontroleerd worden om het risico van verwatering voor de bestaande aandeelhouders tot een minimum te beperken. De overnamewerende maatregelen mogen niet worden gebruikt om de bedrijfsleiders in staat te stellen hun verantwoordelijkheden te ontlopen. 3. Waken over een onafhankelijke en doelmatige structuur voor de raad De raad en de comités moeten voorzien in voldoende onafhankelijke bestuurders voor een doelmatige controle van de directie. De bestuurders moeten blijk geven van de bekwaamheid en betrokkenheid die nodig is om de efficiency van de raad te versterken. Ten slotte moeten de bestuurders verkozen worden met inachtneming van een geschikte verscheidenheid. 4. De vergoedingsstructuren afstemmen op het langetermijnbelang van de aandeelhouders De vergoedingen moeten uitgelijnd worden op de langetermijnresultaten van het bedrijf. De remuneratieprogramma s mogen het vermogen van het bedrijf om zijn leiders aan te trekken en te behouden niet aantasten. Zij moeten de beste praktijken op de markt naleven en moeten duidelijk worden meegedeeld aan de aandeelhouders. 7

8 5. Bekendmaking van nauwkeurige, geschikte en tijdige informatie De bedrijven moeten erover waken dat de financiële en exploitatieresultaten, de spreiding van het kapitaal en de prestaties op sociaal, milieu- en governancevlak tijdig en nauwkeurig worden meegedeeld. Alle bedrijven zouden hun financiële resultaten aan een jaarlijkse audit door externe en onafhankelijke accountants moeten onderwerpen. 6. Waken over de goede sociale en milieuprestaties De bedrijven moeten op verantwoordelijke wijze omgaan met alle stakeholders en de beste sociale, milieu- en governancepraktijken hanteren om de langetermijnbelangen van de aandeelhouders te beschermen. De bedrijven zouden informatie moeten verstrekken over hun koolstofuitstoot en hun bijdrage aan de strijd tegen de klimaatverandering. Praktische stemvoorwaarden 1. De klantbenadering BNPP IP adviseert zijn klanten om hun stemrecht te delegeren aan BNPP IP teneinde hun aandeelhoudersbelangen te vrijwaren. BNPP IP stemt uitsluitend in het belang van zijn klanten en van de eindbegunstigden van de fondsen waar het voor instaat. BNPP IP mag de belangen van zijn klanten niet ondergeschikt maken aan andere doelstellingen. Voor de klanten die hun stemrecht hebben gedelegeerd aan BNPP IP, waakt BNPP IP erover dat de nodige volmachten worden ontvangen en dat de stemming conform zijn richtlijnen verloopt. Alle klanten van BNPP IP worden op de hoogte gebracht van het feit dat dit beleid en deze procedures zijn ingevoerd. 2. Stemcomité BNPP IP heeft een stemcomité benoemd ( Proxy Voting Committee, PVC) dat het stembeleid uitstippelt en erover waakt dat dit beleid en de procedures worden gevolgd. Aangezien het stemmen beschouwd wordt als een integraal onderdeel van het beleggingsproces, valt de eindverantwoordelijkheid van het stemmen toe aan de beheerverantwoordelijke. 3. Stemkring De keuze van de effecten waarvoor het stemrecht wordt uitgeoefend, komt tegemoet aan een dubbele doelstelling: de inspanningen concentreren op de posities die een aanzienlijk deel vertegenwoordigen van de beheerde activa en deelnemen aan de algemene vergaderingen van de bedrijven waarin het collectieve beheer een aanzienlijk deel van het kapitaal houdt. De stemkring wordt gevormd door de bedrijven waarvan de samengenomen posities beantwoorden aan volgende twee voorwaarden: - 90% van het gecumuleerde totaal van de aandelenposities vertegenwoordigen - 1% of meer van de beurskapitalisatie van het bedrijf vormen. 4. Stemprocedure De volgende punten beschrijven de sleutelfasen van het stemproces per post, van de kennisgeving van de agenda van de gewone algemene vergadering (GAV) of de buitengewone algemene vergadering (BAV) tot de uitoefening van het stemrecht: a. Kennisgeving door het bedrijf van de GAV/BAV en de agenda. b. De bewaarder verstuurt de bulletins naar het stemplatform. c. Herinnering of beperking inzake de effectenleningen als de stemming belangrijk is voor het bedrijf of als een te groot aantal effecten is uitgeleend. d. Analyse van de agenda en stemadvies. e. Dialoog met de emittenten op ad-hocbasis. f. Steminstructie door de beheerder of het PVC en stemming via het platform. 5. Belangenconflicten De vrije uitoefening van het stemrecht door BNPP IP kan beïnvloed worden door volgende situaties: - Medewerker die persoonlijke of professionele banden heeft met het bedrijf waarin moet worden gestemd, - Handelsrelaties tussen het bij de stemming betrokken bedrijf en een andere entiteit van de Groep BNP Paribas, - Uitoefening van het stemrecht betreffende de aandelen van de groep BNP Paribas of van aanzienlijke participaties van de groep. Er zijn diverse mechanismen ontwikkeld om eventuele belangenconflicten te voorkomen: - Het stembeleid schrijft voor dat het wordt uitgevoerd in het uitsluitende belang van de klanten om de waarde van hun belegging op lange termijn te beschermen en te versterken ; - De stemrichtlijnen die dienen als beslissingskader bij de uitoefening van de stemrechten worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur van BNPP IP; - De voorstellen van besluit worden geëvalueerd op basis van analyses die worden uitgevoerd door externe en onafhankelijke consultants; - De medewerkers dienen de procedures na te leven die de geschenken en persoonlijke voordelen regelen en moeten iedere andere professionele activiteit melden; - Het bestaan van een Chinese muur tussen BNPP IP en de andere entiteiten van de Groep staat er borg voor dat de medewerkers van BNPP IP onafhankelijk blijven in de uitvoering van hun opdrachten en verantwoordelijkheden. De dossiers betreffende alle potentiële belangenconflicten en hun oplossing worden bijgehouden in het kader van de notulen van het PVC. 8

9 De belangenconflicten die niet kunnen worden voorkomen, worden opgelost volgens een getrapt mechanisme waarbij de directie van BNPP IP betrokken is: i. De Verantwoordelijke van het beheer ii. De Verantwoordelijken voor compliance en de interne controle iii. De Voorzitter 6. Transparence & Reporting BNPP IP is transparant inzake zijn benadering van het stemmen en de uitoefening ervan: - Een exemplaar van dit beleid kan worden geraadpleegd op de website van BNPP IP; - Jaarlijks wordt een reporting gepubliceerd met een overzicht van de stemactiviteiten; - De details van de stemmingen, besluit per besluit, zijn verkrijgbaar op verzoek. Stemrichtlijnen De stemrichtlijnen vormen het sluitstuk van het stembeleid voor de algemene vergaderingen van de genoteerde bedrijven van BNPP IP. De belangrijkste types besluiten die ter stemming worden voorgelegd, vallen onder vier grote thema s: 1. Goedkeuring van de rekeningen 2. Financiële transacties 3. Benoeming en vergoeding van de bestuurders en de vennootschappelijke mandatarissen 4. Andere besluiten (bijv. gereglementeerde overeenkomsten) Voor ieder type besluit reiken de richtlijnen de beste praktijken aan, naast de situaties die kunnen leiden tot een tegenstem of een onthouding bij het stemmen: De stembesluiten zijn gebaseerd op volgende principes: - Voor : het besluit weerspiegelt of leunt aan bij de beste praktijken en is afgestemd op het langetermijnbelang van de aandeelhouders. - Onthouding : het besluit vormt een probleem vanuit het standpunt van de aandeelhouders. - Tegen : het besluit is niet aanvaardbaar en is niet afgestemd op het langetermijnbelang van de aandeelhouders. In het kader van de wet van 14 december 2005 houdende de afschaffing van de effecten aan toonder, heeft het fonds BNP Paribas B Strategy op 19 mei 2015 een totaal van aandelen aan toonder, voor dewelke de houder zich niet heeft doen kennen, verkocht op de gereglementeerde markt van Euronext Brussel. De netto opbrengst die volgde uit de verkoop van deze aandelen aan toonder werd gestort bij de Deposito- en Consignatiekas. De commissaris heeft een verslag opgemaakt met betrekking tot de bepalingen zoals voorzien in de wet van 14 december 2005 houdende de afschaffing van de effecten aan toonder. Verklaring volgens artikel 118 van het Koninklijk Besluit van 12 november 2012 Ervan uitgaande dat de soft commissions die door de effectenmakelaars worden betaald aan BNP Paribas Investment Partners in het kader van de verwerking van de orders inzake de effecten van de bevek een commercieel voordeel vormen, dat door deze makelaars wordt verleend aan de beheervennootschap zelf, voor de informatica-, administratieve en andere middelen die zij heeft ontwikkeld voor een gestroomlijnde transmissie, uitvoering en vereffening van deze orders, ontstaat er geen belangenconflict vanwege de verwerving van dit commercieel voordeel uit hoofde van deze beheervennootschap ten opzichte van de bevek die zij beheert Algemeen overzicht van de markten Conjunctuur De niet-synchrone groei van de wereldeconomie bleef actueel en bleef de markten zorgen baren, vooral omdat de grote internationale instellingen geregeld hun groeiverwachtingen moesten terugschroeven door de tegenvallende resultaten van de opkomende economieën. In deze context waren de beleggers niet gerustgesteld door het feit dat de achteruitgang van de indicatoren in de meeste grote opkomende markten een halt werd toegeroepen aan het eind van het jaar (behalve in Brazilië). Integendeel, de verdere daling van de olieprijzen vanaf november wakkerde de bezorgdheid over de wereldwijde groei weer aan, hoewel de daling voornamelijk het gevolg is van een verstoord evenwicht tussen het overaanbod (door de weigering van de OPEC om productiequota vast te leggen) en de beperkte vraag, voornamelijk door een zeer zacht begin van de winter in Europa en Noord-Amerika. 9

10 Verenigde Staten Het Amerikaanse bbp was vrij volatiel in de loop van het jaar: na een bescheiden groei in het eerste kwartaal door de klimatologische omstandigheden en de blokkering van de havens aan de westkust, noteerde het bbp een forse stijging in het tweede kwartaal (bijna 4% op jaarbasis), om zich vervolgens te stabiliseren rond 2%. Het voorraadbeheer speelde een rol in de schommelingen van het bbp en de economische activiteit. De duidelijke afbouw van de voorraden vanaf de zomer woog op de maakindustrie, wat een negatieve impact had op de peilingen onder de aankoopdirecteuren (zo daalde de ISM-index van 53,5 in juni naar minder dan 50 in november), de industriële productie en de investeringen. Deze aftakeling verontrustte enkele marktwaarnemers, die hierin de voorbode zagen van een duidelijke inzinking van de economische groei. Deze hypothese wordt echter niet ondersteund door de feiten: de dienstensector leed niet onder deze verzwakking van de industrie, de vastgoedmarkt boekte een forse stijging en de vooruitzichten blijven zeer gunstig. Het verbruik van de huishoudens kende een minder wisselvallig verloop en weerspiegelde met zijn robuuste groei de onmiskenbare verbetering van de arbeidsmarkt. Met 2,7 miljoen nieuwe banen in 2015 en een werkloosheidsgraad die vanaf oktober tot 5% is gedaald, is de volledige werkgelegenheid in de VS bijna een feit. De loonstijgingen zijn tot op heden beperkt gebleven om verschillende redenen: bedrijven blijven in belangrijke mate een beroep doen op deeltijds werk en de werknemers twijfelen nog of ze makkelijk een nieuwe baan zullen vinden. Uit verschillende onderzoeken blijkt echter dat de bedrijven, en dan vooral de kleinere ondernemingen, op zoek zijn naar geschoolde werknemers en bereid zijn de lonen gevoelig te verhogen om hen aan te trekken en te behouden. Wij verwachten dan ook grotere loonsverhogingen. De inflatie is laag gebleven in 2015 (0,5% op jaarbasis in november) door de impact van de sterke daling van de aardolieprijzen vorig jaar. De Fed verwacht dat dit van voorbijgaande aard zal zijn. De evolutie van de inflatie zonder voedsel- en energieprijzen, die op jaarbasis is gestegen van 1,6% in januari naar 2% in november, lijkt die veronderstelling te bevestigen. Europa De eurozone kende een solide bbp-groei sinds het begin van het jaar met kwartaalstijgingen van 0,3% tot 0,5%, wat het bbp-cijfer op jaarbasis in het derde kwartaal op 1,6% bracht (tegenover 0,8% een jaar daarvoor), het hoogste peil sinds midden De groei overtreft het potentieel en ze steunt op het verbruik, dat het hele jaar solide is gebleven, en de sterke exportcijfers in het eerste halfjaar. De productieve investeringen vertonen nog altijd geen overtuigend herstel. De geleidelijke verbetering van de kredietverlening aan de private sector is wel een gunstig element. De zeer lage rentevoeten in lijn met het uiterst stimulerende monetaire beleid van de ECB hebben deze ontwikkeling versneld. Bovendien stellen de banken vast dat de vraag naar krediet stijgt. Tot slot heeft de groei van de totale economische activiteit (maakindustrie en dienstensector samengenomen) zich volgens de enquête onder de aankoopdirecteuren in december hersteld tot het hoogste niveau van de laatste vier maanden. Deze versnelling aan het eind van het jaar lijkt zeer hoopgevend. Volgens verschillende officiële instanties zou de groei van het bbp in het vierde kwartaal moeten uitkomen op 0,4%, wat dicht zou aanleunen bij het groeitempo sinds eind Dit resultaat is des te opmerkelijker aangezien 2015 een bewogen jaar was vol gebeurtenissen die het vertrouwen van de economische actoren onder druk zetten, met een eerste halfjaar dat in het teken stond van de Griekse crisis en een tweede helft van het jaar waarin regionale of algemene verkiezingen een op zijn minst onduidelijke politieke situatie opleverden in verschillende landen (Portugal, Spanje) en de algemene opmars van de eurosceptische partijen bevestigden in het zog van de vluchtelingencrisis, om nog maar te zwijgen van de tragische aanslagen die Parijs in diepe rouw dompelden. De inflatie, die in januari -0,6% op jaarbasis bedroeg, is zeer laag gebleven (+0,2% in november). Japan Het bbp van Japan boekte een mooie stijging in het eerste kwartaal van 2015, na een jaar dat werd gekenmerkt door een technische recessie na de btw-stijging op 1 april Daarna was er veel meer sprake van een aarzelend groeiverloop, in die mate zelfs dat er opnieuw gevreesd werd voor een recessie. De PMI-index, die de resultaten van een opiniepeiling onder de aankoopdirecteuren in de maaksector weerspiegelt, daalde van 52 eind 2014 naar ongeveer 50 in de lente, maar vertoonde vervolgens weer een stijgende lijn, om het jaar af te sluiten op 52,6. Via zijn exportgerichte bedrijven lijdt de Japanse economie onder de problemen in China, terwijl de binnenlandse vraag lijkt aan te trekken door de verbetering van de arbeidsmarkt (werkloosheid van 3,3% aan het einde van het jaar). Nu de inflatie in het tweede halfjaar opnieuw is weggezakt tot bijna nul (0,3% in november op jaarbasis, tegenover 2,4% in januari), heeft de centrale bank van Japan moeten toegeven dat ze er niet in zou slagen haar streefcijfer van 2% te bereiken binnen de verhoopte termijn. Opkomende markten Terwijl de OESO in juni 2015 nog verwachtte dat het bbp van de opkomende economieën in 2015 met 4,2% zou groeien en met 4,9% in 2016, heeft de organisatie die vooruitzichten in een nieuw rapport in november moeten terugschroeven naar respectievelijk 3,7% en 4,2%. Van de grote landen kon alleen India een snellere groei voor 2015 optekenen. De duizelingwekkende val van de olieprijzen vanaf midden 2014 en de verdere verzwakking halfweg 2015 hebben een zeer duidelijke impact op de landen die grondstoffen produceren. Azië daarentegen zou logisch gezien moeten profiteren van deze situatie, maar de verslapping van de activiteit in China en de twijfels over de aard van deze vertraging hebben de meest cyclische landen van de regio onder druk gezet. In het kader van het gewijzigde economische model van China werd het officiële streefcijfer teruggebracht naar 6,5% voor de komende jaren, tegenover 7% daarvoor. In deze context is de samengestelde PMI-index, die het vertrouwen van de aankoopdirecteuren in de opkomende markten weerspiegelt, in de lente onder de grens van 50 punten gedoken, wat wijst op een inkrimping van de activiteit in de maaksector. De ontwikkeling in het laatste kwartaal is iets gunstiger, al kwam de index nog steeds niet boven de grens van 50 punten uit. Voorlopig zijn de signalen van een verbetering nog zeer subtiel en vooral gemaskeerd door de problemen in de grote economieën. Rusland en Brazilië bevinden zich in een recessie, met daarbovenop een gespannen politieke situatie wat de relaties met het buitenland betreft voor het eerstgenoemde land en een diepe regeringscrisis in het tweede. De problemen in Rusland zijn hoofdzakelijk het gevolg van de daling van de olieprijs, terwijl de crisis in Brazilië dieper wortelt. Tegen de Braziliaanse presidente Dilma Rousseff loopt immers een afzettingsprocedure na een corruptieschandaal. De inflatie bevindt er zich bovendien op het hoogste peil sinds 2002, wat de centrale bank van Brazilië waarschijnlijk zal dwingen om haar renteverhogingscyclus voort te zetten, na een stijging van 250 basispunten in

11 Monetair beleid In 2015 nam het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (de ECB) een nieuwe beslissende wending. Op 22 januari werd een QE-programma (Quantitative Easing, kwantitatieve versoepeling) aangekondigd dat kan worden vergeleken met wat in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk is gebeurd. Het betreft een uitgebreid activa-aankoopprogramma van 60 miljard per maand. Naast gedekte obligaties (covered bonds) en door vermogen gedekte effecten (ABS'en), die sinds de herfst van 2014 worden aangekocht, worden er ook effecten (inclusief aan de inflatie gekoppelde effecten) uitgegeven door supranationale instellingen en overheden gekocht. De aankopen van overheidsobligaties, die op 9 maart zijn begonnen, hebben ook betrekking op effecten met een negatieve rente, waarbij de depositorente als grens geldt. In de maanden na de invoering van deze maatregelen hebben de verklaringen van de ECB zich voornamelijk beperkt tot de bevestiging dat zij "zonder problemen" verlopen en dat zij tot minstens september 2016 zullen worden voortgezet. De financiële turbulentie tijdens de zomer en de aanhoudend lage inflatie in de eurozone wekten bij sommige marktwaarnemers de verwachting dat er extra maatregelen zouden worden aangekondigd. In oktober liet Mario Draghi uitschijnen dat er in december grootschalige maatregelen zouden volgen, en deze verwachtingen werden nog gevoed door andere verklaringen in november, zoals wij zullen alles doen wat nodig is om de inflatie zo vlug mogelijk te doen stijgen. Deze stoere houding werkte waarschijnlijk contraproductief, aangezien de ECB op 3 december de hoge verwachtingen niet inloste door ervoor te kiezen alleen de depositorente te verlagen, met 10 basispunten tot -0,30%, en de twee andere officiële rentetarieven niet te wijzigen (de basisherfinancieringsrente van 0,05% en de marginale beleningsrente van 0,30% sinds september 2014), en om de activa-aankopen in het kader van het QE-programma te verlengen tot maart 2017 of langer indien nodig. Er werd eveneens besloten om de hoofdsomaflossingen op de in het kader van het programma voor de aankoop van activa van de publieke sector gekochte effecten te herbeleggen wanneer deze vervallen. Het huidige monetaire beleid is dus versoepeld tegenover oktober in een poging om de inflatie (0,2% op jaarbasis in november) terug te brengen naar een niveau net onder 2%. Terwijl de stopzetting van de maandelijkse aankoop van effecten in november 2014 om het monetaire beleid te normaliseren geen grote reacties had teweeggebracht, lijkt de Amerikaanse Federal Reserve (de Fed) het nu moeilijker te hebben gehad om de verwachtingen over de officiële rentetarieven in goede banen te sturen. De aanwijzingen in het officiële bericht dat wordt gepubliceerd na elke vergadering van het monetaire comité zijn in de loop van de maanden geëvolueerd. De Fed zette een beslissende stap in maart door zich niet meer vast te pinnen op een bepaald tijdschema, maar in plaats daarvan erop te wijzen dat het besluit om de rente al dan niet te verhogen voortaan volledig zou afhangen van de economische situatie. Janet Yellen heeft daarnaast aangegeven dat er na de eerste renteverhoging geleidelijk meer verhogingen zouden plaatsvinden, maar ze wees er ook op dat het monetaire beleid toekomstgericht moest zijn. Het feit dat de beslissingen inzake het monetaire beleid nu gekoppeld zijn aan de economische indicatoren heeft helaas de analyse bemoeilijkt, omdat die indicatoren bijzonder volatiel zijn sinds het begin van 2015, zodat de vooruitzichten betreffende de renteverhoging tijd nodig hadden om vaste vorm te krijgen en tot de herfst volatiel zijn gebleven. Na eerst twijfel over de groei te hebben gezaaid door de rente niet te verhogen in september (vanwege de moeilijke internationale financiële context), wachtte Janet Yellen tot het einde van het jaar (16 december) om het einde van het nulrentebeleid, dat sinds eind 2008 van kracht was, aan te kondigen. Deze maatregel was goed voorbereid op de voorgaande vergadering. Het streefcijfer voor de federal funds rate zal voortaan tussen 0,25% en 0,50% schommelen en de Fed overweegt verdere stijgingen in de komende maanden (voor een totaal van 100 basispunten in 2016 volgens de gezamenlijke vooruitzichten van de leden van het FOMC). Valutamarkten De volatiliteit op de valutamarkten bleef hoog in 2015, met aan het begin van het jaar niveaus die in de buurt kwamen van die in 2012 en 2013 voor de valuta's van de grote ontwikkelde landen en deze zelfs overtroffen voor de valuta's van de opkomende markten. Deze nervositeit was vooral het gevolg van het vooruitzicht van een renteverhoging door de Fed, die tot een kapitaaluitstroom uit de opkomende zones zou kunnen leiden. Ook de problemen die grondstofproducerende landen ondervonden, speelden een rol. Daarbij werden ook valuta's van ontwikkelde markten getroffen (CAD, AUD, NZD, NOK). Daarnaast kwam door twee valutabeleidsaanpassingen het spook van de valutaoorlog weer opdoemen, wat de beleggers nog nerveuzer maakte. Enerzijds was er de totaal onverwachte beslissing van de Zwitserse nationale bank op 15 januari om de koerslimiet die sinds september 2011 van kracht was te laten varen, en anderzijds was er de verrassende devaluatie van de Chinese yuan in augustus, die onhandig werd aangepakt door de centrale bank. Het zeer stimulerende beleid dat de ECB invoerde, waardoor de verschillen met het monetaire beleid van de Verenigde Staten groter werden, lag aan de basis van de ontwikkelingen van de EUR/USD-wisselkoers. Na geschommeld te hebben binnen een zeer brede vork (1,05 1,21), verloor de euro in twaalf maanden tijd 10,3% tegenover de dollar, om het jaar af te sluiten op 1,0861. Het dieptepunt voor de euro werd bereikt in maart (met de laagste koers sinds januari 2003), door de ongerustheid over de afloop in Griekenland. De wisselkoers evolueerde vervolgens zonder duidelijke richting en kwam herhaaldelijk boven 1,14 uit naargelang van de economische indicatoren, de politieke ontwikkelingen en de veranderingen op de andere financiële markten. In oktober haalde het thema van het uiteenlopende beleid van de respectieve centrale banken opnieuw de bovenhand. De Europese munt daalde begin december weer naar zijn dieptepunt in afwachting van een nieuwe, verregaande versoepeling van het monetaire beleid. De daadwerkelijk aangekondigde maatregelen bleken echter onvoldoende voor de markten, waardoor de euro opnieuw richting 1,10 ging. De USD/JPY-koers overschreed eind december 2014 de grens van 120 (het hoogste niveau sinds halverwege 2007), alvorens rond dit niveau te blijven schommelen tot in mei. De koers slaagde er niet in om zich duurzaam te installeren rond 125, het in de zomer bereikte niveau, door de aarzelende communicatie van de centrale bank en de regering over de wil om de strategie van een 'zwakke yen' al dan niet te behouden. In augustus viel de koers door het nieuws over de devaluatie van de Chinese yuan tijdelijk terug tot 116, alvorens zich te stabiliseren rond 120 tot in oktober. De yen bleef de rest van het jaar schommelen binnen een iets bredere vork ( ), zonder duidelijke overtuigingen vanwege de beurshandelaars, terwijl de centrale bank van Japan de onzekerheid over haar verdere activa-aankoopprogramma's in stand hield door zich in december te beperken tot een geringe aanpassing. De USD/JPY-koers sloot het jaar af op 120,20, een stijging van 0,3%. 11

12 Obligatiemarkten In twaalf maanden tijd is de rente op 10-jarige T-notes op 10 jaar met 10 basispunten gestegen: hij schommelde tussen 1,65% in januari (het laagste peil sinds mei 2013) en 2,50% tijdens de zomer en sloot het jaar af op 2,27%. De jaarlijkse variatie mag vrij bescheiden worden genoemd, wetende dat de Fed het QE-programma eind 2014 heeft stopgezet en dat de beleidsrente met 25 basispunten is opgetrokken. Daarnaast wezen de weliswaar volatiele economische indicatoren op de gestage verbetering van de arbeidsmarkt, een sleutelfactor voor een solide groei. De traditionele band tussen Amerikaanse en Europese obligaties werd omgedraaid toen de ECB vanaf maart effecten begon aan te kopen: de sterke daling van de rentevoeten in de eurozone tot april maakte de door Amerikaanse schuldbewijzen geboden rendementen automatisch aantrekkelijker. In mei en juni zette de snelle en forse stijging van de Duitse rentevoeten de Amerikaanse markten onder druk. Tijdens het jaar waren er verschillende volatiliteitspieken door de ontwikkelingen op de andere financiële markten. Terwijl het niveau van de langetermijnrente in de VS in juni en juli (circa 2,50%) een correcte weerspiegeling leek van de verbetering van de binnenlandse vraag in de VS, hebben de bezorgdheid over de mondiale groei en de nieuwe zwaktegolf in de grondstoffenprijzen geleid tot een daling van de langetermijnrente, die nog werd versterkt door de problemen op de aandelenmarkten. Vanaf augustus schommelde de rente op 10 jaar binnen een nauwere vork (2% - 2,35%), op basis van de verklaringen van de Fed over haar monetaire beleid. De verrassende beslissing in september om de status quo te handhaven leidde tot een duidelijke daling van de langetermijnrente, terwijl de langverwachte verhoging van het officiële rentetarief in december vooral invloed had op het korte einde van de rentecurve: de rente op 2 jaar sloot het jaar af op 1,05% (tegenover 0,66% eind 2014), het hoogste peil sinds de lente van 2010, in afwachting van een verdere normalisering van de rente in In de eurozone weerspiegelde de evolutie van de overheidsobligaties in hoofdzaak (de verwachtingen over en daadwerkelijke beslissingen inzake) het monetaire beleid van de ECB. Het lijkt paradoxaal dat de rente op Duitse Bunds op 10 jaar in de afgelopen 12 maanden met 9 basispunten is gestegen, terwijl de ECB in januari aankondigde op grote schaal activa te zullen aankopen en dat beleid vanaf maart in de praktijk bracht. In de eerste vier maanden van het jaar waren we dan ook getuige van een overdreven rentedaling. Door het zeer stimulerende monetaire beleid en de sterke vertraging van de inflatie daalde de 10-jarige Duitse rente van 0,54% eind 2014 in een vrijwel ononderbroken beweging naar minder dan 0,08% op 20 april Ook het statuut van veilige haven van de Duitse staatsobligaties speelde een rol in de rentedaling, tegen een achtergrond van bezorgdheid over de zeer moeilijke onderhandelingen tussen Griekenland en zijn schuldeisers. Vervolgens vond er een brutale correctie plaats onder invloed van technische factoren, bijzondere marktomstandigheden en positieherschikkingen van speculatieve fondsen. De rente op de 10-jarige Duitse Bunds steeg in een eerste fase naar 0,60% en vervolgens op 10 juni tot bijna 1%. Daarna was de trend weer neerwaarts gericht, zij het minder sterk en veel wisselvalliger dan in de lente. Aan het eind van het jaar nam de volatiliteit scherp toe door de uitspraken van Mario Draghi, die eerst de hoop aanwakkerden maar vervolgens op een ontgoocheling uitdraaiden toen de ECB het monetaire beleid weliswaar ietwat versoepelde, maar minder dan verwacht. In het tweede halfjaar hadden de beleggers de neiging om, ongeacht de economische fundamentals, winst te nemen telkens wanneer de rente op Duitse Bunds onder 0,50% zakte. Deze benchmarkrente sloot 2015 uiteindelijk af op 0,63%. Aandelenmarkten De MSCI AC World index (in dollar) boekte over 2015 een verlies van 4,3%, terwijl de MSCI Emerging index (in dollar) 17% lager tuimelde. Vanuit dit oogpunt was 2015 een slecht beursjaar. Maar de S&P 500 verloor slechts 0,7%, een weliswaar teleurstellend maar zeker niet dramatisch resultaat, terwijl de Eurostoxx 50 een stijging van 3,9% noteerde en de Nikkei 225 zelfs 9,1% won, uitgedrukt in hun plaatselijke valuta. De bovenstaande cijfers betreffen de prijs van de indexen zonder herbelegging van dividenden. Het eerste halfjaar verliep over het algemeen positief, vooral in Europa en Japan, met koersstijgingen die min of meer het negatieve tweede halfjaar op alle grote markten compenseerden. Er waren verschillende volatiliteitspieken, waaronder een tijdens de zomer die niet moest onderdoen voor de stressniveaus tijdens de Europese staatsschuldencrisis. Verschillende factoren lagen aan de basis van deze nervositeit onder de beleggers. Zodra Alexis Tsipras aan de macht kwam in Griekenland, na campagne te hebben gevoerd tegen de hervormingen en inspanningen in het kader van de Europese en internationale hulpprogramma's, beheerste de Griekse kwestie de debatten. In juli leek Griekenland op de rand van het faillissement te staan en dreigde de eurozone uiteen te vallen, maar de in extremis gesloten akkoorden konden de beleggers voorlopig geruststellen, ondanks de enorme schuldenlast die het land blijft meetorsen. Daarna was het de beurt aan China om de gemoederen te verhitten. Door de scherpe correctie van de beurzen in continentaal China sinds midden juni voerden de autoriteiten diverse ondersteunende en controlerende maatregelen in, zonder veel resultaat echter. De twijfels over de Chinese economie werden vervolgens aangewakkerd door tegenvallende economische indicatoren. De onverwachte devaluatie van de yuan tegenover de dollar in augustus scherpte de nervositeit nog aan. Ten slotte was er ook nog de verdere daling van de olieprijs vanaf eind juni (terwijl de prijs van een vat WTI-olie daarvoor was gestegen van 45 dollar in maart naar 60 dollar), die werd uitgelegd als het teken van een duidelijke vertraging van de wereldwijde economische groei. Aan het eind van het jaar duwde de beslissing van de OPEC om geen productiequota op te leggen de prijs van een vat WTI-olie onder 35 dollar. Zo daalde de olieprijs, na in 2014 al 46% goedkoper te zijn geworden, in 2015 nog eens met 30%. De aandelenmarkten over de hele wereld gingen in augustus onderuit. De rol van de centrale banken was ook dit jaar doorslaggevend. De wisselende verwachtingen met betrekking tot het monetaire beleid, vooral in de Verenigde Staten en de eurozone, lagen aan de basis van sterke beursschommelingen, wat nog altijd wijst op een zekere gewenning van de aandelenbeleggers aan de overvloedige liquiditeit. De Europese aandelenmarkten profiteerden in het eerste halfjaar van de invoering van het QE-programma van de ECB. De (kortstondige) opvering van de wereldwijde aandelenmarkten in oktober steunde op de hoop op verdere versoepelingsmaatregelen van de ECB. De markten hadden tijd nodig om de verklaringen van de voorzitster van de Fed goed te begrijpen, maar uiteindelijk werd er vrij goed gereageerd op de aankondiging in december van de eerste renteverhoging in de VS. 12

13 1.3. VERSLAG VAN DE COMMISSARIS OP VERSLAG VAN DE COMMISSARIS AAN DE ALGEMENE VERGADERING DER AANDEELHOUDERS VAN DE VENNOOTSCHAP BNP PARIBAS B STRATEGY (OPENBARE BEVEK NAAR BELGISCH RECHT) OVER DE JAARREKENING OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2015 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening en tevens de vereiste bijkomende verklaringen. De jaarrekening bevat de balans op 31 december 2015, de resultatenrekening voor het boekjaar afgesloten op die datum en de toelichting. Verslag over de jaarrekening Oordeel zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van BNP Paribas B Strategy (Openbare BEVEK naar Belgisch recht) ( de Vennootschap ) over het boekjaar afgesloten op 31 december 2015, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een getotaliseerd netto-actief van EUR ,34 en waarvan de getotaliseerde resultatenrekening afsluit met een verlies van het boekjaar van EUR ,59. Een overzicht van het netto-actief en het resultaat per compartiment wordt in onderstaande tabel opgenomen. Compartiment Munt Netto-actief Resultaat Europe Conservative EUR , ,01 Europe Defensive EUR , ,45 Europe Dynamic EUR , ,45 Europe Neutral EUR , ,88 Global Neutral EUR , ,54 Global Conservative EUR , ,64 Global Dynamic EUR , ,74 Global Aggressive EUR , ,96 Global Defensive EUR , ,40 Verantwoordelijkheid van de raad van bestuur voor het opstellen van de jaarrekening Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat: het opzetten, het implementeren en het in stand houden van een interne controle met betrekking tot de opstelling en de getrouwe weergave van de jaarrekening die geen afwijkingen bevat van materieel belang als gevolg van fraude of van fouten, alsook het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle volgens de internationale controlestandaarden (ISA s) uitgevoerd. Die standaarden vereisen dat wij aan de deontologische vereisten voldoen alsook de controle plannen en uitvoeren teneinde een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze normen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter staving van de in de jaarrekening opgenomen bedragen en inlichtingen. De keuze van de uitgevoerde werkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling en van onze inschatting van het risico op materiële afwijkingen in de jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risico-inschatting hebben wij rekening gehouden met de interne controle van de vennootschap met betrekking tot de opstelling en de getrouwe weergave van de jaarrekening teneinde de controleprocedures vast te leggen die geschikt zijn in de gegeven omstandigheden, maar niet met als doel een oordeel te geven over de doeltreffendheid van die interne controle. Wij hebben tevens een beoordeling gemaakt van het passend karakter van de waarderingsregels, de redelijkheid van de door het bestuursorgaan gemaakte schattingen, alsmede van de presentatie van de jaarrekening als geheel. Ten slotte hebben wij van de Raad van Bestuur en de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controle noodzakelijke verduidelijkingen en inlichtingen bekomen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. PwC Bedrijfsrevisoren cvba, burgerlijke vennootschap met handelsvorm - PwC Reviseurs d'entreprises scrl, société civile à forme commerciale - Financial Assurance Services Maatschappelijke zetel/siège social: Woluwe Garden, Woluwedal 18, B-1932 Sint-Stevens-Woluwe T: +32 (0) , F: +32 (0) , BTW/TVA BE / RPR Brussel - RPM Bruxelles / ING BE BIC BBRUBEBB / RBS BE BIC ABNABEBR 13

14 Oordeel zonder voorbehoud Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2015 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Bijkomende vermeldingen De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, het naleven van de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die van toepassing zijn op het voeren van de boekhouding, alsook voor het naleven van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten van de Vennootschap. In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde internationale controlestandaarden (ISA s) is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, de naleving van bepaalde wettelijke en reglementaire verplichtingen na te gaan. Op grond hiervan doen wij de volgende bijkomende verklaringen die niet van aard zijn om de draagwijdte van ons oordeel over de jaarrekening te wijzigen: Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico s en onzekerheden waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat; Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften; en Wij geen kennis gekregen hebben van verrichtingen of beslissingen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen. Sint-Stevens-Woluwe, 25 maart 2016 De commissaris PwC Bedrijfsrevisoren bcvba Vertegenwoordigd door Damien Walgrave Erkend Revisor 14