Chemotherapie bij hoofd- en halstumoren. Verwikkelingen en implicaties. dr. I. Geboers
|
|
- Heidi van der Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Chemotherapie bij hoofd- en halstumoren Verwikkelingen en implicaties dr. I. Geboers
2 INLEIDING
3 TNM STAGING T1 T2 T3 T4a (1) T4b (2) N0 N1 N2 N3 I II III IV a (3), b (4), c (5) (1) Operabel (2) Inoperabel (3) Lokaal gevorderd, operabel (4) Lokaal gevorderd, inoperabel (5) Gemetastaseerde ziekte
4 TNM STAGING T1 T2 T3 T4a (1) T4b (2) N0 N1 N2 N3 I II III IV a (3), b (4), c (5) (1) Operabel (2) Inoperabel (3) Lokaal gevorderd, operabel (4) Lokaal gevorderd, inoperabel (5) Gemetastaseerde ziekte
5 DEFINITIE VAN SUBGROEPEN Prognostische subgroep TNM Low risk T1 T2 N0 I - II Intermediate risk T3 N0 III T1-3 N1 High risk T4a N0-1 IV A T1-4 N2 Very high risk T4b any N IV B Any T N3 Poor prognosis Any T Any N M1 IV C Stadium (AJCC) Corvé R, 2007 (AJCC cancer staging manual, 6th edition)
6 RESULTATEN VAN DE HUIDIGE THERAPIEËN Beperkte ziekte (st I en II) Monotherapie vaak HK en/of RT 5-ys overleving: 60-90% Lokaal gevorderde ziekte (st III en IV) Meestal combinatietherapie HK en RT, CRT 5-ys overleving: 35% Herval/gemetastaseerde ziekte Chemotherapie Mediane overleving 6 à 10 maand 1-ys overleving 20-40%
7 MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK
8 Vroeger was chemotherapie bedoeld voor de lokale recidieven of gemetastaseerde patiënten. De rol van chemotherapie verschuift echter stilaan naar een meer prominente plaats binnen de behandeling van patiënten met een HHT Dit is voornamelijk zo voor de lokaal gevorderde tumoren (LA-SCCHN)
9 EVOLUTIE VAN DE SYSTEMISCHE THERAPIEËN 1960s 1970s 1980s 1990s 2000s Methotrexaat Bleomycine, 5-FU, cisplatine Combinatiechemotherapieschema s Carboplatine Eerste studies aangaande orgaansparende therapieën Paclitaxel, Docetaxel CRT > RT Targeted therapieën (MoAbs) Toenemend belang van ICT, onderzoek naar sequentiële therapie (ICT -> CRT)
10 EVOLUTIE BEHANDELINGEN LA-SCCHN Vroeger: - HK ( RT) of RT alleen - Helaas slechte resultaten, zowel ivm overleving als ivm orgaansparing Heden bestaan er 3 combinatie-mogelijkheden HK -> adjuvante C(R)T CRT met primair curatieve intentie (HK bij herval of ter vervollediging van de therapie) ICT -> definitieve lokale therapie
11 BEHANDELMOGELIJKHEDEN NKO-TUMOREN Heelkunde Radiotherapie (RT) als monotherapie of in combinatie Chemotherapie (CT) => Meestal gecombineerde behandelingen Inductie CT (ICT), concomitant CT en RT (CRT), sequentiele therapie (ICT -> CRT), adjuvante CRT => Soms ook in monotherapie Palliatieve chemotherapie Targeted therapieën (TT) Samen met RT, combinatietherapie of palliatieve CT
12 SYSTEMISCHE THERAPIEËN (IN PRAKTIJK)
13 1. LOKAAL GEVORDERDE HOOFD- EN HALSTUMOREN
14 Diverse curatieve combinatiemodaliteiten Concomitante chemoradiotherapie (CRT) Inductiechemotherapie, gevolgd door radiotherapie (ICT RT) Sequentiële therapie (ICT CRT)
15 Concomitante chemoradiotherapie
16 DE ROL VAN CRT BIJ LA-SCCHN Toename in tumorcontrole Toename in OS Tov RT alleen MACH-NC (Bourhis J et al, JCO 2004): Benefit van CRT in alle mogelijke situaties, met absoluut overlevingsvoordeel op 5 jaar van 8% Schema: CDDP 100mg/m² op D1-D22-D43 Nog steeds voorkeur als larynxsparend schema! Maar: Zowel acute als late toxiciteit neemt wel toe!!!
17 INDICATIES: Larynxcarcinoom T3 (tenzij indicatie voor tracheotomie) en beperkt T4 supraglottis en glottiscarcinoom, T3 subglottiscarcinoom Hypofarynxcarcinoom T3 en beperkt T4 (nog functioneel) Indien inoperabele tumor (owv tumorgroei of owv andere redenen zoals leeftijd, comorbiditeit etc)
18 Oropharynxcarcinoom Inoperabel T3-T4 lipcarcinoom Functioneel inoperabele tumoren van de mondbodem Inoperabel wangcarcinoom/trigonum retromolare Inoperabel palatum durum carcinoom Functioneel inoperabel tonsilcarcinoom Nasopharynx Zelden
19 ADJUVANTE CHEMORADIOTHERAPIE Primaire tumor: Indien onvolledige of marginale resectie van de primaire tumor Bij perineurale of vaso-invasieve groei Halskliermetastasen: Indien >1 positieve klier Bij kapseldoorbraak Bij klier >3cm (N2 of N3) Indien extranodale tumorlokalisaties Bij marginale resectie na halsklierevidement
20 Bachaud (1996) Bernier (2001) Cooper (2002) R/-arm # pt Mediane FU LR-controle RT/RT+CDDP 88 5j 59% vs 77% (p=0.08) RT/RT+CDDP m 64% vs 83% (p=0.0014) RT/RT+CDDP m 74% vs 79% (p=0.16) OS 13% vs 36% (p<o.05) 49% vs 65% (p=0.006) 57% vs 63% (p=0.51) Duidelijke toename in LR-controle in voordeel van de combinatie! Idem resultaat voor de OS. => Resultaat niet bevestigd in de studie van Cooper, mogelijks als gevolg van te korte follow-up termijn.
21 Inductiechemotherapie
22 RATIONALE VOOR INDUCTIECHEMO (ICT) Optimaal aanleveren van de medicatie => RR Verbetering nutritionele status en performance Vroege systemische therapie met eradicatie van micrometastasen Bewezen efficaciteit bij orgaansparing Voorspelt de respons op RT Verbetert de overleving => ICT met 5-FU/CDDP verbetert de 5-ys overleving met 5% (15 trials, 2487pt) (p=0.01)
23 1 E GENERATIE LARYNXSPARENDE TRIALS Randomisatie HK + RT -> FU (A) PF x 2 of 3 cycli Respons -> RT ± SS (B) NR -> S + RT (C) 202 patiënten (T2-T3-T4 tumoren) Postoperatief verloop in arm A idem als in arm C Na mediane FU van 51 maand - LRC idem - DM : B < A (25% vs 36%) - OS : A < B (25m vs 44m) niet significant beïnvloed Protocol (lefebre et al, JNCI 1996)
24 2 E GENERATIE LARYNXSPARENDE TRIALS Patiënten: Stadium III of IV Glottis- en supraglottis ca Spinocellulair ca R A N D O M I S A T I E PF x 3 -> RT (n = 173) CRT (n = 172) RT (n = 173) PF: P 100mg/m² (D1) en F 1000mg/m² (D1-5) P gedurende RT = 100mg/m² D1,,22, 43 RT = 70 gy, in 35 fracties van 2gy over 7ww Forastiere et al (RTOG # 91-11)
25 PF CRT RT LFS 44.6% 46.6% 33.9% P<.011 LRC/LP 54.9% 68.8% 51% P<.0018 DM 14.3% 13.2% 22.3% DFS 38.6% 39% 27.3% P<.0016 Survival 59.2% 54.6% 53.5% 1. PF is equivalent met CRT wat betreft LFS, beter dan RT alleen 2. CRT heeft betere LRC dan PF 3. DFS is vgl-baar, maar er is een trend tot betere overleving bij PF
26 Deze meta-analyses zijn er dus niet in geslaagd om een duidelijk overlevingsvoordeel aan te tonen met ICT Is PF dan het optimale ICT-schema?? => Er werden vervolgens trials opgezet om PF te vergelijken met TPF (PF + docetaxel)
27 GERANDOMISEERDE TRIALS VAN ICT Trial Arm Resultaat CA (2005) Wel/niet resecabel PF vs PPF -> CRT (CDDP) CCR (TTP, OS) Improved with PPF EORTC 24971/TAX 323 Niet resecabel (2007) PF vs TPF -> RT PFS (RR, OS) Improved with TPF TAX 324 (2007) Wel/niet resecabel PF vs TPF -> CRT (Carbo) OS (PFS, RR) Improved with TPF GORTEC Resecabel (2006) PF vs TPF -> T(P)L vs RT LP (OS, DFS) Improved with TPF
28 EORTC 24971/TAX 323 (EUROPA, Vermorken et al, NEJM 2007) 27% reductie in risico op overlijden Standaard arm (P100mg/m² F1000mg/m²) Experimentele arm (T75mg/m²-P75mg/m²-F750mg/m²) Premedicatie: Dexamethasone 8mg BID (3d) Ciprofloxacine 500mg BID (D5-15) EORTC 324 (VS, Posner et al, 2007) 30% reductie in risico op overlijden
29 Toxiciteit CTC gr 3-4 PF (n 179) - % TPF (n 173) - % Anemie/trc-penie 13/18 9/3 Neutropenie Nausea/braken 7/4 <1/<1 Diaree 3 3 Stomatitis 11 5 Infectie 6 7 FN 3 5 Gehoorverlies 3 0 Toxisch overlijden
30 CONCLUSIE ICT met PF geeft 5% overlevingsvoordeel (in de MACH-NC), is effectief voor orgaansparing en vermindert de metastasen op afstand TPF is echter de nieuwe standaard Minder toxiciteit en verbeterde QOL in vgl met PF Superior tov PF wat betreft orgaansparing TPF -> CRT is haalbaar, lijkt veelbelovend, maar is nog steeds niet de standaard!!
31 2. RECIDIEF - EN GEMETASTASEERDE ZIEKTE
32 Sommige patiënten met locoregionaal recidief kunnen worden geholpen met salvage heelkunde of dmv herbestralingen De meesten komen echter enkel nog in aanmerking voor palliatieve chemotherapie Opties Supportieve zorg Chemotherapie (mono- of in combinatie) Targeted therapie (mono of in combinatie met CT)
33 HOE EEN BESLISSING NEMEN? Klinische conditie vóór de behandeling Comorbiditeit (bv CV, pulmonaal etc) Malnutritie (ernstig in >25% van de gevallen) Mondhygiëne (infecties, cariës, ) Morbiditeit van/door de behandeling Wens van de patiënt (curatie, langer leven, geen pijn hebben, )
34 WAT? De meest gebruikte chemotherapiemiddelen zijn: Methotrexaat 5-fluorouracil Cisplatine Bleomycine Responscijfers rond 15-30% - zelden complete respons Duur van de respons meestal tussen de 3 à 5 maand Idem responscijfers met de nieuwere middelen bv. Taxanen, gemzar, vinorelbine, irinotecan, ifosfamide => Geen rechtstreeks vgl met methotrexaat
35 Combinatietherapie geeft responscijfers, doch levert geen betere OS bv. ORR => PF vs P/F/Mtx 32% vs 17% F-CDDP > F-Carboplatine (OS = ; ORR beter) Vaak wel ten koste van meer nevenwerkingen!
36 3. TARGETED THERAPIEËN
37 BIORADIATIE (CURATIEVE INTENTIE) Patiënte met meetbare LA-SCCHN (Stratificatie volgens KPS, LK 0/+, T1-3/4, RT schema) Randomisatie RT RT + cetuximab (oplaad 400mg/m² en onderhoud 250mg/m², wekelijks, minimaal 7 toedieningen) Follow up tot progressie of tot 5j na de behandeling Studie van Bonner et al (NEJM 2006; 354: )
38 Toxiciteit RT Bio-RT P-waarde Mucositis 52% 56% Acneïforme eruptie 1% 17% <.001 Dermatitis 18% 23% Infusiereacties NVT 3% Efficaciteit 3j OS 45% 55%.03 2j PFS 37% 46%.006 2j LRC 41% 50%.005 2j DM 17% 16%
39 MAAR: Na 5j blijken de resultaten toch beter Bijna de helft van de patiënten zijn, met de bio- RT, nog in leven na 5j!!! Bio - RT RT P waarde 5j OS 46% 36% 0.02 R/ Totaal Overleden In leven Mediaan Bio - RT m RT m Bonner et al, as presented ASTRO 2008
40 DUS: CRT blijft de standaard voor niet operabele HHT en igv orgaansparing. RT + cetuximab > RT (wel ten koste van huid- en mucosale reacties) => Bio RT moet worden vergeleken met CRT. Noch CRT, noch BRT kan metastasen op afstand verbeteren of voorkomen!!!
41 CHEMOTHERAPIE + TARGETED THERAPIE Ondanks feit dat CT en RT gedreven worden tot op hun limiet (qua toxiciteit), hervallen nog een groot deel van de patiënten met LA-SCCHN Hetzij ovv lokaal recidief Hetzij ovv metastasen Nood aan nieuwe medicatie/combinaties die de tumorcellen specifiek kan onderdrukken zonder de toxiciteit op te drijven => overexpressie van EGFR en zijn ligand TGF-α bij de meeste SCCHN
42 De meest opvallende ontdekking is dan ook de toevoeging van targeted therapieën aan de CT EXTREME studie (fase III): onderzoek naar cetuximab + CT bij recidief/metastasen PF (CDDP of carbo) vs PF + cetuximab Mediane overleving 2.7m (7.4m 10.1m) Respons ratio 20% 36% (p<0.001) Mediane PFS 2.3m ( m) (p<0.001)
43 4. CONCLUSIES
44 Chemoradiotherapie (obv CDDP) is nog steeds de standaard voor het LA-SCCHN TPF wordt steeds meer gebruikt wanneer inductiechemo is aangewezen Verder onderzoek is lopende omtrent: Sequentieel gebruik van ICT en CRT De integratie van targeted therapieën Combinatiechemo levert geen OS-voordeel op bij herval van de ziekte, dus is enkel zinvol bij jonge patiënten met goede conditie en symptomatische ziekte (waar snel respons nodig is)
45 Na jaren zonder verbetering van de prognose voor patiënten met gemetastaseerde ziekte, heeft cetuximab in combinatie met PF als eerste een overlevingsvoordeel aangetoond! => Dit heeft geleid tot diverse nieuwe targeted therapieën die nu verder in onderzoek zijn - Cox remmers - VEGFR inhibitoren - IGF receptor -
Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie
Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt
Nadere informatiePancreascarcinoom en kansen voor de toekomst
18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten
Nadere informatieHead and neck orofarynxcarcinomen formulier voor registratie nieuwe diagnose
Head and neck: orofarynxcarcinoomregistratieformulier (nieuwe diagnose) 1/7 08/10/2012 Head and neck orofarynxcarcinomen formulier voor registratie nieuwe diagnose Alle variabelen zijn verplicht in te
Nadere informatieGynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT
Gynaecologisch-oncologische Studies Gynaecongres 11 november 2010 Focus Radiotherapie R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Overzicht: Focus Radiotherapie Cervix Lopend EORTC Embrace Nieuw Outback
Nadere informatiechemoradiatie en chemotherapie bij het rectumcarcinoom
Pre-operatieve chemoradiatie en chemotherapie bij het rectumcarcinoom Marie-Cecile Legdeur Relevante vragen 1. Hoe werkt chemoradiotherapie (CRT)? 2. Voegt chemotherapie iets toe aan pre-operatieve radiotherapie?
Nadere informatieLymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen
Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam
Nadere informatieCHAPTER XII. Nederlandse Samenvatting
CHAPTER XII Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift behelst een aantal klinische en translationele studies met betrekking tot de behandeling van het primair operabel mammacarcinoom. Zowel aspecten van
Nadere informatieSymposium Borstkanker bij jong en oud. Chemotherapie bij jonge patiënten K. Punie
Symposium Borstkanker bij jong en oud 15-10-2016 K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum UZ Leuven - Gasthuisberg Mortality rate reduction in breast cancer EBCTCG, Lancet 2012;
Nadere informatieLokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC)
Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) vrouw, 54j, 30 pakjaren toevallige vondst tumoraal letsel rechter longbk CT: letsel apicaal in rechterbk, tegenaan de pleura klierpakket rechts
Nadere informatieWel of Niet starten?
Chemotherapie in de palliatieve setting van het pancreascarcinoom Wel of Niet starten? Dick Richel AMC / MST 3 e Verpleegkundig Congres 10 januari 2014 Pancreascarcinoom feiten Incidentie in Nederland
Nadere informatieSlokdarmcarcinoom
7.1.1. Slokdarmcarcinoom 1. Inleiding 1.1. Algemeen Kanker van de slokdarm betreft vnl. het plaveiselcelcarcinoom en het adenocarcinoom, in minder dan vijf procent is er sprake van andere histologie. Hoewel
Nadere informatieLage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum
Lage tractus digestivus Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatiePancreascarcinoom
7.1.3. Pancreascarcinoom 1. Pancreasadenocarcinoma: diagnose en staging 1.1. Symptomen Zeer aspecifiek. 10% van de patiënten presenteren zich met nieuwe DM. Bij oudere patiënten is acute pancreatitis vaak
Nadere informatieSymposium Multidisciplinair Borstcentrum Overdiagnose en overbehandeling. Chemotherapie overbehandeling bij vroegtijdig borstkanker K.
Overdiagnose en overbehandeling Chemotherapie overbehandeling bij vroegtijdig borstkanker K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum UZ Leuven - Gasthuisberg Chemotherapie overbehandeling
Nadere informatieMultimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom
Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij
Nadere informatieStaat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?
Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)
Nadere informatieChemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom
Chemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom Richard P. Meijer, Uroloog DUOS 4-12-2015 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieOntwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatiePALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE?
PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? Astrid Demandt Internist-hematoloog OMC 10 November 2011 CHEMOTHERAPIE/ TARGETED THERAPY Curatief (Neo)-adjuvant Palliatief: geen locale therapie mogelijk of gemetastaseerde
Nadere informatie(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam
(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine
Nadere informatieSysteemtherapie bij erfelijke borstkanker (BRCA mutatie) Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC
Systeemtherapie bij erfelijke borstkanker (BRCA mutatie) Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC Wat is er speciaal aan BRCAm borstkanker? - BRCA = tumor suppresor gen - Zorgt voor herstel van double
Nadere informatieDarmcarcinoom. visie van de radiotherapeut. Dr Sarah Roels
Darmcarcinoom visie van de radiotherapeut Dr Sarah Roels Overzicht Inleiding Radiotherapie bij rectumcarcinoom rectaal carcinoom bestralingstechniek effect op tumor neveneffecten Radiotherapie bij darmcarcinoom
Nadere informatieBehandelen in de palliatieve fase zin of onzin?
Behandelen in de palliatieve fase zin of onzin? Palliatieve chemotherapie Birgit Mispelaere Algemene medisch oncologie 16.09.2010 Palliatieve therapie Behandelen en voorkomen van symptomen en klachten
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatieONTWIKKELINGEN IN NEOADJUVANTE CHEMORADIOTHERAPIE OESOPHAGUSCARCINOOM. 5D s, 8 februari 2018 Francine Voncken
ONTWIKKELINGEN IN NEOADJUVANTE CHEMORADIOTHERAPIE OESOPHAGUSCARCINOOM 5D s, 8 februari 2018 Francine Voncken GEEN DISCLOSURES NEOADJUVANT CHEMORADIOTHERAPIE OESOPHAGUS [TEKST] [tekst] 5y OS 33% vs 47%
Nadere informatieDoNaMo GU Blaascarcinoom. André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL
DoNaMo GU Blaascarcinoom André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL Paulus Potter Pissende koe (ca. 1650) 1632-1723 Casus Tijdens het Uro-Oncologisch overleg wordt een 65 jarige patiënt besproken
Nadere informatieNadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands
Maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Inhoud Therapie Systemisch Gericht op klachten Nieuwe ontwikkelingen/toekomst Epidemiologie Verschil Europa en Noord-Amerika vs Azië,
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van
Nadere informatieRadiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013
Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet
Nadere informatieOLIJFdag 3 oktober 2015
OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening
Nadere informatieSarcoma State of the art deel 2
19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Sarcoma State of the art deel 2 Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Osteosarcoom Osteosarcoom is een primaire botkanker die zijn
Nadere informatieHoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom?
Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom? Prof. dr. D. Van den Weyngaert UZA / ZNA Middelheim Symposium Hoofd en Hals kanker - Erica Algemeen Ziekenhuis Campus Geel - 21 september
Nadere informatiePrognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online
Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online 3 de Mammacongres Harderwijk Stella Mook Radiotherapeut i.o. Prognostische waarde LN status LN status
Nadere informatieDe indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieBehandeling van dikke
Behandeling van dikke Item 1 Item 2 Item 3 darmkanker Annelies Holvoet Donderdag 24/05/2018 > DD/MM/JJJJ Titel van d Dikke darmkanker Ontstaan Behandeling Preventie Dikkedarmkanker in Vlaanderen Jaarlijks
Nadere informatieHoofd- en Halstumoren Ontsluierd.
Hoofd- en Halstumoren Ontsluierd. Dr. P. Deron Dienst Hoofd-Halschirurgie, UZ Gent. Diensthoofd Prof. Dr. H. Vermeersch 9 april 2009, Domus Medica, Zeewolde 1 2 2 Epidemiologie 2005 - België 10.445.852
Nadere informatieMicrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen
Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010 Vivianne Tjan-Heijnen Met dank voor de uitnodiging Faculty name 2 Faculty name 3 NABON
Nadere informatieSignificante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?
Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek
Nadere informatieSamenvatting 129. Samenvatting
Samenvatting 128 Samenvatting 129 Samenvatting Het mammacarcinoom is de meest voorkomende maligniteit bij vrouwen, met wereldwijd een jaarlijkse incidentie van 1,67 miljoen. De prognose van patiënten met
Nadere informatieBehandelingsstrategie bij het Bronchuscarcinoma. Dr. Alida Vaes Pneumologie A.Z. St.-Dimpna Geel / H. Hartziekenhuis Mol
1 Behandelingsstrategie bij het Bronchuscarcinoma Dr. Alida Vaes Pneumologie A.Z. St.-Dimpna Geel / H. Hartziekenhuis Mol 2 Type tumor APO Niet kleincellig longcarcinoom(nsclc) Kleincellig longcarcinoom
Nadere informatieBehandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG
Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy
Nadere informatielongtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim
longtumoren stadia therapie prognose smoking is cool!??? longtumoren > na WO II > roken en longtumoren 90 % mannen, 78% vrouwen aantal pakjaren > carcinogene stoffen in rook > asbest > radon, metalen,
Nadere informatieGebruik van prognostische en predictieve factoren bij de behandeling van het colorectaal carcinoom GIOCA congres 2017
Gebruik van prognostische en predictieve factoren bij de behandeling van het colorectaal carcinoom GIOCA congres 2017 Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Colorectaal carcinoom Vroeger
Nadere informatieMaligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven
Maligne melanomen Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven Inhoud Introductie Diagnose & staging onderzoeken Classificatie Therapie Follow-up Introductie Maligne tumor
Nadere informatieThuishospitalisatie Herceptin. Pilootproject ikv projectoproep FOD UZ Leuven ism Khobra huisartsenkring en Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant
Thuishospitalisatie erceptin Pilootproject ikv projectoproep FOD UZ Leuven ism Khobra huisartsenkring en Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant erceptin en borstkanker Dr Kevin Punie ER2 0-5% Borstkanker is een
Nadere informatieSystemische behandeling junctieen maagcarcinoom
Systemische behandeling junctieen maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog 11 maart 2019 The Netherlands Junctie- en maagcarcinoom Inhoud Epidemiologie Therapie in opzet curatief in opzet palliatief
Nadere informatieLeuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde 2012 PNEUMOLOGIE. Longkanker in de huisartspraktijk kristiaan.nackaerts@uzleuven.be
Leuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde 2012 PNEUMOLOGIE Longkanker in de huisartspraktijk kristiaan.nackaerts@uzleuven.be Longkanker voor de huisartspraktijk Epidemiologie Etiologie Vroegtijdige detectie
Nadere informatieOntwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom
Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019
Nadere informatieTumoren van het anaal kanaal
7.1.8. Tumoren van het anaal kanaal 1. Inleiding 1.1. Incidentie Aparte entiteit! Incidentie uitzonderlijk (2% van de digestieve tumoren) Incidentie 3v - 2m Gem. 65 jaar 2. Klinische presentatie De meeste
Nadere informatieOligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut
Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)
Nadere informatieHandouts Overzicht. Medische oncologie voor de algemeen internist. Dhr. K., 53 jaar. Dhr. K., 53 jaar. med.: geen
Medische oncologie voor de algemeen internist Wim Meijer Westfriesgasthuis Overzicht 1. diagnostisch denken in medische oncologie 2. epidemiologie 3. behandeldoelen 4. risicostratificatie 5. klassieke
Nadere informatie19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk
19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Longkanker Nieuwe inzichten en aanpak Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk Met dank aan Diane Paolilli, Elizabeth Waxman en Cynthia Chernecky Cijfers
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie
Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie Dr. Lucien Hoekx, urologie UZA Medisch coördinator urologische oncologie MOCA Inleiding hematurie flankpijn
Nadere informatieCasus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG
Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte
Nadere informatieVroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017
Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor
Nadere informatieOverbehandeling bij gemetastaseerd borstcarcinoma. Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC
Overbehandeling bij gemetastaseerd borstcarcinoma Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC Gemetastaseerd borstcarcinoma Gemiddelde overleving 2-4 jaar Vele behandelingen werken (tijdelijk) maar de
Nadere informatieTherapie & Prognose. Dr. A. Janssen
Therapie & Prognose Dr. A. Janssen Therapie & Prognose Heelkunde Radiotherapie Chemotherapie Hormonaal Herceptine Follow up Heelkunde van de borst Heelkunde van de borst Invloed leeftijd op de heelkunde
Nadere informatieStage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery
Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven
Nadere informatieOncologische zorg bij ouderen
Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom
Nadere informatieBronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie
Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Blaas
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Blaas V3.2014 Blaas ICD-O C67 1 Inleiding De meerderheid van de patiënten (75-85%) vertoont oppervlakkige blaastumoren (stadium Tis,
Nadere informatieHOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015
HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015 Josée Zijlstra VUMC www.hematologie.nl/ j.zijlstra@vumc.nl Thomas Hodgkin 1798-1866 Hodgkin lymfoom Diagnostiek Pathologie Epidemiologie Symptomen Beeldvorming
Nadere informatieCasus oncologie,, D.R., 1930
Casus oncologie,, D.R., 1930 Medische voorgeschiedenis 1992: prostatectomie wegens benigne prostaathypertrofie 2009: CVA met rechter hemiparese, volledige recuperatie 03/2013: paroxysmale VKF: echocor:
Nadere informatieGepersonaliseerde aanpak bij longkanker
Gepersonaliseerde aanpak bij longkanker Dr. André VERSTRAETEN Dr. Elke GOVAERTS Dienst longziekten Pneumo-oncologie - Longkanker is de belangrijkste oorzaak van kankergerelateerde mortaliteit in beide
Nadere informatieNederlandse samenvatting en toekomstperspectieven
Nederlandse samenvatting en toekomstperspectieven Per jaar krijgen in Nederland tenminste 2150 patiënten een rectum tumor. Vijf jaar na behandeling leeft ongeveer de helft van die patiënten nog. Hierbij
Nadere informatieBeleid levermetastasen Colorectaal Carcinoom EMBRAZE REGIO
Beleid levermetastasen Colorectaal Carcinoom EMBRAZE REGIO Opgesteld en Beoordeeld: EMBRAZE, NTG colorectaal carcinoom Datum vaststelling: 12 april 2017 Datum laatste wijziging: 12 april 2017 Categorieën
Nadere informatieIndividualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede
19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Individualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede Hella Bosch Verpleegkundig specialist oncologie Máxima medisch centrum Eindhoven Opening ONS: Lezing
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen KNO. Lip en mondholte
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen KNO Lip en mondholte V2.2011 Lip en mondholtecarcinoom ICD- O C00, C02-C06 Volgende regio s en subregio s worden beschreven: 1. De lip (C00):
Nadere informatieImmunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit?
Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit? Ellen Kapiteijn en Simon Mooijaart LUMC 1 NOVEMBER 2017 Casus Dhr T, 1934: vitaal, WHO 1 Amaurosis fugax, presbyacusis, BPH 2005: Melanoom rechts temporaal
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Dikkedarmkanker is een groot gezondheidsprobleem in Nederland. Het is de derde meest voorkomende vorm van kanker bij mannen en de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. In 2008
Nadere informatieMw. dr. C.P. Schröder Medisch Oncoloog UMCG. Systeembehandeling mammacarcinoom: San Antonio and beyond. Groninger Mammasymposium 2014
Mw. dr. C.P. Schröder Medisch Oncoloog UMCG Systeembehandeling mammacarcinoom: San Antonio and beyond Groninger Mammasymposium 2014 Disclosure belangen spreker Groninger Mammasymposium 2014 focus systeemtherapie
Nadere informatieTargeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom. Dokter, dit is mijn tumor. Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015
Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom Dokter, dit is mijn tumor Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015 Disclosure Belangen (Potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieNadia Haj Mohammad GIOCA congres 19 januari 2018 The Netherlands
Oesophagus en-maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad GIOCA congres 19 januari 2018 The Netherlands Inhoud Curatieve intentie Resectabel Maagcarcinoom perioperatief FLOT Palliatieve intentie Gemetastaseerd oesophagus-maagcarcinoom
Nadere informatieLess is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom
Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Sabrina Maaskant, Chirurg oncoloog Hetty van den Berg, Radiotherapeut oncoloog Borstkanker in de 20 e eeuw William Halsted (1852-1923)
Nadere informatieOntwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog
Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd
Nadere informatieHeeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?
Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit. Pathologie
NABON Breast Cancer Audit Pathologie Dr. P.J. Westenend, patholoog, pathologisch laboratorium Dordrecht Drs. A.C.M. van Bommel, arts-onderzoeker, DICA DICA Congres 25 juni 2013 Pathologie Volledige verslaglegging
Nadere informatieHet colorectaal carcinoom en immunotherapie; wat is de huidige stand van zaken en wat biedt de toekomst?
Het colorectaal carcinoom en immunotherapie; wat is de huidige stand van zaken en wat biedt de toekomst? 13-09-2016 Multidisciplinair Immuno-Oncologie Symposium, Amersfoort Miriam Koopman Internist-oncoloog,
Nadere informatiePancreascarcinoom
7.1.3. Pancreascarcinoom 1. Pancreasadenocarcinoma: diagnose en staging 1.1. Symptomen Zeer aspecifiek. 10% van de patiënten presenteren zich met nieuwe DM. Bij oudere patiënten is acute pancreatitis vaak
Nadere informatieAdjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2
Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor
Nadere informatieMogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam
Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,
Nadere informatieHoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek
Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek M. Lacko KNO-arts/Hoofd-hals oncoloog Oncologie symposium, Maastricht 21 mei 2015 Indeling presentatie 1. Incidentie en epidemiologie
Nadere informatieVan alle HH tumoren, heeft het nasopharynx carcinoma de sterkste neiging tot metastasering op afstand.
7.5.2. Pharynx 1. Nasopharynx 1.1 Inleiding Van alle HH tumoren, heeft het nasopharynx carcinoma de sterkste neiging tot metastasering op afstand. Radiotherapie en gecombineerde radiochemotherapie voor
Nadere informatieTx niet evalueerbaar T0 geen tumor
COLON 1. Tumor: 1.1. TNM classificatie: T: primaire tumor Tx niet evalueerbaar T0 geen tumor Tis T1 carcinoma in situ: intra-epitheliaal of invasie lamina propria (niet doorheen muscularis mucosa) subclassificatie
Nadere informatieGemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis
Gemetastaseerd mammacarcinoom Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis 19 maart 2018 Inhoud o Cijfers over borstkanker o Verschillende behandelmogelijkheden o casus o quiz Cijfers over borstkanker
Nadere informatieBehandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc
Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom 2017 M. Wumkes, 21-09-2017 Medische Oncologie VUmc 1 Te bespreken Standaardbehandeling Studiebehandeling Ontwikkeling nieuwe medicijnen
Nadere informatieOnderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief
9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6- postoperatief Is de patient opgenomen geweest
Nadere informatieRectumcarcinoom. Dankert Woutersen radiotherapeut-oncoloog
Rectumcarcinoom Dankert Woutersen radiotherapeut-oncoloog Wat staat u te wachten? Wat, waarom, wanneer, hoeveel Landelijke richtlijn Bijwerkingen Overwegingen Voorstel voor indicaties 2 maart 2006 Rectumcarcinoom
Nadere informatieBOM. Nivolumab gecombineerd met ipilimumab bij nietresectabel of gemetastaseerd melanoom
43 Nivolumab gecombineerd met ipilimumab bij nietresectabel of gemetastaseerd melanoom Inleiding De behandeling van niet-resectabel of gemetastaseerd (gevorderd) melanoom is in de laatste 5 jaar sterk
Nadere informatieGemetastaseerd colorectaal carcinoom: evolutie naar chronische pathologie door multimodale therapie
Gemetastaseerd colorectaal carcinoom: evolutie naar chronische pathologie door multimodale therapie Dr. Sofie Rogge Enkele cijfers uit België Eén van de meest frequente kankers: +/- 15% van alle tumoren
Nadere informatieEFFECT studie - Formulier follow-up registratie
EFFECT studie - Formulier follow-up registratie (Opgelet: Tijdstip invullen variabelen: minstens 6 maand na diagnose of na het beëindigen van de adjuvante behandelingen of na de heelkundige ingreep als
Nadere informatieNieuwe middelen in acute lymfatische leukemie. Anita W Rijneveld Erasmus MC, Rotterdam
Nieuwe middelen in acute lymfatische leukemie Anita W Rijneveld Erasmus MC, Rotterdam EFS bij volwassenen 100% 80% 1989-1994 1995-2000 2001-2006 2007-2012 RSR 60% 40% 2007-2012 20% 0% 1989-1994 0 1 2 3
Nadere informatieOverbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens
Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie
Nadere informatieCHEMOTHERAPIE. Is behandeling zinvol? Zo ja: bij wie en wanneer? Castraat resistent prostaatcarcinoma
CHEMOTHERAPIE Castraatresistent prostaatcarcinoma Niet Castraatresistent prostaatcarcinoma Castraat resistent prostaatcarcinoma Is behandeling zinvol? Zo ja: bij wie en wanneer? Een vast behandeltraject
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit (NBCA)
NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting
Nadere informatieAlgemene opmerking: classificatie van toepassing op carcinomen met inbegrip van adenocarcinomen van de gastrooesofagale
MAAG 1. Tumor: 1.1. TNM classificatie: Algemene opmerking: classificatie van toepassing op carcinomen met inbegrip van adenocarcinomen van de gastrooesofagale junctie. Tumor met epicentrum binnen 5 cm
Nadere informatieSpinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen
Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen 1. Voorkomen Spinocellulair carcinoom (SCC): - tweede meest frequente huidtumor na basocellulair carcinoom - risicofactoren: o blootstelling aan zon
Nadere informatieLONGKANKER. Wat is longkanker? Symptomen. Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Een kwaadaardig gezwel
LONGKANKER Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Wat is longkanker? Een kwaadaardig gezwel Van de luchtpijpvertakkingen (bronchiën) Meestal niet van de longblaasjes Bronchuscarcinoom
Nadere informatie