Nederlandse geschiedenis van de Oudheid tot de vroege Middeleeuwen
|
|
- Guido de Kooker
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Leergang Nederlandse Geschiedenis, deel I Nederlandse geschiedenis van de Oudheid tot de vroege Middeleeuwen 1
2 Auteursrecht Onderwijs geven zonder het gebruik van afbeeldingen is niet mogelijk. Een pdf-versie van dit Powerpoint-bestand wordt exclusief aan een beperkte groep van cursisten ter beschikking gesteld. De maker van deze presentatie is geprobeerd heeft geprobeerd alle afbeeldingen en teksten waarop nog auteursrecht zou kunnen rusten, te verwijderen uit het pdf-bestand dat aan de cursisten digitaal ter beschikking wordt gesteld. Mochten er desondanks rechthebbenden zijn die vinden dat hun belang wordt geschaad, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met ondergetekende, zodat de betreffende afbeelding of tekst kan worden verwijderd. Hoor! Geschiedenis Feico Houweling feico@xs4all.nl 2
3 overzicht NL 1 met deel drie 1 Inleiding, overzicht en bronnen / de prehistorie 2 Germaanse stammen en hun leefgewoonten 3 De romanisering 4 Val van het Romeinse Rijk 5 De Franken: Merovingers 6 De Franken: Hofmeiers 7 De Friezen: handel en koningen 8 Karel de Grote 9 Geestelijk leven Noormannen, rijksdelingen 3
4 inhoud college drie Fasen van het Romeinse Rijk 4
5 tijdvakken Romeinse rijk: wereldrijk Het vroege Rome v. Chr. Etruskische kolonie 450 v. Chr. Twaalftafelenwet Wereldrijk in wording v. Chr. Rome vestigt macht op schiereiland v. Chr. Drie Punische Oorlogen v. Chr. Twee Macedonische Oorlogen na Chr. Verovering Gallië, Brittannië Consolidatie 12 v. Chr. Bezetting Lage Landen 29 v. Chr n Chr. Pax Romana Desintegratie en verval 230 Mesopotamië gaat verloren 270 Laatste aanwezigheid in Nederland 364 Valens eerste Oost-Romeinse keizer 476 Romulus Augustulus afgezet 6
6 kaart Romeinse rijk een 7
7 kaart-romeinse rijk drie 9
8 kaart-romeinse rijk vijf 11
9 titel deel twee organisatie en bestuur Organisatie en bestuur in de Lage Landen 13
10 Konrad Peutinger Tabula Peutingeriana ( editio princeps uit 1598 ) Konrad Peutinger ( ) 14
11 Peutingerkaart west Tabula Peutingeriana 15
12 Peutingerkaart west met namen Lugdunum De Brittenburg bij Katwijk aan Zee 2 Praetorium Agrippinae Valkenburg 3 Matilone verm. Leiden-Roomburg 4 Albaniana Alphen aan den Rijn 5 Forum Hadriani Voorburg 6 Flenio onduidelijk 7 Tablis verm. Oud-Alblas 16
13 Brittenburg Brittenburg Vuurtoren in zee? 1401 Willem van Hildegaersberch 1520 Ruïne blootgelegd 17
14 legerkampen langs de Rijn Romeinse legerkampen langs de Limes ( pad ) rond het jaar 100 Legioenen in: Nijmegen en Xanten Bron: Museum Het Valkhof, Nijmegen 18
15 detail peutingerkaart west Ulpia Noviomagus Batavorum - Nijmegen 19
16 Altaarsteen Tiel Voor de godin Hurstrga en in haar opdracht heeft Valerius Silvester, gemeenteraadslid van de stad van de Bataven, (dit altaar) geplaatst, graag en met reden M.BAT M(unicipium) BAT(avorum) Conclusie: Nijmegen had stadsrechten Foto: F. Houweling Museum Het Valkhof, Nijmegen 20
17 data Nijmegen Nijmegen Opstand Bataven 70 Vesting Legio X Gemina 16,5 ha 89 Eerste stenen gebouwen 104 Kleinere eenheden 175 Vermoedelijk vertrek Museum Het Valkhof, Nijmegen, Foto F. Houweling 21
18 kaart Nijmegen Stad Noviomagus begraafplaats Castra begraafplaats 22
19 maquette castra Legio X Gemina Museum Het Valkhof, Nijmegen, Foto F. Houweling 23
20 plattegrond castra Porta Principalis Sinistra Via Praetoria Porta Praetoria Via Principalis Praetorium Porta Decumana Porta Principalis Dextra 24
21 Dakpannen, rioleringsbuis en kraan Foto s: F. Houweling, Rijksmuseum van Oudheden, Leiden 25
22 manschappen castra castra (mv) castellum legioen ( man) Nijmegen, Voorburg hulptroepen ( man) Woerden, Utrecht 26
23 benamingen plaatsen oppidum colonia municipium vicus nederzetting / stad (vaak al bestaand / Keltisch) (grote) stad plaats met stadsrechten dorp bij legerkamp civitas civitates civitates foederatae gewest stedelijke nederzettingen autonome stedelijke nederzettingen villa urbana villa rustica stadshuis herenboerderij 27
24 Romeinse provincies Provincies vanaf ca. 90 n.chr. Gallia Belgica Hoofdstad: Reims / Trier Germania Inferior (Secunda) Hoofdstad: Keulen Germania Superior Hoofdstad: Besançon 28
25 Germania Inferior Germania Inferior (Secunda) Hoofdstad: Keulen Departement: Hoofdstad: Civitas Batavorum Oppidum Batavorum Departement: Hoofdstad: Colonia Ulpia Traiana Xanten Departement: Hoofdstad: Departement: Hoofdstad: Atuatuca Tungrorum Tongeren Civitas Cananefatium Forum Adrianum (na 150: Municipium Aelium Cananefatium 29
26 Algemene kaart tongeren Romeinse handelssteden Voorbeeld: Tongeren Tot 54 v. Chr. Eburoonse vesting (Atuatuca) 30
27 geschiedenis Tongeren Tot 54 v.chr. Ca. 15 n.chr. Eburoonse vesting (Atuatuca) Ambiorix, hinderlaag Romeinen Tungri Steun en bevoorrading Rijnlegers Bataafse opstand (plunderingen, brand) Herbouw in steen 2e eeuw Civitas Tungrorum Tongeren 31
28 maquette Tongeren Tongeren Stadswal m 32
29 titeldia voorbeelden van vonsten Vondsten in Nijmegen en omgeving 33
30 zuil Tiberi is Overwinningszuil voor keizer Tiberius (14-37) Mogelijk naar aanleiding van een overwinning op de Germanen. Vindplaats: voor museum Het Valkhof Museum Het Valkhof, Nijmegen, Foto F. Houweling 34
31 data Tiberi is Overwinningszuil voor keizer Tiberius (14-37) 9 Varusslag 16 3e Veldtocht Germanicus 28 Oorlog tegen de Friezen 47 Krijgstocht tegen de Friezen 69 Opstand van de Bataven Museum Het Valkhof, Nijmegen, Foto F. Houweling 35
32 kop Trajanus Keizer Trajanus (r ) Vindplaats: Xanten Museum Het Valkhof, Nijmegen, Foto s F. Houweling 36
33 tempel van Elst foto Tempel van Elst 37
34 tempel van Elst maquette Tempel van Elst 38 Bron: Museum Het Valkhof, Nijmegen
35 tempel van Elst gegevens oudste heiligdom (jaarringenonderzoek) na 70? 2 e houten tempel ca. 100 Stenen tempel 23 x 30 m 17 m hoog Tempel van Elst Bron: Archeologisch Instituut van de Vrije Universiteit (AIVU) 39
36 Vondsten Utrecht en omgeving 40
37 Rijn Limes Loop van de Limes door Utrecht (bij benadering) Kaart OpenStreetMap, Bewerking F. Houweling, bron: Gemeente Utrecht 41
38 Utrecht kaart dom Utrecht Castellum en poorten Bron: Maandblad Oud Utrecht, december 1992 Bewerking: F. Houweling 42
39 Leidse Rijn: castellum Leidsche Rijn / De Meern Castellum (ca n.chr. 4 wachttorens badhuis 43
40 Leidse Rijn: helmen Leidsche Rijn / De Meern Castellum (ca n.chr. 4 wachttorens badhuis Pronkstuk: Romeinse helm 44
41 Leidse Rijn: bood Leidsche Rijn / De Meern Schepen, kade en basaltoever De Meern 1 25 x 2,5 m 3 eikenbomen ca. 148 n.chr. 45
42 woerden: platbodem Woerden (2003) Vrachtschip Combinatie platbodem en galei 46
43 Het schrijfplankje van Tolsum Tolsum Kaart: Open Streets Map 47
44 Vrouw met schrijfplankje Pompeï: anonieme fresco van vrouw met stift en schrijfplankje 48
45 schrijfplankje een Schrijfplankje van Tolsum (29 na Chr.) :dat
46 schrijfplankje tekst Schrijfplankje van Tolsum (29 na Chr.),, ik verklaar te hebben ontvangen een geldbedrag afkomstig van Carus, slaaf van Iulia Secunda, dat ik aan haar (?) moet teruggeven op de dag waarop hij/zij zelf erom zal vragen of aan wie dit zal toekomen. Opgemaakt op 23 februari te... tijdens het consulaat van C. Fufius Geminus, Quadratus was tolk (tussenpersoon). Schrijfstift Getuige: soldaat van Bataafse afkomst Foto: F. Houweling, Rijksmuseum van Oudheden, Leiden 50
47 tabel vergelijking stam en de rijk Veranderingen na de komst van de Romeinen in de Germaanse gebieden Stammen Romeinse Rijk verering voorouders stam- en familieverband boerderijen, dorpen stammenstrijd buitensluiting vreemden overgeleverde wet (hemel)goden eenheidsstaat steden pacificatie integratie burgerlijk recht 51
48 cursus NL 1 met deel vier 1 Inleiding, overzicht en bronnen / de prehistorie 2 Germaanse stammen en hun leefgewoonten 3 De romanisering 4 Val van het Romeinse Rijk 5 De Franken: Merovingers 6 De Franken: Hofmeiers 7 De Friezen: handel en koningen 8 Karel de Grote 9 Geestelijk leven Noormannen, rijksdelingen 52
Opzet Workshop Romeinen in Limburg
Opzet Workshop Romeinen in Limburg I. Bronnen 1. Canon 1.1 Canon van Nederland: Tijd van Grieken en Romeinen geeft één venster: De Romeinse Limes met daarin de onderwerpen - bewaking van de grens - opstand
Nadere informatieNederlandse geschiedenis 1
1 Inleiding, overzicht en bronnen / de prehistorie 2 Germaanse stammen en hun leefgewoonten 3 De romanisering 4 Val van het Romeinse Rijk 5 De Franken: Merovingers 6 De Franken: Hofmeiers 7 De Friezen:
Nadere informatie29 april - 7 mei 2017
Meer informatie Waar? Veerweg 1,, Opheusden, Gelderland Telefoon: 0900 6363 888 E-mail: info@rivierenland.biz Website: http://www.rivierenland.nl Wanneer? 29 april 2017 30 april 2017 1 mei 2017 2 mei 2017
Nadere informatieStartpunt: Volkspark Oosterhofweg 49, Rijssen
Speurtocht Oosterhof Startpunt: Volkspark Oosterhofweg 49, Rijssen Romeinse Rijk Vooraf Tweeduizend jaar geleden woonden er ongeveer 250 miljoen mensen op aarde (nu: meer dan 7 miljard!). Een groot deel
Nadere informatieNederlandse geschiedenis van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen
Nederlandse geschiedenis van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen Auteursrecht Onderwijs geven zonder het gebruik van afbeeldingen is niet mogelijk. Een pdf-versie van dit Powerpoint-bestand wordt
Nadere informatie2000 jaar oude sporen
2000 jaar oude sporen Archeologie & Romeinen in Nederland Deze lesbrief bevat 2 lessen van elk 1 lesuur - Les 1 is een kennismaking met de wereld van de archeologie. - Les 2 spitst zich toe op een deel
Nadere informatieDeel 5: Romeinse Rijk Project: Bij de Gallo- Romeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141
Deel 5: Romeinse Rijk Project: Bij de Gallo- Romeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141 I. Inleiding Schrijf bij elke afbeelding welke functie/doel het zou hebben gehad in de Gallo- Romeinse periode. Functie:
Nadere informatieLESPAKKET ROMEINSE INVAL IN DE LAGE LANDEN
@ LESPAKKET ROMEINSE INVAL IN DE LAGE LANDEN pagina 2 en 3! inleiding HET ROMEINSE RIJK Het Romeinse Rijk bestond van 753 voor Christus tot 476 na Christus. Het viel in 285 na Christus uit elkaar in het
Nadere informatieOntstaan van Rome: 1 * Aeneas en de Trojaanse oorlog sticht Alba Longa * Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus * moeder is dochter van Numitor koning
DE ROMEINEN Ontstaan van Rome: 1 * Aeneas en de Trojaanse oorlog sticht Alba Longa * Mars x Sylvia Rheia = Romulus + Remus * moeder is dochter van Numitor koning van Alba Longa * Numitor afgezet door zijn
Nadere informatieRomeins Velsen. Achtergrondinformatie t.b.v. het herdenkingsjaar: 2015 (MMXV) 2000 jaar Romeinen in Velsen
Romeins Velsen Achtergrondinformatie t.b.v. het herdenkingsjaar: 2015 (MMXV) 2000 jaar Romeinen in Velsen een project van de Archeologische werkgroep Velsen Joost Vink Romeins Velsen De geschiedenis van
Nadere informatieDE ROMEINSE TIJD. 58 voor Christus - 406 na Christus JAARTAL PERIODE BEWIND GEBEURTENISSEN
DE ROMEINSE TIJD 58 voor Christus - 406 na Christus De Romeinse Tijd begon in onze contreien in 57 voor Christus toen de Romeinse keizer Caesar Gallië onderwierp. Ons land behoorde tot het noordelijke
Nadere informatieDe Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieZet de Limes weer op de kaart!
Zet de Limes weer op de kaart! De noordgrens van het Romeinse Rijk Lesbrief groep 6,7 & 8 1 Zet de limes op de kaart Colofon Deze lesbrief is onderdeel van een educatief project van de Romeinenweek en
Nadere informatieColofon Deze lesbrief is onderdeel van een educatief project van Stichting Romeinenfestival en Weekend van de Archeologie.
Colofon Deze lesbrief is onderdeel van een educatief project van Stichting Romeinenfestival en Weekend van de Archeologie. Ontwikkeling: Martine van Empel en Suzanne Klüver Afbeeldingen: Voorpagina: eigen
Nadere informatieGymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!
Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,
Nadere informatieBegrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers
ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.
Nadere informatie4,9. Samenvatting door Rubien 1966 woorden 6 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Geschiedenis 3.1 Van stad tot wereldrijk
Samenvatting door Rubien 1966 woorden 6 februari 2017 4,9 44 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis 3.1 Van stad tot wereldrijk - Rome eerste stad met koning - Ze jagen de koning
Nadere informatieNederland tijdens de Romeinse tijd Retourtje Romeinen
Nederland tijdens de Romeinse tijd Retourtje Romeinen Marcus Scanius Naam Klas Flavius Victor Julia, Julius en Lucius Brinno werkblad 1 2 3 4 Romeinse soldaat A ve, mijn naam is Marcus Scanius. Ik ben
Nadere informatieTijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.)
De Romeinse Limes Een Romeinse grens door Nederland Korte lesomschrijving Nederland is meerdere keren onderdeel geweest van grote rijken. De eerste keer was 2000 jaar geleden toen de Romeinen de baas waren
Nadere informatieDe Romeinen. Langs de limes in de Lage Landen. WAAR & WANNEER Geschiedenissen. Luit van der Tuuk. Luit van der Tuuk. Langs de limes in de Lage Landen
Langs de limes in de Lage Landen De Romeinen Luit van der Tuuk (1954) is voornamelijk bekend als auteur van boeken over de Noormannen en de Franken. Deze keer waagt hij zich aan de Romeinen. Van der Tuuk,
Nadere informatieRomeinse wandel/fietsroute Nijmegen-Oost
Via Oost Romeinse wandel/fietsroute Nijmegen-Oost 1,50 Lengte: 6,5 km Fiets- of wandeltocht. Uitgezonderd de eerste 500 meter, die zijn alleen per voet af te leggen. Start van de route: Godenpijler op
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode De Romeinen en de Grieken zijn in hun tijd twee machtige volkeren. Ze hebben beiden zaken bedacht en uitgevoerd die ook nu voor ons eigen, hedendaagse leven belangrijk zijn.
Nadere informatieProfielwerkstuk door een scholier 5170 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoud: Inleiding.
Profielwerkstuk door een scholier 5170 woorden 10 januari 2006 6 202 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Inleiding. 1. Voorgeschiedenis 1.1. Uitbreiding Romeinse Rijk 1.2. Bataven 1.3. Invloed 2.
Nadere informatieZet de Limes weer op de kaart!
Zet de Limes weer op de kaart! De noordgrens van het Romeinse Rijk Lesbrief groep 6,7 & 8 1 Zet de limes op de kaart Colofon Deze lesbrief is onderdeel van een educatief project van de Romeinenweek en
Nadere informatie5,8. Samenvatting door een scholier 933 woorden 28 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Begrippen:
Samenvatting door een scholier 933 woorden 28 november 2012 5,8 118 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Begrippen: Atheense democratie: een vorm waarbij het bestuur het volk (demos) via stemming
Nadere informatieDe Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 14 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatiezondag 22 april 2012
zondag 22 april 2012 DAGUITSTAP NAAR TONGEREN OUDSTE STAD VAN BELGIE ook voor niet wandelaars! met Begeleid bezoek aan de unieke tijdelijke tentoonstelling SAGALASSOS City of dreams in het Gallo-Romeins
Nadere informatieNoord-Nederlandse chronologie. Nederlandse chronologie Landschap. Lezingenserie AWN 23 januari Annet Nieuwhof (drs.
Noord-Nederlandse chronologie Lezingenserie AWN 23 januari 2014 gebaseerd op aardewerk Romeinse tijd: globaal 1e-4e eeuw Annet Nieuwhof (drs.) Nederlandse chronologie Landschap Grootste deel Nederland
Nadere informatieGRIEKEN EN ROMEINEN ORIENTATIEKENNISVRAGEN...
GRIEKEN EN ROMEINEN ORIENTATIEKENNISVRAGEN... score: 1. a Waarom konden er in Griekenland zoveel verschillende staatsvormen naast elkaar bestaan? Gebruik in je antwoord het begrip poleis. b Sparta en Athene
Nadere informatieDe Romeinen in Nederland
De Romeinen in Nederland N GERMANIA BELGICA W O GALLIA Z HISPAN- ITALIA ROMA ASIA SYRIA ARABIA inhoud Inleiding 3. De verovering van Gallia 4 2. Neder-Germanië 5 3. De limes 6 4. Kampdorpen 7 5. Het Romeinse
Nadere informatieParagraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1
Auteur Floris Sieffers Laatst gewijzigd 28 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65939 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieEEN ACADEMISCHE KWESTIE
EEN ACADEMISCHE KWESTIE Zin en humor van de titel honoris causa oudste stad van Nederland. Door dr. Titus Panhuysen Twee verhalen vooraf. Het is maandagavond 18 juli 2005. Ik werk in de tuin. De telefoon
Nadere informatieKlassieke vormentaal van de Grieks Romeinse cultuur.
Onderzoeksvraag: Hoe beïnvloedde de uitbreiding van het Romeinse Rijk de cultuur van de volken in West Europa? De (beeldhouw)kunst en architectuur uit de Grieks Romeinse tijd werd in de eeuwen daarna als
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting door Anisha 1170 woorden 23 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks
Nadere informatieRomeinen. Romeinen. Germanen
Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns
Nadere informatieRomeinse Rijk. In het korten in beeld.
Romeinse Rijk In het korten in beeld. Het rijk HetRomeinse rijkwas het rijk dat zich vanaf de 6e eeuw v.chr. uit de stadstaat Rome ontwikkelde, in 63 voor Chr. het landisraëlveroverde en op zijn hoogtepunt
Nadere informatieOp avontuur met de Romeinen - oplossingen
Op avontuur met de Romeinen - oplossingen Ter gelegenheid van het toneelstuk Als ik later keizer ben... hebben leerlingen en begeleiders een boekje gemaakt over de Romeinen. Hierin wordt uitgelegd hoe
Nadere informatie1. Algemene informatie
1. Algemene informatie hoofdstad inwoners oppervlakte landstalen staatshoofd munteenheid buurlanden volkslied nationale feestdag vlag 2. België: de provincies provincie provinciehoofdstad 1... 2... 3...
Nadere informatieArcheon Expeditietocht Romeinse tijd
Archeon Expeditietocht Romeinse tijd Hartelijk welkom in Themapark Archeon. De naam Archeon heeft te maken met archeologie. Een archeoloog onderzoekt hoe de mensen vroeger woonden en leefden door letterlijk
Nadere informatieVia. Centrum. Romeinse wandeling door het centrum van Nijmegen 1,50
Via Centrum Romeinse wandeling door het centrum van Nijmegen 1,50 Lengte: 3,7 km. De route kan na punt 10 worden ingekort tot 1,8 km. Start van de route: het Kelfkensbos. Inleiding Romeinse wandeling door
Nadere informatieLes 1. Periode 2 Kunstgeschiedenis
Les 1 Periode 2 Kunstgeschiedenis 1 Overzicht Periode 2 * 3 Pedegrees + opdrachten Les * Perioden/stromingen: -Romeinen Deze Les -Vroegchristelijk -Romaans -Gotiek -Vroeg-Renaissance Pedegrees uitgeprint
Nadere informatie3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.
12 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De Germanen Jos en Mirthe doen met hun ouders een dagje Friesland. Ze bezoeken het terpdorpje Hegebeintum. De
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten
Nadere informatieNederlandse geschiedenis van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen
Klik om de stijl te bewerken Nederlandse geschiedenis van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen 1 Data 26 sep 1 Inleiding, overzicht / de prehistorie 3 okt 2 Germaanse stammen en hun leefgewoonten
Nadere informatieStartpunt: jaar 1, Schild 1, Rijssen. Van jaar 1 naar 160. Deze en veel andere gebeurtenissen kom je tegen langs het Wereldtijdpad.
Rondwandeling Oosterhof Startpunt: jaar 1, Schild 1, Rijssen Van jaar 1 naar 160 Deze en veel andere gebeurtenissen kom je tegen langs het Wereldtijdpad. Keizer Augustus Jaar 1-10 Op planeet aarde leven
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieBij les 1: Werkblad 1a, bij ansicht 1 (Groeten uit Fletio)
Bij les 1: Werkblad 1a, bij ansicht 1 (Groeten uit Fletio) Opdracht 1 Op jullie ansichtkaart heeft Sem een tekst geschreven over de Romeinen. Sommige dingen kloppen niet. Overleg met je groepje. Zet achter
Nadere informatieNederlandse geschiedenis van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen
Klik om de stijl te bewerken Nederlandse geschiedenis van de prehistorie tot de vroege middeleeuwen 1 Data 26 sep 1 Inleiding, overzicht / de prehistorie 3 okt 2 Germaanse stammen en hun leefgewoonten
Nadere informatiede romeinen DEEL II in valkenburg
II de romeinen DEEL II in valkenburg II.I het begin Dit deel van het boek gaat over de manier waarop verschillende Nederlandse archeologen in de loop van de 20ste eeuw langzaam maar zeker de Romeinse geschiedenis
Nadere informatieJeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten. pruiken en revoluties. Ontvangsthal. Garderobe links af
Zelfstandig bezoek Tijdvakken tour geschiedenis Tijd van jagers en boeren Grieken en Romeinen monniken en ridders steden en staten Jeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten pruiken en revoluties
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieXanten en Kevelaer (22 augustus 2015)
30 Xanten en Kevelaer (22 augustus 2015) Karen Jeneson Door de Heemkundevereniging Schin op Geul en het LGOG Valkenburg ben ik vanwege mijn expertise op het gebied van de Romeinen en werkzaamheden als
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk Romeinen par 1,2,3,4,5,6,7 + begrippen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk Romeinen par 1,2,3,4,5,6,7 + begrippen Samenvatting door een scholier 2171 woorden 14 juni 2016 7,9 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Tussen
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/26512
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen
Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieHEEFT IN LEIDEN EEN ROMEINSCH CASTELLUM GELEGEN?
HEEFT IN LEIDEN EEN ROMEINSCH CASTELLUM GELEGEN? Dat Leiden identiek zou zijn met het Lugdunum rum, dat o.a. hier ergens aan of bij den Rijn staat aangegeven op een oude Romeinsche kaart, die in een middeleeuwsche
Nadere informatieDe vondst van de mijlpalen
De vondst van de mijlpalen In het najaar van 1997 zijn in het Wateringse Veld in Den Haag vier Romeinse mijlpalen gevonden. De mijlpalen lagen in een greppel aan de noordkant van een Romeinse weg. Naast
Nadere informatieVOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2013 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma
Nadere informatieInhoud. SEM afoor ISSN 1567-5203
SEM afoor ISSN 1567-5203 Kwartaalblad van SE M Studiekring Eerste Millennium D e studiekring beoogt m et zijn werk een hernieuwd onderzoek naar de geschiedenis van het eerste millennium van de Lage Landen
Nadere informatieCOLONIA ULPIA TRAIANA
COLONIA ULPIA TRAIANA Gebruiksrecht aangekocht voor schooljaar 2008-2009 van uitgeverij Pen en Penseel. 1 Eerste druk september 2007 Copyright (C) 2007 Sjaak van Hal Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieDE LIMES TOEN. Culturen in contact Het Romeinse leger Dagelijks Leven Religie en rituelen Romeinse politiek Romeinse architectuur
CULTUREN IN CONTACT DE LIMES TOEN Culturen in contact Het Romeinse leger Dagelijks Leven Religie en rituelen Romeinse politiek Romeinse architectuur De inheemse stammen Tussen 50 en 12 voor Chr. vestigen
Nadere informatieDe eerste boeren. De eerste boeren bouwden stevige huizen van hout. Van boomstammen werd eerst een geraamte neergezet.
De eerste boeren Ongeveer tienduizend jaar geleden heeft men in het oosten van Turkije ontdekt dat korrels van bepaalde graansoorten opnieuw gezaaid konden worden. In korte tijd leverden deze granen genoeg
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door Sophie 1766 woorden 27 februari 2013 6,2 24 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Romeinse Koninkrijk 753-509 (500) voor Chr.
Nadere informatieHet verval van het uitgestrekte keizerrijk
Het verval van het uitgestrekte keizerrijk Problemen in Rome Problemen in Rome Uitgestrekte grenzen / groot leger nodig Groot leger kost geld: belastingen Crisis en burgeroorlogen Volksverhuizing (Hunnen...)
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatie100345_p001_384 06-10-2010 10:04 Pagina 1. Het Leiden Boek
100345_p001_384 06-10-2010 10:04 Pagina 1 Het Leiden Boek 100345_p001_384 06-10-2010 10:04 Pagina 2 Leiden en de Leidse agglomeratie (Google Earth) 100345_p001_384 06-10-2010 10:04 Pagina 3 Het LEIDEN
Nadere informatieXanten. 1 Xanten in de Romeinse tijd. 1.1 De Romeinen aan de Rijn
Xanten 1 Xanten in de Romeinse tijd 1.1 De Romeinen aan de Rijn Meer dan vierhonderd jaar lang behoorde een uitgestrekt deel van het huidige Duitsland, meer bepaald het gebied ten westen van de Rijn, tot
Nadere informatieExtra: Limes hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 03 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/79557 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieAnalyseschema Tacitus Jaarboeken. Bron: Tacitus, P.C., Jaarboeken, vert. J.W. Meijer (Baarn 1990)
Analyseschema Tacitus Jaarboeken Bron: Tacitus, P.C., Jaarboeken, vert. J.W. Meijer (Baarn 1990) Inhoudsopgave Religie blz. 3 Priesters blz. 3 Offeren blz. 3 Goden blz. 3 Overige blz. 3 Oorlog blz. 4-5
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/26522
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen (3000 v.c. 500 na C.) / Oudheid * ontwikkeling van wetenschappelijk denken en denken over burgerschap en politiek in de
Tijdvakken Tijd van Grieken en Romeinen (3000 v.c. 500 na C.) / Oudheid K.A. * ontwikkeling van wetenschappelijk denken en denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat * klassieke vormentaal
Nadere informatieLeven langs de Limes. 4 Tentoonstellingen over de Romeinse Limes in Zuid-Holland. Bodegraven. nr. 3. Duik in het Romeinse verleden!
3 Leven langs de Limes 4 Tentoonstellingen over de Romeinse Limes in Zuid-Holland nr. 3 Bodegraven Duik in het Romeinse verleden! Leven langs de Limes Bodegraven Romeins Bodegraven is niet zo bekend in
Nadere informatieHet leger rond 70: een infanterist van het Tiende Legioen (l) en een ruiter van de hulptroepen, met een dreigend masker aan zijn helm.
Nijmegen, dat is bekend, heeft een Romeins verleden. Het is zelfs de oudste stad van Nederland. Maar er zijn eigenlijk verschillende Romeinse Nijmegens, want in de ruim vierhonderd jaar dat deze plaats
Nadere informatieDaar komen de Romeinen!
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Elena Smallenbroek 25 September 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/53728 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieNEDERLAND VAN TOEN TOT NU. Geschiedenis in gewone taal
NEDERLAND VAN TOEN TOT NU Geschiedenis in gewone taal Inhoud Inleiding 6 De hunebedden 10 De Romeinse limes 12 Willibrord 14 Karel de Grote 16 Hebban olla vogala 18 Floris de Vijfde 20 De Hanzesteden 22
Nadere informatieBarbaars of beschaafd?
Bronnenblad havo Werkwijze Hieronder staan bronteksten van Romeinse schrijvers. Ze gaan over het contact tussen Romeinen en Germaanse stammen. Wat moet je doen? Lees de bronteksten goed door en vraag je
Nadere informatiePraktische informatie
35 km 1,50 Lengte 35 kilometer Praktische informatie Begin-/eindpunt: Museum Het Valkhof, NS Station Nijmegen of Nijmeegs Uitburo/VVV, Keizer Karelplein 32h. Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59, Nijmegen.
Nadere informatieROMEINS BODEGRAVEN Een overzicht van en visie op de archeologische bewoningsresten
ROMEINS BODEGRAVEN Een overzicht van en visie op de archeologische bewoningsresten Wouter Vos, Joris Lanzing & Hans Siemons 2 Colofon Titel: Romeins Bodegraven. Een overzicht van en visie op de archeologische
Nadere informatieD E R O M E I N E N E N D E L I M E S I N Z U I D - H O L L A N D. Tekening: M. Valkhoff
D E R O M E I N E N E N D E L I M E S I N Z U I D - H O L L A N D Tekening: M. Valkhoff 2 Klik op een hoofdstuktitel om er rechtstreeks heen te gaan INHOUD De komst van de Romeinen 3 De Limes 3 Forten,
Nadere informatieBeroemde verhalen en overblijfselen uit de Romeinse Tijd
Beroemde verhalen en overblijfselen uit de Romeinse Tijd 53 voor Christus: Caesar verplettert Ambiorix In de late zomer van 53 voor Christus weet Julius Caesar met tien legioenen, zowat 50.000 soldaten
Nadere informatieOntdek Romeins. Nederland! 100 procent. eeuwen van vrede. met activiteiten in het hele land. special van de romeinenweek
special van de romeinenweek Romeins? 100 procent Gratis uitgave bij de Romeinenweek 29 april t/m 7 mei 2017 Ontdek Romeins In samenwerking met Historisch Nieuwsblad Nederland! met activiteiten in het hele
Nadere informatieIN HET VOETSPOOR DER ROMEINEN door M. Dolmans
IN HET VOETSPOOR DER ROMEINEN door M. Dolmans Op 27 januari 1988 hield de Leidse student geschiedenis M. Dolmans een lezing over een tocht die hij met een collega ondernam 'in het voetspoor van Varus'.
Nadere informatieLeven langs de Limes. 4 Tentoonstellingen over de Romeinse Limes in Zuid-Holland. Zwammerdam. nr. 4. Duik in het Romeinse verleden!
4 Leven langs de Limes 4 Tentoonstellingen over de Romeinse Limes in Zuid-Holland nr. 4 Zwammerdam Duik in het Romeinse verleden! De Limes: aan het begin van onze jaartelling kwam het zuidelijk deel van
Nadere informatieREFERENTIE DOORKIESNUMMER EMAILADRES ONDERWERP
PROVINCIE " UTRECHT Gemeente Woerden Aan de gemeenteraad Postbus 45 3440 AA Woerden R «J 1 1 JULI 2014 Ben. Ambt. Streefdat. Afschr.: Be^U) ^Jir BVO. DATUM NUMMER UW BRIEF VAN UW NUMMER BIJLAGE 3 juli
Nadere informatieDE ROMEINSE GRENS LANGS KLIK HIER VOOR DE INHOUD
FORT AAN DE RIVIER DE ROMEINSE GRENS LANGS KROMME- EN OUDE RIJN KLIK HIER VOOR DE INHOUD In de eerste eeuw na Christus bivakkeerden tienduizenden soldaten van het Romeinse leger in forten langs de Rijn.
Nadere informatieTijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.)
De Romeinse Limes Een Romeinse grens door Nederland Korte lesomschrijving Nederland is meerdere keren onderdeel geweest van grote rijken. De eerste keer was 2000 jaar geleden toen de Romeinen de baas waren
Nadere informatieRomeins verleden opnieuw beleven
Werkboek voor de visualisatie van het Romeins verleden in Nijmegen Romeins verleden opnieuw beleven inleiding missie historische achtergrond statement uitwerking partners en ontwikkelingen citymarketing
Nadere informatieDe renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!
De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit
Nadere informatieKlas 1: Grieken en Romeinen
Auteur Joyce Landman Laatst gewijzigd 19 November 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/66858 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieArcheologie op straat
Archeologie op straat waar kunt u nog wat zien in Nijmegen? 19 punten om te bezoeken A R C H E O L O G I E E N M O N U M E N T E N Wie op zoek is naar het verhaal van Nijmegen kan terecht in boeken, in
Nadere informatieArcheologie in Utrecht Informatie, adressen en procedures
Archeologie in Utrecht Informatie, adressen en procedures Utrecht.nl Archeologie in Utrecht De Utrechtse bodem zit vol waardevolle resten uit het verleden. Daarom mogen er vaak alleen onder bepaalde voorwaarden
Nadere informatieMinor Inleiding in de West-Europese archeologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013
Minor Inleiding in de West-Europese archeologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave
Nadere informatieULPIA NOVIOMAGUS 10 Gemeentelijk archeologisch onderzoek in Nijmegen Uitgave van het Bureau Archeologie september 2004
ULPIA NOVIOMAGUS 10 Gemeentelijk archeologisch onderzoek in Nijmegen Uitgave van het Bureau Archeologie september 2004 Doorsnede door de grachten van de Augusteïsche legerplaats ter hoogte van de Iepstraat.
Nadere informatieGallo-Romeinse Tempels in Gallia Belgica
2011 Gallo-Romeinse Tempels in Gallia Belgica De Romeinse invloed op tempelbouw in Germania Inferior Bachelorscriptie aangeboden aan: Dr. S. Stevens Departement Geschiedenis Faculteit Geesteswetenschappen
Nadere informatieZo leefden wij in de Gallo-Romeinse periode.
Zo leefden wij in de Gallo-Romeinse periode. Leerlingenbundel Vleeshuismuseum Stedelijke Musea Dendermonde 1. Tijdslijn voor onze gewesten De Gallo-Romeinse periode betekent de overheersing in onze gewesten
Nadere informatieDaguitstap naar Zeeuws-Vlaanderen
Davidsfonds Wortegem-Petegem nodigt je uit op zaterdag 16 juni 2018 Daguitstap naar Zeeuws-Vlaanderen Met veel plezier nodigen wij jullie uit voor een culturele daguitstap naar Zeeuws-Vlaanderen! Zeeuws-Vlaanderen
Nadere informatieVan niets tot wereldmacht.
Van niets tot wereldmacht. Latijn heeft Europa voor de eerste maal verenigd. Het ligt voor de hand dat wij Latijn nog steeds bestuderen: de Romeinen hebben als eersten in West-Europa een groot rijk hebben
Nadere informatie