Samen bouwen aan. Oosterhoutfamiliestad

Transcriptie

1 Samen bouwen aan

2 Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad

3 Jij maakt de stad! Met de visie Oosterhout familiestad heeft het gemeentebestuur een handvat voor de toekomst van de stad gecreëerd. Een kompas, dat onze koers bepaalt; voor de positionering van onze stad in de regio, maar vooral ook voor de wijze waarop wij in Oosterhout met elkaar willen samenleven. Om de vitaliteit van Oosterhout te behouden, kiezen we voor nauwe samenwerking met onze inwoners, ondernemers, instellingen en buren (de omliggende gemeenten). Het gemeentebestuur blijft, mede op basis van wat er leeft in de Oosterhoutse samenleving, de kaders voor het beleid stellen en geeft in grote lijnen aan hoe Oosterhout zich ontwikkelt. Die uitgangspunten vormen vervolgens de basis voor een gesprek met de inwoners, ondernemers, instellingen en buren. Zo bouwt de samenleving zelf aan Oosterhout familiestad. Deze 'Oosterhoutse aanpak' zorgt ervoor dat onze gemeente aantrekkelijk blijft om in te wonen, te werken of te recreëren. We rekenen op jou om mee te denken en mee te bouwen aan Oosterhout familiestad. Want jij maakt de stad! Helmi Huijbregts-Schiedon, Burgemeester 4 Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad Samen bouwen aan Oosterhout familiestad 5

4 Samen bouwen aan Oosterhout familiestad Oosterhout is een aantrekkelijke gemeente voor mensen die zoeken naar ruimte om te wonen, te werken of te recreëren. Opvallend zijn het groene karakter en de ruime opzet. Oosterhout verschaft werk aan mensen in veel verschillende sectoren. Het voorzieningenniveau is rijk met veel sportaccommodaties, theater De Bussel, alle scholen voor voortgezet onderwijs en het Amphia Ziekenhuis. De stad is veilig en de samenleving is overzichtelijk met korte lijnen. Deze kwaliteiten maken de gemeente bij uitstek aantrekkelijk en geschikt voor families, van grootouders tot kleinkinderen. Vandaar dat het gemeentebestuur heeft besloten om Oosterhout familiestad te maken tot het motto voor de verdere ontwikkeling van de gemeente in de periode tot Doel is het in stand houden en versterken van de kwaliteiten van Oosterhout. Het gemeentebestuur kan dat niet alleen. De gemeente werkt nauw samen met de inwoners, ondernemers en instellingen. De tijd is voorbij dat bestuurders in dikke beleidsnota s uitlegden hoe het verder moest met Oosterhout. Nieuwe ontwikkelingen komen juist in de samenleving op gang en worden niet gestuurd vanuit het gemeentehuis. Daarom willen de bestuurders gebruik maken van de kennis die er is onder de inwoners. De samenleving bestaat immers uit (ervarings-)deskundigen. Het zou zonde zijn geen gebruik te maken van die enorme kennisbank. Bestuur en organisatie winnen aan slagkracht als zij sneller signalen uit de samenleving weten op te pikken en adequater op deze signalen kunnen reageren. Ook wil het college waar nodig gebruik maken van de kennis van deskundigen van buiten de gemeente. Daarom wordt zoveel mogelijk samenwerking gezocht met omliggende gemeenten in de Dongemond-regio en West-Brabant, bijvoorbeeld op het gebied van toerisme en recreatie en de infrastructuur. Het gemeentebestuur blijft, mede op basis van wat er leeft in de Oosterhoutse samenleving, de kaders voor het beleid stellen. Binnen die kaders gaat het bestuur vervolgens de dialoog aan met de inwoner. Zo bouwen we samen aan Oosterhout familiestad. Hoe het doel wordt bereikt, is niet belangrijk. Waar het om gaat, is dát het doel wordt bereikt. Deze Oosterhoutse methode moet ervoor zorgen dat Oosterhout een aantrekkelijke gemeente blijft om te wonen, te werken of te recreëren. De uitdaging De uitdaging voor het gemeentebestuur is om de vitaliteit van Oosterhout te behouden en te versterken. Om een blik te werpen op de toekomst heeft het college eerst vijf 'vensters' vastgesteld. Ieder venster is een aandachtsgebied waar de gemeente invloed op kan uitoefenen. Het venster gunt een blik op de mogelijkheden die gemeente én inwoners hebben om Oosterhout familiestad op koers te houden. 6 Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad

5 Allereerst is er het venster op de bevolkingsopbouw. Uit onderzoek blijkt dat de stad snel vergrijst. In het verleden is ervoor gekozen om open plekken in de stad te gebruiken voor nieuwbouw. Die 'inbreidingen' werden vooral gevuld met fraaie appartementencomplexen voor ouderen. Die woningen trokken ook veel senioren van buiten de gemeente. Gevolg was dat de stad nog sneller vergrijsde. Die vergrijzing biedt kansen voor Oosterhout op het gebied van zorg en maakt het noodzakelijk om na te denken over extra voorzieningen, bijvoorbeeld in de vorm van woonzorgcomplexen of verzorgingshuizen. Daarnaast wil het college zich extra inspannen om jongere categorieën inwoners aan te trekken. Dat kan door te zorgen voor een aantrekkelijk woonmilieu voor deze groepen inwoners: ruim, groen en veilig. Ook moeten er huizen komen voor gezinnen met kinderen en jonge starters op de woningmarkt. Verder is het nodig voorzieningen voor jongeren, zoals scholen, te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Het venster op de bereikbaarheid is eveneens van groot belang. Uitgangspunt is dat de stad voor iedereen goed bereikbaar moet blijven. Parkeren dichtbij de voorzieningen in het centrum is belangrijk. Daarnaast blijft er behoefte aan een ruime parkeervoorziening aan de rand van het stadscentrum. Een hoogwaardige busverbinding met Breda moet Oosterhout aansluiten op het spoorwegennet. Het fietsverkeer naar het centrum dient te worden gestimuleerd, bijvoorbeeld door blijvend gratis fietsparkeren in de gehele binnenstad. Bij alle toekomstige ontwikkelingen in Oosterhout staat voorop dat de stad aantrekkelijk moet blijven. Aan dit venster op de stad mag niet worden getornd. De veelgeprezen groene gebieden in de stad mogen niet worden aangetast. Inbreiding kan alleen bij zeer hoge uitzondering. Bij reconstructies in het stedelijk gebied is de kwaliteit van de woonomgeving leidend. Dat betekent dat er nog scherper wordt gekeken naar bijvoorbeeld verkeerseffecten van woningbouw. Ook komt er aandacht voor innovatieve invullingen en vernieuwende architectuur. Op termijn moet ook worden geïnvesteerd in het aantrekkelijker maken van bestaande woonwijken uit de jaren 70 en 80. De ontwikkeling van de gemeente Oosterhout stopt uiteraard niet bij de stad. Met het venster op de stadsdorpen worden ook de drie kerkdorpen betrokken bij de ontwikkeling van de stad. Oosteind, Den Hout en Dorst leveren immers een belangrijke bijdrage aan het goede woonmilieu in de hele gemeente. Het college wil de identiteit van alle kernen overeind houden. De voorzieningen in de dorpen moeten op het huidige niveau blijven en waar mogelijk worden versterkt. Wel mag er van alle kernen een bijdrage worden verwacht in het overwinnen van uitdagingen die de hele gemeente te wachten staan, zoals het bouwen voor jonge gezinnen en starters. Gekozen is voor nieuwbouw aan de oostkant van de A27, waar een combinatie mogelijk is van wonen en bedrijvigheid, aansluitend bij bedrijventerrein Everdenberg. In totaal zouden daar tot 2020 in kleine clusters 1000 tot 1500 woningen kunnen worden gebouwd. In Dorst is er ruimte voor de bouw van 350 woningen bij Baarschot. Omdat de kwaliteit van Oosterhout niet alleen wordt bepaald door het bouwen van huizen, is er ook een venster op de samenleving vastgesteld. Iedere Oosterhouter moet volwaardig kunnen deelnemen aan die samenleving. De Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning is Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad 9

6 samen doen ning is een belangrijk instrument om die doelstelling te verwezenlijken. Ook de sociale samenhang verdient ondersteuning van de gemeente. Oosterhout heeft een bruisend verenigingsleven, getuige ook de vele culturele activiteiten en evenementen, zoals het Parkfeest, Floralia Country en het Blues Festival. Om nieuwe initiatieven een duwtje in de rug te geven, moet het organiserende verenigingen eenvoudiger worden gemaakt om bijvoorbeeld subsidie en vergunningen aan te vragen. Investeren in eigen stad Er is het college veel aan gelegen om het doel te bereiken: het behoud van de kernkwaliteiten van Oosterhout familiestad. In het meerjarenbeleidsplan zijn de ambities helder verwoord en vastgelegd. Het college wil díe opgaven realiseren die van belang zijn voor het uitvoeren van de strategische visie. De bereidheid om te investeren in de eigen stad is er. Door inkomsten van de verkoop van gronden en van Intergasaandelen komt er zestig miljoen euro vrij. Die financiële ruimte wordt gebruikt om de ambitie van Oosterhout familiestad te realiseren. Het geld komt ten goede aan voorzieningen voor de eigen inwoners. Een groot aantal omvangrijke projecten staat op stapel. De wijk Slotjes-Midden ondergaat een ware metamorfose: woningcorporatie Cires gaat 622 woningen slopen en circa 962 huizen bouwen in de huur- en koopsector. In het gebied Zwaaikom zijn maar liefst 1000 woningen gepland. Bedrijven aan het Wilhelminakanaal-Oost en de Koningsdijk maken plaats voor hoogwaardige woningbouw. De Zwaaikom wordt een gebied waar het goed toeven is en waar Oosterhout trots op kan zijn. Ook de projecten Vrachelen 4 en 5 komen aan bod met in totaal 700 woningen, een brede school en een sportcomplex. Het college start met de ontwikkeling van het Santrijngebied. Door verplaatsing van de school komt er ruimte voor een ondergrondse parkeervoorziening en woningbouw. In ieder geval wordt gestart met de realisatie van het Huis van Cultuur. De bibliotheek, het theater en film-theater De Bussel en H19 Centrum voor de Kunsten komen daarin onder één dak. Dit gebied wordt het culturele hart van de stad. Op termijn komt bij al die plannen ook nog woningbouw in Oosterhout-Oost en Dorst. Bij het 'venster op de stad' was al vastgesteld dat inbreidingen niet meer de voorkeur hebben. De bouw op open plekken in de stad tast immers het ruimtelijke en groene karakter van de stad aan. Voor jonge gezinnen met kinderen moeten er huizen met tuinen worden gebouwd. Daar is ruimte voor nodig. Redenen genoeg om te kiezen voor uitbreiding. De keuze viel op de 'sprong' over de A27, tussen de stad en Oosteind. Daar zou op termijn een combinatie mogelijk zijn van bedrijvigheid (aansluitend bij bedrijventerrein Everdenberg) en wonen. In totaal zouden daar 1000 tot 1500 woningen kunnen worden gebouwd. In Dorst is er ruimte voor de bouw van 350 woningen bij Baarschot. 10 Samen bouwen aan Oosterhout familiestad Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad 11

7 samen leven Streefbeeld Oosterhout komt er dus heel anders uit te zien. Al in 2010 zal de stad beter voldoen aan het streefbeeld van Oosterhout familiestad. De wijken zullen dan schoner en fraaier zijn. Oosterhouters voelen zich dan nog steeds veilig in hun stad. Ze kunnen over verbeterde fietspaden naar het centrum fietsen of met de Hoogwaardig Openbaar Vervoerverbinding naar het NS-station in Breda reizen. Wie een woning zoekt, heeft straks volop keus: er zijn enkele honderden nieuwe huizen bij gekomen. Werk is er ook te vinden, onder meer door de aanleg van een nieuw bedrijventerrein naast Everdenberg. Toerisme en recreatie wordt steeds belangrijker voor de werkgelegenheid: in recreatief Nederland staat Oosterhout familiestad op de kaart. Er is een goed sociaal beleid en er zijn meer culturele activiteiten en evenementen. Het onderwijsaanbod is nóg verder gegroeid. Kortom: er is al een belangrijk deel bereikt van de doelstellingen van Oosterhout familiestad. Nieuwe werkwijze Maar hoe wil de gemeente dat streefbeeld nu precies bereiken in de komende jaren? Het gemeentebestuur is zich ervan bewust dat alleen het bouwen van huizen niet genoeg is om Oosterhout aantrekkelijk te houden voor jongeren. Er moet veel meer gebeuren. Een bestuur kan de samenleving niet geheel naar eigen inzicht modelleren. Maar wel kan een gemeente bepaalde lijnen uitzetten aan de hand van de opvattingen en de expertise van inwoners. Om te blijven luisteren naar wat er in de samenleving speelt, is gekozen voor een nieuwe werkwijze: het alliantiemanagement. Bij deze Oosterhoutse methode blijven de raad en het college besturen op hoofdlijnen. Het grote verschil is dat niet meer uitsluitend in het stadhuis wordt bedacht wat er moet gebeuren. In het verleden werd bij het nadenken over de toekomst van de stad eerst een visie geschetst. Dan volgde een onderzoek naar welke maatregelen nodig waren om die visie te realiseren. Het accent kwam daarbij te liggen op de maatregelen zelf. Het college wil nu een andere logica volgen: het gaat om het doel en veel minder om de manier waarop dat wordt bereikt. De gemeente gaat nu écht de dialoog aan met mensen die verstand hebben van hun stad: de inwoners. Deze nieuwe aanpak is voor het eerst in de praktijk toegepast in de binnenstad in Het Oosterhoutse centrum heeft een belangrijke woonfunctie, heeft betekenis als uitgaansgebied en is een van de belangrijkste dragers van de lokale economie. Vanuit die invalshoeken wil de gemeente de vitaliteit en aantrekkelijkheid van het centrum versterken. De ambtelijke regie is in handen van één persoon: de alliantiemanager, die in dit geval ook stadscoach wordt genoemd. Horeca, winkeliers en bewoners worden betrokken bij de aanpak van de binnenstad. Maar: iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid. Problemen die niet voor de gemeente zijn, gaat de gemeente ook niet aanpakken. Die moeten de betrokkenen zelf oplossen. Eerste stap in dit project was dus het afspreken wat wiens verantwoordelijkheid is. 12 Samen bouwen aan Oosterhout familiestad Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad 13

8

9 De stadscoach is in dit geval degene die de samenwerkingsverbanden legt. Dat kunnen voor de aanpak van kleinere dingen ook tijdelijke allianties zijn, die na het oplossen van een bepaald probleem weer ophouden te bestaan, zoals de opknapbeurt van de Klappeijstraat in het uitgaanscentrum. In samenspraak wordt de straat opgeknapt. De horecaondernemers pakken de gevels van de cafés aan en de gemeente neemt de bestrating onder handen. Met als resultaat een zeer fraaie en sfeervolle straat. Flexibele organisatie De aanpak van de binnenstad omvat veel aspecten op het gebied van onder meer veiligheid, huisvesting, cultuur en economie. In de gemeentelijke organisatie vallen die aspecten onder verschillende afdelingen. Mede daarom is gekozen voor de aanpak met alliantiemanagers. Zij behoren niet tot één afdeling maar vallen rechtstreeks onder het college. Voordeel is dat deze werkwijze helpt de ambtelijke organisatie flexibel te maken: mensen van diverse afdelingen kunnen vanwege hun deskundigheid meteen worden ingezet voor een project als dat nodig is. Dat is mede van belang omdat de bestuurlijke agenda immers niet door het college wordt bepaald, maar door de buitenwereld. Voor actuele problemen kunnen ook deskundigen van buiten het gemeentelijk apparaat worden ingehuurd. Voorbeeld daarvan is de inzet van een Rotterdamse politie-expert op het gebied van de veiligheid in de horeca in het centrum. Inmiddels zijn er drie alliantiemanagers aan het werk: behalve voor de binnenstad, is er ook een alliantiemanager die zich bezighoudt met de samenleving en één die zich richt op jongeren. Het programma Samenleving is, zoals de naam al aangeeft, heel breed. In het meerjarenbeleidsplan heeft het college vastgelegd dat iedere Oosterhouter volwaardig moet kunnen deelnemen aan de samenleving en dat burgers tegelijkertijd hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. De Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning is een belangrijk instrument om die doelstelling te verwezenlijken. Daarnaast kent de Oosterhoutse samenleving een groot organiserend vermogen, dat tot uitdrukking komt in de veelheid aan verenigingen en evenementen. Het gemeentebestuur erkent het belang van dit maatschappelijk kapitaal, dat echter in handen is van een zeer actieve maar kleine groep mensen. Aan de andere kant zijn er ook regelmatig nieuwe initiatieven, die om meerdere redenen niet echt van de grond komen. Vaak komt dat doordat de enthousiaste initiatiefnemers geen ervaring hebben op het organisatorische vlak. De gemeente is er dan ook op gespitst om mogelijke nieuwe ontwikkelingen te ondersteunen, bijvoorbeeld via vrijwilligersbeleid of het vereenvoudigen van gemeentelijke regelgeving. Dat kan echter ook door een 'maatschappelijke adoptie'. De gemeente kan mensen met organisatorische ervaring koppelen aan inwoners die nieuwe ideeën hebben maar niet weten hoe ze die moeten uitvoeren. Na de zomer van dit jaar gaat dit deelproject 16 Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad samen werken Samen bouwen aan Oosterhout familiestad 17

10 van start. De kleine groep van organisatoren kan daardoor worden verbreed zodat evenementen ook in de toekomst blijven voortbestaan. Het gemeentebestuur wil een klimaat creëren waarin nieuwe initiatieven kunnen groeien. De operatie Jong richt zich op de jongere inwoners. In de familiestad die Oosterhout graag wil zijn, moet volop ruimte worden gegeven aan de kinderen en kleinkinderen. Om Oosterhout in de nabije toekomst jong, vitaal en dynamisch te laten blijven, moeten groepen jonge inwoners aan de stad verbonden blijven. Daarom is het van belang te investeren in voorzieningen voor deze categorie, zoals het bouwen van meer grondgebonden woningen voor jongeren en starters op de woningmarkt. Ook valt hieronder het actief ondersteunen van evenementen voor de jeugd, het streven naar middelbaar- of hoger beroepsonderwijs en het ondersteunen van initiatieven voor een discotheek. Een en ander moet in nauwe samenspraak met de jongeren zelf gebeuren. De vaders en moeders van de kleinsten krijgen de vraag waaraan zij behoefte hebben en de Oosterhoutse studenten wordt gevraagd aan welke voorwaarden Oosterhout moet voldoen om hen aan de stad te binden. Thuis in Oosterhout familiestad Deze drie bijzondere programma s draaien nu volop. Maar daar blijft het niet bij. De 'Oosterhoutse methode' kan en zal bij veel plannen worden toegepast. De gemeentelijke organisatie zal flexibeler worden en beter en sneller kunnen inspringen op wat er leeft in Oosterhout. In overleg en in overeenstemming met de inwoners kan er worden geïnvesteerd in de stad en de kerkdorpen. Alleen op die manier kan er sprake zijn van een breed gedragen aanpak. En zo kan Oosterhout in 2020 nog steeds een groene, ruim opgezette, veilige en overzichtelijke gemeente zijn met een rijk geschakeerde werkgelegenheid en een ruim palet aan voorzieningen en korte lijnen. De hele familie, van jong tot oud, zal zich thuis voelen in Oosterhout familiestad. samen spelen 18 Samen bouwen aan Oosterhoutfamiliestad

11 postadres Postbus 10150, 4900 GB Oosterhout bezoekadres Slotjesveld 1 Oosterhout telefoon (0162) fax (0162) stadhuis@oosterhout.nl internet ontwerp en opmaak Loonen in vorm, Oosterhout fotografie Casper van Aggelen, Maria van der Heyden druk De Hoog Dombosch, Oosterhout