mutualistische WEERGALM TIJD OM EEN TANDJE BIJ TE STEKEN! SENIOREN Niet met onze tips SEPTEMBER 2015 BELGEN TE WEINIG NAAR DE TANDARTS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "mutualistische WEERGALM TIJD OM EEN TANDJE BIJ TE STEKEN! SENIOREN Niet met onze tips SEPTEMBER 2015 BELGEN TE WEINIG NAAR DE TANDARTS"

Transcriptie

1 mutualistische BELGIË P.B. BRUSSEL X BC 9865 WEERGALM SENIOREN SEPTEMBER 2015 Voetverzorging: wie doet wat? Speel niet met je voeten! Gezond eten, moeilijk en duur? Niet met onze tips Programma S Academie september - januari BELGEN TE WEINIG NAAR DE TANDARTS TIJD OM EEN TANDJE BIJ TE STEKEN! Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant / Editie SENIOREN / Speciale editie 2015 Verantwoordelijke uitgever: M. Michiels - Zuidstraat Brussel / ISSN / Afgiftekantoor: Brussel X / P409911

2 Jef Baeck voorzitter van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant Houd de dief! Mutualistische Weergalm Senioren Speciale editie 2015 Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Michel Michiels REDACTIE Dienst Infocom VORMGEVING Dienst Infocom FOTO S Shutterstock, istock DRUK Dessain OPLAGE exemplaren EDITIE Senioren: vanaf 60 jaar September 2015 REDACTIEADRES infocom@fsmb.be Dit document heeft slechts een informatieve waarde. De uitgever is niet aansprakelijk voor gebeurlijke fouten. 02 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN Het besef dat deze regering van verenigd rechts echt van plan is het sociale weefsel stelselmatig te vernietigen, begint nu druppelsgewijs door te sijpelen. Het optrekken van de pensioenleeftijd, de jacht op de bruggepensioneerden en de werklozen, de besparingen op de begroting voor de gezondheidszorg wijzen allemaal in die richting. Deze regering deinst er ook niet voor terug om de 'dirty tricks' van het kapitalistische systeem uit de kast te halen door de slachtoffers met een schuldgevoel op te zadelen: 'de crisis is de schuld van de werklozen en het tekort in de sociale zekerheid is de schuld van de senioren en de patiënten'. Dit is ronduit schandalig. Niemand staat te springen om zijn job te verliezen, oud of ziek te worden. Daarentegen, schijnen deze dames en heren aan geheugenverlies te lijden wat de crisis van 2008 betreft en het paniekvoetbal om de banken met overheidsgeld uit de nood te helpen (met als resultaat dat de overheidsschuld de pan uitrijst en de financiële wereld daarover moord en brand schreeuwt. Dat is nog het toppunt!). Maar goed, voor deze regering van de banken zit er een zekere logica achter dit beleid met twee maten en gewichten. Vanuit diezelfde logica haalt ze systematisch uit naar de verdedigers van de werknemers en naar diegenen die met een sociale uitkering moeten rondkomen: voor de ziekenfondsen eist ze meer controle terwijl dit al de meest gecontroleerde sector is (bedrijfsrevisoren, auditcomité, Riziv, Controledienst voor de Ziekenfondsen) en bij de vakbonden wil ze een belangrijk deel van hun historische rol weghalen, namelijk de verdediging van de werknemers die hun job verloren hebben, dus het beheer van de werkloosheidsuitkeringen. Deze manoeuvres hebben als achterliggende bedoeling om deze organisaties te muilkorven en de weerstand van de werknemers te breken. Het is in die zin dat we moeten begrijpen waarom er plots een oplijsting van het overheidsaandeel in overheidsbedrijven en gemengde bedrijven wordt gevraagd. De achterliggende bedoeling is uiteraard om die sectoren te privatiseren. Op termijn betekent dit dat de gemeenschap er alleen maar armer op zal worden en dat we meer zullen moeten betalen voor een slechtere dienstverlening. Ook dat moeten we optellen bij de weigering om belasting te heffen op inkomsten uit kapitaal. Bovendien zou de N-VA met tegenzin een afgezwakte belasting kunnen aanvaarden maar alleen op voorwaarde dat dit wordt gecompenseerd door kostenbesparingen in de sociale zekerheid. De politieke bedoeling van dit standpunt is duidelijk: de solidariteit tussen de mensen verbreken en het egocentrische, nationalistische hokjesdenken aanmoedigen. Het leitmotiv van deze ongeluksregering is besparen. Tegen beter weten in, want het staat vast dat ze op die manier de economie zal kapotbesparen. De burgers hard aanpakken en het kapitaal ongemoeid laten, dat is de gemeenschap bestelen om een flinterdunne minderheid op haar wenken te kunnen bedienen. Maar er is nog een sprankeltje hoop: door het gebrek aan samenhang en de vele interne spanningen binnen dit bikkelharde kibbelkabinet is het niet uitgesloten dat deze regering vroeg of laat over haar eigen voeten struikelt. Democratie, de echte, is vóór alles een kwestie van gelijkheid. En dat zullen zij die het leiderschap als hun erfdeel beschouwen, de aanhangers van een economisch en sociaal liberalisme dus, nooit aanvaarden. Om de uitgebluste democratie opnieuw tot leven te brengen, moeten we ijveren voor de emancipatie van het individu door de mensen via een gepaste opleiding alle kansen te geven op een waardevol leven. En net daarom zijn een sterke sociale zekerheid en een degelijke gezondheidszorg onmisbaar. Jef Baeck voorzitter

3 INHOUD Speel niet met je voeten! Blijf je voeten verwennen, ook als ze weggestoken zitten in dichte schoenen. Bij problemen kan je terecht bij een pedicure, gespecialiseerde voetverzorger of podoloog. Vallen: beter voorkomen dan genezen! Maar liefst één op de drie ouderen valt jaarlijks één keer en vrouwen vallen dubbel zoveel als mannen. Hoog tijd dus om er iets aan te doen! 06 Tips voor je portemonnee Gezond eten, moeilijk en duur? Niet met onze tips! En ook al heeft gezondheid geen prijs, waarom meer uitgeven dan nodig? Ook hiervoor geven we je enkele bespaartips! 12 Het ABC tegen osteoporose De drie pijlers om osteoporose af te remmen: actief, buitenlucht, calcium. 08 Tijd om een tandje bij te steken! De helft van de Belgen gaat te weinig naar de tandarts. En opgelet, vanaf volgend jaar moet je meer betalen als je niet regelmatig naar de tandarts gaat! 14 News Een kort overzicht van de laatste nieuwigheden binnen jouw mutualiteit en de ziekte- en invaliditeitsverzekering Evenwicht en variatie De basis voor een gezonde voeding. Programma S Academie Onze vzw S'Academie stelt haar programma van september 2015 tot januari 2016 aan je voor. Een mix van ontdekkingen in eigen land, verblijven in het buitenland, interessante lessenreeksen, verrassende wandelingen en nog veel meer... MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 03

4 Speel niet met je voeten! De herfst kondigt zich op kousenvoeten aan, en dan verstoppen we onze voeten weer in dikke kousen en gesloten schoenen. Toch mag je niet vergeten om je voeten te blijven verwennen om problemen te voorkomen... Gemakkelijke schoenen zijn een must voor gezonde voeten, geef dus voorrang aan het comfort en niet aan de look. Een combinatie van beide is natuurlijk wel mooi meegenomen. Voor je schoenen kies je best ademend materiaal zoals leder, voor je kousen absorberend materiaal zoals katoen. Wissel niet alleen dagelijks van kousen, maar wissel ook af met je schoenen. En wen eerst aan nieuwe schoenen voordat je ze een ganse dag aandoet. Blaren ontstaan immers door druk en wrijving van je huid tegen je schoenen, meestal na lange wandelingen of bij nieuwe schoenen. De opperhuid begeeft het een beetje en eronder stapelt lymfevocht op. Als de blaar niet open is, prik ze dan zeker niet zelf open, want infecties treden makkelijker op bij open blaren. Een bezoekje aan een pedicure/voetverzorger voor een preventieve basisverzorging van je voeten kan natuurlijk nooit kwaad. Maar een vijl en nagelknipper zijn heus geen gadgets voor in de handtas, het zijn echt wel nuttige instrumenten. Knip je nagels wekelijks recht bij en scrub je hielen en zolen regelmatig. Onze voetzool heeft een verdikte huidlaag om zich te beschermen tegen de druk van ons lichaam. Als de bovenste laag van je huid te dik wordt, ontstaat er eelt. Ook een eksteroog of likdoorn zijn een soort eelt. Door de geconcentreerde druk op één plaats groeit het eelt bij een likdoorn als een omgekeerde piramide naar binnen. En de punt van die piramide kan een zinderende pijn veroorzaken als hij een zenuw of bot prikkelt. Ga je wel eens zwemmen of naar de sauna? Gebruik dan zeker het ontsmettende voetbad en draag badslippers aan de rand van openbare douches, wellnesszones en zwembaden. Gebruik niet te veel zeep bij de dagelijkse wasbeurten van je voeten en droog je voeten altijd goed af, zeker tussen de tenen. Heel wat mensen hebben immers last van voetschimmel zonder het te beseffen. Doorgaans begint de schimmel tussen de vierde en vijfde teen en moet je je tenen echt opensperren om de witte verkleuring, schilfertjes of kloofjes te zien. Nochtans is het belangrijk om een voetschimmel goed te verzorgen. Je kan er anderen mee besmetten en na een tijdje breidt de schimmel zich uit naar de rest van je voet en je nagels. Net als schimmels houden ook wratten van vochtige plaatsen. Je loopt ze dan ook makkelijk op als je op blote voeten rondloopt in de buurt van water, in het water zelf kan je geen wratten opdoen. De ontsmettende voetdouche in zwembaden beschermt alleen tegen schimmels en niet tegen wratten, want die worden veroorzaakt door een virus dat zich vlot verplaatst van de ene naar de andere persoon. Wratten kunnen overal op je lichaam voorkomen, maar zijn onder je voeten het vervelendst omdat je ze naar binnen duwt door erop te lopen. 4 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN

5 VOETVERZORGING WIE DOET WAT? PEDICURE/VOETVERZORGER PODOLOOG Meestal schoonheidsspecialist Basisverzorging: nagels knippen en eelt verwijderen. Paramedicus Onderzoekt en behandelt voetproblemen, maar ook problemen elders in je lichaam (knie, heup, rug, nek) die met je voeten te maken hebben. Doet ook biomechanisch onderzoek van je stappatroon. Te raadplegen op voorschrift bij voetproblemen of door diabetespatiënten voor de halfjaarlijkse controle binnen het zorgtraject. GESPECIALISEERDE VOETVERZORGER Vroeger medische pedicure Gespecialiseerd in problemen met de voeten: likdoorn, voetschimmel, ingegroeide teennagel,... De aangewezen voetverzorger voor diabetespatiënten! Bronnen: NVSM - Thuiszorgcentrum DE SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT TEN VOETEN UIT! Bezoek een podoloog of voetverzorger in een van onze medische centra César De Paepe! De raadplegingen vinden op afspraak plaats, een gedetailleerd uurrooster vind je op medische-centra-cesar-de-paepe. Niet goed te been? Dan kan je via een beroep doen op ons thuiszorgcentrum voor een podoloog of (gespecialiseerde) voetverzorger aan huis! 60+ ers krijgen een tussenkomst van 6,50 euro per pedicurebehandeling en van 9,50 euro per podologiebehandeling. Wie jonger is dan 60 krijgt deze terugbetalingen enkel op voorlegging van een medisch attest. Steunzolen nodig? Onze Medishop werkt samen met bandagisten en orthopedisten voor materiaal op maat! MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 5

6 TOEGANKELIJKE VOEDING GEZOND ETEN, MOEILIJK EN DUUR? NIET MET DEZE TIPS! Gezonde voeding hoeft niet duur, saai, ingewikkeld of tijdrovend te zijn. Met deze tips kom je al een heel eind verder. Laat je niet misleiden door reclame Kies voor kraantjeswater en laat de plastic flessen in de winkel staan: dat is goed voor het milieu en even goed voor je gezondheid. Groenten en fruit De algemene regel luidt: voorbewerkte, verwerkte en kant-en-klare producten zijn doorgaans duurder dan verse, onbewerkte producten. Æ ÆKies voor seizoensgroenten en -fruit. Æ ÆLosse groenten en fruit zijn vaak goedkoper dan verpakte producten. Æ ÆDiepvriesgroenten zijn een goed alternatief voor verse groenten: ze zijn lang houdbaar en vaak ook goedkoper. Durf te kiezen voor witte producten. Melk is tenslotte melk Merkproducten staan in de winkelrekken meestal op ooghoogte. Kijk dus ook eens in de onderste, minder in het oog springende rekken. Vergelijk de prijs per gewicht en focus je niet enkel op de grootte van de verpakking. GEZONDE KOOK- EN BAKTIPS Æ ÆLaat groenten en aardappelen niet te lang in water liggen. De smaak en hoeveelheid vitaminen verminderen met de minuut. Æ ÆKies voor een olie of vloeibare margarine om je maaltijd klaar te maken. Hoe harder een vetstof, hoe meer slechte (verzadigde) vetten. Æ ÆVarieer in vetarme bereidingswijzen: vis in papillot in de oven, vlees op de grill, groenten in de wok, aardappelen koken of stomen, 6 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN Bron: Logo Oost-Brabant

7 TOEGANKELIJKE GEZONDHEID Bespaar op je gezondheidsbudget! Er wordt vaak gezegd dat gezondheid geen prijs heeft. Maar waarom zou je meer geld uitgeven dan nodig is? Wij geven je graag enkele tips om je gezondheidsbudget terug te dringen. VRAAG EEN GLOBAAL MEDISCH DOSSIER (GMD) BIJ JE HUISARTS Iedereen kan een globaal medisch dossier laten openen door zijn huisarts. In je GMD worden niet alleen je medische gegevens bijgehouden, waardoor de communicatie tussen je huisarts en andere zorgverleners verbetert. Het GMD is ook goed voor je portemonnee want zo betaal je 30 % minder remgeld (je persoonlijk aandeel na tussenkomst van je ziekenfonds) bij je huisarts. Bovendien kost het GMD je niets extra, want het wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds! Wie tussen 45 en 75 jaar oud is, heeft recht op de preventiemodule. Dit is een medische check-up door de huisarts, waarbij zes belangrijke preventiepunten onderzocht worden. Deze check-up, ook wel GMD+ genoemd, wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds. KIES EEN GECONVENTIONEERDE ARTS Geconventioneerde artsen rekenen de officiële tarieven aan, waardoor je als patiënt alleen het remgeld, namelijk het verschil tussen het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald en het ereloon dat bepaald is in het tarievenakkoord, moet betalen. Niet-geconventioneerde artsen mogen daarentegen hun tarief vrij bepalen. Het ereloonsupplement dat bovenop het officiële tarief komt, is altijd ten laste van de patiënt! Is jouw arts geconventioneerd? Check het in de tool Vind een arts, kinesist, tandarts op fsmb.be of vraag het na bij een van onze raadgevers. VRAAG EEN VOORSCHRIFT OP STOFNAAM OF EEN GENERISCH GENEESMIDDEL Generische geneesmiddelen zijn exacte kopieën van de originele merkgeneesmiddelen. Ze bevatten dezelfde actieve bestanddelen, in dezelfde hoeveelheid en met dezelfde kwaliteit. Ze hebben dus precies dezelfde therapeutische werking als het originele geneesmiddel, maar zijn wel goedkoper! Als een arts een medicijn voorschrijft, kan hij bovendien kiezen om het voor te schrijven op stofnaam en dus geen merk te vermelden. Als je een voorschrift op stofnaam aan je apotheker geeft, is die verplicht om het goedkoopste geneesmiddel af te leveren. KIES EEN MEERPERSOONSKAMER Als je kiest voor een gemeenschappelijke of tweepersoonskamer, mag het ziekenhuis je geen supplementen aanrekenen. Voor een eenpersoonskamer bestaat er geen wettelijk vastgelegde limiet voor de kamersupplementen. Als je voor een eenpersoonskamer kiest, mag iedere arts, geconventioneerd of niet, je bovendien ereloonsupplementen aanrekenen. Financieel gezien is een eenpersoonskamer dus af te raden. Bij dagopname werden de ereloonsupplementen in een gemeenschappelijke en tweepersoonskamer recent ook afgeschaft. Voortaan gelden bij oneday-clinic dus dezelfde regels als bij een langer ziekenhuisverblijf. LAAT JE DOORVERWIJZEN DOOR JE HUISARTS Als je huisarts je doorverwijst, krijg je een extra tussenkomst van 5 euro (2 euro als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming) voor een raadpleging bij een specialist. Dit systeem noemt echelonnering. Opgelet! Je krijgt de extra tussenkomst slechts 1x per kalenderjaar per specialisme en je moet over een GMD beschikken. Naast deze algemene tips hebben sommige mensen ook recht op een verhoogde tegemoetkoming, en de maximumfactuur zorgt voor een plafond aan je gezondheidsbudget. Je vindt alle info hierover op onze site en natuurlijk geven onze raadgevers je graag een extra woordje uitleg. Check fsmb.be om nog meer te besparen met onze voordelen! MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 7

8 Ik flos niet meer en raak geen tandenstoker aan Ook m n tandenborstel laat ik rustig in m n beker staan Ik eet alleen maar suikerzoet, ik snoep de hele dag maar raak Want dan heb ik snel een gaatje, en een afspraak! BELGEN TE WEINIG NAAR TANDARTS TIJD OM EEN TANDJE BIJ TE STEKEN! In Het is altijd lente in de ogen van de tandarts-assistente maakte zanger Peter de Koning maar wat graag een afspraak bij de tandarts. Twintig jaar na zijn hit, wordt zijn voorbeeld nog altijd niet goed gevolgd, want de helft van de Belgen gaat te weinig naar de tandarts. En opgelet, vanaf volgend jaar moet je meer betalen als je niet regelmatig naar de tandarts gaat! beste of slechtste leerling van het land. Die eer gaat naar het Oost-Vlaamse De Pinte (67 %) en het Naamse Viroinval (32,3 %). Qua leeftijd is er dan weer een verschil in de bezochte specialisten. Een orthodontist wordt quasi enkel door tieners en jongvolwassenen bezocht. Niet onlogisch, want orthodontisten zijn gespecialiseerd in de vorm, groei en ontwikkeling van het gebit en de verbetering ervan door middel van beugels. Parodontologen, de specialisten van het tandvlees, krijgen dan weer vooral oudere patiënten over de vloer. 8 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN Om iedereen attent te maken op het belang van een regelmatig tandartsbezoek, lanceren wij onze campagne Kiezen voor je tanden. Een broodnodige actie, want uit de cijfers van het Intermutualistisch Agentschap blijkt dat slechts één op de twee Belgen regelmatig naar de tandarts gaat. De provincie Vlaams-Brabant (53,8 %) scoort iets beter dan het gemiddelde, maar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (44,7 %) ligt onder het landelijk gemiddelde. Meer nog, in Brussel neemt het tandartsbezoek zelfs licht af, terwijl er elders een geringe stijging merkbaar is. De Brusselse 75+ ers zijn dan weer een lichtpuntje, zij gaan vaker dan de rest van hun leeftijdsgenoten naar de tandarts. Al moet dit wel met een korreltje zout genomen worden, een goede tandzorg van jongs af aan helpt latere problemen immers te voorkomen. En hoewel de algemene regionale verschillen miniem zijn, zijn er toch enkele fikse uitschieters. In ons werkgebied liggen de meest en minst regelmatige tandartsbezoekers met Pepingen (60,3 %) en Sint-Joost-ten-Node (39,7 %) twintig procent uit elkaar. Toch zijn zij zeker nog niet de Een zure drank gedronken of iets zuur gegeten? Wacht een uurtje om je tanden te poetsen! De combinatie van zuur en borstelen doet je tanden immers sneller verslijten. NIET NAAR DE TANDARTS, MEER BETALEN Het geringe tandartsbezoek heeft niet alleen gevolgen voor ons gebit, vanaf volgend jaar zal het ook voelbaar zijn in onze portemonnee. Als je in 2015 niet naar de tandarts gaat, zal je in 2016 immers meer uit eigen zak moeten betalen (uitgezonderd preventieve zorg, raadplegingen en orthodontie). Dat is vastgelegd in het akkoord tandartsen-ziekenfondsen. Deze maatregel geldt niet voor kinderen en voor personen met recht op de verhoogde tegemoetkoming is er uitstel tot 1 december Nochtans hebben we geen echte reden om niet regelmatig naar de tandarts te gaan, dat verklaarde althans bijna de helft van de bevraagden in het onderzoek naar de mondgezondheid van de Belgische bevolking. Een klein kwart gaf aan niet

9 Tandglazuur is het hardste weefsel van het menselijk lichaam. KIEZEN VOOR JE TANDEN Een volwassene produceert 1 tot 1,5 liter speeksel per dag. naar de tandarts te gaan door het ontbreken van symptomen. Angst (18 %) en financiële drempels (16 %) vervolledigen de top van de redenen om niet naar de tandarts te gaan. Een beperkte toegankelijkheid tot de tandarts of het niet belangrijk vinden van het tandartsbezoek werd bijna nooit aangehaald als reden. Hoewel de financiële drempel niet de grootste reden is voor het niet bezoeken van de tandarts, willen we je er toch op wijzen dat het belangrijk is om na te gaan of jouw tandarts de tariefafspraken volgt. Want maar liefst één derde van de Belgische tandartsen (37,36 %) doet dit niet, en is dus vrij om supplementen aan te rekenen. In Vlaams-Brabant loopt dit aantal zelfs op tot 42,61 %. Is jouw tandarts geconventioneerd? Check het in de tool Vind een arts, kinesist, tandarts op fsmb.be of vraag het na bij een van onze raadgevers. KWALITATIEVE, TOEGANKELIJKE TANDZORG VOOR IEDEREEN! Om kwaliteitsvolle tandzorg voor iedereen toegankelijk te maken, biedt de Socialistische Mutualiteit Brabant twee tandverzekeringen op maat van ieders behoeften: Dentimut First en Dentimut Plus. Bovendien kan je in onze medische centra César De Paepe terecht voor tandzorg tegen een geconventioneerd tarief! Onze kwaliteitsvolle dekking voor tandzorg, Dentimut First, is automatisch inbegrepen in onze aanvullende verzekering. Je betaalt er dus geen cent extra voor! Maar je krijgt wel een volledige terugbetaling van het remgeld voor raadplegingen en preventieve behandelingen bij de tandarts, en dit ongeacht je leeftijd. Daarnaast biedt Dentimut First tussenkomsten voor orthodontie en implantaten. Zo krijg je tot 175 euro terug voor tandprotheses en tandimplantaten. Voor een nog uitgebreidere dekking kan je je Dentimut First-verzekering aanvullen met Dentimut Plus. Onze XXL tandzorgverzekering biedt je terugbetalingen tot 1200 euro/jaar en dit tegen betaalbare premies. Alle informatie en de voorwaarden van onze tandverzekeringen vind je op fsmb.be of in onze Dentimut-gids. In onze medische centra César De Paepe kan iedereen terecht voor kwalitatieve, toegankelijke zorg. We bieden onder meer raadplegingen bij algemene artsen, tandartsen, oogartsen en diëtisten tegen een geconventioneerd tarief. Onze leden krijgen bovendien het remgeld terugbetaald voor de meest courante verstrekkingen en 15 % korting op de levering/herstelling van een tandprothese. Op vind je een volledig overzicht van onze medische centra en de raadplegingen. Bronnen - NVSM - Dienst Gezondheidsbevordering - Intermutualistisch Agentschap: IMA-AIM Atlas - Interuniversitaire Cel Epidemiologie: Eindrapport Dataregistratie- en evaluatie mondgezondheid Belgische bevolking ( ) MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 9

10 GEZONDE VOEDING BASIS VOOR GEZONDE VOEDING EVENWICHT & VARIATIE Ouder worden, kan je niet tegenhouden. Maar je kan er wel voor zorgen dat moeder natuur geen snelheidsrecords breekt op jouw weg naar de ouderdom! Gezond eten en voldoende bewegen, zijn de sleutels tot succes! Terwijl 60+ ers vaak te veel en te ongezond eten, worden bij 70+ ers steeds meer voedingstekorten vastgesteld door te weinig of te eenzijdig eten. Evenwicht en variatie zijn dus op elke leeftijd de sleutelwoorden voor een gezonde voeding. Maar met het ouder worden, daalt de energiebehoefte en vaak ook de eetlust. Nochtans hebben senioren evenveel mineralen en vitaminen nodig als jonge adolescenten. De juiste voeding is dus cruciaal om ondervoeding en het risico op futloosheid, infecties, complicaties bij ziekte en een trager herstel tegen te gaan. Ongezonde voeding leidt dan weer tot typische klachten als overgewicht, te hoge bloeddruk en te hoge cholesterol. Niet alleen de eetlust, maar ook het dorstgevoel vermindert. Toch wil dat niet zeggen dat je minder moet drinken, integendeel. Als je niet op tijd en voldoende drinkt, bestaat er kans op uitdroging. Drink dus minstens anderhalve liter, of 8 tot 10 glazen, per dag. Liefst water, plat of bruisend; thee en koffie kunnen ter afwisseling. Frisdranken, vruchtensappen, wijn, bier en alcoholische dranken beperk je best tot 1 of 2 glazen per dag. Ook de spiermassa en spierkracht gaan achteruit, waardoor het skelet broos wordt en de kans op botbreuken toeneemt. Eiwitten en calcium zijn belangrijke bouwstenen voor je spieren en botten. Bouw ze dus zeker niet af, maar drink evenveel melk als je kleinkinderen! Meer hierover in het artikel Het ABC tegen osteoporose op pagina 12. En ook de smaakpapillen verslijten. Om het smaakverlies te compenseren, wordt vaak suiker of zout toegevoegd, maar te veel zout kan de bloeddruk verhogen en te veel suiker verhoogt het risico op overgewicht en diabetes. Zorg er voor dat je voeding zijn natuurlijke smaak zoveel mogelijk behoudt, en laat aardappelen en groenten dus niet in water liggen en niet langer koken dan nodig. Naast water en melkproducten, zijn bruin brood, aardappelen, fruit en groenten onmisbare ingrediënten van een gezonde seniorenvoeding. Volle graanproducten (bruin brood, rijst, volkoren deegwaren), aardappelen, peulvruchten, groenten en fruit zijn immers rijk aan voedingsvezels en samen met voldoende water hebben deze een positief effect bij suikerziekte, overgewicht en constipatie. Bronnen: NICE (Nutrition Information Center) / VIGeZ (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie) 10 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN

11 VALPREVENTIE Vallen: BETER VOORKOMEN DAN GENEZEN! Het risico op vallen stijgt naarmate je ouder wordt, maar liefst één op de drie ouderen valt jaarlijks één keer en vrouwen vallen dubbel zoveel als mannen. De gevolgen van een val zijn vaak lichamelijk, psychisch en financieel zwaar. Hoog tijd dus om er iets aan te doen! Jaarlijks valt ongeveer één op de drie 65+ ers, en met de leeftijd stijgt ook het valrisico. Want van de thuiswonende 80+ ers valt de helft jaarlijks. In de woonzorgcentra hebben bijna alle bewoners daarenboven een verhoogd valrisico. Er zijn verschillende oorzaken die een valpartij kunnen uitlokken: evenwichtsproblemen, een lage bloeddruk, slecht zicht, verkeerd schoeisel, onveilig gedrag en een onveilige omgeving. Hoe meer risicofactoren je hebt, hoe groter je kans om te vallen. Op oudere leeftijd kan zo n val ernstige gevolgen hebben: breuken en andere lichamelijke letsels, zoals verstuikingen en snijwonden, komen vaak voor. Andere gevolgen zoals valangst, verlies van zelfvertrouwen, depressie, sociaal isolement en toegenomen zorgafhankelijkheid zijn minder zichtbaar, maar hebben een grote invloed op het welbevinden en de zelfstandigheid. VAN SLAAPPILLEN KAN JE VALLEN In Vlaanderen slaapt ongeveer één derde van de 65-plussers met een slaapmiddel. In woonzorgcentra loopt dit cijfer zelfs op tot de helft van de bewoners. Slaapmiddelen werken goed voor een korte periode, maar de meeste mensen nemen hun slaapmiddel al jaren. En het gebruik van slaappillen voor een periode langer dan een maand kan de oorzaak zijn van allerhande nadelen. Mensen die lange tijd slaappillen gebruiken voelen zich vaker moe en suf overdag en kunnen zich niet goed meer concentreren. Deze nadelen verdubbelen de kans op een valpartij. Neem je al geruime tijd slaappillen? Bespreek dan met je arts of apotheker of je het gebruik langzaam kan afbouwen en stoppen. Want ook zonder slaappillen, kan je een goede nachtrust hebben! Een belangrijke tip om goed te slapen, is overdag zoveel mogelijk actief zijn en bewegen. Lichaamsbeweging is bovendien de beste remedie om valpartijen te voorkomen, want rust roest. Probeer daarom regelmatig te wandelen, lichte huishoudelijke taken te doen of te spelen met de kleinkinderen. Je hoeft zeker niet intensief te sporten, met dagelijks 30 minuten extra beweging zorg je voor een betere gezondheid. Wandelen, joggen, zwemmen en fietsen bevorderen je lichamelijke fitheid en uithoudingsvermogen, zo daalt je valrisico én slaap je beter! ANDERE TIPS OM VALLEN TE VOORKOMEN Verhoog je eigen veiligheid. Dit kan door een aantal eenvoudige maatregelen: Æ ÆZorg in je huis voor voldoende verlichting en antislip onder tapijten. Æ ÆWees bijzonder aandachtig en voorzichtig op de stoep. Æ ÆDraag aangepast en stevig schoeisel, dat je volledige voet omsluit. Æ ÆLaat je ogen regelmatig controleren en draag een aangepaste bril indien nodig. Æ ÆSta niet te snel op uit bed of uit de zetel, anders kan je duizelig worden. Æ ÆVraag onze brochure Je huis, een veilige thuis met nog meer tips aan op of thuiszorgcentrum@fsmb.be. Bron: valpreventie.be MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 11

12 HET ABC TEGEN OSTEOPOROSE: ACTIEF, BUITENLUCHT, CALCIUM Osteoporose of botontkalking wordt als een typische vrouwenziekte beschouwd, maar mag ook bij mannen niet onderschat worden. Daarenboven spelen naast de botmassa, nog heel wat andere factoren een rol. Een gezonde voeding en beweging zijn dan ook essentieel om het risico op breuken in te dijken. Want een gezonde eet- en levensstijl heeft een positieve invloed op je gezondheid, en dus ook op je botgezondheid. Osteoporose is een ernstige botaandoening, maar ze geeft op zich geen klachten en wordt dan ook meestal pas opgemerkt als er een breuk ontstaat. Die kans neemt sterk toe, doordat de botmassa afneemt en het skelet brozer wordt. Pols-, wervel- en heupbreuken zijn de meest voorkomende osteoporosebreuken. Osteoporose hangt echter niet alleen af van de botmassa, maar ook van heel wat andere factoren. Leeftijd, genetische aanleg, eerdere breuken, voedingsgewoonten en tabak- en alcoholgebruik spelen eveneens een rol. De ziekte wordt als een vrouwenziekte beschouwd omdat meer vrouwen eraan lijden: één op de drie na de menopauze. Maar ook mannen krijgen steeds meer met osteoporose te maken: één op de vijf ouder dan 50. Een aantal dat waarschijnlijk alleen maar zal toenemen door de stijgende levensverwachting. Bovendien zijn de gevolgen van een breuk bij mannen veel zwaarder dan bij vrouwen. VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN Op latere leeftijd moet het botverlies zoveel mogelijk beperkt worden. Al tijdens de jeugd moet een zo stevig mogelijk skelet opgebouwd worden. De ziekte manifesteert zich immers pas op latere leeftijd, maar de oorzaak is vaak op jongere leeftijd te zoeken. Om osteoporose te voorkomen of af te remmen zijn er enkele simpele leefregels. Deze steunen op drie pijlers. Wees actief en neem voldoende lichaamsbeweging Wandelen, de trap nemen in plaats van de lift, alle beetjes helpen om je botten te versterken. Ook dansen of gras afrijden is bijvoorbeeld een vorm van lichaamsbeweging. Geniet van de buitenlucht en doe vitamine D op Om al die calcium goed te kunnen absorberen, is vitamine D essentieel. Deze vitamine zit in eierdooiers, boter, margarine en kaas, maar wordt grotendeels aangemaakt in de huid onder invloed van zonlicht. De buitenlucht opzoeken, is dus ook een aanrader. Pas wel op voor de andere gevaren van UV-straling, een kwartiertje zonlicht op je gezicht en armen volstaat voor een goede calciumopname. Gezonde, gevarieerde voeding rijk aan calcium Melk is gezond voor elk en Melk, je kan tegen een stootje zijn maar enkele van de slogans om iedereen aan te zetten tot het drinken van melk. Zeker osteoporosepatiënten moeten bijzondere aandacht hebben voor calciuminname. Gemiddeld genomen moet een mens 900 mg calcium per dag tot zich nemen. Voor jongeren, 60+ ers en vrouwen na hun menopauze komt daar nog een derde bij. Oma en opa consumeren dus best evenveel melk en melkproducten als hun kleinkinderen. Want melkproducten zijn de belangrijkste, natuurlijke 12 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN

13 OSTEOPOROSE bron van calcium in het westerse voedingspatroon. Om aan de dagelijkse behoefte calcium te voldoen, moet je 3 tot 4 glazen (in totaal 450 tot 600 ml) melk of een melkproduct en 1 tot 2 sneetjes (20 tot 40 gram) kaas tot je nemen. Onze basisvoeding zonder zuivelproducten levert immers slechts 200 tot 400 mg calcium aan. Goed om weten, magere en halfvolle melk en melkproducten bevatten weinig of geen vet, maar wel evenveel calcium als de volle variant. Geen fan van melk? Drink dan karnemelk, chocomelk, drinkyoghurt of met calcium verrijkte sojamelk of eet een potje yoghurt, platte kaas of pudding. Groene kool, spinazie, broccoli, peulvruchten, gedroogde vruchten, noten en sardienen bevatten eveneens calcium, maar in mindere mate dan zuivel. Je moet er dus meer van eten om dezelfde hoeveelheid calcium binnen te krijgen als via een glas melk. De Socialistische Mutualiteit Brabant biedt een vijfjaarlijkse tussenkomst van 20 euro bij een botmeting of osteodensitometrie om osteoporose op te sporen, ongeacht je leeftijd of geslacht! Doe de test! Schrap de botjes als de stelling van toepassing is. Ik ben tussen 50 en 70 jaar oud. Ik drink meer dan 5 kopjes koffie per dag. Ik rook minstens één pakje sigaretten per dag. Ik drink meer dan 3 glazen alcoholhoudende drank per dag. Ik neem weinig of geen lichaamsbeweging. Ik eet minder dan 2 melkproducten per dag en eet niet elke dag kaas. Ik heb na mijn 50e een botbreuk opgelopen als gevolg van een lichte val of stoot. Ik weeg tussen 55 en 60 kg. Ik ben een vrouw. Ik ben van het blanke of Aziatische ras. Ik kom weinig buiten of in de zon. In mijn familie komen botbreuken na de leeftijd van 45 jaar voor. Sommige van mijn familieleden zijn duidelijk kleiner geworden. Ik ben meer dan 3 cm kleiner geworden. Ik weeg minder dan 55 kg. Ik ben ouder dan 70 jaar. Ik heb een verhoogde schildklierwerking, slecht geregelde suikerziekte of leverziekte. Ik heb langer dan 6 maanden corticosteroïden genomen. Mijn menstruatie is vóór mijn 45e opgehouden of sterk verminderd en ik heb geen vrouwelijke hormonen (oestrogenen) gebruikt. Hoeveel botjes blijven over?... Osteoporose ligt op de loer! Spreek erover met je huisarts. < 21 De kans is groot dat je skelet een lang leven beschoren blijft! 21 Bronnen - NICE (Nutrition Information Center) - NICE-to-know: Gezond eten en genieten na 60 - Weten over eten: Osteoporose, de stille epidemie zet zich door & Drie glazen calcium per dag! NICE De test is ook online te doen op MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 13

14 Editie: maart 2015 Druk: Artoos Vraag jij al naar het goedkoopste geneesmiddel? Geneesmiddelen kunnen een flinke hap uit je budget nemen. Vraag daarom altijd naar het goedkoopste geneesmiddel bij de apotheker! Zo krijg je dezelfde kwaliteit tegen de laagste prijs. Dat is niet alleen zo voor medicatie die de dokter voorschrijft. Ook voor medicatie die je zelf aan de apotheker vraagt zoals pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie, bestaat er een goedkoper alternatief. Door goedkopere geneesmiddelen te kopen bespaar je op de prijs, maar niet op de kwaliteit. Goedkopere geneesmiddelen bevatten dezelfde werkzame bestanddelen als duurdere geneesmiddelen. Ze werken dus even goed. De kwaliteit, de veiligheid en de werking van elk geneesmiddel worden grondig gecontroleerd. Duur of goedkoop, elk geneesmiddel dat in België verkocht wordt bij de apotheker is gecontroleerd en goedgekeurd. Zoek zelf en bespaar! Ook jij kan besparen op je pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie, Surf snel naar om het goedkoopste geneesmiddel te vinden! AAN HUIS jn er dagelijks om je te helpen en het je gemakkelijker n je zo lang mogelijk thuis blijven wonen. altijden Onze poetsdienst werkt met dienstencheques. Via dit door de overheid gesubsidieerde systeem kan je tegen een lekkere en gezonde voordelig tarief poetshulp inschakelen. zonder moeite? Dan ben Bovendien zijn de dienstencheques fiscaal t warme maaltijden aan aftrekbaar en is je poetshulp verzekerd bij e leveren een gezonde en een ongeval. egangenlunch met soep, Deze dienst is beschikbaar voor iedereen, dessert aan huis. Heb je ongeacht de hulpbehoevendheid! f glutenvrije voeding nodig? ij passen ons menu aan. In Brussel staat Solidaritel in voor onze worden steeds s middags poetshulp. Hier kan je kiezen tussen zelf kiezen hoe vaak je een dienstencheques of een vast tarief van wil, van 3 tot 7 keer per week. 6,85 euro/uur d, thuis geserveerd! rg Wij laten je niet alleen! hand nodig? Koken, n, strijken... wij doen het Onze vrijwillige oppassers verbreken de eenzaamheid met een luisterend oor of gewoon leuk gezelschap. Ze helpen je ook ouden je wat te veel? Onze met dagelijkse bezigheden, nemen licht voor gezinszorg, Thuishulp verzorgende taken op zich en begeleiden aken over die je zelf niet meer je bij een wandeling of tijdens het wegens gezondheidsredenen, boodschappen doen. Kortom, dankzij onze iliale omstandigheden, ongeval oppassers ben je niet alleen! Onze oppasdienst is alle dagen, dus ook in enden bieden een helpende het weekend beschikbaar. De oppassers euken en bij het dagelijkse komen overdag of s avonds langs. Ook n je woning. Daarnaast helpen nachtoppas behoort tot de mogelijkheden. je administratie en zijn ze er ijdrage voor je gezinszorg wordt de overheid op basis van je n en gezinslasten. Ben je minder goed te been? Of heb je moeilijkheden om zelf te rijden of het e of zorgkundige, iets voor openbaar vervoer te nemen? Dan kan je een an een opleiding verzorgende/ beroep doen op onze vrijwillige chauffeurs. e bij Thuishulp vzw! Zij geven je met hun eigen wagen een lift Vrijwilligers gezocht! naar het ziekenhuis, de dokter, vrienden of familie, de supermarkt, de kapper, Onze chauffeurs helpen je ook bij het in- en Wij zijn continu op zoek naar uitstappen en begeleiden je, indien nodig, vrijwilligers voor onze oppasdienst op je bestemming. en mindermobielenvervoer. Heb je Ritten moeten minstens 3 werkdagen op wat vrije tijd over? Wil je die graag en tijd om je woning zelf te voorhand aangevraagd worden bij onze besteden aan het helpen van anderen? n? Geen nood, onze poetsdienst thuiszorgcentrale op Dan ben jij de geknipte vrijwilliger ag in. Onze medewerkers kuisen voor ons thuiszorgcentrum! doen je was en strijk en lappen je Meer info? vrijwilligers@fsmb.be of hulp oor jezelf, wij maken tijd Oppasdienst Mindermobielenvervoer Een lift nodig? Een vrijwillige chauffeur brengt je! Wil jij een handje helpen? CONTACT Eén nummer voor alle zorg en hulp aan huis! Jouw persoonlijk contact Regionale dienstencentra Het thuiszorgcentrum heeft per arrondissement een regionaal dienstencentrum dat erkend is door het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Krukken nodig? Verpleging aan huis? Hulp Een regionaal dienstencentrum helpt bij het poetsen? Voor al deze, en nog veel mensen die bepaalde problemen meer hulp en zorg aan huis kan je terecht ondervinden wanneer ze thuis verzorgd op één centraal oproepnummer: worden. De verantwoordelijke van het dienstencentrum gaat op huisbezoek en bekijkt samen met de patiënt en zijn Onze thuiszorgcentrale is alle dagen, de omgeving hoe problemen kunnen aangepakt klok rond bereikbaar voor concrete hulp via of voorkomen worden. ons thuiszorgcentrum of onze Medishop. Je kunt er dus aanvragen doen om (para)medisch materiaal, zoals krukken, een rolstoel of een ziekenhuisbed, te lenen of te huren. Maar je kunt er ook een verpleegkundige, kinesist of podoloog aan huis boeken, net als poetshulp, mindermobielenvervoer of gezinszorg. Onze medewerkers noteren je gegevens en bespreken de zorg die je nodig hebt. Bij eenvoudige zorg wordt het dossier direct doorgestuurd naar een zorgverstrekker. Bij een complexe zorgaanvraag neemt de centrale contact op met het regionaal dienstencentrum om je verder te helpen. Onze regionale dienstencentra hebben drie kerntaken: - Advies geven over mogelijke hulpmiddelen en aanpassingen in de woning. - Overleg organiseren tussen de hulpverleners om de zorg aan huis vlot te laten verlopen. - Informatiesessies en vorming organiseren over welzijn en gezondheid. RDC Brussel Mussenstraat 17-19, 1000 Brussel RDC Halle-Vilvoorde Stationsstraat 1, 1770 Liedekerke RDC Leuven Schipvaartstraat 18, 3000 Leuven (gps: Vaartkom 32) Verantwoordelijke uitgever: M. Michiels Zuidstraat Brussel Redactie en vormgeving: infocom@fsmb.be Foto s istock, Corbis Oplage: exemplaren Deze folder is louter informatief. Alleen de statuten bepalen de rechten en plichten van het ziekenfonds en zijn leden. De uitgever is niet aansprakelijk voor gebeurlijke fouten. 14 MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN Ontdek de bijgevoegde gids nu! Toegankelijke gezondheid voor iedereen Met meer dan 100 kantoren in Brussel en Vlaams-Brabant staan we klaar waar onze leden ons nodig hebben. We luisteren, helpen, geven raad en zoeken oplossingen. Daarnaast ijveren we voor kwalitatieve en toegankelijke zorg voor iedereen. Dit vertaalt zich in concrete voordelen en diensten voor onze leden. We hebben immers een aanbod op maat van elke leeftijd! Al onze voordelen vind je op onze website Nog geen lid? Neem dan contact op met ons op of mail@fsmb.be of loop langs in een van onze talrijke kantoren. Open je deur voor ons! Wij bieden jong en oud een waaier aan diensten om het leven thuis makkelijker te maken. Ons thuiszorgcentrum biedt jong en oud een uitgebreid aanbod diensten om het huishouden niet te verwaarlozen en vooral, het leven thuis makkelijker te maken. Maar we trachten ook onvoorziene situaties een stap voor te zijn. ZORG EN DIENSTEN AAN HUIS Toegankelijke gezondheid voor iedereen! _NL_03.indd 1 23/02/ :29:06 Nieuwe gids Thuiszorgcentrum De gids met info over onze zorg en diensten aan huis zit in een nieuw kleedje. We geven je op A4-formaat een duidelijk overzicht van onze waaier aan diensten om het leven thuis makkelijker te maken.

15 NEWS Zelfde regels bij dagopname Voortaan gelden bij dagopname dezelfde regels voor supplementen als bij een langer ziekenhuisverblijf. Er mogen ook bij one-day-clinic dus geen ereloonsupplementen meer gevraagd worden bij verblijf in een twee- of meerpersoonskamer! In een eenpersoonskamer mogen nog steeds supplementen gevraagd worden, zowel bij dagopname als bij een langer ziekenhuisverblijf. DIABETES: samen doen we er iets aan! Midden oktober: tijd voor griepprik Griep is geen banale aandoening. Bij de meeste personen met een goede gezondheid is de griep na een week overwonnen, maar bij ongeveer 10 % van de grieppatiënten treden complicaties op, vooral van de luchtwegen. Ongeveer 10 % daarvan moet opgenomen worden in het ziekenhuis. Fatale afloop is niet uit te sluiten, zeker niet bij ouderen. Zij kunnen zich, net als zwangere vrouwen en mensen met gezondheidsproblemen zoals diabetes of een ziekte van longen, hart, lever of nieren, het best laten vaccineren. Vanaf half oktober is het vaccin beschikbaar. Voor risicogroepen wordt het griepvaccin voor bijna de helft terugbetaald. Voor mensen in woonzorgcentra is het griepvaccin gratis. En vergeet niet dat de Socialistische Mutualiteit Brabant ook een tegemoetkoming van maximaal 25 euro per kalenderjaar voorziet voor vaccins die in België aangekocht zijn. 14 november is het Werelddiabetesdag. Die dag wordt er dus extra aandacht besteed aan diabetes. Ook de Socialistische Mutualiteit zet zich in tegen deze ziekte. Niet alleen op de Werelddag, maar een heel jaar lang! Gratis Sweetbee voedingsatlas Zorgtraject: volledige* terugbetaling raadplegingen huisarts en diabetesspecialist / gratis opleiding zelfzorg / gratis zelfzorgmateriaal (glucosemeter, strips, lancetten, insulinepen) / volledige* terugbetaling van twee consultaties bij erkende diëtist en podoloog (mits GMD) Nog meer voordelen, én niet alleen voor diabetespatiënten, maar voor al onze leden! Medische zorg volledig* terugbetaald: raadpleging huisarts, oogarts, gynaecoloog en perinatale kinesitherapie / huisbezoek huisarts voor 75+ ers (mits GMD en 25 euro franchise) Sport: krijg 45 euro terug van je lidgeld bij een sportclub of fitnessabonnement Dieet: krijg tot 60 euro terugbetaald van sessies bij een diëtist of Weight Watchers / extra korting bij inschrijving Weight Watchers Stoppen met roken: terugbetaling van 50 euro Psychotherapie: krijg tot 160 euro terug voor psychotherapiesessies Voetverzorging: tussenkomst van 6,50 euro per pedicurebehandeling en van 9,50 euro per podologiebehandeling EN NOG VEEL MEER! Supporter mee voor sociale bescherming voor iedereen! Ziek worden en je behandeling niet kunnen betalen. Je job of oogst verliezen en geen inkomen hebben. Heel je leven werken en geen pensioen krijgen. Voor drie vierde van de wereld is dit geen fictie! Bij de minste tegenslag komen zij in de problemen. Sociale bescherming garandeert iedereen een menswaardig leven. Om iedereen hiervan te overtuigen voeren de Socialistische Mutualiteiten en FOS, samen met , ABVV, sp.a en vele andere organisaties campagne voor sociale bescherming. Supporter mee voor sociale bescherming voor iedereen op *Het remgeld (deel dat je normaal zelf betaalt na tussenkomst mutualiteit) wordt terugbetaald. Bij raadpleging geconventioneerde artsen betaal je zelf dus niets. MEER INFORMATIE? - Surf naar - Bel ons op Mail ons op mail@fsmb.be. - Of loop langs in een van onze talrijke kantoren. Altijd als eerste op de hoogte? Schrijf je in op onze maandelijkse newsletter Mutfl@sh om op de hoogte te blijven van de laatste nieuwigheden bij de Socialistische Mutualiteit Brabant en in de ziekteverzekering. MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN 15

16 Er even tussenuit? Geniet van de aanbiedingen in onze vakantiecentra! -50 % Aan zee DOMEIN WESTHOEK Een heerlijk verblijf aan zee? Geniet van de gezonde zeelucht in Domein Westhoek! Herfstpromotie: -50 % 6 tot 11 november overnachtingen - 4x ontbijtbuffet en koud en warm dinerbuffet - Gratis gebruik van het zwembad - Aankomstdag naar keuze Standaard (max. 2 personen) 211 euro/ persoon Comfort (max. 2 personen) 221 euro/ persoon Luxe+ (max. 3 personen) 226 euro/ persoon Prestige (max. 4 personen) 231 euro/ persoon Kind <12 jaar: 40 euro Supplement single: 28 euro (niet in Standaard) Domein Westhoek vzw Centrum voor sociaal toerisme Noordzeedreef 6-8 B-8670 Oostduinkerke Tel.: Fax: info@domein-westhoek.be Reserveer nu! ! 2+2 IN NOVEMBER In de Ardennen CASTEL LES SORBIERS Een verblijf puur natuur? Gun jezelf een moment van pure ontspanning in Castel Les Sorbiers! 4 overnachtingen voor de prijs van 2 1 tot 10 november 15 tot 19 november 22 tot 26 november 2015 Een verblijf in Castel Les Sorbiers is een ideale gelegenheid om op ontdekking te gaan in de Ardennen of net over de Franse grens. Maar ook als je het liever rustig aan doet, kan je bij ons terecht om te ontspannen en te genieten van onze verfijnde keuken. 4 overnachtingen: 2 betalend + 2 gratis 4x ontbijtbuffet 4x driegangendiner Castel Les Sorbiers asbl Centrum voor sociaal toerisme Rue des Sorbiers 241 B-5543 Heer-sur-Meuse (Hastière) Tel.: Fax: reservation.sorbiers@busmail.net Vanaf 224 euro/persoon in een dubbele comfortkamer Reserveer nu! MUTUALISTISCHE WEERGALM / SENIOREN Leden van de Socialistische Mutualiteit Brabant genieten een korting op een kamer met ontbijt en op de arrangementen (niet cumuleerbaar en niet op lastminuteaanbiedingen). Deze korting wordt enkel verrekend bij rechtstreekse boeking.

17 PROGRAMMA PROGRAMMA S ACADEMIE SEPTEMBER 2015 JANUARI 2016 Tijdens het najaar trekken we op ontdekking naar Wallonië. Bij velen onbekend en onbemind, maar zeker een bezoekje waard! Daarnaast bieden we jullie tal van kortbezoeken, verrassende wandelingen, gevarieerde uitstappen, interessante lessenreeksen en natuurlijk onze jaarlijkse seniorenfeesten. Daguitstappen Meerdaagse verblijven Kortbezoeken Wandelingen & Vormingen 24 Infosessies diabetes 25 Lessenreeksen S Plus Leuven 26 Lessenreeksen S Sport Brabant 27 Dans- en seniorenfeesten 28 S Academie praktisch 29 Inschrijvingsfiche 30 S'ACADEMIE 17

18 DAGUITSTAPPEN Het verhaal over de koek en de beau monde Æ ÆDinsdag 15 september (Tienen, Landen, Leuven, Rotselaar, Zaventem, Vilvoorde) en donderdag 17 september 2015 (Brussel, Halle, Affligem) ÆÆ43 euro Kwaliteit, authenticiteit, natuurlijke ingrediënten en uiteraard veel passie... dit alles maakt de koekjes van Jules De Strooper zo lekker. We nemen je mee doorheen de rijke geschiedenis van deze wereldberoemde koekjes. Na het middagmaal in ons vakantiecentrum Domein Westhoek, vertrekken we voor een unieke wandeling door het mondaine badstadje Nieuwpoort. De gids vertelt ons het boeiende verhaal van het ontstaan van Nieuwpoort Bad. Aan de hand van foto s, illustraties, gedichten en nog veel meer, komen we alles te weten over deze badplaats. Inbegrepen: koffie s morgens, middagmaal, busvervoer, gegidst bezoek aan de biscuiterie, gegidste wandeling en begeleiding. Mons 2015, culturele hoofdstad van Europa Æ ÆDinsdag 20 oktober (Landen, Tienen, Leuven, Zaventem, Vilvoorde) en donderdag 22 oktober 2015 (Tielt-Winge, Rotselaar, Brussel, Affligem, Halle) ÆÆ40 euro Tot eind 2015 is Mons de Culturele Hoofdstad van Europa. Dit jaar valt een nieuwe en vrijgevochten generatie kunstenaars Mons binnen. Hun werk duikt overal op: op pleinen, in straten en stegen, op elke strategische plaats in de Henegouwse stad. Bij deze installaties gaat het om creaties die de straathoek een nieuwe betekenis geven. We beginnen onze dag in Mons met een gegidst bezoek aan deze boeiende stad. Na het middagmaal bezoeken we het Mundaneum, ook wel het Google van papier genoemd. Het is immers een archiefcentrum waar alle kennis van de wereld op papier verzameld is. Een unieke tentoonstelling die we zeker niet mogen missen! Inbegrepen: busvervoer, koffie s morgens, middagmaal, museumbezoek, gegidste stadswandeling en begeleiding. musée hergé museum Cultuur dicht bij huis: Louvain-la-Neuve Æ ÆDinsdag 17 november (Zaventem, Vilvoorde, Brussel, Affligem, Halle) en donderdag 19 november 2015 (Landen, Tienen, Leuven) ÆÆ40 euro Louvain-la-Neuve is een jonge en dynamische stad in volle expansie. Een nog wat onbekende stad voor velen, maar eigenlijk heeft ze heel wat moois te bieden. We beginnen de dag met een aangenaam bezoek aan het mooie museum van Hergé. Hier krijgen we uitleg over alle bekende en minder bekende- werken van deze bekende tekenaar. In de namiddag neemt de gids ons mee voor een geleide culturele wandeling doorheen deze nieuwe stad. Inbegrepen: busvervoer, koffie s morgens, bezoek met audiogids aan het Hergé-museum, middagmaal, gegidst bezoek aan Louvain-la-Neuve en begeleiding. Rue du Labrador, 26 GPS : Boulevard du Nord 1348 Louvain-la-Neuve Belgique T : + 32 (0) F : + 32 (0) info@museeherge.com C AFÉ RESTAUR ANT T : + 32 (0) petitvingtieme@museeherge.com FREE WiFi ACCESS P PARKING PAYANT BETALENDE PARKING PAID PARKING PARKINGS MALINS SLIM PARKEREN FREE PARKINGS GARE SNCB STATION NMBS TRAIN STATION GARE DES BUS BUS STATION BUS STATION CALENDRIER Ouvert tous les jours sauf le lundi, le 1 er janvier et le 25 décembre HORAIRE MUSÉE du mardi au vendredi : de 10 h 30 à 17 h 30 samedi et dimanche : de 10 h à 18 h KALENDER Open elke dag, behalve op maandag, 1 januari, en 25 december OPENINGSUREN van dinsdag tot vrijdag : van 10 u 30 tot 17 u 30 zaterdag en zondag : van 10 u tot 18 u hergé/moulinsart 2012 Éditeur responsable : Robert Vangénéberg CALENDAR Open every day, closed on Mondays, January 1 st and December 25 th OPENING HOURS From Tuesday to Friday: from am to 5.30 pm Saturday and Sunday: from 10 am to 6 pm Nicolas Borel architect Christian de Portzamparc «Depuis les passerelles, le point de vue change en permanence et la vision de ce grand vide lumineux qui assemble les cinq espaces donne bien, je crois, la mesure de l universalité, de la complexité, de la richesse du monde de ce grand artiste que fut et demeure Hergé.» Het gezichtspunt vanop de loopbruggen wisselt voortdurend en de aanblik van die immense leegte vol licht die de vijf ruimtes verbindt, geeft volgens mij goed de universaliteit, de complexiteit en de rijkdom weer van het universum van die grote kunstenaar die Hergé was en nog steeds is. From the small walkways, the perspective is constantly changing. The sight of the large, light void which houses the five further spaces gives a good impression, I believe, of the rich and complex world created by the great artist that was, and still is, Hergé. Oudejaarsconcert met Jo Vally Æ ÆDinsdag 8 december 2015 (Brussel, Halle, Affligem, Zaventem, Vilvoorde, Leuven, Rotselaar, Tienen, Landen) ÆÆ28 euro zonder busvervoer / 33 euro met busvervoer Al sinds jaar en dag is Jo Vally een gevestigde waarde in de Vlaamse showbizz. Een groot artiest met een gouden stem en klasse alom. Jo Vally s optreden, begeleid door een versterkt orkest, in CC Den Amer in Diest wordt ongetwijfeld een uniek oudejaarsconcert! Wij zorgen er uiteraard ook voor dat je kunt genieten van een heerlijke maaltijd en een glaasje wijn. Je zult weer een onvergetelijke dag beleven! Inbegrepen: busvervoer, concert Jo Vally en orkest, verzorgde en uitgebreide lunch bij Nicolas Borel architect Christian de Portzamparc Christian De PortzamParC Architecte Architect Architect aankomst met wijn en water aan tafel, dessertenbuffet, hapjes en drank tijdens de pauze, begeleiding. Nicolas Borel architect Christian de Portzamparc 18 S ACADEMIE

Een reden te meer om te lachen. Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen!

Een reden te meer om te lachen. Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! Een reden te meer om te lachen Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! Gids Dentimut First & Dentimut Plus Informatiegids uitgegeven door de Verzekeringsmaatschappij

Nadere informatie

Socialistische Mutualiteit van Brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

Socialistische Mutualiteit van Brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen! THUISZORGCENTRUM Een helpende hand voor jong en oud! Socialistische Mutualiteit van Brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen! uéén centraal oproepnummer 078 15 60 30 Alle dagen, de klok rond bereikbaar!

Nadere informatie

Een reden te meer om te lachen

Een reden te meer om te lachen Een reden te meer om te lachen Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! OM KWALITEITSVOLLE TANDZORG VOOR IEDEREEN TOEGANKELIK TE MAKEN, HEEFT DE SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT

Nadere informatie

Een reden te meer om te lachen. Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen!

Een reden te meer om te lachen. Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! Een reden te meer om te lachen Dentimut First & Dentimut Plus: toegankelijke tandverzekeringen voor iedereen! Gids Dentimut First & Dentimut Plus Informatiegids uitgegeven door de Verzekeringsmaatschappij

Nadere informatie

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN.

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. GEZONDHEID INFOBLAD DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. BRON: VIGeZ, 2011. De actieve voedingsdriehoek. De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee

Nadere informatie

Botontkalking. Osteoporose

Botontkalking. Osteoporose Botontkalking Osteoporose 2 Informatie voor vrouwen van 50 jaar of ouder en mannen van 65 jaar of ouder die een botbreuk hebben en behandeld worden op afdeling orthopedie Op dit moment wordt u in het CWZ

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Open je deur voor ons! Wij bieden jong en oud een waaier aan diensten om het leven thuis makkelijker te maken.

Open je deur voor ons! Wij bieden jong en oud een waaier aan diensten om het leven thuis makkelijker te maken. ZORG EN DIENSTEN AAN HUIS Open je deur voor ons! Wij bieden jong en oud een waaier aan diensten om het leven thuis makkelijker te maken. Ons thuiszorgcentrum biedt jong en oud een uitgebreid aanbod diensten

Nadere informatie

Osteoporose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Osteoporose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Osteoporose Uw behandelend arts heeft bij u osteoporose (botontkalking) vastgesteld of wil laten onderzoeken of u osteoporose hebt. In deze folder leest u wat osteoporose is, hoe het ontstaat en wat de

Nadere informatie

Ondervoeding: een miskend probleem

Ondervoeding: een miskend probleem Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

Eet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen

Eet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen Ouder worden kan verschillende problemen op het gebied van voeding met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust afnemen en kunnen ouderen minder gaan drinken dan gewenst. Dit heeft gevolgen voor

Nadere informatie

Botontkalking. Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298

Botontkalking. Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298 Botontkalking Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298 Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose. In

Nadere informatie

Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen.

Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen. Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen www.nwz.nl Inhoud Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 4 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 6 Uw vragen 7 2 Bij het ouder worden,

Nadere informatie

Osteoporose en een chronische longziekte (COPD)

Osteoporose en een chronische longziekte (COPD) COPD en Osteoporose Wat is osteoporose? Osteoporose is ook bekend onder de naam botontkalking. Het is een aandoening waarbij de botafbraak sneller gaat dan de botaanmaak. Hierbij verdwijnt er kalk uit

Nadere informatie

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013 FoodSteps - diabetes in beweging Wat is diabetes Symptomen Gevolgen Behandeling 5% van de bevolking heeft diabetes (= 1 op 20) Zuid West-Vlaanderen: 15 000 Verwachting komende jaar: x 2 (= 1 op 10) Pancreas

Nadere informatie

Osteopenie. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is osteopenie? Wat zijn de gevolgen van osteopenie? Oorzaak van osteopenie

Osteopenie. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is osteopenie? Wat zijn de gevolgen van osteopenie? Oorzaak van osteopenie Osteopenie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Inhoudsopgave 1 Wat is osteopenie? 1 Wat zijn de gevolgen van osteopenie? 1 Oorzaak van osteopenie 1 Wie krijgen er last van osteopenie?

Nadere informatie

Voetverzorging. Verschillende specialisten Pedicure. Podoloog. Orthopedist

Voetverzorging. Verschillende specialisten Pedicure. Podoloog. Orthopedist Voetverzorging Verschillende specialisten Pedicure Een pedicure of voetverzorger zorgt voor een goede (basis)verzorging van de normale, niet pathologische/niet zieke voet. Het gaat hierbij om het knippen

Nadere informatie

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De kinderen kunnen reflecteren over hun eigen eetgewoonten.

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De kinderen kunnen reflecteren over hun eigen eetgewoonten. Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen kennen de basisprincipes van een gezonde voeding en zien het belang in van een evenwichtige en gevarieerde voeding. De leerlingen weten aan welke voedselgroepen

Nadere informatie

Infofiche 1. Melk kan je drinken, maar ook eten. Doelstellingen. De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn.

Infofiche 1. Melk kan je drinken, maar ook eten. Doelstellingen. De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn. Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen weten wat zuivelproducten zijn. De leerlingen kunnen peilen naar de kennis over melk en melkproducten en het melkverbruik. Melk is gezond. Het behoort in de actieve

Nadere informatie

DIABETES TYPE 2. De ziekte van de toekomst?!

DIABETES TYPE 2. De ziekte van de toekomst?! DIABETES TYPE 2 De ziekte van de toekomst?! Inleiding 1. Wat is diabetes 2. Wat loopt er mis 3. Wie loopt er risico 4. Wat zijn de mogelijke gevolgen 5. Meest voorkomende klachten 6. Behandelen en/of voorkomen

Nadere informatie

Behandeling van osteoporose Botontkalking.

Behandeling van osteoporose Botontkalking. Behandeling van osteoporose Botontkalking www.nwz.nl Inhoud Wat is osteoporose? 3 Wie krijgen osteoporose? 3 Behandeling van osteoporose 4 Wat kunt u doen om uw botten te beschermen? 4 Het is belangrijk

Nadere informatie

ACTIVITEITENKALENDER LDC Pallieter. Juli augustus september 2015

ACTIVITEITENKALENDER LDC Pallieter. Juli augustus september 2015 ACTIVITEITENKALENDER LDC Pallieter Juli 2015 Openingsuren LDC Pallieter De ontmoetingsruimte is elke dag open van 9.00u. tot 17.30u De cafetaria is elke weekdag open van 12.00u tot 17.30u Dienstverlening

Nadere informatie

Inleiding. Wat is osteoporose?

Inleiding. Wat is osteoporose? Botontkalking Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose. In deze folder leest u meer over osteoporose. Wat is osteoporose?

Nadere informatie

Botontkalking. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Botontkalking. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Botontkalking Chirurgie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking

Nadere informatie

Een heerlijk verblijf aan zee!

Een heerlijk verblijf aan zee! Een heerlijk verblijf aan zee! Domein Westhoek Arrangementen en promoties juni-december 2015 Geniet van de gezonde zeelucht in Domein Westhoek Verantwoordelijke uitgever : M. Michiels - Mussenstraat 17-19

Nadere informatie

De voedingsmiddelendriehoek.

De voedingsmiddelendriehoek. Hoofdstuk 8 De voedingsmiddelendriehoek. 1. De voedingsdriehoek invullen. 2. De drie maaltijden per dag opnoemen. 3. Zeggen wanneer we best drinken en hoeveel liter we drinken. 4. Tips opnoemen om gezond

Nadere informatie

Botontkalking. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Botontkalking. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Botontkalking Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose.

Nadere informatie

Behandeling van osteoporose (botontkalking) Afdeling Interne geneeskunde

Behandeling van osteoporose (botontkalking) Afdeling Interne geneeskunde Behandeling van osteoporose (botontkalking) Afdeling Interne geneeskunde Wat is osteoporose? Osteoporose betekent letterlijk poreus of broos bot. De botten zijn broos doordat er te weinig mineralen, voornamelijk

Nadere informatie

Osteoporose voorkomen

Osteoporose voorkomen Osteoporose voorkomen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Inhoudsopgave 1 Wat is osteoporose? 1 Oorzaken van osteoporose 1 Risicogroepen 2 Heb ik osteoporose? 2 Voorkomen van osteoporose

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

Gezonde. voeding en. Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit!

Gezonde. voeding en. Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit! Gezonde voeding en beweging Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit! Alles over gezonde voeding en beweging Voel jij je gezond in je hoofd? www.fitinjehoofd.be of www.noknok.be Wil je

Nadere informatie

Voeding bij chronische longziekten

Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.

Nadere informatie

Osteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. mca.nl

Osteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. mca.nl Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen mca.nl Inhoudsopgave Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 3 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 5 Uw vragen 6 Notities 7 Colofon

Nadere informatie

Gezond gewicht: BOFT. Gezonde eet- en beweegadviezen. voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar

Gezond gewicht: BOFT. Gezonde eet- en beweegadviezen. voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar Gezond gewicht: BOFT Gezonde eet- en beweegadviezen voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar Van gezond eten blijf je fit en van bewegen word je vrolijk Kinderen moeten goed eten om te groeien, leren,

Nadere informatie

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat

Nadere informatie

Het ABC van de mond. Het is belangrijk om goed te zorgen voor je mond en tanden. Met deze folder willen wij je helpen.

Het ABC van de mond. Het is belangrijk om goed te zorgen voor je mond en tanden. Met deze folder willen wij je helpen. Het ABC van de mond Het is belangrijk om goed te zorgen voor je mond en tanden. Met deze folder willen wij je helpen. Een gezonde mond is belangrijk, daar geniet het ganse lichaam van! Geen ruikende adem,

Nadere informatie

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt

Nadere informatie

Behandeling van osteoporose

Behandeling van osteoporose Behandeling van osteoporose Botontkalking mca.nl Inhoudsopgave Wat is osteoporose? 3 Wie krijgen osteoporose? 3 Behandeling van osteoporose 4 Wat kunt u doen om uw botten te beschermen? 4 Het is belangrijk

Nadere informatie

Voeding en Osteoporose

Voeding en Osteoporose Voeding en Osteoporose Uit onderzoek blijkt dat u botontkalking heeft. Het is ook mogelijk dat u bepaalde medicijnen gebruikt of een ziekte heeft die botontkalking zouden kunnen veroorzaken. Op den duur

Nadere informatie

Je huis, een veilige thuis! Gratis advies over aanpassingen en hulpmiddelen

Je huis, een veilige thuis! Gratis advies over aanpassingen en hulpmiddelen Je huis, een veilige thuis! Gratis advies over aanpassingen en hulpmiddelen GRATIS ADVIES WONINGAANPASSING Woningen zijn zelden ontworpen om in te spelen op de specifieke behoeften van ouderen of personen

Nadere informatie

De actieve voedingsdriehoek. Bekijk aandachtig de menu s van Jana en Stef. Wie heeft volgens jou het lekkerste menu? Waarom?

De actieve voedingsdriehoek. Bekijk aandachtig de menu s van Jana en Stef. Wie heeft volgens jou het lekkerste menu? Waarom? Het werkblad sluit aan bij de infofiches waarin je ook meer informatie vindt bij de verschillende opdrachten. Gebruik de infofiches en het werkblad naast elkaar. Opdracht 1 (aansluitend bij infofiche 1)

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen weten welke voedingsstoffen het lichaam nodig heeft en waarom ze zo belangrijk zijn. De leerlingen zien in dat een gezonde voeding alle essentiële voedingsstoffen

Nadere informatie

Infobrochure. Wat is osteoporose? Geriatrisch dagziekenhuis T mensen zorgen voor mensen

Infobrochure. Wat is osteoporose? Geriatrisch dagziekenhuis T mensen zorgen voor mensen Infobrochure Wat is osteoporose? Geriatrisch dagziekenhuis T. 011 826 394 mensen zorgen voor mensen Titel Wat is osteoporose? Osteoporose, soms ook botontkalking genoemd, is een aandoening van het skelet

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag

Nadere informatie

Botontkalking. Osteoporose

Botontkalking. Osteoporose Botontkalking Osteoporose 2 In Nederland hebben ongeveer 850.000 mensen osteoporose. Osteoporose komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Veel mensen weten niet dat zij osteoporose hebben, omdat dit niet

Nadere informatie

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen voedingsaanbevelingen interpreteren en toepassen, rekening houdend met verschillende factoren zoals leeftijd en mate van fysieke activiteit. De leerlingen

Nadere informatie

Hoe ziet je halve dag eruit als je op onderzoek komt in het CLB? Onderzoek in het 1 ste secundair

Hoe ziet je halve dag eruit als je op onderzoek komt in het CLB? Onderzoek in het 1 ste secundair Hoe ziet je halve dag eruit als je op onderzoek komt in het CLB? Onderzoek in het 1 ste secundair Waarom een medisch onderzoek? Meestal gaat alles goed met je en dan lijkt zo n doktersbezoek wel overbodig.

Nadere informatie

Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten

Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis Handleiding voor patiënten Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te gaan. Waarom deze informatie? 2 Gebruiksaanwijzing 3 Cartoon 1 bereid uw ziekenhuisopname

Nadere informatie

Sportief bewegen met osteoporose. Osteoporose

Sportief bewegen met osteoporose. Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de

Nadere informatie

Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals

Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals Clean Meals 21 DAGEn CHALLENGE 3 WEKEN SUPER GEZOND ETEN, GEEN HONGER EN TOCH VET VERBRANDEN. Tijdens deze challenge eet je volgens een vast, uitgebalanceerd schema en combineer je Clean Meals met andere

Nadere informatie

(Risico op) ondervoeding

(Risico op) ondervoeding (Risico op) ondervoeding Op oudere leeftijd is het soms lastig om regelmatig, gezond en voldoende te eten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een verminderde voedingstoestand en zelfs ondervoeding. Dit komt

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER Wervelkolomcentrum Behandeling osteoporose

PATIËNTENFOLDER Wervelkolomcentrum Behandeling osteoporose PATIËNTENFOLDER Wervelkolomcentrum Behandeling osteoporose Inleiding In verband met een botbreuk, bent u onder behandeling op de polikliniek orthopedie van ACIBADEM International Medical Center. Aanvullend

Nadere informatie

Osteoporose. Forte. Om je te ondersteunen in de dagelijkse inname van calcium/vitamine D3. Je vraag & antwoord -gids

Osteoporose. Forte. Om je te ondersteunen in de dagelijkse inname van calcium/vitamine D3. Je vraag & antwoord -gids Osteoporose Je vraag & antwoord -gids Forte citroen 1000 mg/800 I.E. Om je te ondersteunen in de dagelijkse inname van calcium/vitamine D3 Waarom calcium/vitamine D 3? Osteoporose ontstaat wanneer meer

Nadere informatie

Dieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Dieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

H.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker)

H.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) H.366781.0614 Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) 2 Inleiding U wordt behandeld voor borstkanker, dit heeft invloed op uw botverlies. U krijgt praktische tips om uw botten gezond te houden.

Nadere informatie

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit

Nadere informatie

Voeding en osteoporose

Voeding en osteoporose Voeding en osteoporose 2 Voeding bij osteoporose Bij osteoporose (botontkalking) is de afbraak van de botten vergroot, waardoor de botten erg verzwakt zijn. De kans op botbreuken is verhoogd. Belangrijke

Nadere informatie

Start 2016 goed met de 21 dagen Clean Meals Challenge. Met dagelijkse online coaching van celebribytrainer Guy van der Reijden.

Start 2016 goed met de 21 dagen Clean Meals Challenge. Met dagelijkse online coaching van celebribytrainer Guy van der Reijden. Start 2016 goed met de 21 dagen Clean Meals Challenge. Clean Meals 21 DAGEn CHALLENGE Doe mee en start op: Maandag 11 januari OF Maandag 18 januari Met dagelijkse online coaching van celebribytrainer Guy

Nadere informatie

Goede voeding vóór een operatie

Goede voeding vóór een operatie Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77 Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding

Nadere informatie

Doelstellingen. De leerlingen kennen de gevolgen van een tekort aan calcium.

Doelstellingen. De leerlingen kennen de gevolgen van een tekort aan calcium. Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen zijn vertrouwd met het begrip calcium en weten welk rol calcium speelt in het lichaam. De leerlingen zien in dat melk en melkproducten onze voornaamste bron zijn

Nadere informatie

LDL- (slechte) en HDL- (goede) cholesterol begrijpen. Opgeruimd staat netjes!

LDL- (slechte) en HDL- (goede) cholesterol begrijpen. Opgeruimd staat netjes! LDL- (slechte) en HDL- (goede) cholesterol begrijpen Stelt u zich deze buis voor als uw ader: in een gezonde ader kan het bloed vlot doorstromen Maar: Indien u teveel LDL-(slechte) cholesterol of onvoldoende

Nadere informatie

Wie is er bang voor de overgang?

Wie is er bang voor de overgang? Wie is er bang voor de overgang? Overgangsklachten De overgang is een levensfase die voor de meeste vrouwen niet ongemerkt voorbij gaat. Er treden lichamelijke en geestelijke veranderingen op. De effecten

Nadere informatie

Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis.

Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis www.nwz.nl Inhoud Uitleg over de brochure 3 Laat u ook uw naasten de brochure lezen 3 Bereid uw ziekenhuisopname voor 4 Blijf in beweging 5 Verminder uw

Nadere informatie

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten

Nadere informatie

Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist

Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet

Nadere informatie

Gezonde voeding. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N Diensthoofd keuken

Gezonde voeding. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N Diensthoofd keuken Gezonde voeding Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.049N 20171110 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Een gezonde voeding is een voeding die alle essentiële

Nadere informatie

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Voeding doet meer dan u denkt! Goede voeding is van levensbelang om gezond

Nadere informatie

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes diabetes gravidarum 2 Deze brochure is bedoeld voor vrouwen met diabetes gravidarum. In deze brochure wordt informatie gegeven over o.a. de richtlijnen voor de

Nadere informatie

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren 24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen

Nadere informatie

Bijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Bijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Bijwerkingen van chemotherapie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Mondverzorging 3 Huidverzorging 4 Voeding 5 Vermoeidheid 6 Haarverzorging 7 Diarree

Nadere informatie

De eerste stappen naar een gezond gewicht

De eerste stappen naar een gezond gewicht De eerste stappen naar een gezond gewicht Sylvia van Willigen Online Gewichtsconsulente en Life Coach Als je dit leest, heb je de eerste stap al gezet. Gefeliciteerd! Nu gaan we verder elke week een stapje.

Nadere informatie

Sheet 3 Als jullie het advies lezen, komen waarschijnlijk deze vragen bij jullie op. In deze presentatie worden deze vragen beantwoord.

Sheet 3 Als jullie het advies lezen, komen waarschijnlijk deze vragen bij jullie op. In deze presentatie worden deze vragen beantwoord. Memo Aan: Van: Datum: Dit document hoort bij de presentatie Vitamine D. De presentatie is bedoeld om te geven tijdens een voorlichtingsbijeenkomst voor (laag opgeleide) consumenten met een getinte of donkere

Nadere informatie

wegwijs in de eerstelijns gezondheids zorg

wegwijs in de eerstelijns gezondheids zorg wegwijs in de eerstelijns gezondheids zorg huisarts huisarts Heb je vragen over je gezondheid? Voel je je niet goed? Ga dan naar de huisarts. Dat kan een solopraktijk zijn, een groepspraktijk of een wijkgezondheidscentrum.

Nadere informatie

Hoe ziet je halve dag eruit als je in het gezondheidscentrum van het CLB op medisch onderzoek komt? Onderzoek van het 1 ste middelbaar

Hoe ziet je halve dag eruit als je in het gezondheidscentrum van het CLB op medisch onderzoek komt? Onderzoek van het 1 ste middelbaar Hoe ziet je halve dag eruit als je in het gezondheidscentrum van het CLB op medisch onderzoek komt? Onderzoek van het 1 ste middelbaar Waarom een medisch onderzoek? Meestal gaat alles goed met je en dan

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

Lekker fit! is goed voor het hele gezin. Jong geleerd is oud gedaan!

Lekker fit! is goed voor het hele gezin. Jong geleerd is oud gedaan! Lekker fit! is goed voor het hele gezin. Jong geleerd is oud gedaan! Ontbijt broodnodig! Veel kinderen slaan s ochtends het ontbijt over. Terwijl het ontbijt juist voor hen misschien wel de belangrijkste

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

Gezond eten moet dat?

Gezond eten moet dat? 51 K e n n I s m a k e n Gezond eten moet dat? Uit allerlei studies en enquêtes in verband met gezondheid en voeding blijkt dat het aantal zwaarlijvige jongeren toeneemt. Kinderen eten te vaak frieten,

Nadere informatie

Voeding voor goed herstel na operatie

Voeding voor goed herstel na operatie Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies, eet gezond 3 2. Nuchter voor de operatie? 3 3. Voeding na de operatie 4 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!

Nadere informatie

Osteoporose Nog vragen? Patiëntenorganisaties Osteoporose Vereniging Is preventief onderzoek nuttig? Wat zijn de klachten?

Osteoporose Nog vragen? Patiëntenorganisaties Osteoporose Vereniging Is preventief onderzoek nuttig? Wat zijn de klachten? Osteoporose Osteoporose Osteoporose is ook bekend onder de naam botontkalking. Het is een aandoening waarbij de botafbraak sneller gaat dan de botaanmaak. Hierbij verdwijnt er kalk uit de botten en de

Nadere informatie

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die

Nadere informatie

Osteopenie. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen.

Osteopenie. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Osteopenie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is osteopenie? 1 Wat zijn de oorzaken en gevolgen van osteopenie? 1 Heb ik osteopenie? 2 Betekenis hoogte T- score 2 Osteoporose voorkomen

Nadere informatie

Gezond eten en drinken voor je kind van 1 tot 3 jaar

Gezond eten en drinken voor je kind van 1 tot 3 jaar Gezond eten en drinken voor je kind van 1 tot 3 jaar Kinderen vanaf twaalf maanden eten volledig met de pot mee. En ze drinken dan een stuk minder melk. Net als de rest van het gezin dus: drie maaltijden

Nadere informatie

Voeding en osteoporose

Voeding en osteoporose Voeding en osteoporose Voeding bij osteoporose Bij osteoporose (botontkalking) is de afbraak van de botten vergroot, waardoor de botten erg verzwakt zijn. De kans op botbreuken is verhoogd. Belangrijke

Nadere informatie

Valpreventie voor Patiënten in het ziekenhuis en thuis Ziekenhuis Maas en Kempen

Valpreventie voor Patiënten in het ziekenhuis en thuis Ziekenhuis Maas en Kempen Informatiebrochure Valpreventie voor Patiënten in het ziekenhuis en thuis Ziekenhuis Maas en Kempen Inleiding U heeft dit boekje ontvangen omdat u deze informatie kan gebruiken om uw valrisico te verminderen

Nadere informatie

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.

Nadere informatie

Calcium + Vitamine D3:

Calcium + Vitamine D3: INCLUSIEF RICHTLIJNEN Calcium + Vitamine D3: O S T E O P O R O S E Inleiding Osteoporose is de medische aanduiding voor mensen bij wie de botafbraak (botontkalking) al een geruime tijd sneller gaat dan

Nadere informatie

LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN

LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN 10 vragen over griepvaccinatie GRIEPVACCINATIE.BE AGENTSCHAP ZORG & GEZONDHEID 1. Waarom vaccinatie tegen griep? Vaccinatie is de enige manier om je tegen griep en

Nadere informatie

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam

Nadere informatie

Osteoporose voorkomen

Osteoporose voorkomen Osteoporose voorkomen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is osteoporose? 1 Oorzaken van osteoporose 1 Heb ik osteoporose? 2 Osteoporose voorkomen 2 Leefstijladviezen 2 Voeding

Nadere informatie

Kinderen en een gezond gewicht

Kinderen en een gezond gewicht Kinderen en een gezond gewicht Gezond eten en bewegen Met de tips in deze folder werk je aan een gezond gewicht voor je kind. Onze adviezen richten zich op gezond eten en drinken, de juiste (eet)opvoeding

Nadere informatie

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen spelenderwijs de verschillende groepen voedingsmiddelen van elkaar onderscheiden. De leerlingen kunnen iets over elk onderdeel van de actieve voedingsdriehoek

Nadere informatie

Diabetes en mondgezondheid

Diabetes en mondgezondheid Diabetes en mondgezondheid Dit doet diabetes met de mond Hebt u suikerziekte? Let dan extra op uw gebit en tandvlees. Mensen met diabetes hebben vaker problemen met hun tanden en tandvlees. Dat kan komen

Nadere informatie

Voorkom Zwangerschapsdiabetes

Voorkom Zwangerschapsdiabetes Voorkom Zwangerschapsdiabetes Steeds meer zwangere vrouwen krijgen zwangerschapsdiabetes (zwangerschapssuiker). Deze folder geeft informatie over gezond eten en bewegen tijdens zwangerschap. Wat is zwangerschapsdiabetes?

Nadere informatie

Stel je gezond weekmenu samen

Stel je gezond weekmenu samen Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl

Nadere informatie