Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk
|
|
- Theophiel de Ridder
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 7994 Bundeling van bijdragen aan het colloquium gehooden te Rotterdam op 24 en 25 november 1994 Redactie J.M. Jager Dee1 7 Themabijdragen
2 Kaftonhverp: Jos Ontwerp Studio, Breda
3 COLLOQUIUM VERVOERSPLANOLOGISCH SPEURWERK Het doe1 van het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk is een ontmoetingsplaats te vormen waar nieuwe inzichten en ideeen met betrekking tot de vervoersplanning en de raakvlakken hiervan met de ruimtelijke planning worden gepresenteerd en besproken. De auteurs bezitten auteursrechten van hun bijdragen. Bestelling van boeken: Dit verslag, dat uit drie delen bestaat, kan worden besteld door overmaking van f. 150,-- op girorekening X06.21 ten name van de penningmeester van het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk, Geerdinkhof 237, 1103 PZ Amsterdam, onder vermelding van TVS 1994 en de naam en adres van de besteller. Aanbevolen literatuurverwijzing: J.M. Jager (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Implementatie van beleid. De moeizame weg van voomemen naar actie., Delhi, C.V.S., 1994.
4 TRANSPORTATION PLANNING RESEARCH COLLOQUIUM The purpose of the Transportation Planning Research Colloquium is to provide a meeting ground for the presentation and discussion of new insights and ideas in the field of transportation and its relationship with spatial planning. Authors retain all rights in their papers. Orders for books: Copies of this publication CVS-1994, which exists of three volumes, can be ordered from the treasurer of the Transportation Planning Research Colloquium, Geerdinkhof 237, NI-1103 PZ Amsterdam, The Netherlands. Suggested citation: J.M. Jager (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Implementatie van beleid. De moeizame weg van voomemen naar actie., Delft, C.V.S., II
5 LIST OF PUBLISHED PROCEEDINGS OF THE PREVIOUS COLLOQUIA 1. P.H.L. Bevy et al (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk modellen en methoden in de vervoersplanologie. 2. F. le Clercq et al (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk praktijk en model in de vervoersplanning. 3. J.P.J.M. van Est et al (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk planevaluatie, vervoersmodellen en ruimtelijk keuzegedrag. 4. G.R.M. Jansen et al (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speunverk verandermgen in en om vervoersplanologisch onderzoek. 5. G.RM. Jansen et al (red.) New developments in modelling travel demand and urban systems: some results of recent Dutch research. Famborough, Saxon House, 1979 (alleen via boekhandel). 6. F. le Clercq et al (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk vervoersstudies, -modellen en methoden. Delft P.H.L. Bovy et al (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk mobiliteit, ruimtelijke interactie en vervoerssysteemgebruik. Delft, III
6 8. C.J. Ruijgrok & J.P.J.M. van Est (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk nieuwe tendensen in de vervoersplanologie. Deli?, J.G. Smit & F. le Clercq (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk openbaar vervoer, kompakte stad en mobiliteit. Delft, P.H.L. Bevy (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Transportation and stagnation; challenges for planning and research (2 volumes). Delft, G.R.M. Jansen et al (red.) Transportation and Mobility in an Era of Transition Elsevier/North-Holland, 1985 (alleen via de boekhandel). 12. J.P. van Est (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Mobiliteit in beweging (2 delen). Delft, F. le Clercq (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Dynamiek in verkeer en mobiliteit (2 delen). Delft IV
7 14. G.R.M. Jansen (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Mobiliteit, transport en technologische vernieuwing (2 delen). Delft, E.J. Verroen (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk miljoen auto s in 2010 (3 delen). Delfi, P.M. Blok (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Nederland in nota s, strategic en pragmatisme en beleid en onderzoek (3 delen). Delft H.J. Meurs (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Vervoerbeleid tussen rand en stad, naar een integrale aanpak op regionaal niveau (3 delen). Delhi, J.M. Jager (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Meten-modelleren-monitoren (2 delen). Delhi P. T. Tanja (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk De prijs van mobiliteit en van mobiliteitsbeperking (3 delen). Delft, V
8 P.M. Blok (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Innovatie in Verkeer en Vervoer (3 delen). Delft, Th.A.M. Reijs & P.T. Tanja (red.) Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk Grenzen aan de vervoersplanologie (3 delen). Deb?, De publikaties (met uitzondering van de nummers 5 en 11) km-men worden besteld door overmaking van het bijbehorende bedrag op girorekening ten name van de penningmeester van het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk, Geerdinkhof 237, 1103 PZ Amsterdam, onder vermelding van CVS, jaartal en nummer, en de naam en het adres van de besteller. Het over te maken bedrag is voor de publicaties: - 1 t/m 8 f 25, t/m 14 f 55, t/m 17 f 85, f 75, en 20 f 120, f 150,-- Copies of these publications can be ordered from the treasurer of the Transportation Planning Research Colloquium, Geerdinkhof 237, Nl-1103 PZ Amsterdam, The Netherlands. VI
9 VOORWOORD Voor u ligt een bundeling van bijdragen aan het een-en-twintigste Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk, dit keer gepland op 24 en 25 november 1994 te Rotterdam. Het Colloquium heeft een drietal doelstellingen: 1. Het presenteren (alsmede het verspreiden) van recent speurwerk op het gebied van vervoersplanning, inclusief de raakvlakken daarvan met de ruimtelijke planning, aan collega-onderzoekers en beleidsvoorbereiders. 2. Het creeren van een forum waar dit speurwerk ter discussie kan worden gesteld. 3. Het vormen van een ontmoetingsplaats, waar onderzoek en beleid kunnen samenkomen. De vorm van het Colloquium is gericht op active participatie van alle deelnemers. Iedere deelnemer dient een schriftelijke bijdrage in, eventueel in de vorm van een discussiebijdrage. Er worden door de organisatoren geen drempels opgeworpen voor de onderwerpen van de bijdragen. We1 wordt ieder jaar een thema gekozen, waarop deelnemers met name verzocht wordt hun bijdrage te richten. Het centrale thema voor het Colloquium 1994 luidt: IMPLEMENTATIE VAN BELEID - de moeizame weg van voornemen naar actie De afgelopen jaren zijn zowel vanuit Den Haag als vanuit de regio uitgewerkte beleidsplannen gepresenteerd. Doe1 van deze plannen is veelal om congestie, verkeersonveiligheid en milieueffecten tot een bepaald niveau terug te brengen en de bereikbaarheid te verbeteren. Bij de onderbouwing en uitwerking van deze plannen heefi het vervoersplanologisch onderzoek een belangrijke rol gespeeld. Zoals intussen is gebleken, stuit invoering van de voorgestelde maatregelen in veel gevallen op grote politieke en maatschappelijke weerstand. De voorliggende vraag is nu of onderzoek ook bij de implementatie van beleid VII
10 een rol kan spelen, en zo ja, welke? Naast de onderwerpen die betrekking hebben op het thema worden, zoals gebruikelijk, ook andere onderwerpen op het Colloquium aan de orde gesteld. De bijdragen die handelen over het thema zijn gebundeld in deel 1, de overige in de delen 2 en 3. De organisatie van het Colloquium 1994 was in handen van ondergetekenden, die daarbij volledig a titre personel optreden. Op deze plaats willen we graag onze dank uitspreken aan onze werkgevers: - Adviesdienst Verkeer en Vervoer, Rotterdam - AGV Adviesgroep voor Verkeer en Vervoer BV, Nieuwegein - INRO Centrum voor Infrastructuur, Transport en Regionale Ontwikkeling, Delhi - Mu Consult, Utrecht - Stichting het Nederland Economisch Instituut, Rotterdam Een bijzonder woord van dank verdient Dick den Adel van de Technische Universiteit Delhi, faculteit Bouwkunde. Hij droeg ook dit jaar weer zorg voor de vele praktische zaken, die de organisatie van de bijeenkomst en het samenstellen van de Colloquiumboeken vereist. Peter Blok Joke Jager Henk Meurs Arnoud Mouwen Theo Reijs Pieter Tanja Erik Verroen Delft, oktober 1994 VIII
11 INHOUDSOPGAVE Voorwoord Inhoudsopgave Dee Buffing, A.H.M., G. van Kesteren & C. de Vries Aanbesteding collectief vervoer in het ROA. 2. Clercq, F. le & G.C.P. van der Ploeg De beleidsthema analyse: van visievorming naar uitvoeringsmanagement. 3. Diekstra, R.F.W. & M.C. Kroon Auto en automobiel gedrag; een psychologische analyse van belemmeringen voor duurzame mobiliteit. 4. Geerlings, H. De betekenis van het technologiebeleid voor de transportsector en de rol van de overheid; nieuwe mogelijkheden voor de overheid. 5. Heiden, E. van der & I. Rooijers Mogelijkheden voor beinvloeding van de vervoermiddelkeuze in de Vervoerregio Groningen. 6. Hoen, A.L. t & H.C. Meuldijk Draagvlak voor integrale prioriteitstelling? 7. Horst, E.M. van der Regionaal parkeerbeleid: Grootste gemene deler of nieuw elan? 8. Jong, M.A. de & H.J.Th. Wilmer Verkeers- en vervoerbeleid in internationaal perspectief. 9. Knibbeler, G. & F. de Jong Zonder auto natuurlijk: onderzoek naar het draagvlak voor het tenrgdringen van het autoverkeer in natuurgebieden. 10. Korbee, H.L. Beleid en bei nvloeding; de moeizame symbiose. 11. Kuik, F.C. Onderzoek en draagvlak: Het Dr. Oetker effect. 12. Prins, T. Perspectief voor de vervoerregio s?! IX
12 13. Quee, J.G. & C. Harteveld Privatisering en beleid - gei llustreerd aan de hand van parkeren Rooij, A. de Het INFRALAB-initiatief vraagt om een vemieuwde vervoersplanologie Rooijers, T. Aangrijpingspunten voor bei nvloeding van het maatschappelijk draagvlak voor beleidsimplementatie Tanja, P.T. & J. van Riet Een duurzaam verkeers- en vervoerssysteem: Inleefbaarheid en uitvoerbaarheid Veling, I. & H. van der Loop Draagvlak voor het SVV-beleid. Analyse van het maatschappelijk draagvlak bij het Nederlandse publiek voor combinaties van SVV-maatregelen Verhoef, E., P. Nijkamp & P. Rietveld De balans tussen efficiency, effectiviteit en maatschappelijke haalbaarheid van regulering van exteme kosten van wegtransport. 291 Dee Bakker, D., P. Mijjer & F. Hofman QBLOK: een toedelingsmethodiek voor het modelleren van de afhankelijkheid tussen knelpunten en de voorspelling van blokkades Beelen, E.H.J. & L.M. Bus Het organische karakter van transport-ontwikkelingen: een lange-termijnperspectief Berkum, E. van, S. Logtenberg & J. Benschop Optimalisatie van openbaar-vervoemetwerken onder verschillende functionele scenario s, Binsbergen, A.J. van & A. Erkens Ruimpad; bepaling van de kwaliteitsindices voor het vervoersysteem Boer, E. de & M. Tacken Vervoersysteem met toekomst voor ouderen? Een onderzoek naar gebruik van de OV-Tax Zoetermeer Boneschansker, E. & M.G. Lijesen De prijs van mobiliteit. 411 X
13 25. Bootsma, H. & EC. Westdijk Naar een duurzaam veilig wegennet: een systematiek beproefd. 26. Booij, H., S.A. Romkema & A.W. Verkennis Werken aan het spoor: de ruimtelijk-economische ontwikkelingen van stationslocaties. 27. Borgers, A., H. Timmermans & L. Hemmen Guaranteed ride home programmes: een verkenning. 28. Borgman. G. & P. Jorritsma Structurerende werking van infrastructuur: een eerste analyse van een onderzoeksproject. 29. Bozuwa, J. & P.J. Uittenboogaart De balans opgemaakt in het intemationaal goederenvervoer over de weg. 30. Broecke, A.A.J. van den Een regionaal autobezitsprognosemodel gebaseerd op het natinaal cohortenautobezitsmodel Brohm, K.A. & H.J.M. Zonnenberg Bereikbaarheid, de verklarende variabele van een verkeersmodel. 32. Brouwer, M., M. Bradley & J. Veldhuis Het integraal luchthavenconcurrentie model - een modelsysteem voor intemationaal lange afstandsverkeer. 33. Dijkstra, A. Meer goederenvervoer over bestaande spoorlijnen is mogelijk. 34. Dijst, M. Toedeling van reistijd aan verblijfstijd. 35. Egeter, B., E. Verroen & J. Fanoy Functie-optimalisatie openbaar vervoer, een methodische verkenning. 36. Emmerink, R.H.M., P. Nijkamp & P. Rietveld De haalbaarheid van congestion-pricing. 37. Erkel, F. van Kansrijke nieuwe oplossingen voor de vervoers-hoofdinfrastructuur. 38. Erkens, A. & Th.J.H. Schoemaker Duurzaam personenvervoer in stadsgewesten XI
14 39. Evert, H.C. van, L.H. Immers & G.C.P. van der Ploeg Systeemaspecten Nieuw Regionaal Model Ginkel, J.C. van. J. Bozuwa & D.P. Janssen De lasten van de kosten. Effecten van doorberekening van infrastructuur- en exteme kosten aan goederenvervoer Govers, B., E. van Berkum & P. Jorritsma Kansrijk openbaar vervoer in stadsgewesten Hagen, M. van, C. Sombroek & Y. van Asseldonk Trends op visite. Een onderzoek naar de invloed van sociaal-culturele trends op de relatie arbeidsmarkt, sociale netwerken en sociaal verkeer Hamerslag, R. & P. van Beek Gevolgen van parkeer beperkingen in A,B,C locaties voor vervoerwijzekeuze en spreiding van wonen en werken Hilbers, H., P. Jorritsma & P. Louter Structurerende werking infrastructuur, de relatie tussen bereikbaarheid en regionaal economische ontwikkeling verkend voor de regio Amersfoort Hoeven, W. van der, R. Timmerman & P. van Noort Meerdere wegen van kalibreren in Zuid-Holland Husken, F.A.H., C.T.J. Mekers & J.A.M. van der Kooij Veilig en leefbaar op weg in Gelderland: Wegen van bestaand beleid naar nieuw beleid Jaarsma, CF. Implementatie van beleid: De recreatieve ontsluitingsstructuur van de herinrichting Kust West Zeeuwsch-Vlaanderen onder de loep Janssen, B., P. Huijbregts & S. Weijers Toekomstige logistieke structuren: De ontwikkeling van integrale logistiek in zes industriesectoren. 869 Dee Kalfs, N. & J. van der Waard Kwaliteit van gegevens van tijdbestedings- en verplaatsingsdagboeken. 889 XII
15 50. Klooster, J. & A. t Hoen Moet de EER MER-plichtig worden? Over het nut van Economische Effect Rapportages Kraan, M. Allocation in transportation modelling with respect to limited time and money budgets: a new modelling technique Louisse, C.J., D.H. ten Grotenhuis & J.M.C. van Vliet Evaluatie tietsroutenetwerk Delft: lessen en leergeld voor integraal stedelijk verkeersbeleid Lutje Schipholt, L.R. HST in breed perspectiefi ruimtelijke, economische en vervoerkundige effecten Maanen, T. van, J.C. van Ginkel & R.J. Molemaker Gebruik van vervoersmodellen bij de implementatie van beleid Nijkamp, P., S. Rienstra & J. Vleugel Technologische opties voor een duurzamer personenvervoer; keuzes voor beleid Perdok, J., G. Borgman & H.J. Meurs Werkt transportinfrastructuur structurerend op economische bedrijvigheid? Pal, M., D. Zoutendijk & U. Blom Invloed van SVV-maatregelen op de emancipatoire ontwikkeling van vrouwen en mannen Renes, G. & U. Blom Mobiliteit van allochtonen Renes, G. & J. Fanoy De toekomst van de railvervoermarkt Rienstra, S., P. Rietveld & F. Bruinsma De invloed van snelwegen op de regionale werkgelegenheid Riet, O.A.W.T. van de, P.G.J. Twaalfhoven & P.B. van der Gaag FORWARD, Freight Options for Road, Water And Rail - for the Dutch Rietveld, P. & J. van Nierop Spoorwegen en stedelijke ontwikkeling in Nederland, XIII
16 63. Roos, J.H.J & A.L. t Hoen Exteme kosten van het goederenvervoer: andere uitgangspunten geven andere uitkomsten. 64. Rouwendal, J. Autokenmerken, rijgedrag en brandstofv-erbruik. 65. Salverda, J. & H. Welles Evaluatie rendement carpoolpleinenbeleid: geen pleinvrees. 66. Slangen, B., G. Renes & T. Bosch Baten van gemeentelijk ftetsbeleid: aanzet voor een methodiek om opbrengsten van gemeentelijk fietsbeleid te kwantiticeren. 67. Stada, J. & R. Hamerslag Optimalisatie van openbaar vervoersystemen met simulated annealing en genetische algoritmen. 68. Vanderschuren, M.J.W.A., L.H. Imrners & H. Moning Beleidsbeslissingen die de mobiliteit bei nvloeden. Hoe zit het met de veiligheid? 69. Verroen, E.J. & H.D. Hilbers Op zoek naar mobiliteitsvriendelijke vormen van verstedelijking. 70. Visser, J.G.S.N. & C. Maat Het meten van bereikbaarheid in relatie tot stedelijk goederenvervoer. 71. Vuren, T. van Convergentiecontrole van congestiegevoelige toedelingen. 72. Waerden, P. van der & A. Borgers De parkeerterreinkeuze van segmenten van winkelcentrumbezoekers. 73. Wee, B. van Wanneer is een verkeers- en vervoersysteem duurzaam? 74. Wee, B. van & H. Meurs Levensduurverkorting personenauto s goed voor het milieu? Een beschouwing vanuit de levenscyclusanalyse. 75. Westerman, M. & J. Meijdam (0n)Mogelijkheden voor implementatie van het telematica beleid XIV
17 76. Witbreuk, M. Vervoerregio s: theoretische kanttekeningen bij samenwerking. 77. Zuylen, H. van Het gebruik van brainstorms. Lijst van deelnemers xv
18
19 TABLE OF CONTENTS Foreword Contents Part 1 1. Buffing, A.H.M., G. van Kesteren & C. de Vries Contracting out the operation of public transport in the Amsterdam region Clercq, F. le & G.C.P. van der Ploeg The policy theme analysis: from coceptualization towards executive management Diekstra, R.F.W. & M.C. Kroon Cars and behaviour; psychological barriers to fuel efficiency and sustainable transport Geerlings, H. The meaning of technology policy in the transport sector and the role of the government; new opportunities for new policies Heiden, E. van der & T. Rooijers Possibilities to influence the modal choice in the Transport District of Groningen Hoen, A.L. t & H.C. Meuldijk Draagvlak voor integrale prioriteitstelling? Horst, E.M. van der Regionaal parkeerbeleid: Grootste gemene deler of nieuw elan? Jong, M.A. de & H.J.Th. Wilmer Verkeers- en vervoerbeleid in intemationaal perspectief Knibbeler, G. & F. de Jong Without cars of course Korbee, H.L. Beleid en bei nvloeding; de moeizame symbiose Kuik, F.C. Research and social basis: The dr. Oetker-effect Prim, T. Perspective for the transportregions?! Quee, J.G. & C. Harteveld Privatization and policy - exemplified by parking. 207 XVII
20 14. Rooij, A. de The INFRALAB-initiative calls for a renewed... I Rooijers, T. Points of attention towards influencing social acceptance regarding policy implementation Tanja, P.T. & J. van Riet A sustainable transport and traffic system: imaginability and feasibility Veling, I. & H. van der Loop Public acceptance of the Dutch transport policy Verhoef, E., P. Nijkamp & P. Rietveld The trade-off between efficiency, effectiveness and social feasibility of regulation of external costs of road transport. 291 Part Bakker, D., P. Mijjer & F. Hofman QBLOK: an assignment technique for modelling the dependency between bottlenecks and the prediction of grid lock Beelen, E.H.J. & L.M. Bus The organic character of transport developments: a long term perspective Berkum, E. van, S. Logtenberg & J. Benschop Optimization of public transport networks under different functional scenarios Binsbergen, A.J. van & A. Erkens Clear way: determination if indices of quality for the transport system Boer, E. de & M. Tacken Transport system with a future for the elderly? A research project on the functioning of OV-Tax Zoetermeer Boneschansker, E. & M.G. Lijesen The price of mobility Bootsma, H. & E.C. Westdijk Towards a durable and safe road network: A tried methodology Booij, H., S.A. Romkema & A.W. Verkennis The spatial economic development of stationzones. 449 XVIII
21 27. Borgers, A., H. Timmermans & L. Hemmen Guaranteed ride home programmes: an exploration. 28. Borgman, G. & P. Jorritsma Structurerende werking van infrastructuur: een eerste analyse van een onderzoeksproject. 29. Bozuwa, J. & P.J. Uittenboogaart Making up the balance in international goods transport by road. 30. Broecke, A.A.J. van den A forcasting model for regional car ownership, based on the cohort model for national car ownership Brohm, K.A. & H.J.M. Zonnenberg Accessibility, the explanatory variable of a transport model. 32. Brouwer, M., M. Bradley & J. Veldhuis The integrated airport competition model - a model system for international long distance passenger transport. 33. Dijkstra, A. Existing railway lines can carry more freight transport. 34. Dijst, M. Allocation of travel time to activity duration. 35. Egeter, B., E. Verroen & J. Fanoy Function optimization of public transport, a methodical exploration. 36. Emmerink, R.H.M., P. Nijkamp & P. Rietveld The feasibility of congestion-pricing. 37. Erkel, F. van Kansrijke nieuwe oplossingen voor de vervoers-hoofdinfrastructuur. 38. Erkens, A. & Th.J.H. Schoemaker Sustainable systems for passenger transport in metropolitain districts. 39. Ever-t, H.C. van, L.H. Immers & G.C.P. van der Ploeg Development of a management system for the New Regional Model. 40. Ginkel, J.C. van, J. Bozuwa & D.P. Janssen The burdens of the cost. The effects of passing on infrastructure and external cost to goods transport XIX
22 41. Govers, B., E. van Berkum & P. Jorritsma Viable public transport in urban areas. 42. Hagen, M. van, C. Sombroek & Y. van Asseldonk A visit to trends. 43. Hamerslag, R. & P. van Beek Parking restrictions in employment in A,B,C location centers: implications for mode choice and land use. 44. Hilbers, H., P. Jorritsma & P. Louter The relationship between accessibility and regional development explored for the region of Amersfoort. 45. Hoeven, W. van der, R. Timmerman & P. van Noort Meerdere wegen van kalibreren in Zuid-Holland. 46. Hiisken, F.A.H., C.T.J. Mekers & J.A.M. van der Kooij Safe and sustainable transport in the province Gelderland: Towards a new policy. 47. Jaarsma, C.F. Policy implementation: the recreational opening-up of the rural reconstruction area Kust West Zeeuwsch-Vlaanderen scrutinized. 48. Janssen, B., P. Huijbregts & S. Weijers Future logistics structures: The development of integrated supply chain management across six industry sectors. Part Kalfs, N. & J. van der Waard Quality of data gathered with time use and trip diary surveys. 50. Klooster, J. & A. t Hoen Should economic evaluation of transportation projects become compulsory? 51. Kraan, M. Allocation in transportation modelling with respect to limited time and money budgets: a new modelling technique. 52. Louisse, C.J., D.H. ten Grotenhuis & J.M.C. van Vliet Evaluation of the bicycle network of Delhi: Lessons for integral urban traffic policy xx
23 53. Lutje Schipholt, L.R. HST in broad perspective: spatial, economical and transport effects. 54. Maanen, T. van, J.C. van Ginkel & R.J. Molemaker Use of transport models in policy implementation. 55. Nijkamp, P., S. Rienstra & J. Vleugel Technical options to favour sustainable passenger transport; policy choices. 56. Perdok, J., G. Borgman & H.J. Meurs Werkt transportinfrastructuur structurerend op economische bedrijvigheid? 57. Pal, M., D. Zoutendijk & U. Blom The influence of the Dutch mobility policy on the emancipation process for women and men. 58. Renes, G. & U. Blom Mobility of ethnic minorities. 59. Renes, G. & J. Fanoy The future of the market for railservices. 60. Rienstra, S., P. Rietveld & F. Bruinsma De invloed van snelwegen op de regionale werkgelegenheid. 61. Riet, O.A.W.T. van de, P.G.J. Twaalfhoven & P.B. van der Gaag FORWARD, Freight Options for Road, Water And Rail - for the Dutch. 62. Rietveld, P. & J. van Nierop Urban growth and the development of transport networks; the case of the Dutch railways in the nineteenth century. 63. Roos, J.H.J & A.L. t Hoen External costs of goods traffic: different assumptions result in different outcomes. 64. Rouwendal, J. Automobile characteristics, driver behavior and fuel use. 65. Salverda, J. & H. Welles Evaluation of the return of the policy to parking facilities for car-sharers. 66. Slangen, B., G. Renes & T. Bosch Benefits of local bicycle policy XXI
24 67. Stada, J. & R. Hamerslag Optimization of public transport systems using simulated annealing and genetic algorithms. 68. Vanderschuren, M.J.W.A., L.H. Immers & H. Moning Policy decisions effecting mobility. What about the safety? 69. Verroen, E.J. & H.D. Hilbers In search for mobility friendly urbanisation patterns. 70. Visser, J.G.S.N. & C. Maat Measuring accessibility in urban goods transport. 71. Vuren, T. van Convergence control in congested assignment. 72. Waerden, P. van der & A. Borgers Parking choice of segments of shoppers. 73. Wee, B. van What is a sustainable traffic and transport system? 74. Wee, B. van & H. Meurs Shortening the age of cars: good or bad for the environment? 75. Westerman, M. & J. Meijdam (1m)possibilities for implementation of the telematics policy. 76. Witbreuk, M. Transport regions: theoretical notions on cooperation. 77. Zuylen, H. van Using brainstorms. List of participants XXII
25 XXIII
26
27 Aanbesteding collectief vervoer in het ROA A.H.M. Buffing Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam G. van Kesreren Rijkswaterstaat Direccie Noord Holland C. de Vries Dienst Wegen en Verkeer provincie Noord Holland Bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1994
28 Inhoud V o o r w - o o r d 1 1. Inleiding._..._..._..._._._..._ Het ROA-besruur als opdrachtgever van colleccief vervoer Mogelijkheden en onmogelijkheden van aanbesteding o p 8 4. Gefaseerde invoering
29 Samenvatting Aanbesteding collectief vervoer in her ROA Verschillende mogelijkheden van aanbesteding van delen van de exploitatie van openbaar vervoer in de regio zijn onderzochr. Geconcludeerd wordt dat aanbesteding in diverse vorrnen in principe mogelijk is, maar dat kennis en ervaring nog ontbreken. Voorgesteld wordc met behulp van experimenten ervaring op te doen, en tot gefaseerde invoering van aanbesteding over te gaan. Summary Contracting out the operation of public transpor? in the Amsterdam region Several possible ways of contracting out elements of the operation of public transport in the Amsterdam region have been explored. The conclusion is that in principle there are various possibilities, but that more information and experience are needed. We propose to acquire more experience by means of experiments, and to adopt a phased approach for the introduction of contracts.
30 Voorwoord Deze bijdrage aan het colloquium is een bewerking van een advies van een ad hoc werkgroep aanbesteding aan de Stuurgroep Erkenning ROA. De deelnemers aan de werkgroep zijn gerecruteerd uit Rijkswaterstaat N-H, de Dienst Wegen en Verkeer van de provincie Noord Holland, ROA-gemeenten en de commissie Brokx. De aureurs zijn dank verschuldigd aan Aad Brinkman, Cees Blot-& en Roeiof Balk, die gelet op hun bijdragen aan het advies van de werkgroep, eigenlijk als mede-auteurs genoemd moeten worden. 4
31 1. Inleiding Aigemeen Op verzoek van de Stuurgroep Erkenning ROA is een ad hoc werkgroep opgerichc die de opdracht heeft meegekregen na te gaan op welke wijze het ROA kan overgaan tot aanbesteding van her collectieve vervoer en welke voorwaarden gesreld moeten worden aan de concessieuitvraag. In een eerder advies is ingegaan op de verhouding tussen rijk en vervoerregio en tussen vervoerregio en vervoerbedrijven. Duidelijk is gemaakt dat er nog veel moet worden geregeld en vastgesteld voordat de vervoerregio kan optreden als opdrachtgever van het collectieve vervoer. Ten aanzien van de aanbestedingseisen komt de werkgroep tot een aantal noties, waarrnee bij de uiteindelijk invulling van die eisen rekenin g kan worden gehouden. Belangrijk is het onderscheid tussen sturen op prijs en sturen op kwaliteit/kwantiteit. Vervolgens komt de werkgroep in een aantal van deze noties tot de conclusie dat al te grote detailbemoeienis vooraf ven-neden moet worden (sturen op proces, later inbrengen eisen, sruren op hoofdverbindingen etc.). Deel-aanbestedingen (techniek, gebied, netwerk-type) in de vervoerregio bieden meer mogelijkheden voor concurrentie. Dit kan echter leiden tot een onsamenhangend net. Ook daarom is her nodig dat het ROA een netwerk van hoofdverbindingen in de hele vervoerregio aangeeft. Daamaast is er het zogenoemde ontsluitend net. De werkgroep adviseert een duidelijke scheiding aan te brengen tussen wat nog beschouwd wordt als goed lijngebonden vervoer (verbindend en ontsluitend net) en wat als vraag-afhankelijk (zogeheten aanvullend openbaar vervoer). De vervoerregio moet helder aangeven op basis van welke criteria zij overgaat tot gunning. De werkgroep heeft gerracht te illustreren dat aanbesteden (wac wordt gevraagd, wat zijn de gunningscriteria) mogelijk is via een groot aantal verschillende varianten op het continuum tussen aanbesteden op kwaliteit en op prijs. Daarbij werden steeds verschillende elementen vrij gelaten (alles vrij, plafond bijdrage, vaste kostendekking, aanwllende eisen etc). 5
32 3 Wat betreft de wijze van gefaseerde invoering van de aanbestedingsmethodiek komt de werkgroep tot het advies begrensde netwerkonderdelen bijvoorbeeld in twee ronden (lijngebonden, vraagafhankelijk) aan te besteden. Denkbaar is ook dat gestart wordt met her aanbesteden van nieuwe lijnen. Ten slotte maakr de werkgroep duidelijk dat ook in een markt met (waarschijnlijk) relatief weinig aanbieders aanbesteding zinvol kan zijn. Door het (zittende) vervoerbedrijf te vragen aanbiedingen te doen dan we1 door middel van multiple choice-achtige uitvragen, kan de vervoerregio meer inzicht krijgen in wat er te koop is en meer gefundeerde keuzes maken. Meer concurrentie is verder mogelijk tussen het klassieke Iijngebonden collectieve vervoer en vraagafhankelijke vormen. De opdracht van de Stuurgroep De Smurgroep Erkenning ROA heeft de werkgroep verzocht haar eerste advies verder uit te werken ten behoeve van haar vergadering d.d. 6 juli j.l. In deze notitie tracht de werkgroep gevolg te geven aan deze opdracht door de Stuurgroep concrete voorstellen te doen. Naast de wens een helder eindbeeld te schetsen is de gedachte bij het opstellen van deze notitie geweest dat aan invoering van een aanbestedingssystematiek op korte termijn zoveel Cjuridische) haken en ogen zitren, dat nog zoveel onduidelijk is en dat verder nog zoveel werkwijzen denkbaar zijn, dat aan een geleidelijke invoerin,0 van openbare aanbestedingen niet te ontkomen valt. Enerzijds omdat her niet eerder kan, anderzijds om ervaring op te doen. Dit laat overigens onverlet de rol die het ROA-bestuur op zich zal nemen per l-l- 95, immers het openbaar aanbesteden is slechts CCn van de instrumenten van het bestuur in haar rol van opdrachtgever van het collectieve vervoer in het ROA-gebied. Achtereenvolgens wordt in deze notitie ingegaan op de rol van her ROA-bestuur en de Cjuridische) mogelijkheden en onmogelijkheden met het oog op een snelle invoering van een aanbestedingssystematiek. Vervolgens trekt de werkgroep conclusies waar en hoe aanbesteding op korte termijn we1 kan plaatsvinden en doet zij concrete voorsrellen VOOI een aanral experimenten.
33 4 2. Het ROA-bestuur als opdrachtgever van collectief vervoer Huidige werkwuze De huidige vervoersautoriteiren vervullen hun taken en rollen verschillend. Zij toetsen de activiteiten van de vervoersondernemingen, met het doe1 om deze activiteiten in overeenstemming re brengen met de beleidsdoelstellingen ten aanzien van het verkeer en vervoer: mobiliteit(sgeleiding) en verv-ulling van de sociale functie van het openbaar vervoer. De vervoersondememingen vervullen de rol van ontwerper van de dienstregelingen en de rol van uitvoerder. Het Mininerie van Verkeer en Waterstaat beperkt zich thans tot uitsluitend her systematisch toetsen van een concept-dienstregeling van het streekvervoer op parallelliteit (niet toegestaan) en het bedienen van kernen (functioneel minimum voorzieningenniveau). BOSen BOV-gemeenten toetsen de concept-dienstregelingen uitgebreid op basis van per gemeente verschillende en niet altijd vaststaande en duidelijke criteria. Beide toetsingsmethodes leveren een ja/nee-beslissing op ten aanzien van het ontwerp. Andere taken zijn de bekostiging van het openbaar vervoer en de vergunningverlening. In de huidige situatie bekostigt het Ministerie van Verkeer en Waterstaat het interlokale vervoer rechtstreeks (betalingen aan de vervoerbedrijven) en het stadsvervoer indirect via de BOV- en BOS-gemeenten. Wat betreft de vergunningverlening is eenzelfde rweedeling herkenbaar. Taak ROA-bestuur per 1-l - 95 Per l-l- 95 gaan de hiervoor genoemde taken over naar het ROA-besruur. Het ROA-besruur gaat dan optreden als vervoersautoriteit. Daarmee komen de beleidsmatige openbaar vervoer-taken en rollen van de BOV-gemeente Amsterdam, de BOSgemeenten en Verkeer en Waterstaat in ten regionale hand te liggen. Zo wordt aan een aantal van in gang gezette ontwikkelingen concrete inhoud gegeven. De eerste is de wens tot decentralisatie vanuit her rijk. Zeggenschap over her regionale
34 5 vervoer diem op regionaal niveau plaacs ce vinden. De tweede is de achtergrond om te komen tot vervoerregio s. Met het oog op het openbaar vervoer is geconstatzerd dat de aanwezige scheiding tussen srads- en interlokaal vervoer met her oog op de zich feiteiijk voordoende mobiliteitspatronen en de marktkansen van het collectief vervoer minder gewenst is. Verder zou integratie efficientere bedrijfsvoering mogelijk maken. Een derde ontwikkeling is het stimuleren van klantgerichter, bedrijfsmatiger en efficienter werken van de vervoerbedrijven en een zakelijker verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Onder meer het aanbesteden van concessies geeft (een mogelijke) invulling aan deze algemeen aanvaarde wens. Onderwerp van deze notitie is met name hoe het instrument aanbesteding bij de invuliing van de genoemde taken en rollen door het ROA-besruur, op korte termijn, kan worden benut. Eindbeeid De werkgroep is van mening dat her instrument aanbesteding het marktgericht denken, de creativiteit en efficiency bij de vervoerbedrijven kan vergroten. Daarnaast stelt het instrument het regionaal bestuur in staat daadwerkelijke keuzes te maken. De werkgroep heeft in haar advies, zonder uitputtend te willen zijn, vier altematieven met varianten geschetst volgens welke lijn aanbestedingen kunnen plaatsvinden. Rode draad is in alle discussies hoe, mede met behulp van het instrument aanbesteding, de doelstellingen van het RVVP dichterbij ktmnen worden gebracht. Daartoe zal de rol van het openbaar besruur hoe dan ook moeten worden vergroot. Anderzijds dient er voldoende ruimte te zijn voor de vervoerbedrijven de bedrijfseconomische risico s die zij lopen ook te kunnen belnvloeden. Het derde altematief ( regionale verbindingen als verpfichrefiguur ) biedt naar de mening van de werkgroep een bevredigende oplossing voor het geschetste vraagstuk. In dit aiternatief wordt bij de concessie-aanvraag een programma van eisen gepubliceerd dat
35 6 bestaat uit, onder meer, nog nader uit te werken algemene eisen op grond van het RVVP, een omschreven nerwerk van hoofdverbindingen (verbindend net), waaraan nog nader te ontwikkelen eisen met betrekking tot de kwaliteit worden verbonden, en eisen die worden gesreld aan (her niet vooraf opgelegde net van) ontsluitende verbindingen. Wat betrefc de eisen ten aanzien van ontsluitende lijnen kan worden gedacht aan bedieningseisen, maar met name ook minimum frequenties. waardoor een basisnet lijngebonden vervoer van redelijke kwaliteit kan worden verzekerd. Waar dit niet mogelijk is dient het vraagafhankelijk vervoer de fimctie van het lijngebonden vervoer over te nemen. De feitelijke aanbesteding kan plaatsvinden binnen ROA-deelgebieden, waarbij op basis van het programma van eisen (voorgeschreven regionale verbindingen, eisen ontsluitend net) kan worden geconcurreerd op prijs of kwaliteit (met plafond-bijdrage). Op deze wijze worden binnen het deelgebied met de winsten van de sterke Iijnen, zwakke lijnen op de been gehouden. Daarbij zal 6f de uitgebreidheid van het ontsluirend net varieren per deelgebied, dan we1 zal her ROA per deelgebied verschillende bijdragen ter beschikking kunnen stellen. Een andere optie is dat het regionale verbindende net in zijn geheel en apart wordt aanbesteed en daarna de ontsluitende netten per deelgebied. In aanvulling op het bovenstaande zal per deelregio een aanbesteding kunnen plaatsvinden van het vraagafhankelijke vervoer, waarbij uitdrukkelijk collectief vervoer en bijvoorbeeld WVG-gelden gebundeld door het ROA kunnen worden ingezet. De thans nog vaak gesloten functionerende systemen voor WVG-gei ndiceerden worden daarmee publiek toegankelijk. Door uit te gaan van aanbesteding in deelgebieden kan het instrument gefaseerd warden ingevoerd door ieder jaar CCn deelgebied aan te besteden. Voor de introductie van aanbesteding gaat het echter om een keuze-toetsing van verschillende aanbiedingenioffertes, waarbij uiteindelijk zowel het ontwerp als de uitvoering betwistbaar gesteld (moeten) kunnen worden.
36 7 Duidelijk is dat, 10s van her fenomeen aanbesteding zelf, met name voor het interlokale vervoer, in het hier geschetsre eindbeeld nogal wordt afgeweken van de huidige werkwijze van het Ministerie, waarbij uitsluitend dienstregelingen afgekeurd mogen worden op basis van de criteria parallelliteit en minimum-voorziening. De werkgroep acht het verruimen van de invloed van de overheid (maar dan op regionaal niveau) logisch en nodig. Het regionaal besntur wil verantwoordelijkheid km-men dragen en daar democratische verantwoording over kunnen afleggen en bovendien haar beleid zoals neergelegd in her RVVP lcunnen uitvoeren, dus moet zij ook de instrumenten bezitten om het collectief vervoer te belnvloeden. Bij een gefaseerde invoering is het naar de mening van de werkgroep noodzakelijk dat deze zeggenschap, ook zonder het instrument aanbesteding, wordt ingevuld. 10
37 8 3. Mogelijkheden en onmogelijkheden van een snelle invoering van het instrument aanbesteding Lopende dienstregelingen Aanbesteding van collectief vervoer in het ROA-gebied is niet zomaar overal mogelijk per 1 januari In de eerste plaats hebben we te maken met dienstregelingen van medio 1994 tot medio 1995 die zijn goedgekeurd door de thans verantwoordelijke instanties. Binnen het ROA-gebied zijn er zeven dienstregelingen van belang die zijn goedgekeurd: die voor het stadsvervoer in de BOS-steden Furmerend, Zaanstad, Haarlemmermeer en enkele BOS-lijnen in Amsterdam, die voor het toraie stadsvervoer in de BOV-stad Amsterdam en tenslotte de dienstregelingen voor NZH en CN (Midnet). De eerste vijf zijn goedgekeurd door de desbetreffende gemeenten, de laatste twee door de minister van Verkeer en Waterstaat. Het ligt in de lijn der verwachting dat de rechtsopvolger van deze partijen de rechten en plichten, waaronder de verantwoordelijkheid over goedgekeurde dienstregelingen, overneemt c.q. moet ovememen. Consequentie is dat er pas van veranderingen, waaronder mogelijke aanbesredingen. sprake kan zijn bij ingang van de dienstregeling Lopende contracten Ook voor de langere termijn zijn er beperkingen, want ook lopende contracten tussen gemeenten en vervoerders met betrekking tot stadsvervoer zullen moeten worden gerespecteerd. De BOS- en BOV-gemeemen hebben langlopende contracten gesloten met vervoerders. Ook die zullen onderdeel uitmaken van de boedeloverdracht aan het ROA. Hoewel uitgezocht zou kunnen worden in hoeverre het juridisch mogelijk is voor het ROA deze contracten eenzijdig open te breken - van de kant van de vervoerder hoeft hiervoor geen initiatief te worden verwacht - lijkt het reaiistisch ervan uit te gaan dat in geval van het ontbreken van onverbindend verklaringen de contracten blijven doorlopen russen de rechtsopvolger van de BOS en BOV-besturen (zijnde het ROA) en de vervoerbedrijven. 1 1
38 9 Dat becekent dat het vooralsnog niet mogelijk is in geval van Purmerend, Zaanstad en Haarlemmermeer sradsvervoer te laten plaatsvinden door een andere vervoerder dan die uir her contract. Voor Amsterdam geldt wellicht een specifieke siruatie daar het een intern contract betrefr. Vraag is overigens of en in hoeverre deze contracten, zo dat wordt gewenst, feitehjk niet kunnen worden uitgehold door stadsvervoer gedeeltelijk te laten verrichten met interlokale lijnen. Immers CCn van de oogmerken van de vervoerregionale aanpak was tech her aaneenknopen van stads- en interlokaal vervoer. Praktische belemmeringen Ten derde is er nog een aanral praktische redenen waarom aanbesteding per 1 januari 1995 niet op grote schaal kan plaatsvinden in het ROA-gebied. Alle energie zal in de tweede helft van dit jaar gericht moeten zijn op her invullen van de voorwaarden die aan feitelijke overdracht van bevoegdheden en middelen verbonden zijn. De Kaderwet, per 1 juli van kracht door publikatie in de Staatscourant, vormt weliswaar de juridische voorwaarde voor overdracht van Rijk naar ROA. Maar de overdracht van gemeenten naar ROA moet formeel nog rond komen door aanpassing van her Staruut. Zaken die in die relatie moeten worden geregeld zijn de genoemde contracten en lopende dienstregelingen, alsmede aanpassing van de vergunningverlening, overdracht van beroepsmogelijkheden en van kapitaallasten en instandhouding. Her ROA zal de minister ruim voor 1 januari 1995 moeten melden dat de vervoerregio klaar is voor haar nieuwe taak en zal bovendien expliciet moeten maken welke lijnen ze overgedragen wil krijgen. Het ministerie heeft enige tijd nodig om de bijbehorende kwantiteiten uit te rekenen. Andere. meer praktische problemen die overwonnen moeten worden zijn die van de zogenoemde kruissubsidi&ing door NZH russen de roekomstige vervoerregio s en de voor de vervoerders ongewisse financiele randvoorwaarden per 28 mei 1995 die het moeihjk maken de nieuwe dienscregelingen degelijk voor te bereiden.
39 10 Tenslotte wordt de invoering van aanbestedingen beperkt door de ongelijke uitgangssituatie russen de bestaande vervoerders. Feit is dat het GVB hogere kosten heeft. waaronder een duurdere CAO, en hogere subsidies krijgt per gepresteerde reizigerskilometer. Anderzijds is de omvang van het GVB zodanig dat het grotere risico s kan nemen bij een aanbesteding. De vervoerbedrijven hebben in de werkgroep Exploitatie van de Stuurgroep Erkenning ROA laten weten nog nier klaar te zijn voor aanbestedingen. Consequentie van het voorgaande is dat in de eerste jaren gerekend moet worden op een bescheiden aanwending van het aanbestedingsinstrument. Deze aspecten brengen met zich mee dat de overdrachten per 1 januari 1995 aan het ROA primair een juridische en boekhoudkundige operatie vormen, waarvan de reizigers in her openbaar vervoer weinig zullen merken. 13
40 11 4. Gefaseerde invoering Aanbestedingen zijn een instrument en geen doe1 op zich. De hele operatie rond de overdracht van bevoegdheden aan het ROA heeft een aantal doelen, waaronder het neerleggen van de bevoegdheden waar ze horen en het integreren van stads- en interlokaal vervoer in regionaal vervoer. Het instrument aanbestedingen wordr overwogen enerzijds om te komen tot een meer marktgericht, efficienter c.q. goedkoper openbaar vervoer, maar anderzijds ook als middel om aan het opdrachtgeverschap meer inhoud te geven. Voor de werkgroep staat voorop dat aanbestedingen gefaseerd zullen worden ingevoerd. Voordat het daadwerkelijk komt tot openbare aanbesredingen is hst naar de mening van de werkgroep mogelijk invulling te geven aan elementen uit die systematiek en door middel van experimenten ervaring op te doen. Hierna wordt een aantal activiteiten beschreven, waarvan de werkgroep voorstelt dat het ROA die gaat verrichcen. Eenheid in criteria Voor de helderheid van her stelsel is in de eersre plaats nodig dar voor de gehele regio eenheid gebracht wordt in de wijze waarop de ROA de activiteiten van de vervoerder ten aanzien van de ontwerpfase toetst op de beleidsdoelstellingen. Voor de toetsing van her ontwerp is regionale integraliteit en de totstandkoming van het (regionale) netwerk van belang. Wanneer in ROA-verband bijvoorbeeld wordt overwogen wordt om zgn. aanvullend vervoer (vraagafhankelijk, deur tot deur) beter te benutten voor het vervullen van de sociale functie van het collectief vervoer, kan de minimum-voorzieningennorm die Verkeer en Waterstaat thans hanteert voor het halte-haltevervoer (aanzieniijk) worden venninderd. of wellicht zelfs worden weggelaten. Ook de parallelliteitsnorm kan rer discussie worden gesteld. Te overwegen is om in plaats daarvan als minimumvoorwaarde 14
41 12 voor her ontwerp bij aanvang enkele hoofdlijnen aan te geven die vanuit her RVVP bediend moeten worden: een concrete minimum-voorwaarde voor het collectief vervoer vanuit het concrete regionale mobiliteitsbeleid in plaats van een functionele minimumvoorwaarde ten aanzien van de sociaie functie. Het ROA kan dan in de eerste piaats haar rol als beleidsbepaler vervullen: zij toetst op objeccieve functionele criteria. Vraag is derhalve of, wanneer en op welke wijze het ROA-bestuur in staat wordt gesceld bij de toetsing van de dienstregelingen haar, eventueel van de huidige rijksregelingen afwijkende, criteria toe re passen. Programma van eisen bij aanvraag Het ROA-besntur kan op basis van het op te stellen programma van eisen c.q. de toetsingscriteria voor de goedkeuring van de dienstregeling een multiple-choice-achtige offerte aanvragen bij de zittende vervoerder. Bijvoorbeeld zou dit kunnen door ontwerpen van dienstregelingen aan te vragen, die voldoen aan her programma van eisen. maar die gelden voor verschillende bijdrage-plafonds. Concurrentie aanvullend vervoer Wanneer het ROA wordt toegestaan andere minimumvoorzieningenniveaus dan thans in de regelgeving zijn opgenomen te hanteren, is het mogelijk gelden die thans worden gebruikt voor het in stand houden van een zeer mager minimumniveau te gebruiken voor openbaar vraagafhankelijk vervoersysteem, waarbij deze gelden worden gebundeld met de gelden voor het WVG-vervoer. Binnen dit type vervoer worden thans al openbare aanbestedingen verricht. Zicht krijgen op kwanrititeiten Het is gewenst dat het ROA, ter voorbereiding op aanbestedingsprocedures, zicht krijgt op de huidige kwantiteiten en koaendekkingsgraden. Enerzijds is dit nodig om een goede budgetverdeling te maken (tussen deelregio s en tussen Iijngebonden en vraagafhankelijk 15
42 13 vervoer), anderzijds lijkt het nodig om offertes goed te kumen beoordelen. Een optie is on-t voor de beoogde deelgebieden met bestaande vervoerders contracten te sluiten, zodat zicht wordt geboden op de verdeling van subsidiegelden over het ROA-gebied. Het ligr in zijn algemeenheid voor de hand dat deze kemis samen met de huidige BOViBOS-gemeenten en Rijkswaterstaat wordt opgebouwd en voor wat betreft het vraagafhankelijke vervoer met de huidige taxivergunning-verlenende insrantie. Concurrentie op ontwerp In de beginfase ligt hec, mede ter vermijding van sociale spanningen, voor de hand om (het overgrote deel) van de uitvoering bimen het ROA bij de bestaande vervoerders te laten. Dit leidt wel tot de nader uit te werken gedachte of het niet mogelijk is bij wijze van fasering de ontwerp-fase uit te besteden. Bij deze ontwerp-fase kumen de nader te ontwikkelen en bij de later te verrichten volledige aanbestedingen (ontwerp en produktie) ook toe te passen gunningscriteria worden gebruikt. De toetsingsmethode van Verkeer en Waterstaat kan voor de ontwerpfase startpunt zijn, omdat die systematisch en geobjectiveerd is. Verkeer en Waterstaat zelf overweegt om bij het introduceren van aanbestedin,0 als keuzecriteria bij het ontwerp her aantal voertuigkilometers en het aantal aansluitingen op ander collectief vervoer te hanteren. Uitvoeren experimenten BiMen Nederland is er nog nauwelijks ervaring met het aanbesteden van de exploitatie van het openbaar vervoer. Alvorens for aanbesteding op grace schaal over te gaan kan door middel van experimenten nagegaan worden op welke wijze aanbesteding moet geschieden, waarbij wellicht onderscheid gemaakt moet worden naar verschillende typen openbaar vervoer. Met experimenten kan ervaring worden opgedaan door de vervoerregio en de vervoerbedrijven. 1 De enige wapenfeiren op dir gebied in Noord-Holland zijn de aanbesreding van de pendelbuslijnen op Schiphol en de openbare aanbesredin,0 van WVG-vervoer in onder meer de regio Gooi en Vechrsrreek en onder meer de gemeenre Alkmaar. 16
43 14 Naasr het opdoen van ervaring is het doe1 van de experimenten het inzicht krijgen in de mechanismen die werken in de aansturing door de vervoerregio op prijs, kwaliteit en prestatie. Spirsbussen GAS/GAZO (I 995/l 996) Over de gewenste verbindingen naar Amsterdam Zuidoost en Schiphol is inrniddels veel bekend. Op grote schaal zijn spitsbussen ingevoerd en ook al geevalueerd. Voor een van de twee gebieden kan worden overgegaan tot openbare aanbesreding voor alle lijnen of een deel van de lijnen. De te rijden dienscregeling is bekend, evenals het gewenste kwaliteitsniveau. De aanbesteding geschiedt op basis van prijs. Interlokale verbindingen (1996/97) Voor een deelgebied wordt door het ROA het voorzieningenniveau gedefinieerd in algemene termen van bereikbaarheid (op basis van het RVVP) en meer concreet naar regionale verbindingen. Gedacht kan worden aan een gebied van beperkte omvang, bijvoorbeeld omvattende de gemeenten Purmerend, Edam/Volendam en Waterland en/of de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn. Uit oogpunt van integratie zou kunnen worden nagegaan of bepaalde regionale buslijnen ook in en voor Amsterdam-Noord respectievelijk Amstelveen/Buitenveldert een rol kurmen vervullen. Deze stadsgebieden kunnen dan met respectering van bestaande contracten betrokken worden in de experimentele aanbesteding. Het experiment kan twee manieren van aanbesteden omvatten: - ontwerp en uitvoering in CCn hand; - ontwerp en uitvoering ieder apart en in concurrentie aanbesteden. De aanbesteding geschiedt op basis van prijs en kwaliteit. De experimenten worden ge initieerd door de vervoerregio ROA. De gemeenten op wier grondgebied de experimenten worden gehouden worden bij de begeleiding betrokken. 17
Colloquium. Vervoersplanologisch. Speurwerk. lundeling van lijdragen aan. ehouden te. edactie. .otterdam op 4 en 25 november 994. li5.
Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1994 lundeling van lijdragen aan iet colloquium ehouden te.otterdam op 4 en 25 november 994 edactie M. Jager Deel 2 UB/TIB Hannover 89 li5.233i3x geïllustreerd
Nadere informatieVervoersplanologisch. Colloquium. Speurwerk 1992. n CK n INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER. Deel 3. bijdragen van het colloquium.
n CK n Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1992 Bundeling van bijdragen van het colloquium gehouden te Rotterdam op 26 en 27 november 1992 Redactie P.M. Blok INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER Deel
Nadere informatieColloquium Vervoersplanologisch
Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1995 \ Bundeling van bijdragen aan het colloquium gehouden te Rotterdam op 23-24 november 1995 Redactie H.J. MeUrS E.J.Verroen Deel 3 UB/TïB Hannover 89 115233563
Nadere informatieColloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1990
Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1990 Bundeling van bijdragen van het colloquium gehouden te Den Haag op 29 en 30 november 1990 - METEN MODELLEREN - MONITOREN Nieuwe ontwikkelingen in onderzoeksmethoden
Nadere informatieColloquium Vervoersplanologisch
M~ Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1986 UNivERsrrArsBisuoïii» HANNOVER TECHNISCHE INFORMATIONSBIBLIOTHÊKJ Mobiliteit, Transport en Technologische Vernieuwing Bundeling van bijdragen van het colloquium
Nadere informatieVervoersplanologisch. Colloquium. Speurwerk 1992 INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER. Deel 2. Bundeling van bijdragen van. gehouden te.
Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 1992 Bundeling van bijdragen van het colloquium gehouden te Rotterdam op 26 en 27 november 1992 INNOVATIE IN VERKEER EN VERVOER UB/TIB Hannover 111 559 693 89
Nadere informatieInnovative SUMP-Process in Northeast-Brabant
Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant #polis14 Northeast-Brabant: a region in the Province of Noord-Brabant Innovative Poly SUMP 20 Municipalities Province Rijkswaterstaat Several companies Schools
Nadere informatieTravel Survey Questionnaires
Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam
Nadere informatieSmart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS
Smart Mobility Marije de Vreeze Connekt / ITS Netherlands Samenleving verandert Business modellen veranderen Klimaatverandering Bron: Nico Larco, 2018 Bron: Nico Larco, 2018 Waarom? Economy Accessibility
Nadere informatieSustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016
Smart accessibility for a healthy, strong economics and attractive city! Rotterdamse Mobiliteitsagenda IN ROTTERDAM HEB JE DE LUXE OM TE KIEZEN HOE JE REIST. WIL JE OP DE FIETS, GA JE MET DE FIETS. WIL
Nadere informatieOV Visie Holland Rijnland Midden-Holland
OV Visie Holland Rijnland Midden-Holland - Voor de OV Visie - Voor de OV-Concessie Zuid-Holland Noord Fred van der Blij 14 februari 2018 OV Visie is gezamenlijk proces Vanuit 19 gemeenten afspraak om OV
Nadere informatieCitation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Oderkerk, A.E. Link to publication Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire
Nadere informatieBesluit van. Hebben goedgevonden en verstaan: ARTIKEL I. Het Besluit personenvervoer 2000 wordt als volgt gewijzigd:
Besluit van tot wijziging van het Besluit personenvervoer 2000 in verband met de ingangsdata van de aanbestedingsverplichting in het openbaar vervoer en de verlenging van de maximale concessieduur Op de
Nadere informatieDesigning climate proof urban districts
Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieMentaal Weerbaar Blauw
Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.
Nadere informatieMEER BEREIKEN DOOR MINDER TE DOEN, OVER HET SCHEDEN VAN COMMERCIEEL EN SOCIAAL (OPENBAAR) VERVOER DOOR OVERHEDEN
MEER BEREIKEN DOOR MINDER TE DOEN, OVER HET SCHEDEN VAN COMMERCIEEL EN SOCIAAL (OPENBAAR) VERVOER DOOR OVERHEDEN Frans Gommers, XTNT, f.gommers@xtnt.nl Bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch
Nadere informatieImpacts Tallinn 31 st may 2018 Senta Modder - Germa Bakker
Scaling up Public Transport in a cycler s capital Impacts Tallinn 31 st may 2018 Senta Modder - Germa Bakker Via Invoegen Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen 1-6-2018 1 Summary 1. modal split
Nadere informatieStand van zaken interregionaal project kilometerheffing
Stand van zaken interregionaal project kilometerheffing februari 2014 1. Inleiding Politiek Akkoord ter hervorming van de Verkeersbelastingen van 21 januari 2011 Invoering van een intelligente kilometerheffing
Nadere informatieEen model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk
Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Nadere informatieCycling in The Netherlands & The Hague
Cycling in The Netherlands & The Hague Inge Molenaar program manager for cycling City of The Hague Ottawa, december 2009 A few words about me Facts and points of interest about the municipality of the
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Corporate Social Responsibility in a Transnational Perspective
Editors: J.J.A. Hamers CA. Schwarz B.T.M. Steins Bisschop Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Corporate Social Responsibility in a Transnational Perspective INTERSENTIA METRO TABLE OF CONTENTS Woord
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieIntercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit
1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why
Nadere informatieThe downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care
The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Annemiek T. Harder Studies presented in this thesis and the printing of this
Nadere informatieEmotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid
Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en Bevlogenheid Emotional Labor, the Dutch Questionnaire on Emotional Labor and Engagement C.J. Heijkamp mei 2008 1 ste begeleider: dhr. dr.
Nadere informatiePallas Advies. Bedrijfsinformatie
Pallas Advies Bedrijfsinformatie Wat is Pallas Advies? Pallas Advies ondersteunt en adviseert overheidsorganisaties op het gebied van parkeren, mobiliteit en (reis)informatie. De ondersteuning kan op meerdere
Nadere informatieAnnual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels)
Staten-Generaal Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Subject: Sustainable Flemish SDI Nature: Mobilising, Steering Organisers:
Nadere informatieBeïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?
Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety
Nadere informatieKwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam
Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Zuidoost om zich bij de Soa-polikliniek van de GGD Amsterdam te laten Testen op Soa s en Hiv A Qualitative Research
Nadere informatiePesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.
Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary
Nadere informatieInnovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement
Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement Delft, 8 maart 2012 Realistic wall of water ir. F.C. (Floris) Boogaard, (020) 606 32 50/06-51 55 68 26 e-mail: f.c.boogaard@tudelft.nl/
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 8942 14 juni 2010 Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 juni 2010, nr. R&P/RA/2010/11430,
Nadere informatieBusiness Architectuur vanuit de Business
Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit
Nadere informatieINFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)
INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets
Nadere informatieRondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas
provincie :: Utrecht Plan van aanpak Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas In samenwerking tussen Veenendaal: 23 oktober 2017 Versie: 0.1 Opgesteld door: Maurice Kassing Gemeente
Nadere informatieLongitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions. Raymond Hoogendoorn
Longitudinal Driving Behaviour At Incidents And The Influence Of Emotions Raymond Hoogendoorn. Primary thesis coordinator: Dr. W. Waterink Secondary thesis coordinator: Dr. P. Verboon April 2009 School
Nadere informatieProcess Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014
Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program
Nadere informatieSTRATEGO: Coaching session
STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 659 Wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen en enkele andere wetten in verband met de afschaffing van de plusregio s Nr. 17 AMENDEMENT
Nadere informatievan Werknemers Well-being Drs. P.E. Gouw
De Invloed van Werk- en Persoonskenmerken op het Welbevinden van Werknemers The Influence of Job and Personality Characteristics on Employee Well-being Drs. P.E. Gouw Eerste begeleider: Dr. S. van Hooren
Nadere informatieSafe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE
Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water
Nadere informatieOVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008
OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van
Nadere informatie380 kv cabling - Randstad North Ring
Sjouke Pieter Bootsma Senior manager Large Projects NL Randstad 380 kv: closing the ring Connection between: Maasvlakte (Rotterdam-area) and Beverwijk (Amsterdam area) Total investment 220 M + 650 M South-ring
Nadere informatieAan de Voorzitter van Provinciale Staten van Noord-Holland De heer J. Remkes Postbus MD Haarlem
Aan de Voorzitter van Provinciale Staten van Noord-Holland De heer J. Remkes Postbus 123 2000 MD Haarlem Haarlem, 2 mei 2016. Onderwerp: Regionaal openbaar vervoer & inter-concessie stroomlijnen Geachte
Nadere informatieGeslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive
1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieDigital municipal services for entrepreneurs
Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for
Nadere informatieVoorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel
Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,
Nadere informatieDe Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata
De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik makend van GPS- en Versnellingsmeterdata The relationship Between the Physical Environment and Physical Activity in Children
Nadere informatieOpenbaar Vervoer op het Platteland
Enkele inhoudelijke onderwerpen naar aanleiding van het rapport 1 Openbaar Vervoer op het Platteland (oktober 2006) Deze bijlage gaat specifiek in op de volgende onderwerpen: 1. het uitgangspunt voor het
Nadere informatieSamenwerkingsovereenkomst BrabantStad NS Groep N.V.
Samenwerkingsovereenkomst BrabantStad NS Groep N.V. 7 oktober 2005 Samenwerkingsovereenkomst BrabantStad - NS Groep N.V. De hieronder aangegeven partijen De Provincie Noord-Brabant in haar hoedanigheid
Nadere informatieONDERZOEKSOPZET 1000-BANENPLAN REKENKAMER LEEUWARDEN DECEMBER 2016
ONDERZOEKSOPZET 1000-BANENPLAN REKENKAMER LEEUWARDEN DECEMBER 2016 Inleiding In maart 2016 wordt in het document 'Midterm Review Collegeprogramma Iedereen is Leeuwarden 2014-2018' een tussentijdse stand
Nadere informatieVergezichten in het OV Trends in mobiliteit, voorbij de hype
Vergezichten in het OV Trends in mobiliteit, voorbij de hype Jaarcongres OV-campus 2019 Erica Vergroesen; provincie Brabant Suzanne Hiemstra-Van Mastrigt; Industrieel Ontwerpen Wijnand Veeneman; Technische
Nadere informatieDe Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten. een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te.
De Invloed van Innovatiekenmerken op de Intentie van Leerkrachten een Lespakket te Gebruiken om Cyberpesten te Voorkomen of te Stoppen The Influence of the Innovation Characteristics on the Intention of
Nadere informatieVvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013
Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze
Nadere informatieIntroductie in flowcharts
Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,
Nadere informatieUniversity of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie
University of Groningen Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatieHet Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive
Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive
Nadere informatieToekomst OV De optimale mix
Toekomst OV De optimale mix Niels van Oort Assistant professor OV Smart Public Transport Lab www.smartptlab.tudelft.nl @Niels_van_Oort 1 Smart Mobility Transportation Resilience Lab Traffic and Transportation
Nadere informatieIr. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management
Policy Aspects of Storm Surge Warning Systems Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Contents Water in the Netherlands What kind of information and models do we need? Flood System
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2001 2002 28 000 VIII Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (VIII) voor
Nadere informatiesmall urbanism urban development with a small scale
small urbanism urban development with a small scale Daniel Casas Valle urban design research Creative industries fund nl Mei 2013 small urbanism urban development with a small scale Robert Broesi Vincent
Nadere informatieMake a smart move+ WIJCHEN LOGISTICS CENTRE m 2 BEDRIJFSRUIMTE TE HUUR IN-HOUSE TECHNISCH EN VASTGOEDBEHEER AANTREKKELIJKE HUURVOORWAARDEN
Make a smart move+ STRATEGISCHE LOCATIE,, A326 AANTREKKELIJKE HUURVOORWAARDEN IN-HOUSE TECHNISCH EN VASTGOEDBEHEER 25.500 m 2 BEDRIJFSRUIMTE TE HUUR WIJCHEN LOGISTICS CENTRE MODERNE LOGISTIEKE BEDRIJFSRUIMTE
Nadere informatieLuchthaven Noordzee en Groot Schiphol
Directoraat-Generaal nst Luchthaven Noordzee en Groot Schiphol Kaartenbundel December 1999 Directoraat-Generaal nst Luchthaven Noordzee en Groot Schiphol Kaartenbundel December 1999 Grontmij in samenwerking
Nadere informatieB. Stuurgroep Vervoerregio, 18 september 2014
B. Stuurgroep Vervoerregio, 18 september 2014 Convenant Versterking Samenwerking Verkeer en Vervoer Concept 10 september, versie ten behoeve van de stuurgroep vervoerregio van 18 september Convenant tussen
Nadere informatieBest? New practice industry-university cooperation. Chemelot InSciTe. www.chemelot-inscite.com
Best? New practice industry-university cooperation Chemelot InSciTe www.chemelot-inscite.com Aanleiding / Externe ontwikkelingen Wetenschappelijke competitie neemt toe; universiteit moet zich op sterktes
Nadere informatieDe Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim
De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:
Nadere informatieLiberalisering spoorvervoer
Liberalisering van het reizigers vervoer per spoor in Nederland Ton Spaargaren Provincie Gelderland Brussel, 24 april 2008. Voor uw beeldvorming Inwoners Oppervlakte 16,4 miljoen 41.528 km2 Voor uw beeldvorming:
Nadere informatieHet Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.
Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine
Nadere informatieUniversity of Groningen. Who cares? Kamstra, Aafke
University of Groningen Who cares? Kamstra, Aafke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Nadere informatieVragen. Andrew Switzer. SRMT Project 2: Het bevorderen van verdichting rondom knooppunten
SRMT Project 2: Het bevorderen van verdichting rondom knooppunten Andrew Switzer Vragen Beoordeling geplande RO rondom knooppunt Bleizo Hoe zou ruimtelijke ontwikkeling rondom het knooppunt bevorderd kunnen
Nadere informatieVerschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming
Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers
Nadere informatie1.1 ORGANIZATION INFORMATION 1.2 CONTACT INFORMATION 2.1 SCOPE OF CERTIFICATION 2.2 AUDITOR INFORMATION 3.1 AUDIT CONCLUSIONS 3.2 MANAGEMENT SYSTEM EFFECTIVENESS 3.3 OBSERVATIONS Organization Address Name
Nadere informatieAlcohol policy in Belgium: recent developments
1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November
Nadere informatieConsortium partners. De toekomst van internet logistiek. Project 1: network optimization. Project 3: Local Logistics. Project 2: One Shopping Cart
Consortium partners Slide 1 Slide 2 De toekomst van internet logistiek Prof. dr. Kees Jan Roodbergen Supported by: Project 1: network optimization Currently ongoing projects Slide 3 To design methods for
Nadere informatieSCRIPTS: Mobiliteitsdiensten voor toekomst Beginnend in heden. Prof. Dr. Henk Meurs, Radboud Universiteit
SCRIPTS: Mobiliteitsdiensten voor toekomst Beginnend in heden Prof. Dr. Henk Meurs, Radboud Universiteit Innovaties in verkeer en vervoer SURF: Smart Urban Regions of the Future (SURF) - Vanuit onder meer:
Nadere informatieHet Effect op Compliance Gedrag van de Invoering van de Vooringevulde Aangifte. J.M. Trooster
Het Effect op Compliance Gedrag van de Invoering van de Vooringevulde Aangifte The Effect of pre-completed Tax returns forms on Compliance J.M. Trooster Eerste begeleider: dr. P. Verboon Tweede begeleider:
Nadere informatieWerk in balans. verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance. turnover of nurses and health-care workers.
Werk in balans Een onderzoek naar de invloed van werktijden op werkthuisinterferentie en de gevolgen daarvan voor burnout en verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance A study of the
Nadere informatieOuderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit
1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) VR as innovation in dental education de Boer, I.R. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) VR as innovation in dental education de Boer, I.R. Link to publication Citation for published version (APA): de Boer, I. R. (2017). VR as innovation in dental education:
Nadere informatieDe Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen
Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development
Nadere informatieInhoudsopgave Samenvatting Summary Inleiding Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Evaluatieonderzoek naar de Effectiviteit van de Zomercursus Plezier op School bij Kinderen met Verschillende Mate van Angstig en Stemmingsverstoord Gedrag en/of Autistische Gedragskenmerken Effect Evaluation
Nadere informatieMulti-Actor Multi-Criteria Analyse (MAMCA) prof. dr. Cathy Macharis
Multi-Actor Multi-Criteria Analyse (MAMCA) prof. dr. Cathy Macharis 30/01/2014 Stakeholders Oosterweel 2 Lecture doctoral school Gothenborg Stakeholders DHL case 3 Lecture doctoral school Gothenborg Sustainable
Nadere informatieINTENTIEVERKLARING INZAKE STIMULERING VERVOERMANAGEMENT. Zoetermeer, donderdag 29 mei 1997
INTENTIEVERKLARING INZAKE STIMULERING VERVOERMANAGEMENT Zoetermeer, donderdag 29 mei 1997 1 INTENTIEVERKLARING DE ONDERGETEKENDEN: 1. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat, vertegenwoordigd door de
Nadere informatieShell NL & Shell New Energies
Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer
Nadere informatieDe Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.
RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede
Nadere informatie2010 Integrated reporting
2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational
Nadere informatieDe Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior
De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:
Nadere informatieRE-INVENT OUR REGION
RE-INVENT OUR REGION Future scenario s on the economic development of the South Eastern part of the Netherlands TIM 7 With close guidance on process and methods by Peter Kopeczek* * Re-invent your business
Nadere informatieAdvanced Instrumentation. Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet. 10 Oktober 2012
Advanced Instrumentation Hans van Gageldonk, Henk Hoevers, Gerard Cornet 10 Oktober 2012 Agenda Wat is Advanced Instrumentation? Hoe past Advanced Instrumentation in de keten van fundamenteel onderzoek
Nadere informatieTools voor verdere versterking van examencommissies
Tools voor verdere versterking van examencommissies 9 maart 2016 dr.ir. Ludo van Meeuwen mr. Esther de Brouwer Welkom Wat gaan we doen? voorstelronde trainers voorstelronde trainers/deelnemers naam functie
Nadere informatieWelke factoren beïnvloeden het gezamenlijk leren door leraren? Een systematische literatuurreview Thurlings, M.C.G.; den Brok, P.J.
Welke factoren beïnvloeden het gezamenlijk leren door leraren? Een systematische literatuurreview Thurlings, M.C.G.; den Brok, P.J. Published in: Onderwijs Research Dagen(ORD), 11-12 Juni 2014, Groningen,
Nadere informatieImpact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven
Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact
Nadere informatieGrand design of veel kleine stappen
Grand design of veel kleine stappen - naar een afgestemde aanpak van stedenbouwkundig ontwerp en verkeerskundig ontwerp. ir. T. de Wit CROW; lid programmabureau programma Ruimte en Mobiliteit dewit@crow.nl
Nadere informatiePubliek-private ontwikkeling, nu en in de toekomst
Amsterdam Institute of Social Science Research Publiek-private ontwikkeling, nu en in de toekomst Dr. Leonie Janssen-Jansen Wageningen, 31 oktober 2013 Achtergronden Groeidenken > grote invloed op planning
Nadere informatieUitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM
Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM 5 maart 2014 De Beukenhof Terweeweg 2-4 2341 CR Oegstgeest 071-517 31 88 Security Intelligence Bijeenkomst Corporate IAM On the Internet,
Nadere informatiePlan van aanpak Monitoring OV-visie Holland Rijnland
Plan van aanpak Projectnaam/ onderwerp: Status: vastgesteld, DB 12 december 2013 Naam auteur(s): Claudia de Kort en Iris de Bruyne 1. Inleiding/ aanleiding Het Algemeen Bestuur van Holland Rijnland heeft
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatie