Biohorma Nederland en België

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Biohorma Nederland en België"

Transcriptie

1 Biohorma Nederland en België Sociaal jaarverslag 2014 GRI G4 Core

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Voorwoord 3 Verhaal van de MVO projectgroep 4 Maak kennis met het gezondste bedrijf van Nederland en België 5 De producten van Biohorma 7 Biohorma als werkgever 8 Met onze stakeholders naar een betere toekomst 11 Afdeling inkoop: verduurzaming van de keten 13 Duurzame communicatie en marketing 15 Technische dienst neemt voorsprong 17 Publiek beleid 19 A.Vogel tuinen: ervaar de kracht van de natuur 21 Geldersch Landschap & Kasteelen over duurzame samenwerking 22 Privacy gewaarborgd 23 CO 2 -Footprint 24 Informatie over het sociaal jaarverslag 26 Bijlage 1: GRI Kruistabel 27 2

3 Voorwoord Duurzaam ondernemen doe je samen Biohorma en duurzaamheid is een goede combinatie. Vanuit de filosofie van Alfred Vogel en de aard van onze producten natuurlijke geneesmiddelen en gezondheidsproducten zijn we altijd al duurzaam bezig geweest; lang voordat het een breed maatschappelijk thema werd. Verantwoord produceren met respect voor de natuur zit gewoon in onze genen. Maar omdat duurzaamheid zo vanzelfsprekend voor ons is, zijn we ons er niet altijd bewust van. Vandaar dat we in 2013 zijn begonnen met het inzichtelijk maken van wat we al goed doen en waar de verbeterpunten liggen, zowel intern als extern. Het afgelopen jaar hebben we hier hard aan gewerkt. Grote winstpunt is dat we nu bewuster met het thema duurzaamheid bezig zijn. Als je vervolgens ziet hoe vanzelfsprekend alle medewerkers met dit thema aan de slag gaan, is dat een bevestiging dat duurzaam denken en handelen in ons bloed zit. Dit geeft een goed gevoel. Duurzaamheid kun je immers nog zo mooi in allerlei beleidstukken en plannen beschrijven, uiteindelijk is de intrinsieke motivatie van de medewerkers bepalend of duurzaamheid ook gaat leven in een organisatie. Daarnaast zijn we de dialoog aangegaan met een groot aantal stakeholders, zoals de gemeente en onze leveranciers, over duurzame samenwerking. Ook hier hebben we een vliegwieleffect weten te creëren waar we heel trots op zijn. U leest er alles over in dit jaarverslag. In 2015 gaan we gewoon door op de ingeslagen weg en hopen we weer een aantal stappen te zetten in het nog duurzamer produceren en vermarkten van onze producten. We houden u op de hoogte! Walborgh Kieskamp Algemeen Directeur Biohorma B.V. en Biohorma Belgium N.V. 3

4 Verhaal van de MVO projectgroep De toekomst is begonnen 2014 was een enerverend jaar voor de MVO projectgroep van Biohorma. Slechts een jaar eerder had het multidisciplinaire team een stap in de goede richting gezet met het formuleren van een strategisch actieplan: de OGSM Duurzaamheid. En nu lagen er al een nulmeting en een sociaal jaarverslag, is er geen drop meer verkrijgbaar maar fruitrepen en werd er flink gas bespaard. En de medewerkers? Die staan er helemaal achter. Hoge lat We zijn inderdaad ambitieus van start gegaan, beaamt opdrachtgever en directeur operations Edwin Stoel. We leggen de lat graag hoog om toe te werken naar ons einddoel: CO 2 neutraal in Maar er zijn ook veel kleine dingen gedaan zoals afvalscheiding, duurzame koffie en zonnepanelen op het dak. Als transparant en authentiek bedrijf moeten we de toon willen zetten. Alle medewerkers hebben onze doelstellingen ondertekend en iedereen komt op microniveau met duurzaamheid in aanraking. Niet alleen door resultaatafspraken en GFT-bakken, maar ook door gekke dingen als de Fitste organisatie van Gelderland of het stimuleren van rokers om te stoppen. We zullen onze medewerkers blijven motiveren om duurzaamheid vanuit zichzelf op te pakken. Stevige basis Er zijn dus behoorlijk wat actiepunten aangepakt in Waar is Edwin het meest trots op? De energiebesparing in de fabriek en de mensenkant. We hebben een hele hoge werknemerstevredenheid en ook in dit voor ons financieel lastige jaar is er veel aandacht besteed aan persoonlijke ontwikkeling en opleiding. Ook bijzonder is de pilot afvalscheiding die we samen met de sociale werkplaats hebben opgezet. Niet dat alles kan, maar er is ruimte bij Biohorma om over zulke dingen na te denken. Door alle inspanningen van heel veel mensen ligt er nu een stevige basis. Onze ambitie voor 2015 is zorgen voor maximale transparantie in de keten. Want ook dat zijn we als Biohorma aan onszelf én aan onze stakeholders verplicht. Doelstellingen Duurzaamheid zit in het DNA van iedere Biohorma medewerker Consumenten ervaren A.Vogel als een duurzaam merk Stakeholders ervaren Biohorma als een duurzame organisatie Biohorma is CO 2 neutraal in 2019 De MVO projectgroep bestaat uit de volgende personen: Inkoop Tuinen Communicatie Technische Dienst P&O Directie Externe begeleiding Isabel Keizer inkoper Henk Knauff Manager inkoop Wilfred Schenk Hoofd A.Vogel tuinen Karin Peters Hoofd communicatie Bertus Bos Hoofd Technische Dienst Jorina Weenink Manager P&O Edwin Stoel Nick van Moerkerk MVO Consultants 4

5 Maak kennis met Biohorma Het gezondste bedrijf van Nederland en België Biohorma is de grootste producent van fytotherapeutische en homeopathische geneesmiddelen en gezondheidsproducten in de Benelux. Biohorma helpt mensen op een natuurlijke manier gezond te blijven of weer te worden. Met heldere voorlichting over een gezond en evenwichtig leven en waar nodig aangevuld met (genees)middelen die natuurlijk, veilig en hoog kwalitatief zijn en een bewezen werking hebben. Bij Biohorma Nederland en België werken 142 medewerkers en de jaaromzet in 2014 bedroeg ongeveer 35 miljoen euro. Biohorma is onderdeel van de Bioforce AG groep. Het Bioforce hoofdkantoor bevindt zich in Roggwill, Zwitserland. De Bioforce AG groep levert natuurlijke zelfzorgmiddelen aan (bijna) de hele wereld. Biohorma merken Biohorma voert een drietal merken, waarvan A.Vogel de bekendste is. A.Vogel is het grootste zelfzorgmerk van Nederland en voert meer dan 140 gezondheidsproducten, traditionele kruidengeneesmiddelen, homeopathische geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. De merkenportfolio van Biohorma wordt aangevuld met HemoClin tegen aambeien en KidsClin bij waterpokken. Sanvert Contract manufacturing is een andere activiteit van Biohorma, ondergebracht als 100% dochter in Sanvert BV. Sanvert houdt zich als loonproducent bezig met het in opdracht produceren en indien gewenst ontwikkelen van zelfzorgmiddelen. Gebruikmakend van een moderne GMP fabriek en de multidisciplinaire kennis binnen Biohorma is Sanvert uitgegroeid tot een belangrijke kernactiviteit binnen Biohorma. 5

6 Biohorma Belgium: trouw aan gedachtengoed Alfred Vogel Bij Biohorma is de natuur de basis van alles wat we doen. Dat geldt niet alleen voor de vestiging in Elburg, maar ook voor de collega s van Biohorma Belgium. Duurzaamheid en MVO zijn geen termen die hier dagelijks worden gebruikt maar we proberen er wel naar te handelen, aldus vestigingsmanager Greet Demeester. Zuinig Als vestiging zit het bij ons vooral in de kleine dingen. Medewerkers verwachten dat Biohorma maatschappelijk verantwoord produceert en in elke fase van ontwikkeling respect heeft voor de natuur en de mens. Daar proberen wij ook naar te handelen. Ons kantoorpand in Lummen biedt voldoende rust, licht en een link met de natuur door de aanwezigheid van bomen. Het is zeer goed geïsoleerd wat resulteert in een laag energieverbruik. Het verwarmen en koelen gebeurt door middel van warmtepompen en warmterecuperatie en de toiletten spoelen door met regenwater. Ook besteden we de nodige aandacht aan afvalverwerking. Zorg voor medewerkers Maar duurzaamheid is meer dan milieu. De gezondheid en veiligheid van de medewerkers en het sociale aspect vinden wij uitermate belangrijk. Wekelijks is er fruit ter beschikking en frisdranken met hoog suikergehalte zijn bij ons niet verkrijgbaar, wel een frisse waterton. Een externe organisatie onderzoekt de medewerkers op regelmatige tijdstippen of ze voldoende gezond zijn. Het ziekteverzuim in 2014 was laag, 2,78 %. Ook naar buiten toe dragen we de waarden van Alfred Vogel uit. Zo hebben we de handdoeken voor onze Molkosan actie bewust niet gekocht in Bangladesh omdat dit land de arbeidsnormen niet respecteert. Dit had ons ettelijke euro s kunnen besparen maar respect voor de mens vinden we veel belangrijker dan louter het economische belang. 6

7 De producten van Biohorma Kwaliteit gegarandeerd Van plant tot klant. Dat is de kracht en grote trots van Biohorma. Want waar veel bedrijven slechts een stukje van het productieproces in huis hebben, gaat het bij Biohorma letterlijk van plant tot klant. Het begint in de grond van de A.Vogel tuinen, gaat verder in de snij- en productiehallen en eindigt bij de distributie naar de verkooppunten. En alles wat daartussenin zit, hebben we ook zelf in de hand. Natuurlijke kringloop De planten in de producten van A.Vogel worden op ecologische wijze geteeld (EKO-keur), dus zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. De planten krijgen de plek waar ze het beste gedijen, zodat ze het optimale gehalte aan werkzame stoffen krijgen. Ecologisch kweken is gunstig voor het milieu. Door geen kunstmeststoffen en chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken, wordt het milieu gespaard voor natuurvreemde en niet- of moeilijk afbreekbare stoffen. GMP-normen De productie van geneesmiddelen bij Biohorma voldoet aan de vereiste internationale farmaceutische normen, de zogenaamde GMP-normen (Good Manufacturing Practices). Dit houdt in dat alle werkzaamheden, vanaf het zaaien van de planten tot en met het verzenden van het eindproduct, zijn geprotocolleerd en omschreven in procedures. Gedurende het fabricageproces worden strenge regels gehanteerd op het gebied van hygiëne van personen, machines, grondstoffen, materialen en fabricageruimten. Het hele proces staat onder streng apothekerstoezicht. Integrale kwaliteitszorg met zorgvuldige en gedocumenteerde in-process controles zorgt dat de producten aan hoge kwaliteitsnormen voldoen. In 2014 zijn geen gevallen van niet-naleving bekend. De merken van Biohorma A.Vogel A.Vogel is het grootste zelfzorgmerk van Nederland. Meer dan een kwart van de Nederlanders heeft het bekendste product van A.Vogel Echinaforce in huis. Het assortiment omvat meer dan 140 gezondheidsproducten, traditionele kruidengeneesmiddelen, homeopathische geneesmiddelen en medische hulpmiddelen. De grondlegger van het merk is de Zwitser Alfred Vogel ( ): een onvermoeibaar onderzoeker, een begenadigd spreker, een wereldreiziger en een mens die als geen ander de toegevoegde waarde van de natuur begreep. Natuurgeneeskunde en de wens zijn medemensen te helpen vormden de rode draad door zijn leven. Zijn visie is nog altijd leidend, aangevuld met de meest recente wetenschappelijke inzichten en onderzoeken op het gebied van gezondheid. HemoClin en KidsClin HemoClin biedt vooruitstrevende producten voor de behandeling en voorkoming van aambeien, kloofjes en andere anale ongemakken. KidsClin is speciaal ontwikkeld voor de behandeling van waterpokken bij kinderen en heeft een unieke, gebruikersvriendelijke toedieningsvorm. 7

8 Biohorma als werkgever Altijd op zoek naar de balans Bij Biohorma zit je goed als werknemer, dat mogen we gerust stellen. Al voordat het woord werd uitgevonden, is sociaal werkgeverschap de basis voor het personeelsbeleid. In 2014 is de medewerkerstevredenheid wederom gestegen. Het bedrijf doet er dan ook alles aan om de medewerkers gemotiveerd en gezond te houden. Manager P&O Jorina Weenink over het predicaat Topwerkgever, de nieuwe CAO en de Fitste organisatie van Gelderland. Voor veel medewerkers is Biohorma een soort familie. Ze werken er al lang en bij lief en leed ervaren ze de steun van hun collega s en leidinggevenden. We hebben zorg voor mensen, legt Jorina Weenink uit. We kennen elkaar en iedereen heeft hart voor de zaak. Dat leidt er wel eens toe dat we collega s tegen zichzelf in bescherming moeten nemen, bijvoorbeeld door ze met ziekteverlof te sturen. Of het nu curatief of preventief is, we signaleren in een vroeg stadium en grijpen veel sneller in dan wellicht een andere organisatie zou doen. Als we kijken naar 2014, dan zien we dat het ziekteverzuim is gedaald. Wel hadden we een paar gevallen van langdurig verzuim. Met respect voor de werknemer doen we er alles aan om hem of haar aan de slag te krijgen en te houden. Dit valt of staat met korte lijnen. In 2014 zijn er drie collega s met pensioen gegaan en hebben we zes vacatures gehad. Hiervan zijn er twee intern opgevuld en vier extern. Ook is de pilot thuiswerkregeling positief geëvalueerd. Er zijn inmiddels zes collega s die voor een deel thuiswerken. Met het oog op een goede werk-privé balans is dit voor de betrokken medewerkers een mooie stap. Topwerkgever Elke twee jaar meet onderzoeksbureau Monitor Groep de tevredenheid van de medewerkers. Zo ook in Gelukkig blijkt Biohorma nog steeds een Topwerkgever. Dit is een heel belangrijk onderzoek voor ons omdat het een indicatie geeft of we als werkgever goed bezig zijn. Al vanaf 2005 scoorden we iedere keer hoger dan de voorgaande jaren. Ook in 2014 was dat het geval, we zijn van 7,5 naar 7,7 gegaan. Dit cijfer ligt een stuk hoger dan het gemiddelde in de benchmark van 7,1. Daar zijn we heel blij mee. Onze sterke punten liggen in de stijl en kwaliteit Aantal medewerkers bij Biohorma van leidinggeven, de kwaliteit van de producten en de onderlinge samenwerking. De grote betrokkenheid van onze mensen zie je in de resultaten terug. Met de stellingen Ik werk bij een leuke organisatie en Ik heb affiniteit met het product dat onze organisatie levert is 94% van de Biohorma medewerkers het eens. De grootste stijgers ten opzichte van eerdere metingen waren de verbetering van de werkdruk en de werkomstandigheden. Op snelheid van en invloed op beslissingen en de overname door Bioforce scoren we wat lager dan in Daar is werk aan de winkel voor ons. 8

9 Ontwikkelingen in personeelsbestand Gezond en vitaal Naast het medewerkerstevredenheidsonderzoek wordt er ook iedere twee jaar een health check uitgevoerd. De resultaten dienen als input voor het beleid omtrent gezondheid en vitaliteit. Er waren best wat aandachtspunten, stelt Jorina Weenink. Zo zat 6% van de medewerkers in de risicozone en had maar 36% een goed cholesterol. Voor ons was dit nogmaals een signaal om bewuster op gezondheid te sturen. Er was altijd al fruit in de kantine, maar we hebben daarnaast de snoep- en frisdrankautomaat weggehaald en vervangen door gezondere alternatieven. Ook hebben we onze medewerkers gestimuleerd om mee te doen aan de jaarlijkse A.Vogel Lentekuur. Voor de 44 deelnemende collega s stonden iedere dag lunch en tussendoortjes klaar en ze kregen de bijbehorende producten. Sportieve club Bij Biohorma werken sportieve mensen. Al jaren is er een fietsclub en wordt er met groepjes deelgenomen aan hardloopwedstrijden, uiteraard gekleed in een Biohorma outfit. De verkiezing van de Fitste organisatie van Gelderland, een initiatief van de Sportfederatie Gelderland, was een mooie aanleiding om nog breder met het onderwerp gezondheid aan de slag te gaan. In twee teams namen 21 collega s de uitdaging aan om samen te gaan bewegen bij een fitnessclub, gezonder te eten en op tijd te ontspannen. We hebben een aantal gezamenlijke lunches georganiseerd en de weegschaal stond op de afdeling O&I. Aangevuld met health checks en een drietal workshops over voeding, nachtrust en omgaan met stress kregen ze een goede basis mee. Het is me helemaal tussen de oren gaan zitten, zei één van de deelnemers na afloop. De onderlinge verbondenheid tussen de deelnemers was groot en de resultaten mochten er zijn: we zijn de nodige kilo s afgevallen, de conditie van diverse collega s is verbeterd en er is zelfs iemand gestopt met roken. Overige highlights van 2014 Directeur Walborgh Kieskamp heeft de Linnaeusprijs gekregen vanwege het duurzaamheidsbeleid en goed werkgeverschap Optimalisatie van salarisbeleid en beoordelingssystematiek Afstudeeronderzoek gedaan naar duurzame inzetbaarheid binnen Biohorma Er zijn extra laadpalen bijgekomen omdat het aantal hybride auto s is toegenomen 9

10 Nieuwe CAO Op 12 mei, 16 september, 6 en 20 oktober 2014 is er tussen de directie van Biohorma, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen intensief overleg gevoerd met als resultaat een nieuwe CAO. Jorina Weenink: Naast het verhogen van de salarisschalen met 1,5% op 1 april 2015 zijn er kwalitatieve afspraken gemaakt met betrekking tot duurzame inzetbaarheid, scholing, gezondheid en vitaliteit. Belangrijk onderdeel van de nieuwe CAO is de overstap naar het BedrijfsPensioenfonds voor de Landbouw. Niet alleen is de pensioenopbouw bij het BPL met 1,875% beter dan de huidige regeling, ook staat dit pensioenfonds op de tweede plaats van maatschappelijk verantwoorde beleggingen. Dat past bij ons. Opleidingen Persoonlijke ontwikkeling is een belangrijk focuspunt voor Biohorma. In 2014 heeft iedere medewerker gemiddeld 18 uur scholing gehad. Waar moeten we dan aan denken? We investeren met name veel in gedragsontwikkeling. Senioren van operations en de Belgische buitendienst medewerkers hebben een training op het gebied van Effectieve samenwerking gevolgd. Voor leidinggevenden waren er workshops over verandermanagement en conflicthantering. Daarnaast liepen de verplichte vakopleidingen, de Vapro, de salestrainingen en de individuele coachingstrajecten gewoon door. Er is een collega begonnen met een opleiding in e-marketing en een andere met hoger laboratorium onderwijs. Leeftijdsopbouw Overzicht BHV, AMAC, Milieu en preventie medewerkers 10

11 Stakeholdermanagement Samen naar een betere toekomst Biohorma staat middenin de maatschappij. Want onze producten verpakken, distribueren en verkopen kunnen we niet alleen. Binnen de hele keten beseffen we dat samenwerking leidt tot een sneller en duurzamer resultaat. Vandaar dat we elkaar in 2014 nog intensiever hebben opgezocht. Duurzame dialogen Of het nu gaat om de afdeling inkoop, productie of P&O; als je bij Biohorma werkt, ben je aan je stand verplicht om duurzaamheid in alle externe contacten mee te nemen. Andersom spreken onze stakeholders ons hier ook op aan. Juist omdat ze weten hoe belangrijk het voor ons is. We zijn elke keer weer blij als het lukt om zowel vanuit duurzaamheids- als bedrijfseconomisch oogpunt slimme afspraken te maken. Bijvoorbeeld bij de aanschaf van nieuwe koffie automaten of een duurzame samenwerking met een transporteur. In dit jaarverslag komt een aantal van onze stakeholders aan het woord. U herkent deze interviews aan de groene rand. Stakeholders aan het woord: De OR De meest kritische stakeholders van Biohorma zijn waarschijnlijk de medewerkers, de OR voorop. En terecht, want het is zinvol om in goed overleg pijnpunten te benoemen en passend beleid te ontwikkelen. OR leden Karin Pelleboer, channel manager, en sr. productieoperator Gerrit Smit over een duurzame bedrijfsvoering. Speerpunten In 2014 heeft de OR zich bezig gehouden met hun missie en visie, vertelt Karin Pelleboer. Waar gaat de OR voor? Ons werk moet bijdragen tot een gezond en bloeiend Biohorma waar medewerkers met plezier willen werken! Een van de drie speerpunten is personeel. Onderdeel daarvan is bijvoorbeeld een continue check op de naleving van het ARBOplan ter verbetering van de arbeidsomstandigheden. Ziekteverzuim is een belangrijk signaal voor de OR. We hebben regelmatig overleg met de bedrijfsarts en elke maand monitoren we het verzuim. Gezond bedrijf Als OR zitten wij vooral aan de mensenkant van duurzaamheid, vult Gerrit Smit aan. Het tweejaarlijkse medewerkerstevredenheidsonderzoek is daarbij heel belangrijk. Dit biedt haken waar wij wat mee kunnen. Zo hebben we er met succes voor gepleit om de health check uit te breiden. Het is een belangrijk aandachtspunt hoe we iedereen tot z n pensioen gezond kunnen houden, zeker gezien de leeftijdsopbouw binnen ons bedrijf. Tot je 67ste in de productie werken zal niet voor iedereen haalbaar zijn. Maar er moet soms ook een knop om bij de mensen zelf. Richting je pensioen minder werken en meer verdienen, zo werkt het niet meer. 11

12 Kracht De leeftijdsopbouw is inderdaad een beetje scheef bij Biohorma. Maar het feit dat mensen lang bij Biohorma werken is ook de kracht van het bedrijf, vindt Gerrit Smit. Het zegt wat over de sfeer waarin we werken. Biohorma is heel sociaal naar zijn medewerkers. Doorgroeien, opleidingen of de overstap naar een totaal andere functie worden gestimuleerd. Zo worden vacatures altijd eerst intern uitgezet en hebben we een goed voorbeeld van hoe een arbeidsongeschikt geworden collega wordt ingezet. Zichtbaar Hebben de OR leden nog een MVO advies aan het bedrijf? MVO zit in onze natuur, dan doen we automatisch, stelt Karin Pelleboer. Ons advies richting de directie is altijd voorzien van een sociale noot en dat pakken ze goed op. Gerrit Smit adviseert om het vooral smart te houden. Doe kleine dingen die zichtbaar zijn en resultaat hebben. Dat is een goed signaal richting medewerkers. 12

13 Van kratten tot koffie Verduurzaming van de keten Verander de wereld, begin bij jezelf. Daar is Biohorma druk mee bezig. Maar als we samenwerken met onze leveranciers en afnemers gaat het natuurlijk veel sneller. Inkoper Isabel Keizer is de stuwende kracht achter een duurzamere keten. Duurzame dozen Als een van de weinige fabrikanten leverde Biohorma haar producten nog in kunststof kratten aan. Vanuit de groothandel kwam echter het verzoek om over te stappen op meer handzame kartonnen dozen. Met een multidisciplinair team vanuit magazijn, logistiek, productie, sales en een leverancier hebben we een analyse uitgevoerd naar de hoeveelheden producten en type dozen die aan verschillende klanten geleverd worden. We hebben echt de tijd genomen om tot een goede keuze te komen wat betreft formaat en materiaal. Duurzaamheid stond hierbij hoog op het lijstje. Op basis van alle input hebben we verschillende formaten kartonnen omdozen ontworpen om loze ruimte te verminderen, de efficiency in de keten te waarborgen en de optimale doos voor de klant te creëren. Uiteraard worden de dozen geproduceerd van FSC karton. Handvest Een van de meest zichtbare onderdelen van het duurzaamheidsbeleid van Biohorma in 2014 is de suppliers charter oftewel het handvest. In het handvest hebben we de normen en waarden van Biohorma samengevat. Het is een beknopt en concreet document geworden met als doel onze afnemers op de hoogte te brengen van ons voornemen om CO 2 neutraal te worden en om meer transparantie in de keten te bewerkstelligen. Met de ondertekening van dit document willen wij aan al onze leveranciers vragen om ons te ondersteunen in onze duurzaamheidsdoelstellingen. Bijvoorbeeld op het gebied van werknemersrechten, kinderarbeid, corruptie en milieubescherming. De feedback van onze klanten is enorm positief. Zuivere koffie Na jaren trouwe dienst waren de koffieautomaten aan vervanging toe. Een mooie gelegenheid om naar op zoek te gaan naar een duurzame koffieleverancier en duurzame automaten. We hechten veel waarde aan een goede kop koffie en dat is de reden dat we koffie automaten hebben gekocht die ieder kopje koffie zetten van versgemalen koffiebonen. De koffiebonen zijn zowel fair trade als biologisch en ook de chocolademelk is fair trade. De nieuwe, zuinige machines hebben een ecostand die er na werktijd voor zorgt dat de temperatuur van het water in de boiler van 90 naar 60 graden daalt. Als je bewuster keuzes maakt voor de lange termijn is dat vaak duurzamer, financieel aantrekkelijk én beter voor de omgeving. 13

14 Stakeholders aan het woord: Cornelissen Transport Met Cornelissen hebben we een transporteur gevonden die duurzaamheid net zo hoog in het vaandel heeft staan als wij zelf. Zo hebben ze een jong wagenpark met lagere uitstoot. Ook trainen ze de chauffeurs regelmatig hoe ze zo duurzaam mogelijk kunnen transporteren. Denk aan het beladen van de vrachtwagens, onderhoud en een cursus het nieuwe rijden. Samen sterk Samenwerking is erg belangrijk, aldus Cornelissen. Door samen te werken kunnen we met elkaar delen en leren. Omdat Biohorma zich gedraagt als een leverancier die waarde hecht aan de lange termijn is er veel ruimte om processen te verduurzamen en te optimaliseren. Klanten voor wie de prijs op de eerste plaats komt, laten hier geen ruimte voor. Wij zien Biohorma als vooruitstrevend op het gebied van duurzaamheid met de ambitie om koploper te worden. Wie je ook spreekt bij Biohorma, er is altijd een gevoel van samen (werken). Door de samenwerking met Cornelissen wordt er nog een stukje in de keten duurzamer en transparanter. Bijvoorbeeld door informatie te delen, elkaar te durven aanspreken op het gebied van MVO en open en eerlijk te zijn. Zo kunnen we samen verduurzamen. 14

15 Duurzame marketing en communicatie Gezonde dialoog met je klanten Kan marketing ook duurzaam zijn? Jazeker. Voor Biohorma betekent dit onder meer dat we geen loze beloftes doen over de werking van onze producten en dat we onze klanten inspireren en stimuleren om gezonder te gaan leven. Hoofd Communicatie Karin Peters geeft een aantal voorbeelden. Lentekuur Natuurlijk willen we graag dat mensen voor A.Vogel kiezen als ze een neusspray nodig hebben of last hebben van overgangsklachten. Maar we willen onze klanten ook goed informeren over het verhaal achter onze producten. Via ons Informatiecentrum, door middel van items in Koffietijd en artikelen en advertenties in tijdschriften en onze website natuurlijk. Daarnaast organiseren we regelmatig activiteiten die verder gaan. Zoals de Lentekuur; een week waarin we onze klanten dagelijks door middel van een uitgebalanceerd menu, tips en tricks laten zien dat gezond leven ook leuk en lekker kan zijn. In 2014 deden mensen mee die de Lentekuur een rapportcijfer van 8,3 gaven. De 44 deelnemende Biohorma collega s kregen iedere dag op kantoor de gezonde lunches en tussendoortjes voorgeschoteld. A.Vogel Vriendinnendagen Nog leuker is het om je klanten uit te nodigen voor een gezellig en gezond dagje uit: de A.Vogel Vriendinnendagen. In 2014 organiseerde Biohorma maar liefst 16 van deze dagen. We mochten in totaal 2260 mensen in de A.Vogel tuinen verwelkomen met een actief programma met een rondleiding door de tuinen, lezingen, workshops en gezondheidsadvies. In het kader van duurzaamheid was er dit jaar extra aandacht voor zaken als gescheiden afval en biologisch afbreekbare materialen. In 2015 gaan we dit in het kader van Green Key nog verder uitbouwen. Keuringsraad Niet alleen de producten, maar ook alles eromheen wordt continu gecontroleerd. Van de claims op de verpakking tot advertenties en de teksten op de website; er gaat niets naar buiten zonder goedkeuring van Keuringsraad KOAG/KAG. De Keuringsraad houdt toezicht op publieksreclame voor geneesmiddelen, medische (zelfzorg) hulpmiddelen en gezondheidsproducten. Door aangescherpte wetgeving vanuit Europa is het contact met de Keuringsraad KOAG/KAG de afgelopen jaren sterk geïntensiveerd. Vrouwen én mannen in de overgang? Vakantiechecklist Top 5 A.Vogel zomerproducten A.Vogel Oogdruppels in de spotlights Ook gratis voor klanten: magazine over reuma Gezond Professional de zelfzorgadviseur Jaargang 13 nummer 2 Zomer 2015 Nieuwsmagazine voor Zomer 2015 BIO N&G-PROF-LENTE-ZOMER.indd :46 15

16 Stakeholders aan het woord: gezondnu gezondnu is een onafhankelijk magazine over gezondheid, voeding en psyche en helpt haar lezers via inspirerende reportages, boeiende persoonlijke verhalen en praktische tips om gezond te blijven. Het liefst op een natuurlijke manier, precies waar Biohorma voor staat. Hoofdredacteur José Leeuwenkamp: Ook gezondnu wil mensen bekrachtigen in hun keuze voor een gezonde leefstijl. Kracht van de natuur Natuurlijk genezen is in mijn ogen het DNA van A.Vogel, stelt José Leeuwenkamp. Een merk dat zo dicht staat bij de kracht van de natuur moet ook geloven in de kracht van de mens. Gelukkig is Biohorma een organisatie die, naar wat ik zie, al maatschappelijk verantwoord onderneemt. Te beginnen met de ecologische wijze waarop het product wordt gemaakt. Maar ook de zorgboerderij en het feit dat ze dagen organiseren waarop ze mensen laten kennismaken met de natuur. Maar natuurlijk kan het altijd meer. Ik kan me voorstellen dat de fantastische tuinmannen van de A.Vogel tuinen ook workshops gaan geven aan studenten van landbouwopleidingen. Of dat Freek Vonk op insectensafari met kinderen gaat. Of dat de etiketten worden gedrukt met duurzame inkt. Verzin het maar. Natuur als basis In hun visie op natuur en duurzaamheid vinden Biohorma en gezondnu elkaar, aldus de hoofdredacteur. Een duurzaam product als A.Vogel past naadloos in de uitgaves en de doelgroep van gezondnu. Ook gezondnu wil mensen bekrachtigen in hun keuze voor een gezonde leefstijl. En die gezonde leefstijl start met goed voor jezelf zorgen en goed voor je gezin zorgen vanuit logische, natuurlijke principes. Goed eten, goed slapen en jezelf niet volstoppen met medicijnen als je het ook op een natuurlijke manier kunt oplossen. De natuur als basis hoe simpel en logisch is dat? 16

17 Ruime besparingen op energie en gas Technische dienst neemt voorsprong Met Bertus Bos heeft Biohorma een bevlogen Hoofd Technische Dienst in huis die duurzaamheid tot een vast onderdeel van zijn werkzaamheden heeft gemaakt. Dat zien we terug in de actiepunten van 2014: een energiezuinige ketel, extra zonnepanelen, een scan van het stoomleidingscircuit en een nieuwe omgevingsvergunning. CO 2 besparing Na een uitgebreid selectieproces, waarbij duurzaamheid een bepalende factor was, zijn eind 2013 de oude ketels in de productiegebouwen vervangen door een splinternieuwe hoog rendement CV ketel. Deze ketel bestaat uit twee afzonderlijke ketels die tevens kunnen functioneren als back-up van elkaar. Daarnaast kunnen ze op verschillende vermogensstanden draaien. De nieuwe CV ketel is voorzien van energiezuinige transportpompen die het warme water naar verschillende delen van de fabriek sturen. Dit heeft geleid tot een substantieel lager gasverbruik in Alleen op gas hebben we al 150 ton CO 2 bespaard! Nu was het wel een zachte winter maar de investering in de nieuwe CV ketel heeft nu al z n vruchten afgeworpen, aldus Bertus Bos. Daarnaast heeft de productie ook veel CO 2 bespaard doordat we veel minder afval hebben geproduceerd. Daar hebben we sterk op gestuurd. Zonnepanelen Verschenen in 2013 de eerste zonnepanelen op het dak van de productiegebouwen, in 2014 is het aantal panelen verdubbeld. Door de nieuwe panelen wederom boven de lichtstraat in de fabriek te plaatsen voorkomen we dat in warme periodes het zonlicht direct in de fabriek schijnt. Daardoor hoeft de airco minder hard te werken. De stroom die opgewekt wordt, wordt direct gebruikt voor de productie. En die scan van het stoomleidingscircuit, wat houdt dat nu precies in? Nou, in de productieruimte ligt een stoomleidingscircuit. Dit wordt gebruikt voor het verwarmen van processen en voor het bevochtigen van luchtbehandelingsinstallaties. In 2014 hebben we laten onderzoeken of alles nog in orde was, of er geen valse lekken waren. Gelukkig was het circuit in goede staat en verliezen we niet onnodig energie. We zijn van plan om dit frequenter te doen om geen energie te verspillen en scherp te blijven. Projecten 2014 was ook het jaar waarin de nieuwe omgevingsvergunning een feit is geworden. We voldoen weer aan alle richtlijnen rondom het milieu zolang er niets verandert in het productieproces. Samen met een adviesbureau zijn we hier drie jaar mee bezig geweest. Gelukkig hebben we goede contacten bij de gemeente Elburg en de provincie en hebben zij met ons meegedacht. Over de omgevingsvergunning hoeft Bertus Bos zich dus voorlopig niet meer druk te maken. Dit betekent dat hij meer tijd heeft voor andere projecten, zoals het zoeken naar energiezuinige verlichtingsarmaturen. In 2014 hebben we verschillende types opgehangen en daarnaast zijn diverse ruimtes voorzien van bewegingsmelders, waaronder het magazijn. Hier gaat na een bepaalde tijd de verlichting uit, waardoor we besparen op het energieverbruik. Komend jaar gaan we verder met bekijken welke ruimtes hier nog meer voor geschikt zijn. Ook zijn we bezig met een onderzoek om te kijken of we energie kunnen besparen door nieuwe circulatiepompen aan te schaffen. Met de resultaten kunnen we in 2015 verder aan de slag. 17

18 Afval Afval uit fabriek wordt gescheiden en opgehaald In samenwerking met de sociale werkplaats is een project opgezet om afval nog beter te scheiden Alcoholdestillaat dat overblijft na de productie wordt getransporteerd naar Frankrijk waar het wordt verwerkt tot nieuwe grondstof Droge plantenpulp (uit het maceraat) wordt gebruikt op het land als mest De omdozen van A.Vogel en Sanvert zijn FSC-gecertificeerd De keukens in het kantoorgebouw en de fabriek hebben een GFT bak gekregen. Ook worden papieren koffiebekers apart ingezameld. Afval in cijfers Hoeveelheid afvalstoffen (incl. afvoerwijze) (kg) 2013 (kg) 2014 Afvalstroom Sita totaal: Afvalstroom Gero: Afvalstroom Dusseldorp: Totaal: Vervoer gevaarlijke stoffen (liters) 2013 (liters) 2014 Vervoer destillaatalcohol: Waarvan 100% alcohol:

19 Publiek beleid Ondernemen doe je niet alleen. Als grootste werkgever van de gemeente Elburg is Biohorma nauw verbonden met de lokale gemeenschap. We onderhouden daarom goede contacten met de gemeente en organisaties binnen de gemeente. We zetten ons eveneens in voor brancheorganisaties die zich sterk maken voor het stimuleren van zelfzorg in het algemeen en natuurlijke middelen in het bijzonder. Niet alleen door het betalen van de contributie, maar ook als actief lid. Brede doelgroep Biohorma Nederland en België is verbonden aan diverse kennisgroepen: Bedrijvenkring van Gemeente Elburg Walborgh Kieskamp; Neprofarm Walborgh Kieskamp; KVHN - Walborgh Kieskamp; Algemene Werkgeversvereniging VNO-NCW (AWVN); NPN branchevereniging gezondheidsproducten; Stichting Promotie Elburg Wilfred Schenk; Het Gelders Landschap Wilfred Schenk & Walborgh Kieskamp; Collectieve beveiligingsgroep industrieterrein Elburg Walborgh Kieskamp; Inkooporganisatie Columbus Edwin Stoel. Uiteraard vinden er binnen Neprofarm en inkooporganisatie Columbus geen concurrentie belemmerend gedrag zoals prijsafspraken plaats. Stakeholders aan het woord: Gemeente Elburg De gemeente Elburg noemt de MVO ambities van Biohorma goed voor de PR en beeldvorming van de gemeente. We gaan ervan uit dat Biohorma ons voorbeeld blijft voor andere ondernemingen, stelt Henk Wessel, wethouder van Economische Zaken. Biohorma is zich bewust van het feit dat zij een bijdrage leveren aan de lokale samenleving. En wat is nu mooier voor een dorp dan een grote werkgever en schone industrie? Toonaangevend Biohorma is meer dan ondernemen. Biohorma is een toonaangevend bedrijf op allerlei gebied. Voordat er echt inhoud gegeven werd aan de afkorting was MVO al één van de speerpunten. Onze verwachting is dat Biohorma een prominente en initiërende rol blijft spelen in de doorontwikkeling van MVO in de regio. Als regio willen wij in 2050 klimaatneutraal zijn. Biohorma kan hieraan een waardevolle bijdrage leveren. Goed voorbeeld doet volgen Biohorma heeft een voorbeeldfunctie, vindt Henk Wessel. Biohorma gebruiken wij als goed voorbeeld bij MVO. Hoe ga je met mensen om? Goed personeelsbeleid is hierbij leidend. En aangezien Biohorma direct verbonden is aan natuurproducten loopt het bedrijf ook op ecologisch gebied ver vooruit. Een ander voorbeeld is de samenwerking met de zorgboerderij van s Heeren Loo. Wij denken dat bij Biohorma goed ondernemerschap en MVO heel goed samen gaat. Sterker nog, wij hebben het idee dat bedrijven die duurzaam ondernemen zich onderscheiden en het beter doen. 19

20 Samen ondernemen De wethouder ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet maar stelt wel dat iedereen alert moet blijven. De maatschappelijke ontwikkelingen zullen meer vragen van Biohorma als werkgever. Enerzijds hebben we te maken met de participatiewet en daar moet je als onderneming inhoud aan geven. Anderzijds heb je te maken met zorgtaken die steeds meer op de schouders van de medewerkers komen. MVO gaat niet alleen over het verduurzamen van bestaande bedrijfsactiviteiten. De uitdaging voor alle bedrijven is dat men zicht moet richten op nieuwe markten, gericht op de winst voor mens, maatschappij en milieu. Hierin kunnen we elkaar helpen. Beide organisaties kennen elkaar op allerlei gebied. Samen met elkaar ondernemen, blijf in gesprek en hou de lijntjes kort. Duurzame samenwerking Biohorma onderhoudt met een aantal goede doelen en instellingen een langdurige samenwerking, zowel financieel als in natura. Sponsoring in natura Tuinonderhoud GLK Samenwerking met zorgboerderij Westbroek Sponsoring financieel Geldersch Landschap en Kasteelen Stichting Tresor Lokale cultuur, natuur en sociale voorzieningen Stichting Landschap Elburg Synagoge/sjoel Elburg Memovo bus (buurtbus) Ad hoc verzoeken via medewerkers 20

21 De A.Vogel tuinen Ervaar de kracht van de natuur Verscholen in de bossen van Landgoed Zwaluwenburg liggen de A.Vogel tuinen met talloze heilzame kruiden en planten. Nergens is duurzaamheid zo tastbaar als hier. Naast productietuinen zijn de A.Vogel tuinen uitgegroeid tot een toeristische trekker van formaat. Voor Hoofd Tuinen Wilfred Schenk de ideale gelegenheid om het ecologisch gedachtengoed verder uit te dragen. Regiofunctie Wat ziet het er prachtig uit in de tuinen. Al die geurige en kleurige planten die zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen in een natuurlijke omgeving tot bloei komen. Geen wonder dat daar in 2014 zo n bezoekers op af kwamen. Want de gratis toegankelijke A.Vogel tuinen zijn niet alleen productietuinen 70% van de benodigde planten voor de producten komt hier vandaan maar ook een onderdeel van de gemeenschap. En dat stimuleren we. Hoofd Tuinen Wilfred Schenk: Alle basisscholen in de regio hebben een activiteit in de tuinen. In de weekenden komen er veel gezinnen met kinderen die zich vermaken in de speeltuin en met de speurtocht. Er zijn wandelroutes, het blotevoetenpad en een aantal fietsroutes. Ook zijn we een geliefde locatie voor bruidsreportages en kinderfeestjes. Op naar Green Key Tuinieren gebeurt hier al vanaf het begin op ecologische wijze. Maar ook als toeristische bestemming wil de A.Vogel tuinen haar liefde voor de natuur nog explicieter uitdragen. Daarom is er in 2014 hard gewerkt aan het verbeteren van de voorzieningen om in aanmerking te komen voor het Green Key certificaat voor dagrecreatie. Van afvalscheiding en elektriciteitsverbruik tot schoonmaakmiddelen en de lampen in de landgoedwinkel; we hebben kritisch naar onszelf gekeken en verbeterpunten opgepakt. Er ligt zelfs een plan om een oplaadpunt voor elektrische fietsen op zonne-energie te maken. De verwachting is dat we in de loop van 2015 het Green Key logo mogen gaan voeren. De Vriendinnendagen in juli zijn hiervoor een pilot. Zorgboerderij Duurzaamheid zit m voor de A.Vogel tuinen ook in de samenwerking met de zorgboerderij op het terrein. Deze samenwerking is er al heel lang en samen met het management van s Heeren Loo zijn we dit stukje bij beetje verder aan het uitwerken, vertelt Wilfred Schenk. Zo komt de winst van het Landgoedwinkeltje ten goede aan de stichting. Maar belangrijker is de passende dagbesteding voor de cliënten van s Heeren Loo. Daar investeren we veel tijd in. In een speciaal t-shirt helpen de cliënten mee in de tuin, brengen ze kruidenthee rond en geven ze uitleg bij planten. Dat is heel positief voor henzelf en ook onze bezoekers vinden het leuk. 21

22 Stakeholders aan het woord: Stichting Geldersch Landschap & Kasteelen De A.Vogel tuinen zijn onderdeel van Landgoed Zwaluwenburg, eigendom van stichting Geldersch Landschap & Kasteelen (GLK). Hét schoolvoorbeeld van een duurzame samenwerking, aldus Frank Kroezen, toezicht en faunabeheerder Noord-West Veluwe. Cultuurhistorisch gebied Landgoed Zwaluwenburg biedt een gevarieerd landschap met loof- en naaldbos, oude boerderijen, akkers, weilanden en de A.Vogel tuinen. Middelpunt van landgoed Zwaluwenburg is huis Zwaluwenburg. Dit huis werd in 1728 gebouwd op de plaats van kasteel Wijnbergen (1326). Het landhuis is nog particulier bezit, de landerijen zijn in 1973 overgedragen aan Geldersch Landschap & Kasteelen. GLK gaat bij het beheer uit van de cultuurhistorische waarde van het gebied. Landbouw en bosbouw horen daarbij. Dat wordt natuurvriendelijk gedaan. Behalve de medicinale tuin wordt een deel van de akkers benut voor het ecologisch verbouwen van granen en aardappelen. Duurzame samenwerking GLK gaat dus voor duurzaamheid. Past Biohorma daarbij? Ik vind Biohorma echt een toonaangevende duurzame onderneming, zegt Frank Kroezen. Ik zie dat de tuinenmedewerkers dichtbij de natuur staan. Ze zijn professioneel en gemotiveerd. Ook van de omwonenden hoor ik positieve geluiden. Een goed voorbeeld vind ik de zeer actieve samenwerken met zorgboerderij Westbroek. Dit is ook duurzaam ondernemen. Zelf ervaar ik de samenwerking met het GLK als constructief en zeer plezierig. Biohorma houdt rekening met de waarden van de natuur en de cultuurhistorische waarde van het landgoed Zwaluwenburg. Er wordt veel samengewerkt met lokale ondernemers, zoals restaurant Amuse, en er wordt gewerkt met lokaal personeel. Duurzaamheid zit jullie volgens mij in de genen! Luisteren Ziet de boswachter nog ruimte voor verbetering? Qua teelt en beheer zie ik geen directe verbeterpunten. Misschien nog meer werken met gereedschappen met een accu, deze maken veel minder lawaai dan de reguliere machines. En blijf luisteren naar de klanten en bezoekers van de A.Vogel tuinen. Van je klanten kun je leren en ze houden je scherp. Blijf je ook actief richten op kinderen; zij hebben de toekomst. Goed gevoel Frank Kroezen is positief over de samenwerking en ziet de toekomst zonnig in. Als klanten en gasten uit de A.Vogel tuinen en ons landgoed vertrekken, dan gaan ze ook met een goed gevoel over het GLK naar huis. Dus ook wij profiteren van jullie positieve aanwezigheid hier op het landgoed! Ik denk dat onze GLK donateurs ongeveer het zelfde DNA bezitten als jullie klanten. We kunnen elkaar zeker versterken en van elkaar leren! 22

23 Privacy gewaarborgd Privacy is een groot goed bij Biohorma. Wij respecteren de privacy van alle gebruikers van onze websites en de A.Vogel Gezondheidslijn en zorgen ervoor dat persoonlijke informatie vertrouwelijk wordt behandeld. Daar kunnen onze klanten op rekenen. Veilig en vertrouwd Bij het informatiecentrum en via onze website komt er behoorlijk wat persoonlijke informatie over ziekte en gezondheid voorbij. Daar zijn we ons zeer van bewust. Vooruitlopend op Europese privacywetgeving en in lijn met de internationale Safe Harbor Principles hebben we daarom een Privacy and Data Protection Document opgesteld. Met dit document garanderen we dat onze medewerkers en door ons ingeschakelde derden verplicht zijn om de vertrouwelijkheid van alle gegevens te respecteren. Biohorma zal de persoonlijke gegevens van haar klanten niet aan derden verkopen en deze uitsluitend ter beschikking stellen indien deze betrokken zijn bij het uitvoeren van een bestelling in onze webwinkel. Biohorma en Drogisterij.net, de uitvoerder van de bestellingen in de webwinkel, zijn aangesloten bij het Thuiswinkel Waarborg en dragen zorg voor een webomgeving waar onze klanten veilig online kunnen winkelen. Beveiligde verbinding Biohorma heeft passende technische en organisatorische maatregelen genomen om het verlies van persoonsgegevens of onrechtmatige verwerking tegen te gaan. Wanneer een klant een bestelling plaatst, het contactformulier invult of zijn account raadpleegt, wordt er gebruik gemaakt van Secure Socket Layer (SSL). Zo worden de persoonsgegevens tijdens verzending en opslag versleuteld en vindt de verzending van persoonsgegevens altijd via een beveiligde verbinding plaats. IP-adressen niet gekoppeld Biohorma kan IP-adressen verzamelen voor de systeemadministratie en om het gebruik van onze websites te controleren. Wij koppelen normaal gesproken het IP-adres van een gebruiker niet aan informatie die herleidbaar is tot een gebruiker. Dit betekent dat elke bezoek van een gebruiker wordt geregistreerd, maar dat die gebruiker voor ons anoniem blijft. Als we dit noodzakelijk achten, kunnen we echter IP-adressen gebruiken voor het identificeren van gebruikers van onze site om naleving van de voorwaarden die gelden voor het gebruik van onze website af te dwingen of om onze dienstverlening, onze site of andere gebruikers te beschermen. Privacy in het kort Biohorma handelt conform European Data Protection information en Safe Harbor Workbook De gesprekken van het Informatiecentrum worden niet opgenomen Informatie per mail wordt alleen gebruikt voor het beantwoorden van de klantvraag We maken alleen gebruik van functionele cookies, de bezoekersgegevens worden anoniem gemaakt Biohorma is ingeschreven bij het College Bescherming Persoonsgegevens en aangesloten bij het Thuiswinkel Waarborg 23

24 CO 2 -Footprint De CO 2-Footprint van Biohorma is opgesteld op basis van de internationale norm ISO De conversiefactoren om de CO 2-emissies te berekenen komen voort uit het CO 2-Prestatieladder handboek. De scope van de CO 2-Footprint is gedefinieerd als scope 1 en 2 conform de ISO CO 2 -Footprint 2014 Biohorma Nederland en België Gasverbruik Brandstofverbruik wagenpark Brandstofverbruik bedrijfsmiddelen Elektriciteitsverbruik Ton CO 2 per FTE 10,0 8,0 6,0 4,0 Ton CO 2 per FTE: 2013: 9,5 gco : 7,2 gco 2 2,0 0, Ton CO 2 per FTE Gram CO 2 per eenheid productie: 2013: 220 tco : 157 tco

25 Vergelijk 2013 met Gasverbruik Brandstofverbruik auto s (diesel) Vergelijk 2013 met Brandstofverbruik auto s (benzine) Brandstofverbruik bedrijfsmiddelen (diesel) Brandstofverbruik bedrijfsmiddelen (benzine) Elektraverbruik - grijs Elektraverbruik - groen 25

26 Informatie over het sociaal jaarverslag Commitment GRI Dit sociaal jaarverslag is gebaseerd op de vierde generatie richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Deze richtlijnen zijn toegepast op het core-niveau. De beschrijving en de evaluatie van materiële onderwerpen, behorend bij de disclosures on management approach (DMA), zijn verweven in het sociale jaarverslag. Het verslag is getoetst door de organisatie zelf en niet door externen geverifieerd. Reikwijdte van het verslag Dit verslag betreft de activiteiten van Biohorma Nederland en België in het jaar Tijdens het rapporteren hebben er geen significante wijzigingen plaatsgevonden voor wat betreft de omvang, structuur of eigendom van de organisatie. Verslag frequentie Het is de intentie om jaarlijks een verslag te presenteren. Daarnaast zal Biohorma halfjaarlijks een update aan haar stakeholders verstrekken. Contact Voor vragen over dit verslag is het mogelijk om contact op te nemen met de projectleider van de MVO projectgroep Jorina Weenink. 26

27 Bijlage 1: GRI G4 Kruistabel G4 Algemeen Strategie en analyse G4-1 Verklaring hoogste beslissingsbevoegde 3 Organisatieprofiel G4-3 Naam van de organisatie 1 G4-4 Voornaamste merken, producten en/of diensten 7 G4-5 Locatie hoofdkantoor van de organisatie 5 G4-6 Aantal landen waar de organisatie actief is 5 G4-7 Eigendomsstructuur en de rechtsvorm 5 G4-8 Afzetmarkten 5 G4-9 Omvang organisatie 5 G4-10 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio 8,9 G4-11 Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt 10 G4-12 Beschrijving van de aanvoerketen 13 G4-13 Significante veranderingen in verslagperiode in omvang, structuur of eigendom Geen Verplichtingen i.v.m. externe initiatieven G4-14 Toelichting over de toepassing van het voorzorgsprincipe door de organisatie G4-15 Extern ontwikkelde EMS handvesten, principes of andere initiatieven die de organisatie onderschrijft. G4-16 Lidmaatschap van verenigingen (brancheverenigingen) en/of (inter)nationale belangenorganisaties waarin de organisatie participeert Geïdentificeerde materiele aspecten en afbakeningen G4-17 Operationele structuur van de organisatie 5 G4-18 Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag, incl. relevantie, prioritering 4 van onderwerpen en vaststellen belanghebbenden G4-19 Lijst van materiele aspecten voor het bepalen van de inhoud 4 G4-23 Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiodes t.a.v. reikwijdte, afbakening of meetmethoden Geen Stakeholder betrokkenheid G4-24 Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken 11 Verslagprofiel G4-28 Verslagperiode 26 G4-29 Datum van meest recente verslag 26 G4-30 Verslaggevingscyclus 26 G4-31 Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud ervan 26 G4-32 GRI Inhoudsopgave 27 G4-33 Assurance - beleid en huidige praktijk met betrekking tot het betrekken van externe Assurance van het verslag 26 Ethiek en integriteit G4-56 Waarden, principes en standaarden en gedragsnormen

28 G4-DMA Economische Prestatie-Indicatoren Economische Prestaties G4-EC1 Directe economische waarden gegenereerd en gedistribueerd Financieel jaarverslag G4-EC3 Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van 8 de organisatie G4-DMA Indirecte Economische Effecten G4-EC8 Inzicht in en beschrijving van significante indirecte economische gevolgen, waaronder de omvang ervan Milieu Prestatie-Indicatoren Financieel jaarverslag G4-DMA Materialen G4-EN1 Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht of volume 13,18 G4-EN2 Percentage van de gebruikte materialen dat bestaat uit afval uit externe bronnen 13,18 G4-DMA Energie G4-EN3 Energieverbruik binnen de organisatie (Scope 1 & 2) 24 G4-EN6 Energie die bespaard is door besparingen en efficiëntieverbeteringen 24 G4-DMA Biodiversiteit G4-EN11 Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of 21 grenst aan beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden G4-EN12 Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op 21 de biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden G4-DMA Luchtemissies G4-EN15 Directe broeikasgas emissies (scope 1), naar gewicht 24 G4-EN16 Indirecte broeikasgas emissies uit energie (scope 2), naar gewicht 24 G4-EN19 Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde 17 verlaging G4-EN25 Gewicht van getransporteerd, geïmporteerd, geëxporteerd of verwerkt afval dat als 18 gevaarlijk geldt G4-DMA Producten en diensten G4-EN27 Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van producten en diensten en de Geen omvang van deze compensatie G4-DMA Naleving G4-EN29 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties Geen wegens het niet naleven van milieuwet- en regelgeving G4-DMA Transport G4-EN30 Significante milieugevolgen van het transport van producten, goederen en personeel 24 G4-DMA Algemeen G4-EN31 Totale uitgaven aan en investeringen in milieubescherming, naar type 20 G4-DMA Ketenbeoordeling milieu G4-EN32 Percentage nieuwe leveranciers/onderdelen van de keten dat is beoordeeld aan de 13 hand van milieucriteria G4-DMA Milieu klachtenprocedures G4-EN34 Aantal klachten op het gebied van milieu welke zijn ingediend, aangepakt en opgelost met behulp van formele klachtenprocedures Geen 28

GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012

GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012 GRI-tabel - ANWB MVO-jaarverslag 2012 Verwijzing paginanummers Visie en strategie 1.1 Verklaring van de directie. 1. Voorwoord 1.2 Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico's en mogelijkheden. 1. Voorwoord,

Nadere informatie

GRI-tabel. duurzaamheidsverslag 2015

GRI-tabel. duurzaamheidsverslag 2015 GRI-tabel duurzaamheidsverslag 2015 general standard disclosures visie en strategie verslag opmerkingen G4-1 Verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie. duurzaamheidsverslag 2015

Nadere informatie

GRI-tabel. duurzaamheidsverslag 2016

GRI-tabel. duurzaamheidsverslag 2016 GRI-tabel duurzaamheidsverslag 2016 general standard disclosures visie en strategie verslag opmerkingen G4-1 Verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie. Voorwoord p.3 organisatieprofiel

Nadere informatie

Toelichting GRI tabel

Toelichting GRI tabel Toelichting GRI tabel Bij de samenstelling van het verslag is zoveel mogelijk rekening gehouden met de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI), een onafhankelijke organisatie, gevestigd in

Nadere informatie

Global Reporting Initiative (GRI) tabel

Global Reporting Initiative (GRI) tabel Global Reporting Initiative (GRI) tabel - 2016 General Standard Disclosures Omschrijving Waar in verslag Pagina / locatie G4-1 Verklaring van de directie. Jaaroverzicht G4-1 G4-3 Naam van de verslaggevende

Nadere informatie

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 1 Dit is een voorproefje in druk van het digitale Cosun MVO-verslag over 2011. Wilt u meer gegevens raadplegen over wat wij zoal ondernemen met het oog op onze maatschappelijke

Nadere informatie

GRI Tabel Duurzaamheidsverslag 2015

GRI Tabel Duurzaamheidsverslag 2015 GRI Tabel Duurzaamheidsverslag 2015 BMA Ergonomics b.v. rapporteert volgens de core variant van versie G4 van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative. Op de indicatoren en de informatie in het

Nadere informatie

NUMMER OMSCHRIJVING Pagina( s) in verslag JV = Jaarverslag 2015 TV = Transparantieverslag 2015

NUMMER OMSCHRIJVING Pagina( s) in verslag JV = Jaarverslag 2015 TV = Transparantieverslag 2015 GRI-TABEL 4.0 BDO De afgelopen jaren hebben wij de eerste stappen gezet om duurzame economische, ecologische, sociale en bestuurlijke resultaten te integreren in onze verslaggeving. Wij hebben daarbij

Nadere informatie

Maatschappelijk Jaarverslag 2012

Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Inhoudsopgave Blad Voorwoord 2 1. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) 3 2. MVO en Prins Bouw 3 3. Beleid 4 4. Speerpunten 5 5. Duurzaam bouwen 9 6. Toekomst 10

Nadere informatie

Bijlage bij MN MVO Jaarverslag 2014. gri tabel. op basis van de gri Richtlijnen (versie g4.0)

Bijlage bij MN MVO Jaarverslag 2014. gri tabel. op basis van de gri Richtlijnen (versie g4.0) Bijlage bij MN MVO Jaarverslag 14 gri tabel op basis van de gri Richtlijnen (versie g4.0) 14 Strategie en analyse G4-1 Verklaring management over visie en strategie van duurzame ontwikkeling 2 Voorwoord

Nadere informatie

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medewerkerstevredenheidsonderzoek Dit medewerkerstevredenheidsonderzoek bestaat uit een aantal standaard onderwerpen die vaak gebruikt worden in medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Afhankelijk van de

Nadere informatie

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame boodschap Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame koers als familiebedrijf Jumbo is een echt familiebedrijf, dat middenin de samenleving staat. Daar zijn we trots op. Een

Nadere informatie

GRI-tabel CoMore - Core

GRI-tabel CoMore - Core GRI Code Indicator Verwijzing Strategie en analyse G4-1 Verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie Voorwoord Organisatieprofiel G4-3 Naam van de organisatie CoMore B.V. G4-4 Voornaamste

Nadere informatie

GRI-index MVO-verslag 2010 en jaarverslag 2010

GRI-index MVO-verslag 2010 en jaarverslag 2010 Visie en strategie 1.1 Verklaring van de directie 4 5 1.2 Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico s en mogelijkheden 4 5 Organisatieprofiel 2.1 Naam van de verslaggevende organisatie Koninklijke

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen als tweede natuur

Maatschappelijk verantwoord ondernemen als tweede natuur Maatschappelijk verantwoord ondernemen als tweede natuur Biohorma Nederland en België Sociaal jaarverslag 2013 GRI level B Inhoudsopgave Voorwoord 3 Verhaal van de MVO projectgroep 4 Maak kennis met Biohorma

Nadere informatie

MVO Kwartaalbericht Juli 2017

MVO Kwartaalbericht Juli 2017 MVO Kwartaalbericht Juli 2017 1 Iedereen levert een bijdrage pagina 4 Samen werken aan een betere toekomst pagina 6 Ik zie bij BRAND al vele mooie initiatieven ontstaan pagina 8 MVO helpt mij om normen

Nadere informatie

GRI Standards Content Index Het duurzaamheidsverslag van VolkerWessels is samengesteld op basis van het niveau Core van de GRI Standards.

GRI Standards Content Index Het duurzaamheidsverslag van VolkerWessels is samengesteld op basis van het niveau Core van de GRI Standards. GRI Standards Content Index Het duurzaamheidsverslag van VolkerWessels is samengesteld op basis van het niveau Core van de GRI Standards. GRI 102: General Disclosures Profiel Beschrijving Gerapporteerd

Nadere informatie

GRI Standards Content Index

GRI Standards Content Index GRI Standards Content Index Het duurzaamheidsverslag van VolkerWessels is samengesteld op basis van het niveau Core van de GRI Standards. GRI 102: General Disclosures Profiel Beschrijving Gerapporteerd

Nadere informatie

G4 Inhoudsopgave Duurzaamheidsverslag 2015

G4 Inhoudsopgave Duurzaamheidsverslag 2015 G4 Inhoudsopgave Duurzaamheidsverslag 2015 Strategie en analyse Profiel Beschrijving Gerapporteerd Pagina/vindplaats 1 Een verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie over de relevantie

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015

CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015 CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015 Projectgegevens Opsteller TAJ van Deijzen Versie 2015-1 Status Definitief Datum CO2 verantwoordelijke TAJ van Deijzen 6-8-2015 Directievertegenwoordiger

Nadere informatie

CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan

CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan 2015 CO₂ Prestatieladder Energiemanagement actieplan Goedgekeurd door: H. van Wijk Auteurs: Y. van der Vlies & L. van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en Handtekening: aannemersbedrijf & H. van Wijk

Nadere informatie

De kritische consument

De kritische consument De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als

Nadere informatie

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch

Nadere informatie

2B4 Managementverklaring. Datum : 3 okt Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie :

2B4 Managementverklaring. Datum : 3 okt Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2B4 Managementverklaring Datum : 3 okt. 2017 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2017.1 MANAGEMENTVERKLARING CO2 Een van de doelstellingen van het Fens Beheer B.V. is het zo goed mogelijk

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)

Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary) Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue

Nadere informatie

Gebr. Beentjes GWW B.V. Kwaliteitsmanagementplan voor de inventaris

Gebr. Beentjes GWW B.V. Kwaliteitsmanagementplan voor de inventaris Gebr. Beentjes GWW B.V. Kwaliteitsmanagementplan voor de inventaris Gebr. Beentjes GWW, 7 januari 2014 2 Gebr. Beentjes GWW Kwaliteitsmanagementplan Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Stuurcyclus... 4 1.1

Nadere informatie

CO 2 Reductie doelstellingen

CO 2 Reductie doelstellingen CO 2 Reductie doelstellingen Gebr. Griekspoor BV Innovatief Proactief Duurzaam Betrokken Nieuw-Vennep 5 november 2013 Dilia van der Want. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: 0.0 Inhoudsopgave

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Augustus 2015-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

Review CO 2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1

Review CO 2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Review CO 2 reductiesysteem Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Invalshoek A: Inzicht 3 2.1. Footprint berekening 3 2.2. Kwaliteitsmanagement (ISO 14064-1 hoofdstuk

Nadere informatie

CO₂ Reductieplan. CO₂ Reductieplan. Datum 13-5-2015. Versie 1.1. Rapportnr 3B.RED-PLAN2015-1.1. Opgesteld door. A. van de Wetering & H.

CO₂ Reductieplan. CO₂ Reductieplan. Datum 13-5-2015. Versie 1.1. Rapportnr 3B.RED-PLAN2015-1.1. Opgesteld door. A. van de Wetering & H. 1 van 9 Datum Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 9 INHOUDSOPGAVE 1. CO₂ REDUCTIEBELEID Het

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Energiemanagement programma I GMB 2

Inhoudsopgave. Energiemanagement programma I GMB 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Duurzaamheid beleid... 4 3 PLAN: Energieverbruik en reductiekansen... 6 3.1 Energieverbruik door GMB (scope 1 en 2)... 6 3.2 Energieverbruik in de keten (scope 3)... 7

Nadere informatie

Energie Beoordeling Co2 reductie

Energie Beoordeling Co2 reductie Energie Beoordeling Co2 reductie Opgesteld door: Cheryl de Vette VGMK coördinator 2.A.3 Energie Beoordeling 2016 Van Beek Infra Groep B.V. Conform Co2 Prestatieladder 3.0 Datum: 13-5-2016 Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

Communicatieplan T.B.V. Certificering op CO 2 -prestatieladder. Betreft: Communicatieplan CO 2 -prestatieladder Datum: April 2013 Pagina: 1/8

Communicatieplan T.B.V. Certificering op CO 2 -prestatieladder. Betreft: Communicatieplan CO 2 -prestatieladder Datum: April 2013 Pagina: 1/8 COMMUN I CATI EPLAN T.B.V. Certificering op CO 2 -prestatieladder Betreft: Communicatieplan CO 2 -prestatieladder Datum: April 2013 Pagina: 1/8 Versiebeheer: Versie Datum Auteur Opmerking 1.0 Augustus

Nadere informatie

Emissie inventaris 2018

Emissie inventaris 2018 Emissie inventaris 2018 Versie 2018.1 Datum: 11-01-2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bedrijfsvoering 4 2.1 Bedrijfssamenvatting 4 2.3 Verantwoordelijkheid 4 3. Scope 5 4. Energiestromen 6 4.1 Energiestromen

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen

Nadere informatie

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te bewegen tot scholing en opleiding Doel van dit stappenplan is aan te geven hoe P&O leidinggevenden kan helpen bij het selecteren van de doelgroep, het voeren van

Nadere informatie

onderneemt maatschappelijk verantwoord

onderneemt maatschappelijk verantwoord onderneemt maatschappelijk verantwoord www.coffeefresh.nl Coffee Fresh investeert in MVO Koffie is tegenwoordig meer dan zomaar een kopje koffie. Het is een beleving waarbij wij u nét dat beetje meer bieden.

Nadere informatie

Half jaarverslag 2018

Half jaarverslag 2018 Half jaarverslag 218 Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3. en ISO 1464-1 norm Opgesteld door Ingrid Haasnoot en Paul Verbaken Opgesteld op 9-11-218 Paraaf PV Autorisatiedatum 16-11-218

Nadere informatie

Energie Management ACTIE Plan

Energie Management ACTIE Plan 1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen Schulte en Lestraden B.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan. CO2 prestatieladder

Energiemanagement actieplan. CO2 prestatieladder Energiemanagement actieplan CO2 prestatieladder Opgesteld door : Karin van Roode en Yonni van der Vlies Datum : 12 maart 2015 Versie : 1.1 Goedgekeurd door Paraaf : Harry van Roode : Datum: 12 maart 2015

Nadere informatie

Document: Energiemanagementplan

Document: Energiemanagementplan Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): Mevrouw C.K. Kloens De heer D. Slothouber 23 oktober 2013 (revisie 1.0) Definitief rapport Inhoudsopgave:

Nadere informatie

Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0

Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0 Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 4.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: oktober 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

MVO Programma

MVO Programma 2017-2020 Inleiding Jan Bakker heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld in de agrarische sector en de grond-, wegen waterbouw. We zijn gegroeid en geprofessionaliseerd, maar met behoud van onze eigen

Nadere informatie

Indicator Description Page number Remarks Level. Strategy & analysis 8-9. Organizational profile 2, 4-5 2,4 2,4 2-3

Indicator Description Page number Remarks Level. Strategy & analysis 8-9. Organizational profile 2, 4-5 2,4 2,4 2-3 GRI-tabel ROCKWOOL Roermond doet verslag overeenkomstig het Core toepassingsniveau. De meeste materiële, niet-financiële informatie is in dit verslag opgenomen. Het beleid van de Group voorziet in het

Nadere informatie

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Energie Management Actieplan 2013 14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Inhoudsopgave 6.1 Reductiedoelstellingen 3 6.2 Plan van aanpak 3 6.3 Samenvatting 6 Energie Management Actieplan

Nadere informatie

Milieu en Co2 Programma c.q. het plan van aanpak ICS Groep

Milieu en Co2 Programma c.q. het plan van aanpak ICS Groep Milieu en Co2 Programma c.q. het plan van aanpak 2017 ICS Groep 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Strategische milieu en co2 reductie doelstellingen... 3 Milieu en CO2-reductie doelstellingen 2017... 3 3.

Nadere informatie

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:

Nadere informatie

Maatschappelijk Jaarverslag 2013

Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave Blad Voorwoord 2 1. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) 3 2. MVO en Prins Bouw 3 3. Beleid 4 4. Speerpunten 5 5. Duurzaam bouwen 10 6. Toekomst 11

Nadere informatie

Energiemanagementplan

Energiemanagementplan Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder Het Veldwerkbureau B.V. Niveau 3 Auteur(s): De heer G.R. Hartkamp De heer J.A. Möller Versie 2.0 17 december 2013 Definitief rapport Inleiding Binnen ons Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

Versie: 3. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 8

Versie: 3. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 8 Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 8 Verantwoording Titel : CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement Versie : 3.0 Datum : 16-10-2013 Opgesteld door : Afdeling P&O en KAM Gecontroleerd en goedgekeurd

Nadere informatie

Disclosure/Indicator Toelichting Verwijzing Pagina

Disclosure/Indicator Toelichting Verwijzing Pagina G4 tabel EBN EY heeft een assurance-opdracht gevoerd die gericht was op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid dat de informatie in de secties ver EBN, Verslag van de Directie en de bijlage

Nadere informatie

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1)

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Directie: K.J. de Jong Handtekening: KAM-Coördinator: D.T. de Jong Handtekening: Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Het CO 2 -reductiebeleid van

Nadere informatie

V.o.f. transportbedrijf G.L. De Haan

V.o.f. transportbedrijf G.L. De Haan Datum: April 2015 versie 3 Pagina 1 van 8 3.B.1_1 CO 2 reductiedoelstellingen 2017 V.o.f. transportbedrijf G.L. De Haan te Nijkerk Datum: April 2015 versie 3 Pagina 2 van 8 Inhoud 1 Doelstellingen 3 1.1.

Nadere informatie

PLUS jaarverslag Sperwer Groep 2014: p. 15 PLUS jaarverslag Sperwer Groep 2014: p. 12 PLUS jaarverslag Sperwer Groep 2014: p. 20

PLUS jaarverslag Sperwer Groep 2014: p. 15 PLUS jaarverslag Sperwer Groep 2014: p. 12 PLUS jaarverslag Sperwer Groep 2014: p. 20 PLUS GRI-tabel 2014 GRI-TABEL 2014 Indicatoren waarvoor geldt dat de rapportage gedeeltelijk voldoet, zijn gemarkeerd met een asterix (*). Indicator Verslag paginanummer(s) Opmerkingen VISIE EN STRATEGIE

Nadere informatie

Footprint Totaal scope 1 en 2. Scope 1 en 2 emissies Pilkes 2016 (totaal = 518,44 ton CO 2 )

Footprint Totaal scope 1 en 2. Scope 1 en 2 emissies Pilkes 2016 (totaal = 518,44 ton CO 2 ) Juli 2017 Extern Sinds november 2013 beschikt Pilkes over een CO2-bewust certificaat. In eerste instantie op niveau 3 van de ladder en vanaf januari 2015 is Pilkes gecertificeerd voor niveau 5 van de CO2-Prestatieladder.

Nadere informatie

Search CO2 footprint. Rapportage

Search CO2 footprint. Rapportage Search CO2 footprint Rapportage 2015 1 Inleiding Search heeft de ambitie om op termijn haar positieve footprint ten opzichte van 2011 te verdubbelen en haar negatieve footprint te halveren, en in 5 jaar

Nadere informatie

EBPI MVO Kwartaalrapportage

EBPI MVO Kwartaalrapportage EBPI MVO Kwartaalrapportage 2017 EBPI 088-1161800 Prinses Catharina-Amaliastraat 5 www.ebpi.nl 2496 XD Den Haag info@ebpi.nl INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 EBPI & MVO... 4 ONZE KERNWAARDEN:... 4 PEOPLE...

Nadere informatie

DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen DAKACCENT MVO 2017 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Duurzaam vooruit Dakaccent wil op een maatschappelijk verantwoorde manier werken, in samenwerking met medewerkers, klanten, leveranciers en overige

Nadere informatie

Versie: 1. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 7

Versie: 1. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 7 Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 7 Verantwoording Titel : CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement Versie : 1.0 Datum : 10-12-2012 Opgesteld door : Afdeling P&O en KAM Gecontroleerd en goedgekeurd

Nadere informatie

AKB Bert Muller. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

AKB Bert Muller. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen AKB Bert Muller Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 1 van 9 16-5-2012 Profiel als Partner MVO Nederland Wat zijn voor uw bedrijf de belangrijkste redenen om met MVO bezig te zijn? Tweeërlei: Enerzijds

Nadere informatie

CO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar

CO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar CO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar Naam opdrachtgever: Unipro BV Adres: Bouwstraat 18 Plaats: Haaksbergen Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle Telefoon:

Nadere informatie

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord!

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord! Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord! Milieubewuste inkoop Hero Benelux breidt haar inspanningen voor een duurzame inkoop van grondstoffen verder uit. We letten daarbij niet alleen op kwaliteit.

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

38,6. CO 2 (ton/jr) 2014

38,6. CO 2 (ton/jr) 2014 Carbon footprint Op basis van de diverse soorten CO 2 -emissies is de totale CO 2 -emissie van Den Ouden Groep berekend. 9,8 38,6 51,6 Diesel personenwagens Diesel combo's en busjes Hybride personen wagens

Nadere informatie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie Samen aan de slag met CO 2 -reductie CO 2 CO 2 CO 2 Versie 1 mrt 2018 Inleiding De Koninklijke Ginkel Groep is een allround groenbedrijf en is actief met het duurzaam vergroenen van de leefomgeving en

Nadere informatie

footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform:

footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform: footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform: 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleidsverklaring van de directie... 3 3. CO2 Reductie

Nadere informatie

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol Voorwoord Met trots presenteer ik u het allereerste duurzaamheidsverslag van CCL Nutricontrol! In dit eerste duurzaamheids verslag willen wij u laten zien dat wij

Nadere informatie

OVERZICHT (KETEN)INITIATIEVEN VAN DEN HEUVEL HOLDING B.V.

OVERZICHT (KETEN)INITIATIEVEN VAN DEN HEUVEL HOLDING B.V. OVERZICHT (KETEN)INITIATIEVEN VAN DEN HEUVEL HOLDING B.V. Opsteller Versie Status Referentie L. Deerns & B. Ketelaars 1605-CO2-DEF Definitief 1.D.1, 1.D.2, 3.D.1, 3.D.2, 5.C.1 & 5.C.2 Inhoudsopgave Inleiding...2

Nadere informatie

Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary)

Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015. Versie 2.0 (summary) Energiezorgplan Van Dorp Installaties bv 2011 2015 Versie 2.0 (summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Februari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...

Nadere informatie

Reductie doelstellingen (B: Reductie)

Reductie doelstellingen (B: Reductie) Reductie doelstellingen (B: Reductie) Eis 3.B.1. Barendrecht, oktober 2013 Auteur: Sabine Droog Geaccordeerd door: Leo Droog Directeur Edwin Oudshoorn Bedrijfsleider/ MVO Verantwoordelijk 1 1. Reductiebeleid

Nadere informatie

ENERGIE ACTIEPLAN

ENERGIE ACTIEPLAN ENERGIE ACTIEPLAN 2018-1 Van der Wiel Holding BV Conform NEN 50001 Mei 2018 Verantwoordelijke voor dit verslag is de VGM-coördinator Versie 1.0 Pagina 1 van 6 Scope 1 1 Niet stoken in ruimten die niet

Nadere informatie

Footprint eerste helft 2014:

Footprint eerste helft 2014: September 2014 Vanaf vorig jaar november is Pilkes door TÜV gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte van de vorderingen. Pilkes heeft

Nadere informatie

CO2 reductieplan 2020 Conform de CO2-prestatieladder 3.0

CO2 reductieplan 2020 Conform de CO2-prestatieladder 3.0 CO2 reductieplan 2020 Conform de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Hoofddoelstelling 3 2 Subdoelstellingen per emissiestroom 4 2.1. Scope 1: subdoelstelling wagenpark 4 2.2. Scope

Nadere informatie

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 1e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies januari 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 1e half jaar Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

Energie meetplan 2012-2015. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2

Energie meetplan 2012-2015. Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Energie meetplan 2012-2015 Conform niveau 5 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 3 3 Planning meetmomenten 4 3.1. Vestiging 4 Scope 1 emissies 4 Scope 2 emissies

Nadere informatie

Rapportage VHG MVO Wijzer

Rapportage VHG MVO Wijzer Rapportage VHG MVO Wijzer Van Dijk Groenvoorzieningen BV juni 202 Gegenereerd op 26-0-202 - pagina van voor Van Dijk Groenvoorzieningen BV Rapportage VHG MVO Wijzer Van Dijk Groenvoorzieningen BV Maatschappelijk

Nadere informatie

5.B.1_2 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2017 H1. Conform Co₂-prestatieladder B.1 met 2.A A A B.2

5.B.1_2 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2017 H1. Conform Co₂-prestatieladder B.1 met 2.A A A B.2 5.B.1_2 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2017 H1 Conform Co₂-prestatieladder 3.0 Verantwoording Titel Voortgangsrapportage CO₂-emissies Periode Januari 2017 t/m juni 2017 Revisie 1.0 Datum 20 juli

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen MVO prestatieladder Niveau 3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Jaarverslag 2015 Tredin behaalde in januari 2014 Niveau 3 van de MVO Prestatieladder. In dit jaarverslag nemen we u mee in onze ervaringen

Nadere informatie

5.B.1_2 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2016 H1. Conform Co₂-prestatieladder B.1 met 2.A A A B.2

5.B.1_2 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2016 H1. Conform Co₂-prestatieladder B.1 met 2.A A A B.2 5.B.1_2 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2016 H1 Conform Co₂-prestatieladder 3.0 Verantwoording Titel Voortgangsrapportage CO₂-emissies Periode Januari 2016 t/m juni 2016 Revisie 1.0 Datum 14 juli

Nadere informatie

InAxtion Uitzendgroep B.V.

InAxtion Uitzendgroep B.V. InAxtion Uitzendgroep B.V. 3.B.2. Energiemanagement Actieplan CO₂-Prestatieladder 20151216 Energiemanagement Actieplan Was getekend 16 december 2015. Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Reductiedoelstellingen...

Nadere informatie

De CO2-footprint is weer bekend!

De CO2-footprint is weer bekend! De CO2-footprint is weer bekend! Energiebeleid In het eerste half jaar van 2018 is Gebr. van der Lee ook weer actief bezig om hun CO2- footprint in kaart te brengen. Hierbij wordt opnieuw gebruik gemaakt

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

ENERGIE ACTIEPLAN

ENERGIE ACTIEPLAN ENERGIE ACTIEPLAN 2017-2 Van der Wiel Holding BV Conform NEN 50001 December 2017 Verantwoordelijke voor dit verslag is de consultant van AMK Inventis Dit document zal minimaal 2 keer beoordeeld en aangepast.

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

5.B.1_1 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2015 H1 + H2. Conform Co₂-prestatieladder B.1 met 2.A A A B.

5.B.1_1 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2015 H1 + H2. Conform Co₂-prestatieladder B.1 met 2.A A A B. 5.B.1_1 Voortgangsrapportage Review Co₂-emissies 2015 H1 + H2 Conform Co₂-prestatieladder 3.0 Verantwoording Titel Voortgangsrapportage CO₂-emissies Periode Januari 2015 t/m december 2015 Revisie 1.0 Datum

Nadere informatie

Versie: 4. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: 1-7-2014. Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 9

Versie: 4. CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement actieplan. Datum: 1-7-2014. Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 9 Van Vulpen B.V. Pagina 1 van 9 Verantwoording Titel : CO2 Reductiedoelstellingen Van Vulpen & Energiemanagement Versie : 4.0 Datum : 1-7-2014 Opgesteld door : Afdeling P&O en KAM Gecontroleerd en goedgekeurd

Nadere informatie

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S) Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety

Nadere informatie

Scope 1 & 2 doelstellingen Pilkes. Pilkes wil in 2015 ten opzichte van % minder CO2 uitstoten

Scope 1 & 2 doelstellingen Pilkes. Pilkes wil in 2015 ten opzichte van % minder CO2 uitstoten Juli 216 Extern Vanaf januari is Pilkes gecertificeerd voor niveau 5 van de -Prestatieladder. Dit is het hoogste niveau op de ladder. Inmiddels is er een nieuwe versie van de norm, de -Prestatieladder

Nadere informatie

koffieapparatuur / automaten / 2-uursservice / ingrediënten / hygiëne producten / papierwaren

koffieapparatuur / automaten / 2-uursservice / ingrediënten / hygiëne producten / papierwaren koffieapparatuur / automaten / 2-uursservice / ingrediënten / hygiëne producten / papierwaren Directeur Henk-Jan Westhoff: Hoe goed de producten ook zijn, de mensen maken het verschil. 2 De mens is hét

Nadere informatie

Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies juni 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Energieverbruik

Nadere informatie

Energie beleid, reductiedoelstellingen

Energie beleid, reductiedoelstellingen Inhoudsopgave Inleiding... 2 Directie verklaring CO 2 footprint HIG... 2 Energiebeoordeling... 2 Analyse vroeger en huidig energieverbruik... 2 Gebieden met significant energiegebruik en verbruik... 3

Nadere informatie

CO 2 Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V.

CO 2 Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V. CO 2 Voortgangsrapportage 2016 Prins Bouw B.V. Datum: 31 maart 2017 Versie: 2 1. Inleiding Prins Bouw B.V. wil via dit rapport de voorgang op haar CO 2-reductiedoelstellingen beschrijven. Hierbij wordt

Nadere informatie

Half jaarverslag 2017

Half jaarverslag 2017 Half jaarverslag 2017 Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO 14064-1 norm Opgesteld door Ingrid Haasnoot en Paul Verbaken Opgesteld op 08-12-2017 Paraaf PV Autorisatiedatum 14-12-2017

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Auteur(s) Erik Luiken Kenmerk 3.C.2 Datum 28-03-2017 Versie 6.0-1 - - 2 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 22-08-2018 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige

Nadere informatie

Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek

Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Werken aan een gezonde toekomst Kom in beweging! 2 Wat gaan we doen? Kennismaking: Wie zijn wij? Actieve kennismaking Ik ga

Nadere informatie

Het doel is de scope 1 en 2 emissie uit de CO2-footprint zoveel mogelijk te reduceren. Daarvoor zijn de volgende doelstellingen opgesteld:

Het doel is de scope 1 en 2 emissie uit de CO2-footprint zoveel mogelijk te reduceren. Daarvoor zijn de volgende doelstellingen opgesteld: Oktober Extern Vanaf januari is Pilkes gecertificeerd voor niveau 5 van de CO2-Prestatieladder. Dit is het hoogste niveau op de ladder. Inmiddels is er een nieuwe versie van de norm, de CO2-Prestatieladder

Nadere informatie

Halfjaarlijkse rapportage footprint, doelstellingen en maatregelen

Halfjaarlijkse rapportage footprint, doelstellingen en maatregelen A. Hak Infranet - CO 2-emissies scope 1 en 2 - eerste helft 2018 Inleiding A. Hak Infranet was gecertificeerd op niveau 5 van de CO 2-Prestatieladder, en is in 2017 terug naar niveau 3. Onze nulmeting

Nadere informatie

Profiel Strategische prestaties: Duurzaamheid; Port of Amsterdam International

Profiel Strategische prestaties: Duurzaamheid; Port of Amsterdam International Organisatie Profiel 102-01 Naam van de organisatie Profiel 102-02 Voornaamste merken, producten en/of diensten Profiel: Hoe we waarde creëren 102-03 Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie Colofon

Nadere informatie