25 JAAR VISIE. Oracle Gebruikersclub Holland. Stilstaan en vooruitblikken bij 25 OGh. Oracle Open World Debrief door OBUG & OGh

Transcriptie

1 Oracle Gebruikersclub Holland VISIE Jubileumnummer Jaargang 18 Nummer 3 h 7,50 25 JAAR Stilstaan en vooruitblikken bij 25 OGh Oracle Open World Debrief door OBUG & OGh Zie meer, reageer sneller met Oracle Exalytics Jubileum OGh 25 jaar

2 Transfer Solutions is een succesvol ICT-bedrijf in Leerdam, Wij zijn gespecialiseerd in Oracle- en Java dienstverlening. Onze business units richten zich op advisering, systeem-ontwikkeling, beheer en opleidingen. Met ruim 140 medewerkers in vaste dienst en met focus op continue innovatie leveren wij excellente dienstverlening aan onze opdrachtgevers. APEX-ontwikkelaar m/v We zijn op zoek naar professionals met passie voor hun vak, resultaatgericht en proactief. Senior professionals met ervaring en medior professionals die toe zijn aan een volgende stap. Heb jij ervaring met Oracle APEX en kan je in combinatie HTML, PL/ SQL, CSS en Javascripting de gewenste functionaliteit realiseren? Dan zijn wij op zoek naar jou. Je taken als APEX ontwikkelaar zijn: Op basis van ontwerpen en modellen, functionele en technische ontwerpen opstellen Datamodellen ontwerpen APEX omgevingen inrichten APEX maatwerk bouwen Het schrijven van onderhoudsdocumentatie Voor meer informatie, kun je contact opnemen met Thierry Poirier via telefoonnummer of via Een carrière bij Transfer Solutions betekent werken in een collegiale, motiverende omgeving met een informele cultuur. Goede prestaties worden beloond en innovatie en integriteit worden gewaardeerd. Wij bieden je arbeidsvoorwaarden op maat, waarbij volop ruimte is voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. Transfer Solutions bv Stationsweg HB Leerdam T E info@transfer-solutions.com

3 Voorwoord VISIE Colofon Redactie Hans Gerritse (hoofdredacteur) Learco Brizzi (Itium BV) Frits Hoogland (VX Company) Michiel Jonkers (USG People) Milan Uitenhuis (ESRI Nederland) E secretariaat@ogh.nl Redactieadres/ secretariaat Ogh/ advertentie-exploitatie Oracle Gebruikersclub Holland Postbus AS Zeist T F E secretariaat@ogh.nl Realisatie Drukkerij Donath B.V., Zeist E info@donath.nl! Organisatie/ Ogh Secretariaat/ advertentie-exploitatie Guusje van der Weijden BMO b.v., Zeist T F E bmo.org@planet.nl Gebruikersbijeenkomsten/ congressen Onderwerpen/ Werving sprekers Theo Koster Conclusion Communication, Utrecht E tkoster@conclusion.nl Bestuur Ogh Robin Buitenhuis (voorzitter) Ciber Nederland BV E r.buitenhuis@ogh.nl Ise Douwes (penningmeester) Quobell bv E i.douwes@ogh.nl Milan Uitentuis (secretaris) ESRI Nederland E m.uitentuis@ogh.nl Learco Brizzi Itium B.V. E l.brizzi@ogh.nl Erik Hogervorst Axis Into ICT E e.hogervorst@ogh.nl Jaime Conejo Verheijden AMIS Services E j.conejo.verheijden@ogh.nl Oplage Ogh Visie is een uitgave van Oracle Gebruikersclub Holland en wordt verzonden aan al haar leden en Oracle geïnteresseerden. U kunt zich aanmelden voor een gratis abonnement via de website OGh Geachte lezer, Voor 2013 gaan we de komende maand het jaarprogramma bepalen. Zodra dit bekend is, zullen we het publiceren op de website. De OGhwebsite is inmiddels over naar CSS3 en HTML5. Het bestuur heeft ervoor gekozen om een mobiele variant van de website te laten bouwen in plaats van voor elk type smartphone een app te laten ontwikkelen. Tijdens OGh-evenementen kunt u via de mobiele site op uw smartphone het actuele programma bekijken. Sessies die geweest zijn, verdwijnen vanzelf uit het programma. Bovendien blijft het programma nadat het eenmaal is geladen, beschikbaar in uw smartphone. Inhoud Voorwoord De OGh heeft dit jaar haar 25-jarig bestaan gevierd. Langs deze weg wil ik de feestcommissie bedanken voor het boeiende programma en de perfecte locatie. Ikzelf heb het heel leuk gevonden om leden en ex-bestuursleden weer eens te ontmoeten. Elders in dit nummer vindt u een uitgebreid verslag. Hierin komt ook de toekomst van de OGh aan de orde. Daarnaast hebben we een Twitter account in gebruik genomen. U kunt ons volgen De OGh-group op LinkedIn heeft al meer dan leden. Voor wie het nog niet gedaan heeft: Sluit je aan bij de OGh-group op LinkedIn. De OGh is er voor de leden. Dus heeft u ideeën, suggesties, wensen of vragen? Laat het ons weten! Als u uw stem laat horen, zullen wij luisteren. Tot ziens bij een van de Ogh bijeenkomsten. Robin Buitenhuis Voorzitter OGh Voorwoord - door Robin Buitenhuis 3 Stilstaan en terugblikken bij 25 jaar OGh 4 Reinier van Grieken: 25 jaar Oracle en OGh 4 Brenno de Winter: Beveiligingsvraagstuk moet de bestuurskamer in 5 Richard Lamb: Internet of things en big data drivers voor big business 7 Levendige forumdiscussie als afsluiting Jubileumsymposium: Software als wegwerpproduct en nalatige managers in de cel Speciale themabijeenkomst met Tom Kyte: Oracle - Engineered for Innovation Column Learco Brizzi - APEX World 15 Oracle Open World 2012: Database Cloud, SQL en APEX 16 Oracle Open World Debrief - door OBUG & OGh 19 Zie meer, reageer sneller met Oracle Exalytics 20 Recente publicaties op de OGh website en agenda

4 OGh 25 jaar Zilveren jubileum OGh stijlvol gevierd met symposium in Slot Zeist Stilstaan en vooruitblikken bij 25 jaar Oracle Gebruikersclub Holland De Oracle Gebruikersclub Holland bestaat 25 jaar. In 1987 opgericht als eerste Oracle gebruikersvereniging buiten de VS, is de OGh uitgegroeid tot bindende factor tussen Oracle en Nederlandse gebruikers van Oracle producten en diensten. Het zilveren jubileum van de OGh werd op passende wijze gevierd met een jubileumsymposium in de sfeervolle ambiance van Slot Zeist. In zijn welkomstwoord blikte OGhvoorzitter Robin Buitenhuis kort terug op de beginjaren van de Oracle Gebruikersclub Holland, waarbij hij de eerste - handgeschreven - aanmelding voor het OGh-lidmaatschap kon tonen. Dat eerste OGh-lid was het Ministerie van Financiën (Centrale Directie Organisatie) en het aanmeldingsformulier was ondertekend door drs J.L.L. Tilanus, de medeoprichter van de OGh en voorzitter van het eerste uur. Lodewijk Tilanus was ook aanwezig op het Jubileumcongres, evenals vele andere Oracle- en OGhcoryfeeën uit het heden en verleden. De huidige OGh-voorzitter gaf vervolgens een overzicht van de doelstellingen en activiteiten die kenmerkend zijn voor de OGh van nu. OGh-voorzitter Robin Buitenhuis opende het Jubileumsymposium 25 jaar Oracle Gebruikersclub Holland. Hij refereerde daarbij aan succesvolle jaarlijkse evenementen als de DBA -en Spatial congressen, de OGh APEX-dag - met dit jaar bijna 300 bezoekers swerelds grootste APEX-only event - en de themabijeenkomsten die zo n tien tot twaalf maal per jaar worden georganiseerd. Uiteraard bleef ook OGh Visie niet onvermeld. Het magazine van de Oracle Gebruikersclub Holland biedt al bijna vijftien jaar een platform voor OGh-leden en andere geïnteresseerden in Oracle en Oracle-producten en diensten. Robin Buitenhuis noemde in het bijzonder de speciale themabijeenkomst voor OGh-leden met Oracle-vice president Tom Kyte, die later in de jubileumweek werd gehouden in het Provinciehuis in Utrecht. Een verslag van deze themabijeenkomst - die Tom Kyte als toepasselijk thema The long and winding road where we ve been and where we are going had meegegeven, is elders in dit nummer te vinden. Oracle Open World Debrief Zoals het bij een 25-jarig jubileum betaamt, blikte de OGh voorzitter ook vooruit op de toekomst van de OGh. In die toekomst zal met name de beoogde samenwerking en integratie met de OBUG (Oracle Benelux User Group) een bepalende rol spelen. Nadat eerdere toenaderingspogingen niet tot het gewenste resultaat hebben geleid, is begin dit jaar het overleg hervat en hebben beide verenigingen de intentie uitgesproken tot verdere samenwerking en - geleidelijke - integratie. Als eerste concreet resultaat van het hernieuwde overleg organiseren OBUG en OGh op 17 november a.s. gezamenlijk een Oracle Open World 2012 Debrief. Tijdens deze OOW Debrief zullen vertegenwoordigers van beide verenigingen een overzicht geven van de nieuwe ontwikkelingen en Oracle producten en diensten die gedurende dit grootscheepse Oracle-event in San Francisco zijn gepresenteerd. Voor meer informatie zie de aankondiging elders in dit nummer. 25 jaar Oracle en OGh Reinier van Grieken, Country Manager Oracle Nederland, benadrukte in zijn openingsspeech het wederzijdse belang van een krachtige en actieve Oracle gebruikersclub. Hij toonde zich positief gestemd over de recente initiatieven van de OGh en de OBUG om de mogelijkheden tot integratie van beide gebruikersvereniging te onderzoeken. Van Grieken blikte vervolgens terug op 25 jaar OGh (en Oracle) aan de hand van een aantal historische gebeurtenissen die in het oprichtingsjaar 1987 plaatsvonden. In dat jaar voltrok zich bijvoorbeeld de ramp met de veerboot Herald of Free Enterprise en beleefde de New-Yorkse Effectenbeurs op Zwarte Maandag een van de grootse koersvallen uit haar geschiedenis. Oracle annonceerde in 1987 versie 6 van de database en richtte haar applications 4 OGh Visie

5 OGh 25 jaar Reinier van Grieken, Country Manager Oracle Nederland. divisie op. In 1987 werd ook PeopleSoft opgericht - door twee ex-oracle medewerkers - en voerde Oracle als leverancier van databasemanagementsoftware de wereldranglijst aan met een omzet van 100 miljoen dollar. Ter vergelijking: in fiscaal 2012 behaalde Oracle een totale omzet van ruim 37 miljard dollar. Van Grieken merkt daarbij op dat bezitters van de allereerste Oracle-aandelen nu dus ruimschoots miljonair waren, al liet hij in het midden hoeveel aandelen daarvoor nodig zijn. De enkele toehoorders die aangaven tot de aandelenbezitters van het eerste uur te behoren, wekten in ieder geval niet de indruk zich ten volle bewust te zijn van hun vermeende miljonairschap. Data-explosie Van Grieken wilde niet te lang stilstaan bij het verleden maar vooral ook de blik vooruit richten naar de volgende 25 jaar, al wilde hij niet het gras voor de voeten wegmaaien van trendwatcher Richard Lamb, een van de volgende sprekers. Aan de hand van ontwikkelingen die nu al zichtbaar zijn, gaf Van Grieken een indicatie van wat ons de komende tijd te wachten staat. Er is op dit moment al sprake van een data-explosie, die de komende jaren alleen maar heviger wordt. Per dag worden bijvoorbeeld nu zo n 200 miljoen twitterberichten verstuurd en wordt er per uur 50 uur aan video s geüpload naar YouTube. Die gigantische hoeveelheid data opent volgens Van Grieken de weg naar nieuwe toepassingen die nu - letterlijk - nog ongekend zijn. Hij citeerde in dit verband Googletopman Eric Schmidt: Als ik voldoende data van iemand bekijk, kan ik voorspellen waar die persoon heen gaat. Veel van die data zal in de cloud worden opgeslagen, al gaat de bewering Alles in de cloud die hier en daar klinkt doet net iets te ver voor de Oracle-directeur. Cloud computing neemt zeker een hoge vlucht, maar lang niet alle data en toepassingen lenen zich voor opslag en toegang via de cloud. Alles wordt draadloos (en dus mobiel) en alle zaken die je vroeger in je portemonnee bij je droeg - geld, creditcards, klantenkaarten, identiteitskaarten - staan straks op je smartphone. Beheer van identiteitsgegevens en beveiliging worden daarmee uitermate belangrijk. Van Grieken sloeg daarmee een brug naar de volgende spreker, onderzoeksjournalist Brenno de Winter die zich vooral bezighoudt met (ICT-)beveiliging en privacy. Beveiligingsvraagstuk moet de bestuurskamer in Brenno de Winter liet aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk zien dat er nog steeds niet of nauwelijks aandacht is voor beveiliging en veiligheid, zeker niet op bestuurlijk niveau. In de bestuurskamer blijkt er totaal geen notie te zijn dat er zoiets als veiligheid bestaat. De onderzoeksjournalist, die landelijke bekendheid verwierf met zijn acties om de fraudegevoeligheid van de OV-chipkaart en beveiligingslekken bij bedrijven en overheid aan de kaak te stellen, was keihard in zijn oordeel. Er wordt steeds meer data vergaard terwijl er totaal niet over veiligheid wordt nagedacht. Als een van de vele voorbeelden liet hij zien welke gegevens de websites Cheaptickets.nl en Tix.nl allemaal verzamelen en hoe daarbij persoonlijke gegevens in de verkeerde context uiterst pijnlijke gevolgen kunnen hebben. In de database van de betreffende website blijken naast kopieën van identiteitsbewijzen met alle persoonlijke gegevens ook de BKR-status en een kopie van de bijbehorende creditkaart - vooren achterkant, inclusief geheime code - te zijn opgeslagen. Die gegevens worden na gebruik ook niet verwijderd, maar blijven gewoon in de database opgeslagen. Wat heb je nog meer nodig om identiteitsfraude te plegen?, legde hij aan zijn gehoor voor. En jullie willen straks allemaal aan de Big Data! Beveiligingslekken Er wordt dus volgens De Winter veel te veel informatie verzameld, die vaak niet eens noodzakelijk is voor de uitvoering van bepaalde taken of transacties. De truc is juist om meer te doen met mind- OGh Visie 5

6 OGh 25 jaar er gegevens en verstandig om te gaan met risicovolle gegevens, in plaats van die gegevenshooiberg steeds groter te maken. Daar zijn prachtige tools voor, gebruik die dan ook. De Winter somde nog een aantal voorbeelden op van beveiligingslekken, waardoor persoonlijke gegevens op straat kwamen te liggen. Brenno de Winter: Er wordt steeds meer data vergaard terwijl er totaal niet over veiligheid wordt nagedacht. Zo werd de privacy van Bavaria-drinkers geschonden doordat de persoonlijke gegevens die ze verstrekt hadden in het kader van een kortingsactie, waren uitgelekt via het reclamebureau. Regelrecht ontluisterend was het echec met DigiNotar, dat aantoonde dat de beveiliging van overheidsdiensten zo lek als een mandje blijkt te zijn en het vertrouwen in een digitale handtekening - DigID - danig heeft geschonden. Ook bij het DigiNotar drama bleek de oorzaak in de bestuurskamer te liggen, stelde De Winter. Er bleek bij de bestuurders geen enkele notie van veiligheid te bestaan, zoals ook het onderzoek van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid uitwees. En denk niet dat het u niet overkomt, was de dreigende boodschap van De Winter, want het overkomt u vroeg of laat wél. om betrapt te worden op frauduleuze handelingen zorgden voor de nodige hilariteit. Er bleken enorme lekken in het systeem te zitten, waarbij allerlei zaken eenvoudigweg niet werden gedetecteerd. Om die lekken goed te kunnen aantonen had De Winter een geblokkeerde OV-chipcard nodig, maar dat bleek bijzonder moeilijk voor elkaar te krijgen. Zo kon hij zich dertig keer vlak achter elkaar inchecken in verschillende bussen en trams, zonder dat de kaart werd geblokkeerd. Het bleek zelfs relatief eenvoudig mogelijk de OV-chipkaart te manipuleren, waardoor hij zichzelf op Schiphol kon inchecken in Maastricht en vijf minuten later weer uitchecken op Schiphol. Ook dat leidde niet tot een blokkering van de kaart, evenmin als het verhogen van het saldo tot ver boven het maximale bedrag. Uiteindelijk kreeg hij het toch voor elkaar zijn kaart te laten blokkeren, maar vervolgens bleek dat hij met diezelfde geblokkeerde kaart de volgende dag gewoon weer kon inchecken. Gedurende de maand lektober die De Winter vorig jaar had uitgeroepen, heeft hij 250 beveiligingsmeldingen afgewikkeld met bedrijven, over heel 2011 waren dat er ruim 500. Niet al die bedrijven hebben de media gehaald, deels omdat het teveel klein bier was of omdat De Winter simpelweg de tijd niet had om het verhaal op te schrijven. Vijfhonderd gesignaleerde beveiligingslekken, dat zijn er drie keer zo veel als Govcert, het Cyber Security en Incident Response Team van de Nederlandse overheid, in zijn bestaansperiode heeft afgehandeld, constateerde de onderzoeksjournalist. Weinig oor De crux van dit alles is: beveiliging moet de bestuurskamer in. Nog steeds kopen we software en systemen in op basis van functionaliteit, waarbij bestuurders zeggen dat je wel een beetje vertrouwen moet hebben in de technologie. De harde realiteit is dat er nog steeds weinig oor is voor beveiliging en dat het techno-optimisme nog steeds hoogtij viert. Er is een probleem, dus dan is er een mooie technische oplossing voor. Er worden nog steeds applicaties uitgerold, zelfs voor mobiel bankieren, zonder dat er een technische audit op beveiliging is uitgevoerd. Spiegel Wie in de veronderstelling verkeerde dat het met databaseverwerking wel goed gaat, heeft het mis, aldus De Winter, die zijn gehoor vervolgens een spiegel voorhield: SQL Injection is nog altijd het allereerste beveiligingslek ter wereld. En in de top-tien van beveiligingslekken staat nog steeds de database op nummer 1. Ook Oracle zelf werd nog even aan een kritisch oordeel onderworpen. De softwareleverancier komt elke drie maanden met een patch. Hackers heb- OV-chipcard De onderzoeksjournalist schetste vervolgens op onderhoudende wijze zijn belevenissen met de OV-chipcard. Vooral de voorbeelden van zijn vergeefse pogingen 6 OGh Visie

7 OGh 25 jaar ben daarmee drie maanden de tijd om nieuwe lekken te ontdekken of in ieder geval te proberen die te misbruiken. Oracle moet daar anders over nadenken, meent De Winter. Misschien moet er in bepaalde gevallen sneller een patch worden uitgebracht. Om vervolgens Oracle weer enigszins in bescherming te nemen door te stellen dat heel veel organisaties niet in staat zijn om binnen drie maanden die updates in te regelen. Ook dit hoort weer in de bestuurskamer thuis, benadrukte Brenno de Winter nogmaals aan het slot van zijn betoog. Dataverlies en identiteitsdiefstal zijn de plaag van de toekomst. Als organisatie kan je niet honderd procent voorkomen dat je wordt gehackt. Dat kan ons allemaal overkomen. De vraag is hoe je je daartegen kunt wapenen. Als je commitment aan de top hebt en daar erkend wordt dat beveiliging een probleem is, dan is er een goed draagvlak om als ICT-er te werken aan technische oplossingen voor het detecteren en dichten van gaten in die beveiliging. Jullie hebben in ieder geval de komende 25 jaar een mooie opdracht om daar mee bezig te gaan. Internet of things en big data drivers voor big business In een levendige presentatie behandelde trendwatcher Richard Lamb na een korte duik in het verleden een aantal trends en ontwikkelingen die bepalend zijn voor de toekomst op middellange en langere termijn. En passant gaf hij ook nog een lesje in trendwatching, waarin hij zijn toehoorders duidelijk maakte hoe zij hun eigen toekomstvisie kunnen ontwikkelen. Richard Lamb is dé trendwatcher van het bureau Trendwatcher.com. Hij presenteert onder meer elke vrijdag zijn Trends- Verwachting op BNR Nieuwsradio en publiceert jaarlijks met een aantal collega s de Trendrede, die rond Prinsjesdag aan de politiek Den Haag wordt aangeboden. Lamb dook allereerst kort terug in het verleden aan de hand van foto s en geluidsfragmenten en toonde daarbij aan dat sommige ontwikkelingen zich achteraf gezien al aankondigden. Als voorbeeld noemde hij Apple s iphone, waarvoor al in 1999 allerlei domeinnamen rondom het product en aanverwante diensten zijn aangevraagd. In ons land was ADSL al lang ontwikkeld, maar eerst moest ISDN nog uitgerold worden over heel Nederland. Wandelen in het bos Nederland zal uiteindelijk opkrabbelen uit de huidige economische recessie, waarbij het herstel zich jarenlang volgens het zaagtandmodel zal voltrekken, dus telkens een periode van herstel en groei, gevolgd door een korte terugval. De recessie gaat nog wel even duren, was zijn niet al te opwekkende boodschap. Het is ditmaal geen gewone recessie maar we zitten in een soort transitie van een GroeiEconomie naar een BalansEconomie. Het gaat niet alleen maar om financiën, maar ook over duurzaamheid, fair trade, de menselijke maat. Mensen gaan zich herbezinnen, willen steeds meer uit bestaande systemen stappen. Nieuwe initiatieven ontstaan en ontwikkelen zich - online ruilhandel is bijvoorbeeld in opkomst - en bedrijven krijgen minder invloed op hun klanten. Er ontstaat een loskoppeling tussen welzijn en welvaart. Tevreden zijn met minder; wandelen in het bos kan ook prettig zijn in plaats van een bezoek aan een pretpark. Verschijningsvormen veranderen De crux van Lamb s verhaal is dat concepten hetzelfde blijven, alleen de ver- Richard Lamb: Big data wordt big business. schijningsvorm. Hij onderbouwde zijn stelling met tal van voorbeelden, rijkelijk geïllustreerd met -bewegende - beelden en geluidsfragmenten. Het concept van fotografie bijvoorbeeld is niet veranderd, alleen is de verschijningsvorm foto- OGh Visie 7

8 OGh 25 jaar rolletje en chemisch proces veranderd in digitale opslag en verwerking. Andere nieuwe verschijningvormen van bestaande concepten zijn de telefoon - van bakelieten beltoestel naar veelzijdige smartphone, van Scrabble naar Wordfeud, van bibliotheek met naslagwerken naar parate kennis via Google. De essentie is om van bestaande dingen de verschijningsvorm over een aantal jaren voor te stellen en daarbij te zoeken naar de gedragsverandering. Big Data = Big Business Vooruitblikkend naar de wat verdere toekomst - 25 jaar na nu - voorziet Lamb het ontstaan van de Nowconomy - I want it all and I want it now! Beleving wordt belangrijker dan bezit en, meer in het straatje van het Oracle-gehoor: Internet of things en Big Data zijn de grote trends. Allerlei objecten kunnen straks met elkaar communiceren en daarvoor zijn prachtige oplossingen denkbaar. De echte handel zit in Big Data, meent de trendwatcher. Als je uit die grote hoeveelheid van gegevens uit de interactieve samenleving de juiste informatie kunt destilleren en je weet daar iets zinnigs mee te doen, dan heb je pas echt Big Business. Er komt een hele nieuwe generatie aan die is opgegroeid met internet en moderne technologie en die al jong zelf een onderneming wil starten - ofwel Kidpreneurs zoals Lamb ze noemde. Steeds meer apparaten kunnen worden aangestuurd met hersengolven - mind control - en die ontwikkeling zal zich in versneld tempo doorzetten. Nu al zijn er toepassingen in met name oplossingen voor gehandicapten, maar straks zal mind control steeds meer deel van het dagelijkse leven uitmaken. Technologie is de sleutel Bij al die innovaties is technologie de sleutel, stelt Lamb. Een goede innovatie is altijd een combinatie van iets nostalgisch en iets technologisch. Vooral iets wat net mogelijk is geworden, leent zich bij uitstek voor zo n innovatieve combinatie. Als voorbeelden noemde hij 3D-printen dat al aan een sterke opmars bezig is maar dat nog ongekende mogelijkheden biedt en op wat kleinere schaal kleding uit een spuitbus. De eerste toepassingen van sprayable clothes zijn al gesignaleerd, maar ook hier liggen nog allerlei innovatieve toepassingsmogelijkheden open. Lamb liet vervolgens tal van ontwikkelingen de revue passeren die de komende tijd van invloed zullen zijn op de samenleving en liet welke veranderingen in de markten daarvan het gevolg zijn. Denk aan de vergrijzing - er wordt behoudender gestemd en er komen andere vormen van mobiliteit, zoals gepimpte golfkarren waar senioren veilig in kunnen rondrijden. Aan de andere kant driegt een scientific brain drain doordat hoogopgeleide technici naar het buitenland gaan, en er ontstaat schaarste aan bijvoorbeeld schoon water die kan leiden tot een war on water. Mensen die het niet meer kunnen (of willen) betalen gaan voortaan virtueel met vakantie. Nu nog een surrogaat oplossing, maar met de ontwikkeling van nieuwe virtuele technieken kan de beleving dusdanig realistisch worden dat mensen daar bewust voor gaan kiezen en er een heel nieuwe industrie ontstaat. Nano-supermarkt Nieuwe technieken moeten vooral op een vernieuwende manier toegepast worden, benadrukte Lamb. 3D printing is zo n ontwikkeling die de weg opent naar totaal nieuwe toepassingen. Fabrikanten van 3D-printers schakelen nu ontwerpers in om vernieuwende toepassingen te bedenken. Na 3D-printing kunnen we straks ook producten betrekken uit de Nanosupermarkt. Nanotechnologie gaat een steeds belangrijker rol spelen. Nu al wordt die technologie toegepast in bijvoorbeeld zelfherstellende autolak en in coatings voor glasruiten die daardoor niet meer gelapt hoeven te worden. Als je echt wil scoren moet je de komende jaren zoeken naar vernieuwingen die sectoroverschrijdend zijn, want op die manier kan je een grote slag maken, gaf de trendwatcher zijn toehoorders als advies mee. Het zijn vooral de onverwachte combinaties die succesvol zijn. En schakel vooral jongeren in, want daar komen de verfrissende ideeën vandaan. Als bedrijf is het vooral zaak trends vroegtijdig te signaleren en te kijken naar de kansen die ze kunnen bieden. Passen de kernwaarden van ons bedrijf nog wel bij die trendlijnen of moeten we onze missie bijstellen? Een organisatie die snel en flexibel kan zijn in het economisch zaagtandherstel, heeft de beste kansen op succes, aldus Richard Lamb, die zich tot slot wel wilde wagen aan de voorspelling dat Oracle over 25 jaar nog bestaat. Internet of things en andere data-explosies die eraan komen zullen belangrijke drivers zijn waarvan Oracle met haar huidige en toekomstige portfolio de komende jaren zal kunnen profiteren. 8 OGh Visie

9 OGh 25 jaar Levendige forumdiscussie sluit geslaagd Jubileumsymposium af Software als wegwerpproduct en nalatige managers in de cel Als afsluiting van het congresgedeelte vond een forumdiscussie plaats die werd geleid door Ronald Janssen, Senior Manager ICT bij Centraal Boekhuis. Deelnemers aan de forumdiscussiewaren Brenno de Winter, Richard Lamb, Sandor Nieuwenhuijs van Oracle, Henri Veldhuis, Hoofd Asset Management Software bij Grontmij en Willem Zwalve, Directeur ICT-uitvoering bij het Ministerie van Economische Zaken. De deelnemers hadden vooraf een aantal stellingen geformuleerd rondom de thema s Social Media, Mobile, Cloud, BI & Analytics, met als rode draad de battle for talent. De forumdiscussie ging van start met een toelichting van Sandor Nieuwenhuijs, Presales Director Technology bij Oracle Nederland op zijn stelling: De opkomst van cloud computing benadrukt de noodzaak van organisaties zich te concentreren op hun kerncompetenties. Cloud is een veelbesproken onderwerp. Het maakt het mogelijk diensten aan te bieden en ergens anders te laten uitvoeren in een andere vorm en eventueel in een ander rekenmodel. bedrijven en overheidsinstellingen. Het Ministerie van Economische Zaken is zelf een grote Oracle gebruiker en de cloud is ook voor ons belangrijk, omdat we ons kunnen concentreren op de dingen die echt strategisch zijn voor het departement. Allerlei standaard dingen, bijvoorbeeld kantoorautomatisering, kan je veel beter neerleggen bij een partij die daarin is gespecialiseerd. Je moet alleen wel je hele applicatielandschap en infrastructuur losmaken van Een bedrijf kan zich daarmee de kantoorautomatiseringsomgeving. echt concentreren op zijn kerntaken en -competenties. Redelijk generieke taken, zoals mailsysteem, kantoorautomatisering, HR, CRM, kunnen naar de cloud worden gebracht. Zwalve: De cloud services van VS-aanbieders zijn niet geschikt voor Nederlandse Als je kiest voor een VS-aanbieder dan heeft de Amerikaanse overheid het recht in jouw data te kijken en dat moet je als Nederlandse organisatie absoluut niet willen. Nederlandse data zijn voor Nederland en zijn niet voor de Amerikaanse overheid. De panelleden v.l.n.r.: Sandor Nieuwenhuijs, Brenno de Winter, Willem Zwalve, Henri Veldhuis, Richard Lamb en voorzitter Ronald Janssen. Vertrouwelijkheid beschermen Brenno de Winter was het eens met die stelling. Zelf zou hij niet zo snel dingen via de cloud laten lopen, omdat hij de vertrouwelijkheid tussen journalist en bron wil beschermen. De Amerikaanse overheid heeft via de Patriot Act toegang tot gegevens in de cloud, maar dat geldt ook voor andere buitenlanden. Ik zou ook niet als Nederlandse overheid mijn data onderbrengen bij een Chinese cloud provider. Het punt is en blijft dat op het moment dat er sprake is van gevoelige informatie zullen geheime diensten daarin geïnteresseerd zijn. Los van overheden is het neerleggen van data bij andere jurisdicties gewoon een risico. Voor iedere crimineel is het aantrekkelijker om honderdduizend creditkaartnummers te stelen dan een. Nieuwenhuijs: Veiligheid gaat boven alles. Hoe meer data ergens is opgeslagen, hoe groter de prooi. Een grote en besloten ICT-omgeving is weliswaar beter te beveiligen maar levert ook een groter risico op. Er is ook heel veel informatie die niet zo privacygevoelig is, relativeerde Veldhuis. Uiteraard mogen medische gegevens en persoonsgegevens niet op straat komen te liggen, maar heel veel informatie leent zich zeker voor opslag in de cloud. De Winter: Overheidsinstellingen zijn een geval apart, zij moeten voldoen aan de Archiefwet en regelgeving met betrek- OGh Visie 9

10

11 OGh 25 jaar king tot de integriteit van gegevens. Het gebruik van cloud computing, zeker bij gemeentes en lagere overheden, is een beveiligingsslag want met die veiligheid is het triest gesteld. De gemeente Helmond bijvoorbeeld heeft anno 2012 nog niet eens een beveiligingsplan. Managers in de cel De opmerking van Brenno de Winter was tevens de opmaat van een discussie over de twee prikkelende stellingen die hij had aangevoerd. Stelling 1: Nalatige managers die wel persoonsgegevens verwerken, maar zich niet aan de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) houden horen in de cel thuis. Stelling 2: Bestuurders kunnen zich er niet vanaf maken door maar Oracle te kopen en dan te verwachten dat beveiliging goed geregeld is. Zij moeten zelf voor compliancy zorgen en niet alleen kijken naar techneuten. Lamb: We moeten daar zo langzamerhand naar toe, er is nu alleen nog een soort inspanningsverplichting. Naarmate het duidelijk wordt hoe groot de risico s zijn, moet dat afdoende worden beveiligd. Maar dat geldt niet alleen voor de ICTmanager, ook in andere sectoren - denk aan de financiële wereld - zouden managers meer moeten worden afgerekend op hun daden. Nalatigheid is niet strafbaar, reageerde De Winter. Verantwoordelijkheid is niet opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. De maximale straf is een dwangsom, en dan nog pas na een officiële waarschuwing. Discussieleider Ronald Janssen voerde aan dat er in de VS een discussie gaande is dat softwarebouwers aansprakelijk worden gesteld voor beveiligingsgaten in de software die zij hebben ontwikkeld. Volgens Veldhuis is dat niet haalbaar in de praktijk en zou dat ten koste gaan van de creativiteit en het innoverendvermogen. Maar het is duidelijk dat er wel grenzen moeten worden gesteld. Hij gelooft niet dat het ooit doorgevoerd gaat worden dat iemand naar de gevangenis zou moeten vanwege onvoldoende beveiliging, maar Brenno de Winter is er absoluut van overtuigd dat dit gaat gebeuren. Mind my words. Sandor Nieuwenhuijs voorziet een lastige bewijsvoering: Wie moet je aansprakelijk stellen, de ontwikkelaar zelf of het bedrijf dat de software op de markt brengt. Software een wegwerpproduct Software moet een wegwerpproduct worden, luidde de stelling van Henri Veldhuis. Het gaat met name om software in wat in oude termen heet de presentatielaag, nu meer aangeduid als apps. Het is veel maklelijker geworden om dit soort applicaties te ontwikkelen dan pakweg vijf jaar terug. Richard Lamb: We gaan nu al van web-based naar app-based, de loskoppeling is al veel beter. Het zal zelfs nog verder naar beneden gaan, dat ook in de onderliggende lagen allerlei tijdelijke software zal worden ingezet. Nieuwenhuijs refereerde als voorbeeld aan de APEX-dag van de OGh, waar waanzinnig veel belangstelling voor was. APEX is natuurlijk een tool waarmee je heel snel applicaties kunt bouwen, dat is zeker een tendens. Maar je moet oppassen dat je niet heel veel van dit soort wegwerpapplicaties krijgt in een organisatie, dat elke afdeling zijn eigen applicaties ontwikkelt. Je moet wel de regie houden. Zwalve refereerde aan de situatie zo n tien jaar geleden toen ook iedereen zijn eigen spreadsheet en databasedingetjes had en het altijd de vraag was welke data is nu waar en wat zijn de echte data. Veldhuis merkte daarbij op dat de database geen wegwerpproduct is, maar dat de manier waarop de data wordt ontsloten naar de gebruikers toe wel veel flexibeler kan. Willem Zwalve: Het Ministerie van EZ gebruikt apps om weg te migreren van oude legacy software. Omdat je heel makkelijk een view op de database kunt maken en ophalen en opnieuw gebruiken en dan op een organische manier alle rotzooi uit kunt faseren. Geef mij maar een big bang, maar op deze organische manier gaat het een stuk sneller en goedkoper dan met een big bang. Het is nog net geen wegwerpsoftware, maar meer een intelligente manier om aanpassingen aan je software te maken. Vanuit de zaal werd gereageerd met de opmerking dat het hier om totaal tegengestelde dingen gaat. Enerzijds zouden ontwikkelaars verantwoordelijk gesteld moeten worden tot zelfs zover dat ze het gevang in zouden moeten, en aan de andere kant wordt gezegd dat ze wegwerpsoftware zouden moeten gaan bouwen en dat dan door een Zzp er op zijn zolderkamer. De Winter reageerde: Dat klopt met mijn vaststelling dat de verantwoordelijkheid over security niet wordt genomen in de bestuurskamer. De trend is absoluut dat het heel moeilijk is om daar iets aan te veranderen, maar het gaat de komende tijd voor mij als onderzoeksjournalist natuurlijk wel leuker worden! Security is hot issue Zwalve denkt ook dat security, zeker van overheidsdata, de komende tijd een zeer OGh Visie 11

12 Ogh 25 jaar hot issue gaat worden. Identiteitsfraude en daar verkeerde dingen mee doen is gewoon de nieuwe verschijningsvorm van criminaliteit. Je hoeft tegenwoordig geen bank te kraken, maar je kraakt de data van de bank en pleegt elektronische transacties. Dat geldt ook voor de overheid, want alsje persoonsgegevens bemachtigt kan je daarmee ook makkelijker frauduleuze financiële transacties plegen. Nieuwenhuijs: De kernvraag is hoe belangrijk de klant security vindt. Security krijgt pas echt de aandacht in de boardroom als het heel erg fout gaat. Een toehoorder in de zaal, die aangaf voor een financiële instelling te werken, was het daar niet mee eens. Bij mijn werkgever is het bestuur juist heel erg bezig met security en compliance. Volgens De Winter is dat vrij uitzonderlijk, want in heel veel organisaties, met name buiten de financiële sector zijn ICT-issues al geen C-level issues, laat staan security issues. Dat is gewoon de harde realiteit. Hoop voor Oracle Trendwatcher Richard Lamb lichtte vervolgens zijn stelling: Er is hoop voor Oracle de komende 25 jaar, met dank aan Internet of things en Big Data toe. Er is een groeimarkt voor oplossingen waarmee je de data explosie kunt beheersen. Het is aan de sector en de leveranciers om security mee te leveren met die oplossingen. Een volwassen sector doet dat wel, security gaat impliciet worden ook in de ICT-sector. Zwalve ziet de data explosie ook bij de overheid. Vroeger stuurden inspecteurs een rapportje, nu zijn dat foto s en filmpjes. Big Data is een ook andere verschijningsvorm, refereerde Nieuwenhuijs aan de eerdere presentatie van Richard Lamb. Het concept is niet nieuw. Maar waar ik wel ongerust over ben is dat er veel meer data is en er een heleboel andere vormen van data uit verschillende bronnen worden gecombineerd, waardoor volgens mij het risico veel groter wordt. Ieder zijn eigen kluis Willem Zwalve wees op een andere trend die zeker bij de overheid speelt, namelijk ketenomkering. Waarom zouden wij al die informatie moeten hebben van Jan en alleman? Je kunt ook zeggen: laat iedereen zijn eigen informatie vanuit een soort kluis beschikbaar stellen en laten we als overheid - als we afgesproken hebben wie toegang heeft tot welke informatie - in die kluis kijken als we bepaalde informatie nodig hebben of iets willen checken. Iedereen heeft dan controle over zijn eigen informatie. De Winter: Als iedereen zijn eigen kluis heeft weet je in elk geval wanneer er iemand aan je gegevens komt. Een van de stelling, inhakend op het thema battle of talent, luidde: Het dreigend tekort aan ICT-specialisten kan niet opgevangen worden door outsourcing. Richard Lamb ziet steeds meer bedrijven die het van strategisch belang achten om ICT-kennis in eigen huis te hebben. Hij constateerde dat de match tussen onderwijs en vraag 25 JAAR vanuit het bedrijfsleven eigenlijk nooit is gerealiseerd. Zwalve pleitte ervoor om de beloning van technisch geschoolde mensen fors op te schroeven, want dan gaan de kinderen van nu meer techniek studeren. De Winter denkt dat de opleidingen in Nederland dat niet kunnen leveren. Het niveau van het onderwijs hebben we sinds de jaren tachtig buitengewoon vakkundig afgebroken. Dat gaat ons langzamerhand opbreken. Er zitten ook veel te weinig mensen met een technische achtergrond en opleiding in bestuurlijke functies, was de algemene opinie van de panelleden. Vanuit de zaal werd een oplossing voor deze problematiek aangedragen: Als alle bedrijven zich bezig houden met de zaken waarmee ze hun geld verdienen en alle ICT ers naar hun partners toesluizen, dan houden wij als ICT-partners ons bezig met automatisering waar wij verstand van hebben en de bedrijven kunnen zich concentreren op de dingen waar zij verstand van hebben. Gezien de samenstelling van het publiek in de zaal was het niet verwonderlijk dat deze suggestie de nodige bijval kreeg. Veldhuis af aan dat dit een proces is waar de Grontmij nu mee bezig. Hij is zelf ervaringsdeskundige waar het gaat om salarisonderhandelingen, want dat zit niet echt in het opleidingspakket van technici. ICT ers zouden zich veel meer bewust moeten zijn van hun eigen kwaliteit. De verwachting is dat in 2030 in China meer hoger opgeleid personeel is dan de totale beroepsbevolking van de Verenigde Staten, wist Ronald Jansen te melden. Universiteiten en hogescholen in China leveren jaarlijks meer dan twee miljoen afgestudeerden af. De vraag is of dit dan een oplossing is voor het tekort aan technisch geschoolde mensen. Nu al wordt er veel kennis ingevlogen. Veldhuis verwacht dat over tien jaar een op de drie van zijn collega s bij Grontmij afkomstig is uit India of China. Walking dinner Dat geldt voor alle sectoren, meent Lamb. Als je ziet hoeveel moeite het kost om hier in Nederland kenniswerkers te vinden en ook vast te houden, dan is dat ook een logische ontwikkeling. Alleen moet we wel hier de voorwaarden scheppen om dat mogelijk te maken, want anders gaan de grootste talenten ergens anders naar toe. Studenten hebben de keuze of ze in Nederland gaan studeren of naar gerenommeerde universiteiten in Boston of Californië gaan. Met de opmerking: Misschien moet de conclusie wel zijn dat we niet zozeer moeten investeren in technisch onderwijs, maar in het leren van de Chinese en Indiase taal zodat we straks kunnen communiceren met onze collega s, werd de levendige discussie afgesloten - al is er ongetwijfeld nog lang nagepraat tijdens het bewegende eten zoals de discussieleider het aansluitende feestelijke walking dinner vrij vertaalde. 12 OGh Visie

13 Tom Kyte verslag Tom Kyte in speciale themabijeenkomst: Oracle - Engineered for Innovation Een zeer goed bezocht onderdeel van het Oracle Gebruikersgroep Holland jubileum vond plaats op 20 september in het fraaie Provinciehuis in Utrecht: Oracle s Tom Kyte kwam bijna 120 belangstellenden een uur lang onderhouden over Oracle s visie op de nabije toekomst, maar bood ook een terugblik op de Oracle jaren die al achter ons liggen. Door Toine van Beckhoven Tom Kyte begon de reis door het verleden op een onderhoudende wijze. Hij vroeg iedereen op te staan en te gaan zitten als hij het versienummer noemde waarmee voor het eerst gewerkt was. Tot dat moment voelde ik me één van de jongeren in de zaal, maar die gedachte werd steeds meer ondermijnd naarmate de versies naar beneden afliepen. Ik kon als één van de laatsten blijven staan met mijn Versie 5.0 ervaring. Ik ben dus ofwel ouder dan ik me bewust ben of ben al langer met Oracle samen dan met mijn vrouw. Dat is wel een rare gedachte, maar ik vrees dat beide een beetje waar zijn. Toen Tom de eigenschappen van versie 4 opnoemde realiseerde ik me dat die versie zelfs mijn eerste Oracle ervaring was en het was die versie die ik stiekem op 5,25 inch floppies heb gezet op school om thuis te werken met dat product dat mij aansprak vanaf het moment dat ik het zag. Echt stabiel Het overgrote deel van de zaal ging pas zitten bij versie 7.3, die wordt gezien als een hele belangrijke en misschien wel eerste echte stabiele Oracle versie. In deze versie (1996) werden zoveel features aan de database toegevoegd dat menigeen destijds dacht: Dit is het, wat kan er nu nog aan de database worden toegevoegd?. Nu, ruim 16 jaar later zouden we gefrustreerd raken als we met deze versie moesten werken, want het aantalc mogelijkheden is inmiddels verveelvoudigd en bijvoorbeeld de Wait interface is vele malen beter dan dat wat er in 7.3 werd aangeboden. Zonder van alle versies te noemen wat er geïntroduceerd werd, is dat voor twee interessante door Tom genoemde versies wel op zijn plaats: versie 2 (1979) was de eerste release, want versie 1 bestond niet. In versie 2 zat al de CON- NECT BY en wel om reden dat iemand Larry s product wel wilde kopen als het in staat was een Bill of Materials te produceren. Voilá, CONNECT BY werd erin opgenomen. Echter geen Commit en Rollback oftewel een concept van een transactie. Versie 6 is een heel belangrijke release geweest, omdat in deze versie een totale nieuwbouw plaatsvond en de database werd geïntroduceerd die Sybase op achterstand zette en de Oracle DB in de volgende twintig jaar op de kaart zette als schaalbare database. Ik herinner me ook de mogelijkheid van het schrijven van constraints in de database, die echter niet werden afgedwongen, maar wel gebruikt konden worden om in SQL*Forms 3.0 PL/SQL code te genereren die de data tegen deze regels valideerde. Prestaties Vanaf versie 8 werden Press Releases gewijd aan de prestaties van de database software: TCP Benchmarks waren middelen om jouw database te vergelijken met die van de concurrent. De eerste 1 TB database werd gerealiseerd in Vandaag de dag heeft iedereen een terabyte in zijn snellere huiscomputer dan de computer van die tijd. En meer van dat soort vergelijkingen waren te horen in het verhaal van Tom, dat voor een groot deel als een meer commerciële dan technische presentatie over Oracle kan worden gezien. Maar dan wel gegeven door iemand die weet waar hij over spreekt en de Oracle database kent als zeer weinig anderen. En dan ben je geneigd de trends en belangrijke items die hij noemt ook als een gegeven aan te nemen. OGh Visie 13

14 Tom Kyte verslag Cloud), met de mogelijkheid te ontwikkelen in de cloud met onder meer APEX, maar ook bestaande applicaties te draaien. Heden en toekomst Na de tocht door het verleden ging Tom verder met het heden en de toekomst. Waar staat Oracle nu en de komende jaren voor? Volgens Tom zijn de belangrijkste thema s en aandachtsgebieden onderdeel van het volgende rijtje: Cloud computing (private en public) Engineered systems: systemen speciaal gebouwd voor het draaien van databases. In 1990 was er al een poging, maar de tijd was nog niet rijp. Big data: data processing van grote volumes relatief onbelangrijke data Technologie als Real Application Clusters, Automatic Storage Management, In-Memory database cache en Enterprise manager zijn componenten van bovenstaande aandachtsgebieden. Voeg daaraan toe de Resource Manager, Database firewall en andere security aspecten als data masking, encryption op alle niveaus en Virtual Private Database en je bent in staat om schaalbare, stabiele, onderhoudbare, veilige en bovenal snelle systemen te bouwen die de komende jaren kunnen voldoen aan de behoefte van deze tijd. Bedreigingen Konden we ons al deze features 20 jaar geleden voorstellen? Misschien wel voorstellen, maar er was nog geen noodzaak toe: er bestond nog geen internet dus geen grote veiligheidsrisico s veroorzaakt door onbekende criminelen tienduizend kilometer ver weg. Toch was er ook toen al zoiets als SQL Injection en wel in Oracle s eigen Oracle (SQL*)Forms. Maar het werd niet gezien als een groot gevaar. Dat is nu absoluut anders. Het aantal bedreigingen is vele malen groter dan in de tijd dat de meesten van de aanwezigen met Oracle startten. Natuurlijk werd Oracle s ultiem geïntegreerde Cloud platform oplossing genoemd: de Oracle Exadata Database Machine. Racks met inhoud die ons jaren terug zou doen duizelen, zoals de honderden Terabytes storage, Terabytes Flash geheugen, supersnel intern netwerk en misschien het mooiste van alles, de intelligente Storage software, die data al filtert voor het naar de servers wordt gestuurd. Databases draaien in de cloud kan bij meerdere aanbieders (denk aan Amazon) en ook bij Oracle zelf (Oracle Public Passend Na de engineered systems en cloud computing besloot Tom de avond met een verhaal over Big Data. Persoonlijk heb ik bij klanten al enkele keren moeten verdedigen waarom we niet massaal overgaan op NoSQL databases zoals ze bij Facebook gebruiken. Niet alle applicaties zijn geschikt voor dit soort systemen. Een financieel systeem mag geen enkele transactie kwijtraken en dat is nu net één van de kenmerken van de Big Data-oplossingen: die hebben niet hetzelfde beveiligingsmechanisme voor data als bijvoorbeeld de Oracle database kent met Commit/Rollback. Er kan af en toe wat data kwijtraken. Dus zijn deze systemen alleen geschikt voor applicaties waar dat geen probleem is, waar data niet zo extreem belangrijk is of waar al die grote hoeveelheden relatief onbelangrijke data slechts geconsolideerd wordt tot betekenisvolle data. En die betekenisvolle data past dan weer wel in een SQL database zoals Oracle. Het aantal toepassingen waar Big Data van toepassing is groeit echter in rap tempo en het genereert ook nieuwe mogelijkheden, dus Oracle heeft ook een NoSQL database aan zijn portfolio toegevoegd. Tom Kyte heeft deze avond voor velen vermoedelijk niet zo veel nieuws in technisch opzicht gebracht, maar voor een jubileum van de Oracle Gebruikersclub Holland was dat voor mij zeker geen enkel probleem. Bovendien werd het ook nog gebracht door een Oracle icoon die past bij dit jubileum. Toine van Beckhoven ( nl/) is zelfstandig en allround Oracle specialist. Oracle Performance Tuning en PL/ SQL hebben zijn grootste interesse. 14 OGh Visie

15 Column Column Learco Brizzi APEX World Oracle Open World (OOW) 2012 is achter de rug. Ik heb er veel Nederlanders gezien. Het was weer een zeer groots opgezet evenement met veel muziek van onder andere Joss Stone en Pearl Jam. Dit jaar heb ik voor de fun over de Golden Gate brug van San Francisco hardgelopen, samen met Dan McGhan van Skillbuiders, een APEX-bedrijf uit de Verenigde Staten. Even heen en weer, ongeveer 5,5 km. Dit moet je niet te vaak doen, gezien de continue stroom auto s die naast je de nodige uitlaatgassen uitstoten. Dit jaar was er ook weer een APEX-meetup, waar bekenden uit het APEX-wereldje, leden van het APEX ontwikkelteam en geïnteresseerden bijeen kwamen. Het ACE diner was dit jaar op een fraaie locatie aan de baai. Het was tijdens OOW erg warm in San Francisco, 37 graden Celsius was geen uitzondering. Vervelend was dat in sommige zalen de airco extra laag stond, soms zelfs met een behoorlijke luchtstroom, waardoor een wandeling van binnen naar buiten een erg onplezierige ervaring was. Cloud En dan was er de zoveelste cloud-aankondiging, met dien verstande dat nu eindelijk een deel live is gegaan. Ga naar om het te zien. De APEX-dienst is de Database in the Cloud offering van Oracle. De genoemde prijzen variërend van 175 tot dollar per maand zijn niet mals, maar aar krijg je dan wel een op Exadata en Exalogic gebaseerde omgeving voor. Het zal me niet verbazen als er een soort app store komt voor APEX applicaties, misschien niet zo populair als de Apple- of Android-variant, maar wel een interessante ontwikkeling voor ontwikkelaars. Applicaties kunnen nu gelocked zijn, zoals de meegeleverde applicaties. Deze zijn nu te unlocken, maar ik kan me voorstellen dat dit in de toekomst dichtgezet kan worden door de maker. Wat leuk is om te melden is het feit dat door de database in de cloud er behoorlijk wat sessies gingen over hoe op dit platform applicaties ontwikkeld kunnen worden. Uiteraard gebeurt dat met APEX, waarna er vaak een uitgebreide beschrijving van APEX volgde. Op deze manier werden er veel mensen blootgesteld aan APEX, die er voorheen soms niet eens van gehoord hadden of er open voor stonden. APEX 4.2 Eindelijk is na een jaartje wachten APEX 4.2 beschikbaar. De 4.1 belofte m.b.t. jquery Mobile integratie (die niet door kon gaan, omdat jquery Mobile nog in bèta was), wordt hiermee ingelost. Ik heb er al een beetje mee gespeeld en wat me vooral opviel was dat het wel erg makkelijk wordt om een mobiele applicatie bij elkaar te klikken. Zoals altijd geldt dat als je iets meer wilt dan de standaard zaken, het al snel complex kan worden. Hieronder een lijstje met de belangrijkste features: - Ondersteuning voor mobiele apparaten op basis van jquery Mobile. - Een mobiel theme en daarnaast een zogenaamd responsive theme, dat zich automatisch aanpast aan de browsergrootte. - Naast Flash zijn er nu HTML 5 charts. - HTML5 item types. - Mobiele Calender template. - RESTful Web Services (APEX Listener vereist). - Vele meegeleverde Packaged Applications, demo-applicaties en kant en klaar te gebruiken business applicaties. Een andere interessante ontwikkeling is FOEX. Een set van meer dan 50 plugins gebaseerd op ExtJS, dat een erg mooie Windows-achtige UI heeft en de ontwikkelsnelheid nog verder verhoogt. Zie com. Tot Slot Ook op boekengebied is er het een en ander te melden. Op dit moment is Roel Hartman een boek aan het schrijven over het bouwen van mobiele applicaties met APEX. Samen met Iloon Ellen Wolff en Alex Nuijten heb ik een boek geschreven getiteld Oracle APEX Best Practices, dat nu eindelijk af is na een jaar lang zwoegen... Learco Brizzi OGh Visie 15

16 Oracle Open World 2012 Oracle Open World 2012: Database Cloud, SQL en APEX Oracle Open World 2012 is weer achter de rug. De grootste conferentie op Oracle-gebied overstroomt San Francisco elk jaar. Straten worden afgezet, op parken en pleinen worden grote Oracle-tenten neergezet, hotels zitten vol, restaurants draaien overuren, bussen en taxi s zijn beplakt met alles wat maar iets met Oracle te maken heeft, kortom San Francisco kleurt Oracle-rood. door Alex Nuijten Drie thema s stonden centraal tijdens deze Oracle Open World (OOW): Social Mobile Cloud In dit artikel is de focus gericht op de Database Cloud Service, de nieuwe Oracle 12c database-architectuur, vernieuwingen op het SQL- en PL/SQL-vlak en de nieuwste release van Application Express. Meer onderwerpen zullen aan bod komen tijdens de OOW Debrief, die de OGh en de OBUG gezamenlijk organiseren (zie elders in dit nummer). Database Cloud Service Naast de overige Cloud-aankondigingen stond ook de Database Cloud volop in de belangstelling. Hoewel de Oracle Cloud vorig jaar tijdens Oracle Open World al werd aangekondigd - cloud.oracle.com was zelfs al in de lucht - is hij nu werkelijkheid. De Oracle-database, de huidige versie is een Oracle 11gR2 Enterprise Edition die gebruikt wordt, wordt volledig door Oracle beheerd, met datacenters op diverse plaatsen over de gehele wereld. Via Oracle HTTP server en Weblogic Server waarin de APEX Listener is gedeployed kom je uiteindelijk bij de Oracle database terecht. De Oracle-databases draaien op Exadata-machines. Elk abonnement, per maand af te nemen, krijgt een eigen database-schema. Het maken van een connectie met de database gebeurt niet meer via TNSNames, maar via REST Webservices. Oracle SQL Developer, de gratis IDE van Oracle, geeft volledige ondersteuning om een connectie te kunnen maken met de database in de Cloud. Ook is het eenvoudig om vanuit Oracle SQL Developer database-objecten te deployen naar de Cloud database. Hiervoor is de Cart bedacht. Deze functionaliteit is enkele versies geleden al geïntroduceerd om eenvoudig objecten te kunnen deployen naar een andere database. Door aan te geven welke objecten er moeten worden gedeployed en deze in het winkelwagentje te zetten, kun je met één druk op de knop de objecten deployen. Dit geldt niet alleen voor de database in de Cloud, maar deployment kan gebeuren naar iedere database. Afhankelijk van het abonnement dat gekozen wordt variëren de prijzen van $175 per maand voor 5GB storage tot en met $2000 per maand voor 50GB. Misschien lijkt dit in eerste instantie een groot bedrag maar dit betekent wel dat je dan een database tot je beschikking hebt die op Exadata-machines draait, waarbij de licentiekosten inbegrepen zijn. Oracle 12c: Pluggable Databases Eind van het jaar, of wellicht begin van volgend jaar, wordt de volgende versie van de database verwacht: Oracle 12c, waarbij de c voor cloud staat niet echt verrassend. Maar wat is er nu zo cloud aan de database? Volgens Mark Hurd, co-president van Oracle, is Oracle 12c de eerste database die natively support cloud computing biedt. Door gebruik te maken van pluggable databases is het mogelijk om databases in en uit een containerdatabase te pluggen. Tot nu toe stond de metadata van Oracle zelf in tabellen zoals OBJ$, TAB$ en SOURCE$. Wanneer je schema s gaat toevoegen in de database met objecten dan komt de metadata van de gebruikerstabellen ook in OBJ$, TAB$ en SOURCE$ te staan. Dit is met het concept van de pluggable databases beduidend anders. Met de release van Oracle 12c zijn verschillende databases te onderscheiden, te weten: OGh Visie 16

17 Oracle Open World 2012 Foto: Oracle Corp. Container database (of Root database), kortweg: CDB Pluggable database, ook wel PDB De metadata van Oracle zelf staat nog steeds in OBJ$, TAB$ en SOURCE$ maar alleen in de Container database. De metadata van de gebruikersdatabase-objecten staan hier niet meer bij. Deze metadata, van de objecten van de gebruikers, staan in OBJ$, TAB$ en SOURCE$ in de pluggable database. Door deze scheiding van de metadata is het dus eenvoudig om een PDB uit de CDB te halen (unpluggen) en te verplaatsen naar een andere CDB (plug in). Iedere CDB wordt geleverd met een template-database die gebruikt kan worden om een nieuwe PDB te maken. Omdat het niet meer nodig is om de catalog scripts te gebruiken om een nieuwe database te maken, maar slechts de template PDB te c##tkyte%cdb1> with 2 function Is_Number 3 (x in varchar2) return varchar2 is 4 Plsql_Num_Error exception; 5 pragma exception_init(plsql_ Num_Error, ); 6 begin 7 if (To_Number(x) is NOT null) then 8 return Y ; 9 else 10 return ; 11 end if; 12 exception 13 when Plsql_Num_Error then 14 return N ; 15 end Is_Number; 16 select rownum, x, is_number(x) is_num from t 17 / klonen, wordt het aanmaken van een nieuwe PDB vele malen sneller. Volgens Oracle zijn de pluggable databases vijf keer meer schaalbaar en gebruiken ze zes maal minder resources wanneer deze vergeleken worden met normale aparte databases. Enkele nieuwe SQL en PL/SQL mogelijkheden Met een nieuwe database-release worden de mogelijkheden van SQL en PL/SQL verder uitgebreid. SQL en PL/SQL komen in deze release nog dichter bij elkaar te liggen dan voorheen. Dit blijkt bijvoor-beeld uit de mogelijkheid om functions en procedures op te nemen in de WITH clause (eigenlijk is de naam hiervan Subquery Factoring) van een SQL statement. Zodoende is het dus niet langer noodzakelijk om vanuit SQL een zogenaamde userdefined PL/SQL function aan te roepen. De performance van het gebruik van een function in de Subquery Factoring clause is vergelijkbaar met die van puur SQL. Een ander voorbeeld waaruit blijkt dat SQL en PL/SQL steeds dichter bij elkaar komen te liggen is het gebruik van collecties die gedeclareerd zijn in PL/SQL. Voorheen was het noodzakelijk om Nested Tables en Varrays te definiëren als objecten in de database voordat je deze kon gebruiken met de TABLE() operator. Vanaf versie 12c is het niet langer noodzakelijk om losse Nested Tables en Varrays te definiëren om te kunnen gebruiken in pipelined table functions. In PL/SQL gedefinieerde collecties kunnen nu rechtstreeks in de TABLE() operator gebruikt worden. Ook een welkome wijziging is de vergroting van het VARCHAR2 datatype. Sinds lange tijd is de maxi-male grootte van een VARCHAR2 in PL/SQL al 32767, en in SQL slechts In Oracle 12c is dit verschil opgeheven en is ook in SQL is de VARCHAR lang. Het wordt dan dus mogelijk om een kolom te definiëren als VARCHAR2(32767). Andere databases hadden de volgende feature al geruime tijd, en nu eindelijk ook komt het in Oracle 12c: de identity column. OGh Visie 17

18 Oracle Open World 2012 Hiermee kun je een kolom definiëren die automatisch doornummert en als primary key dienst zou kunnen doen. Deze functionaliteit is vooral toegevoegd om de migratie naar Oracle te vergemakkelijken. Natuurlijk kun je deze functionaliteit ook gebruiken als je niet van een andere database af komt. Iets wat een beetje in het verlengde van deze functionaliteit ligt is de mogelijkheid om als default-waarde bij een kolom de nextval van een sequence op te geven. Een andere functionaliteit die van andere databases is afgekeken, is de TopN query. Simpelweg in het SQL statement aangeven dat de eerste vijf rijen getoond dienen te worden en het zal geschieden. Ook de volgende vijf rijen kun je op vergelijkbare manier te zien krijgen. Was het in het verleden niet mogelijk om statistics op Global Temporary Tables te verzamelen, vanaf Oracle 12c is dit wel mogelijk. Dit kan leiden tot betere execution plans. Dynamic Sampling heeft ook een nieuw niveau erbij gekregen, voorheen ging het tot niveau 10 nu gaat het gaat nu tot niveau elf. Als Dynamic Sampling op elf staat worden statistieken automatisch bepaald en gepersisteerd. Bij het uitvoeren van Parallel Query wordt het niveau van Dynamic Sampling automatisch naar 11 gezet. APEX Tijdens Oracle Open World was er veel aandacht voor APEX. De database cloud komt standaard met een APEX-omgeving waarmee je zelf applicaties kunt ontwikkelen, maar ook gebruik kan maken van kant-en-klare applicaties. Deze kant-en-klare applicaties zijn door Oracle zelf ontwikkeld en worden door Oracle Support ondersteund. Ten tijde van Oracle Open World werd de releasedatum van versie 4.2 angstvallig geheim gehouden. Binnen twee weken na Oracle Open World is APEX 4.2 echter vrijgegeven voor download. In deze versie is veel aandacht besteed aan het integreren van jquery Mobile. Het is nu mogelijk om binnen een applicatie-desktop mobiele user interfaces te gebruiken. Zo is er ook een mobiele kalender beschikbaar. Een aantal nieuwe themes zijn toegevoegd die gebruik maken van HTML5 en CSS3. Er is zelfs een theme dat gebruik maakt van Responsive Design principes. Het theme houdt dan rekening met de grootte van het scherm waarop de applicatie getoond word. Wanneer de applicatie op een desktop getoond wordt, dan kunnen verschillende regions naast elkaar staan. Als dezelfde applicatie via een tablet getoond wordt, dan is het wellicht noodzakelijk om de regions onder elkaar te tonen. Dit theme houdt hier rekening mee. Grafieken werden altijd getoond met behulp van Flash, maar nu kunnen ook HTML5-grafieken worden gegenereerd. Indien er geen Flash wordt gedetecteerd in de browser, dan zal er een HTML5-grafiek worden getoond. Ook HTML5-itemtypes behoren nu tot de standaarduitrusting van APEX 4.2. HTML5-items zorgen ervoor dat het invullen van gegevens met mobiele apparaten vereenvoudigd wordt. Als er bijvoorbeeld een numeric item is, dan zal het numerieke toetsenbord van het mobiele apparaat getoond worden. Wordt in het item een adres verwacht dan zal het bijbehorende toetsenbord worden getoond met een apenstaartjes erin. Ook zitten er in APEX 4.2 wizards om Restful-web services te definiëren en zo de database te kunnen ontsluiten. Om hier snel mee aan de gang te kunnen gaan is er een aantal voorbeelden beschikbaar na installatie van APEX. Uiteraard is er nog veel meer te vertellen over wat er tijdens Oracle Open World verteld is, dit is slechts een heel klein tipje van de sluier dat is opgelicht. Alex Nuijten is Oracle Ace Director en werkt als database developer and Expertise Lead (database development) bijr AMIS Services. Met een aantal collega s is een uitgebreider verslag samengesteld, waarin meer onderwerpen behandeld worden, zoals Social, Mobile, Cloud, ADF, Coherence, SOA, Exadata en Oracle VM. Meer informatie: Advertentie 18 OGh Visie

19 Oracle Open World Debrief Datum: 22 november 2012 Locatie: Kasteel van Brasschaat, België Gratis voor leden van OBUG en OGh Oracle Open World Debrief door OBUG & OGh De Oracle gebruikersgroepen OBUG en OGh intensiveren hun samenwerking steeds verder, met als resultaat een gezamenlijke Oracle OpenWorld Debrief op 22 november a.s. De bijkeenkomst vindt plaats in het sfeervolle historische Kasteel van Brasschaat, gelegen iets ten noorden van Antwerpen midden in een van de mooiste parken in Vlaanderen. Aangezien het niet voor iedereen is weggelegd om het grootste jaarlijkse Oracle event in San Francisco bij te wonen, willen OBUG en OGh hiervan een vleugje naar de Benelux toe halen. Met een interessant en gevarieerd programma gebaseerd op de inhoud van Oracle OpenWorld - met presentaties van eindgebruikers en partners zoals zij die ook in San Francisco hebben gehouden willen de gebruikersverenigingen hun leden informeren over de laatste ontwikkelingen op het gebied van Oracle Technologie en Applicaties. 5 days in 180 minutes Om een optimale mix van presentaties en netwerken te realiseren wordt net als vorig jaar de formule van speedconferencing gebruikt, met als titel 5 days in 180 minutes. Nieuw dit jaar is dat u na 5 korte presentaties de gelegenheid krijgt het onderwerp van uw keuze nader te laten toelichten in één van de break out sessies. Aanmelding Mocht u zich willen inschrijven als OGh-lid voor dit evenement, dient u zich eerst aan te melden op de gebruikelijke manier en eveneens zoals gebruikelijk alleen via de website: Ervaar, geniet, lever een bijdrage door te discussiëren en schroom niet om je ervaringen en suggesties over het evenement nu en in de toekomst te delen met de OBUG en de OGh. Programma uur Opening uur 1e reeks van 5 speedsessies van elk 11 minuten uur Deep dive break out sessies uur Dinerbuffet uur 2e reeks van 5 speedsessies van elk 11 minuten uur Deep dive break out sessies uur Afsluiting uur Netwerkborrel OGh Visie 19

20 Exalytics In-Memory Machine Eerste Exalytics In-Memory Machine in Nederland bij Hot ITem Zie meer, reageer sneller met Oracle Exalytics Hot ITem, specialist in performance improvement heeft als eerste Oracle partner in Nederland de Oracle Exalytics In-Memory Machine in gebruik genomen. Hot ITem zet de Exalytics techniek in als een service voor haar klanten, waarmee analyses op hun eigen data kunnen worden uitgevoerd. De krachtige Exalytics omgeving maakt het mogelijk om in real-time grote hoeveelheden data van grote aantallen gebruikers en uit verschillende bronnen te analyseren en te presenteren. High performance organisaties investeren in analytics en weten hoe ze nieuwe inzichten kunnen ontdekken uit de bergen met interne en externe data. Hot ITem is de eerste Exalytics Proof of Concept-partner van Oracle. Onze doelstelling is het blijvend verbeteren van de prestaties van bedrijven en overheden, vertelt Laurens Koster, CPM Consultant bij Hot ITem. Wij maken grote organisaties wendbaarder door het uitvoeren van performance improvement-projecten op het snijvlak van business en IT, waarbij inzicht op basis van echte data cruciaal is. Hot ITem brengt daarbij twee disciplines - bedrijfskundigen en IT-specialisten samen in multidisciplinaire teams. Extreem snel Oracle Exalytics is de volgende stap in Business Intelligence, verklaart Koster de beslissing om de In-Memory Machine in te zetten voor de BI-dienstverlening van Hot ITem. Exalytics is een extreem snel BI-platform dat de mogelijkheid biedt om grote hoeveelheden data op een intuïtieve manier te doorgronden en te analyseren. Exalytics kan als Oracle product worden geïntegreerd in de bestaande BI-omgeving, waarbij de huidige OBI-EE omgeving zonder onderbreking naar Exalytics kan worden gemigreerd. Exalytics kan naast de BIaaS dienstverlening (BI as a Service) van Hot ITem - met het BI product van Oracle Business Intelligence (OBI) Foundation Suite - ook worden ingezet om de performance van bestaande BI-systemen te optimaliseren, licht Koster toe. Dit geldt ook voor niet Oracle-bronnen als SQL Server. Bovendien is het nu mogelijk om gestructureerde en ongestructureerde data die voorheen nog niet beschikbaar was, ook in dat grote RAM-geheugen te zetten, waardoor instant what-if analyses, ad hoc forecasting en real-time planning op zeer grote datasets kunnen worden uitgevoerd. Lat ligt hoog De BI-markt is momenteel sterk aan het veranderen, geeft Koster aan. Na de eerste generatie waar het voornamelijk ging om datareplicatie, en de tweede generatie waarin het vooral draaide om datawarehousing en besturing zijn we nu in het stadium van de derde generatie BI, waarin met name behoefte is aan snelle zoek functionaliteit in grote hoeveelheden ongestructureerde data uit verschillende bronnen. Bedrijven zien nu kansen om verschillende soorten data, gestructureerd en ongestructureerd, te combineren, aldus Koster. In potentie een schat aan waardevolle informatie over klantgedrag en je zakelijke activiteiten. Gebruikers zijn steeds meer tijd kwijt om een totaalbeeld te vormen. Denk aan het achterhalen van de oorzaken van een klacht of garantieclaim of het beoordelen van een campagne van jezelf of concurrent. Het gaat om snelheid en inzicht. Traditionele BI systemen geven antwoord op wat er gebeurt en wanneer, niet op waarom: Waarom is de verkoop sales g estegen/gedaald? Waarom is er geen goede match met forecast en realisatie? Waarom zijn er veel meer klachten/ garantieclaims deze week? De antwoorden zijn van extreme waarde om grip te houden, aldus Koster. Vaak kunnen er vele oorzaken zijn en om de juiste antwoorden te vinden moeten nieuwe paden worden bewandeld, nieuwe vragen worden gesteld. Echter met traditioneel ingerichte BI is dit vaak Laurens Koster: De BI-markt is sterk aan het veranderen. 20 OGh Visie