Welkom bij Restaurant Amsterdamse Bos

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welkom bij Restaurant Amsterdamse Bos"

Transcriptie

1 Folia Magazine weekblad voor HvA en UvA nr /09/2012 Welkom bij Restaurant Amsterdamse Bos

2 (advertentie) De Amsterdamse starter kan inpakken. Nieuw: de Starters Verhuisservice De Makelaarsvereniging amsterdam helpt starters de komende tijd een handje. of eigenlijk moeten we zeggen een paar heel sterke handjes. Want iedere starter die een huis koopt in regio groot amsterdam met zowel een Mva aan- als verkoopmakelaar, wordt gratis verhuisd door de gespierde mannen van verhuisbedrijf de Wit en Zonen. kijk voor meer informatie en de actievoorwaarden op mva.nl. De Makelaarsvereniging amsterdam is De grootste regionale afdeling van De nvm

3 inhoud #03 redactioneel Duurzaamheidsdame 6 Ralien Bekkers is VN-jongerenvertegenwoordiger. En is daar zéér druk mee. Salade uit de berm 12 Vergeet de zakjes verlepte sla van de Appie. In het bos is alles vers. Herstelwerkers 24 Bij conservering & restauratie van cultureel erfgoed veranderen studenten in ambachtslieden. Anna de MP 28 Hoge cijfers halen? Studenten met een beetje ambitie gaan voor het premierschap. Gek van hardlopen 34 Communicatieadviseur Frank Aarts is een fanatieke hardloper. Zoals iedereen tegenwoordig. en verder de week/het moment/navraag 4-5 passie 11 drift 17 objectief opinie Asis Aynan 21 Emma Curvers 22 brief/promoties 23 op de tong 27 lezingenladder 30 overigens 31 Folia maakt kennis prikbord wasdom stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43 Dicht op de huid Toen ik nog studeerde zowel aan de HvA als UvA had ik helemaal niets met medezeggenschap. Sterker nog, ik wist niet eens wat het inhield, laat staan dat ik vrijwillig het College van Bestuur gevraagd en ongevraagd van advies had willen voorzien. Sinds ik hoofdredacteur ben is dat veranderd en volg ik de medezeggenschapsraden professioneel. Daarom vind ik het interessant dat die van de HvA voor de tweede keer in zijn bestaan een student als voorzitter heeft. Sebas Veeke, student informatica, die eerder een rechtszaak aanspande tegen zijn domein omdat hij vond dat docenten meer tijd voor hun werkzaamheden moesten hebben. Met succes. In een interview heeft Veeke laten weten dat er wat hem betreft drie belangrijke HvA-dossiers zijn: het al dan niet voortbestaan van de minoren; de bezuinigingen en de onderwijskwaliteit. Veeke kennende zal hij het bestuur dicht op de huid zitten, precies de reden waarom hij verkozen is tot voorzitter. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, (twitter) Folia Magazine 3

4 Dibi, nu we het toch over hem hebben, zou wellicht een prima onderwerp van studie kunnen zijn voor de andragologen van de UvA. Nee, we hebben het hier niet over een obscure, sektarische aftakking van het christendom, maar over een heus wetenschapsgebied. Androgologen onderzoeken het beïnvloedingsproces waarbij gestreefd wordt naar verbetering van een bepaalde toestand bij volwassenen (vrij naar Wikipedia). Misschien dat zij ervoor kunnen zorgen dat onze Tofik zo snel mogelijk zijn bul in ontvangst kan nemen? De alumniverenide week Studenten werden verlost van de langstudeerboete en de androgologen komen eraan. De stemmen zijn geteld. Het verkennen is begonnen. Wat er in het regeerakkoord komt te staan is ongewis, maar dat de langstudeerboete zijn langste leven (of eerder kortste) heeft gehad is een ding dat zo goed als zeker is. Want wat bleek deze verkiezingen? Alle partijen vinden het eigenlijk een gedrocht van een regeling, inclusief het CDA en de VVD die hem hebben ingevoerd. Waarom die regeling er dan überhaupt is gekomen? Dat zouden wij ook wel eens willen weten. Noem ons naïef, maar we hebben in ieder geval goede hoop op een kabinet waar studerend Nederland de vingers bij aflikt. Het verdwijnen van de boete moet in ieder geval een enorme opsteker zijn voor Tofik Dibi, die weer de collegebankjes induikt omdat hij de kamerbankjes is uitgemieterd. Deze schalkse GroenLinkser verloor dit jaar glansrijk de strijd om het lijsttrekkerschap van Jolande Sap en stortte daarmee tussen neus en lippen door de hele partij de afgrond in. Hij zei deze week tegen Folia zijn studie media & cultuur aan de UvA weer te willen oppakken. Een langstudeerder zou hij zichzelf niet willen noemen. Ik ben een dikke vette langstudeerder. Nee, nog erger: een megalangstudeerder. Die malle Tofik toch. Kamerlid in ruste en zelfverklaard megalangstudeerder Tofik Dibi liet zich graag voorstaan op het feit dat hij wel een jointje lustte. Die mellow vibes kan hij vasthouden nu hij weer gaat studeren en geen langstudeerboete hoeft te vrezen. yyy foto Hans van Egdom ging ja, dit was ooit een studie publiceert binnenkort een door prominenten ondertekend manifest in de hoop de leerstoelgroep, die in de jaren tachtig werd opgeheven, opnieuw aan de UvA te vestigen. Zou Tofik, als hij op de HvA zou hebben gestudeerd, een excellentiecertificaat hebben gekregen voor zijn extracurriculaire activiteiten? Deze week kwam ons ter ore dat de hogeschool de mogelijkheid onderzoekt een certificaat in het leven te roepen waarop studenten activiteiten als bestuurswerk of stage-ervaring kunnen laten opnemen. Het is een van de adviezen van studentenbond Asva om een ambitieuze studiecultuur te creëren. En daar is kennelijk toch meer voor nodig dan een vrolijke sticker in je schrift, als je zo braaf bent geweest een hoorcollege bij te wonen. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden 13 september 2012 tweet van de week Sid van van Wijk Kan weer ademhalen. Internet doet het weer op de #Hva ^^ Was bijna een boek gaan lezen Folia Magazine

5 Op 14 september organiseerde de Hogeschool van Amsterdam op het Andreas Bonnplein het kookevenement What s Op het gratis evenement konden bewoners van de buurt rondom de Amstelcampus gratis proeven wat Oost te bieden heeft. Vrouwen van Buurtvereniging De Bloem en uit Transvaal bereidden wereldse gerechten in een professionele keuken van de hogeschool, die normaal gesproken alleen door studenten van de lerarenopleiding horeca & voeding wordt gebruikt. Op de foto ziet u de pompoensoep geserveerd worden. yyy foto Danny Schwarz navraag Myrthe Rijken De facultaire studentenraad (FSR) van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen won een geschil over de ingangseis van het honoursprogramma: decaan Edward de Haan wilde die veranderen van een 7 naar een 7,5 gemiddeld, maar de FSR stak daar een stokje voor. Voorzitter Myrthe Rijken is tevreden. Waarom willen jullie de ingangseis voor een honoursprogramma op een 7 gemiddeld houden? Het onderscheid tussen honoursstudenten en de cum laude-regeling vervaagt dan. Het verschil tussen een 7,5 of een 8 gemiddeld is niet zo groot. Daarnaast heeft de faculteit zich ten doel gesteld dat tien procent van de studenten in de honoursregeling moet vallen: met de nieuwe ingangseis gaat dat natuurlijk nooit gebeuren. Ook valt de tussencategorie, van gemotiveerde studenten die misschien een 7,3 gemiddeld staan, buiten de boot. Andere faculteiten hebben misschien wel die ingangseis van een 7,5, maar hullie doen het ook vind ik een slecht argument. Maar is een student met een 7 gemiddeld wel excellent? Ja. Ik vind dat een excellente student niet per se heel hoge cijfers hoeft te halen: persoonlijk noem ik een student excellent als die een actieve bijdrage levert aan het studentenleven. Decaan Edward de Haan en rector magnificus Dymph van den Boom zijn aan jullie instemmingsrecht voorbijgegaan. Voel je je wel serieus genomen? Ik kan niet voor de studentenraad van vorig jaar spreken, maar de stap naar de geschillencommissie was een duidelijk signaal. Er was het gevoel dat de FSR werd gepasseerd en dat onze decaan dacht dat dat wel even kon. Nou, dat kan dus niet. Conflictbemiddeling werd niet vruchtbaar geacht, we moesten echt een duidelijk standpunt innemen. Dat hebben we door naar de geschillencommissie te stappen gedaan. Je bent pas dit jaar voorzitter van de FSR geworden: strijk je niet alle eer op? Het heeft wel iets raars. Ik krijg felicitaties voor iets wat ik niet zelf heb bereikt. Alle credits gaan naar de vorige raad. We hebben er met z n allen op getoost. yyy Fien Veldman Folia Magazine 5

6 Het duurzame meisje in rood Zes uur slaap is veel voor Ralien Bekkers, VN-jongerenvertegenwoordiger Duurzaamheid. Als een wervelwind trekt ze door het land, en overal waar ze komt pleit ze onvermoeibaar voor bewustwording. Ik vind dat je moet proberen de wereld een stukje beter te maken. tekst Eva Rooijers / foto s Jan Maarten Hupkes zat ik dan, een twintigjarig meisje in een rood jasje, naast Ban Ki-moon, de hoogste Daar baas van de Verenigde Naties (VN). Hij is zo n machtig man en ik mocht hem toespreken. Bizar. Het is alweer drie maanden geleden, maar Ralien Bekkers, derdejaarsstudent Future Planet Studies en VN Jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling, lijkt het nog steeds niet helemaal te kunnen bevatten. Normaal ben ik nogal hyperactief, maar die dag was ik heel rustig. Ik had de hele nacht doorgewerkt aan mijn speech en was doodmoe. Ik hoorde namelijk pas een dag van tevoren dat ik Ban Ki-moon namens alle VN Jongerenvertegenwoordigers mocht toespreken. Waarom ze mij hebben gekozen, weet ik nog steeds niet. De eerstejaarsstudenten Future Planet Studies aan wie Ralien deze dinsdagmorgen een gastcollege geeft, beginnen te roezemoezen bij het horen van de naam Ban Ki-moon. Ondertussen voert Ralien de collegezaal in rap tempo mee naar de VN duurzaamheidstop in Rio de Janeiro waar de ontmoeting met de secretaris-generaal deze zomer plaatsvond. Daar moesten de VNlidstaten tot een gezamenlijke visie komen over duurzaamheid en armoedebestrijding. Ieder Ik blijf altijd optimistisch land stuurt een delegatie diplomaten om te onderhandelen en op de laatste dagen worden de staatshoofden of ministers van Buitenlandse Zaken ingevlogen om het eindrapport te tekenen. Ik maakte als jongerenvertegenwoordiger deel uit van de Nederlandse delegatie. Ralien vertelt de studenten dat ze naar Brazilië ging met het idee dat we daar met zijn allen de wereld gingen redden. Dat er eindelijk grote stappen op het gebied van internationale duurzaamheid gemaakt gingen worden. Dat werd een enorme deceptie. Er werd alleen maar vergaderd over punten en komma s. De uiteindelijke tekst is niet concreet, niet tijdsgebonden en niet ambitieus. De verontwaardiging en frustratie klinken nog steeds door in haar stem. Toen ze de kans kreeg om Ban Ki-moon te spreken, nam ze dan ook geen blad voor de mond. Ik heb gezegd dat wij ons als jongeren niet gehoord voelden. We werden niet betrokken bij het onderhandelingsproces. Onze belangen zag je nauwelijks terug in de eindtekst. Terwijl onze generatie, onze kinderen, onze kleinkinderen moeten leven met de gevolgen van klimaatverandering. Dus luister naar ons. Een dag eerder vertelt Ralien in de trein naar Den Haag hoe ze de afgelopen maanden van middelbare school naar jongerenclub trok om te horen wat de jeugd belangrijk vindt op het gebied van duurzaamheid. De twee belangrijkste punten zijn onderwijs en groene banen. Het is heel belangrijk dat lessen over duurzaamheid een vast onderdeel uit gaan maken van onderwijsprogramma s. Wij als jonge generatie horen te leren wat voor gevolgen onze acties hebben op de wereld om ons heen. Neem het eten van vlees, dat is enorm slecht voor het milieu. Volgens wetenschappers zorgen vleeskoeien voor bijna een kwart van de totale uitstoot van broeikasgassen. Daarnaast is de jeugdwerkloosheid enorm hoog. Het bedrijfsleven en de politiek zouden daarom veel meer in groene banen moeten investeren. Sectoren als zonne-energie leveren twee keer zo veel werkgelegenheid op als de kolenindustrie, blijkt uit onderzoek van de University of Massachusetts. Als je Ralien zo hoort praten, lijkt ze geen twintigjarige studente, maar een geroutineerd lobbyist. Ze heeft dit betoog duidelijk al tientallen keren afgestoken. Voor het debat in Nieuwspoort dat ze vandaag 6 Folia Magazine

7 Folia Magazine 7

8 Jongerenvertegenwoordiger naar de VN Er zijn in totaal acht jongerenvertegenwoordigers op vier gebieden: Verenigde Naties, Unesco, Europa en Duurzame Ontwikkeling. Ze worden gekozen door de leden van de Nationale Jeugdraad (NJR). De vertegenwoordigers vormen een brug tussen jongeren en instanties. Aan de ene kant moeten ze de mening van jongeren overbrengen op de politiek, bedrijven en organisaties als de VN. Aan de andere kant geven ze gastlessen over hun onderwerp aan jongeren. Ook reizen de vertegenwoordigers mee met de Nederlandse delegatie naar de VN, bijvoorbeeld tijdens de Algemene Vergadering in New York. Jongerenvertegenwoordiger ben je voor twee jaar. Zie bezoekt, heeft ze haar rode jasje weer uit de kast getrokken. Hetzelfde jasje dat ze droeg toen ze Ban Ki-moon toesprak. Het is haar handelsmerk geworden. Want rood straalt kracht en energie uit. En belangrijker nog: Ik val op in een zaal vol grijze pakken. Jan Peter Balkenende zei me eens na afloop van een duurzaamheidsbijeenkomst met het internationale bedrijfsleven: Aha, dus jij bent the lady in red. Niet dat ze het rode jasje nodig heeft om op te vallen. Met haar twintig jaar, heldergroene ogen en stralende glimlach is ze sowieso al een frisse verschijning. En energie? Ralien is de vleesgeworden energie. Praten doet ze in sneltreinvaart. Om haar zinnen af te sluiten gebruikt ze geen punt maar een lach. Haar agenda zit propvol activiteiten: lobbyen bij Kamerleden, deelnemen aan debatten over duurzaamheid of sponsoring regelen bij de duurzame ASN Bank voor haar reis naar de volgende VN-top in Qatar in november. Studeren doet ze noodgedwongen tussen de bedrijven door. Even in de trein of als ik tussen twee bijeenkomsten door niets te doen heb. Ze heeft een studievertraging van een jaar ingecalculeerd. Als het goed is, loop ik net een langstudeerboete mis. Mailtjes handelt ze meestal af voor acht uur s ochtends of na twaalf uur s avonds. Zes uur nachtrust is veel, lacht Ralien. Hoe ze dat in vredesnaam volhoudt? Ik vind het vooral heel erg leuk wat ik doe: lobbyen, netwerken, interessante mensen ontmoeten, heerlijk! En ik heb ontzettend veel energie omdat ik me inzet voor een goede zaak. Het klimaat verandert, de fossiele brandstoffen raken op. Daar moeten we echt iets aan doen. Als ik weer eens een nacht van drie uur maak, is dat wat me staande houdt. Of eerder rennende. Ralien lacht hard. En natuurlijk ga ik ook naar feestjes. Je blijft toch student. Het helpt dat veel van haar vrienden ook actief zijn in het duurzame wereldje. Je komt elkaar vanzelf tegen. Ralien kwam in dat duurzame wereldje terecht toen ze zestien jaar was. Ik ging naar school, deed leuke dingen met vriendinnen, maar verveelde me dood. Toen ben ik eens gaan kijken wat er in de rest van de wereld gaande was. Ik schrok me rot. Global warming, armoede, oneerlijke handelsverdragen, er is zo veel onrechtvaardigheid. Het voelde als mijn plicht om daar iets aan te doen. Want ik vind dat je moet proberen de wereld een stukje beter te maken. Hoge piefen zijn ook maar mensen Dus sloeg ze aan het googelen om te kijken wat zij als jong meisje kon doen en kwam terecht bij de Nationale Jeugdraad (NJR), een overkoepelende jongerenorganisatie waar onder andere de VN-jongerenvertegenwoordigers, de club Jongeren Milieu Actief maar ook de Landelijke Studentenvakbond deel van uitmaken. Ik stortte me in allerlei vrijwilligersprojecten. Tegen de tijd dat ze achttien was en begon met studeren had ze het geschopt tot coördinator van de werkgroep duurzaamheid, die de VN-jongerenvertegenwoordigers ondersteunt. Ik ging er helemaal voor, stopte er meer dan twintig uur per week in. We begonnen met een groep van zes of zeven mensen en uiteindelijk waren het er vijfentwintig en hadden we allerlei projecten uit de grond gestampt, bijvoorbeeld het geven van gastlessen over duurzaamheid op middelbare scholen. Het verbaast dus ook niet dat ze uiteindelijk zelf voor de post van VN-jongerenvertegenwoordiger ging. In maart verkozen de leden van de Nationale Jeugdraad haar met tachtig procent van de stemmen boven haar tegenkandidate. Ralien denkt zelf dat haar drive en passie de doorslag hebben gegeven. En het feit dat ik een echte netwerker ben. Dat ze niet terugschrikt voor netwerken blijkt tijdens het debat in Nieuwspoort over duurzame energie. Bijna alle Tweede Kamerleden die het woord voeren op dat terrein zijn aanwezig. De meesten heeft Ralien nog niet persoonlijk ontmoet, maar op Twitter hebben ze al veel contact. Shit, dat is niet de bedoeling, grapt ze als een lange man in een felpaarse blouse recht voor haar gaat zitten. Zo valt mijn rode jasje een stuk minder op. Even later zet ze dat rode jasje handig in. Via Twitter kunnen vragen gesteld worden. Ralien tweet of de Kamerleden in gesprek willen gaan met het meisje met het rode jasje. Natuurlijk, tweet Martijn van Dam van de PvdA direct terug. Na het debat voegt ze de daad bij het woord en spreekt de Kamerleden zonder blikken of blozen aan. Ik ben eigenlijk nooit zenuwachtig als ik met hoge piefen praat. Dat zijn ook maar mensen, denk ik dan. Ze ziet er alleen tegenop om VVD er René Leegte te benaderen. Maar dat komt omdat ik hem nogal wat brutale tweets heb gestuurd. Zoals de vraag of hij niet goed bij zijn hoofd is. Want hij maakt vaak zulke domme opmerkingen op Twitter. Bijvoorbeeld dat het opwekken van kernenergie geen schadelijke gevolgen heeft voor toekomstige generaties. Seriously? Daar moet ik dan wel tegenin gaan natuurlijk. Want de komende generaties zitten opgescheept met radioactief kernafval dat duizenden jaren gevaarlijk kan blijven. Er is nog lang geen goede oplossing voor de opslag van dat afval gevonden. 8 Folia Magazine

9 Duurzame tips van Ralien - Start een duurzaam bedrijfje naast je studie. Goed voor je carrière en goed voor de wereld. - Ga bij een groene bank, bijvoorbeeld ASN of Triodos. Het kan niet makkelijker. - Haal je ouders/huisbaas over om zonnepanelen op het dak te zetten. - Wees bewust van je eigen koopgedrag. Koop biologisch. Experimenteer vaker met vegetarische gerechten. Koop vintage. En vraag je af: heb ik dat nieuwe kledingstuk echt nodig? - Beweeg duurzaam. Pak de fiets en de trein of een elektrische Car2Go nemen. - Volg een vak/minor/studie over duurzame ontwikkeling of maatschappelijk verantwoord ondernemen. Na een paar keer diep ademhalen tikt ze Leegte op de schouder en steekt haar hand uit. Hallo, Ralien Bekkers. Ik ben VN Jongerenvertegenwoordiger Duurzaamheid en Ja, jou ken ik wel, onderbreekt Leegte haar. Van Twitter. Raliens wangen krijgen een lichte blos. Eeeuh, dat klopt. Maar ik zou graag een keer in levenden lijve met u spreken over de standpunten van jongeren. Leegte zegt vriendelijk dat hij na de verkiezingen graag met haar om tafel gaat zitten. Alle andere Kamerleden doen dezelfde toezegging. Al houdt CDA er Marieke van der Werf een slag om de arm. Ik wil graag met je spreken, maar dan moet ik na de verkiezingen wel weer in de Tweede Kamer komen. Ralien: Ik ga ze in die gesprekken vertellen dat ze eindelijk eens vaart moeten maken met duurzaamheid. Politici praten, praten en praten, maar concrete maatregelen doorvoeren, ho maar. Laat ze bijvoorbeeld hogere belastingen heffen op het gebruik van vervuilende producten als benzine, plastic, niet-biologisch vlees of het reizen met het vliegtuig. En neem het potje met geld voor zonnepanelen. Dat was binnen een dag op. Dat moet toch niet kunnen? Gedesillusioneerd door het gebrek aan daadkracht van politici en bureaucratische VN-toppen is Ralien nog niet. Ik heb echt het gevoel dat ik een verschil kan maken, zegt ze zonder spoor van cynisme. Juist door mensen op hoge posities ervan te overtuigen dat duurzaamheid belangrijk is. Dat ze moeten investeren in onderwijs en groene banen. Is ze niet bang dat de hoge heren en dames haar niet serieus nemen? Nee, helemaal niet, antwoordt Ralien zelfverzekerd maar met de vertrouwde lach. Ik blijf altijd optimistisch. Ze concludeert: Politici hebben gewoon een schop onder hun kont nodig. Dus hier ben ik! yyy Folia Magazine 9

10 (advertenties) MAAR WIE LEERT HAAR MOEDER NEDERLANDS? Geef geïsoleerde moeders een eerlijke kans. Leer ze Nederlands. Steun daarom het ABC. Meld je nu aan als vrijwilliger of stort 10,- op ING

11 Wijn passie Na het proeven van een wijn uit Alexe-Corton, een dorpje in de Bourgogne, sprong Bart Rossmark (29, docent psychologie, UvA) in zijn auto om met eigen ogen te zien hoe deze wijn gemaakt wordt. Dat was een typische Bourgognewijn uit 2006, een Pinot Noir met heerlijke houttonen. Ik ben ook meerdere malen in de Elzas geweest om wijn te proeven, en afgelopen zomer ben ik naar Hunter Valley in Australië gereisd, bekend om zijn Shiraz en Cabernet Sauvignon. Geweldig. Toen ik jonger was, dronk ik alleen wijn om aangeschoten te worden. Maar acht jaar geleden, toen een wijnwinkel in de buurt proeverijen ging organiseren, begon ik wijn interessant te vinden. In het begin waren alle Franse namen abracadabra voor mij. Maar ik voelde dat er een wereld van wijnen was, waar ik al proevende heel veel van zou kunnen leren. Als ik een wijn lekker vind, wil ik er zo veel mogelijk over weten. Dan kan ik uren achter m n computer zitten om alle informatie te bemachtigen. In drukke periodes doe ik rustig aan, en drink ik dus ook minder wijn. Het is lastig lesgeven met een kater. Financieel gezien heb ik er wel wat voor over: ik heb een wijnklimaatkast aangeschaft met meerdere temperatuurzones: duur, maar absoluut de moeite waard. Een wijn bestaat uit meerdere facetten. Er zijn wijnen met een dieprode kleur, soms zijn ze een beetje paarsig. Sommige hebben de kleur van limonade. Daarnaast is de geur belangrijk: ruik je aardbeien, bramen of kersen? In Frankrijk heb je de vijf klassieke wijnen van Bordeaux: die zou ik alle vijf nog wel eens willen drinken. Ze beginnen bij 200 euro per fles en voor de duurste betaal je 1100 euro. Als ik echt iets bijzonders te vieren heb, dan kan ik me voorstellen dat ik die twee honderdjes wel zou neertellen. yyy tekst Fien Veldman / foto Fred van Diem Folia Magazine 11

12 Braam Pastinaak Slak Zevenblad Kniptor larve Je moet een beetje lijden voor je voedsel Het loopt tegen het einde van de maand en je stufi is op. Van pannenkoeken met stroop heb je je buik wel vol. Gelukkig kun je met een beetje inspanning gratis een gezond maaltje bij elkaar sprokkelen. Gewoon in de stad. tekst Marieke Buijs / foto s Bas Uterwijk Puur, lokaal en ambachtelijk eten is met een opmars bezig. De ene na de andere boerenmarkt vestigt zich in de stad, de Youth Food Movement heeft een deel van park Frankendael tot moestuin omgebouwd, in Amsterdam-West wordt het oogstfeest gevierd en restaurants zetten steeds meer lokale producten op de kaart. Maar het kan nog meer back to basic, door je laarzen aan te trekken en het bos in te gaan. Op zoek naar eetbare natuur. Ik hoop maar dat we geen politie achter ons aankrijgen, zegt kok Baaf Vonk (28, in juli afgestudeerd geschiedenis, UvA) bij aankomst in het Amsterdamse Bos. Vorige keer dat ik ging wildpukken met een vriend kwam de politie vragen waar we mee bezig waren. Waarschijnlijk dachten ze dat we seks hadden in de bosjes. Bij de ingang van het bos treft Baaf universitair docent Gerard Oostermeijer. Oostermeijer, bruine rijglaarzen en een loep aan een leren koord om zijn nek, is botanicus en weet alles van Nederlandse bloemen en planten. Ook entomoloog (insectendeskundige) Ben Brugge komt aanfietsen, goed uitgerust voor de zoektocht, met vlindernet, houten stok en witte paraplu. De drie gaan op foerageertocht om te kijken of het lukt om gratis eten bij elkaar te scharrelen. Baafs leven draait om eten en hij is niet vies van ongebruikelijk voedsel. In Londen heb ik eekhoorns gegrild en opgegeten. De grijze Amerikaanse, want de rode inheemse zijn beschermd. Ze smaken heerlijk! Met een heel eigen wildsmaak en een goede structuur, als Bloempjes zijn echt de shit! eendenborstfilet. Oostermeijer en Brugge zijn mee als gids. Dat is voor hen niets nieuws, want ze geven samen het vak Organismen in het milieu, waarbij ze met biologiestudenten de natuur intrekken om planten en dieren te determineren. Ze benutten hun kennis echter meestal niet om in hun voedsel te voorzien. Brugge: Ik ben benieuwd of het zal lukken om een lekkere maaltijd te vinden. Maar terwijl ze nog maar nauwelijks het bos binnen zijn gefietst, staat Oostermeijer al op de rem. Kijk, daar staat zevenblad. Ze stappen af. Een onbeduidend strookje gras tussen het fietspad en de bosrand blijkt een keur aan salade-ingrediënten te bevatten. Naast het zevenblad groeit hondsdraf en ridderzuring. Oostermeijer raadt aan de planten goed te wassen voor consumptie, vanwege passerende honden, maar Baaf is blijkbaar niet bang voor een beetje hondenplas en steekt ieder plantje meteen in zijn mond. Vooral het pittige, kruidige zevenblad valt bij hem in de smaak. Ook de madeliefjes en de rode en witte klaver die er staan blijken eetbaar te zijn. Bloempjes zijn echt de shit! roept Baaf. Gasten zijn altijd blij als je ze voorschotelt. De mannen plukken van alles wat en stappen weer op de fiets. Op zoek naar eiwitten Om een volwaardige maaltijd samen te stellen, zijn ze niet alleen op zoek naar planten, maar ook naar eiwitten. En dat blijkt lastiger. Er staan hazelaars, beuken en tamme kastanjes, maar de noten zijn pas rijp in oktober. Brugge: Als je jezelf echt in leven moet zien te houden in dit bos, dan zou ik voor de karpers gaan die hier in de sloten zwemmen. Maar daar heb je wel een visvergunning voor nodig, en die kost vijftien euro voor drie dagen. Op de vogels en zoogdieren mag überhaupt niet worden gejaagd. Voor Baaf draait foerageren gelukkig niet om overleven, maar zijn de vondsten een culinaire 12 Folia Magazine

13 Berenklauw Hondsdraf Madeliefje Brandnetel Look-zonder-look De oogst uit een hazelaar: spinnetjes, een rups, een wants en wat slakken inspiratiebron. Er zijn zo veel eetbare producten, zoals de planten die we vandaag vinden, die niet in de winkel liggen omdat het niet rendabel is om ze commercieel te exploiteren. Ik vind het leuk om die nieuwe smaken te ontdekken. Bij een omgevallen boom houdt Brugge stil: Veel insecten kunnen giftige stoffen uit planten verdragen en slaan die op om muizen of vogels op afstand te houden, of ze hebben op uitwerpselen of rottende kadavers gezeten. Om dat risico te omzeilen, moet je de diertjes uit een Deze larve kun je zo frituren en opeten gecontroleerde omgeving halen. Van larven die in dode bomen leven weet je dat ze geen schadelijke stoffen of bacteriën bevatten. Bovendien hebben maden in tegenstelling tot volwassen insecten geen hard skelet, dus zijn ze makkelijker te eten. Maar smakelijke larven? Nee, die bestaan niet. Je moet het hebben van andere smaakmakers om er iets lekkers van te brouwen. Een passerend groepje hardlopers kijkt de mannen wat bevreemd aan terwijl ze naast de boomstam gehurkt zitten. Wanneer Brugge de boomstam omrolt schieten pissebedden en een miljoenpoot weg. Dat is geen goed teken, want pissebedden eten de keverlarven op. Weinig kans dat we ze hier nog aantreffen. Toch haalt hij een verweerde schroevendraaier tevoorschijn en begint in het dode hout te poeren. Het brokkelt makkelijk af, maar veel eetbaars is er niet in te vinden. Alleen wat witte schimmeldra- Folia Magazine 13

14 Hulplijnen Om wildplukkers op weg te helpen heeft de werkgroep Oogsten Zonder Zaaien de Wildpluk Wiki opgesteld, een maandelijks overzicht van al het eetbaars dat te vinden is. Verder kun je op de interactieve kaart van wildplukwijzer.nl vindplaatsen bij jou in de buurt ontdekken en jouw tips met andere foerageerders delen. Op de kaart staan niet alleen wilde planten in parken en bossen aangegeven, maar ook stadsvondsten als een vijgenboom in een geveltuin of pruimen die over een schutting heen hangen. Voor het serieuze wildplukwerk is een goed geïllustreerde gids noodzakelijk, Van nature van Ria Loohuizen krijgt lovende recensies op diverse eetblogs. Zoeken naar voedzame eiwitten of het smaakt is een tweede den, tussen de vermolmde houtvezels. Brugge: Als je echt honger hebt zou je dit kunnen eten, het is wel voedzaam. Maar helemaal niet lekker. Ha! roept Brugge opgetogen, terwijl hij razendsnel z n vingers in het hout wurmt en een kleine made tevoorschijn trekt. Het donkerbruin-witgestreepte beestje is de larve van een kniptor. Deze kun je zo frituren en opeten, zegt Brugge. Baaf loopt er niet warm voor: Je kunt alles wel frituren, maar smakelijk is het niet. Bij een grote hazelaar, waarvan de noten nog groen zijn, zet Brugge zijn laatste troef in op zoek naar eiwitrijk voedsel. Hij klapt een grote witte paraplu uit, houdt hem omgekeerd tegen de boom en slaat met een houten stok in het bladerdek. Een paar spinnetjes, een wants, een groene rups, een tuinslak en twee segrijnslakken vallen in de paraplu. De slakken zijn eetbaar, maar, waarschuwt hij: Voor slakken geldt hetzelfde als voor insecten, zorg ervoor dat ze geen vervuilde voedingsstoffen in hun lichaam hebben. Je moet deze slakken dus eerst een paar dagen op een dieet van wortels of ander aanvaardbaar voedsel zetten. Pal naast de hazelaar groeit wederom een keur aan eetbare planten. Oostermeijer ontdekt friszure veldzuring, pittige look-zonder-look en jonge berenklauw in de berm. Hoewel de reuzenberenklauw giftig is en blaren veroorzaakt, zijn de jonge scheuten van de gewone berenklauw heerlijk. Je moet ze alleen even blancheren om de prikkende blaadjes zacht te maken. Aan de rand van het veld staat nog een plant met een slechte reputatie, de brandnetel. Voor wildplukkers een veelzijdig ingrediënt. Je kunt er soep van maken, thee van trekken en zelfs een lekker biertje van brouwen. Baaf doorstaat de prikkels en trekt ze zonder een kik te geven uit de grond: Je moet een beetje lijden voor je voedsel. Gif en kerosine Het lijkt haast wel alsof al het groen in de berm eetbaar is. Maar dat is niet zo, waarschuwt Oostermeijer. Er zijn simpelweg te veel giftige planten om zo maar wat blaadjes in een salade te verwerken. Gevlekte scheerling lijkt bijvoorbeeld sprekend op het onschuldige kervel en ruikt ook nog eens lekker zoet, maar is zo giftig dat het zelfs verwerkt werd in de gifbeker die Socrates doodde. Als je niet zeker weet wat je in handen hebt, moet je het niet in je mond stoppen. Giftige planten vormen niet het enige gevaar. Ook natuurvervuiling als uitlaatgassen 14 Folia Magazine

15 Insecten eten Het eten van insecten voelt misschien wat onwennig, in werkelijkheid krijg je sowieso veel insecten binnen. E120, de rode kleurstof die onder meer in M&M s wordt gebruikt, is gemaakt van schildluis. Maar ook in chocolade zitten veel insectenresten. Entomoloog Ben Brugge: De cacaobonen liggen vaak lange tijd opgeslagen en trekken cacaomotten en kevers aan. Die worden met de cacao mee vermalen en tot chocola verwerkt. Vervolgens worden monsters van de chocola genomen om te meten hoeveel dekschildjes erin zitten. Amerika heeft de strengste richtlijnen en krijgt de chocola met de minste dekschildjes, terwijl Europa de insectenrijke chocola krijgt toebedeeld. Pesto van zevenblad, look-zonder-look en hazelnoten 80 gram zevenblad 20 gram look-zonder-look 50 gram geroosterde hazelnoten 100 gram pittige harde kaas, bijvoorbeeld parmezaan of pecorino in kleine blokjes 150 ml goede olijfolie Verwijder de zevenbladblaadjes van de stelen. Was en droog het zevenblad en de look-zonder-look zorgvuldig. Maal alle vaste ingrediënten met de helft van de olijfolie fijn in een keukenmachine of met een staafmixer. Roer daarna de rest van de olijfolie erdoor en breng op smaak met peper en zout. en bodemvervuiling eisen hun tol. Hij kijkt naar een vliegtuig dat bulderend overkomt. Het zou niet gezond zijn om iedere dag uit dit bos te eten, dan krijg je te veel kerosine binnen. De tas met de opbrengst van de dag zit al aardig vol, maar Oostermeijer doet nog een vondst. Hij trekt een plant met kleine gele bloempjes uit de grond en plukt een blaadje af. Het ruikt zoetig, naar kokos. Het blijkt pastinaak te zijn. De minuscule wortel ruikt onmiskenbaar naar de anijsachtige groente. Baaf is in zijn nopjes. Vooral wanneer hij grotere planten vindt, met wortels die bijna hetzelfde formaat hebben als de exemplaren die in de supermarkt liggen. Hij kan met een rijke oogst naar huis. Daar blijkt echter dat plantenkennis alleen nog geen garantie vormt voor het vinden van een smaakvol maal. Baaf roostert de pastinaak om Voor brandnetels lijden wildplukkers met liefde de zoete smaak naar boven te halen, maar de grote wortels zijn hard, droog en vezelig en laten zich eigenlijk alleen als zoethoutstokjes afkluiven. In de wildplukhandleiding Puur natuur op tafel van Roger Phillips leest hij dat juist de wortels van de jonge, kleine planten lekker mals zijn. Dat de dikke wortels uit de winkel eetbaar zijn, is het resultaat van jarenlange genetische selectie. Gelukkig is er meer dan de pastinaak. Baaf is wel te spreken over de friszoete geblancheerde berenklauw afgemaakt met boter en citroen. En over de pittig kruidige gemengde salade van zevenblad, ridderzuring, look-zonder-look en hondsdraf, met klaver en madeliefjes en een vlierbessenazijndressing. Baaf: Dit vind ik mooi. Pure, spannende smaken die recht uit de natuur komen. En nog gratis ook. yyy Berenklauw frittata uit Van nature van Ria Loohuizen 20 g boter 1 sjalot, gehakt 1 teentje knoflook, gesnipperd handje vers afgesneden berenklauw scheuten 6 eieren scheutje room evt. parmezaanse kaas Verwarm de oven voor op 180 graden. Snijd de berenklauwscheuten in stukjes van 4 cm. Smelt de boter in de ovenschaal op een middelhoog vuur en fruit de sjalot en de knoflook aan tot ze glazig zijn. Doe de berenklauwscheuten erbij en sauteer ze op een laag vuur gedurende ongeveer 8 minuten. Bestrooi met zout en peper. Klop de eieren los met een scheutje room en schenk de massa bij de berenklauwscheuten in de ovenschaal. Roer alles even snel door elkaar en zet de schaal in de oven tot de eieren gestold zijn, ongeveer 15 minuten. Folia Magazine 15

16 (advertenties) Huiveringwekkende multimediashow de Volkskrant van william shakespeare regie ivo van hove met hélène devos, roeland fernhout, fred goessens, janni goslinga, marieke heebink, fedja van huêt, hans kesting, hugo koolschijn, chris nietvelt, frieda pittoors, alwin pulinckx, bart slegers, eelco smits, karina smulders vr 28 - zo 30 sep, vr 5 okt - zo 7 okt betaal slechts 15,00 met de sprintpas van de stadsschouwburg ssba.nl exclusief in stadsschouwburg amsterdam tga.nl Exclusief verkrijgbaar bij Selexyz Scheltema: IJNS NSE E& VAN TOL A AN & VA N TO L DE S TUD IE Folia maakt kennis......met Radboud A AN DE B AL IE unte nd rtoon e keuze s. n advo caten. REID, GELE rwer ke falen) n liggen op der de de de loer. kkin g e inzic hten van REID, GEL EIJ FOK KE & SUK KE groe p en m van dit boek eest, du waar er titel, alth s onde ans tuss en 1 r begrep nder en janu w ar hoge ijsinstel i 1936 lin r het Ri onderw g (als ijs n he jk gelege en t Rijk n gem als be ge ee nkrij ne bepa doeld k. linge n elijk e fu op de nc tie al s aken weg, te rwijl. DE B ESTE STUD ENTE NGR Uitgev erij Ca tullus Fokke & Sukke aan de studie APPE N De beste studentengrappen Reid, Geleijnse & Van Tol Uitgeverij Catullus Hardcover, 96 pagina s, 12,50 ISBN En echt overal alweer te koop: Fokke & Sukke scheurkalender cartoons om je vingers bij af te scheuren Reid, Geleijnse & Van Tol Uitgeverij Catullus Paperback, 370 pagina s, 13,95 ISBN Winkels Voorzitter COR UvA, hoofddocent Computer Science LCL UvA Woensdag 19 september tussen en uur in de OBA (Oosterdokskade 143) Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en op de kabel) Vanaf 20 september terug te luisteren op 26 september Joop Zinsmeister (docent en onderzoeker HRM HvA) Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

17 drift illustratie Denise van Leeuwen Het geloof verloren George (27), vierdejaars student Engels aan de Faculteit der Geesteswetenschappen: Het is vier jaar geleden dat ik voor het laatst verliefd was. Ik ontmoette Chris tijdens het uitgaan in een donker hol. Vijf jaar daarvoor had ik hem daar ook gezien, we hadden elkaar kort gesproken. Maar hij had een vriend. De bewuste avond dat ik hem daar weer zag gaf ik hem een knik. Het was een soort bevestiging van elkaars bestaan. De volgende dag had Chris mij toegevoegd op Facebook. Ik was zo blij, niet normaal. Vervolgens hebben we een keer gechat toen we allebei online waren. Voor ik het wist had ik hem mee uit gevraagd. Zoiets doe ik normaal gesproken nooit. We spraken af om wat te eten. Het was supergezellig en hij vertelde mij wat hij deed. Hij was danser bij een groot gezelschap, dat vond ik ontzettend interessant. We hebben daarna twee weken gedatet. Toen ging hij voor zijn werk een maand naar Parijs. Ik ben hem achterna gereisd. Verliefd was ik rond die tijd al lang. Ik voelde het gewoon: het was de vlinder, het hart dat sneller klopt. Dat hij de wereld zo anders zag dan ik vond ik fascinerend: ik was van de woorden, hij van het lichaam. Chris kwam net uit een relatie van vijf jaar. Hij was niet op zoek naar een vriend. Ik dacht dat ik dat wel aankon. Na een paar maanden verhuisde ik voor een jaar naar New York, om daar te studeren. Hij kwam mij opzoeken. En ik zocht hem nog een keer op, weer in Parijs. Het was Hij was niet op zoek naar een vriend de laatste keer. Opeens was alles anders. Ik had het gevoel dat ik geen grip had op de situatie en mijn gevoelens. In Parijs zocht ik het gesprek op, ik wilde iets van hem horen. Ik zocht duidelijkheid, een soort geruststelling. Nee, zei hij, dat gaat niet, het voelt nu niet goed. Terug in New York voelde ik me zo slecht, zo alleen. In Nederland heb ik Chris nog een paar keer gezien. Ik wilde eigenlijk vooral van hem weten of ik iets had betekend voor hem. Hij kon dat niet zeggen. Vier jaar later weet ik dat het niet bestaat: iets betekenen. Lees Foucault, lees Nietzsche. Zij laten zien dat het bullshit is om verwachtingen te hebben van de liefde. Ik was gevallen voor het idee van wat ik zou kunnen hebben met Chris, die hele Hollywood-crap. Ik geloof niet meer in de liefde. En ook niet in onenightstands. Jonge homo s denken vaak dat ze heel goed zijn in bed. Mijn ervaring is dat veel jongens vooral egoïstisch bezig zijn. Ik vind dat niet per se goed, en zeker niet interessant. Seks moet geen gebed zijn waarin je zegt: God geef me dit en dat. Het gaat om communicatie tussen twee mensen. Niet: I m stuck on your dick, and you re stuck on mine. Dan ben ik liever alleen. Mensen vinden dat maar bizar. Het idee leeft toch nog steeds dat iedereen een tweede helft nodig heeft, en daar naar op zoek moet zijn. Ik doe dat niet, ik heb het opgegeven. yyy Roos Menkhorst De naam van de geïnterviewde is op zijn verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar redactie@folia.nl. Folia Magazine 17

18 tijdens de verbouwing op 3 mei 2012 na de verbouwing op 13 september Folia Magazine

19 objectief Iedereen is welkom in Studio HvA Studio HvA moet een plek zijn waar studenten zich op en top thuis voelen, aldus Martin Haring, docent bedrijfskunde en coördinator van de minor ondernemerschap aan de HvA. De minor ondernemerschap, het onderzoekscentrum voor innovatieve en interactieve mediaproducten MediaLAB en hoofdhuurder Urban Management, een centrum gericht op het oplossen van grootstedelijke problemen, vestigen zich in de nieuwe studio op de Amstelcampus. Studenten krijgen er de kans om zich te ontwikkelen en om te experimenteren, en het zou prachtig zijn als buurtbewoners zich er ook welkom voelen, vindt Haring. Iedereen kan binnenlopen, er gebeurt van alles. yyy tekst Fien Veldman / foto s Danny Schwarz Linksboven: Studenten bouwkunde Joep van Scheppingen, Jorick Jongerius en Gerben Mulckhuyse van de minor ondernemerschap. Rechtsonder: Coördinator Medialab Gijs Gootjes, opleidingsmanager Urban Management David de Vries en coördinator van de minor ondernemerschap Martin Haring. tijdens de verbouwing op 26 juni 2012 tijdens de verbouwing op 25 mei 2012 na de verbouwing op 13 september 2012 Folia Magazine 19

20 opinie Niet pieken maar plannen Het onderwijs zou hervormd moeten worden om piekbelasting tegen te gaan, betoogt Martijn van Schaik. illustratie Marc Kolle betekent dat 1659 uur werken per jaar. Dat verdelen over 52 weken zou 32 uur werken per week betekenen. Lekker ontspannen lijkt me. Nu de zomer echt voorbij is, scroll ik door de vele na-de-vakantieweer-naar-school-tweets van collega s. Voor de vakantie kondigden verschillende tweets in mijn timeline de vakantie ruim van tevoren aan. Meestal gingen die gepaard met verzuchtingen over de laatste loodjes van het schooljaar. Docenten (van primair tot academisch onderwijs) moeten aan het einde van het jaar zorgen dat leerlingen/studenten voor de vakantie weten waar ze aan toe zijn: gaan ze over of hebben ze herkansingen? Daarnaast moet het onderwijs van het afgelopen jaar geëvalueerd worden en voor volgend jaar aangepast zijn. Pas dan kunnen we met vakantie, waar we onder de luifel van de tent de klusjes doen waar we de rest van het jaar niet aan toegekomen zijn, zoals vakliteratuur bijhouden. Die piekbelasting heeft zijn hoogtepunt voor de zomervakantie, maar wordt door docenten eigenlijk voor elke vakantie gevoeld. En na de vakantie lijkt het soms wel of niemand had verwacht dat de studenten zo snel weer de lokalen binnenstromen. Al dertien jaar vind ik dat een vreemde praktijk. Hoe kan het toch dat we in het onderwijs zo systematisch onze eigen piekbelasting organiseren? Als je voltijd werkt in het onderwijs 20 Folia Magazine

21 Aynan Maar zo werkt dat dus niet. Studenten zijn er niet 52 weken, dat trekken zij en wij niet. In de meeste gevallen persen we onze werktijd in ongeveer 41 à 42 weken; dat is vragen om werkdruk (bijna 40 uur per week). Met enige regelmaat roept er wel weer iemand dat docenten door zouden moeten werken in de vakantie, die zeven (of zes) weken zomervakantie zijn toch belachelijk. Dat krijgt vervolgens vrijwel nooit navolging in beleid. Ik vrees ook dat het niet zo eenvoudig is. De meesten in het onderwijs werken namelijk al in de vakantie(s). Het gaat er volgens mij om hoe we het onderwijs zelf organiseren. In het huidige systeem zijn we met zijn allen gefocust op een leerjaarsysteem. Na een jaar moeten de studenten en leerlingen naar het volgende niveau, naar de volgende klas. En we hebben afgesproken dat die overgang in augustus/september plaatsvindt. Dat is historisch zo gegroeid, omdat kinderen ooit in de zomer moesten meehelpen met oogsten. Die overgang dynamischer organiseren zou een oplossing kunnen zijn om piekbelasting te verminderen. Dynamischer in die zin, dat leerlingen of studenten niet meer overgaan naar het volgende jaar, maar dat ze gewoon verdergaan waar ze zijn gebleven. Sommigen zullen dan in maart al met de stof van het volgende jaar beginnen, anderen misschien in oktober. Een verwant probleem is dat alle studenten op hetzelfde moment getoetst worden. Hoewel in het onderwijs volop gedifferentieerd wordt, is flexibele examinering en toetsing eerder uitzondering dan regel. Dus krijg je dertig verslagen tegelijk binnen en moeten die (terecht) in tien werkdagen beoordeeld zijn. Ik denk dat als je die vaste momenten van collectief toetsen loslaat er vanzelf een harmonieus model ontstaat tussen studenten en docenten. Tenminste, als de docent niet gevangen is in strakke regels en protocollen. Je kan opdrachten in delen nakijken, je kan onderscheid maken in begeleiden en beoordelen, je kan permanent online toetsen aanbieden et cetera. Hierachter zit mijn pedagogisch-didactische veronderstelling dat niemand zich in hetzelfde tempo en op dezelfde manier ontwikkelt en dat studenten en docenten in de eerste plaats te vertrouwen zijn. Helaas is een groot deel van het huidige onderwijssysteem niet op die veronderstellingen gebouwd. In het huidige onderwijssysteem wordt namelijk in uren gedacht in plaats van in verantwoordelijkheden. En elke vakantie weer erger ik me aan het geweeklaag van collega s over de (piek)belasting in het onderwijs. Waar ik voor pleit is dat professionals de ruimte krijgen, maar zich ook professioneel gedragen. Dus ten eerste heffen we vaste collectieve vakanties op en geven de ruimte aan docenten om met de leiding afspraken te maken over hun beschikbaarheid. Taakuren en urentabellen verdwijnen en in hun plaats komen afspraken over verantwoordelijkheden met daarbij de manier waarop de docent daarop kwalitatief afgerekend gaat worden. Ten tweede doen we niet meer aan een overgang in het onderwijs. We gaan er gewoon vanuit dat elke leerling of student telkens, in eigen tempo, verder werkt en op een hoger niveau uitgedaagd wordt. Daartegenover staat dat van professionals verwacht mag worden dat ze kunnen plannen. Klagen over piekbelasting is dan dus klagen over je eigen onvermogen. Een chefkok zou zeggen: If you can t stand the heat, get out of the kitchen. yyy Martijn van Schaik is docent bij Domein Onderwijs & Opvoeding. Musa-tetralogie (1) In de onderbouw van de lagere school ging onze klas wekelijks met de bus naar De Planeet. In mijn herinnering is het een immens groot bad waar altijd gebrek aan licht was. Afgelopen zomer ging ik na meer dan twintig jaar terug. Mijn herinneringen waren de realiteit niet trouw gebleven; het is een klein bassin met ramen van plafond tot vloer. De meeste klasgenootjes hadden één of meer zwemdiploma s op zak. Ik had voor mijn eerste les nog niet eerder een zwembad van binnen gezien. Samen met een klasgenoot kreeg ik les in het ondiepe deel. Mijn zwemleraar was weinig geïnteresseerd in zijn pupillen. Gedurende het uurtje was hij meer bezig met de lerares die zich ontfermde over het diepere deel naast ons. Bij gebrek aan onderricht bewogen we onze armen en benen zonder plan in het water. Als de badmeester weer was afgewimpeld, reageerde hij dat op ons af. Lang, wijd en sluiten! Is dat nou zo moeilijk? Sjesus. Elk woord werd hard en duidelijk gearticuleerd en boezemde angst in. Niets van wat hij zei kwam aan, want ik vroeg mij af: wanneer springt hij in het water om onze koppen langdurig onder water te duwen? Toen wist ik nog niet wie mondacrobaat Johnny van Doorn was. De dichter van het Kom-tocheens-klaar-klootzak-gedicht vergeleek in een van zijn radio-optredens zwemleraren met concentratiekampbeulen. Ik heb geen oorlog meegemaakt, maar onveilig heb ik mij altijd bij die watertoezichthouder gevoeld. Op een van die lesdagen dat de zwemleraar ons had uitgekafferd, stond ik met de klas onder de douchejes. De volgende groep stond langs de kant te wachten om zich nat te maken voor het zwemmen gaan. Uit de groep wurmde zich een mannetje met zwart sluikhaar. Opsjauwdemieterop! Wij zijn. g Mond dicht, Musa, blafte de beul hem toe. Tien jaar later zouden Musa en ik elkaar weer tegen komen. yyy Asis Aynan Folia Magazine 21

22 opinie Curvers Intakegesprek moet helpen Een intakegesprek moet niet gaan over uitvalcijfers, maar bijdragen aan een goede match tussen student en studie, vindt Michiel Stapper. Ted van Gaalen (docent HvA) beargumenteerde vorige week in Folia Magazine #2 (12 september) dat intakegesprekken aan de HvA geen effect hebben. Opvallend is dat hij stelt dat intakegesprekken bedoeld zijn om de ongemotiveerde of kansloze student te herkennen. Maar dat is niet waar intakegesprekken voor bedoeld zijn; het gaat immers niet om selectie aan de poort. Intakegesprekken zijn er om studenten te helpen in het maken van de juiste studiekeuze. Van Gaalen haalt drie argumenten aan waaruit zou blijken dat intakegesprekken niet werken aan de HvA. Zo zouden docenten niet zijn toegerust voor het afnemen van intakegesprekken. Daarnaast blijkt in de praktijk geen relatie te bestaan tussen het door de opleiding verwachte en het feitelijke studiesucces van studenten. Ten slotte beweert Van Gaalen dat studenten niet geïnteresseerd zijn in cijfers over uitval, de hoogte van hun studieresultaten en de snelheid waarmee een studie afgerond kan worden omdat ze zich ook bezighouden met zaken naast hun studie denk bijvoorbeeld aan topsport. Dat er bij sommige opleidingen van de HvA gekozen wordt voor intakegesprekken juicht Asva toe. Het voeren van intakegesprekken maakt deel uit van matching, waarbij studenten samen met docenten kijken of een studie bij ze past. Zo kunnen studenten beter inschatten aan wat voor een studie ze beginnen. En daar is de student en de HvA bij gebaat. Maar intakegesprekken die gefocust zijn op uitvalcijfers, de hoogte van de studieresultaten en de snelheid waarmee een studie wordt afgerond, bevatten niet de informatie die een student nodig heeft om een gemotiveerde studiekeuze te maken. Om dat te bereiken, zou in een intakegesprek uiteengezet moeten worden wat er verwacht wordt van de student en wat een opleiding de student kan bieden. Dat betekent dat studenten er ook op gewezen moeten worden dat ze zich al dan niet bezig kunnen houden met bijvoorbeeld een bijbaan of een bestuursjaar. Op die manier ontstaat een realistisch beeld van de studie en de tijdsbesteding die er mee gepaard gaat. In gesprekken met studenten, bijvoorbeeld tijdens debatten over onderwijs die wij als Asva organiseren, zeggen studenten vaak dat zij intakegesprekken een goed middel vinden om studenten te helpen een juiste studiekeuze te maken, maar komen ze ook op basis van hun eigen ervaring met een intakegesprek met suggesties voor verbeteringen. De Asva denkt dan ook graag mee met Ted van Gaalen over hoe de intakegesprekken bij HvA-opleidingen verbeterd kunnen worden. yyy Michiel Stapper studeert filosofie en sociale geografie en is voorzitter van de Asva Studentenunie. De helft Gister hielp ik mijn moeder met verhuizen. Mijn vader en de hond zag ik voor het eerst in tijden weer. De hond toonde de meeste interesse, maar verstopte zich al gauw onder het bed. Ik denk omdat mijn ouders alleen nog maar op heel onaangename toonhoogten dingen tegen elkaar kunnen zeggen. Terwijl verhuizers met plaatsvervangende schaamte langs het gekift probeerden te sjouwen, vatte ik woorden op als de helft, over mijn lijk en bodemprocedure. Steeds meer stellen van mijn ouders leeftijd gaan scheiden. Huwelijken waarin de vrouw vaker parttime werkte of huisvrouw was, een eventuele carrière vaak heeft opgeofferd. Meneer bouwde het vermogen op, mevrouw werkte soms parttime voor de boodschappen (maar dat heeft nooit iemand bijgehouden), weet niet precies wat van haar is en gaat er bij een scheiding ineens veel harder op achteruit. Als je eruit wilt stappen, blijkt een huwelijk een bedrijf. Een afhankelijkheidsconstructie, een verstrengeling van zaken, percelen en belangen die met geen mogelijkheid op een redelijke manier uit elkaar getrokken kan worden. Logisch, een van de grondslagen ervan is eigenlijk dat het niet al te aantrekkelijk moet zijn ermee te stoppen. Als zorgtaken en carrière dan, na ongeveer zeventien feministische golven, binnenshuis zogenaamd gelijk gewaardeerd worden, waarom hebben we ze dan niet gelijk gekwantificeerd? Waarom geen prikklok in elk huis gehangen? Geld is geld en een gezin runnen verdient slecht. Dat lege huis, waarin al dat werk was gestoken geen spoor van te bekennen, niets van over. Aan alle muren had mijn vader foto s gehangen van zijn nieuwe vriendin. De nieuwe vriendin die aan het wandelen is, de nieuwe vriendin die champagne drinkt. Veel foto s voor maar één vriendin. Het schijnt dat de nieuwe vriendin van mijn vader altijd haar handen wast als ze de hond geaaid heeft. Als we weggaan, zoek ik de hond onder het bed. Hij wil niet komen. yyy Emma Curvers 22 Folia Magazine

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren MARIAN HOEFNAGEL De nieuwe buurt Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 4 Een nieuw huis Dit is nu ons nieuwe huis. De auto stopt en Kika s vader wijst trots naar het huis rechts. Kika kijkt. Het is een rijtjeshuis

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan. Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Waarom zijn er ongelukkige mensen?

Waarom zijn er ongelukkige mensen? Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN STER IN LEZEN ALFA A LES 1: NAAR SCHOOL 1 Ziek 1 b 2 3 b 4 a a B maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag C Dit is een vraag Hoe gaat het? Het gaat wel. En met jou? Waarom kom je niet?

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af.

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af. 1 Heleen van Rijnsburg zet de wekker op halfacht. Als ze nu nog een halfuurtje leest in bed, dan krijgt ze zeven uur slaap. Dat is precies genoeg. Zes uur is te kort en acht uur is te lang. Op het nachtkastje

Nadere informatie

Kinderen zullen zich graag herkennen in de grappige kleine Bever. En wie wil er niet zo n lieve, grote Beer als vriend?

Kinderen zullen zich graag herkennen in de grappige kleine Bever. En wie wil er niet zo n lieve, grote Beer als vriend? Achttien knusse voorleesverhalen over de vriendschap tussen Beer en Bever. Ideaal om voor te lezen voor het slapengaan: met humor en soms een beetje filosofisch. Beer en Bever zien elkaar elke dag. Beer

Nadere informatie

Jouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer

Jouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer Nieske Selles-ten Brinke Jouw reis door de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Onder de naam Jes! Junior verschijnen boeken voor kinderen tot twaalf jaar. Jes! Junior is een imprint

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF--

OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- OPDRACHT 1 : SCRIPT EN INTERACTIEVE VERSIE VAK : SCHRIJVEN --LOIS VEHOF-- Confrontatie scene Written by Loïs Vehof Genre: Avontuur Locatie: De oude tempel Protagonist: Wachter Antagonist: Dief Conflict:

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Vlinder en Neushoorn

Vlinder en Neushoorn Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur.

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur. Over de Tong Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je.

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je. Oud wit Prins de Vos Ik wil je. Het is het eerste berichtje dat ik vandaag van hem ontvang. De uren waarin het stil blijf zijn ondragelijk. Pas als ik de trilling in mijn broekzak voel begint mijn hart

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4 Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap

Nadere informatie

Het instappen in de Paranormale Wereld

Het instappen in de Paranormale Wereld Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Poekie is verdrietig. Want zijn papa en mama gaan scheiden. Geschreven door. Mariska van der Made. Illustraties van. Dick Rink

Poekie is verdrietig. Want zijn papa en mama gaan scheiden. Geschreven door. Mariska van der Made. Illustraties van. Dick Rink Poekie is verdrietig Want zijn papa en mama gaan scheiden Geschreven door Mariska van der Made Illustraties van Dick Rink Poekie is een lief klein monstertje van vijf jaar oud. Hij woont samen met zijn

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING LESMODULE VMBO LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 WAT ZIJN HERSENEN? VRAAG WAT ZIJN HERSENEN PRECIES? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE? DENKOEFENING WAAR- VOOR GEBRUIK JE OP DÍT MOMENT JE HERSENEN? DENKOEFENING KUN

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

1 Kussen over mijn hoofd

1 Kussen over mijn hoofd 1 Kussen over mijn hoofd De woonkamerdeur valt met een klap achter mij dicht. Ik ren de trap op, sla hier en daar een tree over. Niet vallen, denk ik nog, of misschien wel vallen. Mijn been breken en dan

Nadere informatie