Inhoudelijk Jaarverslag 2014

Transcriptie

1 Inhoudelijk Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel Postbus DG s-hertogenbosch Tel Website:

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Communicatie Contactpersonen overleg Netwerk Palliatieve Zorg, regio Oss-Uden- Veghel Nieuwsbrief Website professionals Ontwikkeling App samenwerkingsafspraken Publieksvoorlichting Overleg bemiddelingsbureaus thuiszorg, ZZP-ers en anderen werkzaam in de palliatieve zorg Overleg zorgverzekeraars Vorming consortia palliatieve zorg Activiteiten... 7 Ad 1. Basisscholing palliatieve terminale zorg in de vorm van B-learning en themabijeenkomsten... 8 Ad 2. Organiseren openbare casuïstiekbesprekingen... 8 Ad 3. Afronding project palliatieve zorg door verzorgenden... 9 Ad 4. Afronden project regionale samenwerkingsafspraak palliatieve (terminale) zorg bij COPD patiënten...10 Ad 5. Actualiseren samenwerkingsafspraken pijn en terminaal hartfalen..11 Ad 6. Start projectgroep vorming van een regionale transmurale consultatievoorziening palliatieve zorg...12 Ad 7. Volgen huidige en benodigde capaciteit terminale bedden regio Oss- Uden-Veghel Tot slot Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 2

3 1. Inleiding Vanaf 2003 is in de regio Oss-Uden-Veghel een Netwerk Palliatieve Zorg actief. Het Netwerk werd in 2014 bemenst door een netwerkcoördinator, een beleidsmedewerker en een secretaresse. De coördinatie van de regionale consultatievoorziening palliatieve zorg is ondergebracht bij het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). De activiteiten binnen het Netwerk en de coördinatieactiviteiten worden enerzijds betaald door VWS uit een landelijke subsidieregeling (de regeling Palliatieve Terminale Zorg/Netwerken palliatieve zorg) en anderzijds worden de activiteiten voortkomend uit het werkplan 2014 betaald uit subsidiegelden van het IKNL. Voor de uitvoering van de activiteiten werkt het Netwerk nauw samen met de zorginstellingen in de regio, met de huisartsen en met de organisaties van vrijwilligers en mantelzorg. De activiteiten in 2014 zijn voor een deel een voortzetting van de activiteiten die in voorgaande jaren in de regio Oss-Uden-Veghel op het gebied van Palliatieve Zorg (PZ) in gang zijn gezet, daarnaast zijn er nieuwe onderwerpen opgepakt in Communicatie 2.1 Contactpersonen overleg Netwerk Palliatieve Zorg, regio Oss-Uden-Veghel Binnen het contactpersonenoverleg wordt informatie uitgewisseld over Palliatieve Zorg en wordt gesproken over afstemming en optimalisatie van deze zorg. Daarnaast worden er vanuit dit overleg activiteiten/projecten op het terrein van Palliatieve Zorg geïnitieerd. In 2014 is drie keer groot overleg gevoerd met de contactpersonen van alle bij het Netwerk Palliatieve Zorg aangesloten organisaties. De volgende organisaties participeren in 2014 dit regionale contactpersonenoverleg: 1. Vrijwillge Palliatieve Terminale Zorg Uden-Veghel; 2. Terminale Thuishulp Maasland Oss (vanaf juni 2014 VPTZ Oss-Maasland); 3. Stichting Bijna-Thuis-Huis De Oase te Oss (vanaf juni 2014 VPTZ Oss-Maasland); 4. BrabantZorg; 5. Ziekenhuis Bernhoven; 6. Stichting Laverhof; 7. Thuiszorg Pantein; 8. Het Retraitehuis te Uden; 9. GGZ Oost Brabant; 10. Interzorg; 11. Dichterbij; 12. BreederZorg Thuiszorg; 13. Privazorg. In juni zijn de twee vrijwilligersorganisaties die terminale zorg bieden in Oss en omstreken, gefuseerd. De Stichting Terminale Thuishulp Maasland (TTM) en de Stichting Bijna-Thuis-Huis de Oase vormen per bovengenoemde datum de Stichting VPTZ Oss Maasland. Stichting VPTZ Oss-Maasland blijft aangesloten bij het Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 3

4 In 2014 is Zorghotel Veghel gestopt met haar zorgactiviteiten en dus geen lid meer van het Netwerk. Er zijn in 2014 geen nieuwe organisaties aangesloten bij het Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel. Met Zorggroep Synchroon, een samenwerkingsverband van 118 huisartsen in de regio, is de afspraak gemaakt dat zij indien gewenst, actief betrokken worden bij de diverse projectgroepen. Ook in 2014 hebben huisartsen weer actief meegewerkt aan de lopende projecten in de regio. 2.2 Individueel overleg contactpersonen Ook in 2014 zijn veelvuldig individuele gesprekken gevoerd met medewerkers van de bij het Netwerk aangesloten organisaties. Onderwerp van gesprek tijdens deze contacten zijn onder meer de ontwikkelingen op het gebied van palliatieve zorg binnen de eigen organisatie, deskundigheidsbevordering, implementatie beleidsplan palliatieve zorg, capaciteit terminale bedden. Aan een aantal organisaties is direct ondersteuning geboden bij het opstellen van het beleidsplan palliatieve zorg en het implementatietraject. Daarnaast is ondersteuning geboden bij de borging van beleid. BrabantZorg heeft in 2014 een beleidsplan palliatieve zorg opgesteld voor de hele organisatie. Daarnaast zijn binnen BrabantZorg inmiddels 1 kaderarts palliatieve zorg en 3 gespecialiseerde verpleegkundigen palliatieve zorg actief. Samen met een geestelijk verzorger, de verantwoordelijke manager en een beleidsadviseur vormen zij het palliatieve team van BrabantZorg. Dit team houdt zich o.a. bezig met het ontwikkelen en implementeren van protocollen en richtlijnen en worden hierbij ondersteund door het Netwerk. De ontwikkelingen die in 2014 zijn opgestart zullen in 2015 verder doorlopen. Het Netwerk blijft hierbij betrokken. In Sint Oedenrode is een stichting actief met het opzetten van een Hospicevoorziening. Zowel door de coördinator als door de beleidsmedewerker zijn oriënterende gesprekken gevoerd met de initiatiefnemers. 2.3 Nieuwsbrief De digitale nieuwsbrief is in 2014 in een vernieuwd jasje gestoken. Geen nieuwsbrief meer in pdf format, maar een nieuwsbrief in de stijl van onze website met een modernere uitstraling. Op deze manier denken wij belanghebbenden nog beter dan in het verleden te kunnen informeren over de ontwikkelingen binnen de palliatieve zorg. Volgens planning is de nieuwsbrief in 2014 vier keer verschenen. In deze nieuwsbrief wordt ingegaan op de voortgang van de verschillende regionale projecten op het terrein van palliatieve zorg. Daarnaast wordt kopij voor de nieuwsbrief aangeleverd vanuit de deelnemende organisaties aan het Netwerk en worden van belang zijnde landelijke nieuwtjes in de nieuwsbrief opgenomen. Op deze manier kan informatie snel worden doorgespeeld aan alle deelnemende organisaties. Vanuit het Netwerk wordt de nieuwsbrief aangeleverd aan de contactpersonen van de deelnemende organisaties. De contactpersonen zorgen voor verspreiding van de nieuwsbrief binnen de eigen organisatie. Daarnaast wordt de nieuwsbrief verspreid onder andere geïnteresseerden, zoals de zorgverzekeraars, het zorgkantoor, coördinatoren van de andere Netwerken in het IKNL locatie Eindhoven werkgebied. De digitale nieuwsbrief werd ook in 2014 op de website geplaatst zodat belangstellenden de informatie altijd terug konden lezen. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 4

5 2.4 Website professionals De informatie op de website is met name bedoeld voor professionals. De gemaakte regionale samenwerkingsafspraken over palliatieve pijnbestrijding, palliatieve sedatie, terminaal hartfalen en palliatieve zorg aan COPD patiënten evenals de scholingsmogelijkheden vanuit het Netwerk zijn bijvoorbeeld onderdelen op deze site. Ook de nieuwsbrieven, actuele richtlijnen en voortgangsrapportages van de verschillende projecten worden op deze site geplaatst. De website is in 2014 regelmatig geactualiseerd. Informatie is via de website gemakkelijk door professionals terug te vinden. 2.5 Ontwikkeling App samenwerkingsafspraken Het werken met de regionale samenwerkingsafspraken is in de regio inmiddels een belangrijke afspraak geworden binnen de aan het Netwerk deelnemende organisaties en professionals. Om de gemaakte afspraken gemakkelijk beschikbaar te hebben en snel te kunnen raadplegen is in 2014 besloten hiervoor een app te ontwikkelen. De verwachting is dat deze app in de eerste helft van 2015 beschikbaar is. 2.6 Publieksvoorlichting Om de informatie voor patiënten toegankelijk te maken, maakt het Netwerk ook gebruik van de website van Agora. In 2014 is gestart om deze website toegankelijker te maken voor publiek en meer aan te laten sluiten bij de website voor professionals en de inhoudelijke thema s die in de regio spelen. Er is voor professionals een directe link van deze website naar de website Begin 2015 zal de inhoud van deze publiekswebsite geheel vernieuwd zijn. In 2014 is gestart het herschrijven van de algemene publieksfolder Wat als ik niet meer beter word?. De folder zal begin 2015 gereed zijn en in beperkte oplage gedrukt worden. De folder komt ook digitaal beschikbaar, desgewenst met logo van de aan het Netwerk deelnemende organisatie. Vivaan, een welzijnsorganisatie in de regio, organiseert in de regio jaarlijks de Cursus rondom overlijden. Eén van de onderdelen van deze cursus is voorlichting over palliatieve zorgverlening en ethische begrippen. Door grote belangstelling is in het voorjaar 2014 de cursus drie keer gepland en hebben in totaal 50 mensen deelgenomen. 2.7 Overleg bemiddelingsbureaus thuiszorg, ZZP-ers en anderen werkzaam in de palliatieve zorg In 2014 is met regelmaat overleg gevoerd met bemiddelingsbureaus thuiszorg in de regio. Ook met in de regio werkzame ZZP-ers worden contacten onderhouden. Met deze organisaties en professionals is de afspraak gemaakt dat zij de nieuwsbrieven van het Netwerk ontvangen en welkom zijn tijdens de door het Netwerk georganiseerde openbare casuïstiekbesprekingen. Op verzoek kan door het Netwerk aan deze partijen ondersteuning geboden worden bij beleidsmatige vraagstukken. In 2014 is nader kennis gemaakt met FyNeOn. FyNeOn is een samenwerkingsverband van fysiotherapeuten met diverse specialismen in en met affiniteit met oncologie, werkzaam in de eerste, tweede en derde lijn. De zorg wordt conform richtlijnen (uniformiteit) op transparante en practice based wijze verleend. De zorgverlening kenmerkt zich door aandacht voor kwaliteit, respect en klantgerichtheid (zorg op maat). Daarbij kent iedere therapeut zijn eigen mogelijkheden en grenzen. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 5

6 Wanneer het mogelijk is kunnen palliatieve patiënten zorg ontvangen dichtbij huis of in de thuissituatie door een fysiotherapeut aangesloten bij FyNeOn. 2.8 Overleg zorgverzekeraars Met de zorgverzekeraars VGZ en CZ zijn ook in 2014 enkele gesprekken gevoerd om uit te wisselen wat er leeft in het werkveld en wat bij de zorgverzekeraars op het gebied van palliatieve zorg. In het inkoopkader wijkverpleging 2015 van Coöperatie VGZ zijn in verschillende paragrafen stukken opgenomen over de inkoop van palliatief terminale zorg. Er zijn zowel een aantal kwantitatieve als kwalitatieve criteria benoemd. Het is goed te constateren dat zorgverzekeraars in hun inkoopkader specifiek aandacht hebben voor de kwaliteit van de palliatieve zorg. 2.9 Vorming consortia palliatieve zorg Het nationaal programma palliatieve zorg (NPPZ) voorziet in 2020 voor de patiënten met een levensbedreigende aandoening en hun naasten in optimale palliatieve zorg door een multidisciplinair team van mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. In aansluiting op het NPPZ worden er rond de universitaire medische centra (UMC s) regionale consortia gevormd waarin het expertisecentrum uit het betreffende UMC, de Netwerken Palliatieve Zorg (NPZ) en het IKNL hun onderlinge samenwerking intensiveren ter ondersteuning van de betrokken zorgverleners en organisaties, zoals huisartsen, hospices, verpleeghuizen, thuiszorg, ziekenhuizen, vrijwilligers en patiëntenverenigingen. De consortia zullen een landelijk dekkend netwerk vormen om de palliatieve zorg overal in Nederland te optimaliseren via een projectmatige aanpak. Binnen de consortia willen de Expertise Centra Palliatieve Zorg (EPZ), Netwerken en IKNL samenwerken aan continue verbetering van de palliatieve zorg. Het belang van de patiënt staat hierbij centraal. Binnen het consortium blijven de netwerken verantwoordelijk voor afstemming tussen organisaties binnen het eigen netwerk. Binnen het consortium gaat het er om dwarsverbanden tussen de netwerken te leggen en de krachten te bundelen. Om de palliatieve zorg te verbeteren wordt gebruik gemaakt van een cyclische aanpak waarbij zorg, praktijkgericht onderzoek en onderwijs met elkaar worden verbonden: knelpunten die vanaf de werkvloer worden ervaren geven richting aan het onderzoek en (het te ontwikkelen) onderwijs; nieuwe producten op het gebied van zorg en onderwijs worden vervolgens geïmplementeerd. EPZ, Netwerken en IKNL werken hierbij intensief samen met andere personen en partijen zoals huisartsen, vrijwilligers, V&VT instellingen, ziekenhuizen, Hogescholen en MBO instellingen. ZonMw heeft medio 2014 de EPZ van de UMC s uitgenodigd om samen met vertegenwoordigers van de netwerken in de regio en het IKNL een projectaanvraag in te sturen gericht op de vorming van deze samenwerkingsverbanden. Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel heeft zich aangesloten bij het Consortium Palliatieve Zorg ZuidOost Nederland: Samen werken vanuit een continuüm van vertrouwen. De invulling van het consortium ZuidOost Nederland zal in 2015 gebeuren. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 6

7 3. Activiteiten Door Fibula zijn in de handreiking minimale eisen Netwerken Palliatieve Zorg d.d. juli 2014, vier kerntaken gedefinieerd en nader uitgewerkt die elk Netwerk Palliatieve Zorg heeft. Dit zijn coördineren, informeren, signaleren en faciliteren. Zoals al eerder is vermeld in dit jaarverslag, zijn er in voorgaande jaren in de regio veel activiteiten in gang gezet. Het is goed om te kunnen constateren dat de kerntaken, zoals uitgewerkt door Fibula, in ons Netwerk Palliatieve Zorg al voor een belangrijk deel zijn opgepakt en ingeregeld. In 2014 zijn door de medewerkers van het Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel de volgende taken uitgevoerd: - Het blijven werken aan de kwaliteitsverbetering van de palliatieve zorg. - De netwerkcoördinator en de beleidsmedewerkers onderhouden in principe met alle organisaties, die zich op professionele dan wel op vrijwillige basis met deze zorg bezig houden, contact; functies hiervan zijn onder meer: coördineren, signaleren, initiëren, faciliteren, oplossen en uitvoeren. - Het kritisch blijven volgen van landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen op het terrein van palliatieve zorg, en hier op inspelen. Te denken valt aan WMO, CIZ, HOV, IKZ, IKNL, KNMG, Agora, Stichting Fibula, e.a. Functies hiervan zijn onder meer: signaleren, faciliteren, coördineren, informeren, initiëren, oplossen en uitvoeren. - Het signaleren van zaken met betrekking tot palliatieve zorg op beleidsniveau bij diverse instanties. - Coördinatie- en communicatiepunt zijn voor de palliatieve zorg in de regio Oss-Uden- Veghel. - Het verzorgen van publieksvoorlichting over palliatieve zorg in algemene zin en meer specifiek de mogelijkheden voor palliatieve zorg in de regio Oss-Uden-Veghel. Er zijn ook in 2014 een aantal grote activiteiten vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel geïnitieerd/ondersteund, te weten: 1. Verzorgen van de basisscholing palliatieve terminale zorg en themabijeenkomsten; 2. Organiseren van openbare casuïstiekbesprekingen; 3. Afronden project palliatieve zorg door verzorgenden; 4. Afronden project regionale samenwerkingsafspraak palliatieve (terminale) zorg bij COPD patiënten; 5. Actualiseren samenwerkingsafspraken pijn en terminaal hartfalen; 6. Start projectgroep om te komen tot een regionale integrale consultatievoorziening palliatieve zorg; 7. Volgen huidige en benodigde capaciteit terminale bedden. Hierna volgt per activiteit een korte weergave van de activiteiten in De rapportages over de verschillende onderwerpen zijn terug te vinden op de website (regio Oss-Uden-Veghel). Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 7

8 Ad 1. Basisscholing palliatieve terminale zorg in de vorm van B- learning en themabijeenkomsten Deskundigheidsbevordering op het terrein van palliatieve zorg blijft een belangrijke activiteit voor het Netwerk. Medewerkers die vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg scholingen verzorgen, zijn allen geregistreerd in het register Centraal Register Kort Beroepsonderwijs. Scholingen die verzorgd worden vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg zijn ook in 2014 tegen kostprijs verzorgd en vrijgesteld van BTW. In 2013 is een Blended-learning scholing palliatieve zorg ontwikkeld in samenspraak met het IKNL en de 5 overige netwerken Palliatieve Zorg in het werkgebied van het IKNL locatie Eindhoven. Blended-learning staat voor een combinatie van leren in een elektronische leeromgeving en contactonderwijs middels bijeenkomsten. Door het werken in de elektronische leeromgeving kunnen cursisten zich beter voorbereiden op de bijeenkomsten en is het leerrendement van de bijeenkomsten hoger. Een belangrijk onderdeel van de ontwikkelde B-learning is het leren werken met de signaleringsbox palliatieve zorg voor verzorgende (ontwikkeld door het IKNL). Verzorgenden hebben een belangrijke rol in de signalering in de palliatieve zorg. Vroegtijdige signalering is van essentieel belang en de signaleringsbox kan verzorgende hierbij ondersteunen. De ervaringen met de B-learning zijn in 2013 goed geëvalueerd en de scholing palliatieve zorg zijn daarom ook in 2014 weer op dezelfde manier aangeboden. In 2014 is voor de doelgroep cliënten met dementie een specifieke B-learning ontwikkeld. Daarnaast is voor werkers in de VG-sector een B-learning op maat gemaakt. Deze scholingen zullen in 2015 binnen het netwerk worden aangeboden aan de van belang zijnde professionals. Om de ontwikkelde scholingen actueel te houden komt 2-3 per jaar de redactie van de B- learning palliatieve zorg bij elkaar. Evaluaties en actuele ontwikkelingen worden dan besproken en verwerkt in de Elektronische Leeromgeving. Deze redactie wordt gevormd door de beleidsmedewerker van het Netwerk, een trainer verbonden aan het Netwerk, een medewerker van het IKNL locatie Eindhoven en een medewerker van het Netwerk Midden Brabant. In 2014 is 1 groep geschoold in de regio Oss-Uden-Veghel. Aan deze scholing hebben 16 cursisten deelgenomen. Ad 2. Organiseren openbare casuïstiekbesprekingen In de regio Oss-Uden-Veghel zijn door het Netwerk Palliatieve Zorg in 2014 twee openbare casuïstiekbesprekingen georganiseerd. De openbare casuïstiekbesprekingen worden georganiseerd voor verschillende doelgroepen, zoals specialisten ouderengeneeskunde, huisartsen, verpleegkundigen, verzorgenden, medisch specialisten, geestelijk verzorgers en andere belangstellenden werkzaam binnen de palliatieve zorg. Het thema voor de openbare casuïstiekbespreking in april 2014 was palliatieve zorg en dementie. Patiënten met dementie worden niet altijd gezien als palliatieve patiënten. In het verleden was de palliatieve zorg vooral gericht op mensen met kanker. Maar ook voor mensen met dementie is het van belang vanuit de palliatieve zorgbenadering zorg te ontvangen. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 8

9 Palliatieve zorg aan mensen met dementie is wel wezenlijk anders dan palliatieve zorg aan uitbehandelde patiënten met kanker. Patiënten met dementie ervaren ongemakken zoals pijn anders en uiten dit ook op een andere manier. Daarnaast kan de patiënt met dementie niet altijd meer duidelijk maken wat de behoeftes zijn. Ook de rol van naasten is bij mensen met dementie wezenlijk anders. Wanneer de patiënt zelf de behoefte en wensen niet meer aan kan geven wordt dit vaak overgenomen door de naasten. Dit alles maakt palliatieve zorgverlening aan mensen met dementie specifiek. Tijdens deze casuïstiekbespreking zijn een aantal items met betrekking tot palliatieve zorg aan mensen met dementie aan bod gekomen. Deze avond is mee ingevuld door een casemanager dementieketen, een dementieconsulent van de dementieketen en een specialist ouderengeneeskunde van BrabantZorg. Als thema voor de tweede openbare casuïstiekbespreking in november 2014 is Palliatieve zorg en ALS en MS gekozen. Palliatieve zorg bij mensen met een neurologische aandoening vraagt om bijzondere aandacht. Door het uitvallen van functies hebben mensen vaak te maken met motorische, cognitieve, sensorische en emotionele problemen. MS (multiple sclerose) en ALS (Amyotrofische laterale sclerose) zijn neurologische aandoeningen. Het zijn beide aandoeningen van het zenuwstelsel, maar heel verschillend van verschijning en beloop in de tijd. Nadat de diagnose is gesteld hebben de patiënten adequate en intensieve zorg nodig. Hierbij worden zij bijgestaan door vele specialisten op dit gebied zoals neuroloog, revalidatiearts, MS- of ALSverpleegkundige, ergotherapeut, logopedist, fysiotherapeut, diëtist, maatschappelijk werker. Wanneer de patiënt zorgbehoevend wordt komt ook de thuiszorg of het verpleeghuis in beeld. Dit betekent dat goede samenwerking noodzakelijk is. Hiervoor is het ook van belang dat professionals van elkaars expertise op de hoogte zijn en men elkaar weet te vinden. Tijdens deze casuïstiekbespreking is uitleg gegeven over deze twee ziektebeelden. Hierbij kwamen de overeenkomsten en verschillen expliciet aan bod. Daarnaast is aan de hand van twee verschillende casussen besproken hoe het ziekteproces kan verlopen, welke deskundigheid kan worden ingezet en hoe van elkaars expertise gebruik gemaakt kan worden. Deze avond is mee ingevuld door een MS verpleegkundige uit het Jeroen Bosch ziekenhuis en een Verpleegkundig specialist van het ALS Centrum Nederland UMC Utrecht. Er is erg veel belangstelling en waardering voor de openbare casuïstiekbesprekingen in de regio. Gemiddeld nemen per avond ruim 100 personen uit de regio deel aan deze besprekingen en worden de casuïstiekbesprekingen met een dikke 8 beoordeeld door de deelnemers. Ad 3. Afronding project palliatieve zorg door verzorgenden Het project Palliatieve Zorg door Verzorgenden heeft in 2012 subsidie toegekend gekregen door ZonMw in het kader van het landelijk Verbeterprogramma Palliatieve Zorg. Het project heeft een looptijd gekend van 1 december 2012 t/m 31 januari Het is een project geweest dat is uitgevoerd door het IKNL locatie Eindhoven en een aantal Netwerken Palliatieve Zorg, waaronder het Netwerk Palliatieve Zorg regio Oss-Uden-Veghel. In dit meerjarige project zijn verzorgenden geschoold in palliatieve zorg. Daaraan gekoppeld zijn de instellingen ondersteund bij inbedding van de verbeteringen in de zorg. Onderdeel van het project is de implementatie van de signaleringsbox voor verzorgenden een denk- en werkmethode die verzorgenden helpt bij het signaleren, interpreteren en verwoorden van zorgproblemen. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 9

10 Conclusies zoals verwoord in de eindrapportage Palliatieve zorg door verzorgenden, d.d. februari 2014, van dit project: Organisaties die de scholing willen gebruiken voor het opleiden van verzorgenden worden goed geïnformeerd over de inhoud van de scholing en wat er van de organisaties verwacht wordt. Voor een succesvolle implementatie is het belangrijk dat organisaties bereid zijn te investeren in tijd en middelen voor coaching on the job van de verzorgenden en het inbedden van deze denk en werk methode in de dagelijkse praktijk. Door de Netwerkcoördinatoren worden afspraken gemaakt met de organisaties (wat is het aanbod en wat is de inspanning die van de organisatie verwacht wordt). De scholing kan op maat geleverd worden (losse modules, eigen trainer of externe trainer, indien gewenst modules in eigen digitale leeromgeving). De combinatie van scholing en ondersteuning bij het implementeren is de kracht van het project palliatieve zorg door verzorgenden. Aandacht voor het functieprofiel van de trainers en facilitators en goede informatie over wat er van hen verwacht wordt (competentieprofielen). Open inschrijvingen organiseren voor speciale doelgroepen (b.v. ZZPers). Voorkeur blijft het totaal pakket aanbieden aan organisaties V&V en Thuiszorg waarbij het belang van de functie van de facilitator wordt benadrukt (t.b.v. implementatie en borging). Nieuwe modules ontwikkelen (b.v. palliatieve zorg bij dementerende, mensen met een verstandelijke beperking, andere culturen, mantelzorg enz.). Ad 4. Afronden project regionale samenwerkingsafspraak palliatieve (terminale) zorg bij COPD patiënten Naar aanleiding van gesignaleerde knelpunten is in 2013 in de regio Oss-Uden-Veghel een projectgroep gevormd met als opdracht een regionale samenwerkingsafspraak te formuleren over palliatieve (terminale) zorg bij COPD patiënten. De projectgroep is gevormd door een longarts, een huisarts, een specialist ouderengeneeskunde, longverpleegkundigen uit de eerste en tweede lijn en een somatisch verpleegkundige van de GGZ. De LAN richtlijn palliatieve zorg voor mensen met COPD vormt het uitgangspunt van deze regionale samenwerkingsafspraak. Er zijn regionale afspraken gemaakt over onder meer het markeren van de start van de palliatieve fase, wie de coördinator van zorg is, hoe het multidisciplinair zorgmanagement wordt afgesproken en wat de aandachtspunten voor het zorgdossier zijn. Begin 2014 is de regionale samenwerkingafspraak palliatieve (terminale) zorg bij COPD patiënten afgerond. Vervolgens is de implementatie in de regio gestart. De implementatie is op verschillende manieren vorm gegeven. Via een mailing zijn alle huisartsen, specialisten ouderengeneeskundigen, longartsen, apothekers en longverpleegkundigen geïnformeerd. Er zijn casuïstiekbesprekingen georganiseerd voor medici en voor verzorgenden en verpleegkundigen. De informatie met de bijbehorende onderleggers, zie hierna, is opgenomen op de website van het Netwerk. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 10

11 Ad 5. Actualiseren samenwerkingsafspraken pijn en terminaal hartfalen Eind 2013 is de samenwerkingsafspraak pijn geëvalueerd. Het ontwikkelde stroomschema is nog actueel, alleen in de rechterkolom dienen telefoonnummers en verwijzingen geactualiseerd te worden. Daarnaast is eind 2013 / begin 2014 de pijnkaart voor de regio Oss-Uden-Veghel geactualiseerd. In de eerder ontwikkelde pijnkaart ontbrak onder meer informatie over doorbraakpijn en snelwerkende medicatie. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 11

12 De in 2013 ontwikkelde samenwerkingsafspraak terminaal hartfalen is in 2014 geëvalueerd. Uit deze evaluatie is naar voren gekomen dat er verbeteringen in de zorg aan deze doelgroep zijn maar dat een aantal verbeterpunten nodig zijn. Het betreft onder meer de aandacht voor de aanwezigheid van de noodmedicatie thuis, het gebruik van het ontwikkelde overdrachtsformulier en de bekendheid met de samenwerkingsafspraak en de daarbij behorende formulieren binnen Bernhoven. Daarnaast komen er regelmatig vragen binnen over morfinegebruik bij deze doelgroep. Afgesproken is dat dit meer geprotocolleerd wordt en in het overdrachtformulier en het zorgplan zal worden opgenomen. De conclusie is getrokken dat de implementatie van deze samenwerkingsafspraak in de regio zeker nog aandacht behoeft. Ad 6. Start projectgroep vorming van een regionale transmurale consultatievoorziening palliatieve zorg Het palliatieve zorgveld is de laatste jaren sterk door ontwikkeld. Ook worden er landelijk steeds meer (kwaliteits)eisen gesteld aan palliatieve zorgverlening (Zorgmodule palliatieve zorg 1.0, 2013). Deze ontwikkelingen zijn ook in de regio Oss-Uden-Veghel merkbaar. Op dit moment bestaat er in genoemde regio een regionaal consultatieteam georganiseerd vanuit het IKNL en is er binnen Bernhoven een eigen ziekenhuis Palliatief Advies Team actief. Voorgaande is de aanleiding om in de regio Oss-Uden-Veghel begin 2014 een projectgroep te starten die zich richt op de vernieuwing van de consultatievoorziening palliatieve zorg. Deze vernieuwing zal leiden tot één transmuraal consultatie team waarbij de 1 ste en 2 e lijn met elkaar verbonden zijn, het team snel en laagdrempelig te bereiken is en zich positioneert als een schakel in de keten. Met als doel dat dit de kwaliteit van zorg rondom de palliatieve patiënt ten goede komt. In de werkgroep participeren twee huisartsen, een specialist Ouderengeneeskunde van BrabantZorg tevens consulent bij het regionale consultatieteam, een internist oncoloog uit Bernhoven, een gespecialiseerde verpleegkundige van Bernhoven, een manager van Pantein, een adviseur van het IKNL, de coördinator Netwerk Palliatieve Zorg uit de regio (voorzitter). De teammanager van het PAT van Bernhoven is vanaf half 2014 aangesloten bij de vergaderingen van de projectgroep. In 2014 is de visie en het gewenste model voor het in te richten team uitgewerkt. Daarnaast is gewerkt aan het creëren van regionaal draagvlak voor de inrichting van het team. Door zowel de huisartsen als de specialisten is dit project ingebracht als kwaliteitsinitiatief binnen het Droom project. In 2015 zal de Business case verder worden uitgewerkt. Het streven is dat het team in oktober 2015 van start kan gaan. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 12

13 Ad 7. Volgen huidige en benodigde capaciteit terminale bedden regio Oss-Uden-Veghel In 2014 is tijdens de overleggen met de bij het Netwerk aangesloten organisaties de aanwezige capaciteit en eventuele wachtlijsten gemonitord. Inhoudelijk beleid Zorgkantoor en Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel De meeste mensen geven er de voorkeur aan te overlijden op de plaats waar men voor de terminale fase verblijft. Dit betekent dat het beleid van zowel het Zorgkantoor als het Netwerk erop gericht blijft alle sectoren te versterken zodat men voldoende deskundigheid en vaardigheid heeft om ook de zorg in de laatste fase van iemands leven op een kwalitatief verantwoorde manier te leveren. Patiënten dienen immers de gelegenheid te hebben om te sterven op de plaats van voorkeur. Zij moeten daarbij verzekerd zijn van goede kwaliteit van zorg in deze laatste levensfase! Inventarisatie ZZP 10 afspraken in de regio Door het Zorgkantoor wordt aangegeven dat zij het aantal gelabelde ZZP 10 bedden in de regio als voldoende ervaart, er zijn in 2014 in de regio productieafspraken gemaakt met verschillende organisaties. De bedden zijn verspreid in de regio gesitueerd (in Oss en Veghel). Er is diversiteit in het aanbod in de regio: bedden in of gekoppeld aan een verpleeghuis en een bijna-thuis-huis (low care hospice). Het low care hospice heeft een capaciteit van 4 bedden maar heeft uitbreidingsplannen naar 6 8 bedden. Het Zorgkantoor maakt daarnaast met instellingen die voldoen aan de kwaliteitsafspraken tevens flexibele afspraken over de productie ZZP 10. De kwaliteitsafspraak wordt door het Zorgkantoor jaarlijks vastgelegd in de inkoopvoorwaarden. Er zijn in 2014 geen signalen binnen gekomen van wachtlijsten voor terminale bedden. Nieuwe initiatieven Een veel gehoord argument om een initiatief te starten is de veranderende wet- en regelgeving waardoor mensen langer zelfstandig thuis worden. De behoefte aan terminale bedden zou hierdoor, volgens initiatiefnemers, verhoogd worden. Vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg benadrukken wij steeds dat een actuele planningsnorm voor terminale bedden niet voorhanden is waardoor inschatting van de benodigde capaciteit lastig is. In Sint Oedenrode is door een aantal inwoners en huisartsen het initiatief genomen om te komen tot een klein Bijna-Thuis-Huis in de gemeente. Met het Netwerk zijn hierover een tweetal gesprekken gevoerd met de initiatiefnemers. Gezien de beperkte omvang van dit Bijna-Thuis-Huis wordt vanuit het Netwerk goede regionale samenwerking met onder meer VPTZ Uden-Veghel en de in de gemeente actieve V&V organisaties erg gestimuleerd. Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 13

14 4. Tot slot De inhoudelijke vorming van de consortia en de doorontwikkeling van Fibula worden door ons gevolgd. Van primair belang voor ons als Netwerk blijft echter het uitvoeren van onze kerntaken in de regio, te weten regionaal coördineren, informeren, signaleren en faciliteren. Dit met als doel het verbeteren van de kwaliteit van de palliatieve zorg aan de patiënt in onze regio. De motivatie, samenwerking en betrokkenheid bij de verschillende disciplines en organisaties in de regio Oss-Uden-Veghel om de palliatieve zorg kwalitatief goed neer te zetten blijft zeer groot. Er zijn in de regio veel activiteiten geweest om de kwaliteit van de palliatieve zorg verder te verbeteren. Met elkaar mogen we daar trots op zijn! Mei 2015 Mw. H. ter Braak Coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Mw. M. van den Broek Beleidsmedewerker Netwerk Palliatieve Zorg Mw. S. van t Westeinde Secretaresse Netwerk Palliatieve Zorg Jaarverslag 2014 Netwerk Palliatieve Zorg Oss-Uden-Veghel 14