Nieuwe ontwikkelstrategieën. Bouw- en Vastgoedbijeenkomst 26 september 2013 Peter Joustra en Rob Verhoeff

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwe ontwikkelstrategieën. Bouw- en Vastgoedbijeenkomst 26 september 2013 Peter Joustra en Rob Verhoeff"

Joachim Segers
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Nieuwe ontwikkelstrategieën Bouw- en Vastgoedbijeenkomst 26 september 2013 Peter Joustra en Rob Verhoeff

2 SADC Locaties

3 Facts We leven in een nieuwe economische werkelijkheid; Er is sprake van nieuwe verhoudingen; Er is noodzaak tot nieuwe financieringsconstructies; De omgeving (publiek en privaat) stelt nieuwe eisen, m.n. op het gebied van duurzaamheid. Dit leidt tot nieuwe ontwikkelstrategieën bij gebiedsontwikkeling.

4 Inzichten gebiedsontwikkeling nieuwe stijl eigenaar ontwikkelaar belegger bouwer gebruiker Transparantie tussen partijen (partners), verticale en horizontale integratie (levert geld op). Er moet ruimte komen voor nieuwe partners en andere rollen (gebiedsfonds, energieleveranciers etc.) om risico s en investeringen te spreiden. Gebiedsmanagement is cruciaal voor het aantrekken van klanten en zorgt voor waardebehoud.

5 Opgaves bij twee ontwikkelingen SADC Schiphol Trade Park/nieuwe ontwikkeling Hoe zetten we een unieke propositie in de markt, waarmee we de internationale concurrentiestrijd aan kunnen gaan, met op voorhand beperkte fysieke investeringen in het gebied zelf. Business Park Amsterdam Osdorp Hoe zetten we een terrein in uitgifte met een onduidelijk profiel opnieuw in de markt, met een aanpak die recht doet aan de huidige economische werkelijkheid?

6 Schiphol Trade Park

7 Locatie in perspectief Schiphol Trade Park SLP

8 Locatie in perspectief

9 Gefaseerde ontwikkeling

10 Aanpak Nieuwe Stijl Een geïntegreerde klantbenadering: opbouwen duurzame relatie. Vernieuwende vastgoed- en gebiedsconcepten (zoals de Trade Boulevard en de Trade & Logistics Campus) en modaliteiten (zoals de OLV en de HST Cargo Terminal). (Internationale) branding en positionering van de locatie. Investor Development. Klantgerichte uitgiftevormen en hoogwaardig beheer (gebiedsmanagement). Flexibiliteit voor zowel programma als financieringsvorm: follow demand. Gefaseerde en vraagafhankelijke investeringsen juridisch planologische strategie.

11 Aanpak Nieuwe Stijl Nieuwe partnerships en beheervormen: opbouwen duurzame relatie. Aantrekkelijke inhoudelijke participatiemogelijkheden. Aantrekkelijke financiële participatiemogelijkheden. Duurzaamheid: duurzame kwaliteit Toepassen BREEAM Gebiedsontwikkeling. Uitvoering van pakket (27) duurzaamheidsmaatregelen. Duurzaam beheer dat langjarige kwaliteit garandeert aan beleggers en eindgebruikers.

12 De Schiphol Trade Park principes Investeer in Investor Development -> genereert vernieuwende vraag. Bied de klant meerwaarde met klantgerichte uitgiftevormen, brede bestemmingsmogelijkheden en een onderscheidend dienstenpakket op maat. Volg de vraag met een gefaseerde en cash flow gedreven investeringsen uitvoeringsstrategie. Deel het risico en de benodigde voorinvesteringen met belanghebbende partijen.

transitie naar nieuwe, duurzame landbouw.

13 De tussentijd: matchmaking tussen twee transities. Geleidelijke transitie naar bedrijventerrein & transitie naar nieuwe, duurzame landbouw. Bio Based Economy en Glocal Food Onderdeel van verdienmodel.

14 Business park Amsterdam Osdorp

15 Herijking Ontwikkelstrategie

16 Nieuwe koers

17 Nieuwe ingrepen

Vastgoedconcept Gebruik lege kavels Kansenkaart +

18 Nieuwe ingrepen Verbinding tram 1 Prijsvraag Animaris Communicatie / naam Acquisitie Toren Vastgoedconcept Gebruik lege kavels Kansenkaart + spelregels Ondernemers community Bus Maatwerk grondprijzen

19 Nieuwe ingrepen

20 Rol PT Finance in projecten Betrokken bij SADC sinds Betrokken bij Schiphol Trade Park (v/h A4 Zone West) sinds Vanaf medio 2008 begeleiding traject SOK + juridische structuur. Vanaf medio 2011 projectleider vastgoed, verantwoordelijk voor tijdelijk beheer en restantverwervingen. Vanaf medio 2012 opstart Olifantsgras + BBE. Vanaf medio 2012 opstart gebiedsmanagement. De financiële functie als basis, maar pakken ook vraagstukken buiten financiële kolom op.

21 Financiële sturing Financiële sturing is geen rocket science. Basaal economisch denken waren we vergeten. We keken met z n allen omhoog en zagen de valkuilen van de risico s niet meer. Uitdaging: hoe krijg je in huidige tijd projecten op gang en hoe maak je ze financieel haalbaar? Economische ontwikkeling stimuleren is het doel. Het gaat om ondernemerschap, financiële sturing en het maken van verbindingen.

22 Gebiedsontwikkeling Nieuwe Stijl

23 Samenvatting Handreiking Combineren van beheer en exploitatie van grond, vastgoed en nutsvoorzieningen. Nieuwe verdienmodellen. Koppel vastgoed, gebruik en stromen vroegtijdig. Investeer stapsgewijs. Ruimte voor innovatie en samenwerking met nieuwe partijen -> nieuwe werkwijzen. Start vanuit de huidige gebiedsexploitatie. Bepaal de gebiedsafbakening.

24 Conclusies Handreiking Conceptueel interessant. Nieuwe verdienmodellen bestaan niet: Total cost of ownership staat centraal. Hou het simpel en ga er pragmatisch mee om. Creëer grip en flexibiliteit

25 Lessen uit Schiphol Trade Park: Tijdelijk beheer Strak erop zitten. Opbrengsten toegenomen met (+36%) Koppel tijdelijk beheer aan ontwikkelambities. Veel fiscale haken en ogen aan het tijdelijke beheer. Eind 2011 fiscale inbrengstrategie opgesteld. Van belang Huidige situatie: - fiscaal bouwrijp - voortgezet gebruik om niet (ovb, landbouwvrijstelling) - BTW-belaste pachtopbrengsten Eindbeeld: - grootschalig groen en water Wacht in beginsel zo lang mogelijk met inbreng.

26 Voorbeeld Tijdelijk Beheer: Olifantsgras

27 Voorbeeld Tijdelijk Beheer: Biobased Economy Expocenter Plaatje invoegen BBE expocenter

28 Ontwikkelstrategie Biobased Economy Cluster Faciliteren. WUR -> Kennisplatform -> Innovatief milieu -> Innovatieve bedrijvigheid. Triple helix: Overheid Kennisinstellingen - Bedrijfsleven Reuring in het gebied creëren: startpunt voor organische ontwikkeling. Rendabele business case als basis.

29 Lessen uit Schiphol Trade Park: Gebiedsmanagement In het kader van de uitwerking van Schiphol Trade Park wordt Gebiedsmanagement gezien als de wijze waarop in de toekomst regie kan worden gehouden op een duurzaam beheer van de werklocatie, waarbij zodanige faciliteiten worden gecreëerd voor eigenaren, gebruikers en hun medewerkers, dat een interessant vestigingsklimaat wordt geschapen, dat ten gunste komt aan de ontwikkeling van het gebied, waarbij ook op lange termijn waardebehoud wordt geborgd en mogelijk waardegroei wordt mogelijk gemaakt.

30 Uitwerking strategie gebiedsmanagement Elementen in de uitwerking: Openbaar gebied in eigendom houden. (verkenning) Energie. Glasvezel. Facilities. Onderhoud openbaar groen / infra. Vernieuwende elementen zijn: actief sturen, zelf thema s invulling geven (blijvend onderscheidend), blijvend grip houden en partners verleiden tot eigen business case. De initiële opzet is een combinatie van best practices.

31 Tot slot Hou de (financiële) uitwerking simpel. Leg verbindingen, maar houd het overzichtelijk. Ontwikkeling/exploitatie/beheer gaan voortdurend hand-in-hand -> Ga uit van rendabele gebiedsexploitatie. Verander aanpak en werkwijzen. Benodigde competenties: - Ondernemerschap - Creativiteit - Financieel bewustzijn - Pro actief

Vragen? Just ask! Peter Joustra Senior Projectleider SADC 06-51 37 14 70 p.

32 Vragen? Just ask! Peter Joustra Senior Projectleider SADC Rob Verhoeff Partner PT Finance

Vergelijkbare documenten

Actualiteiten vanuit de praktijk. Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014

Actualiteiten vanuit de praktijk Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014 Algemeen PT Finance Actualiteiten Toegenomen aandacht tijdelijk beheer. Toenemende aandacht voor exploitatie. Fiscale optimalisatie door