Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem

Transcriptie

1 Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem Goed idee, of niet? Janneke Toussaint, Onderzoeksinstituut OTB Delft University of Technology Challenge the future

2 Achtergrond Vergrijzing, globalisering, financiële crisis Druk op pensioen systemen Groei eigenwoningbezit Stijgende huizenprijzen Huishoudens rijk door vermogen in woning Kan vermogen eigen woning druk op pensioen systemen verlichten? 2 xx

3 De eigen woning als pensioen Voor individuele huishoudens: kopen van woning = herverdelen inkomen over de levenscyclus Tijdens werkende leven:. Sparen 2. Kopen en hypotheek nemen. Hypotheek afbetalen Tijdens pensioen: 4. Lage woonlasten 5. Vermogen in woning xx

4 Financiële innovatie Omgekeerde of opeethypotheek: Ouderen kunnen overwaarde opnemen Geen directe aflossing Rente bijgeschreven bij de hypotheeklening Schuld loopt gedurende de looptijd op Aflossing als men de woning verlaat of bij overlijden Europese Commissie: The internal market could also be helpful in extending access to additional sources of retirement income beyond pensions, such as reverse mortgages. 4 xx

5 Hoe willen mensen vermogen in de woning gebruiken? Kwalitatief onderzoek 8 landen: 240 interviews met eigenaar-bewoners & rapporten over institutionele context Hoeveel vermogen in woning? Kwantitatief onderzoek Alle lidstaten: databases SILC en Share 5 xx

6 Hoe zit de eigen woning in strategie voor oude dag? Lage woonlasten & appel voor de dorst Eventuele consumptie hangt af van: Kinderen/ geen kinderen De hoeveelheid vermogen in de woning Context Mobiliteit op de woningmarkt (huursector) Met kinderen: ) Financiele vooruitzichten van kinderen 2) Kinderen zorgen voor ouders op oude dag Vertrouwen in pensioenfondsen Vertrouwen in financiële instellingen 6 xx

7 Werkenden vs. gepensioneerden Eurobarometer (2008) Family life and the needs of an ageing population Verenigd Koninkrijk Finland Nederland Duitsland Belgie Slovenie Portugal Hongarije 0 Verenigd Koninkrijk Finland Nederland Duitsland Belgie Slovenie Portugal Hongarije Voor pensionering - van plan om te verhuizen op oude dag Voor pensionering - overw eegt omgekeerde hypotheek Gepensioneerd - van plan te verhuizen, of heeft dit al gedaan Gepensioneerd - van plan om omgekeerde hypotheek te gebruiken of heeft dit al gedaan 7 xx

8 Housing asset-based welfare Overheden stimuleren eigenwoningbezit met subsidies en belastingvoordelen Meestal geen link tussen woningmarkt- en pensioenbeleid Wel: Verenigd Koninkrijk: Consumeer vermogen in woning Omgekeerde hypotheek als laag pensioeninkomen Residentiële zorg op oude dag vermogen in woning aanwenden Ook: Australië: Lage woonlasten Ouderen inkomens-arm: maar 80% hypotheek afbetaald 8 xx

9 Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem? Hypotheek op oude dag 00% 80% 60% 40% huurder eigenaar-bewoner met hypotheek eigenaar-bewoner zonder hypotheek 20% 0% Hongarije Slovenie Portugal Belgie Finland Verenigd Konnkrijk Nederland 9 xx

10 Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem? Verdeling eigenwoningbezit inkomenskwartielen Hongarije Slovenie Portugal Verenigd Koninkrijk Belgie Finland Duitsland Nederland 0 xx

11 Eigen woning in Nederlandse pensioensysteem: Lans Bovenberg dinsdag 28 september in de NRC: Een afbetaald huis is pensioen in natura Ook bewoners van een corporatiewoning kunnen tijdens het werkende leven geleidelijk een deel van het eigendomsrecht van hun woning kopen [ ]. Als de woning meer als pensioensvoorziening wordt benut kunnen aanvullende pensioenen worden versoberd. Goed idee, of niet? xx