We zijn wakker aan het worden! MEESTER, HOE LEREN WIJ? Voorstelling receptenboek demens.nu voor een zinnige. jongerenwerking

Transcriptie

1 juli - augustus - september de jaargang nr. 3 Verschijnt driemaandelijks We zijn wakker aan het worden! Slongs Dievanongs wil iedereen mee DOSSIER MEESTER, HOE LEREN WIJ? Voorstelling receptenboek demens.nu voor een zinnige jongerenwerking vrijzinnig humanistisch tijdschrift voor de maatschappelijk geëngageerde mens demens.nu Magazine 2

2 demens.nu Magazine 4 de jaargang nr. 3 juli - augustus - september 2015 Verschijnt driemaandelijks Verantwoordelijke uitgever: Sylvain Peeters Oude Keulseweg Sterrebeek issn demens.nu Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 bus Sint-Lambrechts-Woluwe T F info@demens.nu hoofdredactie Anne-France Ketelaer Marina Van Haeren eindredactie Sarah Van Gaens redactie Franky Bussche Ann Clé Yvan Dheur Britt Finaut Liza Janssens Luc Teuwen Ellen Vandevijvere Nils Vandevijvere Sarah Van Gaens Christine Waterschoot Mieke Werbrouck Je kan je gratis abonneren op demens.nu Magazine. Hoe? Stuur een mailtje naar info@demens.nu OF stuur een brief naar demens.nu-uvvvzw Brand Whitlocklaan 87 bus Sint-Lambrechts-Woluwe Met vermelding van je naam en adres. Zin in de e-gazet? Zin in de e-gazet, de digitale nieuwsbrief van demens.nu? Op het menu staan opinies, boeiende activiteiten, fotoreportages en nog veel meer lekkers. We brengen je minstens een keer per maand op de hoogte van markante nieuwtjes. Surf snel naar onze website en schrijf je in! lay-out GrafiekGroep Volg ons op foto cover Jeroen Vanneste demens.nu Magazine wordt gratis verspreid binnen de vrijzinnig humanistische gemeenschap. De redactie van demens.nu Magazine is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de door derden geleverde artikels. Onder auspiciën van de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers Conform de wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (8 december 1992) delen wij je mee dat een aantal van je persoonsgegevens opgenomen worden in ons adressenbestand. DeMens.nu zal, als houder van dit bestand, je gegevens verwerken in het kader van volgend doeleind: verspreiden van publicaties en interne communicatie. Op schriftelijk verzoek, gericht aan mevrouw Marina Van Haeren, algemeen directeur, Brand Whitlocklaan 87 bus 9 te 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe, kan je een overzicht krijgen van de door demens.nu over je opgeslagen persoonsgegevens. Onjuiste gegevens verbeteren wij op je verzoek. Reacties op dit nummer kan je steeds doormailen naar info@demens.nu. Deze worden, na overleg en goedkeuring door de redactieraad, geplaatst op de website bij de rubriek Reacties van het desbetreffende demens.nu Magazine. 3 demens.nu Magazine

3 van de redactie Hoogspanning indelijk, zomervakantie, hoor ik de vele leerkrachten in mijn familie en vriendenkring zuchten. Ik voel dan wat jaloezie opkomen, beseffend dat ik het grootste deel van de zomer achter een computer zal doorbrengen. Maar ik weet ook dat zij stuk voor stuk mensen zijn die hun beroep ter harte nemen. Tijdens het schooljaar halen ze alles uit de kast om leerlingen soms tegen wil en dank - zoveel mogelijk bij te brengen. foto Isabelle Pateer - Otherweyes Jongeren ondersteunen in hun ontwikkeling is een van de vele taken van het onderwijs, dat niet alleen denkers, vernieuwers en handige harry s moet voortbrengen, maar ook zorgzame, integere en (zelf)kritische mensen. Eenvoudig gezegd moeten leerkrachten jonge mensen de nodige bagage meegeven om later stevig op eigen benen te staan. Maar zo simpel is dat niet. De verwachtingen die we hebben van onderwijzers zijn hooggespannen: Een kind, een leerkracht, een boek en een pen kunnen de wereld veranderen, zei Malala Yousafzai, en zo denken wij er ook over. Met een grote vakantie in aantocht waarin een nieuw schooljaar wordt voorbereid, bezinnen we ons dan ook in het dossier van dit magazine over het onderwijs. We onderzochten op welke manier onderwijsinstellingen jongeren zo goed mogelijk kunnen voorbereiden op een onduidelijke toekomst. Welke onderwijsmethodes hier best voor gebruikt worden, of er meer aandacht moet gaan naar filosofie en creativiteit, waar de plaats is van levensbeschouwingen in het grote geheel en hoe we ervoor kunnen zorgen dat kansarme kinderen de boot niet missen. We vroegen ook de mening van iemand die onderwijs uitademt: de rector van de Vrije Universiteit Brussel, Paul De Knop. Wie het antwoord op onze vragen al denkt te weten, steekt zijn vinger op. De anderen beveel ik dit boeiende dossier aan. En aan alle leerkrachten en scholieren: een fijne vakantie gewenst! Sarah Van Gaens demens.nu Magazine 3

4 inhoud foto Jeroen Vanneste foto demens.nu 20 dossier Meester, hoe leren wij? Uitneembare katern 24 pagina s Met een nieuw schooljaar in het vooruitzicht, bestuderen we in het dossier van dit juli-augustus-septembernummer het onderwijs. We stelden ons de vraag hoe jongeren het best kunnen klaargestoomd worden voor een toekomst waarvan het moeilijk te zeggen valt hoe die eruit zal zien. Is methodeonderwijs een goed idee? Of moeten we de mosterd in Nederland gaan halen? Wordt het geen tijd dat er meer aandacht gaat naar filosofie en creativiteit? Waar horen levensbeschouwingen thuis in het grote geheel? En hoe zorgen we ervoor dat kansarme kinderen de kansen krijgen die ze verdienen? De aftrap wordt gegeven door iemand die het onderwijs al vanuit verschillende posities kon ervaren en bekijken: de rector van de Vrije Universiteit Brussel, Paul De Knop. [svg] 4 demens.nu Magazine

5 19 Roekoe Roekoe foto Isabelle Pateer - Otherweyes Markant Atheïsten mogen niet trouwen in Oklahoma 8 Onderhuids Iedereen mee naar the next level Interview met de geëngageerde Slongs Dievanongs 13 Dagschotel Een dag in het leven van Frederik Dezutter, vrijzinnig humanistisch consulent bij het Vermeylenfonds 14 Jong.nu Jakobus Monteyne leeft zich uit als vrijwilliger voor het vrijzinnig humanisme 17 De mening Dichter Frank De Vos duizelt soms van voetbal 18 Een bank vooruit Leerkracht zedenleer Tash De Rycke beschrijft hoe ze werkt rond verdraagzaamheid en respect 19 Column Raf Walschaerts De keizer 20 Onder de loep Hoe zinnig aansluiten bij de leefwereld van jongeren 22 Ingezoomd De Week van de Verlichting 24 Vrijwilligers van bij ons De warme en gedreven vrijwilligers van het Levenshuis 26 Vrijzinnige barometer Zonnig: Wim Distelmans wint de Prijs Vrijzinnig Humanisme 27 Breinpijn Win De Verlichting belicht van Karel Poma 28 Van de bovenste plank Leerrijke boeken en films 30 Actua Andrew Copson nieuwe voorzitter International Humanist and Ethical Union 34 Column Marleen Temmerman Grenzen openbreken 35 Van dag tot dag 36 Er is een huisvandemens in je buurt Vrijzinnig humanisme Jongeren eerst! Gedachten zijn vrij Wetenschap Hersenvoer demens.nu Magazine 5

6 mar kant. Markant bundelt merkwaardige, opzienbarende en grappige artikels uit de media. Ellen Vandevijvere Handjes schudden en er dan aan ruiken Elkaar de hand schudden is een van de oudste begroetingsrituelen van de mens. Historici menen dat we hiermee wilden aantonen ongewapend te zijn en vriendelijke bedoelingen te hebben tegenover de ander. Israëlische onderzoekers voegen daar nu een theorie aan toe nadat ze proefpersonen met een verborgen camera filmden. Na het handen schudden met een leidende figuur zouden mensen opvallend vaak hun gezicht aanraken en zelfs aan hun hand ruiken. Dit zou een sterke aanwijzing zijn dat we onbewust aan de hand van de geuren van anderen hun intenties proberen te achterhalen. Nog opvallend is dat het ruiken aan de hand alleen gebeurde wanneer proefpersonen van hetzelfde geslacht elkaar de hand gaven. Bron: De Morgen Regelmatig je handen wassen is dus ook nuttig om iets te verbergen. Genderspel verwart Italiaanse kinderen Althans, dat is waar conservatief Italië van uitgaat. Een genderprogramma wil drie- tot zesjarige Italiaanse kleuters op school duidelijk maken dat beroepen niet typisch mannelijk of vrouwelijk zijn en gendergelijkheid aanmoedigen. Zo is er een memoryspel met afbeeldingen van vrouwelijke bazen, brandweervrouwen en huismannen. Het programma is nog niet helemaal voorgesteld of de politiek is er al zwaar verdeeld over. Volgens de Italiaanse conservatieven zou een gender-memoryspel de seksuele identiteit van kinderen verwarren. De democraten zien hier wel heil in: de genderkloof is een groot probleem in ons land, om die te overbruggen, hebben we een structurele verandering nodig, klinkt het. Bron: De Morgen Het Italiaanse machismo zit er duidelijk nog diep in. Mijn kind, mooi(er) kind Een gewaarschuwd ouder is er twee waard: kinderen kunnen in de periode tussen zeven en twaalf jaar narcistisch worden. Narcisten zijn mensen die zichzelf beter vinden dan anderen. Als ze niet hun nodige bewondering krijgen, is agressie daar een neveneffect van. Als volwassenen zijn narcisten ook vatbaarder voor verslavingen en zijn ze minder sociaal vaardig. De oorsprong daarvan is onderzocht en de schuld wordt nu deels bij de ouders zelf gelegd. Als zij hun kind voortdurend ophemelen, en hen aanpraten dat ze specialer zijn dan hun leeftijdsgenootjes, dan gaat het kind dit op de duur zelf geloven en zich ernaar gedragen. Genegenheid en affectie daarentegen creëeren eigenwaarde, geen narcisme. Bron: Knack.be Je kind knuffelen en het vertellen hoe graag je hem/haar ziet is wél een goed idee dus. 6 demens.nu Magazine

7 foto demens.nu Binnenkort een pil tegen de liefde? Liefde zit tussen de oren. Recente hersenstudies hebben aangetoond dat er gelijkenissen zijn tussen de effecten van verslavende drugs en verliefdheid. Er wordt nu volop gezocht naar een middel om de effecten van verliefdheid tegen te gaan zodat liefde behandeld kan worden zoals een verslaving of depressie. Zo zou iemand in een extreem gevaarlijke relatie de emotionele band met zijn of haar partner kunnen verbreken aan de hand van medicatie. De Britse neuro-ethicus Brian Earp is hierover echter terughoudend. Hij vreest dat medische bedrijven hier misbruik van zullen maken, door ons aan te praten dat we een relatieziekte hebben en nood hebben aan medicatie. Terwijl we beter zelf actief op zoek gaan naar een oplossing en het gezonder is om zelf over een relatie te reflecteren. Bron: Knack.be Liever peinzen dan pillen. Atheïsten mogen niet trouwen in Oklahoma In Oklahoma is een wetsvoorstel goedgekeurd dat stelt dat een huwelijk uitsluitend door een geestelijke mag worden voltrokken. Niet alleen atheïsten worden hierdoor gediscrimineerd, maar gevreesd wordt dat dit ook een vrijgeleide is om het huwelijk te verbieden voor holebi s. Het huwelijk is niet geïnstitutionaliseerd door de staat, maar door God, argumenteert Republikein Dennis Johnson die het wetsvoorstel steunt. Er is daarom geen reden waarom Oklahoma of eender welke andere staat zich zou moeten mengen in het huwelijk, stelt hij. Meteen hebben 160 geestelijken publiekelijk verklaard holebi s te willen huwen en algemeen protest over dit voorstel klinkt luid. Bron: Metro.co.uk America, the land of the free, zeggen ze dan. Vuurpeloton weer ingevoerd in Utah Ook in Utah is er opschudding veroorzaakt door een nieuwe wet. Gouverneur Gary Herbert zorgde ervoor dat executie door middel van een vuurpeloton weer kan. Dit komt omdat er in de Verenigde Staten een acuut tekort is aan het injectiemiddel waarmee normaal gezien de doodstraf voltrokken wordt. Europese fabrikanten van het middel hebben de Amerikaanse gevangenissen verboden om het medicijn te gebruiken. Dus gaan veel staten creatief met het tekort om: opknoping, eigen brouwsels ter vervanging van de injectie (met soms desastreuze gevolgen), gaskamer of elektrocutie. Utah is de enige staat die ervoor kiest om de doodstraf te laten uitvoeren door een vuurpeloton. Herbert noemde het besluit een beetje gruwelijk, maar wel noodzakelijk. Bron: Nrc.nl Maar blijkbaar niet gruwelijk genoeg om de doodstraf dan maar gewoon af te schaffen. Vrouwen voor de was en de plas? Zelfs als mannen minder uren moeten werken, zouden ze niet méér het huishouden doen. Althans in Nederland. Hun vrouwelijke partners zouden dan nog steeds gemiddeld twintig uur aan het huishouden besteden en hun mannen negen uur. Dat blijkt uit een Nederlands onderzoek. Volgens onderzoekster Marian Van der Klein is het vooral een mentaliteitskwestie, en kiezen vrouwen zelf er voor. Uit elk onderzoek blijkt dat vrouwen meer belang hechten aan zorgtaken dan mannen. Omwille van het huishouden kiezen vrouwen er vaker voor om halftijds te gaan werken, terwijl mannen de voorkeur geven aan een hoger loon en daarom voor een voltijdse baan opteren. Bron: Nieuwsblad.be Oh, daarom dus. Laat de vrouwen dan het huishouden maar helemaal alleen doen. demens.nu Magazine 7

8 Iedereen mee naar the next level Interview met Slongs Dievanongs 8 demens.nu Magazine 8 demens.nu Magazine

9 onderhuids De naam Charissa Parassiadis zal je misschien niet veel zeggen. Slongs Dievanongs vermoedelijk al heel wat meer. Deze bijzonder populaire rapster uit Antwerpen is sinds haar grote hit Lacht Nor Mij regelmatig te zien en te horen in de media. Naast een gepassioneerde muzikante is ze een erg geëngageerde vrouw, met uitgesproken standpunten en een grote maatschappelijke strijdlust. Al in haar puberjaren was zij een rebel die protesteerde en manifestaties organiseerde tegen wantoestanden en onrecht. Dat vuur zit nog steeds in haar en vaak ook in haar nummers. Nog Ni Te Laat is hier een mooi voorbeeld van. We spraken met haar over de dingen des levens op een zonnig terras in Antwerpen. Nils Vandevijvere - foto s Jeroen Vanneste Atheïst tot in de kist Waar plaats jij jezelf op levensbeschouwelijk of spiritueel vlak? Die vraag stel ik mezelf vaak, maar ik vind het moeilijk om hierover te praten. Ergens tussen atheïsme en gnosticisme, denk ik. Ik hou van oosterse filosofie in combinatie met westerse wetenschap. Dogma s kan ik in geen geval aannemen. Volgens mij komen we alles pas echt te weten na de dood. Niet dat ik zozeer geloof in een verder bestaan na de dood, maar ik flirt wel graag met het idee. Ik geloof ook niet in een concrete god, maar dingen kunnen wel echt goddelijk zijn voor mij. De eerste blad- of bloemknoppen in de lente of een zaadje dat ontkiemt. Spiritualiteit is voor mij naar binnen keren en onderzoeken wat je daar tegenkomt. Niet geloven wordt door veel mensen als nefast gezien. Waarom is dat zo? Volgens mij komt dat door de lange indoctrinatie, traditie en machtsstrijd. Gedurende geruime tijd heeft de elite bepaalde wijsheden bewust verborgen gehouden, zodat ze mensen gemakkelijk kon manipuleren. Religieus gedachtegoed en religieuze praktijk sloegen goed aan in een donkere, angstaanjagende wereld waar nood was aan een houvast en oriëntatie. Men had snel genoeg door dat mensen ermee gecontroleerd en uitgebuit konden worden, want je ziet dat dezelfde verhalen overal terugkomen. Die mensen in al die religieuze instituten geloven volgens mij niet eens zelf in hun god. Die spelen vooral machtsspelletjes. Niet allemaal, ik ken ook levensbeschouwelijke leiders die echt goede dingen doen, maar toch. De veelheid aan levensbeschouwingen, is dat een goede zaak? Zolang ieder op zijn eigen manier kan geloven en beleven zonder anderen ermee lastig te vallen, kan dat alleen maar bijdragen aan de diversiteit. Diversiteit maakt het leven interessant. Alles is trouwens uniek in het universum. Elk blaadje, elke korrel zand. Men heeft in Antwerpen vaak veel schrik van die verschillen, maar ik heb daar nog zo goed als nooit problemen mee gehad. Wat ik niet begrijp is waarom die heilige boeken, die zo verouderd zijn, niet naar het nu worden vertaald. Religies zouden veel meer mee moeten evolueren. Kan een niet-gelovig iemand ook spiritueel zijn? Uiteraard! De grote fout die wij in het Westen maken is dat we of in het verleden of in de toekomst leven. We moeten leren leven in het nu en dat doen is op zich al een spirituele ervaring. Men heeft het ook vaak over zingeving, maar moet er altijd zo nodig zin-geving zijn? Mogen dingen ook niet gewoon zijn? Schoonheid zoeken in elk moment is voor mij zingeving genoeg. Als je dat doet, heeft alles zin. demens.nu Magazine 9

10 Moet er altijd zo nodig zin-geving zijn? Vrijheid als hoogste goed Welke factoren hebben de meeste invloed op onze vrijheid volgens jou? Ik geloof niet dat wij vrij zijn. Toch niet in onze maatschappij. Wij leven met een illusoire vrijheid. Ik ben 36 jaar geleden gedropt in een systeem waar ik niet om heb gevraagd. Als je drie jaar oud bent moet je naar een groep waar je samen pipi en kaka mee mag doen. Als je zes jaar bent moet je naar een andere groep waarin iedereen hetzelfde moet leren volgens dezelfde regels. En dat blijft zo maar doorgaan. Wij leven in een systeem dat zorgvuldig in stand wordt gehouden door de heersende klasse. Moest heel de bevolking in opstand komen, dan zouden we niet te stoppen zijn. Helaas denken we allemaal dat we te veel te verliezen hebben. Maar alle sociale voorzieningen zijn lapmiddelen, schijn. Wie in staat is zich los te rukken van alle verwachtingen en werkelijk als een vrij mens leeft, wordt raar bekeken en buitengesloten. Men kan daar niet mee om. Ook onze democratie is puur illusie. Je denkt te mogen stemmen op wie je wil, maar wie zijn die kandidaten? Wat hebben zij moeten doen en beloven om op die verkiesbare plaatsen te komen? Die zijn al lang gekocht! Maar we zijn wakker aan het worden! Ook ik! Overal in de wereld komen mensen in opstand. Wat wou je vroeger worden? Eerst wou ik Madonna worden (lacht). Daarna stewardess. Dan advocaat en ik heb ook overwogen om in de politiek gaan. Maar al vroeg ben ik beginnen zingen en rappen, speelde ik op vrije podia en dergelijke en uiteindelijk heb ik beseft dat al die klassieke functies niet mijn keuze waren maar die van de maatschappij, mijn ouders, mijn omgeving. Artiest worden, daar gelooft men niet in. Dat biedt geen zekerheid, geen werkkansen. Gelukkig heb ik me daarvan kunnen lostrekken. Voel jij je vrij of eerder gedwongen om over sociale wantoestanden te schrijven en zingen? Ik ben van nature een vrijheidsstrijder. Voor Slongs was ik dat ook. Vroeger ging ik aan de schoolpoort protesteren, tegen de golfoorlog bijvoorbeeld. En ik droeg toen ook al heel bewust een arafatsjaal (n.v.d.r.: zwart-witgeblokte sjaal die als symbool gebruikt wordt om steun te betuigen aan de Palestijnen). Ik geloof in de kracht van kunst en muziek om bepaalde ideeën over te brengen. Kijk maar naar het verhaal van Reinaert de vos of de muziek van Bob Marley bijvoorbeeld. Wanneer voel jij je vrij als artiest? Als ik, zoals nu, mijn mening mag zeggen. En als ik optreed. Dat is een heel specifieke beleving. Als ik merk dat een publiek ontroerd of geïnspireerd geraakt, dan voel ik me echt vrij. Spijtig genoeg wordt vrijheid in de professionele muziekindustrie ook vaak beknot, omdat platenmaatschappijen vooral naar stereotypes zoeken waarvan ze weten dat ze goed verkopen binnen bepaalde segmenten. Sociaal geëngageerde nummers komen zelden op de radio en dat is niet toevallig. Alleen in de underground scene (n.v.d.r.: mensen die van muziek houden die niet populair is) kan je als artiest nog echt vrij zijn. 10 demens.nu Magazine

11 onderhuids Eén voor allen, allen voor één Nog Ni Te Laat is een erg geëngageerd en kritisch nummer. Wat versta je onder allemaal samen voor morgen? Elkaar wakker en bewustmaken! Men is al eeuwenlang met onze voeten aan het spelen. Elkaar stimuleren om ecologischer met de planeet en ethischer met elkaar om te gaan. Geld is nu vaak god en daar moeten we van af. En ik wil echt dat iedereen meedoet, ongeacht hun klasse, achtergrond of wat dan ook. Iedereen mee naar the next level! Hoe ziet een ideale maatschappij eruit voor jou? Om te beginnen heeft iedereen dan een basisinkomen! Dat zou mensen véél productiever en vrijer maken. Men zou zo hard niet meer moeten knokken en meer doen wat men graag doet. Men vreest dan altijd dat mensen lui zouden worden of dat er geen mensen meer gevonden zullen worden om in de fabrieken te werken of vuil op te ruimen. Maar hebben we die fabrieken wel nodig? En als iedereen gewoon zorg draagt voor zijn eigen omgeving, komt dat ook wel goed. Durven denken Vrije meningsuiting blijft een actueel onderwerp. Waar liggen de grenzen voor jou? Als je voldoende luistert naar je gevoel, dan weet je wel wanneer je over de schreef gaat of iets kwetsend is. Iedereen moet wat dat betreft zelf zijn verantwoordelijkheid opnemen. Ongezouten menin- gen moeten uiteraard kunnen, maar wanneer het puur om uitdagen gaat, dan heb ik er moeite mee. De jongeren van vandaag, denken die veel na? Ik ben blij dat het internet er is. Dat geeft veel meer mogelijkheden om zelf op zoek te gaan naar informatie. Hierdoor ontstaat er op veel vlakken meer bewustzijn. Ons schoolsysteem maakt daar nog te weinig gebruik van en is volgens mij dan ook achterhaald. Zoals altijd zijn er jongeren die erg veel nadenken en reflecteren en anderen die dat niet of veel minder doen. Wat mij wel opvalt, is dat sommige festivals of andere evenementen in het teken staan van liefde, vrede en harmonie, maar dat zodra dat weekend voorbij is, er niets meer mee gebeurt. Bedrijven beginnen die thema s steeds vaker te gebruiken als verkooptechniek. Maken sociale media ons vrijer of net niet? Ik vrees dat die ook veel negatieve effecten hebben. Door de sociale media denken we van elkaar dat we allemaal een geweldig leven hebben en joy joy, happy happy zijn, want we posten enkel de leuke dingen. Onze echte ik laten we niet zien en we praten ook nauwelijks nog met elkaar over echte dingen. Daarom moeten we daar heel voorzichtig mee omgaan. Wat is volgens jou nog taboe vandaag? De hoofddoek. Mensen kunnen dat gegeven blijkbaar nog altijd niet aan. Ook het buiten de lijntjes denken en doen, wordt als ongepast beschouwd. Zodra iemand een beetje afwijkt van het normale en gekende wordt die als zot bestempeld. Bij mijn ouders heeft het ook lang geduurd vooraleer ze mijn keuzes konden aanvaarden. demens.nu Magazine 11

12 onderhuids Diversiteit maakt het leven interessant Bemin je naaste als jezelf Veel mensen worstelen met hun zelfbeeld en zelfwaardering. Hoe komt dat denk je? Door conditionering van kindsbeen af zijn we niet met onze intrinsieke waarde bezig maar met competitie en presteren. En dan zijn er nog al die magazines over schoonheid en dergelijke waar we ons aan spiegelen. Er is te weinig aandacht voor wat er in ons hoofd zit. Daarom hebben scholen als Steiner en Freinet zo veel succes, want daar wordt de individualiteit en de persoonlijke groei veel meer gestimuleerd. Maar we beginnen wakker te worden en door te hebben dat we eigenlijk allemaal geweldige, unieke wezens zijn die de moeite waard zijn. Heeft iedereen naastenliefde in zich? Ja, maar eerst moet je jezelf graag zien. Als jij blij bent met jezelf, dan komt de naastenliefde vanzelf. We mogen onszelf echt niet onderschatten als gevoelswezens. Ga jij soms te ver in het beminnen van je naasten? Ik heb een heel sterke intuïtie en innerlijke radar die me wel aangeeft tot waar ik kan gaan. Daar vertrouw ik enorm op en het laat me zelden in de steek. Waarover ben je ooit van mening veranderd? Heb je ooit rotsvaste overtuigingen gehad die je hebt moeten bijsturen? Ja, bijvoorbeeld dat de Amerikanen het toonvoorbeeld van vrijheid, expressie en vooruitgang waren. Ik keek daar enorm hard naar op. Maar later ontdekte ik dat er in de VS gewoon een kleine, rijke elite heerst die er alle touwtjes in handen heeft en enkel met zichzelf en hun macht bezig is, ten koste van mens en milieu. Democratie in de VS is geen democratie. Mensen worden er zoet gehouden met valse gevoelens van vrijheid en met brood en spelen. Het is een echte poppenkast. Wat mogen we van jou nog verwachten in de nabije toekomst? Er is natuurlijk mijn album Goeien Dag dat sinds een maand in de winkels ligt, en waar ik enorm fier op ben. Elk nummer bevat een kleine filosofische boodschap. Het is niet zozeer een politiek getinte cd, er zitten eerder tips in om gelukkig te zijn. Het is een vrolijk album met als kernboodschap: be the change that you want to see. Daarnaast ga ik in oktober het theater in met De Vaginamonologen (in regie van Ann Nelissen). 12 demens.nu Magazine

13 Agenda Agenda Agenda Frederik Dezutter Vrijzinnig humanistisch consulent bij het Vermeylenfonds (lidvereniging demens.nu) Dagschotel Plat du jour Dish of the day 7u04: Ochtendspits! 8u11: Kinderen afzetten voor een dagje plezier en 'brainfood' op school. 8u45: Aankomst in het kantoor van het Vermeylenfonds: Het subsidiedossier voor onze activiteit op de Gentse Feesten moet afgewerkt worden. 10u00: Samen met de collega's leg ik de laatste hand aan de inhoud van het jaarverslag. foto Gerbrich Reynaert 17u45: Net op tijd om onze schatjes te halen. Ik probeer mijn aandacht te verdelen over duizend verhalen, papa, ik heb honger en ik moet nog huiswerk maken. 19u52: Feest in de boekentoren van Gent: het startevent van de afdeling Ik poseer met enkele bestuursleden. 12u23: Een uurtje treinen naar Leuven: ideaal om mails te beantwoorden en een broodje te verorberen. 13u46: Goede babbel met collega Tom Cools en de algemeen directeur van Museum M over onze nieuwe productie 'VERF!'. Zal hij bijten? 21u58: Nog snel binnenwippen in het Geuzenhuis voor een mooie vernissage van vriend en collega Dirk Van Opdenbosch. foto Marc De Coninck 15u07: foto Chantal Decock Nakaarten met Tom over het project 'Utopia' dat zal plaatsvinden in maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag demens.nu Magazine 13

14 Ga wild! Ontdek! Amuseer je! Voor Jakobus Monteyne is engagement een levensstijl foto Tinne Debout Jakobus Monteyne (29) was tot maart 2015 ondervoorzitter van demens.nu en voorzitter van het Brussels Studentengenootschap (BSG). Hij startte onder andere mee de Week van de Verlichting op en is de geestelijke vader van de eerste Europese Humanistische Jongerendagen. Ook nu nog zet hij zich regelmatig in voor de vrijzinnigheid. Yvan Dheur 14 demens.nu Magazine

15 Jakobus jong.nu pintje foto Dan-Raoul Husebø Miranda Sfeerbeeld van de Europese Humanistische Jongerendagen. Hoe ben je in de vrijzinnig humanistische gemeenschap terechtgekomen? Ik ben op de VUB gestart als gewone streverstudent die altijd naar de les ging. Na een tijdje begon ik het BSG te helpen met de organisatie van grote events. Zo heb ik, samen met vijf andere leden, de Week van de Verlichting gelanceerd, een week vol met activiteiten die verband houden met vrij onderzoek, verlichting en vrijzinnig humanisme. Toen ik op een bepaald moment in het archief van BSG zat te neuzen, ontdekte ik toevallig dat het studentengenootschap als lidvereniging van demens.nu recht had op een afgevaardigde in de Raad van Bestuur van demens.nu. Ooit had iemand dat mandaat al eens opgenomen, maar op dat moment werd het niet benut. Ik heb toen gevraagd of ik de draad terug mocht opnemen, en zo ben ik er ingerold. Wat deed je daar precies? Als lid van de Raad van Bestuur van demens.nu heb ik verschillende initiatieven genomen om jongeren aan te trekken. Een voorbeeld daarvan zijn de Europese Humanistische Jongerendagen. Ik werd meteen ook ondervoorzitter van demens.nu, wat mijn verjongingsintentie bekrachtigde. Het leukste binnen het vrijzinnig humanisme vind ik het wetenschappelijke gedeelte en de organisatie van gemeenschapsvormende activiteiten, zoals events en lezingen. Door onze levensbeschouwing kunnen wij heel ver gaan in het voeren van wetenschappelijk onderzoek, want wij kunnen en moeten alles analyseren zonder dogma s. Ik ben een sterke aanhanger van de oude verlichtingsdenkers die veel zaken hebben aangekaart en ik vind dat dat vandaag nog heel veel moet gebeuren, zelfs binnen het vrijzinnig humanisme. Het is trouwens zeer vernieuwend om over verschillende dingen te kunnen en moeten nadenken. Het organiseren van lezingen of debatten over thema s die gevoelig liggen voor sommigen is nog het leukste. Daar betrek ik jongeren bij zodat ze zien dat ze geen angst mogen hebben om die registers eens open te trekken. Kan je wat meer vertellen over de Week van de Verlichting? Het evenement is bedoeld om studenten kritisch te doen nadenken, maar ook om hen te sensibiliseren over de verlichting. We hebben twee minimumeisen: de activiteiten moeten innoverend of nieuw zijn voor de studenten, en we willen een mix van ludieke en academische activiteiten. Zo was er vorige editie een zwaar debat over vrije meningsuiting, maar ook een ludieke actie rond het Vliegend Spaghettimonster demens.nu Magazine 15

16 jong.nu Jakobus leidt de slotspeech van de Europese Humanistische Jongerendagen in. Het is de taak van een verlichte denker om de ratio op te wekken (n.v.d.r.: een parodie op het geloof in een god). Het kunnen choquerende activiteiten zijn, maar het is de taak van een verlichte denker om de ratio op te wekken. De Week van de Verlichting wordt steeds belangrijker omdat de maatschappij meer en meer bekrompen wordt. De verlichtingsdenker probeert anderen te doen nadenken met een open geest en hun standpunt te onderbouwen met sterke argumenten. Het leven is een farce! Mensen moeten dat beseffen en zichzelf niet te serieus nemen en zich amuseren. Wat zijn de Europese Humanistische Jongerendagen? Op internationaal vlak hebben we gemerkt dat de humanistische beweging zeer veel intelligentsia bevat die aan de internationale conferenties deelnemen, maar dat ze veel te weinig jongeren aantrekt. Daarom ontsproot het idee om de jongeren eens samen te brengen en hen aan het woord te laten. Zij zijn immers de toekomst van de vrijzinnig humanistische familie! We kregen onmiddellijk steun van demens.nu om het zeer wilde project vorm te doen krijgen. Met succes: uiteindelijk kwamen meer dan 120 deelnemers van 15 Europese landen samen op de ULB. Het was een mix van geweldige academische lezingen, ludieke en constructieve activiteiten. Zo probeerden we een band te smeden tussen de jongeren om de continuïteit in de toekomst te verzekeren. Hopelijk blijven de koepels van de andere Europese landen dit event belangrijk vinden zodat er opvolgers komen voor dit initiatief. De organisatie van zo n evenement vraagt heel wat van een vrijwilliger. Wat was jouw motivatie? Wilde ideeën zijn ongelofelijk om mee te werken. Het is tof dat er regelmatig een lezing is, maar ik wou ook eens iets anders. De Europese Humanistische Jongerendagen was een uitdaging omwille van het grootschalige niveau. De Week van de Verlichting ook wegens de kwantiteit aan activiteiten. Een uitdaging maakt het toffer om je er in vast te bijten! Vind je dat je voldoende je steentje hebt kunnen bijdragen aan het vrijzinnig humanisme? Ondanks mijn rol als ondervoorzitter en de vele evenementen die ik organiseerde, heb ik geen steentje bijgedragen aan het vrijzinnig humanisme, want het heeft de denkwijze bij sommige mensen niet kunnen veranderen. Maar ik ben er wel wijzer van geworden en heb er mezelf beter door gevormd. Wat betekent het voor jou om vrijzinnig humanist te zijn? Alles en niets. De basis van vrijzinnig humanisme is de basis voor alles wat er in de wereld gebeurt, want voor ons is ieder mens gelijk, en heeft iedereen rechten en plichten. Anderzijds kan deze filosofie niemand verplichten om dat gelijkheidsbeginsel te handhaven. Daarom is het ook niets. Ook voor vrijzinnig humanisten mag het geen verplichting zijn, maar slechts een houvast. Chaos biedt de meeste vrijheid, maar ook het meeste structureringspotentieel. In chaos kan je orde scheppen! Welke waarde heeft engagement voor jou? Engagement vormt mijn identiteit en het geeft voldoening, waardoor ik mij nog meer ga engageren. Voor mij is het een manier om door het leven te gaan. Ik amuseer me tijdens mijn engagement en ik mis het als ik het te lang niet doe! Ik heb elke dag zin om mij voor nieuwe projecten te engageren, maar mijn tijd is gelimiteerd. Mijn tijdsbesteding beter structureren, daar moet ik nog wat aan werken. Daarom heb ik onlangs een projectenboek gemaakt waar ik al mijn dromen en ambities in neerpen, om zo mijn ideeën wat te kunnen ordenen. Ik engageer me veel te graag als ik weet dat ik iets nuttigs kan doen voor de maatschappij. Welke raad heb jij voor jongeren die zich willen engageren? Ga wild! Ontdek! Amuseer je! 16 demens.nu Magazine

17 Voetbal, een stammentwist Frank De Vos over voetbal [dichter] Bedragen die ratelen als cijfers op een bezinepomp. Vroeger moest ik geeuwen alsof ik beurskoersen las. Nu duizel ik. Slechts zijdelings lees ik weerwerk. Verder geen onvertogen woord. Het lijkt wel alsof we een suppositoire genomen hebben die ons blind maakt voor uitzendrechten, licenties, commerciële tricolore toeters en bellen en kijkcijfers van praatprogramma s. Metaforen opgehokt in commentaren getuigen van medeplichtigheid. Georkestreerd etteren ze op het scherm. Onwaarschijnlijk hoe in stamverband de Homo Ludens, de spelende mens, wordt aanbeden, men zich schatplichtig maakt aan belangrijke belangen: die van de Fifa, betonboeren in Zuid- Afrika, de Braziliaanse overheid. Middelen van een samenleving worden verbrast, sociale voorzieningen lossen op, slavenarbeid van Nepalezen in Qatar. Een nieuw WK? Onze jongens zullen het er weer goed doen. Voor vorst en vaderland. Dit geliefde land dient men op de kaart te zetten. Voor de bijbehorende spionkop staat de luchtmacht paraat. Zet de Jupiler maar al koud. In een straal van twee kilometer rond elk stadion zijn de exclusieve verdeelrechten al lang door Ambev gekocht. Een afgehakt hoofd, Red or Dead : een iconisch beeld van de wedstrijd Standard- Anderlecht begin dit jaar. De walm van waanzin weegt te licht als omschrijving. Ik hoorde krijsende volksstammen, zag Eburonen zoals de dappere Belgen uit Caesar s De Bello Gallico met knots en berenvel in de grotten van Han rondhuppelen. Ofwel was ik verdwaald in een strip van De Rode Ridder met horden Picten die Camelot van Koning Arthur aanvallen, de mooie Guinevere bibberend in de armen van Johan, de ridder waar ik als piepjonge page zo jaloers op was. Helaas, driewerf helaas. Het beeld van stammen die hun oerdriften overschreeuwden, zoekend om te verslinden, IS achterna, vulde die morgen de werkelijkheid. In de beige mok werd mijn ochtendkoffie koud, onaangeroerd lag mijn eerste sigaret opgebrand in de asbak. Op mijn thuisadres duik ik soms onder, in mijn kleinst mogelijke roedel op zoek naar veiligheid. Met de afstandsbediening als verweer heb ik er geen para s nodig. Het is een wapen van onmacht. Ik probeer te vluchten door een warme trui over mijn hoofd te trekken. Helaas zit deze vol gaten. Want noch de wereld noch de schoonheid van de mens kan je ontlopen. Ik blijf me verzetten met zuchtende woorden, met geslepen pen als speer in elk blad papier geplant. Ik blijf me vasthaken aan Pour l amour de l humanité van Jean Verdun. Men zegge het voort. de mening De walm van waanzin weegt te licht als omschrijving demens.nu Magazine 17

18 een bank vooruit Naam:... Aantal jaren voor de klas:... Scho(o)l(en):... Studierichting(en):... Ja(a)r(en):... Leerkrachten niet-confessionele zedenleer over hun vak Hoe werk jij rond verdraagzaam zijn tegenover en respect hebben voor mensen met een andere levensbeschouwing? 18 demens.nu Magazine

19 column foto Carmen De Vos De keizer Bommen zullen er niet ontploffen in deze column, dat mag je nu al weten. Evenmin zullen woeste liefdesnachten plaatsvinden ter eer en glorie van de passie. Niet gevochten zal er worden, niet geneukt, niet gevloekt van teleurstelling, niet voor altijd en eeuwig gebroken met ontrouwe geliefden. Het leven zal niet prachtig en mooi zijn, zelfs niet de moeite waard ondanks alles. Vandaag niet. Omdat vandaag één van die zeldzame dagen is dat de wereld bijna achteloos de indruk geeft zijn eigen essentie onder ogen te zien: stilte. Weldadige stilte. Veelbetekenende stilte. Stilte die boekdelen spreekt. Van wat is en had kunnen zijn. Ik zie mijn hoogzwangere buurvrouw in de tuin achter haar vierjarig zoontje aan waggelen, en denk aan mijn moeder. Hoe ze bijna exact 46 jaar geleden net zo hoogzwanger achter míj aan waggelde. Een broertje kreeg ik, en een nieuwe grijze trui (als compensatie voor de te verwachten moederloze week). Belangrijk om weten: ik was de spil, het centrum van de wereld, de onbetwistbare kern van het heelal, de uitverkorene, de eerste persoon enkelvoud. Een kleine keizer van vier was ik, die nu zomaar plots een broertje kreeg. Een broertje? Liever niet. Twee kapiteins op een schip is één te veel. De avond van de geboorte werd ik opgevangen bij de buren. Gezellig in het grote bed van de dochters des huizes: twee tienerdames van 14 en 16, en deze kleine keizer prinselijk zalig in het midden. De nieuwe kleine broer moet me onbewust erg dwarsgezeten hebben, want midden in de nacht werd ik wakker, merkte dat mijn twee bedgenoten diep in slaap waren, krabbelde behoedzaam recht, trok mijn pyjama naar beneden, nam mijn toentertijd zeer bescheiden wapentje ter hand, en sproeide koelbloedig de twee dames kletsnat. Paniek in de keet. Buurvrouw erbij. Buurman erbij. Kijvend en boos en stoute jongen en nóóit meer doen! Tranen met tuiten huilde ik. Hartverscheurend. De tranen van de berouwvolle zondaar. Maar van binnen wist ik wel beter. Rebel with a cause. De keizer was ik. Ik, en alleen ik. Het absolute nulpunt, het centrum van de wereld. Ok, het centrum van míjn wereld weliswaar, maar dat subtiele onderscheid ging toen volledig aan mij voorbij. Mijn wereld was dé wereld. Heerlijk. Bijna 50 is hij nu, de spil, de enige, de uitverkorene en heel af en toe lukt het al vrij goed, datzelfde subtiele maar o zo belangrijke onderscheid maken tussen zíjn wereld en dé wereld. Maar vanzelfsprekend is het niet. Het blijft een hachelijke onderneming voor de eerste persoon enkelvoud. Enfin, voor elke eerste persoon enkelvoud veronderstel ik. Dat laatste is een troost. Grasspriet zijn onder de grassprieten, soms zou hij willen dat te willen. Bij momenten droomt hij er van dat te willen. Diep van binnen weet hij dat het tijd is. Tijd om het klein illusoir keizertje van vier in zijn borst zachtjes en sussend het zwijgen op te leggen. Tijd om groot te worden. Tijd om stil te zijn. Veelbetekenend stil. Boekdelen sprekend stil. Ach liefste, neem me mee. Keer mijn blik naar buiten. Leer me de liefde kennen. Ik ben een kleine jongen. demens.nu Magazine 19

20 Thank you for tomorrow foto demens.nu Hoe zinnig aansluiten bij de leefwereld van jongeren De georganiseerde vrijzinnigheid is helemaal klaar voor een verjongingsoperatie. Niet via een botox-kuur, wél door beter aan te sluiten bij de leefwereld van de jeugd. Een jaar lang zocht demens.nu naar nieuwe pistes. Daarvoor werd een werkgroep geïnstalleerd en een onderzoek uitgevoerd. Eén van de concrete resultaten is het boek Thank you for tomorrow, dat op eigenzinnige wijze inkijk biedt in de leefwereld van adolescenten én dat heel wat bruikbare tips geeft voor wie succesvol met jongeren aan de slag wil. Ann Clé Samen grenzen verleggen Een eerste bevinding uit de leefwereldschets zal niet verbazen: boven alles zijn jongeren jong. Hun belangrijkste drijfveren en dromen blijven generatie op generatie overeind. Het liefst zijn ze onder vrienden, steeds op zoek naar spanning en plezier, om de haverklap verliefd, hun bed niet uit te branden, competitief en creatief, geëngageerd en tegendraads, zelfbewust, maar soms nog een tikje onzeker. Jongeren willen en moeten hun grenzen verleggen. Je eigen identiteit ontwikkelen en een plekje in de samenleving verwerven, lukt maar via een proces van vallen en opstaan. Die hobbelige zoektocht naar wie je bent en wat je wil, is van alle tijden. Wie jongeren wil verleiden, houdt best rekening met hun leefwereld waarin zowat alles in ontwikkeling is. Jong zijn in een nieuwe wereld Als ik veel op Facebook zit, dan zegt mijn broer soms: Ah, gij Facebooker, gij no-lifer. (Mieke, 17 jaar) Onze samenleving evolueert in een ijltempo. De context waarin de huidige generatie jongeren opgroeit, is amper vergelijkbaar met die van twintig jaar geleden. Denk aan de hoeveelheid keuzes die de jeugd krijgt voorgeschoteld, de impact van de digitale revolutie, het grote aantal eenouder- en samengestelde gezinnen, de superdiversiteit of de economische crisis. Al deze factoren kleuren de 20 demens.nu Magazine

21 Jongeren zijn altijd in connectie. onder de loep De debatwedstrijd van de Humanistische Jongeren (Hujo) is een mooi voorbeeld van hoe jongeren en vrijzinnigheid elkaar kunnen vinden. foto Isabelle Pateer Otherweyes leefwereld van de jeugd. Ze bepalen mee hoe jongeren in het leven staan. Een goed aanbod voor jongeren is mee met de tijdsgeest en brengt de omringende wereld binnen in de eigen werking. Een waarde(n)vol aanbod Mijn grootste angst is meer dat existentiële thema: het verliezen van mensen en ja, omgaan met de vergankelijkheid van het bestaan. Dat lijkt me moeilijk. (John, 22) Een zinvol aanbod sluit aan bij het DNA van je organisatie: bij de organisatiemissie en -visie. Maar tegelijk en bovenal sluit een waardevol aanbod aan bij de vragen, twijfels en drijfveren van de jeugd. En die gaan verder dan plezier en vertier. Verkeerdelijk denken we soms dat jongeren worden afgeschrikt door inhoud, dat het enkel YOLO (You only live once, dus geniet van het leven) is wat de klok slaat. Maar niets is minder waar. De adolescentie is net een zeer dankbare periode om rond zingeving aan de slag te gaan. Grote levensvragen met betrekking tot vriendschap, identiteit, seksualiteit, afscheid nemen, enzovoort, laten zich perfect vertalen in inhoudelijk sterke activiteiten en projecten. Ook maatschappelijk engagement kan een krachtige bron van motivatie zijn om ergens aan deel te nemen. Jongeren zetten graag hun schouders onder sociale projecten waarin ze geloven. Maar ze weten niet altijd goed waar te beginnen. Ze missen voorbeelden en bondgenoten. Misschien kan jouw organisatie hen dat extra duwtje geven? Maatschappelijke thema s die hoog op de jongerenagenda s staan: armoede, onverdraagzaamheid, oorlog en duurzaamheid. Wie sprak daar over een egoïstische en individualistische generatie? We moeten er echt actief voor zorgen dat het echt wel een betere wereld wordt, en niet enkel kleine dingen doen om ons geweten te sussen. (Anne, 17 jaar) Succesrecepten Thank you for tomorrow bevat heel wat tips om met jongeren aan de slag te gaan. Een ondersteunende organisatiestructuur en -cultuur bieden een vruchtbare en onmisbare basis. Maar zoals zo vaak start alles vanuit gedrevenheid en enthousiasme. Wie weet waar hij voor staat en goesting heeft om van daaruit met jongeren in dialoog te gaan, is al goed op weg. En dan: zoeken naar afstemming en samenwerking met partnerorganisaties, maar in de eerste plaats met de jongeren zelf. Het devies is eenvoudig: maak jongeren medeplichtig! Hun actieve inbreng maakt het mogelijk om activiteiten nog beter af te stemmen en leidt zo tot gedragenheid. Want enthousiaste jongeren trekken meer dan eender welke promocampagne, andere jongeren aan. Voor je het weet ben je vertrokken! Thank you for tomorrow van Ann Clé zit boordevol recepten en ingrediënten voor een succesvolle jongerenwerking, voorbeelden van wat werkt en doorverwijzingen naar deskundige organisaties en interessante publicaties. Het boek wordt in september 2015 uitgegeven bij Garant. Op 21 september om 13u30 is er een voorstellingsmoment op de VUB-campus te Etterbeek (U-residence). Meer info binnenkort op demens.nu Magazine 21

22 Week van de Verlichting Jaarlijks wordt het kritisch denken van geïnteresseerde VUB-studenten en scholieren aangescherpt tijdens de Week van de Verlichting. Voor de vijfde editie van dit vrijzinnig humanistisch evenement werden de thema s humor in wetenschap, satire en vrije meningsuiting centraal geplaatst. Een terugblik. Yvan Dheur Marc Abrahams gaf uitleg over zijn Ig Nobelprijs, een prijs die uitgereikt wordt aan wetenschappelijk onderzoek dat eerst doet lachen, en dan doet nadenken. Zo was een van de winnaars in 2014 het onderzoek naar wat er gebeurt in het hoofd van mensen die het gezicht van Jezus zien in een snee geroosterd brood. Het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven (CAVA) verzamelde de scherpste studentencartoons die verband houden met vrijzinnig humanisme voor een magnifieke tentoonstelling. Humoristen William Boeva en Erhan Dermici zorgden voor een vrolijke avond. 22 demens.nu Magazine

23 ingezoomd Het Vliegend Spaghettimonster is de zogenaamde god van de grootste satirische gemeenschap die op humoristische wijze naar religie kijkt. Vrijdenkende studenten brachten een ode aan dit heilige monster, ten bate van de vooruitgang van het vrijzinnig humanisme, uiteraard. Professor Jean-Jacques Amy (rechts op de foto), voorvechter van het recht op abortus en Gerlant van Berlaer (links), lid van het B-Fastteam en expert in de pediatrie, riepen de studenten geneeskunde op om zich te engageren voor een humanere wereld. De week werd afgesloten met een zeer boeiende EHBO-cursus waar studenten leerden reanimeren en correct reageren als iemand flauwvalt. Vrije meningsuiting stond centraal in een debat met (van links naar rechts) kunstenaar Mark Cloet, filosoof Maarten Boudry, activist Dyab Abou Jahjah, advocaat Fernand Keuleneer en cartoonist Gerard Alsteens (Gal). Het debat werd gemodereerd door politicologe Eline Severs (derde van links). demens.nu Magazine 23

24 Vrijwilligers van bij ons Het Levenshuis in Brugge Het LevensEinde InformatieForum (LEIF) West-Vlaanderen vormt samen met het Centrum voor Geboorteregeling en Seksuele Opvoeding Brugge het Levenshuis. Het is een gastvrije plek waar mensen ongeacht hun levensbeschouwing terechtkunnen met allerlei levensvragen, gaande van vóór de conceptie tot het levenseinde. Om dit te realiseren, wordt er nauw samengewerkt met demens.nu. Haar vrijwilligers zijn warme en gedreven mensen. Britt Finaut - foto s Isabelle Pateer - Otherweyes Ellen Kimpe (33) Vrijwilligerswerk doen bij het Levenshuis betekent voor mij het vervullen van een brugfunctie. Mensen komen naar mij met vragen en bezorgdheden rond het levenseinde. Het geeft voldoening om hen goed te informeren over hun rechten en een luisterend oor te bieden. Daarmee kan ik het verschil maken en dat is wellicht één van mijn grootste drijfveren om dit te doen. Nieke Daveloose (63) Mijn taken als verpleegkundige bij het Levenshuis verrijken mijn leven. Het is proberen aan te voelen waaraan iemand behoefte heeft en een klimaat scheppen van welbehagen en respect, want tijdens de laatste levensfase gaat het niet meer over hoogdravende dingen. Mensen verlangen dan naar rust. Anderzijds beroert elk sterven mij. 24 demens.nu Magazine

25 Vrijwilliger worden bij het Levenshuis Het Levenshuis is blijvend op zoek naar gemotiveerde vrijwilligers. Wil je zorgen voor een warm onthaal, mensen informeren, logistiek ondersteunen of zet je jezelf en/of jouw creatieve graag in ter bekendmaking van het Levenshuis? Neem dan zeker contact op via of Mariola Farina (62) Mijn partner koos om uit het leven te stappen door middel van euthanasie. Als ervaringsdeskundige breng ik mijn verhaal in het kader van de sensibilisatiecampagne rond waardig levenseinde. Op woensdag verzorg ik het onthaal in het Levenshuis. Ondertussen ben ik ook lid van de Raad van Bestuur en organiseer ik mee activiteiten, waaronder de benefieten voor LEIF West-Vlaanderen. Meer info: Andre Van Nieuwkerke (67) Als voorzitter draag ik met LEIF West-Vlaanderen bij aan meer menselijke waardigheid in onze samenleving. Samen met een gedreven team een kwalitatieve dienstverlening uitbouwen op het vlak van informatie rond waardig levenseinde, hulp bieden bij het uitklaren van levenseindevragen en het samenwerken bevorderen met andere zorgorganisaties ten bate van de patiënt, vormen daarbij de voornaamste beleidslijnen. Frank Declercq (60) Als huisarts, palliatief zorgarts, maar ook als mens ben ik altijd al geconfronteerd geweest met de levenseindeproblematiek. Een aantal onaangename confrontaties waren voor mij een extra motivatie om als LEIFarts te functioneren. Daarbij komt nog dat ik anderen niet datgene wil ontzeggen wat ik mogelijk later voor mezelf zou vragen. demens.nu Magazine 25

26 Roekoe Roekoe V ri j zi n ni g e b a r o m e t e r Deze barometer peilt naar de stand van de vrijzinnigheid vandaag. Pakken donkere regenwolken zich samen boven vrijdenkersland? Of geniet de kritische, open en vrije geest van een staalblauwe lucht en een stralende zon? Deze keer leert een blik op de barometer ons: Roept de houtduif keer op keer, dan komt er vast en zeker mooi weer. Christine Waterschoot Wim Distelmans laureaat Prijs Vrijzinnig Humanisme Tweejaarlijks honoreert de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV) een vooraanstaand humanist die in zijn leven en werk blijk heeft gegeven van een authentiek en vrijzinnig engagement. Dat gebeurt naar aanleiding van 21 juni, de Internationale Dag van het Humanisme. die in de concentratiekampen plaatsvonden. Nochtans is levensbeëindiging volgens de Belgische wet alleen mogelijk op verzoek van de patiënt. De dood bespreekbaar maken, Montaigne leerde het ons al: Wie mensen leert sterven, leert ze tevens leven. Dat tijdens de veertiende editie de prijs naar Wim Distelmans ging, is niet verwonderlijk. Zowel als oncoloog, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel, titularis van de Leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu en voorzitter van LEIF (LevensEinde InformatieForum) vraagt hij herhaaldelijk om begrip voor mensen die waardig willen sterven. Een werk van lange adem. Euthanasie kreeg in België in 2002 weliswaar een wettelijk kader, maar dat werd niet door iedereen geapprecieerd. Veel internationale pers en staatshoofden keken met onbegrip naar het maatschappelijk draagvlak dat in België ontstaan was voor euthanasie. Telkens lieten ze van zich horen, maar bij de uitbreiding van de wet in 2014 naar wilsbekwame minderjarigen, werden alle remmen losgegooid. Rusland overwoog een adoptieboycot, een Canadees vierjarig meisje riep koning Filip op om de wet niet te ondertekenen en euthanasie werd gelinkt aan de beslissing van een Deense zoo om een overtollige giraf te doden. Toen professor Distelmans in het najaar van 2014 een studiereis naar Krakau en Auschwitz-Birkenau organiseerde, kreeg hij de Britse pers over zich heen. Zij linkten euthanasie aan de moorden Wim Distelmans foto Jeroen Vanneste 26 demens.nu Magazine