POST ZEG Wat is de oudste postzegel? Hoe worden postzegels gemaakt? Hier lees je er alles over. Handig voor je werkstuk of spreekbeurt!

Transcriptie

1 POST Wat is de oudste postzegel? Hoe worden postzegels gemaakt? Hier lees je er alles over. Handig voor je werkstuk of spreekbeurt! 1 Waarom zijn er postzegels? 2 Soorten postzegels 3 Hoe worden postzegels gemaakt? 4 Verzamelen van postzegels 5 Vervalsingen ZEGELS 6 Verder lezen en kijken Den Haag

2 Waarom zijn er postzegels? 1 Als je een brief of kaart aan je opa, oma, vriendje of vriendinnetje wilt versturen, dan koop je een postzegel. Deze plak je op de brief, je doet hem in de brievenbus en de postbode bezorgt jouw bericht. Met de postzegel op je brief betaal je aan TNT Post voor het bezorgen van de post. Iedere dag versturen we in Nederland ongeveer 17 miljoen brieven, kaarten en pakjes. Als we al deze brieven achter elkaar leggen ontstaat er een rij van ruim drieduizend kilometer. De brieven die vóór zes uur s avonds gepost zijn, worden de volgende dag al bezorgd. Je kunt postzegels gebruiken maar je kunt ze ook verzamelen. Miljoenen mensen over de hele wereld verzamelen postzegels. De mooie en bijzondere afbeeldingen op postzegels zijn vaak kleine kunstwerken. Ook vertellen postzegels van alles over het land waar ze vandaan komen. Voordat er postzegels zijn Zolang er mensen zijn, wordt er gecommuniceerd. Al vanaf de Middeleeuwen maken we daarbij gebruik van brieven. Eerst worden deze geschreven op perkament, en vanaf de 16de eeuw op papier. Er is dan nog lang niet zoveel post als nu, omdat alleen rijke mensen leren lezen en schrijven. De brieven die er zijn worden op onregelmatige tijden meegenomen door reizende kooplieden of rondtrekkende muzikanten. Later nemen belangrijke mensen eigen boden in dienst om de post te bezorgen. Door de groei van de steden en de opkomst van de handel komt er meer post. Steeds meer boden lopen vaste routes, bijvoorbeeld van Rotterdam naar Delft. De prijs die je hiervoor moest betalen hangt af van de afstand die de brief moet afleggen. Soms is het tarief voor het verzenden van een brief van Den Haag naar Maastricht zelfs anders dan van een brief van Maastricht naar Den Haag. De bode of de postmeester schrijft met een potlood het bedrag op de brief. Als de brief bij jou wordt bezorgd, betaal je de postbode. Je betaalde dus niet van te voren maar je opa of oma die jouw brief kreeg moest betalen! De kosten voor het vervoer van een brief liggen in de 17de eeuw tussen de twee en vijf stuivers. Een arbeider verdient ongeveer een gulden per week, daar moet een heel gezin van leven. Het is duidelijk dat het krijgen van een brief in die tijd een kostbare aangelegenheid is. Cijferzegels

3 De eerste postzegel Groot-Brittannië is het eerste land ter wereld dat postzegels gaat gebruiken. Sir Rowland Hill doet een onderzoek naar de prijzen van de postbezorging over verschillende afstanden. Hij adviseert de Engelse posterijen om over te gaan tot één gelijk tarief, dat van vooruitbetaling. Niet iedereen is een voorstander van dit idee, je weet immers nooit of de brief goed aankomt. Misschien deed een postbode zijn best niet, en dan had je voor niks betaald! Toch besluiten de Engelse posterijen om het idee van Sir Rowland Hill ui te voeren. In 1840 wordt de eerste postzegel uitgeven. Deze heeft een waarde van één Engelse penny. Op deze postzegel staat het portret van de Engelse koningin Victoria. De kleur van de postzegel is zwart. De naam van het land staat niet op de postzegel, er waren immers nog geen andere landen die dit deden. Tegenwoordig staat er op de Engelse postzegels trouwens nog steeds geen landnaam. Al in 1841 besluit Groot- Brittannië nieuwe postzegels in een andere kleur te drukken, omdat de zwarte inkt van het stempel dat gebruikt wordt om de postzegel ongeldig te maken, niet goed te zien is op zwarte postzegels. De eerste Nederlandse postzegel Het duurt nog twaalf jaar voordat Nederland postzegels gaat gebruiken. Op de eerste Nederlandse postzegel uit 1852 is het portret van koning Willem III te zien. Ook staat er op deze postzegel de tekst postzegel en de waarde maar niet de naam van het land. De eerste Nederlandse postzegel is uitgegeven in een serie van drie: een blauwe van vijf cent, een rode van tien cent en een oranje van vijftien cent. Een belangrijk verschil tussen de eerste postzegels en de postzegels van nu zijn de karteltjes van de scheurranden. De eerste postzegels hebben deze karteltjes niet want ze werden met een schaar uit het vel geknipt. Eerste Nederlandse postzegel (1852)

4 3 vraagjes aan: Naam: Harriët van der Veen Beroep: conservator moderne postwaarden en grafische vormgeving Museum voor Communicatie Hobby s: tekenen, dansen 1. Verzamelt u postzegels? Niet als hobby. In mijn werk als conservator wel: wij krijgen als Museum voor Communicatie (het voormalige PTT Museum) alle Nederlandse postzegels van TNT Post (vroeger PTT Post). Daarbij verzamel ik dan al het materiaal dat is gemaakt tijdens de totstandkoming van die postzegels. Iemand die een postzegel ontwerpt maakt altijd verschillende schetsen die TNT Post te zien krijgt. TNT Post selecteert daar dan één uit die ze het mooist vinden. Daar maken ze de postzegel van. Al die andere schetsen die niet uitgekozen worden heeft het Museum voor Communicatie ook in de collectie. 2. Wat is er zo bijzonder aan postzegels? Postzegels zijn waardepapieren: je kunt er mee betalen voor de dienst die TNT Post je levert. En wat ook heel bijzonder is: op dat hele kleine stukje papier wordt vaak op een heldere en leesbare manier een heel verhaal verteld. 3. Wat is de meest bijzondere postzegel die u ooit heeft gezien? De meest bijzondere postzegel vind ik: de Blauwe Mauritius. Die maakt onderdeel uit van de collectie van het Museum voor Communicatie en is heel bijzonder omdat het een hele dure postzegel is. Dat komt omdat er maar 4 ongebruikte exemplaren van die specifieke postzegel over zijn in de wereld, en heel veel verzamelaars willen die postzegel graag hebben. En als iedereen iets wil hebben, dan wordt dat product natuurlijk heel duur.

5 Soorten postzegels 2 Permanente postzegels Postzegels hebben een vastgestelde waarde, de waarde die erop gedrukt staat. Een postzegel die je koopt voor 44 cent, kun je later weer verkopen voor 44 cent. Je kunt ze een beetje vergelijken met geld. Op munten zie je het portret van de koningin en op postzegels soms ook. Er bestaan ook postzegels met alleen cijfers. Ze zijn er in verschillende waarden en kleuren. De postzegels met de afbeelding van koningin Beatrix en de cijferpostzegels kun je altijd op het postkantoor kopen. We noemen ze de permanente postzegels. Bijzondere postzegels Naast de permanente postzegels worden er ieder jaar bijzondere postzegels uitgegeven. Dit zijn postzegels met een toeslag of postzegels zonder toeslag. Voorbeelden van postzegels met een toeslag zijn de zomerpostzegels en de kinderpostzegels. Naast de gewone frankeerwaarde betaal je voor deze postzegels nog een extra bedrag. Dat extra bedrag gaat naar een goed doel. Op de postzegel staat dan bijvoorbeeld cent. De toeslag van de zomerpostzegels wordt sinds 1933 gebruikt voor ouderen. De zomerpostzegels en de kinderpostzegels komen ieder jaar terug. De bijzondere postzegels zonder toeslag worden uitgegeven bij een speciale gelegenheid, bijvoorbeeld de Olympische Spelen. Ook kan de postzegel gebruikt worden om ergens de aandacht op te vestigen zoals Bedreigde diersoorten. Soms worden er bijzondere zegels uitgegeven voor speciale post, zoals de geboortezegels die je op een geboortekaartje kunt plakken. Verder kun je tegenwoordig je eigen foto of tekening laten afdrukken op een postzegel. Deze postzegels worden Persoonlijke postzegels genoemd. (kijk op Kinderpostzegels De kinderpostzegels zijn de bekendste bijzondere postzegels. De meeste kinder - postzegels worden door leerlingen van de basisschool langs de deur verkocht. De kinderpostzegels worden zo genoemd omdat de toeslag die je voor de postzegels betaalt, terecht komt bij kinderen die het een stuk minder goed hebben dan de meeste andere kinderen. Vroeger waren dat alleen Nederlandse kinderen. Tegenwoordig gaat een groot deel van het geld naar kinderen in de Derde Wereld en Oost-Europa.

6 Kinderpostzegels uit 1989 De eerste kinderpostzegel is in 1924 uitgegeven. Ieder jaar komt er een nieuwe serie kinderpostzegels uit. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kinderpostzegel een aantal keren niet uitgegeven. Het Comité Kinderpostzegels besloot toen om niet mee te werken omdat de Duitse bezetter wilde bepalen wat er met de winst gebeurde. Vanaf 1945 zijn er ieder jaar weer kinderpostzegels gemaakt. Op de afbeeldingen van de kinderpostzegels staat het kind telkens centraal. Spelende kinderen, kinderen met dieren, portretten van kinderen, kinderen en kunst, kindertekeningen, kinderen en speelgoed, etc. De uitgifte van postzegels Ieder jaar komt er in Nederland een aantal nieuwe postzegels bij. Deze kun je gebruiken naast de permanente postzegels. De meeste van deze nieuwe postzegels zijn tijdelijk te koop. TNT Post krijgt ieder jaar veel verzoeken van bedrijven, instellingen, verenigingen en stichtingen die graag op een postzegel voor willen komen. Uit de stapel met aanvragen voor een postzegel, kiest TNT Post een aantal onderwerpen dat op een postzegel kan komen. Er wordt gekeken of een onderwerp interessant is voor veel mensen. Om voor een afbeelding op een postzegel in aanmerking te komen moet je al snel een jubileum van 50 of 100 jaar te vieren hebben. Bijvoorbeeld de postzegel van 100 jaar Nederlandse Mycologische Vereniging (die doet onderzoek naar paddenstoelen). Onderwerpen die voor groepen mensen pijnlijk of vervelend zijn worden vermeden. De onderwerpen en de afbeeldingen op een postzegel zijn zo neutraal mogelijk. De uitgifte van een of meerdere postzegels die bij elkaar horen en op hetzelfde moment worden uitgegeven, heet een emissie.

7 Postzegel ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Nederlandse Spoorwegen (1989) 3 vraagjes aan: Naam: Harriët van der Veen Beroep: conservator moderne postwaarden en grafische vormgeving Museum voor Communicatie Hobby s: tekenen, dansen 1. Hoe wordt een belangrijke postzegel beveiligd? Door de beveiligingsmedewerkers van het museum en door speciale beveiligingsapparatuur. 2. Als u een postzegel zou mogen ontwerpen, hoe zou die eruit zien? Dat zou een postzegel worden met heldere kleuren en goed leesbare letters. 3. Waarom zit er een kartelrandje aan een postzegel? Postzegels moeten kunnen worden losgescheurd van elkaar. Daarom worden postzegelvelletjes voorzien van een perforatie: een lange rij met kleine gaatjes. Daarlangs kun je de postzegel afscheuren. Wat er dan op de postzegel overblijft is een kartelrandje.

8 Hoe worden postzegels gemaakt? 3 Het maken van postzegels kun je verdelen in twee stappen: het ontwerpen en het drukken. Stap 1 het ontwerpen Als het onderwerp bekend is, kiest TNT Post een ontwerper. De adviseurs van TNT Post hebben veel contacten met kunstenaars en ontwerpers. Bij het ontwerpen van een postzegel komt veel meer kijken dan je denkt. Je moet bijvoorbeeld rekening houden met: de vorm; de meeste postzegels zijn rechthoekig, maar sommige zijn vierkant of zelfs driehoekig of ruitvormig. het formaat; postzegels zijn ongeveer 3,5 x 2 cm. de tekst; de waarde van de postzegel en het woord Nederland zijn teksten die altijd op een postzegel moeten voorkomen. Vanaf 1 juli 2010 is de waarde vervangen door een code: 1 voor lichtere brieven, 2 voor iets zwaardere brieven, Europa en Wereld voor post naar het buitenland. Soms moet er ook het jaartal bij. de plaats van de afbeelding; komt de afbeelding liggend of staand op de postzegel. geen zwarte vlakken gebruiken; want dan is de stempel straks niet meer zichtbaar. Zodra de ontwerper enkele ontwerpen voor de nieuwe postzegel af heeft, gaat hij overleggen met TNT Post. Samen kiezen ze één ontwerp uit, om verder te gebruiken. De ontwerper kan gebruik maken van verschillende technieken zoals fotografie, tekenen en schilderen of een combinatie hiervan. Als het ontwerp is De ontwerper kiest welk stukje van de foto op de postzegel komt. Zo is de postzegel geworden! (1989)

9 goedgekeurd, maakt de ontwerper werktekeningen voor de postzegel. Dit zijn tekeningen met de exacte maten en de goede afbeeldingen, zodat de drukker precies kan zien wat hij moet doen. Deze tekening is vaak zesmaal zo groot als de echte postzegel. Stap 2 het drukken De drukker maakt van de werktekeningen een drukproef op ware grootte. De drukproef wordt door verschillende mensen beoordeeld. Veranderingen en verbeteringen kunnen nog doorgegeven worden, waarna de drukker een nieuwe drukproef maakt. Pas als de drukproef door iedereen is goedgekeurd, begint de drukker met drukken. Het drukken van een postzegel is een vak apart. In Nederland wordt een aantal postzegels gedrukt bij Joh. Enschedé Security Printing BV in Haarlem. Hier worden sinds 1866 postzegels gedrukt. Ook worden er Nederlandse postzegels in het buitenland gedrukt. Het bijzondere van drukken van waardepapieren, zoals postzegels en geld, begint al bij de keuze van het papier waarop gedrukt wordt. Hier worden verschillende eisen aan gesteld. Een tijd lang is er voor postzegels papier met een watermerk gebruikt. Dit is om het papier meer waarde te geven en het namaken van postzegels moeilijker te maken. Een watermerk in het papier kun je zien door het papier tegen het licht te houden; de lichte plekken zijn het watermerk. Op papiergeld zit altijd een watermerk, maar op postzegels komen watermerken bijna niet meer voor. Als herkenningsteken voor postzegels zit op de kant van het papier waar de afbeelding komt, een gladde lichtgevende laag. Deze laag is met een speciale lamp te herkennen. Door deze laag kan een machine de post bij het sorteren allemaal met de postzegel rechtsboven te zetten. Zo kunnen de poststukken automatisch worden gestempeld. Ongeldige of nagemaakte postzegels vallen hierbij vanzelf door de mand. Op de achterkant van het papier wordt een gomlaag aangebracht, waardoor de postzegels later gemakkelijk op te plakken zijn. Het papier gaat door een grote bak met lijm, die een dun laagje gom achterlaat. Het papier voor postzegels zit op een grote rol, die nog bedrukt moet worden. Voor een kleurenafbeelding zijn minimaal vier verschillende kleuren drukinkt nodig: geel, magenta (=roze-rood), cyaan (=blauw) en zwart. Met deze vier kleuren kun je alle kleuren van de regenboog maken. Het afwerken Als het drukken klaar is, krijgen de postzegels nog randen met gaatjes zodat ze makkelijk los te scheuren zijn. Dan hoeven we ze niet met een schaar uit de vellen te knippen, zoals bij de eerste postzegels. De kartelrandjes die je na het scheuren ziet heet de tanding. Er zijn ook vellen met zelfklevende postzegels. Deze vellen worden gestanst, zodat je de stickers van de ondergrond kunt halen. De postzegels zijn nu nog niet klaar voor de verkoop. Eerst moeten de vellen of rollen nog in het juiste formaat gesneden worden. De postzegelvellen worden

10 daarna één voor één gecontroleerd. Er wordt hierbij gekeken naar het drukwerk; zijn de kleuren goed, passen alle kleuren goed aan elkaar, zitten er geen vlekjes op, etc. maar ook de gaatjesranden krijgen een controle; zitten ze wel recht op de postzegels? De vellen worden vergeleken met de goedgekeurde drukproef. Pas als deze controles zijn uitgevoerd, telt een speciale telmachine de vellen, waarna ze worden verpakt. De vellen met postzegels die niet goedgekeurd zijn, verdwijnen niet zomaar in de prullenmand. Deze vellen worden eerst geteld en daarna versneden in kleine stukjes, om te voorkomen dat ze toch verkocht worden. Bijzonderheden Na al deze aandacht en controles, zou je denken dat er alleen maar exact dezelfde postzegels zijn. Toch is dat niet altijd waar en dat maakt postzegels verzamelen voor veel mensen bijzonder. Deze mensen zoeken naar postzegels die anders zijn. Dit kunnen misdrukken zijn, maar ook ontwerpfouten. Een misdruk is bijvoorbeeld het afdrukken van de verkeerde kleur, bijvoorbeeld groen in plaats van rood, of het ondersteboven drukken van de afbeelding. Deze misdrukken komen voor op alle gelijktijdig gedrukte vellen. We spreken hier van een constante misdruk. Een De Blauwe Mauritius uit 1847 stofdeeltje op de drukpers kan ook een vlek veroorzaken. Als dit stofdeeltje tijdens het drukken weggehaald is, komt de vlek niet op alle vellen voor. Deze misdruk wordt een inconstante misdruk genoemd. Behalve fouten bij het drukproces kunnen er ook fouten door de ontwerper gemaakt zijn. Bijvoorbeeld een afbeelding van de ontdekkingsreiziger Columbus met een telescoop in zijn handen, terwijl de telescoop pas veel later is uitgevonden. Met de eerste postzegel van het eiland Mauritius is ook iets aan de hand. Er staat Post Office (= postkantoor) op. Na een jaar besloten ze dat er Post Paid (= port betaald) op moest staan. Van de postzegels met Post Paid er op zijn er vele duizenden gemaakt, maar die met Post Office is heel zeldzaam. En de ongestempelde zijn helemaal zeldzaam! Van de eerste Blauwe Mauritiuspostzegel uit 1847 zijn nog maar vier ongestempelde exemplaren op de hele wereld bekend. Eén ervan is in het bezit van het Museum voor Communicatie.

11 Verzamelen van postzegels 4 Postzegels verzamelen is een populaire hobby. Dat is niet zo vreemd als je ziet dat iedereen weleens een brief of een kaart met daarop een postzegel krijgt. In Nederland zijn er meer dan een miljoen mensen die postzegels verzamelen. Hoe verzamel je postzegels? Een postzegelverzameling kun je op verschillende manieren beginnen. Het makkelijkst is het, om alle brieven en kaarten die je thuis krijgt te bewaren. De postzegels knip je van de enveloppe af. Later week je de postzegel voorzichtig van het stukje enveloppe af. Dit kun je doen door de stukjes papier in een bak met water te leggen. Na een tijdje kun je de postzegels voorzichtig los halen. De natte postzegels zijn erg kwetsbaar, ze moeten na het afweken op een vloeipapiertje of keukendoek drogen. Als de postzegels droog zijn, leg je ze tussen papier onder een zwaar boek, zodat ze niet krom trekken. De gedroogde postzegels berg je op in een postzegelalbum. Als je alleen op deze manier postzegels verzamelt kost je hobby bijna geen geld, want je hebt alleen een insteekalbum en een pincet nodig om de postzegels voorzichtig beet te pakken. Een nadeel is dat het bijna niet lukt om op deze manier een verzameling compleet te maken. Wat je kunt doen is al je dubbele postzegels in een apart album stoppen en die ruilen met je vriendjes of op ruilbeurzen. Je kunt ook lid worden van een postzegelvereniging, die vaak verschillende activiteiten heeft voor filatelisten, zoals postzegelverzamelaars worden genoemd. Veel postzegelverenigingen hebben een speciale jeugdafdeling. Een andere manier om aan je verzameling te werken is door postzegels te kopen. Alle nieuwe postzegels zijn te koop op het postkantoor of bij de Collect Club van TNT Post. Sommige grote postkantoren hebben zelfs een speciaal loket voor verzamelaars met informatie en alle nieuwe postzegels. Bij postzegelhandelaren kun je terecht voor oude en nieuwe postzegels. Als je op zoek bent naar bijzondere postzegels kun je naar postzegelbeurzen en postzegelveilingen gaan. Je kunt hier van verschillende handelaren postzegels kopen. De meeste veilingen zijn alleen interessant voor ervaren verzamelaars. Duitse postzegels

12 Postzegelcatalogus Een handig hulpmiddel bij het verzamelen is de postzegelcatalogus. In de postzegelcatalogus kun je vinden welke postzegels in welk land zijn uitgegeven. Je kunt dus opzoeken welke postzegels nog ontbreken in je verzameling. Ook staan in de meeste postzegelcatalogi de prijzen van postzegels vermeld. Je kunt zien wat het ongeveer kost om je verzameling aan te vullen of wat je verzameling waard is. Bekende postzegelcatalogi zijn: de NVPH-catalogus (Nederlandsche Vereeniging van Postzegelhandelaren), de Stanley Gibbons uit Groot-Brittanië, de Michel uit Duitsland en de Yvert en Tellier catalogus uit frankrijk. Soorten verzamelingen Als je van postzegels verzamelingen een echte hobby wilt maken, kun je proberen alle postzegels te verzamelen. Terwijl je hiermee bezig bent, ontdek je al snel dat het onmogelijk is om zo n verzameling compleet te krijgen. Daarom moet je een grens trekken om het gebied dat je wilt verzamelen. Een veelgebruikte onderverdeling bij het postzegels verzamelen is een verzameling per land of per thema. Zo kun je alle Franse postzegels verzamelen, of zo veel mogelijk Japanse. Een themaverzameling kan bijvoorbeeld gaan over vogels, zoogdieren, schepen, treinen, kunst of sport. Een themaverzameling is zo groot te maken als je zelf wilt. Als je postzegels met plaatjes van vogels wilt verzamelen ben je nog wel even bezig: het zijn er meer dan 7500! Wat je ook kunt doen, is een verhaal vertellen met je verzameling. Bijvoorbeeld de geschiedenis van de Olympische Spelen met de oorsprong in Griekenland, de moderne Olympische Spelen en de later ingevoerde Zomer- en Winter Spelen. Maar ook de Jeugd Olympische dagen of de Paralympics, de Olympische Spelen voor gehandicapte sporters, zijn terug te vinden op postzegels. Zo n bijzondere themaverzameling vraagt veel onderzoek. Je moet verschillende postzegelboeken gebruiken om op te zoeken welke postzegels er over het door jou gekozen thema zijn uitgegeven. Het verzamelen van deze postzegels is vaak een stuk lastiger, maar je komt veel te weten over je thema. Laatste vraag aan: Naam: Harriët van der Veen Beroep: conservator moderne postwaarden en grafische vormgeving Museum voor Communicatie Hobby s: tekenen, dansen 1. Zijn er verschillende maten postzegels? Ja, er zijn heel veel verschillende maten postzegels. Er zijn zelfs wel eens driehoekige postzegels uitgegeven. Maar ze passen natuurlijk wel altijd op een brief of een ansichtkaart.

13 Vervalsingen 5 Geld en beroemde kunstwerken worden wel eens vervalst. Postzegels ook! Dit is handig gratis een brief te kunnen versturen, maar het wordt vaker gebruikt om verzamelaars op te lichten en veel geld te verdienen Een heel beroemde vervalser is Jean de Sperati. Hij leeft van 1884 tot 1957 in Frankrijk. Hij vervalst postzegels om ze verkopen aan verzamelaars. Bij toeval worden zijn vervalsingen ontdekt door de Franse douane als ze een pakket met vervalste postzegels controleren. De douane denkt dat het echte postzegels zijn en wil belasting heffen. Omdat Jean de Sperati geen belastinggeld wil betalen vertelt hij snel dat het nagemaakte postzegels zijn. Hij hoeft weinig belasting te betalen, maar hij krijgt wel een hoge boete voor het vervalsen. In totaal heeft Jean de Sperati meer dan vijfhonderd postzegels vervalst. Nadat zijn vervalsingen bekend zijn geworden, heeft hij zijn voorraad en zijn gereedschap verkocht aan een Engelse postzegelvereniging. Een andere bekende vervalser is Francois Fournier die rond 1900 zijn postzegels te koop aanbiedt aan verzamelaars die niet voldoende geld hebben voor de originelen. Fournier noemt zichzelf geen vervalser. De postzegels die hij maakt beschouwt hij als kunstwerken. Om te voorkomen dat postzegels vervalst worden, krijgen ze tegenwoordig kenmerken zoals watermerken of lichtgevende tekens. Ook een ingewikkeld ontwerp kan het vervalsen van postzegels moeilijk maken. Kinderpostzegel (1966)

14 Verder lezen en kijken 6 Postzegels kijken Museum voor Communicatie Zeestraat AD Den Haag tel Let op : in het museum zijn niet altijd postzegels te zien. Soms moet je een afspraak maken om ze te kunnen bekijken. Bel dus even van te voren. Musée de la Poste 34 Boulevard de Vaugirard Parijs, Frankrijk Museum für Kommunikation Schaumainkai Frankfurt/Main, Duitsland andere musea over communicatie in Duitsland Kinderpostzegel (1966) Om te lezen Mijn hobby Postzegels, Michael Briggs, Casterman (1993). ABC van het postzegels verzamelen, Stichting voor het Philatelistisch Jeugdwerk in Nederland, 7de geheel herziene druk (Utrecht 1999). Handige adressen voor postzegelverzamelaars TNT Post Collect Club: Postbus RN Groningen

15 Nederlandse Vereniging van Postzegelhandelaren Weteringkade AL Den Haag Jeugdfilatelie Nederland: Postbus HA Utrecht Lied, al die postzegels Kinderpostzegel (1966)