NIET-LIMITATIEVE ASPECTEN VAN DE THEMA S BINNEN DE VERSCHILLENDE THEMAVELDEN
|
|
- Sonja de Ridder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 THEMAVELD 5 : Mooi «anders». Leven zonder vooroordelen. Het recht op gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid. Bescherming tegen discriminatie - artikel 2. Alle rechten gelden voor alle kinderen, zonder enige uitzondering. De staat is verplicht kinderen te beschermen tegen elke vorm van discriminatie en dient zich actief in te zetten voor de bevordering van de rechten van kinderen. Normaal is anders : Iedereen is anders. Wie om zich heen kijkt, ziet dat ieder mens verschillend is, niet alleen van uiterlijk, maar ook van karakter, temperament en mogelijkheden. Verschillen vragen om een positieve waardering, omdat we daardoor kennis kunnen maken met het unieke van de mensen. Niemand is gelijk aan de ander en toch scheren we mensen vaak over één kam, vergeten we dat kenmerken van een groep niet automatisch voor elk individu gelden. Iedereen generaliseert. Iedereen is geneigd om anderen te beoordelen zonder de ander te kennen. Velen reageren en oordelen intuïtief en primair op nieuwe gezichten. Generalisaties leiden gemakkelijk tot stereotype beeldvorming, tot het plakken van etiketten en tot vooroordelen. Als we vooroordelen gaan verwoorden, doen we de ander tekort. Als we naar onze vooroordelen gaan handelen, leidt dit tot discriminatie. Onderwijs kan een bijdrage leveren aan een manier van denken en handelen, die gericht is op een grotere mate van gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid. Niet alleen in de eigen leefomgeving, maar wereldwijd. Indien we dat vertalen naar een doelstelling, dan luidt deze als volgt : het bewust worden en tegengaan van vooroordelen en etnocentrisme door het bevorderen van een nieuwsgierige, open en tolerante houding voor mensen in de eigen omgeving en elders in de wereld. Het stimuleren van een actieve en onderzoekende houding bij kinderen en het leren stellen van vragen over het waarom en waartoe, spelen een belangrijke rol bij het tegengaan van vooroordelen. De bewustwording en het tegengaan van vooroordelen is onlosmakelijk verbonden met het bevorderen van een open en tolerante houding ten opzichte van andere mensen. We moeten streven naar een manier van denken en handelen die gericht is op een grotere mate van gelijke kansen voor iedereen en rechtvaardigheid, niet alleen in eigen land, maar wereldwijd. Daarom moeten we kinderen inzicht bieden in de achtergronden van vooroordelen, discriminatie en het zondebokverschijnsel. Hen uitdagen antwoorden te bedenken, meningen te geven en oplossingen te zoeken. Een eigen cultuur : taal, leefgewoonten, feesten, kunst, levensbeschouwingen, Het is belangrijk dat kinderen kennis en inzicht verwerven over zichzelf en hun eigen culturele achtergronden en waarden. De persoonlijke identiteit vormt de basis voor een nieuwsgierige houding naar en respect voor mensen die vanuit andere culturele achtergronden en andere waarden denken en handelen. Het beleven en waarderen van de persoonlijke identiteit wordt als een voorwaarde gezien om de ander, die anders is, te ontmoeten en te leren waarderen. Juist vanuit een eigen identiteit kunnen mensen hun cultuur relativeren en met andere mensen samenleven. Kinderen moeten een eigen plek in een wereld vol verschillen zien te verwerven. Het verwerven van kennis en inzicht over zichzelf en hun eigen culturele achtergronden en waarden vormt de basis voor een nieuwsgierige houding naar en respect voor mensen die vanuit een andere culturele achtergrond en andere waarden denken en handelen. Themaveld 5 pag. 1
2 Een volgende stap is kennis en inzicht verwerven over andere culturen. Kinderen een juister en genuanceerd beeld geven over andere culturen (wonen, muziek, voeding, kleding, feesten, taal, verhalen, spel, gebruiken, waarden, ). Leefwerelden van kinderen dichter bij elkaar brengen. Het bevorderen van een positieve houding t.o.v. meertaligheid, etnische en culturele diversiteit. Kinderen afkomstig uit minderheidsgroepen - artikel 30. Kinderen afkomstig uit minderheidsgroepen hebben het recht hun eigen cultuur te beleven, hun eigen godsdienst te belijden en hun eigen taal te spreken. Vooroordelen, stereotypen, racisme, seksisme en discriminatie Vanuit de waardering voor elkaars identiteit kan ruimte ontstaan om te onderzoeken hoe de ongelijke behandeling van groepen mensen in onze samenleving aanwezig is. Uiteraard moet dat onderzoek aangepast worden aan de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van de kinderen. De leerlingen moeten de achtergronden van vooroordelen, racisme, seksisme, discriminatie en het zondebokverschijnsel leren kennen, ze moeten in staat zijn om voorbeelden te noemen en deze maatschappelijke verschijnselen te plaatsen in hun leefwereld. Naast kennis en inzicht, moeten de activiteiten handelingsperspectief bieden. De kinderen moeten in staat gesteld worden om in hun eigen leefomgeving concreet aan de slag te gaan. Beelden en beeldvorming Hoe wordt onze beeldvorming over «anderen» beïnvloed? De eerste beïnvloeding komt van het gedrag van mensen uit onze directe leefomgeving (familieleden, buren, vrienden, leerkrachten, ), dat dikwijls onbewust wordt overgenomen. Later nemen kinderen en jongeren, maar ook heel wat volwassenen, stereotype opvattingen over uit de media (boeken, televisie, films, tijdschriften, kranten, strips, ). Zelfs de afwezigheid in de media van bepaalde groepen (b.v. etnische minderheden, gehandicapten, homoseksuelen, ) kan de indruk wekken dat deze groepen minder waard zijn in onze samenleving. Om de aandacht van kijkers, luisteraars, lezers te trekken, is men in de media vaak uit op sensationele verhalen en rampen. Dat laat de indruk na dat bepaalde sociale eenheden / landen verzinken in problemen of dat bepaalde sociale entiteiten de oorzaak zijn van heel wat moeilijkheden. Goed bedoelde campagnes van hulporganisaties om geld in te zamelen voor projecten, kunnen in sommige gevallen eveneens de stereotypen nog versterken. Tevens moeten we ons, in lessen multiculturele opvoeding, ervoor hoeden op een oppervlakkige manier de nadruk te leggen op het exotische van een cultuur (b.v. muziek, kleding, voeding). Hierdoor worden vooroordelen eerder versterkt dan afgebroken. In sommige gevallen legt multicultureel lesmateriaal uitsluitend de nadruk op aspecten uit het verleden van een land, terwijl in werkelijkheid culturen zich voortdurend aanpassen aan nieuwe omstandigheden. In andere gevallen probeert men negatieve stereotypen te vervangen door positieve, waardoor de leerlingen weer geen juist beeld krijgen over andere culturen / sociale entiteiten. Ook hoe bepaalde feiten uit het verleden, de geschiedenis, worden weergegeven bepaalt eveneens onze beeldvorming. Een eeuwenlange geschiedenis van veroveringen en kolonialisme bijvoorbeeld heeft ons met andere volkeren, culturen, talen en religies in contact gebracht, maar door de verhouding overheerser overheerste heeft dat tot een bepaalde Themaveld 5 pag. 2
3 eenzijdige beeldvorming geleid, die zich tevens uit in bepaalde maatschappelijke structuren en instellingen. Veroverde culturen werden / worden vaak beschouwd als primitief en onbeschaafd. Deze benadering is hardnekkig omdat ze ontstaat vanuit het gevoel, de idee, dat de «westerse beschaving» het summum is van beschaving en dat alle andere culturen dan wel niet altijd minderwaardig zijn, maar dan toch wel minder beschaafd en minder ontwikkeld. Ook wat we menen waar te nemen, beantwoordt niet altijd aan de werkelijkheid. Die is soms anders dan ze lijkt. Vergissen is menselijk en komt regelmatig voor. Tevens is het zo dat wat mensen waarnemen, ze verschillend kunnen interpreteren. Bron : Handleiding VOOROORDELENKOFFER, Stichting Vredeseducatie Utrecht. De ANDERE KIJKdoos, Stichting Vredeseducatie Utrecht. Opvoeden tot Wereldburger 1. Gehandicapte kinderen - artikel 23 Elk gehandicapt kind heeft het recht op aangepaste zorg, onderwijs en training, waardoor het in staat is een bevredigend, volwaardig en behoorlijk leven te leiden, de zelfstandigheid van het kind wordt bevorderd en het kind actief kan deelnemen aan de samenleving. Ben je normaal? Ben je een standaardmens? De mens met alle zintuigen en alle ledematen wordt als volmaakte mens aangezien. In de oertijd was dat een noodzaak om in leven te blijven. Lang gold het recht van de sterkste. In sommige regimes (o.a. het nazi-regime) werden / worden gehandicapten massaal opgesloten en / of gesteriliseerd, omdat het systeem ze als lastposten en minderwaardig beschouwde / beschouwt. Maatschappelijke integratie kost veel inspanningen en is duur zowel voor de gehandicapte en zijn familie als voor de maatschappij. Maar een humane samenleving zal de nodige inspanningen leveren om gehandicapten de aangepaste zorgen, onderwijs en training te geven, waardoor hun zelfstandigheid bevorderd wordt, ze een bevredigend, volwaardig en behoorlijk leven kunnen leiden en zo actief mogelijk aan het maatschappelijk leven kunnen participeren. Dat is zorgethiek. Andersvaliden zijn niet noodzakelijk zielig, meelijwekkend of beklagenswaardig. Ook zij leren, spelen, stoeien, werken, denken, voelen, beleven, Ze zijn «anders», maar gelijkwaardig en hebben recht op een gelijkwaardige behandeling en benadering, zonder overcompensatie. Elk mens is gewoon anders ; sommigen kunnen niet lopen of zien, anderen kunnen andere dingen niet. Er zijn voor iedereen verschillende omstandigheden; er zijn geen verschillende kinderen / mensen. We dienen de leerlingen hiervan bewust te maken. Zien we de mens of enkel zijn handicap? Als we iets willen weten van een gehandicapte, durven we dat aan de gehandicapte zelf vragen of vragen we het aan zijn ouders of begeleider? We zijn wel altijd bereid om iets te doen voor een gehandicapte, maar durven we aan een gehandicapte hulp vragen? Niet om hem een goed gevoel te geven, maar gewoon omdat hij het even goed of beter kan dan wij. Hij kan misschien niet lopen, maar haalt de beste punten van de klas voor taal en rekenen; hij kan misschien niet zien, maar maakt de mooiste gedichten, Tevens moeten we de leerlingen sensibiliseren voor het feit dat kinderen met een handicap andere problemen en soms andere percepties hebben. Blind zijn, slechtziend zijn, doof en/of stom zijn, mongool zijn, lichamelijk of geestelijk gehandicapt zijn, heeft als gevolg dat er Themaveld 5 pag. 3
4 anders omgegaan wordt met anderen en dat er op een andere, maar evenwaardige manier, geleerd en geleefd moet worden. Een positieve houding t.a.v. elke gehandicapte is van groot belang. We kunnen kinderen inzichten laten verwerven in de extra inspanningen die een gehandicapt kind moet opbrengen om vaardigheden en kennis te ontwikkelen. We kunnen kinderen trachten te laten ervaren wat het betekent om in onze samenleving gehandicapt te zijn. Vanuit de kennis en het inlevingsvermogen van kinderen in de moeilijkheden, mogelijkheden en beperkingen van gehandicapten, kunnen we trachten een fijngevoelige en respectvolle manier van omgaan met mensen met een handicap trachten te stimuleren. Tevens kunnen we kinderen zich ervan bewustmaken dat niet alle handicaps aangeboren zijn. Zorg en voorzichtigheid voor het eigen lichaam en dat van anderen kunnen ontwikkeld worden vanuit deze kennis. We kunnen de kinderen andere methoden van leren, lezen, spreken, horen laten ontdekken: brailleschrift, gebarentaal,... Het nut van alle zintuigen leren inzien. Andere communicatiemethoden ontdekken en leren ontcijferen en gebruiken. We kunnen met de kinderen onderzoeken of de school (klassen, toiletten, refter, speelplaats, ), openbare gebouwen in de buurt (musea, bibliotheek, gemeentehuis, zwembad, ), straten, het openbaar vervoer, aangepast zijn voor mensen met diverse handicaps, zodat ze aan het maatschappelijk leven kunnen deelnemen. We kunnen hen laten kennismaken met dieren die opgeleid werden voor gehandicapten, zodat ze onafhankelijk en zelfstandig kunnen leven. We kunnen contacten organiseren met mensen met een handicap. We kunnen kinderen laten kennismaken met bekende / beroemde mensen met een handicap. Muziek: Beethoven, Andrea Bocelli, Stevie Wonder,... Sport: Paul van Winkel, Kurt van Raeffelgem, Gino de Keersmaker,... Kunst: Toulouse-Lautrec, Wetenschap: Braille, Jongens en meisjes op gelijke voet?! Rolpatronen In de voorbije jaren is er een belangrijke verschuiving gebeurd in de traditionele rollen die mannen en vrouwen in het gezins- en maatschappelijk leven vervullen. Toch blijven tradionele rolpatronen doorwerken via rolbevestigende manieren van opvoeden, via sommige reclameboodschappen, in strips, kranten, tijdschriften, film, Historische en sociale omstandigheden (opvoeding, onderwijs, cultuur, ) leiden ertoe dat jongeren vaak niet de kans krijgen om hun mogelijkheden (talenten, interesses,intelligentie) te ontwikkelen. Het streven naar gelijke rechten en kansen voor jongens en meisjes, voor mannen en vrouwen is niet alleen een kwestie van mentaliteit, doch ook van structuurwijzigingen. Opvoeding en onderwijs kunnen een voorname rol spelen in de emancipatie van mannen en vrouwen. Diverse aspecten kunnen zijn : - Rolpatronen in de media. - Rolpatronen en opvoeding. - Rolpatronen in het gezin, de school, de maatschappij. - Rolpatronen uit de eigen cultuur vergelijken met andere culturen. - Themaveld 5 pag. 4
5 Sociale opvoeding : omgaan met stereotypen, vijandigheid, vooroordelen, discriminatie en racisme Hoe we elkaar waarnemen en beoordelen, hoe we ons tegenover elkaar gedragen, is in belangrijke mate het gevolg van de wijze waarop we sociale relaties waarnemen en ervaren. Deze relaties worden weer in belangrijke mate beïnvloed door de groep waarvan we deel uitmaken. Zo vinden er in een groep leerprocessen plaats. Elementen van de cultuur van de groep, zoals taal, waarden en normen, worden door de oudere leden van de groep doorgegeven aan de jongere. Op deze manier leren ook de jongere leden van de groep opvattingen die bij oudere leden bestaan over andere groepen. Dat leerproces vindt in vele gevallen spontaan plaats. We leren onze kinderen onbewust overgeleverde denkpatronen en gedragswijzen. Binnen een groep worden denkpatronen over een andere groep vaak overgenomen door de andere en / of nieuwe leden van de groep. Andere, afwijkende meningen worden meestal moeilijk getolereerd binnen de groep. Groepsdruk, die loyaliteit eist, tracht te voorkomen dat er afwijkende meningen zijn. Men vermijdt, bewust of onbewust, de informatie die niet past in de eigen opvatting of deze van de groep en blijft verkeerd waarnemen of (her)interpreteren. De lessen moeten bewustmaken en het bewust worden van aangeleerde denkpatronen, die tot stereotiep denken, vijandigheid, vooroordelen, racisme en discriminatie kunnen leiden, tot doel hebben. De moeilijkheden en storingen die bij waarnemen en ervaren van sociale relaties optreden, zijn vergeleken met zintuiglijke waarneming ernstiger en hebben verstrekkende gevolgen: stereotypen, vijandigheid, vooroordelen, discriminatie en racisme. Stereotypen Tussen mensen bestaan allerlei verschillen. We merken die verschillen op, wanneer we over anderen spreken en naar anderen kijken. Maar tegelijk hebben we de neiging de verschillen aan te dikken. In het beeld dat we van de anderen vormen, krijgt die overdreven voorstelling een vaste plaats. Zo een vast en overdreven beeld noemen we een stereotype. Stereotypen gebruiken we soms om een andere groep te beschrijven. Vaak krijgen we deze stereotiepe beelden door bepaalde ervaringen met de leden van de andere groep en ze bevatten meestal een kern van waarheid. Deze kern van waarheid wordt aangescherpt en gegeneraliseerd. Hoe verder mensen van ons afstaan, hoe sneller we generaliseren. Bij het veralgemenen vergeet men dat kenmerken van één individu niet automatisch voor ieder lid van de groep gelden en dat kenmerken van een groep niet automatisch voor elk individu gelden. Een generalisatie kan in meerdere of mindere mate waar zijn, maar als we deze overdrijven ontstaat er een stereotype. We kunnen pas een onderscheid maken tussen een geldige generalisering en een stereotype, wanneer we over de juiste gegevens beschikken. Hoewel stereotypen als vaste beelden worden omschreven, kunnen we ze veranderen. Stereotypen zijn de cognitieve kant van een vooroordeel en we gebruiken ze om onze afkerige en vijandige houding te rechtvaardigen en ons vooroordeel verstandelijk te verklaren. Stereotypen passen zich aan bij het op dat moment bestaande vooroordeel of aan de situatie. Ze kunnen bestreden worden, maar dat is niet voldoende om de wortels van het vooroordeel uit te roeien. Vijandigheid Stereotypie of het gebruiken van een stereotype om een individu of groep te beschrijven, wordt vaak gekenmerkt door het denken in termen van vriend of vijand. Het stereotiepe beeld Themaveld 5 pag. 5
6 van de ander gaat een eigen leven leiden. Een vijandbeeld berust op een negatieve ervaring of een negatieve beeldvorming, die slechts na lange tijd en na nieuwe beeldvorming en / of gunstige ervaringen opgeheven kunnen worden. Het vijandbeeld kan ook berusten op vooruitzien, bijvoorbeeld in een machtsconflict, waarbij men bevreesd is voor de verzwakking van de eigen macht. Vaak ook zoekt men een zondebok als de onderlinge verschillen in een groep niet opgelost kunnen worden. Men zoekt een gemeenschappelijke vijand buiten de groep om de samenhorigheid binnen de groep te versterken. Vijandigheid is een houding die gekenmerkt wordt door ongunstige opvattingen, negatieve en agressieve opmerkingen en negatieve en agressieve gevoelens jegens een persoon of groep en de neiging om het contact met die persoon of de leden van die groep te vermijden. Doordat men contact schuwt kan men geen ander beeld vormen, noch zijn mening en houding herzien, laat staan wijzigen. Tegenover vijandigheid staat vriendschap. Vijandige groepen met gemeenschappelijke vrienden krijgen via de contacten van deze individuen wel de kans hun mening te herzien en hun gedrag te wijzigen. Dat kan leiden tot minder vijandigheid en zelfs vriendschap. Doch is dat niet altijd en automatisch het geval. Als de vijandigheid erg groot is kunnen de contacten tussen groepen ook de vooroordelen en vijandigheid versterken, b.v. als tijdens die contacten negatieve opmerkingen worden gemaakt, er sprake is van agressief en / of provocerend gedrag, er conflicten ontstaan. Vaak gaan vooroordelen en vijandigheid ten opzichte van anderen samen. Groepen of individuen die in hun gedrag en opvattingen het meest van de meerderheid afwijken, worden meestal bevooroordeeld en vijandig bekeken, omdat er een grote tegenstelling in normen en waarden is. Dat zien we gebeuren ten aanzien van minderheidsgroepen en excentriekelingen die als een bedreiging worden ervaren. Vooroordelen Het zijn gedachten of beweringen zonder voldoende grond of fundering. Het zijn voorbarige oordelen, die ontstaan als mensen niet kritisch nadenken. Generalisaties kunnen leiden tot vooroordelen. Tevens zijn vooroordelen veelal gebaseerd op gevoelens en leiden daarom zo n hardnekkig bestaan. Er bestaan niet enkel negatieve vooroordelen. We kunnen ook gunstig over iemand of iets denken zonder dat we er voldoende inzicht over hebben. Positieve vooroordelen worden o.a. gehanteerd in de reclame. Vooroordelen kunnen dus voor of tegen iets of iemand (een individu of groep) gericht zijn. De positieve of negatieve gedachte of bewering zonder voldoende informatie en kennis bepalen onze benadering van dat fenomeen of die persoon of groep. Daarom is het goed om personen in verschillende situaties waar te nemen. Zo objectief mogelijke kennis proberen te verzamelen. Te leren kritisch denken. Voorbarige oordelen die niet worden herzien, worden immers vooroordelen. Een voorbarig oordeel verschilt van een vooroordeel, omdat het bespreekbaar is en kan gewijzigd worden zonder emotionele weerstanden. Een vooroordeel leidt vaak tot een afkerige of vijandige houding. Naarmate we een fenomeen of een individu of groep beter leren kennen, kunnen onze vooroordelen verdwijnen. Soms zijn we geneigd vooroordelen in stand te houden, omdat ze ons zekerheid geven of voordeel opleveren. Discrimineren Als stereotiepe beelden, foute generalisaties, vooroordelen en eigenbelang de basis van onze houding en ons handelen vormen, leidt dat tot discriminatie. Discriminatie is het achterstellen, uitsluiten, beledigen, negatief beoordelen en behandelen van iets, iemand of een groep op basis van het anders zijn. Discriminatie kan ook het ophemelen, het bevoordelen, het Themaveld 5 pag. 6
7 positief beoordelen en behandelen van iets, iemand of een groep zijn op basis van het anders zijn. ( Anders : ander ras, sekse, levensovertuiging, politieke overtuiging, uiterlijk, persoonlijke voorkeuren of smaken, tot een andere bevolkingsgroep behoren, een andere mening hebben, ziek of gehandicapt zijn, ). Er is m.a.w. sprake van discriminatie wanneer iets, iemand of een groep op grond van een onveranderlijk verschil of voor een situatie niet relevant kenmerk ongelijk behandeld wordt met het doel een veranderlijk verschil te handhaven, zodat de eigen bevoorrechte positie gehandhaafd blijft. Discriminatie kan alleen ongedaan gemaakt worden als gediscrimineerde groepen gelijke kansen en gelijke rechten krijgen. Racisme Racisme is een vorm van discriminatie. Onder de term racisme verstaan we behalve een houding ook een bepaald gedrag tegenover mensen van een ander ras. Racisme is dus rassendiscriminatie. Racisme komt voor uit de omzetting van rassenvooroordelen in het uitoefenen van macht en het geloof in de eigen superioriteit. Het is ook het actief in praktijk brengen van dit geloof en deze houding. Er zijn verschillende soorten racisme: individueel racisme, institutioneel racisme, cultureel racisme. Om een echte gedragsverandering tot stand te brengen, is meer nodig dan alleen informatie over andere culturen en groepen. We moeten trachten bij de leerlingen de bereidheid te creëren om de wortels van vooroordelen aan te pakken. Ze moeten zich bewust worden van hun eigen stereotiepe opvattingen, uitingen en gedrag. We moeten hun vaardigheden leren ontwikkelen om vooroordelen in de samenleving te bekampen. We moeten er naar streven dat ze zich persoonlijk inzetten voor gelijkheid en rechtvaardigheid. Volgende begrippen en aspecten kunnen binnen dit themaveld aan bod komen: (ab)normaal vreemd waarnemen - vergissen (voor)oordelen anders zijn jezelf kunnen zijn opkomen voor een ander angst en vertrouwen veiligheid en geborgenheid stereotypen feit / mening generaliseren racisme seksisme - discriminatie. Themaveld 5 pag. 7
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:
Nadere informatieDoelen relationele vorming
Doelen relationele vorming RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf RV 1.1. Ontdekken dat ieder uniek is. RV 1.2. Zich bewust worden van hun eigen kwetsbaarheid en ermee kunnen omgaan. RV 1.3. Eigen
Nadere informatieLeerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen
2014 2015 Leerplan VVKBaO Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...
Nadere informatiePROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info. Racisme
Racisme Ik heb een onderwerp gekozen dat jullie misschien een beetje vreemd zullen vinden, namelijk het thema 'racisme'. Als je dat woord opzoekt dan staat er: Racisme: racisme is het discrimineren van
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS RESPECT OR NO RESPECT, IS THAT THE QUESTION?
VOORTGEZET ONDERWIJS RESPECT OR NO RESPECT, IS THAT THE QUESTION? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter
Nadere informatieDoelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen
Doelenlijst Relationele Vorming in de Basisschool in combinatie met de IK-zinnen RV 1 Kinderen hebben vertrouwen in zichzelf. RV1.1 RV1.2 RV1.3 RV1.4 Ontdekken dat iedereen uniek is. Ik heb door dat iedereen
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels
SOCIALE VAARDIGHEDEN: contactsleutels We gebruiken op school voor het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar de handleiding CONTACTSLEUTELS van uitgeverij De Sleutel. Kenmerken van Contactsleutels: Elk leerjaar beschikt
Nadere informatieGelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017
Nadere informatieIdentiteit van de Koos Meindertsschool
Identiteit van de Koos Meindertsschool 1. Identiteit - het karakter van de school Wij zijn een open school waarin een ieder gelijkwaardig is. Wij heten elk kind welkom op de Koos Meindertsschool, ongeacht
Nadere informatieACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE
Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen
Nadere informatieGIBO HEIDE. pedagogisch project
GIBO HEIDE pedagogisch project gemeenteraadsbesluit van 26 mei 2015 Het pedagogisch project is de vertaling van de visie van directie en leerkrachten die betrekking heeft op alle aspecten van het onderwijs
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatiePROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES
PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied
Nadere informatieLeren op een prachtige school
Meerwerf basisschool Tuindorpschool www.meerwerf.nl Leren op een prachtige school midden in Den Helder R Rust en ruimte In het oude centrum van Den Helder ligt onze prachtige Tuindorpschool. Al generaties
Nadere informatie& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1
Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP & Sociale Integratie Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Visie op actief burgerschap & sociale integratieactie Hoofdstuk
Nadere informatieVISIE PEDAGOGISCH PROJECT
VISIE PEDAGOGISCH PROJECT van daltonschool De Kleine Icarus Algemene visie De opdracht van daltonschool De Kleine Icarus bevat naast het onderwijskundig eveneens een maatschappelijk aspect Wij brengen
Nadere informatieDiscriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies. basisscholen
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies basisscholen Zíj zijn stom, gemeen, lelijk Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatieWat zeur je nou?! Discriminatie gestript
Lesbrief bij de strip- en cartoontentoonstelling Wat zeur je nou?! Discriminatie gestript Voor de leerling Lesbrief bij de strip- en cartoontentoonstelling Wat zeur je nou?! Discriminatie gestript Voor
Nadere informatieSamen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z
Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse
Nadere informatiePeer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat
3. Derde bijeenkomst over gender stereotype verwachtingen Gender stereotype verwachtingen zijn een belangrijke determinant voor een homonegatieve houding. KERNBOODSCHAP van deze les: je hoeft niet je houding
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatie-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen.
Pedagogisch project 1. situering onderwijsinstelling 2. levensbeschouwelijke uitgangspunten 3. visie op ontwikkeling en opvoeding 4. het schoolconcept 1. Situering onderwijsinstelling 1.1 Een gemeenteschool:
Nadere informatie3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen
Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieWerken dialoogbijeenkomsten tegen discriminatie?
Werken dialoogbijeenkomsten tegen discriminatie? NOVEMBER 2016 DIALOOGBIJEENKOMSTEN KUNNEN VOOROORDELEN EN STEREOTYPERING VERMINDEREN De bestrijding van discriminatie staat in Nederland hoog op de agenda.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving
Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1974 woorden 7 juni 2005 5,9 156 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer H5: Nederland, een multiculturele samenleving
Nadere informatieBijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens
Bijzonder procesdoel 2: exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens Eerste leerjaar B 2.1. Grenzen herkennen en verkennen * Erfelijke kenmerken: - op wie gelijk ik? - fysieke overeenkomsten
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...
Nadere informatieSAMENLEVEN BURGERSCHAPSLEREN HOOFDSTUK 1
Samenleven Familie, vrienden, studiegenoten, docenten. Ze zijn belangrijk in je leven. Ze vormen je mening en bepalen je gedrag. Samen helpen ze je een eigen identiteit te ontwikkelen en een volwaardig
Nadere informatiewww.deandereverbeeld.wordpress.com
Tentoonstelling 24/04/2014 22/05/2014 BERINGEN www.deandereverbeeld.wordpress.com 1. Wie is KMS? Kerkwerk Multicultureel Samenleven (KMS) is een open socioculturele organisatie met als opdracht te sensibiliseren,
Nadere informatieGemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be
Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be Elementen van een pedagogisch project 1 GEGEVENS M.B.T. DE SITUERING VAN
Nadere informatieDe Zonnebloem, een school waar pit in zit
De Zonnebloem, een school waar pit in zit Zonnebloemen staan symbool voor opgewektheid, kleur, warmte en groeikracht. De pitten duiden op een grote eenheid in diversiteit. Een symboliek die onze school
Nadere informatieMeerwerf basisschool. De Dijk. www.meerwerf.nl. Sportief en ondernemend
Meerwerf basisschool De Dijk www.meerwerf.nl Sportief en ondernemend GGezond en een goede mentaliteit Op De Dijk vormen gedegen taal- en rekenonderwijs de basis in iedere klas. We maken elke dag tijd vrij
Nadere informatieWAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten
WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken
Nadere informatieIs een klas een veilige omgeving?
Is een klas een veilige omgeving? De klas als een vreemde sociale structuur Binnen de discussie dat een school een sociaal veilige omgeving en klimaat voor leerlingen moet bieden, zouden we eerst de vraag
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
Nadere informatieDiscriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Nadere informatieMeerwerf basisschool t Tuselant
Meerwerf basisschool t Tuselant www.meerwerf.nl Leren in cultuur en natuur N Leren in cultuur en natuur Basisschool t Tuselant is een kleine school, gelegen in het prachtige Helderse duingebied. De duinen
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Discriminatie in arbeidsmarktperspectief
1 Inleiding 1.1 Discriminatie in arbeidsmarktperspectief Breed maatschappelijk en politiek debat In Nederland is een breed maatschappelijk en politiek debat gaande over discriminatie en de vraag hoe dit
Nadere informatieCompetenties verbonden aan het ComPas
Competenties verbonden aan het ComPas 5 kerncompetenties en 8 erg waardevol competenties 1. Kunnen samenwerken... 2 2. Contactvaardig zijn... 3 3. Inlevingsvermogen/empathie bezitten... 4 4. Zelfreflectie...
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieThema in de kijker : Filosoferen met kinderen
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen
Nadere informatiePedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie
& Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn
Nadere informatieBrochure. Primair onderwijs. Brochure. Primair onderwijs
Brochure Primair onderwijs Brochure Primair onderwijs Positive Action Positive Action is een programma waarmee kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. Het
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie - Moderne Talen AO AV 006 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 28 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wetenschappen AO AV 009 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...
Nadere informatieobs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl
obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed
Nadere informatieBIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN
BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen
Nadere informatieVooroordelen blijf bij jezelf!
HANDLEIDING Vooroordelen blijf bij jezelf! Lesgeven over stereotypen, vooroordelen en discriminatie aan studenten op het mbo. Inleiding pag 3 Samenvatting werkvormen pag 4 Doelgroepen pag 4 Doelen pag
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Nadere informatieGedragscode Versie: januari 2016 Vastgesteld: januari 2016 Door: Coördinatieteam Netwerk Gewoon Samen Evaluatiedatum: Januari 2017
Gedragscode Versie: januari 2016 Vastgesteld: januari 2016 Door: Coördinatieteam Netwerk Gewoon Samen Evaluatiedatum: Januari 2017 Beste vrijwilliger van Netwerk Gewoon Samen, Netwerk Gewoon Samen heeft
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieVier aanvullende notities aangeboden m.b.t. beeldgeletterdheid
Vier aanvullende notities aangeboden m.b.t. beeldgeletterdheid...... Op 5 juli 2018 stuurden EYE Filmmuseum, Beeld en Geluid en Mediawijzer.net een extra feedbackbrief naar het ontwikkelteam Digitale geletterdheid.
Nadere informatieVerbinden vanuit diversiteit
Verbinden vanuit diversiteit Krachtgericht sociaal werk in een context van armoede en culturele diversiteit Studievoormiddag 6 juni 2014 Het verhaal van Ahmed Een zoektocht met vele partners Partners De
Nadere informatieTHEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo
Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Zelf Gevoelens Verbaal en non-verbaal primaire gevoelens beschrijven en uiten. Kwaliteiten Verbaal en non-verbaal beschrijven dat fijne en nare
Nadere informatieBijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen
Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Eerste leerjaar B 3.1. Herkennen en verkennen van de zorg en de inzet voor anderen De zorg en de inzet op zich * Als individu in een groep: - gezin, familie,
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie
Actief burgerschap en sociale integratie Mei 2019 1. Inleiding Per 1 februari 2006 is wettelijk vastgelegd dat scholen actief burgerschap en sociale integratie moeten bevorderen. Burgerschap moet herkenbaar
Nadere informatieDeze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst.
Eindtermen Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst. Op de volgende bladzijden hebben we ook enkele
Nadere informatieOnderwijskundige doelen
Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan
Nadere informatiePROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN
PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei
Nadere informatiePedagogisch beleid Flexkidz
Pedagogisch beleid Flexkidz Voor u ligt het verkorte pedagogisch beleidsplan van Flexkidz. Hier beschrijven we in het kort de pedagogische visie en uitgangspunten. In dit pedagogisch beleidsplan beschrijven
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieOMGAAN MET DISCRIMINATIE
OMGAAN MET DISCRIMINATIE Diversiteit: 19 beschermde criteria bepaald door de wet 10/5/2007 Leeftijd Seksuele geaardheid Burgerlijke staat Geloof of levensbeschouwing Vermogen Politieke overtuiging Taal
Nadere informatieInformatie over de deelnemers
Tot eind mei 2015 hebben in totaal 45558 mensen deelgenomen aan de twee Impliciete Associatie Testen (IATs) op Onderhuids.nl. Een enorm aantal dat nog steeds groeit. Ook via deze weg willen we jullie nogmaals
Nadere informatieVisiedocument. Actief Burgerschap. Januari 2010
Visiedocument Actief Burgerschap Januari 2010 Gereformeerde scholen voor speciaal basisonderwijs Het Baken en De Drieluik Inleiding Actief Burgerschap U staat op het punt ons visiestuk actief burgerschap
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele
Nadere informatieIntercultureel leren. Workshop. Studievoormiddag 6 juni 2014
Intercultureel leren Workshop Studievoormiddag 6 juni 2014 Aan de slag Hoeveel procent van mijn vrije tijd breng ik door met mensen van mijn eigen culturele achtergrond versus mensen met een andere culturele
Nadere informatiePedagogische Visie en Beleid
Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij
Nadere informatieInhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens
Inhoud Inleiding 9 1 Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding 11 1.1 Het beroep Social Work 11 1.2 Beelden over leren mentale modellen 15 1.3 Competentiegericht leren 16 1.4 Een open leerhouding 17 1.5 Leren
Nadere informatieOnderwijssociologie & Diversiteit
Onderwijssociologie & Diversiteit Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL Leike van der Leun Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com
Nadere informatie2 Training of therapie/hulpverlening?
Bewustwording wordt de sleutel voor veranderen Peter is een zeer opvallende leerling die voortdurend conflicten heeft met medeleerlingen en de schoolleiding. Bij een leerlingbespreking wordt opgemerkt
Nadere informatieDit is een rollenspel dat de volgende thema s behandelt: geweld tussen individuen, pesten.
Kan het anders? (Uit: Kompas) Dit is een rollenspel dat de volgende thema s behandelt: geweld tussen individuen, pesten. Behandelende onderwerpen het recht veilig in vrijheid te leven het recht op respect
Nadere informatieCompassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman
Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?
Nadere informatie1. Iedereen is welkom in de opvang DE KINDEROPVANG HEEFT EEN BELANGRIJKE SOCIALE TAAK
1. Iedereen is welkom in de opvang DE KINDEROPVANG HEEFT EEN BELANGRIJKE SOCIALE TAAK Kinderen krijgen in de opvang volop kansen om zich te ontwikkelen. Ouders kunnen intussen werk zoeken of gaan werken,
Nadere informatieBrief voor ouder over thema 1
Brief voor ouder over thema 1 Steeds meer scholen besteden aandacht aan sociaal-emotionele vaardigheden en gezondheidsvaardigheden. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en om ongewenst gedrag te
Nadere informatieActualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen
Bijlage p. 1 Bijlagen Bijlage p. 2 Bijlage 1 Domeinoverschrijdende doelen - Leerplan BaO (p. 83-85) 5.2 Doelen en leerinhouden 5.2.1 Wiskundige problemen leren oplossen DO1 Een algemene strategie voor
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie - Wiskunde AO AV 007 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1
Nadere informatieAlgemene Sociologie PA B1
Algemene Sociologie PA B1 Doel college kennismaking met en inzicht geven in: de geschiedenis van de Sociologie gezichtspunten en sociologische begrippen hanteren van sociologische begrippen in mondelinge
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wiskunde AO AV 010 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5
Nadere informatieGrafiek 26.1a Het vóórkomen van verschillende vormen van discriminatie in Leiden volgens Leidenaren, in procenten 50% 18% 19% 17% 29%
26 DISCRIMINATIE In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vóórkomen en melden van discriminatie in Leiden en de bekendheid van en het contact met het Bureau Discriminatiezaken. Daarnaast komt aan de orde
Nadere informatiePiter Jelles Strategisch Perspectief
Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03
Nadere informatieMinisterie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1: Opleiding...
Nadere informatieVoor de paboopleider. Werkvorm 9: voor de opleider (1) Reageren op discriminatie
Werkvorm 9: voor de opleider (1) Hoe kun je reageren op discriminatie op school? Iedereen in het onderwijs krijgt er vroeg of laat mee te maken: vooroordelen en discriminatie. Het is zaak om hier goed
Nadere informatieMeerwerf basisschool. Dr. Jac. P. Thijsse. Leren en nog meer. veel
Meerwerf basisschool Dr. Jac. P. Thijsse www.meerwerf.nl Leren en nog meer veel RRuimte voor de eigen ontwikkeling Op de Thijsseschool staat de individuele ontwikkeling van het kind centraal. Alle kinderen
Nadere informatieSTUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING
STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...
Nadere informatieWat zie je? Niet alles is wat het lijkt. - een artikel over beoordelingsfouten in het onderwijs -
OAB Dekkers De Pinckart 54 5674 CC Nuenen 040-291 37 33 bureau@oabdekkers.nl Niet alles is wat het lijkt. - een artikel over beoordelingsfouten in het onderwijs - Wat zie je? Het beoordelen van prestaties
Nadere informatieDe psychiatrische cliënt in beeld Terugkeer in de maatschappij Psychiatrisch stigma bekeken vanuit client, familie en samenleving Job van t Veer Wat is het psychiatrisch stigma? Psychiatrisch stigma Kennis
Nadere informatieDiscriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Nadere informatieCursusgids 2016 Den Helder & Schagen
MEE & de Wering Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen 1 Weerbaarheid & sociale vaardigheden Voor kinderen van 9 12 jaar (basisschool) Het hoofddoel van de cursus Ho, tot hier en niet verder! is het bevorderen
Nadere informatie' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis
IDENTITEITS- BEWIJS ' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis 2 Onderwijs draait om mensen Als wij in onze onderwijsinstelling iets willen bereiken, dan
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 4, Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1299 woorden 28 maart 2007 6,8 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi
Nadere informatieLEREN LEREN WAT? HOE?
LEREN LEREN WAT? Bij leren leren ondersteunt de school je schoolse leren en biedt de school je methodieken om toe te passen in leersituaties buiten de school. HOE? Als school hebben we gekozen voor het
Nadere informatieExamen VWO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2007 tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatiePersoonlijk Plan Aandachtspunten omgangsvormen, verzorging, lichaamsbeleving, weerbaarheid relaties en seksualiteit
Persoonlijk Plan Aandachtspunten omgangsvormen, verzorging, lichaamsbeleving, weerbaarheid relaties en seksualiteit Het is belangrijk dat de begeleiding rond omgangsvormen, weerbaarheid en seksualiteit
Nadere informatie2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie
201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s
Nadere informatie