In gesprek over kinderwens en zwangerschap
|
|
- Gijs van der Meer
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 In gesprek over kinderwens en zwangerschap Beleven en begeleiden van kinderwens bij personen met een verstandelijke beperking Katleen Alen
2
3 Voorstelling Fara Vrouwen (meisjes), koppels en gezinnen: door kinderwens/zwangerschap geconfronteerd met moeilijke beslissing: Ongepland, nog een tiener, afwijking vastgesteld bij het ongeboren kind, én ook afweging kinderwens Ondersteunen bij het vormen van een besluit (beslissingsproces) Ondersteunen bij het verwerken van een keuze (verwerkingsproces) Ook hun relationele omgeving, zoals ouders, én professionals die hen omringen
4 REFLECTIE Ik/Mijn kind/mijn cliënt kan een kind opvoeden
5 REFLECTIE Ik/mijn kind/mijn cliënt praat over mijn/zijn/haar kinderwens
6 Waarom willen mensen met een beperking kinderen? // Waarom wil(de) jij kinderen?
7 Ideaalbeeld
8 Wat zeggen mensen met een beperking zelf? Ik kan evenveel als mijn broer/zus, buur, Ik vind zo n babietje zo zacht en lief, leuk om iets van mezelf te hebben, iets om van te houden dat me graag ziet, Ik wil mijn kinderen een beter leven geven dan dat ikzelf had Ik wil dat mijn vriend(innet)je/ouders geven Ik wil voelen hoe het is om zwanger te zijn
9 Waarom willen mensen kinderen? ~ Sociale rol van ouderschap Handicap geeft lage status, ouderschap verhoogt status én geeft boost aan zelfbeeld. Verlangen om te geven => Hoe kunnen mensen met een beperking geven? Hoe kunnen ouders/hulpverleners hiervoor erkenning geven?
10 Kinderwens bespreekbaar stellen Waarom zou jij dat doen? X Als ouder Als persoon met een kinderwens Als professional Hoe pak je dat aan?
11 Kinderwens bespreekbaar stellen Waarom zou jij dat doen? Omdat je kind/cliënt ook met vragen zit (niet altijd openlijk) - ongeacht leeftijd, geslacht, relatievorm of woonvorm denken bijna alle mensen met een beperking aan het al dan niet hebben van kinderen Omdat je kind de mening van ouders belangrijker vindt dan de mening van professionele begeleiders
12 Kinderwens bespreekbaar stellen Waarom zou jij dat doen? Als ouder Omdat je zodoende de kans geeft tot gesprek over uitstel (voorbereiding steun) of afstel (alternatieven) Omdat je de kans neemt om een eventuele kinderwens vroeg genoeg bespreekbaar te stellen en je daarmee je bereidheid om ook later steun te vragen en te accepteren vergroot
13 Kinderwens bespreekbaar stellen: hoe pak je dit aan? Inzetten op beschermende factoren: (Onderzoek Samenspel van factoren ) Ouderfactoren: Bereidheid hulp en steun te aanvaarden Acceptatie van de eigen handicap Gezins- en maatschappelijke factoren: Sterk familiaal en sociaal netwerk (betrokken en bereikbaar) Erkenning en waardering
14 Hoe pak je dit aan? M.a.w. hoe zorg je dat je kind/cliënt weet waarvoor hij/zij kiest, wat hem/haar te wachten staat? Welke steun dan nodig is? Of nog: hoe zorg je ervoor dat hij/zij (vaker) om hulp durft te vragen en advies/ondersteuning kan accepteren?
15 Kinderwens bespreekbaar stellen: hoe doe je dat? Let op signalen: aandacht voor bolle buiken van anderen, babykleertjes, blij naar baby s of kleine kinderen kijken, speel in op situaties, bijvoorbeeld zwangerschap van zus/vriendin, Neem het onderwerp mee in praten over de toekomst (opleiding, werk, wonen, financiën, vrije tijd, relaties, )
16 Toekomst (waarden) al dan niet met kinderen?
17 Hoofd versus Hart
18 Kinderwens bespreekbaar stellen: hoe doe je dat? Laat de wens er gewoon zijn zodat je kind haar/zijn verhaal kan doen Stel open vragen: Wat maakt dat je een kindje zou willen? Van waaruit wil je dat zo graag? Vraag desnoods tijd om te exploreren: Zouden we kunnen afspreken dat we samen de nodige tijd nemen om uit te zoeken of het goed zou zijn om zwanger te worden of toch beter niet? En moest je dan nog zwanger willen worden, wat er dan allemaal in orde moet zijn om zo goed als mogelijk voorbereid te zijn?
19 Kinderwens bespreekbaar stellen: hoe doe je dat? Zeg eerlijk wat jij ervan denkt en erbij voelt, bijvoorbeeld mijn hoofd zegt en mijn hart zegt Spreek vanuit je eigen perspectief én ook vanuit het perspectief van je kleinkind, perspectief van de partner, Weet ook dat zwangerschapswens/kinderwens niet noodzakelijk hetzelfde is als wens tot ouderschap!
20 Kinderwens bespreekbaar stellen: hoe doe je dat? Maak duidelijk dat het echt nodig is om goed na te denken over zo n enorme stap. Normaliseer: ook jij denkt eerst goed na en overlegt met anderen over grote levensbelangrijke beslissingen. En dat je wikken en wegen het beste kunt doen met meerdere personen: wie is belangrijk voor je? met wie wil/kan je er nog over praten? Hoe denkt je vriend(in)/(schoon)ouders erover?
21
22 Kinderwens bespreekbaar stellen: hoe doe je dat? Spreek je bezorgdheid eerlijk uit. Vertel dat je hem/haar wilt beschermen voor teleurstelling en wat moeilijk zal worden. En dat je ook samen zoeken wil naar hoe hij/zij iets kan betekenen voor kinderen (of zorg geven)? Geef experimenteerruimte (huisdier, meter-/peterschap, vrijwilligerswerk met kinderen, )
23 -> thema kinderwens
24 Kinderwens bespreekbaar stellen Nuanceer de roze wolk Ik hoor dat je graag een goede mama wil zijn. Wat is er volgens jou/jullie allemaal nodig om een goede mama/papa te kunnen zijn? Wat denk je dat je graag zal doen en goed lopen zal? Wat denk je dat je nog zou moeten leren? Eventueel per leeftijdsfase: baby én ouder kind Op wie zou je kunnen rekenen om je te helpen?
25 Broze wolk met grijze druppels
26 Overloop concrete scenario s: Hoe zou je dag er dan uitzien? Praat over taken en verantwoordelijkheden van het ouderschap: Opstaan als je baby huilt, de was doen, eten koken, helpen met huiswerk, Kinderen krijgen is een grote verantwoordelijkheid en daar moet je een heleboel voor leren Wees duidelijk: Dit kan je (nog) niet of alleen met hulp.
27 Hulpmiddelen: real care babydoll Ontleenbaar bij Fara, Huis van het Kind te Leuven
28 Hulpmiddelen Pictografisch materiaal: Kind in Beeld Kinderboeken rond zwangerschap Boek van Vonx in ontwikkeling (2017)
29 Zwanger wat nu?
30 Zwangerschapskeuze bespreekbaar stellen
31 Aandacht voor rouw
32 Rouw bespreekbaar maken Schaduwrouw Miskende, verborgen of stille rouw ~ Ik wil mijn kind sparen owv ongewilde kinderloosheid, abortus, adoptie, ouderschap vanop afstand: vrijwillige of gedwongen pleegplaatsing Wat zegt jouw hoofd tgo het hart van je kind? Erken dat hij/zij iets moest loslaten dat waardevol voor hem/haar was. Ook al koos hij/zij er uiteindelijk zelf voor, dan nog kan en mag hij/zij het er moeilijk mee hebben kan ambivalente gevoelens en verwarde gedachten oproepen Help hem/haar over eigen emoties en gedachten te communiceren (niet per se sociaal wenselijke)
33 Rouw (Vreemde) reactie begrijpen als rouwreactie Werken met beelden: uit boek, eigen foto s, zelf laten tekenen of samen collage maken Samen spreken = troostgevend en normaliserend
34 Symboliek en rituelen Vergeet-mij-nietje Kindje-op-moeders-schoot
35 Belang van rituelen 35
36 Rouw bespreekbaar maken - hulpmiddelen Dixit-kaarten Beeldenboek Achter de rouw (Vonx) In de zee van mama s buik (Leen van den Bergh)
37 Farafoon: Faramail: Farachat: ma-woe-vrij-namiddag
38 Bronnen en inspiratie Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? : Nederlandse website voor mensen met een beperking met o.a. getuigenissen over kinderwens en items praten over kinderwens en praten over kinderen. Projecten geselecteerd i.k.v. oproep van de Koning Boudewijnstichting over Kinderwens en ouderschap van personen met een verstandelijke beperking. Wat is goede begeleiding? 5&langtype=2067
39 Bronnen en inspiratie Samenspel van factoren. Inventariserend onderzoek naar de ouderschapscompetenties van mensen met een verstandelijke handicap (De Vries, Willems, Isarin en Reinders, Universiteit Amsterdam, 2005) Kinderwens en ouderschap bij ouders met een verstandelijke beperking (Baert M. en Raeymaekers J., Garant, 2009) Mond vol tanden. Relaties, seksualiteit en handicap: ouders nemen het op (VMG Inclusie Vlaanderen en Gezin en Handicap, 2011)
40 Bronnen en inspiratie Samenvatting rond onderzoeken Wat werkt bij licht verstandelijk beperkte ouders? S. Sergeant en S. De Buysere, Achter de rouw. Afscheid en rouw bij mensen met een verstandelijke beperking in J. Maes & H. Modderman (red.), Handboek Rouw, Rouwbegeleiding en Rouwtherapie. Tussen presentie en interventie. Witsand Uitgevers (2010)
Van lotgenoten naar bondgenoten. Katleen Alen EXPOO 15 december 2016
Van lotgenoten naar bondgenoten Katleen Alen EXPOO 15 december 2016 Ervaringsoefening Schrijf een geheim op, in 1 steekwoord (iets wat je nooit tegen iemand of slechts tegen max. 3 mensen vertelde) Zou
Nadere informatieHoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:
Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van
Nadere informatieToolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?
Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk
Nadere informatieInterviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG :
Bijlage Interviews: - interview: vragen gast - vragen pleeggezin - vragen aan begeleider van Open Thuis - Interview met de dienst VMG : Interview: vragen gast : Levensgeschiedenis: Zie dossier Hoe vind
Nadere informatieFaq voor Studenten. Ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, abortusverwerking en prenatale diagnose.
Faq voor Studenten Ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, abortusverwerking en prenatale diagnose. Indien u na het grondig doornemen van de website (www.faranet.be) en het doornemen van dit document
Nadere informatieLieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.
Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad
Nadere informatieC Relaties. C1 Bij wie hoor ik? 3 C2 Vriendschap 7 C3 Verliefd 12 C4 Verkering 16 C5 Trouwen 22
C Relaties C1 Bij wie hoor ik? 3 C2 Vriendschap 7 C3 Verliefd 12 C4 Verkering 16 C5 Trouwen 22 C1 Bij wie hoor ik Geeft door middel van ja of nee aan of hij iemand aardig/lief vindt (leerlijn vso 4.1)
Nadere informatieSeksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening
Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit
Nadere informatieEen kindje kan je ook beter maken
pagina 1 van 6 (/) donderdag 13 oktober 2016 - Binnenland Jens en Xena vormen met hun baby Ella en hun hond Bailey een mooi gezin. Jimmy Kets ZIJ GROEIDE NIET IN EEN GEZIN OP, HIJ HEEFT EEN BEPERKING Een
Nadere informatieBIJLAGEN. Onbedoelde zwangerschap
BIJLAGEN Onbedoelde zwangerschap 1 LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - WERKBLAD - 79 Vragen over zwangerschap ZWANGERSCHAP, WAT WEET JIJ HIEROVER? 1 Hoe kan een meisje merken dat ze zwanger
Nadere informatieDe Inner Child meditatie
De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun
Nadere informatieINHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN
INHOUD 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN 7 Verdriet uit je hart en verdriet om je zorgen 11 De belangrijkste relatie is die met jezelf 14 In dankbaarheid ligt geluk
Nadere informatieOPVOEDTIPS VOOR JONGE OUDERS. 10 handige tips voor ouders van baby s en peuters
OPVOEDTIPS VOOR JONGE OUDERS 10 handige tips voor ouders van baby s en peuters Leuk dat je ons e-book hebt gedownload! In dit e-book vertellen we je graag meer over opvoeden. Want het opvoeden van je kind(eren)
Nadere informatie23/12/15. Met deze workshop staan we stil bij dit onzichtbaar stuk. Diagnose. Lichamelijke en emotionele gezondheid? Verandering op vlak van
23/12/15 Medefinanciering door Omgaan met verlies van gezondheid Diagnose Met deze workshop staan we stil bij dit onzichtbaar stuk Verandering op vlak van Na aanslepende klachten zelfredzaamheid Gezin
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieInfo. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over
Nadere informatieKinderen op bezoek op de Intensive Care
Kinderen op bezoek op de Intensive Care Informatie voor ouders/verzorgers Als een ouder of een familielid op de Intensive Care is opgenomen, kan dit voor kinderen veel vragen oproepen. Kinderen hebben
Nadere informatieStoppen met zelfbeschadiging?
Stoppen met zelfbeschadiging? Hoe weet ik of ik eraan toe ben te stoppen? Besluiten om te stoppen met zelfbeschadiging is een persoonlijke beslissing. Niemand kan dit voor je beslissen. Stoppen omdat je
Nadere informatie12/4/2014. Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking
pagina 1 4 december 2014 pagina 2 Het belang van een eigen keuze: óók voor (toekomstige) ouders met een verstandelijke beperking Drs. M. (Marja) W. Hodes ASVZ Capelle a/d IJssel VU Amsterdam Oktober 2014
Nadere informatieOuderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Basisschool Eerschot Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Christel van Helvoirt medewerker Gezondheidsbevordering GGD Hart voor Brabant Bovenbouw:
Nadere informatieKinderen op bezoek op de intensive care (IC) Informatie voor ouders/verzorgers
Kinderen op bezoek op de intensive care (IC) Informatie voor ouders/verzorgers Als een ouder of een familielid op de intensive care (IC) is opgenomen, kan dit voor kinderen veel vragen oproepen. Kinderen
Nadere informatieKwaliteitsrapport 2018 voor cliënten
Kwaliteitsrapport 2018 voor cliënten 1 Wat is een kwaliteitsrapport? Philadelphia is er voor jou. We willen dat je het beste uit jezelf haalt. Daar doen we alles aan. We willen graag weten: doen we dit
Nadere informatieEmilie Depuydt. Goed gezien. Stel jezelf zichtbaarder op en word wie je werkelijk bent. Witsand Uitgevers
Goed gezien Emilie Depuydt Goed gezien Stel jezelf zichtbaarder op en word wie je werkelijk bent Witsand Uitgevers Voor Jules en Jeanne, twee grote voorbeelden in zichtbaar zijn. Alle voorbeelden in dit
Nadere informatieDoe-boek voor kinderen
Doe-boek voor kinderen Praten over ziek zijn Dit boekje is van:... Dit boekje is voor jou! Je mag zelf kiezen wat jij leuk vindt om te doen. Je kunt het samen doen of alleen, wanneer jij er zin in hebt.
Nadere informatie- Waarschuwing- dit is een pittige les!
- Waarschuwing- dit is een pittige les! Herken je de volgende situatie: Je vraagt aan je partner (heb je deze niet denk dan even terug aan de tijd dat je deze wel had) of hij de vuilniszak wilt buiten
Nadere informatieHet leven leren leven
Rouwbegeleiding in de praktijk Het leven leren leven Karin van der Plas Themabijeenkomst IDPZ 31 oktober Programma Welkom Theorie over rouw Bespreking casus/ luisteroefening Wat is Levenskunst? Tijd voor
Nadere informatieAutisme NetwerkCafé Krimpen. Willeke van den Hoek
Autisme NetwerkCafé Krimpen Willeke van den Hoek Breng hem maar een weekje bij m Waarin verschilt opvoeden van een kind met autisme met gewoon opvoeden? duurt langer 8% geen verschil 2% 0% veel intensiever
Nadere informatieOnt - moeten. www.psysense.be
Ont - moeten www.psysense.be Definitie van relatie Een relatie is iets waarbij je geeft en neemt, je streeft naar een win/win situatie. Je toont een relatie in een gebaar. De gebaren zijn vaak oprechter
Nadere informatie7 inzichten voor hooggevoelige vrouwen met een miskraam
2017 7 inzichten voor hooggevoelige vrouwen met een miskraam Joyce Beckker Soul MatchMaker 18-7-2017 1. De echte oorzaak van je miskraam is anders dan je denkt Wij, hooggevoelige vrouwen, willen graag
Nadere informatieOnline Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week
onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming
Nadere informatie25 maart 2011 EEN STUDIEDAG VOOR PROFESSIONELEN
25 maart 2011 EEN STUDIEDAG VOOR PROFESSIONELEN 8.45 u.: onthaal. 9.30 u.: Het relationeel en seksueel leven van mensen met een verstandelijke handicap. Dr. Joan Lesseliers, Hogeschool Gent, departement
Nadere informatieMaak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt.
FASE 1: STEL JE KLANT OP HAAR/ZIJN GEMAK EN NEEM DE LEIDING Maak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt. Dit gesprek
Nadere informatieWANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de
OVER EN UIT OVER EN UIT Welkom bij de e-training Over en uit. In deze training leer je beter om te gaan met je scheiding. Je leert hoe je het beste het nieuws van de scheiding aan je kind kan vertellen,
Nadere informatieOuder van mijn ouder(s) Werkgroep KVBO van belangenvereniging Sien
Ouder van mijn ouder(s) Werkgroep KVBO van belangenvereniging Sien 'Iemand had mij moeten uitleggen dat het niet aan mij lag', zegt een meisje. Ik dacht dat ik een rotkind was. Wat heeft een kind nodig
Nadere informatieDisclosure. (Potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. n.v.t.
Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven n.v.t. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieEEN JONGE NAVEL? De Vloer Op Jr. in de klas
EEN JONGE NAVEL? De Vloer Op Jr. in de klas Leeftijd: 9-12 jaar, 13-15 jaar Niveau: bovenbouw basisonderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs Tijd: 60+ minuten Benodigdheden: beamer/digibord (internet),
Nadere informatieOuderbijeenkomst Week van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Naam Christel van Helvoirt GGD Hart voor Brabant Waar denken jullie aan bij seksualiteit? Gevoelens Veiligheid
Nadere informatieDoe-boek voor kinderen
Doe-boek voor kinderen Praten over ziek zijn Dit boekje is van:... Dit boekje is voor jou! Je mag zelf kiezen wat jij leuk vindt om te doen. Je kunt het samen doen of alleen, wanneer jij er zin in hebt.
Nadere informatieInleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet
Inleiding Het doen van een abortus heeft voor iedereen een verschillende reden en ook verschillende gevolgen. Maar onthoud goed, je hebt het niet gedaan omdat je een slecht mens bent, maar juist omdat
Nadere informatieLiefde alleen is niet genoeg
Liefde alleen is niet genoeg Wanneer je niet weet hoe je binnen de relatie de behoeften van je partner kunt vervullen, zul je worstelen met iedere relatie. Veranderingen kunnen alleen plaatsvinden, wanneer
Nadere informatieGezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters
Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters Kun jij de verleiding niet weerstaan als je versgebakken cake ruikt? Ga je eten als je verdrietig, boos, of gespannen bent? Lukt het je niet
Nadere informatie1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent. Voorstander Tegenstander
Eerste uitwerking resultaten abortusonderzoek TNS-Nipo (02-03-2016) 1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent 7 7 24 14 48 sterk
Nadere informatieHoe werkt advies? Ze weten niet wat Ze weten niet waarom Ze weten niet hoe. HersenletselCongres 2014 3 november
HersenletselCongres 2014 3 november Disclosure belangen sprekers C1 Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Motiveren tot gedragsverandering; wat is lastig en wat kun je als professional doen? (potentiële)
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieZORA. is zwanger. Wat kan Zora doen?
ZORA is zwanger Wat kan Zora doen? Zora is zwanger van haar eerste kindje Dit zijn Zora en Samir. Ze krijgen een baby. Zora is 5 maanden zwanger. Haar buik is dik en ze voelt de baby bewegen. Ze is blij
Nadere informatieRelaties en seksualiteit
Seksualiteit ontwikkelt zich vanaf de geboorte en is een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn gedurende het hele leven. Seksualiteit wordt geuit en ervaren in gevoelens, gedachten, opvattingen, rollen
Nadere informatieat maakt mij gelukkig? Wie wil ik worden?
Naam: Datum: at maakt mij gelukkig? Wie wil ik worden? W Evaluatie 1. Is het echt geluk of schijngeluk? (5/5) Wat is echt geluk? Kruis drie dingen aan. Echt geluk? 1. Ik heb een leuke vriend of vriendin.
Nadere informatieOPGELUCHT STAAT NETJES
OPGELUCHT STAAT NETJES Krop de boel niet op, praat het van je af! Een dobbelspel voor wie durft... OPGELUCHT STAAT NETJES Je hart luchten is fijn: je voelt je minder alleen en samen kun je op een rijtje
Nadere informatieDagboek voor 9 maanden NÁ de bevalling. Roze wolk STINK LUIERS EN VERGEETACHTIG PFF... MOE. Een uniek dagboek voor mama!
Irene de Kruijf Dagboek voor 9 maanden NÁ de bevalling Roze wolk STINK LUIERS PFF... MOE EN VERGEETACHTIG Een uniek dagboek voor mama! STINKLUIERS KRAAM- VERBAND? BORSTVOEDING GEVEN ONZEKER MOE NACHTDIENST
Nadere informatieEnkele tips om constructief met spanningen en conflicten om te gaan. Ben je een jakhals of een giraf? wil verbinding; is probleemgericht;
frederik imbo coach spreker presentator acteur Een aantal tips in een notendop Enkele tips om constructief met spanningen en conflicten om te gaan. 1 Ben je een jakhals of een giraf? Een jakhals Een giraf
Nadere informatieElise: Ja, dat is wel krachtig als mannen dat kunnen. Isaak: Zeker.
Graag zou ik met u willen spreken over de relatie tussen man en vrouw. Het is een onderwerp dat de mens behoorlijk bezighoudt. Zeker toen ik u laatst hoorde spreken over het feit dat mannen beïnvloed worden
Nadere informatieCaroline Penninga-de Lange Je kind in balans
Je kind in balans Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Op weg naar emotionele stabiliteit UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER Van Caroline Penninga-de Lange verschenen eerder bij Uitgeverij Boekencentrum:
Nadere informatieInner Child meditatie
De Inner Child meditatie Uit: Je Relatie Helen Een nieuwe weg naar heling van je relatievaardigheid Indra Torsten Preiss De Inner Child meditatie De Inner Child-meditatie is de meditatie bij uitstek om
Nadere informatieJongens en meisjes. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep
Kriebels in je buik Jongens en meisjes 1 Jongens en meisjes Groep 2 55 min Begrippen Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep gedrag Benodigheden Digibord Schaar Knutselspullen Werkbladen
Nadere informatieKind & echtscheiding. Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen!
Kind & echtscheiding Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen! Kind in een echtscheidingssituatie Per jaar belanden ongeveer 70.000 kinderen in een echtscheiding. De gevolgen van een echtscheiding
Nadere informatieOuders begrijpen, ouders begrenzen
Ouders begrijpen, ouders begrenzen Lies Ledegen Integratief kindertherapeute www.kroost.be Programma Inleiding en opwarmer Basisvaardigheden omtrent communicatie met ouders : trainen en oefenen. Doelstelling
Nadere informatieOuder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding
Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Voorwoord Erger je je ook wel eens blauw als je net je kind bent gaan halen bij je ex-partner? Voel je je ook machteloos als hij of zij beslissingen
Nadere informatieJe spreekt thuis verschillende talen? Dat is goed voor je kind!
Je spreekt thuis verschillende talen? Dat is goed voor je kind! Tips om je kind op te voeden in verschillende talen Heb je vragen over hoe je je kind kan opvoeden in verschillende talen? In deze folder
Nadere informatieMoederschap bij LVB cliënten Cordaan/Jeugd/Amsterdam. hebben het recht ouder te zijn.
Moederschap bij LVB cliënten Cordaan/Jeugd/Amsterdam Mensen met een lichtverstandelijke beperking hebben het recht ouder te zijn. 1 Moederschap bij LVB cliënten Workshop Programma Stellingen Wie zijn wij?
Nadere informatieDé 14 fundamentele stappen naar geluk
Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op
Nadere informatieKom erbij! -Week van de eenzaamheid 2017-
Kom erbij! -Week van de eenzaamheid 2017- Kom erbij! Met Kom erbij! is er van 21 september t/m 1 oktober extra aandacht voor eenzaamheid tijdens de Week van de eenzaamheid. Deze speciale week is in het
Nadere informatie(Uitstel) kinderwens
LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - (UITSTEL) KINDERWENS - 61 (Uitstel) kinderwens Programma Doelen Benodigdheden Introductie Opdracht 1 Gezinsplanning: Wanneer een kind? Opdracht 2 Wat
Nadere informatieWij weten hoe het voelt
www.freya.nl Twitter: @Freya_NL facebook.com/freyanl Wij weten hoe het voelt Om je heen lijkt iedereen zomaar kinderen te krijgen. Bij jou blijft die zo gewenste zwangerschap uit. Bij Freya weten we als
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatieLuister naar het lied en lees mee met de tekst. Kies telkens het juiste woord.
7 Doe Maar Pa werkblad 1-1 Luister naar het lied en lees mee met de tekst. Kies telkens het juiste woord. Pa Doe Maar Zoals je daar nu zit, je haren (1) bijna/weldra wit De rimpels op je handen Zo (2)
Nadere informatieAdviesgesprek Van contact naar contract
Adviesgesprek Van contact naar contract Het doel van het eerste adviesgesprek is het om het eens te worden over de vraag van de opdrachtgever en over de werkwijze van de adviseur. Het resultaat is een
Nadere informatieCliëntondersteuner (naam, organisatie):
Naam: Geboortedatum: Cliëntondersteuner (naam, organisatie): Datum gesprek: DOMEIN Thema s voor gesprek met cliënt. Ondersteuningsvraag van cliënt bij dit thema. A. Familie en vrienden. Huiselijke relaties
Nadere informatieTips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit
Utrecht, januari 2018 Tel. (030) 231 34 31 Rutgers 2018 www.seksuelevorming.nl/weekvandelentekriebels Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit 1 Algemene tips bij seksuele
Nadere informatieLeonie Linssen www.veranderjewereld.nl
Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie
Nadere informatiecommunicatie tips voor een aangenaam contact met mensen met dementie www.dementievriendelijkbrugge.be
communicatie tips voor een aangenaam contact met mensen met dementie www.dementievriendelijkbrugge.be Niet overvragen Stel geen vragen die betrekking hebben op het recente verleden. Praat over wat er nu
Nadere informatie41 tips Van Jezelf Houden
Marian Palsgraaf 41 tips Van Jezelf Houden Gewoon omdat jij het waard bent Hallo mooie JIJ, Leuk dat je je hebt ingeschreven voor de 21 dagen cursus Van Jezelf Houden. Wat zal het mooi zijn: een wereld
Nadere informatie3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer
3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer verbinding met je hart contact met jezelf zelfwaardering Hee! Wat goed dat je begonnen bent aan het lezen van mijn ebook. Dat betekent dat de wil
Nadere informatieJouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders
- Dit basis Kindplan kan als onderdeel worden ingevoegd in het ouderschapsplan of los worden gebruikt door ouders al dan niet met hulp van een professional - Ouders ga na de eerste afspraak met een professional
Nadere informatieMaatschappelijke oriëntatie
Maatschappelijke oriëntatie De maatschappelijke oriëntatie is er om je een beeld te geven wat er allemaal in de maatschappij is. Om erachter te komen waarom er bepaalde winkels, diensten of zorg zijn.
Nadere informatieGefeliciteerd. De allerbelangrijkste regel als we het hebben over kinderen en honden is:
Gefeliciteerd. Je bent zwanger en je hebt één of meerdere honden. Het wordt jullie eerste kind. Je bent net bij de verloskundige geweest, het gaat goed met je kindje, en je hebt deze folder meegekregen.
Nadere informatieom orde te scheppen om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens in een wirwar van gevoelens
VijfVijf tipstips om orde te scheppen om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens in een wirwar van gevoelens Vijf tips om orde te scheppen in een wirwar van gevoelens Als je in je zwangerschap afscheid
Nadere informatieAls je je kindje verliest in de zwangerschap
Als je je kindje verliest in de zwangerschap persoonlijk boek om in te vullen en te bewaren voor jou, als je ooit een miskraam had R Miriam van Kreij Als je je kindje verliest in de zwangerschap Op www.miskraambegeleiding.nl/miskraamboek
Nadere informatieOver miskramen, abortussen en zielengedrag
Over miskramen, abortussen en zielengedrag Een heftig onderwerp, heb ook een aantal jaren over gedaan om eindelijk dit stuk te gaan schrijven. Een gevoelig onderwerp voor vele mensen, Vertel je wel of
Nadere informatiePubliciteit en werving OSA
Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan
Nadere informatieOpdracht 1.1: Observeer je verhaal in je hoofd
Opdracht 1.1: Observeer je verhaal in je hoofd Het is belangrijk om te weten waar je nu staat, zodat je weet van waar je straks vertrekt. Als jij weet wat voor verhaal hebt, welk verhaal jij jezelf verteld
Nadere informatieKernwaarden Hollands Kroon CONCEPT
Kernwaarden CONCEPT 1. Bevlogenheid We zijn betrokken en gedreven in wat we doen voor onze omgeving en voor onszelf. We voelen ons verantwoordelijk voor het resultaat. We maken kenbaar wat onze toegevoegde
Nadere informatie5. Draag over aan (gespecialiseerde) kraamzorg / JGZ / huisarts
Zorgpad (licht) verstandelijk beperkt 1. Vermoeden aanwezigheid LVB 2. Neem eventueel contact op met sociaal wijkteam en/of MEE om signalen te bespreken nee 3. Complexe problemen en LVB Zorgpad Tienerzwangerschap
Nadere informatieWie vind ik speciaal?
Kriebels in je buik Wie vind ik speciaal? 1 Wie vind ik speciaal? Groep 4 35 min Begrippen Vriendschap, familie, relaties, liefde, lief, vriendjes, vriendinnetjes, collega s, hobby, troosten, fijn Benodigheden
Nadere informatieToelichting bij deze handelingssuggestie Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst Aanpak Leerdoelen...
Welbevinden Relatie met andere kinderen INHOUD Toelichting bij deze handelingssuggestie... 1 Stellingen uit de leerkracht- en leerlingvragenlijst... 2 Aanpak... 2 Leerdoelen... 2 Pedagogische interventies...
Nadere informatieSAMEN-WERKEN MET DE MENSEN OM JOU HEEN
cursus SAMEN-WERKEN MET DE MENSEN OM JOU HEEN Samen-Werk-Boek.. www.zozijn.nl/zozijnschool Inhoudsopgave Samen-werken met de mensen om jou heen.... 3 Wat gaan we doen in deze cursus?... 4 Jezelf voorstellen...
Nadere informatieTop 10 opvoedtips die je onmiddelijk kan toepassen
Top 10 opvoedtips die je onmiddelijk kan toepassen 10 Wees betrokken & boost het zelfvertrouwen Geloof oprecht in je kind en laat dit ook zien. Toon belangstelling & interesse voor de zaken die je kind
Nadere informatieDoodswens en suïcidegedachten bij ouderen
Doodswens en suïcidegedachten bij ouderen Bespreekbaar maken Eva Van Den Broeck CGG Andante Suicidepreventie eva.vandenbroeck@andante.be 03 620 10 20 Suïcidepreventie reflex Bron: Detectie en behandeling
Nadere informatieHandleiding Kind in Beeld Kinderopvang
Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt
Nadere informatieStudielessen voor 4-7 jarigen. HANDLEIDING
MIJN GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen. HANDLEIDING najaar 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente
Nadere informatieEen leerling zwanger en dan?
Een leerling zwanger en dan? Elk jaar raken zo n 2500 Vlaamse tienermeisjes zwanger. Wat hun toekomst ook brengt, de impact van zo n nieuws is altijd ingrijpend. Een tienerzwangerschap hoeft niet het einde
Nadere informatieWat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud
Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatie]Zelf oplossingen bedenken
Bianca E. Boyer, Marije Kuin, Saskia van der Oord ]Zelf oplossingen bedenken WERKBOEK Dit werkboek is van:... D/2014/45/276 978 94 014 1840 9 nur 770 Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch
Nadere informatieOPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS
OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat
Nadere informatieKinderwens en zwangerschap bij mensen met een licht verstandelijke beperking.
Kinderwens en zwangerschap bij mensen met een licht verstandelijke beperking. MEE geeft Ondersteuning bij leven met een beperking Rie-anne v Laarhoven www.natuurlijksupervisie.nl Rieanne1956@gmail.com
Nadere informatieCommunicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016
Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud
Nadere informatieStellingen en normering leerlingvragenlijst
Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen
Nadere informatie