Praktisch relevant én methodisch grondig?

Transcriptie

1 Praktisch relevant én methodisch grondig? Dimensies van onderzoek in het hbo Openbare les Utrecht, 10 april 2014 Dr. Daan Andriessen Lector Methodologie van Praktijkgericht Onderzoek Hogeschool #onderzoekhbo

2 Onderzoek in het hbo is volwassen geworden , , , Aantal lectoren Aantal promovendi Aantal docent onderzoekers Omvang M Bron: Vereniging Hogescholen 2

3 Echter, er is ook nog een hoop te ontdekken 1. Methodologie Op welke wijze kan praktijkgericht onderzoek vorm worden gegeven? 2. Didactiek Hoe leren wij onze studenten het beste onderzoeken? 3. Assessment Hoe kan onderzoekend vermogen worden gemeten? Onderzoek door lectoraten Hbo opleidingen Individuele onderzoekers Relevante kennis voor de praktijk #onderzoekhbo Afgestudeerden met onderzoekend vermogen Professionele docenten 3

4 METHODOLOGIE VAN PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK #onderzoekhbo

5 Verhelderen met respect voor diversiteit Methode om integrale zorg te geven aan gezinnen met een opeenstapeling van problemen Functie van de hoofdvraag Onbekend 2% Ontwerpen 17% Beschrijven 31% Vakmanschap van vmbo docent Factoren die de kwaliteit van een lijmverbinding verklaren Verklaren 23% Definieren 2% Evalueren 15% Vergelijken 10% Verschil tussen taakachterstand en taalontwikkelingsstoornis Kwaliteit licht in verzorgingshuizen #onderzoekhbo N=123 5

6 De Verboden Woorden Quiz (1) Hoe noemen wij onderzoeksactiviteiten in het hbo? A Ontwerp & Ontwikkeling (AWT, 2005) B Onderzoek Hogescholen zijn gericht op het verzorgen van hoger beroepsonderwijs. Zij verrichten ontwerpen ontwikkelactiviteiten of onderzoek gericht op de beroepspraktijk (WHW, artikel 1.3.3, 2010) #onderzoekhbo 6

7 De Verboden Woorden Quiz (2) Wat voor een soort onderzoek doet het hbo? A. Toegepast onderzoek B. Praktijkgericht onderzoek Toegepast onderzoek verwijst naar lineair innovatiemodel Fundamenteel onderzoek Nieuwe kennis Toepast onderzoek Nieuwe producten en diensten #onderzoekhbo 7

8 Definitie van praktijkgericht onderzoek Praktijkgericht onderzoek is onderzoek waarvan de vraagstelling wordt ingegeven door de beroepspraktijk en waarvan de opgedane kennis direct bij kan dragen aan die beroepspraktijk. (op basis van BKO, 2007) #onderzoekhbo 8

9 De Verboden Woorden Quiz (3) Hoe noemen we praktijkgericht onderzoek in het hbo? A. Hboonderzoek B. Onderzoek in het hbo Praktijkgericht onderzoek is niet voorbehouden aan hbo. #onderzoekhbo 9

10 Praktijkgericht onderzoek in HU is vooral sociaal-wetenschappelijk Object van studie Artefact 6% Materieel 4% Medisch 15% Sociaal 75% N=123 #onderzoekhbo 10

11 Onderzoek in HU kent vele vormen van dataverzameling 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Voorgestructureerd Later gestructureerd #onderzoekhbo 11

12 Praktijkgerichte onderzoekers bewegen langs twee dimensies Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) Naar Butter (2013) #onderzoekhbo 12

13 Praktijkgerichte onderzoekers bewegen langs twee dimensies Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) Naar Butter (2013) #onderzoekhbo

20 Praktijkgerichte onderzoekers bewegen langs twee dimensies Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) Naar Butter (2013) #onderzoekhbo 20

21 Een voorbeeld: omgaan met rivaliserende verklaringen Methode om integrale zorg te geven aan gezinnen met een opeenstapeling van problemen #onderzoekhbo The butler did it! Yin,

22 Keuze 1: De butler zoveel mogelijk buiten de deur houden Methodische grondigheid (MG) #onderzoekhbo Praktische relevantie (PR) Methode om integrale zorg te geven aan gezinnen met een opeenstapeling van problemen 22

23 Keuze 2: De butler in de praktijk proberen te ontmaskeren Methodische grondigheid (MG) #onderzoekhbo Praktische relevantie (PR)! Methode om integrale zorg te geven aan gezinnen met een opeenstapeling van problemen 23

24 Er lopen in onderzoek 37 butlers rond Methodische grondigheid (MG) Externe validiteit Praktische relevantie (PR) Interne validiteit Statistische validiteit Construct validiteit #onderzoekhbo Shadish, Cook & Campbell (2002) 24

25 Praktijkgerichte onderzoekers bewegen langs twee dimensies Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) De praktijkonderzoeker maakt voortdurend keuzes op basis van: 1. Het doel van het onderzoek en de onderzoeksvraag 2. De beschikbare middelen en de vereiste grondigheid en relevantie 3. Zijn of haar persoonlijke blik op de wereld #onderzoekhbo 25

26 Blik op de wereld betreft wezensvragen onderzoeker Hoe denk ik dat de wereld in elkaar zit? Hoe denk ik dat we de wereld kunnen kennen? Wat vind ik mijn rol als onderzoeker? Welk resultaat streef ik na? Hoe vind ik dat ik mij moet gedragen als onderzoeker? Weten welke antwoorden jij zelf geeft? Vul straks de paradigmavragenlijst in bij de stand van het lectoraat! #onderzoekhbo 26

27 Diversiteit praktijkgericht onderzoek: Geen zwart/wit denken Er zijn maar twee soorten onderzoek Goed en slecht onderzoek

28 Op welke wijze kan praktijkgericht onderzoek vorm worden gegeven? 1. Welke typen praktijkgericht onderzoek komen voor in het hbo? 2. Welke overwegingen hanteren praktijkonderzoekers bij het maken van keuzes rond praktische relevantie en methodische grondigheid? 3. Wat zijn de effecten van specifieke vormen van praktijkgericht onderzoek op de dimensies praktische relevantie en methodische grondigheid? 4. Welke nieuwe of relatief onbekende methoden en technieken kunnen een waardevolle aanvulling zijn op het portfolio van methoden en technieken? #onderzoekhbo 28

29 DIDACTIEK VAN PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK Trekker: Dr. Lisette Munneke #onderzoekhbo

30 Verbinden Onderzoek & Onderwijs Onderzoek Onderwijs

31 Verbinden Onderzoek & Onderwijs

32 Verweven Onderzoek & Onderwijs zoek #onderzoekhbo 32

33 Onderzoek & Onderwijs: 3 doelen met 5 processen 1. Onderzoek in onderwijs Studenten met onderzoekend vermogen 2. Studenten onderzoeken onder begeleiding van lectoraten 3. Onderzoek door docenten Professionele docenten die onderzoek kunnen begeleiden en uitvoeren 4. Onderzoek naar onderwijs 5. Onderzoeksresultaten in onderwijs Verbeterd en up-todate curriculum 33

34 Onderzoekend vermogen 2009: HBO raad (2009) Kwaliteit als opdracht : In onze moderne samenleving is het cruciaal dat hbobachelors over een onderzoekend vermogen beschikken dat leidt tot reflectie, tot evidence based practice, en tot innovatie. #onderzoekhbo 34

35 Onderzoekend vermogen = 1. Onderzoekende houding (Van der Rijst, 2009) kritisch zijn willen begrijpen willen bereiken willen delen willen vernieuwen en willen weten 2. Onderzoeksresultaten van anderen toepassen 3. Onderzoek doen #onderzoekhbo 35

36 Zoeken naar overkoepelende definitie van onderzoek #onderzoekhbo 36

37 Zoeken naar overkoepelende definitie van onderzoek Onderzoek is een doelbewust en methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op tevoren gestelde vragen volgens een tevoren opgesteld plan (Verschuren, 1994). #onderzoekhbo 37

38 Zoeken naar overkoepelende definitie van onderzoek Onderzoek is een doelbewust en methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op tevoren gestelde vragen volgens een tevoren opgesteld plan (Verschuren, 1994). #onderzoekhbo 38

39 Zoeken naar overkoepelende definitie van onderzoek Onderzoek is een methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op tevoren gestelde vragen volgens een tevoren opgesteld plan. #onderzoekhbo 39

40 Zoeken naar overkoepelende definitie van onderzoek Onderzoek is een methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op vragen volgens een tevoren opgesteld plan. #onderzoekhbo 40

41 Zoeken naar overkoepelende definitie van onderzoek Onderzoek is een methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm van antwoorden op vragen. #onderzoekhbo 41

42 Een overkoepelende definitie van onderzoek Onderzoek is het methodisch beantwoorden van vragen dat leidt tot relevante kennis. #onderzoekhbo 42

43 Rol van onderzoekend vermogen hangt samen met beroepsproduct 1. Advies 2. Ontwerp 3. Eindproduct 4. Handeling 5. Onderzoek Verbeelding van een Antwoorden en eindproduct conclusies Mogelijke oplossing of een plan Fysiek of digitale uitwerking van een ontwerp Professioneel gedrag naar cliënt of publiek Organisatieadvies Pedagogisch advies Financieel advies Bouwontwerp Technisch ontwerp Bestemmingsplan Ondernemingsplan Schilderij ICT applicatie Apparaat Film Journalistieke tekst Les geven Voorstelling uitvoeren Hulpverlenen Verplegen Therapie geven Leiding geven Ondernemen Archeologisch rapport Laboratorium rapport Forensisch rapport Naar Losse (2012) #onderzoekhbo 43

44 Onderzoekend vermogen ondersteunt beroepsproduct Methodisch werken Probleemstelling Diagnose Plan Ingreep Evaluatie V A V A V A V A V A Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Onderzoekscyclus Probleemverkennend onderzoek Diagnostisch onderzoek Ontwerponderzoek Monitoring onderzoek Evaluatieonderzoek Onderzoeken Naar Leen (2012)

45 Drie niveaus van onderzoekend vermogen Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) Naar Butter (2013) #onderzoekhbo 45

46 Drie niveaus van onderzoekend vermogen Methodische grondigheid Praktische relevantie Relevant voor de situatie / opdrachtgever Relevant voor het vakgebied Relevant voor wetenschap en maatschappij Praktische relevantie (PR) Methodische grondigheid (MG) Bescheiden Diepgaander Uitgebreid BA MA PhD #onderzoekhbo Naar Butter (2013) 46

47 Mogelijke dimensies van methodische grondigheid Methodische grondigheid (MG) Bescheiden Diepgaander Uitgebreid Gebruik literatuur Vakliteratuur vs Wetenschappelijke literatuur Nederlands vs Engels Bewijskracht (Van Yperen, in press) Theoretisch, Indicatief, Causaal Generalisatie Geen, Beperkte groep, Grote groep Body of Knowledge Vereiste kennis van onderzoeksdesigns en -methoden #onderzoekhbo 47

48 Hoe leren wij onze studenten het beste onderzoeken? 1. Welke visies bestaan er bij docenten over de relatie tussen onderzoek en het beroep waarvoor wordt opgeleid en wat zijn daarbij de overwegingen? 2. Op welke manier wordt in het hbo de onderzoeksleerlijn in het bachelor- en masteronderwijs vormgegeven? 3. Wat is de effectiviteit hier van, wat werkt daarin wel en wat niet? 4. Welke aspecten van praktische relevantie en methodische grondigheid spelen een rol bij beroepsopdrachten in het hbo? 5. Hoe kan de begeleiding van onderzoek en afstuderen door docenten goed vorm worden gegeven? #onderzoekhbo 48

49 ASSESSMENT VAN Dr. René Butter ONDERZOEKSVAARDIGHEDEN #onderzoekhbo

50 Assessments helpen het leren

51 Praktijkgericht onderzoek vereist diverse competenties Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) Praktijkgerichte kennis, vaardigheden en houding Methodologische kennis, vaardigheden en houding Naar Butter (2013) #onderzoekhbo 51

52 Ontwikkelde instrumenten moeten relevant en grondig zijn Methodische grondigheid (MG) Praktische relevantie (PR) Relevant voor de doelgroep Goed voorspellend Naar Butter (2013) #onderzoekhbo 52

53 Hoe kan onderzoekend vermogen worden gemeten? 1. Welke competenties zijn binnen specifieke werkdomeinen relevant voor het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek? 2. Hoe kunnen deze competenties valide worden gemeten? 3. Hoe kunnen assessmentinstrumenten bijdragen aan het vergroten van het onderzoekend vermogen van studenten en docenten? #onderzoekhbo 53

54 Ik heb een fantastisch team mogen samenstellen Dan Greve Natuur & Techniek Jonas Moons Communicatie & Journalisatiek Irene van der Marel Economie & Management Karien Hagemeijer Onderwijs & Onderzoek Karlijn Karsten Gezondheidszorg Lisette Munneke Educatie Martine Ganzevles Maatschappij & Recht Stijn Bollinger Maatschappij & Recht Dr. René Butter Daan Andriessen #onderzoekhbo 54

55 Dank voor uw aandacht

56 Bronnen HBO Raad (2009) Kwaliteit als Opdracht, Den Haag, HBO Raad. Leen, J. (2012) Persoonlijke communicatie Losse, M. (2012) Verbinding tussen onderwijs en onderzoek. Amersfoort: Presentatie Facta conferentie 11 december 2012 Oskam, I. et al. (2012) Ontwerpen van technische innovaties. Groningen: Noordhoff Uitgevers. Renepbutter (2013, november) Role of research in higher prof. educ. on BA, MA & PhD levels is demarcated by the scope of the required relevance&rigour claims. #mmucarpe [Twitter post] Retrieved from Van der Rijst, R. M. (2009). De zes aspecten van een onderzoekende houding. [website] Retrieved from Verschuren, P. (2009). De probleemstelling voor een onderzoek. Spectrum.