Quick scan van de natuurwaarden in de natuurzone binnen het recreatieterrein Ter Spegelt te Eersel

Transcriptie

1 Quick scan van de natuurwaarden in de natuurzone binnen het recreatieterrein Ter Spegelt te Eersel Opdrachtgever: Pouderoyen Compagnons Oktober 2008 Antonie van Diemenstraat CW Tilburg

2 Pagina 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding Analyse natuurwaarden Algemene beschrijving en vaatplanten Dagvlinders, libellen en andere ongewervelden Amfibieën, reptielen en vissen Zoogdieren Vogels Toetsing Flora- en faunawet Flora- en faunawet Tabel 1: algemene soorten Tabel 2: overige soorten Tabel 3: soorten bijlage IV Habitatrichtlijn en bijlage 1 AMvB Vogels Literatuur en bronvermelding...8

3 Pagina 2 1. Inleiding De eigenaar van het recreatieterrein Ter Spegelt heeft het voornemen om de natuurzone aan de oostzijde van het recreatieterrein te gaan gebruiken als standplaats van tenten en/of caravans. In oktober 2008 is door Pouderoyen Compagnons aan het Ecologisch Adviesbureau Cools de opdracht verleend om een quick scan uit te voeren naar de eventueel aanwezige beschermde natuurwaarden binnen de natuurzone. Op 9 oktober 2008 is door het Ecologisch Adviesbureau Cools de natuurzone onderzocht op de aanwezige natuurwaarden. Het onderzoeksgebied is met een rode lijn begrensd op kaart 1. Kaart 1: ligging en begrenzing van het onderzochte gebied. 2. Analyse natuurwaarden In de analyse van de natuurwaarden, waarbij de nadruk ligt op de planten- en diersoorten die beschermd zijn volgens de Flora- en faunawet, is gebruik gemaakt van de gegevens: - zoals die zijn verzameld tijdens het oriënterend onderzoek in oktober 2008 door het Ecologisch Adviesbureau Cools; - van amfibieën en reptielen (per kilometerhok) zoals opgenomen in de Werkatlas amfibieën en reptielen in Noord-Brabant van RAVON uit 2005; - van vleermuizen (per kilometerhok) zoals opgenomen in het Beschermingsplan voor vleermuizen in Noord-Brabant van de Zoogdiervereniging VZZ uit 2006; - van zoogdieren (per uurhok) zoals opgenomen in de Atlas van de Nederlandse zoogdieren van Broekhuizen, Hoekstra, e.a. uit 1992; - van broed- en watervogels zoals (per uurhok) opgenomen in de Atlas van Nederlandse broedvogels van SOVON uit 2002; - van dagvlinders (per uurhok) zoals opgenomen in De Dagvlinders van Nederland van Bos, Bosveld, de Vlinderstichting e.a. uit 2006; - van libellen (per uurhok) zoals opgenomen in De Nederlandse libellen van de Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie uit De gegevens per kilometer- en/of uurhok zijn veelal gebruikt om een indruk te krijgen van welke soorten binnen en nabij het onderzoeksgebied (kunnen) voorkomen. Op basis van het onderzoek in oktober 2008, de huidige inrichting van het gebied en de deskundigenervaring zoals die binnen het Ecologisch Adviesbureau Cools aanwezig is, kon weliswaar geen volledig actueel beeld worden verkregen van de beschermde soorten binnen het onderzoeksgebied, maar wel een volledig beeld van welke beschermde soorten maximaal kunnen voorkomen binnen het onderzoeksgebied. Het inzicht van welke beschermde natuurwaarden maximaal binnen het onderzoeksgebied aanwezig kunnen zijn is van essentieel belang bij de toetsing van de Flora- en faunawet Algemene beschrijving en vaatplanten Het onderzoeksgebied bestaat voor een groot deel uit extensief begraasde graslandvegetaties die bestaan uit (zeer) algemene plantensoorten zoals de gestreepte witbol, straatgras, madeliefje, gewone paardenbloem, gewoon biggenkruid, fioringras, gewoon struisgras, gewoon duizendblad, rode klaver, witte klaver, gewone rolklaver, kruipende boterbloem en plaatselijk ook de iets minder algemene kleine leeuwentand. In het begraasde deel liggen ook een tweetal poelen. De kleine poel bezat tijdens het veldbezoek troebel water met behoorlijk veel algengroei hetgeen mogelijk is veroorzaakt

4 Pagina 3 door teveel ontlasting van het vee. De grote poel bezat daarentegen helder water met zeer veel grote lisdodde, alsook veenwortel, riet, stomphoekig sterrenkroos, knolrus, zomprus en in de oeverzone zeer veel pitrus. Ook langs de kleine poel komt zeer veel pitrus voor en plaatselijk ook de moerasdroogbloem en de iets minder algemene akkermunt. De oeverzone langs de grote recreatieplas die grenst aan het begraasde deel bestaat hoofdzakelijk uit riet met hier en daar enkele exemplaren van koninginnenkruid, grote lisdodde en grauwe wilg. Buiten het begraasde deel bestaat het onderzoeksgebied uit een flauw meanderend en gegraven beekje en uit grasland-, ruigte- en struweelvegetaties. In het gehele traject van het beekje komen zeer vele exemplaren voor van de landelijk en provinciaal zeldzame pilvaren. Deze water- en oeverplant is afhankelijk van tamelijk voedselarm tot matig voedselrijk, schoon water dat bij voorkeur wordt gevoed door ijzerrijk grondwater. Mede door de verslechtering van de beken, sloten, poelen en vennen in Nederland is de pilvaren de laatste tientallen jaren zeer sterk achteruitgegaan en is om deze reden door de provincie Noord-Brabant aangewezen als een prioritaire soort. Dergelijke soorten worden in hun voortbestaan bedreigd en zijn voor wat betreft hun landelijke verspreiding voor een belangrijk deel gebonden aan Noord-Brabant. De zeer grote groeiplaats van de pilvaren in het beekje binnen de onderzochte natuurzone is zeer uniek voor Noord-Brabant en hiermede ook voor Nederland. Naast de pilvaren komen er in het beekje nog twee tamelijk zeldzame plantensoorten plaatselijk met zeer vele exemplaren voor, namelijk het duizendknoopfonteinkruid en het waterpostelein. Op een plek langs het beekje zijn tevens enkele exemplaren aangetroffen van de vrij zeldzame borstelbies. Meer algemene plantensoorten die in en langs het beekje voorkomen zijn lidrus, tenger fonteinkruid, mattenbies, gele lis, grote waterweegbree, gewone waternavel, kleine en grote lisdodde, riet, stomphoekig sterrenkroos, mannagras, moerasrolklaver, wolfspoot, geoorde wilg, zomprus en in de oeverzone zeer veel pitrus. De grasland-, ruigte- en struweelvegetaties in het niet begraasde deel van het onderzoeksgebied bestaan uit algemene soorten zoals struikhei, gewoon duizendblad, rode klaver, grote brandnetel, timoteegras, wilde peen, gewoon knoopkruid, margriet, bijvoet, akkerdistel, gewone braam, alsook de minder algemene middelste teunisbloem en muskuskaasjeskruid. Gegraven beekje met zeer veel duizendknoopfonteinkruid en pilvaren. De houtsingel aan de oostzijde van het onderzoeksgebied bestaat uit zomereik, ruwe berk, Amerikaanse vogelkers, wilde lijsterbes, gewone braam, vuilboom en plaatselijk ook enkele exemplaren van de brede wespenorchis. Van de waargenomen plantensoorten binnen het onderzoeksgebied is alleen de brede wespenorchis beschermd volgens tabel 1 van de Flora- en faunawet.

5 Pagina Dagvlinders, libellen en andere ongewervelden Door het late tijdstip in het seizoen zijn er tijdens het veldbezoek in oktober binnen het onderzoeksgebied slechts twee dagvlindersoorten waargenomen, namelijk het algemene groot koolwitje en bont zandoogje. Op basis van een deskundigenoordeel en de huidige inrichting is het aannemelijk dat nog enkele andere algemene dagvlindersoorten in het gebied voorkomen, zoals de atalanta, dagpauwoog, het klein koolwitje, klein geaderd koolwitje, icarusblauwtje, boomblauwtje, de kleine vos, kleine vuurvlinder en de iets minder algemene gehakkelde aurelia. Ook het aantal libellensoorten dat nog kon worden waargenomen was beperkt tot twee algemene soorten, namelijk het lantaarntje en de steenrode heidelibel. Op basis van het veldbezoek, een deskundigenoordeel en de verspreiding van libellen in Noord-Brabant kan worden geconcludeerd dat het beekje en de poelen een leefgebied (zullen) zijn voor diverse algemene libellensoorten zoals de gewone oeverlibel, watersnuffel, vuurjuffer, azuurwaterjuffer, houtpantserjuffer, bloed- en bruinrode heidelibel, alsook mogelijk voor minder algemene soorten zoals de blauwe breedscheenjuffer en weidebeekjuffer. Voor sprinkhanen is het onderzoeksgebied geschikt voor enkele soorten. Tijdens het veldbezoek in oktober zijn geen sprinkhanen meer waargenomen. Aangenomen mag worden dat in het onderzoeksgebied algemene sprinkhaansoorten voorkomen zoals de grote groene sabelsprinkhaan, het gewoon spitskopje, de bruine sprinkhaan, krasser en ratelaar. De aanwezigheid van wettelijk beschermde dan wel landelijk bedreigde dagvlinder-, libellen- en sprinkhaansoorten dan wel andere ongewervelde diersoorten (zoals hommels of bijen) wordt zo goed als zeker uitgesloten aangezien geschikt leefgebied voor deze soorten binnen of nabij het onderzoeksgebied niet aanwezig is Amfibieën, reptielen en vissen Tijdens het veldbezoek in oktober zijn enkele jonge exemplaren van de groene kikker c.q. bastaardkikker waargenomen. Het is zeer aannemelijk dat met name de poelen een voortplantingsbiotoop zijn voor deze algemene amfibiesoort. Andere algemene amfibiesoorten die zeer waarschijnlijk in de poelen en/of het beekje zich zullen voortplanten zijn de bruine kikker en gewone pad, daarnaast bestaat de mogelijkheid dat ook de iets minder algemene kleine watersalamander in met name het beekje voorkomt. Volgens de Werkatlas amfibieën en reptielen in Noord-Brabant van RAVON uit 2005 zijn er in het kilometerhok waarin het onderzoeksgebied ligt geen (vrij) zeldzame amfibiesoorten waargenomen. In het natuurgebied Cartierheide, circa 2-3 kilometer ten westen van het onderzoeksgebied, komen de Alpenwatersalamander, vinpootsalamander en heikikker voor. De kans dat deze vrij zeldzame soorten ook in het onderzoeksgebied voorkomen is (zeer) klein, maar niet geheel uitgesloten mede omdat het beekje een geschikt biotoop is voor de Alpenwatersalamander en de poelen voor de vinpootsalamander en heikikker. Alle amfibiesoorten zijn beschermd volgens de Flora- en faunawet. Van reptielen zijn, volgens de werkatlas, binnen het kilometerhok waarbinnen het onderzoeksgebied ligt geen gegevens bekend. Het dichtbijgelegen natuurgebied Cartierheide staat bekend als een (zeer) waardevol leefgebied voor de levendbarende hagedis, hazelworm en gladde slang. Voor deze soorten is het onderzoeksgebied echter nauwelijks geschikt, zodat de kans dat deze soorten voorkomen zo goed als zeker is uitgesloten. Binnen het onderzoeksgebied zijn tijdens het veldonderzoek in het beekje enkele tientallen exemplaren waargenomen van de driedoornige stekelbaars en de Amerikaanse hondsvis. Genoemde vissoorten zijn niet beschermd volgens de Flora- en faunawet Zoogdieren Tijdens het veldbezoek in oktober zijn sporen aangetroffen van het konijn, de mol en bosmuis. Op basis van een deskundigenoordeel en de huidige inrichting is het aannemelijk dat het onderzoeksgebied ook een leefgebied, of onderdeel daarvan, voor de algemene rosse woelmuis, huisspitsmuis en mogelijk ook de iets minder algemene egel, hermelijn en/of wezel. Door grotere zoogdiersoorten zoals de ree of vos kan het onderzoeksgebied niet worden gebruikt als foerageergebied aangezien het recreatiegebied (nagenoeg) geheel is omgeven door een hoog hekwerk. Genoemde zoogdiersoorten die binnen het onderzoeksgebied (kunnen) voorkomen zijn beschermd volgens tabel 1 van de Flora- en faunawet. De aanwezigheid van andere (strenger) beschermde zoogdiersoorten (exclusief vleermuizen) wordt binnen onderzoeksgebied niet mogelijk geacht. Voor enkele vleermuissoorten is het onderzoeksgebied een geschikt foerageergebied. Op basis van een deskundigenoordeel kan worden gesteld dat in het gebied minimaal twee vleermuissoorten zullen foerageren, namelijk de algemene gewone dwergvleermuis en de iets minder algemene laatvlie-

6 Pagina 5 ger. Het is tevens aannemelijk dat in het gebied ook af en toe de vrij zeldzame rosse vleermuis, ruige dwergvleermuis en bruine grootoorvleermuis foerageren. Op basis van het veldbezoek kan worden gesteld dat het onderzoeksgebied niet of nauwelijks geschikt is als vaste verblijfplaats en/of als vaste vliegroute voor vleermuizen, omdat geschikte bomen of lijnelementen ontbreken. Alle vleermuissoorten zijn beschermd volgens tabel 3 van de Flora- en faunawet, zie verder hoofdstuk Vogels Binnen het onderzoeksgebied zijn tijdens het veldbezoek in oktober enkele algemene vogelsoorten waargenomen, zoals de merel, koolmees, winterkoning, vink, huismus, roodborst, ekster, kauw, zwarte kraai, houtduif en gaai. Het is zeer aannemelijk dat het overgrote deel van de genoemde vogelsoorten ook broedt in de struwelen en de houtsingel binnen het onderzoeksgebied. Op basis van onderzoeken in soortgelijke gebieden elders in Noord-Brabant en een deskundigenoordeel is het tevens zeer aannemelijk dat het onderzoeksgebied wordt gebruikt als broed-, rust- en/of voedselgebied door andere (vrij) algemene vogelsoorten, zoals de zwartkop, groenling, fitis, tjiftjaf, witte kwikstaart, boeren-, huis- en gierzwaluw, ringmus, grasmus, staartmees, kneu, roodborsttapuit en gekraagde roodstaart. In de rietvegetaties langs de grote recreatieplas zullen wellicht de kleine karekiet en rietgors broeden. Vaste verblijfplaatsen van spechten, uilen of roofvogels kunnen aanwezig zijn in de houtsingel aan de oostzijde van de natuurzone, maar zijn tijdens het veldbezoek niet vastgesteld. Alle vogelsoorten zijn beschermd volgens de Flora- en faunawet en de Europese Vogelrichtlijn. 3. Toetsing Flora- en faunawet 3.1. Flora- en faunawet Activiteiten die een schadelijk effect hebben op soorten die beschermd zijn volgens de Flora- en faunawet zijn in principe verboden. Van dit verbod kan onder voorwaarden worden afgeweken, met een ontheffing of een vrijstelling. Naast een passieve wettelijke bescherming door middel van diverse verbodsbepalingen is er in de Flora- en faunawet een actieve bescherming opgenomen via onder andere soortenbeschermingsplannen en de zogenaamde rode lijsten met landelijk bedreigde soorten. Per 23 februari 2005 is de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) artikel 75 met betrekking tot de Flora- en faunawet in werking getreden. In deze herziene Flora- en faunawet zijn de beschermde planten- en diersoorten verdeeld in vier groepen Tabel 1: algemene soorten Voor de planten- en diersoorten opgenomen in tabel 1 geldt een vrijstelling van de verbodsartikelen 8 tot en met 12 (*) als de activiteiten te kwalificeren zijn als bijvoorbeeld de geplande activiteiten binnen het onderzoeksgebied. Aan de vrijstelling zijn geen aanvullende eisen gesteld. Voor deze werkzaamheden hoeft dus geen ontheffing te worden aangevraagd dan wel een gedragscode te worden opgesteld of gevolgd. Een vrijstelling betekent echter niet dat de soorten niet meer beschermd zijn en geldt er nog altijd de zogenaamde zorgplicht (**). Van de soorten die opgenomen zijn in tabel 1 komen binnen het onderzoeksgebied de volgende soorten (mogelijk) voor: het konijn, de mol, bosmuis, rosse woelmuis, veldmuis, huisspitsmuis, egel, hermelijn, wezel, brede wespenorchis, groene c.q. bastaardkikker, gewone pad, bruine kikker en kleine watersalamander Tabel 2: overige soorten Voor de soorten opgenomen in tabel 2 geldt een vrijstelling van de verbodsartikelen 8 tot en met 12 (*) als de activiteiten te kwalificeren zijn als bijvoorbeeld de geplande activiteiten binnen het onderzoeksgebied en als de activiteiten worden uitgevoerd op basis van een door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit goedgekeurde gedragscode (***). Indien er geen gedragscode wordt opgesteld of gebruik wordt gemaakt van een reeds bestaande en goedgekeurde gedragscode dan dient een ontheffing te worden aangevraagd. Deze aanvraag wordt dan onderworpen aan de zogenaamde lichte toets. In deze toets moet worden aangetoond dat de geplande werkzaamheden geen afbreuk doen aan gunstige staat van instandhouding van de soort. Van de diersoorten die behoren tot de tabel 2 zijn binnen het onderzoeksgebied geen soorten waargenomen. De Alpenwatersalamander is beschermd volgens tabel 2. De kans dat deze soort in het onderzoeksgebied voorkomt is weliswaar (zeer) klein maar niet geheel uitgesloten.

7 Pagina Tabel 3: soorten bijlage IV Habitatrichtlijn en bijlage 1 AMvB Voor activiteiten die zijn te kwalificeren als bijvoorbeeld de geplande activiteiten binnen het plangebied, geldt voor de soorten opgenomen in tabel 3 geen vrijstelling van de verbodsartikelen 8, 9, 11 en 12 (*), ook niet op basis van een gedragscode. Voor deze activiteiten is een ontheffing van de genoemde verbodsartikelen noodzakelijk. Een ontheffingaanvraag voor de soorten opgenomen in tabel 3 wordt getoetst aan drie criteria: er is sprake van een in of bij de wet genoemd belang (****), er is geen alternatief en doet geen afbreuk aan gunstige staat van instandhouding van de soort. Deze drie criteria vormen de zogenaamde uitgebreide toets. De drie criteria staan naast elkaar en niet na elkaar, met andere woorden aan alle drie criteria moet voldaan zijn. Voor het verbodsartikel 10 wordt veelal geen ontheffing verleend. Van de soorten die opgenomen zijn in tabel 3 komen binnen het onderzoeksgebied nagenoeg zeker de gewone dwergvleermuis en de laatvlieger voor. Het is tevens aannemelijk dat het gebied af en toe wordt gebruikt door de vrij zeldzame rosse vleermuis, ruige dwergvleermuis en bruine grootoorvleermuis. Het onderzoeksgebied wordt door de genoemde vleermuissoorten alleen gebruikt als foerageergebied. In de Flora- en faunawet staat aangegeven dat: het aantasten van foerageerplaatsen is alleen ontheffingsplichtig indien zij van groot belang zijn voor de functionaliteit van de verblijfplaatsen van de betreffende soort, doordat er onvoldoende alternatieven voorhanden zijn. Op basis van het veldbezoek en een deskundigenoordeel wordt de aanwezigheid van vaste vliegroutes en van vaste verblijfplaatsen in bomen van vleermuizen niet waarschijnlijk geacht. Ook de heikikker en vinpootsalamander zijn opgenomen in tabel 3 van de Flora- en faunawet. De kans dat deze soorten in het onderzoeksgebied voorkomen is weliswaar (zeer) klein maar niet geheel uitgesloten Vogels Vogelsoorten zijn niet in de tabellen opgenomen. Werkzaamheden of gebruik van ruimte waarbij vogels worden gedood of verontrust, of waardoor hun nesten of vaste rust- of verblijfplaatsen worden verstoord, zijn verboden. Voor de vogelsoorten geldt een vrijstelling van de verbodsartikelen 9 tot en met 12 (*) als de activiteiten te kwalificeren zijn als bijvoorbeeld de geplande activiteiten binnen het onderzoeksgebied en als de activiteiten worden uitgevoerd op basis van een door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit goedgekeurde gedragscode (***). Indien er geen gedragscode wordt opgesteld of gebruik wordt gemaakt van een reeds bestaande en goedgekeurde gedragscode dan dient een ontheffing te worden aangevraagd. De aanvraag wordt dan onderworpen aan de uitgebreide toets (zie verder bij tabel 3). De Flora- en faunawet geeft aan dat op ieder moment dat een beschermde vogelsoort bezig is met het broedproces er geen verstorende werkzaamheden mogen plaatsvinden. Een specifieke broedperiode wordt echter niet genoemd in de Flora- en faunawet. Op basis van de Natuurkalender broedvogels van het Ministerie van LNV bevindt de broedperiode zich voor de vogelsoorten binnen het onderzoeksgebied tussen half maart en half september. Buiten deze periode is de kans dat er broedende vogels aanwezig zijn nagenoeg zeker uitgesloten en kunnen de activiteiten zonder ontheffing worden uitgevoerd. Van de vogelsoorten (uilen, roofvogels en spechten) waarvan de vaste verblijf- en/of rustplaats het gehele jaar door de Flora- en faunawet is beschermd zijn geen vaste verblijf- of rustplaatsen binnen het onderzoeksgebied waargenomen. De kans is relatief groot dat er vaste verblijfplaatsen van vooral spechten en kleiner roofvogels aanwezig zijn in de houtsingel aan de oostzijde van de natuurzone. (*) Artikel 8 tot en met 12 Artikel 8: Het is verboden planten, behorende tot een beschermde inheemse plantensoort, te plukken, te verzamelen, af te snijden, uit te steken, te vernielen, te beschadigen, te ontwortelen of op enigerlei andere wijze van hun groeiplaats te verwijderen. Artikel 9: Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen. Artikel 10: Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, opzettelijk te verontrusten. Artikel 11: Het is verboden nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren. Artikel 12: Het is verboden eieren van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen. (**) Zorgplicht Een ieder neemt voldoende zorg in acht voor de in het wild levende dieren en planten, alsmede voor hun directe leefomgeving. Deze zorg houdt in ieder geval in dat een ieder die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat door zijn handelen of nalaten nadelige gevolgen voor flora of fauna kunnen worden veroorzaakt, verplicht is dergelijk handelen achterwege te laten voor zover zulks in redelijkheid kan worden gevergd, dan wel alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevergd teneinde die gevolgen te voorkomen of, voor zover die gevolgen niet kunnen worden voorkomen, deze zoveel mogelijk te beperken of ongedaan te maken.

8 Pagina 7 (***) Gedragscode Een gedragscode wordt meestal opgesteld per een organisatie, sector of bedrijfsschap. In een gedragscode staat beschreven hoe de schade aan beschermde soorten (zoveel mogelijk) wordt voorkomen of hoe de gunstige staat van instandhouding van soorten wordt gegarandeerd door bepaalde maatregelen binnen of buiten het onderzoeksgebied. Een gedragscode moet worden ingediend voor goedkeuring bij de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Er mag ook gebruik worden gemaakt van een reeds bestaande en goedgekeurde gedragscode met betrekking tot soortgelijke werkzaamheden die zullen worden uitgevoerd binnen het desbetreffende onderzoeksgebied. (****) Onderzoek en onderwijs - repopulatie en herintroductie; - bescherming van flora en fauna; - veiligheid van het luchtverkeer; - volksgezondheid of openbare veiligheid; - dwingende redenen van openbaar belang; - het voorkomen van ernstige schade aan vormen van eigendom; - belangrijke overlast veroorzaakt door dieren; - uitvoering van werkzaamheden in het kader van bestendig beheer en onderhoud in de landbouw en bosbouw; - bestendig gebruik; - uitvoering van werkzaamheden in het kader van ruimtelijke inrichting of ontwikkeling Effecten geplande activiteiten op de beschermde natuurwaarden De beschermde, bedreigde, prioritaire en/of (vrij) zeldzame planten- en diersoorten die binnen het onderzoeksgebied (kunnen) voorkomen zijn grotendeels gebonden aan het niet begraasde deel in het onderzoeksgebied, alsook aan de twee poelen en de directe omgeving in het begraasde deel. De graslandvegetaties in het begraasde deel van het onderzoeksgebied worden gebruikt als vaste verblijfplaats en/of foerageerplaats door enkele zoogdiersoorten (konijn, mol en enkele muizensoorten) en uitsluitend of voornamelijk als foerageerplaats door enkele vogelsoorten. De huidige waarde van het begraasde deel van het onderzoeksgebied voor beschermde soorten is zeer gering en beperkt tot enkele algemene soorten behorend tot tabel 1 van de Flora- en faunawet. Ook als dit deel van de natuurzone zou worden gebruikt als standplaats voor tenten en/of caravans zullen de graslandvegetaties zeer waarschijnlijk toch een bepaalde waarde blijven behouden voor de genoemde zoogdier- en vogelsoorten. De negatieve effecten (lichte toename van geluid, onrust en kunstlicht) van het recreatieve gebruik op de beschermde natuurwaarden in de nog resterende natuurzone zullen (zeer) klein zijn. Voor behoud en optimalisatie van de belangrijkste natuurwaarden in het onderzoeksgebied is het van belang om de resterende natuurzone die bestaat uit het beekje met de grasland-, ruigte- en struweelvegetaties en de houtsingel, alsook de twee poelen en directe omgeving in het begraasde deel, het wenselijk om een doelgericht beheer uit te voeren. Onder doelgericht beheer wordt verstaan, een jaarlijks maai- en afvoerbeheer van de grasland- en ruigtevegetaties in een deel van de natuurzone, het ontwikkelen van bloem- en soortenrijke vegetaties rondom de poelen in combinatie met ruigte en struweel, een constante en matige stroming in het beekje waarbij de kwantiteit en kwaliteit van het water van essentieel belang zijn. Begrazing van de natuurzone met runderen wordt niet aanbevolen. 3.3 Conclusies Als de standplaats van de tenten en/of caravans wordt gerealiseerd op het begraasde deel van het onderzoeksgebied (exclusief de poelen en directe omgeving) dan is de aanvraag van een ontheffing van de verbodsartikelen 8 tot en met 12 in het kader van de Flora- en faunawet voor de geplande activiteiten niet noodzakelijk: - voor soorten die opgenomen zijn in tabel 1 en binnen dit deel van onderzoeksgebied (kunnen) voorkomen, zoals het konijn, de mol, bosmuis, rosse woelmuis, veldmuis, huisspitsmuis; - voor de vogels die binnen het desbetreffende deel van het onderzoeksgebied foerageren. Nesten van broedvogels komen binnen dit deel van het onderzoeksgebied zeer waarschijnlijk niet of nauwelijks voor. Voor de zekerheid kan men het gebiedsdeel beter herinrichten (zoals het eventueel verwijderen van bomen en struiken) buiten de broedperiode (half maart en half september); - voor vleermuizen, omdat ook dit deel van het onderzoeksgebied door deze diersoorten alleen wordt gebruikt als foerageergebied en er in de omgeving voldoende alternatieve foerageerplaatsen aanwezig zijn, waardoor de functionaliteit van de verblijfplaatsen gelegen buiten het onderzoeksgebied niet wordt aangetast. Samenvattend kan worden geconcludeerd dat de geplande werkzaamheden zonder ontheffing kunnen worden uitgevoerd met inachtneming van de zorgplicht van de Flora- en faunawet.

9 Pagina 8 4. Literatuur en bronvermelding Bos, F., M. Bosveld, D. Groenendijk, C. van Swaay, I. Wynhoff en De Vlinderstichting, De dagvlinders van Nederland, verspreiding en bescherming (Lepidoptera: Hesperioidea, Papilionoidea - Nederlandse Fauna 7, Leiden. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey Nederland. Broekhuizen S., B. Hoekstra, V. van Laar, C. Smeenk en J.B.M. Thissen, Atlas van de Nederlandse zoogdieren. Stichting Uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, Utrecht. Delft, J.J.C.W. van & W. Schuitema, Werkatlas amfibieën en reptielen in Noord-Brabant. RAVON Noord-Brabant, Tilburg/Stichting RAVON, Nijmegen. Europese Commissie, Habitatrichtlijn. Brussel. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Flora- en faunawet. s-gravenhage. Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie, De Nederlandse libellen (Odonata). Nederlandse Fauna 4. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey Nederland, Leiden. Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden, Besluit van 10 september 2004, houdende wijziging van een aantal algemene maatregelen van bestuur in verband met wijziging van artikel 75 van de Flora- en faunawet en enkele andere wijzigingen. s-gravenhage. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Atlas van Nederlandse broedvogels Nederlandse Fauna 5. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey Nederland, Leiden. Zoogdiervereniging VZZ, Een thuis voor de vleermuis. Beschermingsplan voor vleermuizen in Noord-Brabant. Provincie Noord-Brabant, s-hertogenbosch.