FIETSEN BRENGT OP EEN AANZET TOT ECONOMISCHE EVALUATIE VAN FIETSEN, GEZONDHEIDSBATEN INBEGREPEN. Bruno Van Zeebroeck

Transcriptie

1 FIETSEN BRENGT OP EEN AANZET TOT ECONOMISCHE EVALUATIE VAN FIETSEN, GEZONDHEIDSBATEN INBEGREPEN Bruno Van Zeebroeck

2 Fietsen brengt op Fietsen = veel voordelen Fietsen = antwoord op maatschappelijke uitdagingen Fietsen <>volwaardige vervoersmodus Evalueer fietsen volwaardig ook klassiek economisch Wat is de maatschappelijke waarde van fietsen nu? Wat is het verlies indien we niet meer zouden fietsen? Wat is de winst indien x fietsers bijkomen? Hoeveel kunnen we in fietsbeleid investeren vooraleer kosten baten overschrijden? Hoe verhouden kosten baten ratio s van fietsprojecten zich tot kosten baten ratio s van andere projecten? TML-Pro Velo maakt economische evaluatie van fietsen in Brussel en Wallonië 2

3 Monetariseerbare maatschappelijke effecten van fietsen Effect Monetariseerbaar? gezondheid (mortaliteit) * + ongevallen (doden) * + emissies * + overheidsbijdrage OV (stad) * + transportuitgaven gezinnen + congestie stad + gezondheid (morbiditeit) +- ongevallen (gewonden) +- efficiënter OV platteland +- leefbaarheid - gezelligheid - psychisch welzijn - - * Bekijken we in eenvoudige case Monetariseerbare baten, slechts topje van de ijsberg? 3

4 Case: waarde van regelmatige fietsers = 15% van inwoners Elke fietser 8 km/dag dagen/jaar miljoen km of 37.5 miljoen ritten Zonder fiets gebruiken fietsers andere modus Met fiets OV Auto Te voet Volgens aantal reizigers 40% 35% 25% Volgens afgelegde kilometers 50% 40% 10% fiet aantal personen aantal km (miljoen) aantal ritten (miljoen) Fictieve maar realistische hypotheses Basis= Brussels en Waalse analyses +(OVG) realiteitscheck nodig voor harde conclusies 4

5 Gezondheid (mortaliteit) Mortaliteit via WGO tool 28% reductie in overlijdensrisico Basis = Deense studie (niet)fietsers 14 jaar Gecorrigeerd socio-economisch, hobbies All cause mortality degressieve risico reductie Eerste regelmatige km grootste effect Meer dan 3u/dag fietsen geen effect Voordeel door fietsen: 56 doden minder (na correctie stappers) 112 miljoen EUR (via waarde van een leven) 5

6 Gezondheid (mortaliteit): WGO HEAT tool 6

7 Verkeersdoden Meer fietsen: Hoeveel meer fietsdoden? Hoeveel minder andere verkeers doden Verschil in doden via (onzekere)ratio en valoriseren extra verkeersdoden door fietsen in stad fiets OV auto te voet ongevalsratio/miljard km wijziging in aantal afgelegde aantal miljoen km bij modal shift doden euro wijzigingen in aantal doden bij modal shift

8 Emissies Meer fietsen: minder auto en bus emissies Emissiefactoren per km * aantal getransfereerde km naar * gemonetariseerde waarde (TREMOVE model) Emissiefactor 2010 (g/km) Bus Auto Valorisering ( /ton) Emissie besparing (miljoen) CO NOx PM uitstoot PM niet-uitstoot Totaal

9 Overheidstoelagen openbaar vervoer Minder fietsen = extra OV reizigers kost Extra belasting in spits is duur MINIMUM schatting: 5.7 M Fietsaandeel Deel van bevolking Aantal fietsers Miljoen ritten/jaar 40% woon-werk fietsers 15% 40% % woon-school fietsers 25% 20% MAXIMUM schatting: 15 M (40% van alle fietsritten) Met Overheidstoelage 1 EUR/rit = dekkingsgraad OV 30% De Lijn dekkingsgraad in Vlaanderen is 15% (PWC-Vito, 2009) 9

10 Voorlopige conclusie stadsfietsers = 120 miljoen euro/jaar Volgens klassiek economische methode (enkel mortaliteit) Op basis van eenvoudige (te bevestigen)hypotheses Op basis van beperkt aantal impacts 120,0 100,0 waarde van fietsers 80,0 60,0 40,0 20,0 112,5-0,6 1,0 5,7 15,0 0,0-20,0 gezondheidsdoden verkeersdoden emissies OVtoelagen min OVtoelagen max 10

11 Slechts topje van de ijsberg Effect Monetariseerbaar? gezondheid (mortaliteit) * + ongevallen (doden) * + emissies * + overheidsbijdrage OV (stad) * + transportuitgaven gezinnen + congestie stad + gezondheid (morbiditeit) +- ongevallen (gewonden) +- efficiënter OV platteland +- leefbaarheid - gezelligheid - psychisch welzijn - - Daarnaast ook Lokale kleinhandel - horeca Fietstoerisme Verdienen prioritaire aandacht: Andere gezondheidsimpacts Chronische aandoeningen Ziekenhuisopnames Stress Psychisch welzijn. Ongevallen Zwaargewonden onderregistratie 5* Lichtgewonden onderregistratie 15* 11

12 Fietsen is een volwaardige transportmodus Fietsen kan economisch geëvalueerd worden Dank je wel voor de aandacht