signalement Kwaliteit Ik blijf er op hameren Rob de Vroet, Medisize

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "signalement Kwaliteit Ik blijf er op hameren Rob de Vroet, Medisize"

Transcriptie

1 signalement Periodiek branchemagazine / FHI, federatie van technologiebranches / juli 2014, JAARGANG 23 3 Rob de Vroet, Medisize Kwaliteit Ik blijf er op hameren Thema Dutch Tech in CHINA STARTREK TRICORDER WORDT WERKENDE HARDWARE HOOGLERAAR-POLITICUS LAAFT ZICH AAN WERKBEZOEK

2 2 8 Thema Dutch Tech in China 20 Redactioneel 3 Interview Rob de Vroet 4 Kort nieuws 8 Haagse Babbel 12 Conjunctuur Werkbezoek 16 Thema: Dutch Tech in China 20 WoTS Science fiction 30 wordt werkende hardware 34 Procesintensificatie 32 of burning platform Gevraagd: 34 procesinstrumentatietechnici inhoud 38 Technologie voor het grijpen 36 Biofabrication voor 38 medische toepassingen Boeken/Tentoonstelling 40 Personalia/Agenda 42 Ledennieuws 43 signalement 03/2014

3 PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE / FHI, FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES / JULI 2014, JAARGANG 23 Redactioneel 3 SIGNALEMENT 3 ROB DE VROET, MEDISIZE KWALITEIT IK BLIJF ER OP HAMEREN THEMA DUTCH TECH IN CHINA STARTREK TRICORDER WORDT WERKENDE HARDWARE HOOGLERAAR-POLITICUS LAAFT ZICH AAN WERKBEZOEK publicaties Eerdere uitgaven van Signalement zijn terug te vinden op Redactie Bureau FHI Emmar Sinnige Kees Groeneveld Paul van Nieuwenburg, MUNTZ Redactieadres Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN Telefoon: (033) Fax: (033) Internet: info@fhi.nl Het gaat spannen Al vijfentwintig jaar is er elke laatste donderdag van augustus het FHI Golftournament. Dit jaar is dat voor het eerst niet meer uitsluitend golfen, maar een relatiedag waar leden ook een schietclinic kunnen volgen. Kleiduiven schieten, klein kaliber en boogschieten, het gaat er om spannen. Na achtenvijftig jaar is er voor het eerst geen beurs HET Instrument. World of Technology & Science is het nieuwe beursconcept, product van samenwerking. Dat wordt spannend. Vooral de aanloop naar deze sprong in het diepe heeft impact op heel FHI. Even goed plannen die vakantiereizen, niet te ver en niet te lang, want eind september moet alles en iedereen er staan. Zonder spanning geen stroom, weten we natuurlijk maar al te goed in de technologie. Maar een verkeerde ontlading kan dodelijk zijn. Hoe vertrouwenwekkend kan het dan zijn als je weet dat je een degelijke overspanningsbeveiliging operationeel hebt. De bestuursstructuur en bezetting van FHI en de branches vormt die zekerheid. Het lijkt misschien een contradictie, een setting die het moet hebben van ondernemerschap, voortdurende dynamiek, vernieuwing, innovatie, risico s nemen en dan toch die zekerheden. Maar het is geen tegenstelling. Heldere kaders geven ruimte voor creativiteit, dynamiek en gecalculeerde risico s. Advertentieverkoop Telefoon: (070) Vormgeving MUNTZ Cartoon Studio Artjan Druk Drukkerij Van de Ridder Hoewel aan deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid. Ondernemerschap, dynamiek, vernieuwing, innovatie, risico s De verschijningsvormen veranderen. Generaties komen en gaan. Maar die heel speciale cultuur van FHI en haar technologiebranches, die staat echt als een huis. De hechte clubgeest, het lean & mean adagium, recht op je doel af, open voor nieuwe mogelijkheden, nieuwe deelbranches, gebouwautomatisering en micronano technologie. Het is steeds die paradox van panta rhei, alles is in beweging, alles stroomt, maar binnen een vastomlijnd kader. Als je als organisatie genetisch zo in elkaar zit, dan kun je de spanning opvoeren. Dan moet je de spanning waarschijnlijk zelfs af en toe bewust laten toenemen. colofon kees groeneveld groeneveld@fhi.nl

4 4 interview Rob de Vroet, Medisize Het is één grote balancing act signalement 03/2014

5 5 Mijn navigator heeft de route touristique voor me uitgekozen. Geeft niet ik ben toch te vroeg voor mijn afspraak met Rob de Vroet van Medisize. Bovendien snap ik wel dat Tom me via deze binnenweg naar Hillegom leidt. Het is mooi hier. Geen bol te bespeuren, maar evengoed: mooi. Hollands zou ik bijna willen zeggen. Net als Medisize. Immers, Medisize is onderdeel van Phillips, nietwaar Rob? Inderdaad, niet waar. Het is Phillips, met twee ll en. Uit Amerika. tekst paul van nieuwenburg fotografie leo de jong Van de intensive care naar de boardroom Rob de Vroet werd na zijn VWOopleiding IC-verpleegkundige. Interessant, maar niet dynamisch genoeg. Een overstap naar het bedrijfsleven lag voor de hand. Via sales- en management functies bij diverse bedrijven waaronder Medtronic en onder meer een post doc aan de Cranfield University startte hij in 2012 als managing director bij Medisize. Verwarrend? Niet echt, zegt Rob, nadat hij me ietwat trekkebenend voor is gegaan naar zijn tamelijk sober ingerichte kantoortje. De naweeën van een vervelende kwetsuur, hoogstwaarschijnlijk opgelopen tijdens het sporten. Wat maar weer eens bevestigt dat sporten ongezond is. Ik roep het al jaren, kijk naar Arjan Robben, zo zie je er toch niet uit als je niet sport, of wel? Maar goed, nu we het toch over gezondheid hebben, Medisize is, zoals de naam al prijsgeeft, een handels- en verkooporganisatie in medische hulpmiddelen ten behoeve van met name de segmenten anaethesie, intensive care en OK en autonoom onderdeel van Phillips-Medisize. Met twee ll en dus. Eén keer uitleggen en het misverstand is uit de wereld. Gebeurt dat vaak dat mensen zich vergissen? Nee, eigenlijk niet. Phillips is een vrij grote internationale speler met een goede reputatie en een grote naambekendheid. Maar hoe het zit met Phillips, Phillips-Medisize en Medisize is best wel wat ingewikkkeld. Ik zal het je uitleggen. De eigenaars van Phillips Plastics hebben drie jaar terug Medisize geacquireerd. Die bedrijven zijn onder de naam Phillips-Medisize samengegaan op het gebied van contract manufacturing, het Medisize handelsbedrijf is hier later weer uitgehaald. Met andere woorden, er is een Phillips-Medisize dat voornamelijk contract manufactering doet en Medisize dat een handels bedrijf is. We hangen onder dezelfde paraplu, we hebben intercompany afspraken en doen zaken met elkaar, maar we opereren wel zelfstandig. En werken dus ook met andere leveranciers en partijen. Dat heeft alles te maken met het feit dat de eigenaar, een private equity club, besloten heeft om Medisize en Phillips- Medisize los van elkaar te positioneren. Want? Verschillende culturen. En een andere manier van zakendoen. Over zakendoen gesproken, alles gaat crescendo? Jazeker. We hebben net vanwege de verandering waar ik je over vertelde een verhuizing achter de rug. Vandaar dit sfeervolle kantoor met prachtig uitzicht op de opslagloods van Phillips-Medisize. Maar nee hoor, we doen het goed. Vanuit onze hoofdlocatie hier in Hillegom en vestigingen in Duitsland en Italië leveren we medische hulpmiddelen aan een internationale markt, hoofdzakelijk ziekenhuizen. Denk daarbij aan slangen, infusen, alles, het merendeel dispoable. Daarnaast verhandelen we ook high-tech apparatuur. Maar het grote volume wordt bepaald door producten als slangen en infusen? Inderdaad. Binnen ons totaalaanbod onderscheiden we trouwens handelsproducten, branded producten en eigen producten. Leg uit. Handelsproducten zijn producten van fabrikanten die wij gewoon onder hun merknaam verkopen. Als we ze onder onze naam in de markt zetten, spreken we van branded producten. En van eigen producten als we ze speciaal laten ontwikkelen. De verhouding standaard- en branded versus eigen producten is ongeveer 50% / 50%. Schat ik. Denk ik. Ongeveer. En wanneer kies je voor het één of voor het ander? In veel gevallen is het geen issue. Gaat het om bulk waarbij het merk niet echt een

6 6 toegevoegde waarde is, dan gaat het gewoon als handelsproduct de deur uit. Is er een commerciële of marketingtechnische reden om het onder onze naam te labellen, dan kijken we in hoeverre dat zinvol is voor de klant en zouden we het kunnen overwegen. Eigenlijk is het een balancing act waarbij kostenoverwegingen uiteraard ook een rol spelen. Laten we producten, meestal met afwijkende specificaties en strikte kwaliteitseisen, speciaal voor ons ontwikkelen, dan brengen we die uiteraard onder onze merknaam op de markt. In dat segment, original equipement manufacturing, zit overigens wel de groei. Die kant gaan we steeds meer op. Drie productlijnen, complex hoor. Het complexe, zoals jij het noemt, zit m niet zozeer in die drie productlijnen, maar in het totaal. Dat is feitelijk ook de reden dat ik hier ben. Om te zorgen dat wat goed is, beter wordt. En wat slecht is, veranderd wordt. Ik heb het dan over zaken als het terugbrengen van het leveranciersbestand, hebben we er meer dan honderd van, veel te veel. En over innovatie. Over het verbeteren van de producten die wij verhandelen. Niet alleen met het oog op onze marktpositie, maar ook met het oog op de kwaliteit van de gezondheidszorg. Dat is geen gemakkelijke opgave, maar wel iets waar ik me hard voor maak. Klinkt misschien wat dubieus uit de mond van iemand met commerciële belangen in de gezondheidszorg, maar geloof me, ik voel daarin een oprechte gedrevenheid. No worries, ik geloof je. Maar hoezo geen gemakkelijke opgave? Laat ik me voorzichtig uitdrukken, de zorg staat er nou niet bekend om dat ze erg innovatie-minded is. Er zijn altijd wel redenen te bedenken om iets niet te doen. Voorbeeldje, voor de neonatale intensive care hebben wij een apparaat geïntroduceerd waarmee eerder infecties bij baby s gesignaleerd kunnen worden. Het gebruik van dat apparaat levert een mortualiteitsdaling op van 20%. Heb ik het nog niet eens over de complicaties die daarmee voorkomen kunnen worden, waardoor een groot aantal baby s in hun latere leven geen grootgebruiker worden van medische zorg. Nou, dat apparaat gaat dus maar moeilijk. Ondanks de aantoonbare resultaten die er mee geboekt kunnen worden. Is puur een kwestie van geld. Zo n installatie kost tussen de anderhalve en twee ton, dat is voor ziekenhuizen, waarvan er veel in de financiële problemen zitten en zelf hun kosten moeten ophoesten, een brug te ver. Snap ik wel, maar niettemin Ik merk aan alles dat Rob erg begaan is met de kwaliteit van de zorg. Aan zijn intonatie, aan de blik in zijn ogen. Dat zijn betrokkenheid en zijn zakelijke belangen niet conflicterend zijn, neem ik onvoorwaardelijk van hem aan. Niet alleen omdat hij zelfs met betrekking tot de standaardproducten die ze leveren toch het fundament onder Medisize kwaliteit als uitgangspunt blijft noemen. Maar vooral omdat hij het tijdens ons gesprek eigenlijk nauwelijks over Medisize heeft, maar over de zorg zelf. Innovatie is trouwens niet altijd high-tech en groot, soms is het ook iets kleins. Heb ik ook een mooi voorbeeldje van. Stel je voor, er moet een MRI van je gemaakt worden, dan krijg je via een infuus contrastvloeistof toegediend. Nou zit daar een buisje aan dat weliswaar bij iedere nieuwe patiënt verwisseld wordt, maar niet voorkomt dat eventuele bacteriën of virussen in het systeem blijven zitten. HIV, om maar iets engs te noemen. signalement 03/2014

7 7 Wij hebben een eenvoudige, goedkope en zeer afdoende innovatie gevonden die dat voorkomt. Dan is het overigens nog steeds bikkelen hoor. Bij radiologie kijken ze je meestal aan zo van Hoezo een nieuwe buisje, wij krijgen nooit klachten. Nee, hè hè, je ex-patiënten komen niet naar radiologie als zes maanden later blijkt dat ze HIV hebben. Maar goed, deze innovatie zijn we nu aan het uitrollen. We hopen echt dat het grootschalig wordt opgepikt. Niet alleen vanuit zakelijk overwegingen, ook vanuit het oogpunt van veiligheid en gezondheid. De macht ligt nu overal, behalve bij de patiënt. Daar moet die naartoe De medische zorg wil dus wel, maar staat financieel vaak met de rug tegen de muur. Wat een zonde zeg. Is daar niet iets aan te doen, vanuit een gezamenlijk inititiatef van de zorg en de industrie naar de politiek ofzo? Ja, weet je, daar ligt de oplossing niet. Ik moet nu uitkijken dat ik me niet onzorgvuldig uitdruk, maar ik denk dat er een verschuiving moet plaatsvinden van de macht. Die ligt nu overal, behalve bij de patiënt. Daar moet die naartoe. Kijk, ethisch gezien zou de essentie van de gezondheidszorg moeten liggen bij de vraag wat het beste is voor de patiënt. Die vraag wordt echter overschaduwd door allerlei andere belangen. Die van verzekeraars is evident, een onbehandelde patiënt is in veel gevallen goedkoper dan een behandelde patiënt. En ook de medische wereld staat soms in een belangenspagaat. Want met alle respect, medici zijn ook ondernemers. Wat ik al zei, ik snap alles en iedereen, maar toch, de patiënt zou empowered moeten worden in plaats van steeds meer en striktere regels opgelegd te krijgen, zoals nu het geval is. Kijk maar naar de huidige ontwikkelingen. Gaat dus niet werken, zo n gezamenlijk initiatief? Denk het niet. Niet op de laatste plaats omdat de industrie te versnipperd is. Maar ja, dat empoweren van de patiënt zie ik ook niet zo snel gebeuren. Het zou al heel wat zijn als we een beetje richting het Franse model zouden kunnen opschuiven. Daar krijgt de zorgverlener, meestal het ziekenhuis, meer terug naarmate het apparaat waarme gediagnosticeerd wordt, jonger is. Want om er maar eens een vergelijking tegenaan te gooien, de afschrijving op een pc is pak m beet vier jaar. Dan doe je m weg omdat ie begint te haperen. Op hightech medische apparatuur is de afschrijving maar liefst tien jaar. Als je dan weet dat je bijvoorbeeld met een nieuwe MRI-scanner een tien keer zo nauwkeurige diagnose stelt als met een apparaat dat tien jaar oud is, dan krab je je weleens achter je oren. Betere producten blijven pushen dus, ook al is het moeilijk. Kwaliteit, wij blijven er op hameren. We kunnen dan ook erg verdrietig worden als we zien dat ziekenhuizen soms vanwege bezuinigingen hulpmiddelen beginnen te hergebruiken. Dat kan echt niet. Je communiceert vanuit je hoedanigheid als managing director van Medisize en boardmember van de FHI-branche Medische Technologie veel met allerlei partijen en instanties, maar waarom heb je FHI als platform gekozen? Medisize is tenslotte geen technologische organisatie. Omdat het t juiste platform is. Correct als je zegt dat wij geen puur technologisch bedrijf zijn, maar dat hoeft ook niet, we zijn een bedrijf dat zich hoe dan ook bezighoudt met en invloed uitoefent op productontwikkeling en innovatie, al is het op enige afstand. En met de mores in de gezondheidszorg. Komt bij dat FHI een erkende club is die serieus genomen wordt. Kortom, FHI biedt ons een ideaal podium voor branchebrede onderhandelingen en overleg met allerlei partijen en stakeholders. En dat is nodig want er valt nog een hoop te verbeteren? Zeker weten. Op alle fronten, maar in de eerste plaats binnen Medisize. Ik ben hier nu zo n twee jaar en heb de juridische en financiële zaken op de rails staan. Nu is het tijd om te kijken hoe we onze positie in de markt kunnen uitbouwen. Gaat lukken, kwestie van gezond verstand en met beide voeten stevig op de grond blijven staan. Gaat dat lukken, met je been? Geen probleem, alleen naar beneden gaat nog wat moeizaam, maar dat was ik ook niet van plan, om af te dalen. The only way is up. Ik loop dus niet met je mee de trap af. Je komt er wel uit, hè?

8 8 Bron: HR Rendement 28 april HR-zaken steeds vaker via internet geregeld Uit onderzoek van Raet blijkt dat 35% van de organisaties in Nederland gebruikmaakt van een vorm van E-HRM. Hierdoor hebben werkgevers en werknemers toegang tot HR-processen via online applicaties. De belangrijkste reden om te investeren in E-HRM is het vergemakkelijken van processen voor managers en werknemers, het streven naar een betere informatievoorziening en het ontlasten van de HR-afdeling. Organisaties gebruiken E-HRM vooral voor verlofaanvragen, reiskostendeclaratie, het bekijken van de digitale salarisstrook en het doorgeven van roosterwijzigingen. Op die manier hebben werknemers meer regie over hun rooster en kunnen zij werk en privé makkelijker op elkaar afstemmen. Managers hebben zo één centrale plek waar zij informatie verzamelen over de beschikbaarheid en inzet van hun medewerkers. Bron: PWC 6 juni BTW aangifte uitsluitend mogelijk via Standard Business Reporting Vanaf 1 juni 2014 kunnen ondernemers btw-aangiften en opgaaf intracommunautaire prestaties -ICP- alleen nog doen met Standard Business Reporting, SBR. Dat geldt ook voor eventuele btwaangiften en opgaaf ICP die nog zien op Het gebruik van eigen aangifte- of administratiesoftware is niet langer mogelijk. Ook het zogenoemde KPN BAPI-certificaat is voor geen enkel aangiftejaar meer te gebruiken. Om SBR te kunnen gebruiken, is een zogenoemd PKIoverheid (services) servercertificaat of een alternatief nodig. Een dergelijk certificaat kan, in overleg met de softwareleverancier, worden aangevraagd bij bepaalde certificaatleveranciers die daarvoor zijn geautoriseerd en toetsen of een ondernemer in aanmerking komt. Voor ondernemers die de aangifte btw en opgaaf ICP via het beveiligde gedeelte van de internetsite van de Belastingdienst doen, verandert er niets. Kort nieuws signalement 03/2014

9 9 Bron: FHI 11 juni Een miljoen kilo technologische apparatuur gerecycled via RTA Per mei 2014 was er via de Stichting RTA, Recycling Technologische Apparatuur, meer dan een miljoen kilo professionele technologische apparatuur ingezameld. Aan deze mijlpaal is symbolisch aandacht gegeven door het deponeren van de miljoenste kilo door Roche Diagnostics in een simpel weg doos tijdens het RTA symposium Schaarste aan grondstoffen en onze technologiebusiness. In het symposium van 8 mei werd duidelijk hoe zeer de rol van hergebruik groeiende is in een wereld waar bepaalde cruciale grondstoffen steeds schaarser worden. Inmiddels nemen meer dan 280 bedrijven deel in het RTA-systeem dat ervoor zorgt dat afgedankte apparatuur wordt ingezameld en adequaat wordt verwerkt tot herbruikbare materialen. Hoewel technologische apparatuur naar haar aard niet erg zwaar is, neemt in gewicht de ingezamelde hoeveelheid toe. In 2013 is er een jaarrecord geboekt van ruim kilo ingezamelde apparatuur. Via het RTA systeem lukt het elk jaar om ruimschoots te voldoen aan de Europese doelstellingen voor materiaal hergebruik en nuttige toepassing. De stichting RTA streeft ernaar het proces van inzameling, verwerking en de monitoring daarvan zo kosteneffectief mogelijk te laten verlopen. 27 juni Bron: SERmagazine / ArboNed Arbowet verplicht PSA-beleid Een derde van het ziekteverzuim in Nederland wordt veroorzaakt door werkgerelateerde psychische klachten. Het gaat om werkdruk, werkstress, pesten, seksuele intimidatie en agressie en geweld. Daarmee is PSA, psychosociale arbeidsbelasting, de meest voorkomende beroepsziekte in ons land. Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat zich sterker inspannen om PSA te reduceren, in 2014 is hiervoor circa één miljoen euro uitgetrokken. PSA is als arbeidsrisico opgenomen in de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit en daarom is de werkgever verplicht om aandacht te besteden aan PSA. De werkgever kan het beleid zelf vormgeven of hij stelt het beleid samen met een bedrijfsmaatschappelijk werker op. De Stichting van de Arbeid heeft een website laten ontwikkelen voor de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting: ArboNed ondersteunt bedrijven bij het opstellen van een PSA beleid. Info: Perry Perdok, , perry.perdok@arboned.nl.

10 EXTRA PROFITEREN VAN UW FHI LIDMAATSCHAP MET TNT EXPRESS TNT Express is de ultieme partner voor elke industrie. Wij begrijpen de belangrijke rol die transport speelt voor uw groei. Daarom hebben wij een overeenkomst gesloten met FHI, zodat u altijd kunt rekenen op onze betrouwbare en fl exibele services voor nóg scherpere tarieven. Met TNT Express heeft u een zeer geschikte partner, waardoor u zich kunt richten op uw kerntaken. Door onze ongeëvenaarde ervaring met een grote diversiteit aan industrieën, zijn wij bij uitstek geschikt voor alle benodigde transporten van bedrijven actief in de industriële elektronica, industriële automatisering, laboratorium technologie, medische technologie, gebouw automatisering en/of micro- en nanotechnologie. Zo hebben wij bijvoorbeeld onze Clinical Express dienst speciaal ontwikkeld voor medische transporten en alles wat daarbij komt kijken. Als lid van een bij FHI-aangesloten brancheorganisatie, kunt u direct profi teren. U komt namelijk in aanmerking voor een scherpe korting als u gebruik maakt van de diensten van TNT Express. Bovendien kunt u ervan verzekerd zijn dat TNT Express kan voldoen aan al uw branchespecifi eke eisen. Neem voor de voorwaarden contact op met onze Customer Service,

11 11 Conflict Minerals, minder is beter! Elk bedrijf dat produceert of laat produceren krijgt vroeg of laat te maken met conflict minerals, via de Conflict Mineral Act. Alle aan de Amerikaanse beurs genoteerde producerende bedrijven vallen onder de verplichting te rapporteren of zij gebruik maken van conflict minerals. Wat zijn dat eigenlijk, conflict minerals? De volledige naam van de wet luidt Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act. Het is ook voor bedrijven in Nederland van belang kennis te nemen van de strekking van de Act, van de reikwijdte en van het advies hoe er mee te dealen. Strekking en reikwijdte aan die richtlijn voldoet, ook voldoet aan de Tin, tantaal en tungsten en goud, 3TG, dat zijn Conflict Minerals Act. Voor een Nederlandse de conflict minerals. Alle vier worden ze met onderneming betekent de Act dat met enige name gewonnen in Congo. Via negen omringende landen komen ze clandestien naar de is voldaan aan deze. De kans is klein dat een regelmaat zal worden gevraagd te verklaren of rest van de wereld. Elektronische apparaten onderneming dit waterdicht kan garanderen. kunnen niet worden geproduceerd zonder deze mineralen. Om de opbrengst wordt een vuile Hoe hiermee om te gaan oorlog gevoerd en uit de opbrengst wordt het Het is wijs voor elk technologiebedrijf om een voortduren van die oorlog gefinancierd. aanpak te ontwikkelen waarmee problemen wellicht kunnen worden voorkomen. Begin De US wil met de Conflict Minerals Act het eerst met het inrichten van een self assessment geweld en schendingen van de mensenrechten procedure, due dilligence. Onderzoek vervolgens tegengaan. Het gebruik van de mineralen an nauwgezet waar wordt ingekocht en maak dit sich is niet verboden. De wet verplicht bedrijven inzichtelijk. Inventariseer alle producten op de te rapporteren over de herkomst. Omdat het aanwezigheid van 3TG s, de conflict minerals. moeilijk is aan die verplichting te voldoen, is te Zet alle aanvragen van afnemers naar het verwachten dat bedrijven het gebruik van conflict gebruik van conflict minerals door naar de minerals gaan boycotten, om op zeker de wet betreffende toeleveranciers. niet te overtreden. Maak het proces van self assessment concreet en transparant en registreer welke acties binnen Elk bedrijf dat onderdeel is van de distributieketen van een aan de Amerikaanse beurs contracten waarin staat dat de ondertekenaar de onderneming zijn genomen. Teken geen genoteerd bedrijf zal vroeg of laat moeten garandeert dat geen conflict minerals gebruikt opgeven of men gebruik maakt van conflict worden tenzij dat ook onomstotelijk vaststaat. minerals. Hoe langer de keten hoe moeilijker Attendeer de onderneming die een dergelijke het wordt om te achterhalen in welke mijn de verklaring zegt nodig te hebben op de mogelijkheid om in Amerika uitstel van de rapportage te grondstoffen zijn gedolven. Daar komt bij dat niet elk bedrijf in staat is of bereid is de gevraagde vragen. Onderbouw dat dit redelijk is door aan informatie te verstekken. Hoe ver moet een te tonen welke stappen inmiddels zijn genomen. bedrijf dan gaan om te achterhalen of er conflict Is een dergelijk contract al getekend, bekijk dan minerals zijn gebruikt? Volgens de Act hoeft een samen met een advocaat wat de beste strategie bedrijf slechts een redelijke inspanning leveren is. En uiteraard is het een reuze goed plan om te om de informatie te achterhalen. bekijken of het mogelijk is het toeleveranciersnetwerk vrij te maken van conflict minerals. Binnen de EU is een vergelijkbare richtlijn in de maak. Het uitgangspunt is dat een bedrijf dat mr. ing. F.H.G. Meijers MBA gerechtelijk deskundige advocaat / partner bij Flexadvocaten, partner van FHI

12 12 VVD-er Remco Dijkstra over milieu en bedrijven Bierbrouwers kunnen meer dan overheid De overheid moet bedrijven vertrouwen geven bij de zorg voor ons milieu. VVD-Parlementariër Remco Dijkstra gelooft sterk in de economische krachten die de ratio zien van het goed omgaan met het milieu. Milieu is ook economie. Je moet een business case hebben die leidt tot meer productie met minder grondstoffen. Dijkstra was recent aandachtig toehoorder bij het RTA-symposium over het omgaan met schaarse grondstoffen. Het vormde de aanleiding om een Haagse babbel met hem te maken. Haagse Babbel tekst Kees GROENEVELD signalement 03/2014

13 13 Mijn motivatie om politiek actief te worden ontstond omdat ik een beetje bozig was. Dijkstra twijfelt enigszins bij de woordkeuze, maar maakt hem toch. Ik was ondernemer, had een makelaarskantoor en zag veel te weinig terug van de overheid. Nog steeds zie ik de overheid vooral als hindermacht. Mijn uitgangspunt is dat mensen zelf verantwoordelijk zijn en keuzes moeten maken. Als woordvoerder milieu erkent de liberaal dat van de vele regels sommige nuttig zijn. Maar milieu is eerst en vooral economie, is zijn overtuiging. De overheid moet faciliteren en belemmeringen wegnemen. Ik was laatst bij een bierbrouwerij en zag daar hoe men uit welbegrepen eigenbelang zelf hard werkt om steeds minder milieubelastend biertjes te produceren. Dijkstra is er van overtuigd dat technologie daar een cruciale rol in kan en moet spelen. Als ik internationaal kijk, dan zie ik grote kansen voor ons in West Europa. Azië is weliswaar sterk door hun groepsdenken en discipline, maar onze, meer op het individu gerichte cultuur, heeft meer denkkracht. Als we die blijven omzetten in technologie, dan kunnen we voorop blijven lopen. Op de vraag of we dat binnen het topsectoren beleid nu goed doen, bijvoorbeeld richting procesintensificatie, als motor voor productie met minder gebruik van energie en grondstoffen, reageert hij terughoudend. Ik ben geen woordvoerder economische zaken. Maar ik zie wel dat de kleinere bedrijven die de technologie leveren die nodig is om echte veranderingen te realiseren nu te weinig kans krijgen binnen het topsectoren beleid. Als toetssteen voor de voorstellen qua regelgeving die Dijkstra in de Tweede Kamer heeft te beoordelen, formuleerde hij vijf regels. De vijf regels van Dijkstra noemt hij het licht grinnikend. De overheid moet doelen stellen, het bedrijfsleven de middelen kiezen is regel één. Ten tweede mag het beleid de concurrentiepositie van Nederland niet aantasten. Het level playing field moet gegarandeerd blijven. Toets drie: Levert het beleid iets op voor technologische innovatie? Als vierde voorwaarde geldt voor Dijkstra, wordt er een probleem opgelost of slechts verplaatst naar het buitenland? Tenslotte, is de voorgestelde aanpak Europees of, nog liever, mondiaal van aard? moeten absoluut zorgen dat er een open situatie is en blijft. Wat betreft de toezichthoudende rol van de overheid wil Dijkstra dáár controleren waar de risico s zijn. Dus niet alles altijd en overal, dat is praktisch ook niet haalbaar. En we moeten zeker niet strenger willen zijn dan het buitenland. Milieu en economie gaan hand in hand. Maar wat vindt Dijkstra van mensen die munt proberen te slaan uit de hype, goeroe s die enorme bedragen vragen voor lezingen en boeken die niets oplossen? Nee, daar schieten we niets mee op. Je moet het gewoon doen! De doorgeschoten subsidies en belastingvoordelen voor auto s waarvan lang niet altijd vast staat dat ze echt goed zijn voor het milieu, daar zal zeker binnenkort ook wat aan worden gedaan hier in Den Haag. Na de zomer komt er een autobrief van het kabinet. Grote zorg over grondstoffenschaarste Remco Dijkstra hecht er aan het gesprek af te sluiten met een compliment aan de brancheorganisatie, FHI, als federatie van technologiebranches. Echt goed zoals jullie bezig zijn. Ik heb veel vertrouwen in de technologiebranches. Ik zie enorme daadkracht. We moeten het van jullie hebben. Erg positief en onder de indruk toont de politicus zich over het symposium dat RTA, de stichting voor verwerking van technologische apparatuur van FHI, onlangs organiseerde. Heel goed dat jullie hier zo mee bezig zijn. De zorg over grondstoffenschaarste is groot. Natuurlijk spelen overheden daar een rol in, maar bedrijven moeten er zelf ook mee aan de slag en dat doen jullie, heb ik gemerkt. De dreiging bestaat dat RTA te maken krijgt met een monopolistische situatie in Nederland bij de organisatie van de recycling en de rapportage daarover, gesanctioneerd, zo niet veroorzaakt, door de overheid. Daarmee geconfronteerd, zegt Dijkstra zijn steun toe om dat te voorkomen. We

14 Meer kennis nodig van meeten regeltechniek? Bent u technicus, monteur, operator of engineer die te maken heeft met meet- en regeltechniek? Een passende opleiding vindt u bij Reed Business Opleidingen. Wat leert u o.a. tijdens de opleidingen? Begrip van toepassingsgebied, meetfouten en nauwkeurigheid Corrigerend organen indelen en selecteren naar toepasbaarheid De werking van samengestelde regelingen verklaren HET PRACTICUM IS VERDER UITGEBREID Een technische opleiding is pas echt goed als er een praktisch gedeelte aan gekoppeld is. Menno Bons, Docent bij Reed Business Opleidingen Onderstaand startdata in het najaar sept Regeltechniek, regelafsluiters en corrigerend organen (PIT2) Rotterdam 23 sept Regeltechniek, regelafsluiters en corrigerend organen (PIT2) Utrecht 25 sept Meten en meetinstrumenten (PIT1) Eindhoven 7 okt Meten en meetinstrumenten (PIT1) Rotterdam Check de website voor meer startdata, startgaranties en locaties. Kijk, dat werkt rbo Meet+regeltechniek 185x131.indd :33 Inschrijving nu mogelijk Deelname is gratis Geef nieuwsgierige mensen een kijkje in de toekomst Word ook deelnemer! Het Weekend van de Wetenschap stelt op een innovatieve en verrassende manier wetenschap en technologie centraal. Uw bedrijf, (onderzoeks)instelling, universiteit of museum kan ook deelnemen. Kijk op Offi ciële partners Weekend van de Wetenschap

15 15 Conjunctuur Opnieuw groei productieomvang en werkgelegenheid De NEVI Purchasing Managers Index steeg van 53.4 in april naar 53.6 in mei. Dat betekent een aanzienlijke verbetering van de algemene bedrijfsomstandigheden. Dit kwam vooral door grotere stijgingen van de productieomvang en de werkgelegenheid. De personeelsbestanden werden voor de tweede achtereenvolgende maand groter. Deze toename was gering, maar wel de grootste sinds november De toename van de productie was de grootste in drie maanden. De nieuwe orders namen slechts licht toe, maar de groei van het aantal nieuwe exportorders was de grootste in drie maanden. De nog altijd groeiende orderstroom leidde in mei tot hogere productievolumes (productie index mei: 56.5) en hogere inkoopvolumes. De hoeveelheid onvoltooid of nog niet uitgevoerd werk daalde in de sterkste mate sinds juli De inkoop nam behoorlijk toe, maar dit was niet voldoende om een daling van de voorraad ingekochte materialen te voorkomen. Deze daling was gering en de eerste sinds januari. De gemiddelde levertijden namen opnieuw in flinke mate toe. De voorraad gereed product daalde licht. De inkoopprijzen daalden voor de derde opeenvolgende maand. De verkoopprijsinflatie bleef gering, maar was wel de grootste sinds november Werkgelegenheid index Stijging Sectorontwikkelingen actueel 2014 prognose 60 Industrie 2,5 1,2 50 Bouw Automotive 0 0,7-1,2 0,2 40 Groothandel 2 1,3 30 Detailhandel food Detailhandel non-food 0, ,5 20 Terruggang = Seizoensgecorrigeerd = Ongecorrigeerd Bron: Nevi Horeca & recreatie Transport Zakelijke dienstverlening Gezondheidszorg 0,5 0,8 0,7 0,2-0,5 0,2-0,5 1,4 Volumemutaties per sector jaar op jaar in % Bron: Rabobank Minder faillissementen In het eerste kwartaal van 2014 gingen 196 aantallen van voor de economische crisis van industriële bedrijven failliet. Dit aantal is lager 2008 nog steeds fors te noemen. In het eerste dan in hetzelfde kwartaal van 2013, toen kwartaal van 2008 gingen er slechts waren het er 263. Het huidige niveau van de 72 industriële bedrijven failliet. faillissementen is in vergelijking met de Aantallen faillissementen Bron: CBS Groeiprognoses 2014 in bijna alle bedrijfssectoren De Rabobank heeft de sectorprognoses voor 2014 tussentijds bijgesteld. Voor alle sectoren behalve de gezondheidszorg zijn de afzetverwachtingen beter dan een halfjaar geleden. Zowel het uitvoervolume als de binnenlandse bestedingen stijgen licht. Naar verwachting neemt het private investeringsvolume in 2014 met 4,75% toe. De particuliere consumptie krimpt met 1%, dat is minder dan voorgaande jaren. Paul Dirken, directeur Bedrijven, Rabobank Nederland: Eind vorig jaar waren we voorzichtig optimistisch over De verwachting is nu gerechtvaardigd dat het economisch herstel doorzet. Na de exportgerichte sectoren industrie, groothandel en transport zien we dat ook voor de zakelijke dienstverlening, horeca en de bouw de seinen steeds meer op groen staan.

16 16 Hoogleraar-politicus laaft zich aan werkbezoek technologiebedrijven Geweldig om zo n serie prachtige bedrijven te bezoeken. SGP-kamerlid en hoogleraar economie Elbert Dijkgraaf werd steeds enthousiaster op zijn werkbezoek tourneetje langs drie FHI-bedrijven. Het paste ook schitterend in elkaar. Eerst bij Assembly Partners, elektronicaproductiebedrijf in Dordrecht, daarna bij Kuipers Electronic Engineering in Zwijndrecht, ontwikkelaar van telemetrie systemen die elektronica laat produceren bij Assembly Partners en tenslotte Peekel Instruments in Rotterdam, al meer dan tachtig jaar oud, bijna traditioneel te noemen high tech specialist in sensortechnologie op basis van rekstrookjes. Natuurlijk werden er wel wat politiek-beleidsmatige nootjes gekraakt, maar het was ook echt genieten van de ontmoeting met gepassioneerde ondernemers. werk bezoek Logisch dat Dijkgraaf enthousiast twitterde over wat Tijdens het derde bezoek bij Peekel Instruments hij zag bij Assembly Partners. Het bedrijf is ontstaan maakte derde generatie DGA Thijs de Meij uit de sociale werkvoorziening en voorbeeld duidelijk hoe een van oorsprong handelsbedrijf van hoe mensen met een beperking terug kunnen kan uitgroeien tot systeem engineering firma. Van naar normaal werk. De gemeentes uit de regio een platenfirma en elektronicawinkel uitgegroeid passen bij omdat de productiviteit lager is dan tot specialist in oplossingen voor moeilijke meetproblemen, bij mensen zonder beperking. Intussen worden voor vleugels van vliegtuigen, voor er wel technologische producten op kwaliteitsniveau treinen, in de haven, bij sluisdeuren, overal waar geproduceerd. Directeur John Drenth heeft er het moeilijk wordt, meestal op basis van rekstrook- merkbaar plezier in om te werken met mensen die technologie. Advies en een oplossing op maat, vaak extra blij en dankbaar zijn op hun werkplek. plus toch regelmatig ook weer een nieuw eigen product. Expertise is de sleutel. Het ging in het Bij Kuipers Electronics Engineering kreeg de politicus gesprek met de politicus dus ook over onderwijs nog maar weer eens te horen hoe belangrijk en arbeidsmarkt. de WBSO, fiscale aftrek voor R&D uren, is. De telemetriesystemen van Kuipers hebben al decennia Als je dit ziet en hoort, dan weet je weer waar een heel goede naam, met name bij waterschappen je het allemaal voor doet. Zowel wat betreft mijn en ander infratoepassingen. Indrukwekkend werk aan de Erasmus Universiteit als in Den Haag. hoe zo n relatief klein bedrijf een eigen cyber Goed dat jullie etaleren wat er allemaal gebeurt in security center in de lucht heeft en houdt. Oprichter-eigenaar Nederland, juist ook bij kleinere ondernemingen. Leo Kuipers en sales manager Ruud En laat het me weten hè, als ik iets moet aankaar- Muijt kraakten de noot van de aanbestedingsproblematiek ten in de politiek of bij een ministerie. Dijkgraaf lijkt en over het feit dat overheden geen misschien soms een heer van stand, maar een voorwaarden stellen aan de SIM kaarten in de Tom Poes heeft hij niet nodig om te snappen wat systemen. Dat veroorzaakt veiligheidsproblemen er aan de hand is. die de overheid nu zelf veroorzaakt. tekst Kees Groeneveld fotografie NFP, henk Tukker signalement 03/2014

17 17

18 18 signalement 03/2014

19 19 Een essentiële tool op het gebied van personeelsbeleid De praktijk leert dat werkgevers in geval van een ondermaats presterende werknemer het belang van goede dossieropbouw vaak onderschatten. Dit komt de werkgever duur te staan als wordt besloten afscheid te nemen van die werknemer. De rechtspraak is hierin consistent. Waarom is dossieropbouw van belang en hoe bouw je een goed dossier op? Mr. Tjeerd Hoekstra advocaat CMS Derks Star Busmann Dossieropbouw volgt uit het ontslagbesluit, een ministeriële regeling die voorschrijft op welke gronden een werkgever het UWV om een ontslagvergunning kan vragen en onder welke voorwaarden die ontslagvergunning wordt verleend. Ongeschiktheid voor de functie disfunctioneren is een omstandigheid die in de persoon van de werknemer is gelegen. De werkgever moet de ongeschiktheid aannemelijk maken. De ongeschiktheid mag niet het gevolg zijn van ziekte of gebreken, of onvoldoende zorg voor de arbeidsomstandigheden. De werkgever moet aantonen dat hij voldoende contact met de werknemer heeft gehad om het functioneren te verbeteren. In de praktijk schort het vooral aan dit laatste punt. Het UWV zal de voorwaarden van het ontslagbesluit strikt volgen. De kantonrechter heeft enige vrijheid om die regels te interpreteren, maar zal die voorwaarden toepassen. Een goed dossier geeft inzicht in het functioneren over een bepaalde periode. Feitelijk bestaat een goed dossier uit drie delen. Deel 1 bestaat uit het moment dat de werkgever constateert dat de werknemer disfunctioneert en de werknemer daarvan op de hoogte stelt. De werkgever moet de werknemer voorhouden hoe het functioneren dient te verbeteren en hoe hij de werknemer daarbij zal ondersteunen. De werknemer zal actief goede wil moeten tonen. Deel 2 vergt tijd. Partijen zullen de voortgang van de verbetering periodiek moeten bespreken en gezamenlijk moeten vaststellen hoe de verbetering kan worden bereikt. Hoe lang deze fase duurt, is geen wet van Meden en Perzen. Dit is afhankelijk van de omstandigheden van het geval en de verbeteringsslag die de werknemer moet maken. Doorgaans is een periode van zes maanden voldoende. Deel 3 kent twee smaken. De werknemer heeft zijn functioneren verbeterd en blijft in functie, of het functioneren is niet verbeterd en de werkgever wenst de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Hier wordt het dossier getest. Een goed dossier houdt stand bij het UWV of de kantonrechter. Als het dossier onvolledig is, of de het disfunctioneren onvoldoende aantoont, wijst het UWV de ontslagaanvraag af. De kantonrechter heeft twee mogelijkheden. Hij kan de arbeidsovereenkomst in stand laten, of ten laste van de werkgever een hogere vergoeding toekennen. Met andere woorden: goedkoop is duurkoop. Investeren in een goed dossier een verbetertraject is voor de werkgever gunstig. Dit klinkt wellicht als een open deur, maar vaak krijgt het dossier niet de aandacht die het verdient. Na de wijziging van het ontslagrecht per 1 juli 2015 wordt dossieropbouw een belangrijker onderdeel van de tools die een werkgever in het personeelsbeleid moet inbouwen. De voorgestelde wetgeving introduceert in bepaalde gevallen een herplaatsings inspanning en een scholingsplicht om ervoor te zorgen dat de werknemer in een passende functie werkzaam blijft. Het is raadzaam hiermee nu al rekening te houden en het dossier op te bouwen volgens de wijze waarop de rechter na 1 juli 2015 de nieuwe omstandigheden in de beoordeling zal betrekken. Opbouw van een goed dossier kost nu eenmaal tijd.

20 20 signalement 03/2014

21 21 Air-TraXX Etten-Leur in China Een klein hooggespecialiseerd bedrijf uit Etten-Leur moet er aan te pas komen om de enorme kantoorgebouwen in het moeilijke klimaat van Beijing gezond en qua energiegebruik acceptabel te maken. Samen met Sino-Dutch engineeringsbedrijf BHCS ontwerpt en realiseert Air-TraXX een Induction VAV - Variable Air Volume- klimaatsysteem, compleet met webbased gebouwbeheerssysteem. Grootschalig, voor het Golden Stone Center C9, drie kantoortorens van elk 22 verdiepingen, m 2 inclusief vier verdiepingen onder de grond. Fotografie: AIR-TRAXX

22 22 signalement 03/2014

23 23 Kipp & Zonen in China High tech Hollandse instrumenten voor het meten van zonnestraling in de uitgestrekte Mongoolse woestijn, temperaturen van -40 tot +50 Celsius en alles blijft werken. De instrumenten van Kipp & Zonen leveren een belangrijke bijdrage aan onderzoek voor zonne-energie van CMA, de China Meteorological Administration. Het research center en het Baseline Surface Radiaton Network staat in Xilinhot, Mongolie. Het apparaat met de voelsprieten zogenaamde schaduw ballen voor het meten van diffuse straling - is een 2AP zonnevolger. Fotografie: KIPP & zonen

24 24 Applikon Biotechnology in China De groeiende vraag naar Applikon bioreactoren, Dutch Design in China, in de USA en in de rest van de wereld, heeft geleid tot de opening van een assembly plant in Guangzhou, China. Sinds de start eind 2013 werden al meer dan vijftig bioreatorsystemen geassembleerd. Op 19 maart 2014 werd de opening feestelijk gevierd, China-style. Op de kleine foto een aantal mini s van Applikon Biotechnology zoals die ter plaatse worden gebouwd. Fotografie: Applikon Biotechnology signalement 03/2014

25 25

26 26 Dutch Tech in China Het Tiananmen plein, twintig jaar geleden, staat symbool voor het ontwaken van een slapende reus. Sinds die tijd roept China tegenstrijdige gevoelens op als het gaat om de wereldeconomie of om de positie van Europa, dan wel bij Nederlandse ondernemers. We zeggen tegen elkaar dat angst een slechte raadgever is, maar het gevoel van dreiging overheerst toch vaak. Dan moeten er ook kansen liggen weet elke ondernemer, zeker in de technologiebranches. Drie leden van verschillende FHI-branches, geen van allen echt heel groot, blijken er in te slagen op basis van technologie lucratief zaken te doen in het Land van de Draak. Frank Smit startte in januari 2006 zijn bedrijf Air-TraXX, leverancier en system integrator in gebouwautomatisering, met name klimaatsystemen. Een puur sang no nonsens ondernemer met plat Amsterdamse tongval, opererend vanuit West Brabant. Air-TraXX werd door het Chinees-Nederlandse adviesburo BHCS gevraagd om gezamenlijk een ontwerp te maken voor een energiezuinig klimaatbeheersingsysteem naar westerse maatstaven. Op basis van expertise in regeltechniek en klimaatbeheersing werd een Inductie VAV-systeem, Variabel Air Volume, ontworpen. Voor de Chinese markt relatief nieuw op deze schaal. Meestal worden er installaties gebouwd met een beetje verse buitenlucht en een change-over fancoil systeem. Als je het extreme weer van Beijing kent, in de winter -12 tot -20 C kurkdroog en 42 C in de zomer met 80% vocht en veel zon, dan begrijp je dat je geen comfortabel binnenklimaat kunt realiseren met een systeem dat alleen warmte of kou levert. Zelfs in de winter moet er gekoeld worden om de interne warmtelast en zoninstraling weg te koelen. In China maar ook elders in de wereld hebben VAV-systemen een slechte naam gekregen. Onterecht, zegt Frank Smit afgemeten. Dat komt door gebrek aan kennis en door het afknijpen van budgetten ten koste van de regeltechniek. Omdat wij vanaf het begin betrokken waren bij de ontwikkeling van het gebouw, hebben we de klant kunnen behoeden voor het maken van dezelfde fouten. De firma Kipp & Zonen is één van de oudste lidbedrijven van de coöperatieve vereniging Het Instrument, rechtsvoorganger van FHI, federatie van technologiebranches. Petrus Jacobus Kipp startte zijn bedrijf in 1830 in Delft, nog steeds de vestigingsplaats. Het hoofdkantoor en de productie is nog steeds in Delft. Op het gebied van sensoren voor het meten van zonnestraling heeft Kipp & Zonen een wereldnaam. Overal ter wereld werken meteorologische diensten, de KNMI s, met apparatuur uit Delft. Geen wonder dat ook in de woestijn van Mongolië wordt gewerkt met Kipp-apparatuur. Een opkomende economie als die van China kan zich onmogelijk veroorloven om te werken met technologie die niet van de wereldmarktleider komt. Een megamarkt gaat open als je een voorsprong opbouwt en behoudt Na de splitsing van het Schiedamse bedrijf Applikon in twee bedrijven, Metrhom Applikon en Applikon Biotechnology in 2006, timmeren beide bedrijven behoorlijk aan de weg. Met name Applikon Biotechnology trekt de afgelopen maanden de aandacht. Eerst was er de opening van het nieuwe bedrijfspand, hoofdkantoor, R&D en productie, in Delft door de toen kersverse koning Willem Alexander, december Daarna volgde in maart 2014 de officiële opening van de productievestiging in Guangzhou, China. Het is nog niet eens zo zeer een kwestie van lage lonen daar, maar veel meer één van dicht bij de opkomende markt aanwezig zijn. Bij de opening droeg Applikon Biotechnology vooral uit dat het bedrijf intensief samenwerkt met universiteiten. China is daar gevoelig voor, wil graag aanhaken en durft te erkennen dat een land als Nederland op veel fronten vóór loopt. Dat lijkt vooral de boodschap van het succes van relatief kleine Nederlandse bedrijven in China. Zorg dat je een voorsprong opbouwt en behoudt. Dan is er een zodanige megamarkt die open gaat, dat er ook blijvend een goede boterham is te verdienen. Na de drie voorbeelden van Dutch Technology in New York in Signalement , is dit de tweede aflevering in de serie voorbeelden van succesvolle Nederlandse technologiebedrijven in de wereldmarkt. signalement 03/2014

27 27 Air-TraXX in China, een drone impressie Kipp & Zonen, pyranometers in de Gobi desert Applikon Biotechnology in China, opening assembly plant

28 28 Grootste technologietrefpunt van Nederland Van 30 september tot en met 3 oktober staan naast WoTS, met zijn vier werelden, Automation, Laboratory, Motion & Drives en Electronics, ook drie industriebeurzen van Jaarbeurs Utrecht. De co-locatie met Macropak, Industrial European Dairy Show en Industrial Processing betekent het grootste technologie trefpunt van Nederland ooit. Dit geeft professionals uit de industrie, zorg en wetenschap een schitterende mogelijkheid om kennis en contacten op te doen. Het complete overzicht en de samenhang van technologieën maakt het enorm aantrekkelijk voor wie wil weten wat er als State of the Art te koop is. World of Technology & Science is gratis te bezoeken, mits men zich van tevoren aanmeldt via de bezoekers registratielink op Na registratie kan de bezoeker met zijn badge ook de beurzen van de Jaarbeurs bezoeken. Tot de laatste dag wordt door duizenden betrokkenen keihard gewerkt aan de voorbereiding. Per eind juni was de beursvloer van WoTS bijna helemaal uitverkocht. De teller van geregistreerde bezoekers liep al hard naar de 5.000, naar verwachting een derde tot een kwart van het totaal. Het ziet er naar uit dat de nieuwe constellatie haar vruchten gaat afwerpen. Dutch DIYBio op de WoTS-beursvloer Do-It-Yourself in Biotechnology, DIYBio, het is een uiting van wat wel heet de makersbeweging. De Do-It-Yourself biotechnologen van Waag Society s Open Wetlab Amsterdam en DIYBio Groningen slaan de handen ineen tijdens de World of Technology & Science. Kom in ons pop-up lab kennismaken met Open Source laboratorium hardware, gebouwd en/of ontworpen door Nederlandse biomakers en hackers. Sleutel mee aan zelfbouw kits van de OpenPCR, Public Lab spectrometers, IORodeo electrophorese apparatuur, BackyardBrains EMGs en Hackteria Microscopen. Met dergelijke teksten adverteren de Open Source technologen. Altijd al een labmachine willen hacken? Prik dan uw idee op het I Love Biohacking - prikbord, en wie weet sleutelen de pientere biohackers het voor uw ogen in elkaar. De DIYBio stand van de Waag Society en DIYBio Groningen maakt deel uit van het Exciting Technology gedeelte van de beursvloer op WoTS. Achttien nietcommerciële projecten presenteren de pracht van technologie aan bezoekers. Het is het deel van de beursvloer dat gaat inspireren, waar wordt uitgedaagd om crossovers te maken tussen vakgebieden en marktsegmenten. signalement 03/2014

29 Column 29 Iedere keer weer een nieuw succesvol elektronicaproduct De branche Industriële Elektronica heeft er alle belang bij dat haar producten en systemen leiden tot successen in de markt. Zonder succesvolle eindproducten geen business voor technologieleveranciers in de keten van enablers. Vanuit die filosofie faciliteert de branche tijdens de World of Electronics professionele bezoekers die willen leren hoe je technologie en ideeën vertaalt in winstgevende vertaalt en continuïteit. Op de eerste beursdag, 30 september, is daarover een opmerkelijk seminar gepland onder de titel Succesvolle electronica toepassingen ontwikkelen. Startend met het bekende Business Canvassing Model voor waardecreatie, wordt de bezoeker meegenomen in de User Centered Design Method. De weg naar massaproductie wordt verkend. DfX, Design for Excellence, DfM, Design for Manufacturing, DfT, Design for Testing, het komt allemaal langs. Er is zelfs een verhaal over de verschillende fasen van marktacceptatie. Een seminar als schoolvoorbeeld van dienstbaarheid aan de klant, in dit geval het bedrijf dat elektronicatoepassingen op de markt brengt. Het is een markt met misschien wel de kortste Time to Market, de hoogste omloopsnelheid van nieuwe producten en zwaarste continuïteits-drive in productontwikkeling. P.I.N.O-vangers Onder deze titel schreef Erwin Mense van Bosch Rexroth een boek over slimme en effectieve deelname aan een beurs. P.I.N.O staat voor Potentieel Interessant Nieuw Object. Dat zijn alle mensen die door de gangen lopen en ieder mens op de beurs biedt kansen. De P.I.N.O-vangers zijn de collega s van uw bedrijf, die ervoor zorgen dat beursbezoekers ook uw stand bezoeken. De basisstappen in het boek van Erwin Mense gaan niet alleen over de beurs zelf. Hij benadrukt juist, dat een goede voorbereiding essentieel is voor het succes van een beurs. Dat is niet alleen de juiste plek of een goede fysieke indeling van de stand. Men moet zich vooral de consequenties van de werving realiseren. Plan de voorbereiding in mensen, inspanningen en kosten ruim van tevoren. Vijf tot zes weken voor de beurs gaan de belangrijkste inspanningen beginnen. Daarom moet je daarvoor, (nu dus), weten wie je gaat inzetten met welke boodschappen. Erwin Mense laat de lezer daarmee starten vanuit de doelgroepen. Wat zijn de vijf belangrijkste markten voor ons op deze beurs? Daarna zorg je voor een originele uitnodiging en moeten de verkopers vooral nabellen, om harde afspraken te krijgen. Een beursbezoeker is een Potentieel Interessant Nieuw Object Op de beurs zelf geef je de collega s met de beste kwaliteiten, om mensen op de stand te krijgen, de taak van de P.I.N.O-vanger. Naast de harde afspraken krijg je dus aanvullende bezoekers. Wees klantgericht en extra actief op de beurs, maar volg daarna alle belangrijke gesprekken op. De follow-up is een belangrijke basis voor het succes van de beurs. Die activiteiten moeten ook van tevoren gepland worden. We hebben filmpjes met Erwin gemaakt, om de stappen toe te lichten. Als iedere exposant van de World of Technology & Science dit een vanzelfsprekende werving vindt, dan gaan we een bruisende beurs beleven. Bekijk de filmpjes op Paul Petersen p.petersen@fhi.nl

in verhuur van IT en multimedia.

in verhuur van IT en multimedia. in verhuur van IT en multimedia. slim veilig voordelig bezoekers hebben de boodschap ontvangen Livingston levert jaarlijks voor meer dan 200 beurzen, evenementen en congressen IT-oplossingen op maat. Dit

Nadere informatie

MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES

MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES E-blog HR special MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES In duurzaam inzetbaar Door Caroline Heijmans en Teresa Boons, INLEIDING Als je medewerkers en managers vraagt wat zij doen

Nadere informatie

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal

Nadere informatie

10 Tips bij een reorganisatie

10 Tips bij een reorganisatie Marianne Eisma advocaat legal 10 Tips bij In het Arbeidsrecht gaat het erom het juiste proces te volgen om het uiteindelijke doel te bereiken. U moet daarvoor de tijd nemen, te snelle en niet goed voorbereide

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Financieel Management

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Financieel Management Exact Synergy Enterprise Krachtiger Financieel Management 1 Inleiding Waar gaat het om? Makkelijke vragen zijn vaak het moeilijkst te beantwoorden. Als het hectische tijden zijn, moet u soms veel beslissingen

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

uw portaal voor technisch facilitair management unica online

uw portaal voor technisch facilitair management unica online uw portaal voor technisch facilitair management unica online , Altijd en overal inzicht in uw technische installaties Snel en eenvoudig een storing melden? Inzicht in het energiegebruik van uw installaties?

Nadere informatie

Starten met een plan. Alles op een rij. Robert Loontjens & Anne de Jong

Starten met een plan. Alles op een rij. Robert Loontjens & Anne de Jong Starten met een plan Alles op een rij Robert Loontjens & Anne de Jong Even voorstellen Robert Loontjens en Anne de Jong Accountmanager MKB Rabobank Parkstad Limburg (045) 533 44 44 bedrijven@parkstadlimburg.rabobank.nl

Nadere informatie

Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag

Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Welkom, blij dat u er bent. Uit het feit dat u met zovelen bent gekomen maak

Nadere informatie

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Atlas Copco

Nadere informatie

MEER MET MINDER TECHNOLOGIE ALS SLEUTEL

MEER MET MINDER TECHNOLOGIE ALS SLEUTEL Inleiding Programma Aanmelden Route MEER MET MINDER TECHNOLOGIE ALS SLEUTEL Ongebreidelde groei is niet goed voor de mensheid. Dat wisten we wel, maar milieuproblemen, politieke spanning rond grondstoffenschaarste,

Nadere informatie

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg MKB-bedrijven worden geconfronteerd met nieuw beleid met betrekking tot producentenverantwoordelijkheid,

Nadere informatie

Leiderschap in Turbulente Tijden

Leiderschap in Turbulente Tijden De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

De Grote Overheid Inkooptest

De Grote Overheid Inkooptest Regelaar, zakelijk of schatkistbewaarder? Welke type ambtenaar ben jij als het gaat om het geven van opdrachten aan derden? De kordaat optredende regelaar met een instelling dat snelle en acceptabele resultaten

Nadere informatie

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET TEKST: JUDITH KATZ, KARIN BOJORGE ILLUSTRATIE EN INFOGRAPHICS: MAREN BRUIN FORUM-ONDERZOEK WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET Wat vinden ondernemers nou het leukste aan het

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017 DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische

Nadere informatie

In 9 stappen ondernemer. Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming

In 9 stappen ondernemer. Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming In 9 stappen ondernemer Tips & tricks bij het starten van je eigen onderneming Inhoudsopgave Stap 1: ben ik wel ondernemer? Stap 2: wat wordt mijn product of dienst? Stap 3: wie zijn mijn klanten en waar

Nadere informatie

Van baan naar eigen baas

Van baan naar eigen baas M200912 Van baan naar eigen baas drs. A. Bruins Zoetermeer, juli 2009 Van baan naar eigen baas Ruim driekwart van de ondernemers die in de eerste helft van 2008 een bedrijf zijn gestart, werkte voordat

Nadere informatie

EXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg WWW.BAKERTILLYBERK.NL/FINANCE4CARE DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG

EXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg WWW.BAKERTILLYBERK.NL/FINANCE4CARE DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG MEET THE EXPERTS KENNISMAKING MET LEAN IN DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG DOOR DR. VINCENT WIEGEL OP 16 OKTOBER 2014 VERBINDENDE CONTROL DOOR MR. DR. HARRIE AARDEMA OP 6 NOVEMBER 2014 INKOOP

Nadere informatie

SALARISADMINISTRATIE

SALARISADMINISTRATIE SALARISADMINISTRATIE Zelf doen of uitbesteden? Leuk dat je ons partner kennisdocument hebt gedownload. In kennisdocumenten in samenwerking met horecabranche experts brengen wij je op de hoogte van de voor

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland

18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland 18 december 2012 Social Media Onderzoek MKB Nederland 1. Inleiding Er wordt al jaren veel gesproken en geschreven over social media. Niet alleen in kranten en tijdschriften, maar ook op tv en het internet.

Nadere informatie

Alles over disfunctioneren!

Alles over disfunctioneren! Alles over disfunctioneren! In deze blog besteden wij aandacht aan de acties die u als leidinggevende kunt ondernemen als u niet tevreden bent over het functioneren van een werknemer. Daarbij besteden

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

Internationaal zakendoen

Internationaal zakendoen Internationaal zakendoen De informatie in deze folder is uiterst zorgvuldig samengesteld. Toch kan het onverhoopt gebeuren dat de inhoud onjuist, onvolledig of verouderd is. Bovendien is belastingadvies

Nadere informatie

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen 30 KenD1001P28-33.indd 30 19-01-2010 10:43:17 DE STELLING Dat betaalt zich altijd terug in een goed idee. Ook de klant zit in een denkproces en de interactie tussen klant en keukenontwerper leidt uiteindelijk

Nadere informatie

Introductie E&A 9 januari 2019

Introductie E&A 9 januari 2019 Introductie E&A 9 januari 2019 FHI Opgericht in 1956 om de beurs HET Instrument te organiseren +/- 800 leden, verdeeld over 5 branches Wat doen we voor de leden? Marketing, netwerken, diensten, lobby Industriële

Nadere informatie

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Hasmik Matevosyan, mode-onderzoekster Mode-industrie zonder verspilling Hasmik Matevosyan (1987) studeerde

Nadere informatie

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl VRAGENLIJST JOnG JOnG is een initiatief van en voor jonge ondernemers. Tot de doelgroep behoren Ondernemers in de eerste 5 jaar van hun ondernemerschap. JOnG stelt zich tot doel de individuele ondernemers

Nadere informatie

Goede zorg van groot belang. Nederlanders staan open voor private investeringen

Goede zorg van groot belang. Nederlanders staan open voor private investeringen Goede zorg van groot belang Nederlanders staan open voor private investeringen Index 1. Inleiding p. 3. Huidige en toekomstige gezondheidszorg in Nederland p. 6 3. Houding ten aanzien van private investeerders

Nadere informatie

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Klantbeheer CRM

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Klantbeheer CRM Exact Synergy Enterprise Krachtiger Klantbeheer CRM 1 Inleiding Waar gaat het om? De klant komt op de eerste plaats. Maar geldt dat voor al uw klanten? En om hoeveel (potentiële) klanten gaat het; tientallen,

Nadere informatie

Verover Europa via Amazon

Verover Europa via Amazon Verover Europa via Amazon Verover Europa via Amazon Zonder investeringen en taalbarrières verkopen over de grens. Het handboek dat precies vertelt hoe. Marco Coninx Verover Europa via Amazon Copyright

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

NB. Deze workshop betreft een herhaling, op veler verzoek organiseren wij deze workshop een tweede keer.

NB. Deze workshop betreft een herhaling, op veler verzoek organiseren wij deze workshop een tweede keer. Inleiding Programma Aanmelden Route NB. Deze workshop betreft een herhaling, op veler verzoek organiseren wij deze workshop een tweede keer. * Deze workshop sluit aan bij de eerder door FHI in samenwerking

Nadere informatie

Internationaal zakendoen

Internationaal zakendoen Internationaal zakendoen De informatie in deze folder is uiterst zorgvuldig samengesteld. Toch kan het onverhoopt gebeuren dat de inhoud onjuist, onvolledig of verouderd is. Bovendien is belastingadvies

Nadere informatie

verkoop en levering in de technologiebranches

verkoop en levering in de technologiebranches Inleiding Programma Aanmelden Route Uitnodiging Workshop DONDERdag 17 JANUARI 2013 fhi - leusden Rechten en plichten bij verkoop en levering in de technologiebranches Rechten en plichten bij verkoop en

Nadere informatie

Slimmer werken met mensen

Slimmer werken met mensen Slimmer werken met mensen Paul Breman Mijn Bedrijf 2.0 wordt mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie, de Provincie Utrecht en de Gemeente

Nadere informatie

Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom

Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij Hartelijk welkom Even voorstellen Rabobank Breda Samen sterker Duurzaam nieuw hoofdkantoor Rabobank Breda 1509142 Duurzaam nieuw hoofdkantoor: film MKB-visie Alexander

Nadere informatie

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet

Nadere informatie

Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis

Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht

Nadere informatie

1 VAKMANSCHAP VOOROP. Het begint met lef

1 VAKMANSCHAP VOOROP. Het begint met lef 14 1 VAKMANSCHAP VOOROP Een ondernemer balanceert op het grensvlak tussen binnen en buiten. Hij maakt de verbinding met de markt, met de klanten. Hij ziet en creëert kansen in de markt, grijpt ze en vertaalt

Nadere informatie

certificering HET ADMINISTRATIEPAKKET

certificering HET ADMINISTRATIEPAKKET co 2 -administratie ketenverantwoordelijkheid aanbesteding certificering MVO HET ADMINISTRATIEPAKKET Wat levert digitalisering me op? En wat kost het me? Een boekhoudpakket hoeft niet duur te zijn. Toch

Nadere informatie

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT E-blog OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT Reeks: bestuurders over vitaliteit Colofon: einde artikel Wilma de Jong, lid van de Raad van Bestuur van BrabantZorg, is een kordate

Nadere informatie

In 5 stappen een businessmodel innoveren

In 5 stappen een businessmodel innoveren 1 www.pluc.nl In 5 stappen een businessmodel innoveren Inclusief 5 praktische tips voor het werken met het Business Model Canvas 2 In 5 stappen een businessmodel innoveren Over het Business Model Canvas

Nadere informatie

CMM 3: levert het wat op?

CMM 3: levert het wat op? CMM 3: levert het wat op? Philips Analytical De noodzaak en voordelen van Software Process Improvement Wie is Philips Analytical? Waarom is voor ons software proces verbetering zo essentieel? Hoe hebben

Nadere informatie

Hulp voor uitvinders. Bescherm uw ideeën Patentgeschiedenis Vooraf de aanvraag Is het een creatieve uitvinding? Verkrijgen van een patent

Hulp voor uitvinders. Bescherm uw ideeën Patentgeschiedenis Vooraf de aanvraag Is het een creatieve uitvinding? Verkrijgen van een patent Hulp voor uitvinders Pag. 1 Pag. 2 Pag. 3 Pag. 4 Pag. 5 Bescherm uw ideeën Patentgeschiedenis Vooraf de aanvraag Is het een creatieve uitvinding? Verkrijgen van een patent Bescherm uw ideeën Wanneer u

Nadere informatie

Arbocatalogus Grafimedia

Arbocatalogus Grafimedia Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze

Nadere informatie

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

AGENTUUR- EN DISTRIBUTIE- OVEREENKOMSTEN

AGENTUUR- EN DISTRIBUTIE- OVEREENKOMSTEN Inleiding Programma Aanmelden Route UITNODIGING WORKSHOP DONDERDAG 11 DECEMBER 2014 FHI - LEUSDEN AGENTUUR- EN DISTRIBUTIE- OVEREENKOMSTEN DE PRAKTIJK VAN GOEDE HANDELSAFSPRAKEN NB. Deze workshop betreft

Nadere informatie

Payroll Services voor de horeca en recreatiebranche

Payroll Services voor de horeca en recreatiebranche Payroll Services voor de horeca en recreatiebranche Wat is payrolling? Bij het runnen van een bedrijf komt veel kijken. Alleen al de inzet van personeel levert een hoop extra werk en administratieve rompslomp

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

Nedap Varkens Prestatie Test

Nedap Varkens Prestatie Test Complete oplossingen voor varkenshouderij Nedap biedt middels elektronische individuele dieridentificatie efficiënte en slimme oplossingen voor dierverzorging in de gehele varkenshouderij. Nedap Varkens

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Uw eigen denken kan de oorzaak zijn van het probleem

Uw eigen denken kan de oorzaak zijn van het probleem Uw eigen denken kan de oorzaak zijn van het probleem Wat dienstverlenende organisaties kunnen leren van de manier waarop Toyota zijn auto s maakt. Wees bereid anders te denken Wij nodigen u uit om eens

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2

Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,

Nadere informatie

Onderhoud kan productieprocessen LEAN-er maken. LEAN en onderhoud in de voedingsmiddelen industrie 16 september 2011. Inhoud

Onderhoud kan productieprocessen LEAN-er maken. LEAN en onderhoud in de voedingsmiddelen industrie 16 september 2011. Inhoud Onderhoud kan productieprocessen LEAN-er maken LEAN en onderhoud in de voedingsmiddelen industrie 16 september 2011 Rob Brager 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Waarom productieprocessen? 3. Traditioneel productieproces

Nadere informatie

Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper

Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper Voortaan heeft u zèlf de controle over uw energiekosten! Dezelfde energie goedkoper Een innovatie van Oxxio: de revolutie in energiemeting! Als u kiest voor energie van Oxxio, kiest u voor de goedkoopste

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons januari 2015 Luc Timmers Gezelligheid kent geen tijd Is het alweer 2015? Wat vliegt de tijd hé? Logisch toch? Ooit spaghetti de kop boven het maaiveld uit zien steken? Nou dan!

Nadere informatie

Nb. Deze workshop is in hoofdlijnen een herhaling van onder dezelfde titel georganiseerde workshops.

Nb. Deze workshop is in hoofdlijnen een herhaling van onder dezelfde titel georganiseerde workshops. Inleiding Programma Aanmelden Route Nb. Deze workshop is in hoofdlijnen een herhaling van onder dezelfde titel georganiseerde workshops. Aansprakelijkheid bij verkoop en levering Praktijkworkshop over

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons april 2012. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons april 2012. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons april 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager op

Nadere informatie

Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding

Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding Zakenwijzer Het is tijd voor nieuw en ander leiderschap en management We kunnen ons niet meer verloven te blijven doen wat we deden. Als alles verandert,

Nadere informatie

Social Strategy Masterclass 2014

Social Strategy Masterclass 2014 Social Strategy Masterclass 201 Bestemd voor Directie en Management actief in zowel B2B, B2C als Non profit Inhoudsopgave Inleiding Eendaagse Social Strategy MasterClass Programma Ochtendsessie Middagsessie

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR APRIL 2016 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 WAT TE DOEN MET ÉÉN MILJOEN 4 BEDRIJVEN SPELEN IN OP WET DBA 5 VEEL STARTENDE FREELANCERS OP LEEFTIJD 6

Nadere informatie

De beveiligingsscan sta voor je zaak.nl

De beveiligingsscan sta voor je zaak.nl m in i ster beve ili gings ie v a n E c o n o m isc he ke n ili Za et h n n va ake tief he Z e e n i nitia ngs beve ngs gings De beveiligingsscan sta voor je zaak.nl 2011 De beveiligingsscan Op naar een

Nadere informatie

De Grote Overheid InkoopTest

De Grote Overheid InkoopTest De Grote Overheid InkoopTest Door : M.m.v : Drs. Marc J. Brugman A.N. Eissens J.M. De Vries Regelaar, zakelijk of schatkistbewaarder? Welke type ambtenaar ben jij als het gaat om het geven van opdrachten

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons september 2012. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons september 2012. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons september 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager

Nadere informatie

GEDRAGSCODE EN ETHISCHE CODE RICHTLIJN OVER GESCHENKEN EN AMUSEMENT

GEDRAGSCODE EN ETHISCHE CODE RICHTLIJN OVER GESCHENKEN EN AMUSEMENT GEDRAGSCODE EN ETHISCHE CODE RICHTLIJN OVER GESCHENKEN EN AMUSEMENT RICHTLIJN OVER GESCHENKEN EN AMUSEMENT Het aanbieden of ontvangen van relatiegeschenken en amusement is vaak een geschikte manier voor

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Meer omzet uit uw beurs- en eventdeelnames!

Meer omzet uit uw beurs- en eventdeelnames! Meer omzet uit uw beurs- en eventdeelnames! Wie wij zijn... ExpoSynergy is een onderdeel van de Online Leads Group (OLG). OLG is opgericht door Mike Stern, bekend door zijn boeken: In drie stappen naar

Nadere informatie

Windows Server 2012 en System Center 2012 faciliteren XS4ALL-cloud. XS4ALL toont innovatiedrang met cloud

Windows Server 2012 en System Center 2012 faciliteren XS4ALL-cloud. XS4ALL toont innovatiedrang met cloud Windows Server 2012 en System Center 2012 faciliteren XS4ALL-cloud XS4ALL toont innovatiedrang met cloud Windows Server 2012 en System Center 2012 faciliteren XS4ALL-cloud XS4ALL toont innovatiedrang met

Nadere informatie

Inspireren, Leren & Werken. Werken aan een nieuwe werkwijze

Inspireren, Leren & Werken. Werken aan een nieuwe werkwijze Inspireren, Leren & Werken Werken aan een nieuwe werkwijze WIE, WAT, WAAR? BOOTCAMP JEUGDWERK 2014 BLZ 4 DAG 4 DONDERDAG 4 SEPTEMBER BLZ 8 DAG 1 MAANDAG 1 SEPTEMBER BLZ 5 DAG 5 VRIJDAG 5 SEPTEMBER BLZ

Nadere informatie

Wet Werk en Zekerheid: meer arbeidsconflicten?

Wet Werk en Zekerheid: meer arbeidsconflicten? Vooruitgang door vernieuwend werkgeven Wet Werk en Zekerheid: meer arbeidsconflicten? mr. Astrid Zuidinga, AWVN Advocaten Mediationcongres 26 november 2015 Wat is een (arbeids)conflict? Con-flict (het;

Nadere informatie

User Centered Design. Personas ontwikkelen

User Centered Design. Personas ontwikkelen User Centered Design Personas ontwikkelen Persona: Wat is een persona? Een model gebaseerd op realistisch gedrag, motivatie, houding, vaardigheden en behoeften Gefilterd uit het observeren van echte mensen.

Nadere informatie

Wat zijn de drijfveren van de Nederlandse ondernemer? Een onderzoek naar de vooren nadelen van ondernemen

Wat zijn de drijfveren van de Nederlandse ondernemer? Een onderzoek naar de vooren nadelen van ondernemen Wat zijn de drijfveren van de Nederlandse ondernemer? Een onderzoek naar de vooren nadelen van ondernemen Onderzoek van GfK november 2015 Inleiding Het aantal ondernemers blijft groeien. In 2015 heeft

Nadere informatie

Hand-out voor het opzetten van Portretshoot (BASIS)

Hand-out voor het opzetten van Portretshoot (BASIS) Hand-out voor het opzetten van Portretshoot (BASIS) Begrippen: Projectteam: Een groep personen bestaande uit minimaal 1 fotograaf, 1 model, 1 MUA(H)/(Hair)stylist. Mogelijk kan er ook, afhankelijk van

Nadere informatie

Inleiding Hoe wordt u zzp er? Over de auteur

Inleiding Hoe wordt u zzp er? Over de auteur Inleiding Dit boek gaat over de Zelfstandige Zonder Personeel, ofwel ZZP er. Met deze term wordt iedere ondernemer bedoeld die zijn diensten zonder personeel aanbiedt. Iedereen met een eenmanszaak en elke

Nadere informatie

Hoe sportief is uw organisatie?

Hoe sportief is uw organisatie? Nationaal HR onderzoek Hoe sportief is uw organisatie? door en Hilversum, mei 2006 SportiefLeven.nl P&Oactueel Marco Schreurs (Oprichter) Seb van der Kaaden (Uitgever) Calandstraat 14 Postbus 16500 1222

Nadere informatie

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming.

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming. De cloud die gebouwd is voor uw onderneming. Dit is de Microsoft Cloud. Elke onderneming is uniek. Van gezondheidszorg tot de detailhandel, van fabricage tot financiële dienstverlening: geen twee ondernemingen

Nadere informatie

Logo WebCommuniqué met de achtergrondkleur van de website

Logo WebCommuniqué met de achtergrondkleur van de website Logo WebCommuniqué met de achtergrondkleur van de website Inleiding Ik schrijf dit plan vanwege het feit dat ik een eenmansbedrijf op wil gaan starten in de webdesign branche en dit omdat ik de laatste

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Alleen dan kan een project slagen, dat wil zeggen: op tijd, binnen budget en vooral met de juiste functionaliteit.

Alleen dan kan een project slagen, dat wil zeggen: op tijd, binnen budget en vooral met de juiste functionaliteit. ICT MET RENDEMENT Welkom bij de Caesar Groep De Caesar Groep is dé specialist in Nederland als het gaat om ICT-projecten met rendement. Met meer dan 300 professionals werken wij voor onze klanten aan ICT-toepassingen

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

Hoe kom ik aan nieuwe klanten? Maak uw eigen marktbewerkingsplan

Hoe kom ik aan nieuwe klanten? Maak uw eigen marktbewerkingsplan Inleiding Programma Aanmelden Route Hoe kom ik aan nieuwe klanten? U hebt mooie producten en diensten. En u wilt deze graag aan zoveel mogelijk organisaties aanbieden. Niet alleen aan bestaande relaties,

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR APRIL Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR APRIL Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR APRIL 2017 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 VRAAG NAAR FLEX BLIJFT STIJGEN, MAAR VOOR HOELANG? 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS OOK IN 2017 ONVERMINDERD

Nadere informatie

NETWERKEN een manier van leven. Door Marty Tuk

NETWERKEN een manier van leven. Door Marty Tuk NETWERKEN een manier van leven Door Marty Tuk Netwerken Know How + Know Who = succes Die kennis nam ik mee naar huis Wat is BESTE! In de landen waar we het meest succesvol waren hadden we het beste netwerk

Nadere informatie

bedrijfsfunctie Harm Cammel

bedrijfsfunctie Harm Cammel Legal als geïntegreerde bedrijfsfunctie Harm Cammel Legal als Business functie Observatie 1. Door veranderende klantbehoefte verandert (een deel van) de Legal functie van ad hoc en vak gedreven naar continu

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Nationaal Onderzoek Over Het Nieuwe Werken 2012

Nationaal Onderzoek Over Het Nieuwe Werken 2012 Nationaal Onderzoek Over Het Nieuwe Werken 2012 Alle feiten en cijfers Gegevens Datum : 20 juni 2012 Auteur : Redactie Inhoud Inleiding... 4 Onderzoek... 4 Verantwoording... 4 Belangrijkste conclusies...

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

JAARMONITOR 2014 JANUARI Ontwikkelingen rondom freelancers in Nederland

JAARMONITOR 2014 JANUARI Ontwikkelingen rondom freelancers in Nederland JAARMONITOR 2014 JANUARI 2015 Ontwikkelingen rondom freelancers in Nederland Inhoud 3 2015 WORDT EEN MOOI JAAR VOOR FREELANCERS! 4 NEDERLANDSE FREELANCERS HEBBEN EEN GOED 2014 GEDRAAID 5 FREELANCERS SLUITEN

Nadere informatie

Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans

Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans LEADERSHIP IN PROJECT-BASED ORGANIZATIONS Dealing with complex and paradoxical demands Leiderschap

Nadere informatie

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door

Nadere informatie