TE LAAT OPGELEVERD, IS DUURDER DAN GEPLAND OF BIEDT NIET DE GEWENSTE FUNCTIONALITEIT EN KWA- VAN ZIJN TERUG TE VOEREN OP EEN ONJUISTE PLANNING
|
|
- Julia Janssen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SOFTWARETOOLS VOOR PROJECTNAVIGATIE CIJFERMATIGE ONDERBOUWING NOG STEEDS ONMISBAAR IN ICT-PROJECTEN Auteur: Ernst van Waning ZO N ZEVENTIG PROCENT VAN ALLE ICT-PROJECTEN WORDT TE LAAT OPGELEVERD, IS DUURDER DAN GEPLAND OF BIEDT NIET DE GEWENSTE FUNCTIONALITEIT EN KWA- LITEIT. DE OORZAKEN HIER- VAN ZIJN TERUG TE VOEREN OP EEN ONJUISTE PLANNING EN HET ONVERMOGEN OM TIJDENS DE UITVOERING BIJ TE STUREN. OP ZICH NIET VERWONDERLIJK. ONTWIKKELING EN IMPLE- MENTATIE VAN BEDRIJFSSOF- TWARE KENMERKT ZICH BIJ UITSTEK DOOR EEN ONZEKERE WEG NAAR EEN DOEL DAT NOG WEL EENS VERANDERT. DES TE MEER REDEN OM ZO N PROJECT GOED VOOR TE BEREIDEN EN GOED TOEGERUST UIT TE VOEREN. MET OP FUNCTIEPUNTANALYSE GEBASEERDE TECHNIEKEN EN SOFTWARETOOLS ZIJN BETROUWBARE SCHATTINGEN TE MAKEN VAN DE OMVANG VAN ICT-PROJECTEN EN DE INSPANNING DIE NODIG IS OM DE DOELEN ERVAN TE BEREIKEN. ZE BIEDEN TEVENS DE BENODIGDE INFORMATIE VOOR TIJDIG BIJSTUREN EN HERPLANNEN. METEN IS WETEN, MAAR DAT GEBEURT IN SOFTWAREONTWIKKE- LINGSPROJECTEN NOG STEEDS TE WEINIG EN NIET ACCURAAT GENOEG. De bedrijfsmatige ontwikkeling van software is nauwelijks op het oog te doen. Je hebt iets nodig waarmee je precies kunt zien hoe het met het ontwikkelingsproces gesteld is; zowel in de voorbereiding (in vergelijking met anderen op de markt) als tijdens de uitvoering (ten opzichte van de planning). Het begeleiden van een project waarin veel software ontwikkeld wordt, lijkt op het oversteken van een oceaan. Navigeren dus. Dat doe je niet op gevoel, maar met instrumenten die je vertellen waar je bent, waar je naar toe gaat en wat voor weer je kunt verwachten onderweg. FUNCTIONALITEIT Die instrumenten zijn er. Ze maken gebruik van Functie Ernst van Waning (ernst_van_waning@qsm.com), Senior Consultant bij QSM Europe Punt Analyse (FPA), een methode voor het meten van de functionele omvang van informatiesystemen. Deze is gebaseerd op het aloude principe van tellen van relevante aspecten en factoren van ontwikkelingsprocessen. Op basis van de aldus verkregen cijfers is het mogelijk met behulp van statistische methoden en technieken verwachtingen te formuleren. Functionaliteit blijkt in softwareontwikkelingsprojecten een goede maat voor het begroten van de duur en kosten ervan en daarmee ook voor het plannen van de uitvoering. Hoe meer functiepunten of coderegels het te ontwikkelen softwareprogramma bevat, des te groter de omvang van het project. De functiepunt is de meeteenheid voor functionaliteit, waarvan de waarde is vastgesteld op basis van een internationale telrichtlijn. Een groot voordeel van FPA is dat het toegepast kan worden in de vroegste stadia van een project; functiepunten zijn te tellen op basis van ontwerpdocumenten. In dit kader ontwikkelde het Amerikaanse softwarebedrijf Quantitative Software Management (QSM) een set softwareproducten onder de naam Software Lifecycle Management (SLIM). Het betreft programma s voor het inschatten van ICT-projecten op doorlooptijd, medewerkers en kwaliteit (Estimate), het volgen, bijsturen en herplannen van het ontwikkelingsproces (Control) en het vergelijken van de eigen projectprestaties met die van de markt (Metrics). Meer dan zevenduizend projecten in de VS, Europa en Japan waarin software ontwikkeld is, vormen de grondslag van deze programma s. En deze database (benchmark) groeit nog steeds. Met SLIM Control worden de eigen projectprestaties en de daarmee gepaard gaande risico s gemeten. Dit levert de nodige kennis op van het functioneren van de eigen organisatie. Hoe meer kennis van de eigen organisatie, des te beter kunnen bedrijven plannen en offreren. Die kennis is tevens de basis voor het systematisch verbeteren van de organisatie. Wezenlijk kenmerk van de SLIM-producten is dan ook dat enerzijds wordt uitgegaan van een database aan externe projectgegevens en anderzijds de mogelijkheid wordt geboden eigen pro- 5
2 jectgegevens te verzamelen (Control) en te gebruiken (Estimate en Metrics). Belangrijke indicatoren van eigen projectprestaties zijn de PI (Productivity Index), een maat voor de productiviteit van de projectgroep (bijvoorbeeld in uren per functiepunt), en de MBI (Manpower Buildup Index), een maat voor de inzet van resources op het project in de tijd en daarmee een maat voor de stress in het project. Deze maten zijn direct vergelijkbaar met de marktgegevens die in de producten Estimate en Metrics verwerkt zijn. SCHATTEN Zodra het idee voor een softwareproject geboren is, komen er opmerkingen in de vorm van gelijkenissen met andere projecten. Dat is, hoe onnauwkeurig ook, een eerste schatting. Een eerste serieuze schatting van de omvang van het project is snel gemaakt. Het projectteam besluit bijvoorbeeld dat het opstellen van eisen en functioneel ontwerp daarvoor voldoende is. Resterende fouten kunnen na oplevering verbeterd worden. Men verwacht dat het systeem voor 80% aan business-code, 5% aan telecomcode en 15% aan systeemcode zal bevatten. Het systeem zal uit ongeveer regels C bestaan (in dit geval was er geen functiepuntanalyse gedaan) en er zijn maximaal zeven medewerkers beschikbaar. Om te kunnen vaststellen hoeveel tijd, geld en menskracht voor de Afbeelding 1 Tabel 1 realisatie hiervan nodig is, valt SLIM-Estimate terug op gegevens van vergelijkbare projecten in de QSM-database. Zo wordt rekening gehouden met een Productiviteitsindex (PI) van 18.3 en een Manpower Buildup Index (MBI) van 2.9. In afbeelding 1 zien we het aantal medewerkers gedurende de geplande loop van het project, een tabel met Tabel 2 verwachte waarden, een grafiek die de waarschijnlijkheid toont dat het project randvoorwaarden haalt (leeg, geen randvoorwaarden gesteld) en (manipuleerbare) wijzers die de PI, piekstaf en het aantal regels code aangeven. Het is de meest waarschijnlijke oplossing: Er is 50% kans dat minder, maar ook 50% kans dat meer nodig zal blijken te zijn. Tabel 1 geeft de cijfers voor het gehele traject bij 50% en 80%. Naar aanleiding van deze tabel stelt iemand dat het project hooguit een jaar mag duren en de productie al direct na de C&T-fase moet beginnen. Het bedrijf kan hierdoor dan als eerste met het product de markt op. Tabel 2 laat zien wat dat voor de planning betekent. Het bedrijf zou vier maanden eerder de markt op kunnen, maar het kwaliteitsniveau van het product komt daarmee wel sterk onder druk. Om die vier maanden te winnen, moet verder rekening gehouden worden met drie- tot viermaal hogere inspanningen 6
3 Afbeelding 2 en investeringen. Wat zijn deze planningen nu eigenlijk waard op de markt? We kunnen ze vergelijken met de trendlijnen die QSM regelmatig aan haar klanten verstuurt. De grafieken in afbeelding 2 zetten het aantal regels code af tegen doorlooptijd, inspanning, aantal fouten en de piekstaf (van de constructiefase). De trendlijn in deze Afbeelding 3 grafieken geeft de meetgemiddelden van soortgelijke projecten in de QSMdatabase. De stippellijnen zijn standaardafwijkingen boven en beneden het gemiddelde. De planningen zien er redelijk uit wat betreft doorlooptijd en aantal fouten. Maar de planningen waarin het project in één jaar afgerond moet zijn (rode, vierkant omlijnde stip) vragen bijzonder veel inspanning en een hoge piekstaf, althans vergeleken met de markt. VERGELIJKEN Een bedrijf dat programmatuur ontwikkelt voor de telecommarkt kreeg klachten dat het relatief duur was en er nogal wat fouten in de geleverde programmatuur zaten. Met behulp van SLIM-Metrics werd onderzocht hoe code en manier van werken zich verhielden tot die van anderen op de markt. Sterke kanten van het bedrijf bleken de hoge motivatie en kennis van de medewerkers, effectief management en een algemeen gevoel werkelijk deel uit te maken van het bedrijf. Minder sterk was de hoge tijdsdruk op de projecten. Men kwam nauwelijks toe aan het testen van de code, laat staan het documenteren ervan. De ontwikkelafdeling was gescheiden van de afdeling verantwoordelijk voor de productkwaliteit. Verder waren de trainingsbudgetten voor medewerkers aan de krappe kant. De grafieken in afbeelding 3 tonen weer trendlijnen van de markt waarop het bedrijf zich richt. 7
4
5 Afbeelding 4 Op de horizontale as staan in alle grafieken het aantal regels code. In leesvolgorde tonen ze: Aantal gevonden fouten vóór oplevering Hoewel niet door de klant ontdekt, ligt het aantal fouten bij vier projecten hoog. Een indicatie dat de klant reden had tot klagen. Manpower Buildup Index Voor de meeste projecten eveneens aan de hoge kant. Een hoge MBI jaagt de projectkosten flink op en heeft nadelige gevolgen voor de kwaliteit na oplevering. Productiviteit per medewerker per maand De productiviteit neem af naarmate projecten groter worden, terwijl de markt op dit punt juist het omgekeerde laat zien. Er werd weinig aan documentatie gedaan en er werken vrij veel mensen aan een project. Men heeft waarschijnlijk veel tijd nodig voor informatie-uitwisseling, waardoor men minder aan coderen toekomt dan wenselijk is. Doorlooptijd van functioneel ontwerp Vier projecten laten zien dat men evenveel tijd besteedt aan het functioneel ontwerp, ongeacht de omvang van het af te leveren product. Het bedrijf heeft een aantal veranderingen doorgevoerd. Ten eerste heeft men ontwikkelaars en testers met elkaar laten samenwerken. Daarnaast heeft men geïnvesteerd in betere hulpmiddelen en is men gaan begroten op basis van ervaringscijfers. Het documenteren, ook in de ontwerpfase, wordt serieuzer aangepakt. Na verloop van tijd bleek men veel beter thuis in de code en kwam er meer rust in het werk. Men besefte dat de werkdruk omlaag kon. Het bedrijf maakte daardoor lagere operationele kosten en de klant kreeg betere kwaliteit. BIJSTUREN In de uitvoering van een project willen we regelmatig controleren of we op schema liggen. Is dat niet het geval, dan moeten we doelmatig kunnen bijsturen. Daarvoor hebben we dus tijdig de juiste informatie nodig en een systeem om de diagnose (op schema of niet) te kunnen stellen. Als bijsturen nodig is, moeten we natuurlijk ook een nieuwe betrouwbare planning kunnen maken. Voor het monitoren van de projectvoortgang biedt SLIM-Control de projectmanager een dashboard met meters die waarschuwen als het project in zwaar weer dreigt te geraken en die verwachtingen formuleren over einddatum, kosten en kwaliteit bij oplevering (zie afbeelding 4). Dit alles op basis van feitelijke gegevens over het gerealiseerde deel. De programmadisplays geven niet alleen informatie over de huidige projectstand, maar ook over te verwachten ontwikkelingen binnen het project. Dit gaat met verkeerslichten die op groen staan wanneer een aspect volgens plan verloopt, op geel wanneer er extra aandacht op dat punt nodig is en op rood wanneer er iets misloopt. Een instrument dus om te sturen op basis van feitelijke gegevens over hoeveel tijd is besteed aan welk projectonderdeel en wat er in die tijd is gerealiseerd. Bedrijven die hun ICT-projecten begeleiden op basis van metrieken en de hierboven beschreven instrumenten zijn daarover doorgaans zeer te spreken. Zij kunnen werk en tijd beter inschatten en de voortgang van het project nauwgezet volgen en zo nodig bijsturen; ze kunnen hun risico s beter beheersen. Betrouwbare voorspellingen op basis van het systematisch verzamelen en verwerken van adequate informatie blijken een stevige basis te vormen voor doelmatige en succesvolle projecten. Projecten die binnen budget, op tijd en met het gewenste kwaliteitsniveau worden opgeleverd. 9
Scenario analyse ABC
analyse Juiste in FP huidig De intelligentie Inleiding Voor u ligt de QSM analyse voor het project (fictief project om u een indruk te geven van de toegevoegde waarde die de QSM project bieden). Project
Nadere informatieQSM Benchmark Project ABC
QSM Benchmark De intelligentie Voor u ligt de QSM benchmarkrapportage over. Deze rapportage geeft antwoord op de vraag of dit project marktconform is uitgevoerd in vergelijking met projecten in bedrijfsomgevingen
Nadere informatieFunctiepuntanalyse. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Functiepuntanalyse Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 WAT
Nadere informatieProject benchmark. Vaststellen van feitelijke projectresultaten. Basis voor toekomstige succesvolle projectscenario s
Quantitative Software Management Project benchmark Vaststellen van feitelijke projectresultaten Basis voor toekomstige succesvolle projectscenario s Het projectresultaat in perspectief tot vergelijkbare
Nadere informatieNiet geschat is altijd mis
THEMA: INFORMATIEMANAGEMENT drs.ing. P.H.M. Bink is manager estimation & control bij Capgemini (peter.bink@capgemini.com) Voorkom budgetoverschrijding bij ICT-projecten Niet geschat is altijd mis 18 Veel
Nadere informatieTips & Tricks: Tip van de maand januari 2009
Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Project Management met Teamcenter 2007 Door: Ramon van Raak Beheert u complexe projecten dan weet u als geen ander dat de projectvoorbereiding de basis legt
Nadere informatieChecklist risicofactoren IT-projecten
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist risicofactoren IT-projecten In onderstaande checklists zijn de factoren die het slagen van een project beïnvloeden opgenomen. Projectomvang Hoe groot is
Nadere informatieRiny Nieuwhoff Metrics: gegevens of informatie?
Titel, samenvatting en biografie Riny Nieuwhoff Metrics: gegevens of informatie? Samenvatting: De kwaliteit is slecht, We liggen op koers, Ik denk dat we het wel gaan halen en We geven de programmatuur
Nadere informatieProject methodiek. Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft. T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl
Project methodiek Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl Inhoud 1 PROJECTMETHODIEK... 3 1.1 TIME-BOXING... 3 1.2 USER-STORIES EN STORY-POINTS... 3
Nadere informatieCopyright 2016 Metrieken.nl Alle rechten voorbehouden
Copyright 2016 Metrieken.nl Alle rechten voorbehouden Managementsamenvatting... 3 Introductie... 4 Definities... 5 Methode... 6 Bepalen van Functionele Omvang... 6 Benchmark... 7 Resultaten... 8 Project
Nadere informatieKwaliteitsbewaking en testen in ICT beheerorganisaties
DKTP Informatie Technologie Veembroederhof 1 1019 HD Amsterdam Telefoon 020 427 52 21 Kwaliteitsbewaking en testen in ICT beheerorganisaties Voor de meeste projectgroepen die software ontwikkelen vormt
Nadere informatieLEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Jij en 3 vrienden besluiten om jouw woonkamer te verven. Om dit project te voltooien
Nadere informatieProblematiek in projecten
Problematiek in projecten Het project bouwt andere producten dan afgesproken Het project valt duurder uit dan begroot Het project loopt langer dan gepland Het product sluit niet aan bij de werksituatie
Nadere informatieStichting NIOC en de NIOC kennisbank
Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen
Nadere informatieManagementrapportage [datum]
Managementrapportage [datum] [Projectnaam] Datum: Status: dd-mm-jj concept / definitief ALGEMENE PROJECTSTATUS Voortgang / bereikte resultaten Risico s / maatregelen BEVINDINGEN PROJECTCONTROL / ASSURANCE
Nadere informatieProjectmanagers zijn net mensen
Projectmanagers zijn net mensen De noodzaak van objectief project performance management Joost Claerhoudt Earned Value Management Enkele menselijke eigenschappen De mens is van nature een optimist Mensen
Nadere informatieAfbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel
Het meten van het effect van leren en ontwikkelen is een belangrijk thema bij onze klanten. Organisaties willen de toegevoegde waarde van leren weten en verwachten een professionele aanpak van de afdeling
Nadere informatieProjectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
Nadere informatie14/11/2010. Voorbeelden van productrisico s. Omschrijving bevindingenanalyse. Productrisicoanalyse (1)
Project- en productrisico s RISICO- ANALYSE & TESTSTRATEGIE No. 24 Project- versus productrisico s No. 25 Voorbeelden van projectrisico s Business Project overschrijding Tijd Budget Slechte testomgeving
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatiePROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D
PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieDiagnose instrument Organisatie vernieuwing
Diagnose instrument Organisatie vernieuwing Doel De checklist helpt een managementteam om een beslissing te nemen over de meest belovende aangrijpingspunten voor verandering. Tevens kan het gebruikt worden
Nadere informatieApplicatieontwikkelaar
Applicatieontwikkelaar Leeswijzer voor bedrijven Kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven ECABO houdt ontwikkelingen in de economisch-administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen bij. Deze ontwikkelingen
Nadere informatieHet W-model: de groei naar voren. Jan Jaap Cannegieter. Praktijk van ICT-projecten
Het W-model: de groei naar voren Jan Jaap Cannegieter Adjunct Directeur SYSQA B.V. Praktijk van ICT-projecten Req Ontwerp Realisatie Testen Testen Testen 44% van de projecten overschrijdt budget of tijd
Nadere informatieTesten. Presentatie. Open-i Software Services BV, Maarssen Datum : 06-07-2013 Versie : 1.2
Testen Presentatie Open-i Software Services BV, Maarssen Datum : 06-07-2013 Versie : 1.2 Algemeen Tegenwoordig behoeft het belang van testen nauwelijks nog te worden uitgelegd. Binnen organisaties speelt
Nadere informatieLessons Learnt: de Inzichten
Lessons Learnt: de Inzichten De pilot asset management vindt plaats bij het district Haaglanden. Het doel van de pilot is tweeledig: het helder krijgen van de rollen en bevoegdheden van de verschillende
Nadere informatieResultaatgericht werken
Resultaatgericht werken Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 De afsprakencyclus...4 Stap 1. De voorbereidingsfase...4 Stap 2. Het planningsgesprek...5 Stap 3. Het voortgangsgesprek...5 Stap 4. Het waarderingsgesprek...5
Nadere informatieHET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK
HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK Inleiding In de beroepspraktijk zal het geregeld voorkomen dat u een beslissing moet nemen ( moet ik dit nu wel of niet doen? ) of dat u inzicht moet krijgen
Nadere informatieDe controller met ICT competenties
De controller met ICT competenties Whitepaper door Rob Berkhof Aangeboden door NIVE Opleidingen De controller met ICT competenties De huidige samenleving is nauwelijks meer voor te stellen zonder informatisering.
Nadere informatieWat maakt een goede diagnose?
Wat maakt een goede diagnose? 1) Relevante kenmerken in kaart brengen 2) Op een betrouwbare manier 3) Eenvoudig als het kan, verdiepend als het moet 4) Staat niet op zichzelf, maar is de start van een
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatieDe strategische keuzes die moeten gemaakt worden zijn als volgt: Interne controle of zelfcontrole/sociale controle
1 Hoofdstuk 1 1.1 Dirigeren en coördineren p43 1.1.1 Dirigeren Dirigeren is een synoniem voor delegeren. Dirigeren houdt in dat bepaalde bevoegdheden overgedragen worden naar een persoon met een lagere
Nadere informatieWij testen..maar....wat test jij?
Wij testen..maar....wat test jij? Wij testen maar wat test jij? Harm Pul, Busineslinemanager Functioneel Beheer TMAP dag 2015, 29 september 2015 Bussum 2 Herkent u dit? De gebruikers testen dit straks
Nadere informatieDe tester als bruggenbouwer
De tester als bruggenbouwer Tim Koomen Testnet voorjaarsevenement 9 juni 2004 Agenda Bruggen Enkele bruggen toegelicht De bruggenbouwer Trends Sogeti Nederland B.V. Pagina 1 Bruggen Systeem Beheer Stuur
Nadere informatieXP Extreme Programming. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
XP Extreme Programming Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1. INLEIDING...3 2. EXTREME PROGRAMMING...4 3. FASERING...5
Nadere informatieContractmanagement voor Software-ontwikkeling
Contractmanagement voor Software-ontwikkeling nieuwe inzichten in contracteren en besturen Presentatie PIANO / NEVI Regionale bijeenkomst Zwolle Oktober 2009 Ralph Hofman 2 Doel van deze presentatie De
Nadere informatieLogistiek medewerker. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse
Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans
Nadere informatieWhite Paper Content Marketing. In 10 stappen naar een succesvolle contentmarketingstrategie
White Paper Content Marketing In 10 stappen naar een succesvolle contentmarketingstrategie In 10 stappen naar een succesvolle contentmarketingstrategie Contentmarketing is hot. Dit komt omdat je hiermee
Nadere informatieCosmic Full Function Points (CFFP) Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Cosmic Full Function Points (CFFP) Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...
Nadere informatieTest Process Improvement Benchmark. SPIder Conferentie 23 september Wim van Uden
Test Process Improvement Benchmark SPIder Conferentie 23 september Wim van Uden Agenda Korte inleiding TPI -model TPI benchmark overall Vergelijking branches DO s& DON Ts Test Process Improvement Optimaliseren
Nadere informatieINTEGRALE PLANNING & CONTROL VOOR DE OVERHEID
INTEGRALE PLANNING & CONTROL VOOR DE OVERHEID Public Insights & Innovations 2018 Onderwerpen Iets over integrale planning & control Hoe ziet dat eruit bij een gemeente? Wat voor tools bieden uitkomst?
Nadere informatieAERIUS II. Mark Wilmot Product Owner AERIUS. Ministerie van EL&I Programma Directie Natura 2000 Programma Stikstof (PAS)
AERIUS II Mark Wilmot Product Owner AERIUS Ministerie van EL&I Programma Directie Natura 2000 Programma Stikstof (PAS) m.j.wilmot@mineleni.nl Inhoud Toelichting AERIUS II Project Demo Agile / Scrum proces
Nadere informatieWhitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieDenkt u dat mensen gedreven worden door hun managers? Wij niet. De nieuwe benadering van organisaties en organisatievraagstukken
Denkt u dat mensen gedreven worden door hun managers? Wij niet. De nieuwe benadering van organisaties en organisatievraagstukken Denkt u dat mensen gedreven worden door hun managers? Wij niet. Ieder mens
Nadere informatieInstituut Broers. Plan van Aanpak. Zubin Mathoera & Tomas Berends. Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel
Instituut Broers Plan van Aanpak Zubin Mathoera & Tomas Berends Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel 00-00-0000 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van
Nadere informatieTesten+ Testaanpak Sogeti testteam bij de Friesland Bank. Versie: 13 februari 2012 André Louwes / Arjan van der Haar
Testen+ Testaanpak Sogeti testteam bij de Friesland Bank Versie: 13 februari 2012 André Louwes / Arjan van der Haar Testen+ Voorstellen André Louwes Senior Testmanager (Sogeti) Manager testline (Friesland
Nadere informatieBusinessclub AWC 27 november 2017
Businessclub AWC 27 november 2017 2007: Wat wil ik nog met Modderkolk? Eeuwig florerend bedrijf In 4 jaar: Omzet x 2, winst x 4 Bestanddelen motivatie klanten centraal Cel ontwikkeling Knelpunten theorie
Nadere informatieOlde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj
BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.
Nadere informatieWat zijn de SEI CMM niveaus waard? waard?
Wat zijn de SEI CMM niveaus waard? Hans Vonk,, Ernst van Waning (Lawrence H. Putnam: Linking the QSM Productivity Index with the SEI Maturity Level http://www.qsm qsm.com/linking6..com/linking6.pdf) Quantitative
Nadere informatieS&P the online assessment architects premium content innovative technology reliable solutions
S&P the online assessment architects premium content innovative technology reliable solutions ONLINE INBASKET Test Person Competentie Rapport 7-nov-2016 Vertrouwelijk RAPPORT MANAGEMENTSIMULATIE HIGHLIGHT
Nadere informatieProjectmanagers zijn net mensen
Projectmanagers zijn net mensen De noodzaak van objectief project performance management Joost Claerhoudt Enkele menselijke eigenschappen De mens is van nature een optimist Mensen pikken positief nieuws
Nadere informatieLEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan
Nadere informatieFunctiebeschrijving. Hajnadi Klimaattechniek BV Service Coördinator Printdatum 17-09-2012
Bedrijf Hajnadi Klimaattechniek BV Functie Service Coördinator Printdatum 17-09-2012 Functiebeschrijving Functiekenmerken Taken kennis en vaardigheden Opleidingsmogelijkheden bij functie Functiekenmerken
Nadere informatieWerkdruk meten met de COPSOQ. Operationele risico-evaluaties van psychosociale stress op de werkvloer Door VERHEULKROES ONDERZOEK & ADVIES
Werkdruk meten met de COPSOQ Operationele risico-evaluaties van psychosociale stress op de werkvloer Door VERHEULKROES ONDERZOEK & ADVIES Met een COPSOQ project van VERHEULKROES ONDERZOEK wordt psychische
Nadere informatieDoe de poll via the Live App
INGRID LIGTHART Je software in de private cloud Doe de poll via the Live App Iedereen heeft het over cloud Cloud is de toekomst Doe mee aan de private cloud poll! Geef nu uw mening via de Exact live app
Nadere informatieMDA in de praktijk. Freek Bosch, Business Unit Manager Amsterdam, 4 juni 2009
Functional Model Driven Development MDA in de praktijk Freek Bosch, Business Unit Manager Amsterdam, 4 juni 2009 FMDD agenda FMDD Waarom FMMD De praktijk Wat is FMDD Ervaringen en lessons learned Ervaringen
Nadere informatieAuteurs: Marijke Hoftijzer en Piet Korte isbn: 978-90-01-82345-0
Projectplanning (extra bij paragraaf 3.1 Imagodoelstellingen) Naast je normale dagelijkse bezigheden kun je ook te maken krijgen met de organisatie van eenmalige zaken. Soms zijn deze heel overzichtelijk
Nadere informatieScrum. Een introductie
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 10 Scrum Een introductie Almere 1999 Proud of it Pagina 1 van 10 Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Scrum... 4 3 Scrum rollen...
Nadere informatieperspectivisch calculeren
perspectivisch calculeren waar is dat voor nodig? Waar is dat voor nodig? dia 1 problematiek voor de calculatie enkelstuks, kleinserie en projectmatige productie: slechts een globale specificatie offertecalculatie
Nadere informatieGreen-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1
Bestemd voor: Klant t.a.v. de heer GoedOpWeg 27 3331 LA Rommeldam Digitale offerte Nummer: Datum: Betreft: CO 2 -Footprint & CO 2 -Reductie Geldigheid: Baarn, 24-08-2014 Geachte heer Klant, Met veel plezier
Nadere informatiePlanning & Control. Inleiding. Inhoudsopgave
Planning & Control Inleiding Planning & Control is de Engelse benaming voor coördinatie en afstemming. Het is gericht op interne plannings- en besturingsactiviteiten. Een heldere Planning & Control functie
Nadere informatieMedewerker administratieve processen en systemen
processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met
Nadere informatieIndividueel procesverslag
Individueel procesverslag Een weergave van mijn werkzaamheden binnen het G-Blok. Afdeling : Academie voor ICT & Media, Informatica Schooljaar : 2009 Blok : G Datum : 30 10-2009 Plaats : Honselersdijk Naam:
Nadere informatieTaal en Connector Ability
Taal en Connector Ability Nico Smid Taal en Intelligentie Het begrip intelligentie gedefinieerd als G ( de zogenaamde general factor) verwijst naar het algemene vermogen om nieuwe problemen in nieuwe situaties
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag
Nadere informatiePROJECTMANAGEMENT 1 SITUATIE
PROJECTMANAGEMENT George van Houtem 1 SITUATIE Het werken in en het leidinggeven aan projecten is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering voor de hedendaagse manager. In elk bedrijf of organisatie komen
Nadere informatiePROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN
PROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN ( Project Initiation Document ) Datum voltooid: 20/03/2013 Auteur: Kevin Sanders Studentnummer: 2148839 Versie: 0.1 Status: Concept Documenthistorie
Nadere informatie9e PUG symposium PRINCE2, The Next Generation. Is sturen op budget voldoende?
9e PUG symposium PRINCE2, The Next Generation Is sturen op budget voldoende? Nieuwe ontwikkelingen om de resultaten te volgen! Nicole Claassen Gianni Piazza Performanagement Introductie Performanagement
Nadere informatieMeer doen in minder tijd én met minder stress!
Meer doen in minder tijd én met minder stress! Is Werken in Flow iets voor jou? Wil jij grip op je overvolle inbox? Een opgeruimde werkomgeving? Een halve tot een hele werkdag tijdswinst per week? Een
Nadere informatieTime management - logboekanalyse en Eisenhowerschema
pag.: 1 van 5 Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema Tijd is een schaars goed. U heeft als inkoper slechts een beperkte hoeveelheid tijd tot uw beschikking om uw taken uit te voeren. Deze
Nadere informatieDe begrotings- en jaarplancyclus
De begrotings- en jaarplancyclus Cyclus planning en control (P&C) In de P&C-cyclus wordt op een systematische manier inhoud gegeven aan het proces van richting geven (het besturen, plannen) en het op koers
Nadere informatieProject Management. Hfst 1: Het project:
Project Management Hfst 1: Het project: 1.1: Soorten werkzaamheden: We kennen 3 soorten werkzaamheden: Improvisatie: een plotselinge reactie op een niet verwachte gebeurtenis. Hiervoor zijn geen richtlijnen.
Nadere informatieQICSPLANNER Korte handleiding
QICSPLANNER Korte handleiding Koppeling QicsTime Om te kunnen plannen in QicsPlanner zijn er stamgegevens benodigd. Onder de benodigde stamgegevens wordt verstaan: - Klanten - Projecten - Artikelen - Medewerkers
Nadere informatieToepassing TOC bij Zorghotels Aafje. Door Marco van Duuren, Programmamanager Behandeling Aafje thuiszorg huizen zorghotels
Toepassing TOC bij Zorghotels Aafje Door Marco van Duuren, Programmamanager Behandeling Aafje thuiszorg huizen zorghotels Factsheet organisatie 14 Financieel resultaat + in 2018 Wat is TOC? TOC (Theory
Nadere informatieWerken aan morgen We gaan langer doorwerken, maar willen en kunnen we dat wel?
Werken aan morgen We gaan langer doorwerken, maar willen en kunnen we dat wel? De pensioengerechtigde leeftijd wordt geleidelijk aan verhoogd. We gaan dus langer doorwerken. Hoe denken werkgevers en werknemers
Nadere informatieInformatie Beheer Groep
Informatie Beheer Groep Implementatie FPA Alex Groenewegen In deze presentatie ga ik vertellen: Waarom wij hebben besloten om FPA in te voeren. Wat wij met FPA willen bereiken Hoe wij FPA hebben ingevoerd
Nadere informatieHR beleid zichtbaar maken door indicatoren. Edgard Meuleman Managing Consultant
HR beleid zichtbaar maken door indicatoren Edgard Meuleman Managing Consultant SD Worx Organisatiestructuur KMO GO AS Overheid Internationaal Competence & Consultancy Divisie Aanvullend Aanbod Research
Nadere informatieInstituut Broers. Plan van Aanpak. Windows Server
Instituut Broers Plan van Aanpak Windows Server [Zubin Mathoera, Vincent Darwinkel, Tomas Berends] 12-1-2017 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van Roel Grit, Project Management,
Nadere informatieBijlagen B bij hoofdstuk II over Informatieplanning:
B: Systematisch bouwen van informatiesystemen SDM-fase : Informatieplanning Bijlagen B Bijlagen B bij hoofdstuk II over Informatieplanning: Bijlage IP - j) Checklist risico-analyse bij informatieplanningsproject
Nadere informatieClean code improves test quality
Clean code improves test quality Michel Kroon, Senior Consultant, SIG TestNet Voorjaarsevenement 30 juni 2008 Arent Janszoon Ernststraat 595-H NL-1082 LD Amsterdam info@sig.nl www.sig.nl De Software Improvement
Nadere informatieKerntaak 1: Verricht voorbereidende werkzaamheden voor de realisatie van een media-uiting
Kerntaak 1: Verricht voorbereidende werkzaamheden voor de realisatie van een media-uiting Werkproces 1.1: Organiseert (eigen) werkzaamheden en werkplek De maakt een planning of volgt de planning die voor
Nadere informatieInstituut Broers. Plan van Aanpak. [Project Steam OS
Instituut Broers Plan van Aanpak [Project Steam OS [Zubin Mathoera, Vincent Darwinkel, Tomas Berends] 12-1-2017 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van Roel Grit, Project Management,
Nadere informatievoorbeeldexamen I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007
voorbeeldexamen Project Participation Foundation (PPF) I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007 Inhoud inleiding 2 voorbeeldexamen 3 antwoordindicatie 12
Nadere informatieGelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025)
Gelijkwaardigheid van niet-geaccrediteerde laboratoria (conform NEN-EN ISO/IEC 17025) NEa, 20-07-2012, versie 1.0 INTRODUCTIE In artikel 34 van de Monitoring en Rapportage Verordening (MRV) is beschreven
Nadere informatieInhoudsopgave Ontwerpbesluit pag. 3 Toelichting pag. 5 Bijlage(n): 1
S T A T E N V O O R S T E L Datum : 17 juli 2007 Nummer PS : PS2007WMC01 Dienst/sector : MEC/DMO Commissie : WMC Registratienummer : 2007MEC001224i Portefeuillehouder : mevr. Dekker Titel : Ondersteuning
Nadere informatieMeer Control met minder Instrumentarium?
financiële specialisten voor de non-profit www.jeconsultancy.nl Meer Control met minder Instrumentarium? Verslag van de workshop tijdens het Voorjaarscongres op dinsdag 20 mei in Apeldoorn JE Consultancy
Nadere informatieBijgevoegde documenten Onderstaand geeft u aan of alle voor de toetsing benodigde informatie is bijgevoegd.
Checklist Contactgegevens Onderstaand vult u de contactgegevens in van de eerste én tweede contactpersoon voor wanneer er vragen zijn over het instrument(en), de aangeleverde documentatie of anderszins.
Nadere informatieGlimworm SAMENWERKEN MET. Dit document bevat: Samenwerken met Glimworm Projectproces Projectvoorwaarden Financieel
SAMENWERKEN MET Glimworm Dit document bevat: Samenwerken met Glimworm Projectproces Projectvoorwaarden Financieel CONTACTGEGEVENS Kantooradres: Eerste Weteringplantsoen 8 1017 SK Amsterdam Telefoon: Fax:
Nadere informatieICT Management. Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement. Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces
ICT Management Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement SOLUTIONS THAT MATTER 1 Kortere terugverdientijd door
Nadere informatiePlan van aanpak. Project : Project DropCo. Bedrijf : DropCo
Plan van aanpak Project : Project DropCo Bedrijf : DropCo Plaats, datum: 16 Januari 2013, Oostburg Opgesteld door: Projectgroep X [Bjornvansteenberghe] [0030610] [30610@scalda.nl] [Dave Krijnen] [0030659]
Nadere informatieProjectmanagement BROK cursus. Daniel Gobits en Michelle Hendrikx
Projectmanagement BROK cursus Daniel Gobits en Michelle Hendrikx Dezelfde tekening?! Hoe de klant het vertelde Hoe de manager het begreep Hoe de opdrachtgever het voor zich zag Hoe de leider het plan maakte
Nadere informatieWhitepaper ERP Vreemde ogen
Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieEXIN Agile Scrum Foundation
Voorbeeldexamen EXIN Agile Scrum Foundation Editie april 2014 Copyright 2014 EXIN All rights reserved. No part of this publication may be published, reproduced, copied or stored in a data processing system
Nadere informatieRapport over het werkprofiel van Software engineer (sr)
Rapport over het werkprofiel van Software engineer (sr) Identificatienummer: Publicatiedatum: 19 november 2015 Leeswijzer Dit rapport omschrijft het werkprofiel van 'Software engineer (sr)' zoals die door
Nadere informatieEvo Evolutionary Project Management. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
Evo Evolutionary Project Management Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. EVO... 4 3. FASERING...
Nadere informatieBijlage 3: Master testplan
Bijlage 3: Master testplan KIS Testplan Inaxion Lelystad Adres: Jol -20 Postbus : 609 Postcode Plaats 8483 ED Lelystad I www.inaxion.nl Plaats Lelystad Datum 22 maart 200 Auteur Saidou Diallo Status Finaal.0
Nadere informatieDOOR PLANNING IN CONTROL
DOOR PLANNING IN CONTROL Financiële planning en capaciteitsplanning: een gelukkig huwelijk!? Freek Aertsen 1 Uitdagingen Financiële planning in ziekenhuizen Missie Strategie Taak en kaderstellend Top Down
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HOE KUN JE JEZELF EEN NIEUW GEZICHT GEVEN? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van spiegels. Met de exhibit kunnen de bezoekers een nieuw
Nadere informatie