8. LEERSTOORNISSEN. PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 1
|
|
- Benjamin de Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 8. LEERSTOORNISSEN PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 1
2 INHOUDSTAFEL 8.1 Inleiding Dyslexie Inleiding Kenmerken Dyslexie in het secundair onderwijs herkennen Dyslexie in het secundair onderwijs begeleiden (do s en don ts) Voorbeeld van een begeleidingsmaatregel Dyslexie en computers Dyscalculie Inleiding Kenmerken Voorbeeld begeleidingsmaatregel dyscalculie Dyspraxie Inleiding Kenmerken Oorzaken Conclusie bibliografie Moeilijke woorden PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 2
3 HOOFDSTUK 8: LEERSTOORNISSEN 8.1 INLEIDING Lees het onderstaande luidop zonder voorbereiding en liefst met publiek. Wie dit vlot kan lezen, is wellicht dyslectisch. Mensen met dyslexie kunnen met elke tekst net zoveel moeite hebben als jij met dit sprookje. Naast dyslexie (en dysorthografie) kennen we ook nog andere leerstoornissen zoals dyscalculie, en dyspraxie. In petijb qat beqeiren nog konbendraten, waren ze pe deste vreinqen. Pas later is bat veranqerb. Oq een pag stuurben ze qe vos naar het dalies van pe leeuw om hem te vragen een onberkoning te penoemen. Toen de vos het qalies verleit, stonb pe deer hem op te wachten. (enzovoort ) We spreken van een leerstoornis als eenvoudige automatismen bij lezen, spellen en rekenen blijvend moeilijkheden opleveren, waardoor leerlingen telkens opnieuw fouten maken. Deze problemen in het leervermogen van de leerling Belemmeren in aanzienlijke mate het leren van specifieke vaardigheden (lezen, spellen of rekenen) maar hebben op zich weinig of geen invloed op het algemene leren. Leerlingen met een leerstoornis hebben dus een normale intelligentie. Ze hebben geen zintuiglijke of motorische handicaps of emotionele stoornissen en hebben geen uitgesproken motivatieproblemen. 8.2 DYSLEXIE INLEIDING Om op een goeie manier te functioneren in onze talige maatschappij moet je kunnen lezen op een minimaal niveau. In het vak Nederlands wordt verwacht dat je boeken leest en samenvat, later op het werk dien je misschien belangrijke verslagen te lezen of zelf te schrijven. In de winkel gebruik je een boodschappenlijstje en in je persoonlijke agenda leg je schriftelijk belangrijke afspraken vast. Voor de meeste kinderen verloopt het leren lezen zonder enig probleem. Bij anderen verloopt het leesproces veel moeizamer. Dit kan verschillende oorzaken hebben: ziekte, een foute aanpak, een andere moedertaal of weinig stimulering thuis. In sommige gevallen gaat het echter om dyslexie. Men neemt aan dat ongeveer 5% van de bevolking dyslectisch is. Gemiddeld één jongere op een klas van twintig dus % van de leerlingen met dyslexie zijn jongens. Ze ondervinden vaak ook problemen met spelling. De gevolgen van deze leerstoornis kunnen zeer ernstig zijn. Niet enkel schoolresultaten worden daardoor negatief beïnvloed maar ook hun zelfbeeld. Heel wat dyslectici worden geconfronteerd met hun eigen falen. Alle eigen inspanningen en die van hun ouders, leerkrachten en remedial teachers ten spijt blijft dyslexie een ernstige en blijvende beperking. Ze krijgen daarbij vaak ten onrechte te horen dat ze dom zijn, of dat ze wel kunnen, maar niet willen. Het is dan ook een fabeltje dat dyslexie te genezen zou zijn. Een vroege opsporing en een degelijke begeleiding kunnen echter de slaagkansen van de leerling in het onderwijs aanzienlijk vergroten. Er zijn veel voorbeelden van beroemde dyslectische uitvinders, filmmakers, PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 3
4 acteurs, ontwerpers, schilders, beeldhouwers en zelfs schrijvers, die het ver hebben gebracht juist door gebruik te maken van deze sterke punten. Voorbeelden van dyslectici Uitvinders/wetenschappers: Einstein, Edison, Darwin Filmmakers: Walt Disney, Steven Spielberg Acteurs: Whoopi Goldberg, Keanu Reeves, Bill Cosby. Schilders/beeldhouwers: Matisse, Rodin. Schrijvers: Hans Christiaan Andersen, Agatha Christie. Ook zijn er bijvoorbeeld veel dyslectische architecten, computer- programmeurs, cameramensen en mensen in allerlei technische beroepen. PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 4
5 8.2.2 KENMERKEN Een leerling met dyslexie heeft ernstige problemen met het vlot lezen. Kinderen met dyslexie hebben ook vaak problemen met spellen (dysorthografie). In de praktijk wordt de term dyslexie meestal gebruikt om zowel deze lees- als spellingproblemen te benoemen. Dyslectici hebben geen lagere intelligentie dan andere leerlingen en hun vermogen tot denken en verbeelden is ook allerminst aangetast. Het grote verschil zit in het spanningsveld tussen de verwachte en de echte prestaties op het gebied van spellen en lezen. We horen bijvoorbeeld in de klas een perfect gezonde knaap met een visie en een flinke dosis inzicht in een klasdiscussie, maar enkele ogenblikken later lezen we op een toets voortdurend fouten tegen de meest eenvoudige spellingsregels. (Van Doorselaer, E). Vaak maken dyslectici fouten die lijken op verstrooidheidsfouten. Ze lezen vragen ook dikwijls verkeerd en antwoorden daarom fout of onvolledig. Bij dyslexie geraakt de koppeling van klanken aan tekens en van tekens aan klanken niet geautomatiseerd. Dat wil zeggen: Je kan aan leerlingen met dyslexie meestal wel letters aanleren, leren hoe woorden in elkaar zitten, welke spellingregels moeten toegepast worden, welke schrijfwijzen je uit je hoofd moet leren. Probleem is dat deze leerlingen er niet in slagen, zelfs ondanks veel oefenen om tot automatische beheersing van deze kennis te komen. Een voorbeeld Wij zien in een oogopslag: Dit is een b. Dyslectische kinderen moeten hier even over nadenken, het gaat niet vanzelf. Het is een misverstand te denken dat kinderen met dyslexie heel speciale fouten maken. Men spreekt van letters omdraaien, woorden achterstevoren lezen, in spiegelschrift schrijven. Net zoals moeite met het onderscheid b-d, of ie-ei, of eu-ui en letters overslaan zijn dat fouten die veel beginnende lezers maken. ( Brochure dyslexie - Project leerhulp vrije PMS-centra Limburg) Wanneer spreken we over dyslexie? Dumont(1990) stipt zeven criteria aan die dyslexie omschrijven: 1. Specifiek Dyslexie betreft enkel taken van lezen en spellen. Alle andere schoolse taken kunnen zonder problemen worden uitgevoerd. De oorzaak van dyslexie is neurocognitief van aard en situeert zich op het vlak van automatisatie-problemen bij het lezen en spellen. 2. Normaal Leerlingen met dyslexie hebben een normale gemiddelde intelligentie. 3. Discrepantie (= verschil) Er bestaat een groot verschil tussen de verwachte en de échte prestaties op het gebied van spellen en lezen. 4. Exclusief De stoornis staat op zichzelf. De problemen zijn dus niet te wijten of te herleiden naar andere handicaps, emotionele stoornissen, gedrags-of ontwikkelingsstoornissen. PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 5
6 5. Taalontwikkeling De oorsprong van dyslexie ligt in een vertraagde, gebrekkige of gestoorde taalontwikkeling. 6. Disharmonisch intelligentieprofiel Men spreekt van een dysharmonisch profiel omdat er grote verschillen bestaan tussen de scores op visueel-ruimtelijke tests en verbale tests zoals begrijpen, overeenkomsten en woorden. 7. Oorzakelijkheid Dyslexie is erfelijk en komt vaker voor bij jongens dan meisjes. Er bestaat heel wat discussie over de oorzaken van dyslexie. Verschillende wetenschappers bestuderen het fenomeen waaronder geneeskundigen, erfelijkheidspecialisten en neurologen. Op basis van reeds uitgevoerde studies weten we dat dyslexie te wijten is aan problemen met de opbouw en werking van de hersenen en dat er sprake is van een aangeboren, erfelijke oorzaak. In families van dyslectische kinderen komen veel meer mensen met taalproblemen en dyslexie voor dan normaal. (Van Doorselaer, E). Tot vandaag blijft het echter onduidelijk waar het probleem in de hersenen te situeren is en welk erfelijke factor het probleem veroorzaakt. Psychologen en orthopedagogen zoeken de oorzaken van leerstoornissen meer in de wijze waarop deze kinderen kennis verwerven en verwerken. Momenteel weten we dat ernstige lees - en spellingstoornissen voor een belangrijk deel veroorzaakt worden door problemen bij de vaardigheid om met taalklanken om te gaan. Interessant om weten is dat er in Nederland in de loop van 1998 een longitudinaal (langlopend) onderzoek naar oorzaken en behandelmethoden van dyslexie gestart is. Het onderzoekprogramma Dyslexie betreft een multidisciplinair programma, waarin onderzoekers uit diverse vakgebieden, waaronder neurologie, psychiatrie, psychologie, pedagogiek, genetica en taalkunde, samenwerken. Eén van de belangrijkste doelen van het onderzoek is om aan de hand van combinaties van methoden en technieken uit de genoemde gebieden te onderzoeken wat de oorzaken van dyslexie zijn. Dit wordt gedaan aan de hand van een longitudinaal onderzoek, waarbij kinderen vanaf hun geboorte tot en met het negende levensjaar worden gevolgd. PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 6
7 8.2.3 DYSLEXIE IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS HERKENNEN PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 7
8 8.2.4 DYSLEXIE IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS BEGELEIDEN (DO S EN DON TS) PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 8
9 8.2.5 VOORBEELD VAN EEN BEGELEIDINGSMAATREGEL PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 9
10 8.2.6 DYSLEXIE EN COMPUTERS Computers kunnen eveneens een grote hulp zijn bij het studeren. Compenserende software heeft programma's die hardop voorlezen, en via gespecialiseerde functies maken ze lezen, begrijpen, bestuderen en schrijven makkelijker. Klein knelpunt, deze softwareprogramma's zijn alleen op een comfortabele manier bruikbaar als er een digitale vorm van het lesboek is, wat meestal niet het geval is. Compenserende software is niet alleen voor kinderen met dyslexie nuttig, maar kan ook voor leerlingen met taalachterstand of slechtzienden en blinden. Kurzweil is bijvoorbeeld zo n softwarepakket voor mensen met dyslexie of andere leesproblemen. Het programma helpt bij lezen, schrijven en studeren. De combinatie van het uitgebreide pakket hulpmiddelen en de krachtige tekstherkenning (OCR), gekoppeld aan een spraakweergave van hoge kwaliteit (tekst -naar - spraak) biedt mensen met lees - en schrijfproblemen de mogelijkheid om geschreven informatie zelfstandig te verwerven en te verwerken. (meer informatie op Gratis hulpprogramma s kan je opvragen via Modem. Surf hiervoor naar: PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 10
11 8.3 DYSCALCULIE INLEIDING Marjolein is 14 jaar. Ze kan mooi schilderen en gitaarspelen, mailt gedichten door via de computer en gaat graag naar school. Ze zit momenteel in het 2de jaar ASO. Ze is goed in spellen, zwemmen en kruiswoord- raadsels oplossen. Toch blijft ze problemen hebben om te ontbinden in factoren en om de merkwaardige producten te reproduceren. Ook de splitsingen (8=2 en 6) en de tafels (8x4=_) of de Tabel van Mendeliev reproduceren kost het meisje veel moeite Marjolein heeft dyscalculie. Ook Eintstein had dyscalculie (De Soete, A.) Ongeveer 1 op de 16 kinderen in Vlaanderen heeft dyscalculie. Het gaat om iets meer meisjes en in ongeveer de helft van de gevallen gaat het om alleen problemen met rekenen (dyscalculie), terwijl de andere helft van de jongeren ook problemen hebben met het lezen en spellen (dyscalculie-plus). Heel wat van deze kinderen hebben overigens ook een broer of zus en/of één van de ouders die uitvalt voor rekenen KENMERKEN Dyscalculie is een ernstige rekenstoornis die veel verder gaat dan niet goed kunnen rekenen. Het gebrek aan rekenvaardigheden komt (net als bij dyslexie) niet overeen met de intelligentie. De leerling met dyscalculie kan dus heel wat minder goed rekenen dan men op basis van zijn intelligentie kan verwachten. Net zoals bij dyslexie denkt men aan een automatiseringsprobleem en/of een korte termijn geheugen probleem. Een voorbeeld: Als men optelt en aftrekt boven 10 gebruikt men een strategie: de tientallen worden bij elkaar geteld, de getallen kleiner dan 10 worden samengeteld, en dan maakt men de som van die twee uitkomsten. Deze strategie moet een automatisme worden. Bij elke optelling kan ze toegepast worden =? = 51 PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 11
12 De leerling met dyscalculie leert dit automatisme niet of nauwelijks, en lijkt dus elke keer voor een nieuw probleem te staan. Terzelfdertijd moet de som van de tientallen en de som van de getallen beneden tien onthouden worden, zodat ze samengeteld kunnen worden. Dit vereist een goed functionerend korte termijn geheugen. Ook dit lijkt niet te lukken bij de leerling met dyscalculie. Eerder gemaakte sommen worden dan door elkaar gehaald of vergeten. (De Soete, A.) Dyscalculie is zeker en vast geen modeverschijnsel. Het betekent een ernstig onderpresteren op een aantal aspecten van rekenen, gemeten aan de hand van verschillende testen: de KRT (Kortrijkse Rekentest), de Tempotest Rekenen (TTR) en Vraagstukken (Dudal). Een voorbeeld van de score van een leerling met dyscalculie PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 12
13 8.3.3 VOORBEELD BEGELEIDINGSMAATREGEL DYSCALCULIE PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 13
14 8.4 DYSPRAXIE INLEIDING Dyspraxie wordt niet als een leerstoornis beschouwd, maar is een ontwikkelingsstoornis. Toch zijn er heel wat overeenkomsten, en dyspraxie komt vaak voor in combinatie met dyslexie en dyscalculie (vandaar de vermelding in dit hoofdstuk). Dyspraxie wordt gekenmerkt door een grote motorische onhandigheid. Motorische schema's worden daarbij niet, of zeer moeilijk opgebouwd KENMERKEN Leerlingen met deze stoornis hebben opvallende en blijvende moeilijkheden (fijne en grove) met motorische vaardigheden. Ze schrijven moeizaam en hun taken zijn vaak moeilijk leesbaar. Ze komen onhandig en stuntelig over. Turnen of balspelen zijn moeilijk. Ook het evenwicht en het reactievermogen geven vaak problemen. Bewegingen zijn dus moeilijker aan te leren dan verwacht, ze worden ook minder goed gegeneraliseerd en aarzelend en onhandig uitgevoerd. Op talig gebied zijn er soms problemen met articulatie en de vloeiendheid van het spreken. Er zijn ook vaak problemen met planning en organisatie. Enkele symptomen zijn: Onhandigheid Slechte houding Onhandig/lomp lopen Verwarring over welke hand moet worden gebruikt Moeilijkheden met het gooien en vangen van een bal Gevoelige tastzin Sommige kleren oncomfortabel vinden Pover bewustzijn van het eigen lichaam Slecht richtinggevoel Niet kunnen huppelen, hinkelen of fietsen Langzaam leren zichzelf aan te kleden of zelf te eten Spraakproblemen (leren laat praten of onsamenhangend praten) PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 14
15 8.4.3 OORZAKEN Men vermoedt dat dyspraxie veroorzaakt wordt door het slecht tot ontwikkeling komen van bepaalde (motorische) zenuwcellen. Er is echter geen eenduidige oorzaak van deze stoornis aan te wijzen. 8.5 CONCLUSIE Al deze specifieke leermoeilijkheden maken dat leerlingen vaak gefrustreerd en schoolmoe zijn. Ondanks alle beleidsmaatregelen op het vlak van zorg, halen ze toch vaak minder succes, met verhoogde kans op uitval als gevolg. Desalniettemin zijn de reacties en de steun van ouders en leerkrachten erg belangrijk. We hopen dus door dit hoofdstuk enkele stereotypen over leerstoornissen doorprikt te hebben en jullie aangezet hebben tot denken over de gevolgen van je eigen lespraktijk. 8.6 BIBLIOGRAFIE Van Doorselaer, E. VOZO Dyslexie. Een algemene inleiding. Brochure Dyslexie Project leerhulp vrije PMS-centra Limburg. Ik heet niet dom. Opgroeien met dyslexie en leerstoornissen. De Soete, A. Ook Einstein had dyslexie. Dyslexie - Dev os, qe deer Een dyslectisch sprookje (letop.be) Klasse voor Leerkrachten 176, Juni 2007, p MOEILIJKE WOORDEN Articulatie Beleidsmaatregel Dyslectie Discrepantie Dyscalculie Dysharmonisch Dyspraxie Dysorthografie Fenomeen Motorisch Neurologie Profiel Stereotypen PPC Michel Lahaye Hoofdstuk Leerstoornissen (versie ) 15
Aan de slag met ADIBoeken & voorleessoftware
Workshop Aan de slag met ADIBoeken & voorleessoftware 8 mei 2019 13u30 Inhoud workshop 1. Leerstoornissen 2. Eureka Die- s-lekti-kus 3. ADIBoeken 4. Voorleessoftware 5. Handige tools 6. Vraag & Antwoord
Nadere informatieDyslexie / dyscalculie
/ dyscalculie Dev os, qedeer en het beir qatmen sheet. In petijb qat beqeiren nog konbendraten, Waren ze pe deste vreinqen. Pas later is bat veranqerb. Oq een pag stuurben ze qe vos naar het dalies van
Nadere informatieRedelijke aanpassingen voor leerlingen met leerstoornissen in het gewoon onderwijs. Studiedag CLZ Heverlee 29 april 2016
Redelijke aanpassingen voor leerlingen met leerstoornissen in het gewoon onderwijs Studiedag CLZ Heverlee 29 april 2016 UDL en redelijke aanpassingen Lezen en schrijven Aan de slag met redelijke aanpassingen
Nadere informatieDyslexie. Een grote tegenvaller. Een vervelend probleem
Dyslexie Een grote tegenvaller Als iemand dyslexie heeft heet dat een dyslecticus. Het meervoud van een dyslecticus is dyslectici. Dyslexie is een woord uit de Griekse taal, het betekent `slecht lezen`.
Nadere informatieVoorwoord. Inhoud : 1. Wat is dyslexie 2. Onderzoek 3. Hulp middelen 4. Logopedie 5. Mijn dyslexie 6. Nawoord
Voorwoord Ik hou mijn spreekbeurt over Dyslexie. Zelf heb ik ook dyslexie. Ik hoop dat jullie mij beter begrijpen wat dyslexie is en wat het betekent om dyslexie te hebben. Ook waarom ik een laptop en
Nadere informatieInfosessies en opleidingen ter plaatse: liesbeth.verlaet@jabbla.com
Infosessies en opleidingen ter plaatse: liesbeth.verlaet@jabbla.com Democd s, opleidingen, FAQ: www.sprintplus.be Problemen: support@jabbla.com Bestellingen: sales@jabbla.com Recht op redelijke aanpassingen
Nadere informatieMijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu?
Mijn kind heeft moeite met lezen en spellen. Is het misschien dyslectisch? En wat nu? voorlichtingsfolder voor ouders R.K. basisschool De Wingerd Zwaag Inleiding In deze folder willen we u iets vertellen
Nadere informatieWaar dyslexie precies vandaan komt, kun je bij de oorzaak van dyslexie lezen.
Wat is dyslexie? Dat zoeken we op! Van Dale zegt het volgende: Of dyslexie hetzelfde is als woordblindheid, valt te betwisten (zie kopje dyslexie of woordblind? ), maar moeite met lezen, schrijven en spellen
Nadere informatieDraaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven)
Draaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven) Naam leerling: Klas:.. Wat is het? DYSORTHOGRAFIE Moeizame automatisatie aan de klank-tekenkoppeling.
Nadere informatieHoofdstuk 7. Iedereen gelijk? Tips om positieve discriminatie te hanteren in de klas
Hoofdstuk Iedereen gelijk? Tips om positieve discriminatie te hanteren in de klas 159 . Iedereen gelijk? - Tips om positieve discriminatie te hanteren Wat als je van de olifant in de muziekles verwacht
Nadere informatieHoofdstuk 14 - Sneller en beter een tekst schrijven
Hoofdstuk 14 - Sneller en beter een tekst schrijven 14.1. Inleiding 199 14.2. Sneller typen met woordvoorspelling 201 14.3. Beter spellen en schrijven zonder typen 203 Deel 4 - ICT als brug tussen capaciteit
Nadere informatieUitgeverij Schoolsupport
11 Hoofdstuk 1 Over DCD Wat is DCD? DCD is een coordinatieontwikkelingsstoornis. Als je DCD hebt, heb je een probleem met coördinatie. Het is dan moeilijk voor je om op de juiste wijze bewegingen uit te
Nadere informatieHoofdstuk 2. Project Leerzorg. Achtergrond
Hoofdstuk Project Leerzorg Achtergrond 3 . Project Leerzorg - Achtergrond ONTSTAAN Het Project Leerzorg werd ingediend in antwoord op de oproep tot voorstellen voor netoverschrijdende en multidisciplinaire
Nadere informatie1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie.
Dyslexieonderzoeken WSNS-Salland Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. (SDN 2008)
Nadere informatieNeem er even de tijd voor!
DYSLEXIE Neem er even de tijd voor! Ongeveer 3,5 procent van alle leerlingen in het basis- en het voortgezet onderwijs heeft problemen met lezen en spellen als gevolg van dyslexie. Een deel van deze kinderen
Nadere informatieHet ABC van de leerstoornissen
Het ABC van de leerstoornissen 23 oktober 2012 K.A. Redingenhof Leuven Nadia Gielen Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek PraxisP Inhoud Leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie een beknopt overzicht
Nadere informatieDyslexiegids
Dyslexiegids 2017-2018 Woord vooraf Beste ouders, Onze school zet hoog in op passend onderwijs. Want niet ieder kind leert op dezelfde manier en heeft behoefte aan dezelfde dingen. Dat vinden wij heel
Nadere informatieWat is een dyslecticus? Dyslexie zal altijd wel hebben bestaan. Een oogafwijking?
Wat is een dyslecticus? Dat is iemand met dyslexie. Dyslexie is een woord uit het Grieks dat slecht lezen betekent. Dyslectici, dat is het meervoud van dyslecticus, hebben niet alleen moeite met lezen,
Nadere informatieLeren automatiseren met. Rekensprint. Rekensprint
Leren automatiseren met Inspectierapport 2011 Scholen die tevreden zijn over aanbod automatiseren methode hebben significant lagere eindopbrengsten. Veel scholen scoren onvoldoende op de doorgaande lijn
Nadere informatieLogopedie bij kinderen De woordenstoet. Lezing nalv Huisartsencongres 5 april 2009 Eddy Hoste
Logopedie bij kinderen De woordenstoet Lezing nalv Huisartsencongres 5 april 2009 Eddy Hoste Wat is logopedie? Logos : woord Paidein : opvoeden Logopedie : Opvoeden van het gesproken woord Logopedie in
Nadere informatieDyslexiebeleid. Greijdanus Enschede
Dyslexiebeleid Greijdanus Enschede 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding dyslexie Pag. 3 1.1. Wat is dyslexie? 1.2. Hoe uit dyslexie zich? 2. Dyslexiescreening en onderzoek Pag. 5 2.1. Screening in klas 1 2.2.
Nadere informatieAanmeldingsformulier school dyslexieonderzoek in het kader van de vergoede dyslexiezorg
Aanmeldingsformulier school dyslexieonderzoek in het kader van de vergoede dyslexiezorg Datum invullen Ingevuld door Gegevens kind Achternaam Voornaam (voluit) Geboortedatum Gegevens school Naam school
Nadere informatieHoofdstuk 1 - Algemene wegwijzer Inhoud van de map
Hoofdstuk 1 - Algemene wegwijzer van de map Deel 1 overloopt een aantal voorwaarden om ICT in te zetten bij de aanpak van leerproblemen op school. Je vindt er tips en beschrijvingen van leerlingen en van
Nadere informatieDyslexie. Beatrijs Brand
Dyslexie Beatrijs Brand Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c)
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers
Aanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers NB: Graag digitaal invullen of met BLOKLETTERS NB: vergeet kopie ID-bewijs van kind niet! Datum
Nadere informatieRID, daar kom je verder mee. Jelle wil net als zijn vriendjes naar de havo. Dyscalculie houdt hem niet tegen. Dyscalculiebehandeling
RID, daar kom je verder mee Jelle wil net als zijn vriendjes naar de havo. Dyscalculie houdt hem niet tegen. Dyscalculiebehandeling Waarom het RID? Wat is dyscalculie? Een gestructureerde aanpak Ruim 25
Nadere informatieDyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent
DE DE DE DE MEENT MEENT MEENT MEENT MAARN MAARN MAARN MAARN Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs De Meent Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Wat is dyslexie... 1 3. Van signaleren tot
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyslexie?
Zorg om je toekomst Wat is dyslexie? 2 Inleiding Dyslexie is een complex probleem. Dyslectische leerlingen zijn niet dom of lui, hun falen is geen onwil. Deze leerlingen doen vaak extra hun best, besteden
Nadere informatieDyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS
Dyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS Voorwoord In samenwerking met Onderwijszorg Nederland (ONL) bieden wij vergoede zorg voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie.
Nadere informatieINHOUD. Dit boekje kan je helpen... 8 Hoe gebruik je dit boekje?... 10 Wie ben ik?... 11. Wat is dyslexie?... 12
INHOUD Voorwoord.................................................... 4 Inleiding....................................................... 7 Dit boekje kan je helpen... 8 Hoe gebruik je dit boekje?... 10
Nadere informatieOver dyscalculie en rekenproblemen
De Dyscalculie-Survivalgids 19 Hoofdstuk 1 Over dyscalculie en rekenproblemen Voor we verder ingaan op dyscalculie, moeten we toch eerst even vertellen wat dyscalculie eigenlijk is. Dat gaan we doen in
Nadere informatieAanmeldingsformulier Ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Aanmeldingsformulier Ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers Datum invullen Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam Voorletters Telefoonnummer E-mailadres
Nadere informatieOntwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X
Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012
Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo Bert de Vos Marga Kemper - b.devos@aps.nl - mkemper@cinop.nl Juni 2012 Vraag bij binnenkomst Wat zie je in de klas, waarbij je denkt: dit zou door dyslexie
Nadere informatieDyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch
Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.
Nadere informatie. In een notendop. . Over de auteur
Boek : DYSLEXIE Een complex taalprobleem Auteur : Tom Braams Vierde herziene druk 2007, Boom ISBN: 9789053527191 Bespreker : Peter Bauwens, vrijwillige medewerker Die- s-lekti-kus Datum : december 2010.
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers
Aanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers Datum invullen Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam Voorletters Telefoonnummer E-mailadres
Nadere informatieBegeleidingswijzer Dyslexie
Begeleidingswijzer Dyslexie Dyslexie Ongeveer 5% van de studenten in het mbo heeft dyslexie. Dit is één op de twintig studenten. Iedereen die bij Rijn IJssel werkt, kan dus te maken krijgen met studenten
Nadere informatieWorkshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.
Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam leerling :.. 0 jongen 0 meisje Geboortedatum Groep
Nadere informatieOnderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog
Onderwijs op Lariks - Dyslexie M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Definitie dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat
Nadere informatieOnderwijsprofessionals ADIBoeken & voorleessoftware voor beginners
Webinar Onderwijsprofessionals ADIBoeken & voorleessoftware voor beginners Wauw, jullie hier! Geweldig. Inhoud workshop 1. Leerstoornissen 2. Eureka Die- s-lekti-kus 3. ADIBoeken 4. Voorleessoftware 5.
Nadere informatieLeerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie dekroon,diagnostiek enbehandelcentrum Koningin Wilhelminalaan 9 7415 KPDeventer Tel:06-81285377 info@centrumdekroon.nl Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Nadere informatieAdviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip.
1 2 INFORMATIE OVER COMENIUS Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. Wij mogen daarom met recht zeggen een ruime ervaring
Nadere informatieDyslexie. Ingrid van de Meerendonk Jeffrey ter Meulen
Dyslexie Ingrid van de Meerendonk Jeffrey ter Meulen Dyslexie is een stoornis in het voldoende snel koppelen van codes b = de klank b En niet p, d, q Boom = Snel moeten handelen, vooral in sociale of
Nadere informatieLogica brengt je van A naar B Verbeelding brengt je overal (Albert Einstein)
Logica brengt je van A naar B Verbeelding brengt je overal (Albert Einstein) Een presentatie voor iedereen die meer wil weten over denken in beelden. Doelstelling van vandaag: Het proberen weg te nemen
Nadere informatieVan fixed naar growth mindset
Symposium: Hoera ik sta voor de klas Van fixed naar growth mindset Leendert van Genderen test, 2006) Uitspraak Een of oneens 1. Je intelligentie staat min of meer vast 2. Je kunt wel nieuwe dingen leren,
Nadere informatieDoordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden.
Onlangs is uw kind gezien in het observatieteam en is de diagnose DCD gesteld. In deze folder leest u wat DCD is, wat de behandeling bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch inhoudt en hoe
Nadere informatie. In een notendop. Over de auteur
Boek : DCD-hulpgids voor leerkrachten. Achtergrond en adviezen bij de motorische coördinatiestoornis. Auteur : Eelke van Haeften 2009, Pica ISBN: 9789077671276 Bespreker : Sofie Bruyneel Datum : april
Nadere informatieHandelingsplan. Dyscalculie
Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het
Nadere informatieHandtekening directie
Aanmeldingsformulier school dyslexieonderzoek in het kader van de vergoede dyslexiezorg Datum invullen Ingevuld door Gegevens kind Achternaam Voornaam (voluit) Geboortedatum Gegevens school Naam school
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) dyslexieonderzoek. Datum invullen. Ingevuld door. Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam.
Aanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) dyslexieonderzoek Datum invullen Ingevuld door Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam Voorletters Telefoonnummer Mobiele nummer E-mail adres Gegevens kind
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieVOORWOORD. Hartelijke leesgroetjes, Joost. De DCD survivalgids. Hey,
De DCD survivalgids VOORWOORD Hey, Mijn naam is Joost! Ik ben 8 jaar en heb DCD. Toen ik klein was, zagen mijn ouders dat ik minder snel leerde kruipen, rechtop staan en stappen dan mijn oudere zus. In
Nadere informatieHoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen
Hoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen 16.1. Inleiding 215 16.2. Woorden, zinnen, in een vreemde taal laten voorlezen 217 16.3. Uitspraak van woorden leren en controleren 219 16.4. Woorden vertalen
Nadere informatieAls je op de school in Heeten dyslexie hebt kun je kiezen voor begeleiding door Obalo.
Meike Gerritsen groep 6a Ik koos het onderwerp dyslexie om dat ik dyslexie heb. Twee jaar geleden heb ik een onderzoek gedaan en daar kwam uit dat ik dyslectisch ben. Nu lees ik er meer over zodat ik ook
Nadere informatieveilig leren Veilig leren lezen Artikelen - Letterkennis, aanpak b/d-probleem lezen Auteur: Susan van der Linden Stap 1
veilig leren lezen Letterkennis Aanpak b/d-probleem Auteur: Susan van der Linden De letters b en d zijn voor veel kinderen een bron van verwarring. Dit komt door hun gelijke vorm. Toch kunt u dit probleem
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie mbo
Studiesucces met dyslexie mbo Karin Lukassen, APS Marga Kemper, Cinop Oktober 2012 Wat is dyslexie? Wat is dyslexie? Definitie en kenmerken Vaardigheidsniveau Criterium van de didactische resistentie Criterium
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2
Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Een vertaling Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn wij? Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn jullie? Wat gaan we in deze workshopronde doen? Sprookje
Nadere informatieUw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten?
Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? 1 Inhoud Voorwoord... 3 1 Leesproblemen... 4 2 Mogelijk dyslexie... 4 2.1. De dagelijkse lespraktijk.... 4 2.2: De stappen die genomen
Nadere informatieleerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen
leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure
Nadere informatieDyslexie en dyscalculie in het hoger secundair onderwijs
Dyslexie en dyscalculie in het hoger secundair onderwijs Prof. dr. Wim Tops (Rijksuniversiteit Groningen) Dr. Frauke De Weerdt (IVV Sint-Vincentius Gent) Overzicht deel I 1. Definities dyslexie en dyscalculie
Nadere informatieDyslexie protocol Het Talent Inhoudsopgave
Protocol dyslexie Dyslexie protocol Het Talent Inhoudsopgave Wat is dyslexie? 2 Kenmerken van dyslexie 3 Wat te doen bij dyslexie? 5 Algemeen schoolprotocol 6 Spil 9-12 7 Lezen 8 Spellen 9 2 Wat is dyslexie?
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) in het kader van de vergoede dyslexiezorg M V
Aanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) in het kader van de vergoede dyslexiezorg Datum invullen Ingevuld door Gegevens ouder/verzorger/voogd* bij wie het kind verzekerd is Achternaam Voorletters Telefoonnummer
Nadere informatieLeren leren : geschiedenis
Leren leren : geschiedenis A. In klas 1) actief meewerken Als je actief meewerkt in de klas, spaar je thuis heel wat tijd uit! = nadenken over vragen, proberen te antwoorden, vragen stellen over onderdelen
Nadere informatieHoofdstuk 1. Hoe vind ik mijn weg in de map 'Leerzorg'? Handleiding
Hoofdstuk Hoe vind ik mijn weg in de map 'Leerzorg'? Handleiding 5 . Hoe vind ik mijn weg in de map Leerzorg - Handleiding HOE BEGIN JE ER AAN? Kennis maken met de map Werk bij voorkeur in een team: leerkrachten,
Nadere informatieDyslexie. "een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau"
Dyslexie Dyslexie betekent letterlijk niet kunnen lezen. Bij dyslexie kunnen zowel lees- als spellingsproblemen voorkomen, maar deze komen ook los van elkaar voor. "een hardnekkig probleem met het aanleren
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieAANMELDINGSFORMULIER OUDERS VOOR ONDERZOEK VAN DYSCALCULIE
AANMELDINGSFORMULIER OUDERS VOOR ONDERZOEK VAN DYSCALCULIE De heer en mevrouw ouders / verzorgers van: Voornaam kind: Achternaam kind: Geboortedatum: Geslacht: jongen meisje Verlenen BNT-consult toestemming
Nadere informatieProtocol Dyslexie. Obs Valkenhorst Bremstraat 14 9404 GD Assen 0592-331393 directie@devalkenhorst.nl www.devallkenhorst.nl
Protocol Dyslexie Obs Valkenhorst Bremstraat 14 9404 GD Assen 0592-331393 directie@devalkenhorst.nl www.devallkenhorst.nl Dyslexie: Het woord dyslexie betekent, letterlijk vertaald uit het Grieks, niet
Nadere informatieDeel II Aanmeldingsformulier dyslexiezorg (in te vullen door school)
033-2983197 info@praktijkdeziel.nl www.praktijkdeziel.nl Deel II Aanmeldingsformulier dyslexiezorg (in te vullen door school) 1.0 Algemeen deel Gegevens school Adres: PC/Woonplaats: Telefoon: E-mail adres:
Nadere informatieDyslexie & meertaligheid. Danielle van der Werf Onderwijsadviseur & GZ-psycholoog
Dyslexie & meertaligheid Danielle van der Werf Onderwijsadviseur & GZ-psycholoog Doel Herkennen van signalen van dyslexie bij kinderen met Nederlands als tweede taal. Het kunnen onderzoeken of leerproblemen
Nadere informatieWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door
Nadere informatieZorgplan Dyslexie, CBS de Duif. Wat is dyslexie?
Zorgplan Dyslexie, CBS de Duif Wat is dyslexie? Uitgaande van algemeen aanvaarde wetenschappelijke afspraken hierover nemen wij aan dat een dyslecticus altijd problemen heeft met: Het verwerken van lettertekens
Nadere informatieZorgaanbod. De weg vrij voor talent
Zorgaanbod De weg vrij voor talent Het RID Sinds 1989 is het RID (Regionaal Instituut voor Dyslexie) specialist in onderzoek naar en behandeling van dyslexie. Sinds een aantal jaren verzorgen wij ook onderzoek
Nadere informatieDE KERNVISIE METHODE KRACHTIG ANDERS LEREN
DE KERNVISIE METHODE KRACHTIG ANDERS LEREN Voor kinderen met leerproblemen (ook bij dyslexie en dyscalculie) Kinderen met leerproblemen werkelijk kunnen helpen Leerkrachten en kinderhulpverleners hebben
Nadere informatieDyscalculiebehandeling
Dyscalculiebehandeling De weg vrij voor talent Wat is dyscalculie? Werken in je eigen tempo Dyscalculie komt voor bij ongeveer 3 tot 6% van de basisschoolleerlingen. Het kan erfelijk zijn, maar soms komt
Nadere informatie1. Wat is dyslexie? Hoe wordt dyslexie vastgesteld? Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de leerling Wat kan de school doen?
Inhoud 1. Wat is dyslexie? 2 2. Hoe wordt dyslexie vastgesteld? 3 3. Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de leerling 3 4. Wat kan de school doen? 4 5. Wat doen de docenten? 5 6. Wat doet de leerling? 6
Nadere informatievan delen tot het geheel. Hij kan bijvoorbeeld zijn kleding binnenstebuiten aantrekken, of zijn kopje naast de tafel zetten.
Afasie Als iemand een beroerte krijgt gebeurt dat bijna altijd plotseling. De schok is groot. Men heeft zich niet kunnen voorbereiden en men weet niet wat hen overkomt. Het dagelijkse leven wordt verstoord.
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Dyslexie
Spreekbeurt Nederlands Dyslexie Spreekbeurt door een scholier 1696 woorden 11 februari 2004 7 204 keer beoordeeld Vak Nederlands Wat is dyslexie? In ieder geval is dyslexie geen woordblindheid, zoals het
Nadere informatieIntakevragenlijst ouders Datum van invullen Ingevuld door
Intakevragenlijst ouders Datum van invullen Ingevuld door Uw kind komt in aanmerking voor onderzoek naar lees- en spellingsproblemen. Wij willen u vragen om ten behoeve van dit onderzoek onderstaande vragenlijst
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieDyslexieprotocol Bibit mei 2013
Inhoudsopgave 1. Uitgangspunt 2. Het lees- en spellingonderwijs 3. Signalering 4. Diagnose 5. Hoe gaan we om met dyslectische kinderen? De aanpak. 6. Tips voor ouders en kinderen Uitgangspunt Als we het
Nadere informatieDyslexiewijzer. Waarom deze dyslexiewijzer? De rol van de logopedist bij dyslexie
Dyslexiewijzer Dyslexiewijzer Waarom deze dyslexiewijzer? Voordat kinderen met het leesonderwijs in aanraking komen, kunnen ze al verwezen worden naar een logopedist. Zij hebben dan een logopedische stoornis
Nadere informatieVoorlichting. ZO dichtbij Scholingsaanbod 2019
Workshops Praktische info Voorlichting ZO dichtbij Scholingsaanbod 2019 Workshops Voorlichting Praktische info Adelante deelt haar kennis graag! Iedereen die in het regulier of speciaal onderwijs te maken
Nadere informatieBegeleidingswijzer Dyscalculie
Begeleidingswijzer Dyscalculie Dyscalculie De term dyscalculie komt uit het Latijn (dys = slecht) en Grieks (calculus = rekenen) en kan vertaald worden als het niet kunnen uitvoeren van berekeningen. Voor
Nadere informatieInleiding: En als slot vertel ik mijn eigen verhaal, ervaring en mijn gedachten nu ik dit onderzoek gedaan heb.
Inleiding: Dyslexie. Een woord dat vele mensen al kennen. Maar weten ze ook de betekenis erachter? Snappen deze mensen ook wat die wereld eigenlijk inhoudt? Wat het met je doet? Nee, veel mensen zullen
Nadere informatieAlles wat je wilt weten over dyslexie!
Alles wat je wilt weten over dyslexie! Is het lastig om dyslexie te hebben? Ja. Betekent dit dat je nooit kunt leren lezen en schrijven? Nee. Dyslexie heb je voor altijd. Er zijn geen medicijnen of operaties
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor ouder(s)/verzorger(s)
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor ouder(s)/verzorger(s) Naam kind Geboortedatum Adres Telefoonnummer Naam school Groep Groepsverloop Burgerservicenummer Zorgverzekeraar
Nadere informatieIntake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door:
Orthopedagogenpraktijk Athena drs. Simone Verhoeven W.M. Dudokweg 10 a-b 1703 DB Heerhugowaard info@athenaweb.nl Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door: Onderzoeksopdracht en toestemming:
Nadere informatieK e r n v i s i e m e t h o d e
Kinderen met leerproblemen werkelijk kunnen helpen Leerkrachten en kinderhulpverleners hebben er dagelijks mee te maken. Leerlingen die na grondige uitleg, extra persoonlijke aandacht en grote inspanningen
Nadere informatieKlank & kleur maken lezen leuk
Klank & kleur maken lezen leuk door Annelike de Ronde met foto's van Yvonne de Blaauw Ploeteren, dat is het leren lezen op school voor veel dyslectische kinderen. Leuk is het al helemaal niet. Maar daar
Nadere informatieOnderwijskundig Rapport Dyslexiebijlage t.b.v. leerlingen met vermoedens van dyslexie
Onderwijskundig Rapport Dyslexiebijlage t.b.v. leerlingen met vermoedens van dyslexie Vertrouwelijk Naam leerling: Naam verwijzende school: Dit dyslexiegedeelte dient als aanvulling op het algemene gedeelte
Nadere informatie14-7-2012. Carol Dweck. Wat is Intelligentie?
Carol Dweck Wat is Intelligentie? 1 Wat is Intelligentie? Wat is Intelligentie? Meervoudige Intelligentie - Gardner 2 Voorlopige conclusie In aanleg aanwezig potentieel (50% erfelijk bepaald) Domeinspecifiek
Nadere informatieZo leer je kinderen rekenen: Verslag van een praktijkonderzoek 1
25 02 2010 Verkorteversievaneendefinitiefteverschijnenwetenschappelijkrapport Prof.dr.AnnaM.T.Bosman RadboudUniversiteitNijmegen Zoleerjekinderenrekenen:Verslagvaneenpraktijkonderzoek 1 1 Inleiding 2 De
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieDyslexie valt als voldaan wordt aan de criteria onder de zorgverzekeringswet, waardoor kinderen gebruik kunnen maken van de vergoedingsregeling voor
Inhoudsopgave 1 Introductie 4 2 Het belang van psycho-educatie 6 3 Het herkennen van dyslexie 8 4 Diagnose dyslexie 10 5 Vergoedingsregeling 12 6 De dyslexieverklaring 13 7 Dyslexie: herkomst en hersenwerking
Nadere informatieKinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van:
Dyslexie Kinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van: Aandacht en concentratie. ze zijn vergeetachtig en lijken of zijn verstrooid,
Nadere informatielezen als de basis van leren
lezen als de basis van leren Lezen is een van de belangrijkste vaardigheden die we in ons leven leren. Door te lezen doen we nieuwe kennis op, kunnen we ons ontspannen en de wereld om ons heen beter begrijpen.
Nadere informatie