Jaarverslag ESBL 2015

Transcriptie

1 Jaarverslag ESBL

2 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van het ESBL over Het bevat een beschrijving van de belangrijkste activiteiten en publicaties. De activiteiten van het ESBL werden in 2015 verzorgd door Anneke Monsma en Arjen Schep. 1 Voor het ESBL was 2015 in zekere zin een tussenjaar doordat het gehele kalenderjaar de bijzondere leerstoel Heffingen van lokale overheden vacant was na het afscheid van prof. M. de Jonckheere. Bovendien was Anneke Monsma in de periode juli-december met zwangerschapsverlof. Vanaf januari 2016 is prof. dr. J.A. (Jan) Monsma (her)benoemd als bijzonder hoogleraar en is het ESBL weer op volle sterkte. Hoewel de inhoud van de column inmiddels deels weer is achterhaald, past de hierna afgedrukte column bij dit tussenjaar. Een jaar waarin alles behalve stilgezeten is. Column Onderstaande column verscheen in Vakstudie-Nieuws in de rubriek Uitvergroot, V-N 2015/42.0 De Doldrums De intertropische convergentiezone (ITCZ) is de zone met stijgende luchtbewegingen in de buurt van de evenaar die ook wel de doldrums wordt genoemd. Dit gebied is bij zeezeilers berucht vanwege de lange periodes dat het er volkomen windstil kan zijn. Het schip van team lokale belastingen' dobbert al heel wat jaartjes in de doldrums rond. Eerder dit jaar leek er eindelijk een verfrissende bries op te steken. De plannen van de commissie Rinnooy Kan voor een uitbreiding van het gemeentelijke belastinggebied leken prachtig in te passen in de uitwerking van de scenario's van het kabinet voor een nieuw belastingplan. Zoals we inmiddels weten, strandden met de onderhandelingen over het belastingplan ook de plannen voor een gemeentelijke ingezetenenheffing en voor het herstel van de onroerendezaakbelastingen. De frisse wind bleek slechts een rimpeling op het water. Terug in de doldrums dus, waar overigens niet alleen maar wat rondgedobberd wordt. Ik stip twee ontwikkelingen aan. De eerste is dat er zich professionele teams' hebben gevormd in de vorm van belastingsamenwerkingsverbanden van gemeenten en waterschappen. Deze bieden deelnemende gemeenten en waterschappen kostenbesparing bij de uitvoering van hun belastingen. Positief is dat dit voor de deelnemers leidt tot meer geld voor andere zaken. Of samenwerking in alle gevallen ook leidt tot verbeterde kwaliteit van de uitvoering van belastingheffing, is twijfelachtig: in de praktijk zie ik soms anders. Schaalvergroting gaat ook gepaard met bureaucratie en ingewikkelde (IT-)processen, waar individuele belastingplichtigen soms de dupe van worden. Samenwerken betekent vaak ook het inruilen van het maatpak tegen een confectiepak. Een tweede ontwikkeling is dat er teams' zijn afgevallen. De meeste teams lokale belastingen' van de big four zijn òf onder een andere vlag gaan varen (opgegaan in een breder organisatieon- 1 Arjen Schep was geheel dagen per week gedetacheerd als juridisch adviseur bij de dienst Belastingen van de gemeente Amsterdam. 2

3 derdeel) of hun schippers (vennoten) zijn al dan niet vrijwillig definitief aan vaste wal gestapt. Dit is een ontwikkeling die mij zorgen baart. Dit gaat immers ten koste van carrièremogelijkheden en professionaliteit van dit vakgebied. Kunnen we leren van zeezeilers in de doldrums? Zitten ze in de zon op het dek te mijmeren? Misschien ook wel, maar niet nadat ze toch eerst een strategie en koers hebben bepaald voor als de wind weer opsteekt. Niet nadat ze eerst de averij die het schip heeft opgelopen, hebben gerepareerd, verbeteringen hebben aangebracht in de tuigage en ervoor hebben gezorgd dat de bemanning weer topfit is voor het vervolg van de race. Vertaalt naar het team lokale belastingen': - zet kostenbesparingen ook in voor investeringen in kwaliteit en verdere professionalisering van het vakgebied; - richt je op de race van morgen door middel van wetenschappelijk onderzoek en innovatie; en: - zorg voor goede opleidingen en creëer carrièremogelijkheden zodat afgestudeerde fiscalisten (weer) graag aan boord stappen. Naast de windstilte, zijn voor de doldrums ook kenmerkend de prachtige wolkenpartijen en vergezichten. Laten we gezamenlijk koers zetten in de richting van een professioneel, effectief, slagvaardig en rechtvaardig lokaal belastinggebied dat lokale overheden in staat stelt hun koers te bepalen. Arjen Schep 3

4 Jaarverslag 2015 Binnen de lokale belastingen staat momenteel vooral het gemeentelijke belastinggebied in de belangstelling. In de brief aan de Tweede Kamer van 8 december 2015, over de novelle bij het Belastingplan 2016, is een voorontwerp van een wetsvoorstel aangekondigd, dat per 2019 zou moeten leiden tot een belastingschuif van rijksheffingen naar gemeentelijke heffingen ter hoogte van 4 miljard euro. Dit idee, inclusief genoemd bedrag, is afkomstig uit een eerder in 2015 verschenen advies van de Commissie Financiële ruimte voor gemeenten (commissie Rinnooy Kan) Bepalen betekent betalen, welk advies in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is opgesteld. Landelijk gezien is binnen de fiscaliteit de lokale belastingheffing een onderbelicht gebied. Daarom is het uniek en van groot belang dat aan de Erasmus School of Law van de Erasmus Universiteit door het ESBL juridisch onderzoek wordt gedaan naar Nederlandse en Europese lokale belastingen. Het onderzoek richt zich onder meer op de fiscale bevoegdheid van de lokale wetgever en de beperkingen aan die bevoegdheid door wet en jurisprudentie. De afgelopen jaren heeft het onderzoek steeds nadrukkelijker een internationale dimensie gekregen, vooral in de periode waarin prof. dr. M.J.M. (Miguel) de Jonckheere de bijzondere leerstoel Heffingen van lokale overheden bekleedde. 2 Maar ook in 2015 was een deel van de activiteiten en publicaties internationaal georiënteerd (zie hierna). De medewerkers van het ESBL publiceren nadrukkelijk niet alleen in wetenschappelijke tijdschriften, maar ook in vakbladen als Belastingblad en Interlokaal, om zo de opgedane kennis ook onder lagere overheden te kunnen verspreiden. Ook wordt het Rotterdams Resumé verzorgd door het ESBL. Dat is een internetpublicatie van de Landelijke Vereniging van Lokale Belastingen (LVLB), waarin periodiek wordt teruggeblikt op de belangrijkste ontwikkelingen en LinkedIn-discussies en de belangrijkste jurisprudentie van commentaar wordt voorzien. Valorisatie is een belangrijke taak van het ESBL. Ook dit jaar is in opdracht onderzoek verricht (zie onderdelen hierna). Het ESBL heeft zo een belangrijke landelijke functie als wetenschappelijk fiscaaljuridisch kenniscentrum op dit terrein. Rechtsvergelijkend onderzoek / internationale publicaties Op 16 en 17 juni werd in Amsterdam de 10th Mass Appraisal Valuation Symposium georganiseerd door het International Property Tax Institute (IPTI), met als thema: Modernising Property Tax Systems, Amsterdam. Zowel Anneke Monsma als Arjen Schep hebben hier een bijdrage aangeleverd. Anneke Monsma heeft een presentatie gehouden, getiteld Local taxes in international perspective, welke presentatie is uitgewerkt in een publicatie. 3 Arjen Schep trad op als voorzitter van de Breakout Session: Modernisation and Development. Ook Jan Monsma heeft op dit congres een presentatie gegeven, getiteld: Convincing a Tax Court of the Correctness of an Assessed Value. 2 Prof. De Jonckheere is tevens hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Brussel. 3 Monsma, A.P., Dutch local property taxes in international perspective, IAAO s Fair&Equitable magazine October 2015, p

5 Het ESBL heeft in 2015 een bijdrage geleverd aan een in opdracht van de Europese Commissie uitgevoerd onderzoeksproject van Ecorys, Erasmus School of Law en DNV-GL, getiteld: Study on the feasibility of a Financial instrument to facilitate safe and sound ship recycling. Anneke Monsma en Arjen Schep onderzochten in dat project in hoeverre (lokale) belastingheffing een geschikt bekostigingsinstrument zou kunnen opleveren om safe and sound ship recycling aan het einde van de levensduur van een schip te bekostigen. Ook Maarten de Wilde leverde een bijdrage aan dit project, waarbij Maarten in is gegaan op aspecten van internationaal belastingrecht. Een in 2013 gepubliceerde rechtsvergelijkende studie 4 is in 2015 bewerkt en vertaald voor publicatie in Intertax in De titel van deze studie luidt: Open versus closed tax-competence: A comparative legal study of municipal taxes in Belgium and the Netherlands. In dit artikel worden de Belgische en Nederlandse mogelijkheden voor gemeentelijke belastingheffing met elkaar vergeleken. Het meest in het oog springende verschil tussen het Nederlandse en Belgische gemeentelijke belastingsysteem is het verschil in fiscale autonomie. De vraag die in deze bijdrage wordt beantwoord is in hoeverre dit verschil in fiscale autonomie bepalend is voor de inrichting, begrenzing en rechterlijke toetsing daarvan. Eerst komt een beschrijving van de staatsrechtelijke verhoudingen waarbinnen de Belgische en Nederlandse gemeentelijke belastingheffing plaatsvindt, en van de belangrijkste algemene juridische begrenzingen van de gemeentelijke belastingbevoegdheid en de wijze waarop de rechterlijke toetsing in beide landen is georganiseerd. In onderdeel 3 wordt ingegaan op het onderscheid tussen gemeentelijke belastingen, bestemmingsheffingen en rechten (retributies). In het vierde onderdeel wordt beschreven op welke wijze de fiscale bevoegdheid van gemeenten in België en Nederland in de praktijk is uitgewerkt en wordt ingegaan op de rechterlijke controle en de begrenzing van deze bevoegdheid en op een aantal bevoegdheidsbeperkende beginselen. Anneke Monsma doet binnen dit thema een rechtsvergelijkend promotieonderzoek naar de lokale fiscale autonomie in Europees perspectief. Centraal staat de vraag hoe het algemene beginsel van behoorlijke wetgeving détournement de pouvoir in tenminste twee Europese landen in de lokale fiscaliteit wordt ingevuld en getoetst door de rechter. Miguel de Jonckheere (EUR en VU Brussel) en Sigrid Hemels (EUR) zijn haar promotoren en Elaine Mak (EUR) en Mark Delanote (Universiteit Gent) hebben zitting in haar begeleidingscommissie. Parallel zal, eveneens onder begeleiding van Miguel de Jonckheere, Kristel Rossignol aan de Vrije Universiteit Brussel onderzoeken of het in België gehanteerde beginsel van belastingvrijdom voor overheidsgoederen ten aanzien van lokale belastingen niet vooral is ingegeven door de fiscale autonomie van de lokale overheden, en dus wellicht niet of veel minder aan de orde zou zijn in een gesloten systeem. Henk van Arendonk is lid van haar doctorale begeleidingscommissie, hetgeen een aanvullende link geeft met het onderzoeksprogramma Fiscale autonomie en haar grenzen. Vanaf 2014 heeft het ESBL goede contacten met een Japanse delegatie van ontwikkelingsorganisatie JICA, die ontwikkelingsprojecten uitvoert op diverse terreinen, waaronder belastingheffing. Een uit deze contacten voortvloeiende opdracht is het schrijven van een artikel over woninggerelateerde heffingen, waaronder de ozb, samen met prof. Sigrid Hemels. In 2015 heeft dit geleid 4 M. De Jonckheere, A.W. Schep en A.P. Monsma, Open versus gesloten belastingstelsel: een vergelijkende studie van gemeentebelastingen in België en Nederland, L.R.B. 2013/3-4, p

6 tot een wetenschappelijke publicatie in het Bulletin for International Taxation. 5 Voor 2016 leveren Sigrid Hemels, Anneke Monsma en Arjen Schep ook hoofdstukken aan voor het boek Quality of life: City planning, Environment, Work life balance, Housing, and Taxation. Belastingheffing op verzoek: ondernemersfondsen en bedrijveninvesteringszones Het promotieonderzoek van Arjen Schep in , heeft ook dit jaar geleid tot nieuwe onderzoeksaanvragen, publicaties, aandacht in de media en optredens op congressen en bij gemeenten. Zo was Arjen keynote speaker op het Seminar Ondernemersfondsen, georganiseerd door de Stichting CLOK 7 en verzorgde hij in maart een workshop tijdens de VNG-belastingconferentie, beide naar aanleiding van de introductie van de Wet op de bedrijveninvesteringszones per 1 januari Afbeelding: Leidsch Dagblad 3 november 2015 waarin Arjen Schep wordt genoemd. De expertise van Arjen op dit onderzoeksterrein heeft ook geleid tot onderzoek in opdracht van de gemeente Teylingen 8 en presentaties bij de gemeenten Barendrecht en Krimpenerwaard. 9 Verder verscheen in het verlengde van dit onderzoekswerk een bijdrage in het Maandblad Belasting Beschouwingen Hemels, S.J.C. & Monsma, A.P. (2015). Housing taxation: the special case of the Netherlands. Bulletin for International Taxation, 69 (8), doi: 6 A.W. Schep, Naar evenwichtig bijzonder kostenverhaal door gemeenten, (diss.), Eburon: Delft Schep, A.W.: Retributieregeling binnen ondernemersfonds Teylingen: Second opinion (extern, niet gepubliceerd rapport), ESBL 1 december Arjen heeft op 19 maart 2015 een presentatie voor de wethouder financiën en een werkgroep van gemeente Barendrecht gehouden over baatbelasting en alternatieven. Op 1 december heeft hij een presentatie gegeven voor het college van B&W van de gemeente Krimpenerwaard over ondernemersfondsen en BIZ-zen. 10 Schep, A.W.: De BIZ-bijdrage: een gemeentelijke bestemmingsheffing ten behoeve van subsidieverlening aan ondernemersgebieden, MBB 2015/7-8, p

7 Afscheidsbrochure prof. dr. M.J.M. de Jonckheere rond het thema: retributies en bestemmingsheffingen De op 2 december 2014 gehouden studiedag over retributies en bestemmingsheffingen stond in het teken van het afscheid van bijzonder hoogleraar Heffingen Lokale Overheden, prof. dr. Miguel De Jonckheere. De sprekers van deze studiedag hebben hun presentaties over retributies en bestemmingsheffingen bewerkt tot schriftelijke bijdragen die zijn gebundeld in de in 2015 verschenen Afscheidsbundel prof. dr. Miguel de Jonckheere: Retributies en bestemmingsheffingen. 11 De bundel is in de reeks ESBL-brochures verschenen als ESBL-brochure 2015, nr. 15 en bevat bijdragen van H.P.A.M. van Arendonk, E.G. Borghols, S. Bosma, M.J.M. de Jonckheere, G.J. van Leijenhorst en A.W. Schep. Handboeken, fiscale encyclopedieën en annotaties Door werkzaamheden als redacteur en auteur voor diverse tijdschriften, handboeken en fiscale encyclopedieën wordt de wetenschappelijke kennis over lokale belastingen zichtbaar gemaakt en verspreid binnen het vakgebied. Daarbij wordt getracht niet alleen encyclopedische kennis te verspreiden (zoals in de fiscale encyclopedie De Vakstudie en in de NDFR), maar de kennis ook te vertalen naar de praktijk door middel van de annotaties en schriftelijke bijdragen in vaktijdschriften als Belastingblad, Vakstudie-Nieuws en in het handboek lokale belastingen in de Wegwijs -serie. Arjen Schep is deelredacteur voor Vakstudie- Nieuws, vaste medewerker (annotator) van Belastingblad en bewerker van Fiscale Encyclopedie De Vakstudie. Anneke Monsma is bewerker van de online fiscale encyclopedie NDFR. Behalve hun vaste medewerkerschappen verzorgen de auteurs op aanvraag ook annotaties in andere vaktijdschriften. 11 Zie: 7

8 Verbindende activiteiten ESBL voor het vakgebied Het ESBL doet niet alleen wetenschappelijk onderzoek, maar wil de kennis over lokale belastingen ook uitdragen en delen met zowel actoren binnen het eigen vakgebied als met het maatschappelijk veld. Op 19 mei 2015 zijn 47 masterstudenten fiscaal recht van de Erasmus School of Law uitgenodigd door de Landelijke Vereniging voor Lokale Belastingen (LVLB) en het ESBL om mee te denken over vernieuwingen in het gemeentelijk belastinggebied. Het ESBL en de LVLB werden daartoe in de gelegenheid gesteld door een college te vullen van het Fiscaal Confrontatie Vak, dat verplicht is voor masterstudenten Fiscaal Recht aan de Erasmus School of Law. Rond een aantal thema s zijn de studenten tijdens het college in groepjes aan de slag gegaan. De studenten hebben in de week na afloop van het college hun ideeën individueel uitgewerkt en ingeleverd en hieruit is een short list van de 13 beste uitwerkingen samengesteld zijn gebundeld. De ideeën van de studenten zijn namens het ESBL beoordeeld door Anneke Monsma en Arjen Schep en namens de LVLB door Dennis Vecht. De publicatie is aangeboden aan de LVLB. Op 9 juni 2015 organiseerde het ESBL naar aanleiding van het verschenen rapport Rinnooy Kan een rondetafelbijeenkomst waarvoor gericht mensen vanuit de uitvoeringspraktijk voor zijn uitgenodigd. Tijdens de bijeenkomst golden de Chatham House Rules. 12 De bijeenkomst werd ingeleid door Robbert Verkuijlen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Arjen Schep, die tevens als gespreksleider optrad. Als het gaat om het verspreiden van kennis over het vakgebied kunnen eveneens een aantal activiteiten worden genoemd. Anneke Monsma heeft samen met Ferry Makkinga op 5 november een gastcollege gegeven, getiteld: Heffingen lokale overheden aan de Nyenrode Business University voor het vak Indirecte Belastingen binnen de masteropleiding fiscaal recht van die universiteit. Arjen Schep was dit jaar docent in de cursus Heffingen lokale overheden en de wet WOZ, actualiteiten ten behoeve van het Studiecentrum rechtspleging (SSR) op 19 november Onderzoek in opdracht Het ESBL heeft naast de zelf geïnitieerde onderzoeken en activiteiten ook de nodige onderzoeken in opdracht verricht in Naast de eerder genoemde second opinion voor de gemeente Teylingen zijn dat: Monsma, A.P. & Schep, A.W., Quickscan legesverordening Den Haag. (Extern rapport, niet gepubliceerd). Rotterdam: ESBL 12 Dit betekent dat de deelnemers vrij zijn om hun standpunten te uiten, los van de formele positie of standpunten binnen de eigen organisatie. De deelnemers staat het verder vrij de ontvangen informatie te gebruiken, op voorwaarde dat noch de identiteit, noch de connectie van de spreker(s), noch die van een andere deelnemer, worden onthuld. 8

9 Monsma, A.P. & Schep, A.W., Startnotitie precariobelasting van ondergrondse kabels en leidingen (extern rapport, niet gepubliceerd), 16 april 2015, Rotterdam: ESBL, 7 p. Schep, A.W., Onderzoek heffing van precariobelasting op kabels en leidingen, onderzoek in opdracht van Gemeentebelastingen en Basisinformatie Drechtsteden, 1 juli 2015, 25 p. Publicatie op Monsma, A.P., Schep, A.W., de Wilde, M.F., Fiscal Instruments for safe & sound ship recycling?, onderzoek in opdracht van prof.dr. Frank Smeele van de ESL in het kader van de EC-onderzoeksopdracht aan Ecorys, ESL en DNV-GL, getiteld: Study on the feasibility of a Financial instrument to facilitate safe and sound ship recycling, 21 juli 2015, Rotterdam: ESBL, 14 p. ESBL in de media Schep, A.W. in: Goed plan, al hoeft het niet zo dol als in België, Volkskrant van 8 januari 2015 Schep, A.W. in: Wat als gemeenten meer belasting mogen heffen?, Volkskrant van 8 januari 2015 Schep, A.W. in: Ook hier denken onze belastingrecht-onderzoekers over na, duo-interview van prof. dr. Sigrid Hemels en mr. dr. Arjen Schep in: Erasmus Alumni Magazine (2015 nr. 10). Link: Monsma, A.P. 19 juni 2015 in: Profiteren van de melkkoe nu het nog kan. Dagblad De Gelderlander Schep, A.W. in: Teylingen door met ondernemersfonds, Leidsch Dagblad van 31 oktober 2015 Schep, A.W. in: Fiscalisten betwijfelen haalbaarheid Teylingse plan ondernemersfonds. Retributieregeling is zwakke plek. Leidsch Dagblad van 3 november 2015 Schep, A.W. in: NOS-journaals van 18:00 en 20:00 uur op NPO1 en in het Radio1 journaal van (interview) op 11 december

10 Jaaroverzicht activiteiten ESBL 2015 Onderzoek in opdracht Monsma, A.P., Schep, A.W., & De Wilde, M (2015). Fiscal instruments for safe & sound ship recycling. Bijdrage in het project van Ecorys, Erasmus School of Law en DNV-GL: Study on the feasibility of a Financial instrument to facilitate safe and sound ship recycling Monsma, A.P. & Schep, A.W., Quickscan legesverordening Den Haag. (Extern rapport). Rotterdam: ESBL Monsma, A.P. & Schep, A.W., Startnotitie precariobelasting van ondergrondse kabels en leidingen (extern, niet gepubliceerd rapport), 16 april 2015, Rotterdam: ESBL, 7 p. Schep, A.W., Onderzoek heffing van precariobelasting op kabels en leidingen, onderzoek in opdracht van Gemeentebelastingen en Basisinformatie Drechtsteden, 1 juli 2015, 25 p. Publicatie op Schep, A.W., Retributieregeling binnen ondernemersfonds Teylingen: Second opinion (extern, niet gepubliceerd rapport), ESBL 1 december 2015, 9 p. Publicaties ESBL, Uitbreiding en verbetering van het gemeentelijk belastinggebied. 13 ideeën van studenten fiscaal recht van de Erasmus School of Law, ESBL mei 2015, aangeboden aan de LVLB, gepubliceerd op Hemels, S.J.C. & Monsma, A.P. (2015). Housing taxation: the special case of the Netherlands. Bulletin for International Taxation, 69 (8), doi: Hemels, S.J.C. & Monsma, A.P. (2015). Housing taxation in the Netherlands. Meikai University Discussion Paper Series 2015, nr. 27, p Monsma, A.P. (2015, oktober), Dutch local property taxes in international perspective, IAAO s Fair&Equitable magazine oktober 2015, p Monsma, A.P. & Schep, A.W., Rotterdams Resumé, 2015, nr. 1, Schep, A.W. (2015). De BIZ-bijdrage: een gemeentelijke bestemmingsheffing ten behoeve van subsidieverlening aan ondernemersgebieden, Maandblad Belastingbeschouwingen, MBB 2015/7-8, p Schep, A.W. (2015). Belastingen, bestemmingsheffingen en rechten: nog steeds een relevant onderscheid?, In: Afscheidsbundel prof. dr. Miguel de Jonckheere (ESBL Brochures, 2015, nr. 15) (pp ). Rotterdam: Erasmus Universiteit, Erasmus Studiecentrum voor Belastingen van Lokale overheden (ESBL). Schep, A.W. (2015). Bouwleges: belasting verpakt als retributie, Fiscaal Praktijkblad , (pp ) Schep, A.W., Monsma, A.P. & De Wilde, M (2015). Bijdrage aan Fiscal instruments for safe & sound ship recycling. Bijdrage in het project van Ecorys, Erasmus School of Law en DNV-GL: Study on the feasibility of a Financial instrument to facilitate safe and sound ship recycling (intern, niet gepubliceerd). 10

11 Schep, A.W., Hoofdstuk 14: BIZ-bijdrage: gemeentelijke belasting met subsidieverplichting. Hoofdstuk in Samen aan de slag met BIZ!, Ton Sels & Koos van Houdt (red.), uitgegeven door stichting BIZ Platform NL en Buro voor Economische Ontwikkeling BEO, 2015, ISBN/EAN: (22p.) Schep, A.W., columns in de rubriek Uitvergroot in Vakstudie-Nieuws : o De verleiding weerstaan, V-N 2015/11.0 o Meer democratie met lokale belastingen: be careful what you wish for, V-N 2015/28.0 o De doldrums, V-N 2015/42.0 Annotaties in Belastingblad: o Monsma, A.P. noot bij: Rechtbank Oost-Brabant 6 maart 2015, nr. 14/1605, Belastingblad 2015/181 o Schep, A.W., noten bij: Rechtbank Gelderland 6 januari 2015, nr. 14/4788, Belastingblad 2015/141 Rechtbank Limburg 2 april 2015, nr. 14/2071, Belastingblad 2015/227 Rechtbank Overijssel, 1 mei 2015, nr. 14/1429, Belastingblad 2015/282 Hof s-hertogenbosch 17 april 2015, nr. 14/296, Belastingblad 2015/311 Rechtbank Zeeland-West-Brabant 26 mei 2015, nr. 14/7329, Belastingblad 2015/380 Rechtbank Noord-Nederland 7 juli 2015, nr. 13/2958, Belastingblad 2015/458 Studiedagen ESBL e.d. Rechtbank Noord-Holland 2 november 2015, nr. 15/724, Belastingblad 2015/528 Rondetafelbijeenkomst 9 juni 2015 naar aanleiding van het verschijnen van het rapport Rinnooy Kan. Optredens op symposia/studiedagen en opleidingen Schep, A.W. (2015, maart 12). Achtergronden, dilemma s, keuzes en toekomst van ondernemersfondsen. Keynote speaker, Seminar Ondernemersfondsen Stichting CLOK, Ede Schep, A.W., Lam, A. (2015, maart, 24 & 25). Workshop Bedrijven investeringszones, VNG-Belastingconferentie 2015, Papendal, Arnhem Schep, A.W., Monsma, A.P. en Vecht, D.J. (2015, mei 19) Uitbreiding gemeentelijk belastinggebied, dagcollege voor het vak Fiscaal Confrontatievak (FCV), in samenwerking met LVLB, met studentenopdracht inleveren ideeën wijziging gemeentelijk belastinggebied Schep, A.W. (2015, juni 16) Chair at Breakout Session: Modernisation and Development, during the 10 th Mass Appraisal Valuation Symposium of the International Property Tax Institute (IPTI): Modernising Property Tax Systems, Amsterdam Monsma, A.P. (2015, juni 17). Local taxes in international perspective. Amsterdam, IPTI's 10th Mass Appraisal Valuation Symposium-Modernising Property Tax Systems. Schep, A.W.: Lokale belastingen voor lokaal beleid, 29 oktober 2015, presentatie voor bestuurders van aangesloten gemeenten en waterschappen bij SVHW Schep, A.W.: Docent module Leergang Parkmanagement Stichting CLOK, oktober 2015 Monsma, A.P. & Wilde, M.F. de (2015, juni 22). Fiscal instruments ship recycling. Erasmus Universiteit Rotterdam, Presentatie voorlopige onderzoeksresultaten fiscale (on)mogelijkheden fondsvorming safe & sound ship recycling (EC-opdracht prof. Frank Smeele) 11

12 Monsma, A.P. & Makkinga, F.J.H.L. (2015, november 5). Heffingen lokale overheden. Nyenrode Business University, avondcollege voor het vak Indirecte Belastingen binnen de masteropleiding fiscaal recht Monsma, A.P. (periode: 2015 t/m 2015). Plaatsvervangend docent lokale heffingen Functie bij: SSR, opleidingscentrum voor de rechterlijke macht Monsma, A.P. (periode: 2015 t/m 2015). Docent Lokale Belastingen Functie bij: Nyenrode Business University Schep, A.W., cursus Heffingen lokale overheden en de wet WOZ, actualiteiten ten behoeve van het Studiecentrum rechtspleging (SSR), 19 november Schep, A.W., Presentatie voor wethouder financiën en werkgroep van gemeente Barendrecht over baatbelasting en alternatieven, 19 maart 2015 Schep, A.W., Presentatie voor het college van B&W van de gemeente Krimpenerwaard over ondernemersfondsen en BIZ-zen, 1 december 2015 Media Schep, A.W. in: Goed plan, al hoeft het niet zo dol als in België, Volkskrant van 8 januari 2015 Schep, A.W. in: Wat als gemeenten meer belasting mogen heffen?, Volkskrant van 8 januari 2015 Schep, A.W. in: Ook hier denken onze belastingrecht onderzoekers over na, duo-interview van prof. dr. Sigrid Hemels en mr. dr. Arjen Schep in: Erasmus Alumni Magazine (2015 nr. 10). Link: Monsma, A.P. 19 juni 2015 in: Profiteren van de melkkoe nu het nog kan. Dagblad De Gelderlander Schep, A.W. in: Teylingen door met ondernemersfonds, Leidsch Dagblad van 31 oktober 2015 Schep, A.W. in: Fiscalisten betwijfelen haalbaarheid Teylingse plan ondernemersfonds. Retributieregeling is zwakke plek. Leidsch Dagblad van 3 november Schep, A.W. in: NOS-journaals van 18:00 en 20:00 uur op NPO1 en in het Radio1 journaal van (interview) op 11 december 2015 Overig Monsma, A.P. (2015). Commentaar gemeentelijke en provinciale heffingen in Nederlandse Documentatie Fiscaal Recht, Deel WOZ en lokale belastingen (online naslagwerk, 5 maal per jaar geactualiseerd). In Nederlandse Documentatie Fiscaal Recht, deel WOZ en lokale belastingen. Den Haag: Sdu Monsma, A.P. & Schep, A.W. (2015, juni 23). Local property tax in the Netherlands. Erasmus Universiteit Rotterdam, Visit South-African delegation to ESBL Monsma, A.P. (2015, maart 31): ontvangst Japanse prof. Dr. Yuka Shiba bij ESBL Schep, A.W. en Monsma, A.P. (2015, februari 17): brainstormbijeenkomst met Merijn Dijkman van de LVLB Schep, A.W.: geheel 2015 gedetacheerd geweest bij de Dienst Belastingen van de gemeente Amsterdam in de functie van juridisch adviseur 12

13 Schep, A.W.: scriptiebegeleiding bachelor- en masterstudenten ten behoeve van het onderwijs van de Capgroep Fiscaal Recht Schep, A.W.: auteur Fiscale Encyclopedie De Vakstudie, Deel Lokale Belastingen en Milieuheffingen, Kluwer Schep, A.W.: mede-clusterredacteur Vakstudie-Nieuws op het terrein van de lokale belastingen, Wet WOZ en milieuheffingen binnen het cluster Formeel Schep, A.W.: vaste medewerker Belastingblad 13