Toelichting analytisch en globaal beoordelingsschema 3. Globaal beoordelingsschema masterscriptie 10

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inleiding 2 Toelichting analytisch en globaal beoordelingsschema 3 Analytisch beoordelingsschema 4 De probleemstelling 4 Argumentatie 5 Inhoudelijke ordening 6 Vakinhoud 7 Stijl 8 Vormgeving 9 Globaal beoordelingsschema 10 Globaal beoordelingsschema masterscriptie 10 Globaal beoordelingsschema bachelor afstudeerwerk 11 Eindbeoordeling Masterscriptie 12 Eindbeoordeling Bachelor afstudeerwerk 13 Verschillen bachelor afstudeerwerk masterscriptie 14 Randvoorwaarden 14 Inhoudelijke eisen 14 Beoordelen van inzet / zelfstandigheid 16 Beoordelingsformulier 16 De tweede beoordelaar 17 Voorwaarden voor initiatiefrijk gedrag 18 Bijlage Aanbevolen literatuur bij het schrijven van een scriptie 19 1

2 Inleiding Voor u ligt de docentenhandleiding BaMa scriptiebeoordeling. De aanleiding van de totstandkoming van deze handleiding is tweeledig. Ten eerste is het door de invoering van de Bachelor-Master noodzakelijk geworden het bachelor afstudeerwerk en de masterscriptie nader te definiëren. In de handleiding worden de randvoorwaarden voor wat betreft diepgang, omvang en moeilijkheidsgraad ten aanzien van het bachelor afstudeerwerk en de masterscriptie nader omschreven. Ten tweede is vanuit het oogpunt van kwaliteitszorg bij docenten onderling en als waarborg voor de student een systeem opgezet om helderheid te verkrijgen over de wijze waarop scripties worden beoordeeld. Dit systeem moet zorgen voor uniformiteit bij het beoordelen van het bachelor afstudeerwerk en de masterscriptie. Voor de globale beoordeling van het bachelor afstudeerwerk en de masterscriptie is in de handleiding een globaal beoordelingsschema opgenomen. Het gebruik van het globaal beoordelingsschema kan helderheid verschaffen over de beoordeling van inhoudelijke en vormtechnische aspecten van de onderzoeksrapportage. Bij de masterscriptie kan het schema ook worden voorgelegd aan de tweede beoordelaar. Tevens is er een systeem voor een tweede beoordelaar voor de masterscriptie opgezet. De visitatiecommissie onderwijs heeft dit in haar rapport (juli 2004) nadrukkelijk aanbevolen. De handleiding heeft tot doel helderheid te creëren over de wijze waarop aan onze faculteit de masterscriptie en het bachelor afstudeerwerk worden beoordeeld, alsmede een hulpmiddel te zijn voor docenten bij de beoordeling en de begeleiding van studenten. Deze handleiding beoogt geen instructie te zijn voor het schrijven van een scriptie. Hiervoor is al veel literatuur beschikbaar, een zeer beperkt overzicht hiervan is opgenomen in een bijlage. 2

3 Toelichting analytisch en globaal beoordelingsschema De voordelen van duidelijke beoordelingscriteria zijn onomstreden. Heldere criteria en richtlijnen verschaffen de studenten duidelijkheid over de beoordelingswijze en stellen u als begeleider in staat uw studenten gedurende het onderzoeksproces feedback te geven in het licht van de naderende toetsing. Bovendien helpt het u om uw eindoordeel te verantwoorden tegenover anderen en tegenover uzelf. Het analytische schema zou u kunnen gebruiken om uw (globale) criteria helder en eenduidig te omschrijven. En om de student helderheid te verschaffen over de inhoudelijke en vormtechnische aspecten van de onderzoeksrapportage. Bij de beoordeling zou u zich in eerste instantie kunnen laten leiden door het globale schema dat een beperkt analytisch karakter heeft en dus ruimte laat voor een aantal globalere beoordelingscriteria. Bij onenigheid of twijfel zou u kunnen terugvallen op het analytische schema. 1 Voor de globale beoordeling van het bachelor afstudeerwerk en de masterscriptie zijn in deze handleiding formulieren opgenomen. Deze formulieren zijn voor intern gebruik voor de begeleider en bij de masterscriptie ook voor de tweede beoordelaar. Tevens zijn er formulieren ontwikkeld voor de eindbeoordeling. Indien gewenst kunnen docenten deze formulieren ingevuld meegeven aan studenten. Het gebruik hiervan komt de helderheid ten aanzien van de beoordeling ten goede. Bij het globale beoordelingsschema is tevens een richtlijn voor het vaststellen van het eindcijfer opgenomen. Ten aanzien hiervan wordt geadviseerd om met hele punten te werken. Dit creëert een zo open mogelijke manier van beoordelen. Verder invulling geschiedt dan door de docent. 1 Uit: H. Oost, Een onderzoek begeleiden, HBuitgevers Baarn

4 Analytisch beoordelingsschema I Beoordeling inhoud 1. De probleemstelling Er zijn enkele uitzonderingen -opvallend genoeg met name in het Nederlandse taalgebied (zoals Verschuren(1986) en Geurts(1999))- maar in de internationale literatuur wordt de probleemstelling vrijwel zonder uitzondering geïdentificeerd met de belangrijkste vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven (Oost, 1999). 2 Aan een goede probleemstelling worden de volgende eisen gesteld: Expliciet Hierbij gaat het om de voorwaarde die beoordeling van de kwaliteit van de probleemstelling mogelijk maakt. o De probleemstelling is geformuleerd als de belangrijkste vraag waarop het onderzoek antwoord moet geven. Een stelling of hypothese kan de rol van de probleemstelling overnemen. Precies Hierbij gaat het om de relatie tussen de probleemstelling en het gezochte antwoord. De probleemstelling omschrijft nauwkeurig en duidelijk op welke vraag een antwoord wordt gezocht. o De formulering van de probleemstelling is in overeenstemming met het exploratieve (open vraag) of toetsende (hypothese) karakter van het onderzoek. o Gedefinieerd is wat de eenheid (of de eenheden zijn) waarop de probleemstelling betrekking heeft (i.c. het bedoelde en bereikte domein). o Duidelijk is welke specifieke informatie nodig is om het gezochte antwoord te kunnen geven (i.c. variabele en relaties tussen variabelen). Verankerd Hierbij gaat het om de relatie tussen de probleemstelling en het theoretisch kader. o Aangegeven wordt op welk rechtsgebied de vraagstelling betrekking heeft en met welke deelgebieden, thema s, leerstukken, rechtsvragen, theorieën, modellen, procedures en feiten de probleemstelling te maken heeft. o Inhoudelijk keuzes en vooronderstelling zijn expliciet gemaakt en zonodig verantwoord. Relevant Hierbij gaat het om de verantwoording van de probleemstelling en het onderzoek. 2 Geurts, P.A.T.M. (1999). Van probleem naar onderzoek. Een praktische handleiding met COO-cursus. Bussum: Coutinho. Oost, H. (1999). De kwaliteit van probleemstellingen in dissertaties. Een evaluatie van de wijze waarop vormtechnische aspecten van probleemstellingen worden uitgewerkt. Dissertatie. Utrecht:W.C.C. Verschuren, P.J.M.(1986). De probleemstelling voor een onderzoek. Utrecht: Spectrum Aula. 4

5 Op basis van relevante literatuur en bestaand onderzoek wordt: o aannemelijk gemaakt dat de vraagstelling (nog) niet bevredigend is beantwoord; o uitgelegd dat het de moeite waard is om deze vraag te onderzoeken. (i.c. wetenschappelijk belang en/of een maatschappelijk of sociaal belang); o besproken wordt dat de vraagstelling gegeven de randvoorwaarden een optimaal bereik heeft. Functioneel Hierbij gaat het om de relatie met de (globale) onderzoeksstrategie (i.c. het design). o De vraag is zodanig geformuleerd dat duidelijk is welke onderzoeksfunctie in het geding is (beschrijven,vergelijken, definiëren, evalueren, verklaren of ontwerpen). Het soort antwoord dat gewenst wordt, is beslissend voor de formulering van de centrale vraag (wordt het antwoord een uitspraak over de kenmerken van iets of over de oorzaken of over de waarde?). o De deelvragen schetsen een passende strategie aan de hand waarvan de vraagstelling beantwoord zal worden. 2. Argumentatie Argumentatie en bewijsvoering zijn in overeenstemming met de regels van de logica, de regels van de methodologie en de beroepscode. Dat maakt de beantwoording van de probleemstelling: Logisch De redeneringen zijn vrij van: o inhoudelijke redeneerfouten; o onzakelijke argumenten; o gegoochel met betekenissen. Controleerbaar De rapportage van de resultaten is: o compleet; o gedetailleerd; o kan in alle openheid naar voren worden gebracht. Vakkundig Aannemelijk wordt gemaakt dat het gekozen design: o effectief is; o efficiënt is; o toelaatbaar is. Valide Het gevonden antwoord doet recht aan: o gebruikte concepten; o verklaringsregels; o generaliseringsregels. Betrouwbaar Het gevonden antwoord is niet ongewenst beïnvloed door: o de toevallige voorgeschiedenis of gesteldheid van de onderzoeker; o staat van de onderzoekseenheid, onvolkomenheden in instrument of procedure; 5

6 o situatie waarin (of het toevallige tijdstip waarop) het onderzoek plaatsvond. Adequaat Het onderzoek is zodanig uitgevoerd dat: o het gevonden antwoord ook daadwerkelijk antwoord geeft op de belangrijkste vraag van het onderzoek; o alle voorafgaande deelvragen afdoende en passend beantwoord zijn. 3. Inhoudelijke ordening De categorie inhoudelijke ordening richt zich op de inhoud van de rapportage. De inhoud moet samenhang vertonen, logisch geordend en compleet zijn. De genoemde eisen hebben niet alleen betrekking op de scriptie als geheel, maar gaan over alle niveaus van een rapportage: over de rapportage als geheel, over de hoofdstukken, over de paragrafen, en tot op zekere hoogte ook over alinea s. Een scriptie moet in ieder geval de volgende onderdelen bevatten: Inleiding waarin: o het onderwerp wordt afgebakend; o de belangrijkste vraag van het onderzoek (i.c de probleemstelling) wordt gepresenteerd; o het belang van het onderzoek wordt verantwoord; o de globale onderzoeksopzet wordt aangegeven; o een vooruitblik op de tekstopbouw wordt gegeven. Theoretisch kader waarin: o Relevante theorieën, concepten en begrippen worden behandeld; o Inhoudelijke keuzen en vooronderstellingen worden toegelicht en verantwoord. Uiteenzetting waarin: o in logische volgorde de belangrijkste deelvragen (i.c. subprobleemstellingen) worden beantwoord Hierbij is van belang dat: sprake is van een gemotiveerd betoog; verwezen wordt naar geraadpleegde bronnen; de antwoorden op de deelvragen samen het antwoord vormen op de probleemstelling; de tekst compleet is zonder nodeloze herhalingen of uitweidingen; de typografische ondersteuning functioneel is. Afsluiting waarin: o conclusies worden getrokken, al dan niet voorafgegaan door een samenvatting waarin de belangrijkste resultaten van het onderzoek (nogmaals) worden weergegeven; o de conclusie en/of samenvatting een antwoord geeft op de probleemstelling; o de waarde van de bereikte resultaten en het gevonden antwoord wordt besproken. o de conclusie geen nieuwe informatie of argumenten bevat. 6

7 4. Vakinhoud Hierbij gaat het om de inhoudelijke kwaliteit van de informatie die tijdens het onderzoek gebruikt is om een antwoord te zoeken en te vinden op de probleemstelling. In het onderzoek wordt gebruik gemaakt van inhoudelijke en methodologische vakkennis. De juridische inhoudelijke vakkennis is: o Relevant; o juist gebruikt. De juridische methodologische vakkennis is: o relevant; o juist gebruikt. De juistheid en functionaliteit van het gebruik van vakkennis komt tot uiting in de wijze waarop gerapporteerd wordt over: - regelgeving, literatuur en jurisprudentie; - theorieën, modellen, typologieën; - concepten, definities; - indien van toepassing: data, instrumenten, schalen, testen, vragenlijsten. 7

8 II Beoordeling vorm 5. Stijl Hierbij gaat het om de schrijfstijl van de scriptie. De algemene eisen voor een onderzoeksrapportage zijn objectiviteit, precisie, logica, zorgvuldigheid en helderheid. Objectief Dit kan bereikt worden door een tekst onpersoonlijker/afstandelijker te maken. Bijvoorbeeld doordat: o de eerste persoon wordt vermeden, de lezer direct wordt aangesproken; o de lijdende vorm wordt gebruikt; o de schrijver onthoudt zich van subjectieve oordelen. Precies Dit kenmerk heeft te maken met de exactheid van de tekst. Voorbeelden zijn: o termen, juridische vaktaal worden juist gebruikt; o er wordt op een juiste manier verwezen naar zaken; o zaken worden op een juiste manier met elkaar in verband gebracht. Logisch De logica heeft in eerste instantie betrekking op de inhoud. Stijl speelt wel een rol als de argumentatie deugt, maar de lezer de redenering niet kan volgen. Van belang is dan ook dat de tekst: o niet te beknopt is, er moet voldoende zijn uitgelegd; o niet te vaag is, de schrijver moet precies formuleren; o niet te moeilijk is. Zorgvuldig Dit aspect richt zich op de exactheid en informatiedichtheid van de tekst maar ook op recht doen aan geraadpleegde bronnen. Voorbeelden zijn: o woorden zijn met aandacht gekozen, de kans dat zinnen fout worden geïnterpreteerd is klein; o bibliografische bronnen worden juist geciteerd, geparafraseerd en gebruikt. Helder Dit betreft de wijze waarop er aangesloten wordt op de kennis van de lezer. Denk aan aspecten als: o dingen worden niet ingewikkelder gezegd dan nodig, belangrijk hierbij zijn woordkeus en zinsbouw; o er is voldoende verband tussen zinnen; o het betoog bevat geen onnodige uitweidingen. 8

9 6. Vormgeving Hierbij gaat het om de uiterlijke verzorging van de rapportage. Er moet voldaan zijn aan de regels die gelden voor: - spelling en interpunctie; - redactionele vormgeving; - gebruik van de bronnen; - vormgeving van specifieke onderdelen (titelpagina, inhoudsopgave, noten, bijlagen, tabellen en grafieken). Verwezen wordt naar de Leidraad voor juridische auteurs van Kluwer. Deze leidraad is te raadplegen op of verkrijgbaar in boekvorm (Leidraad voor juridische auteurs. Voetnoten, bronvermeldingen, literatuurverwijzingen en afkortingen in Nederlandstalige publicaties, Deventer: Kluwer 2001). 9

10 Globaal beoordelingsschema Masterscriptie Criteria Beoordeling begeleider Beoordeling 2 e beoordelaar Toelichting Inhoud zg g rv v o zg g rv v o Probleemstelling Argumentatie Inhoudelijke ordening Vakinhoud Vorm Stijl Vormgeving Inzet / zelfstandigheid (in te vullen door begeleider) zg = zeer goed g = goed rv = ruim voldoende v = voldoende o = onvoldoende Richtlijn 5 of lager, indien één of meer aspecten o is/zijn; 6 indien alle aspecten v zijn; 7 indien alle aspecten rv zijn of minimaal de helft van de aspecten g en de overige aspecten v zijn; 8 indien alle aspecten g zijn of tegenover elke v een zg staat; 9 indien minimaal vier aspecten zg zijn en de overige g zijn; 10 indien alle aspecten zg zijn. 10

11 Globaal beoordelingsschema bachelor afstudeerwerk Criteria Beoordeling begeleider Toelichting Inhoud zg g rv v o Probleemstelling Argumentatie Inhoudelijke ordening Vakinhoud Vorm Stijl Vormgeving Inzet / zelfstandigheid zg = zeer goed g = goed rv = ruim voldoende v = voldoende o = onvoldoende Richtlijn 5 of lager, indien één of meer aspecten o is/zijn; 6 indien alle aspecten v zijn; 7 indien alle aspecten rv zijn of minimaal de helft van de aspecten g en de overige aspecten v zijn; 8 indien alle aspecten g zijn of tegenover elke v een zg staat; 9 indien minimaal vier aspecten zg zijn en de overige g zijn; 10 indien alle aspecten zg zijn. 11

12 Eindbeoordeling Masterscriptie Datum: Naam student: Titel masterscriptie: Criteria Beoordeling Inhoud zg g rv v o Probleemstelling Argumentatie Inhoudelijke ordening Vakinhoud Vorm Stijl Vormgeving Inzet / zelfstandigheid Richtlijn Eindcijfer 5 of lager, indien één of meer aspecten o is/zijn; 6 indien alle aspecten v zijn; 7 indien alle aspecten rv zijn of minimaal de helft van de aspecten g en de overige aspecten v zijn; 8 indien alle aspecten g zijn (of tegenover elke v een zg staat);.. Handtekening begeleider 9 indien minimaal vier aspecten zg zijn en de overige g zijn; 10 indien alle aspecten zg zijn. Handtekening 2 e beoordelaar 12

13 Eindbeoordeling bachelor afstudeerwerk Datum: Naam student: Titel bachelor afstudeerwerk: Criteria Beoordeling Inhoud zg g rv v o Probleemstelling Argumentatie Inhoudelijke ordening Vakinhoud Vorm Stijl Vormgeving Richtlijn Eindcijfer 5 of lager, indien één of meer aspecten o is/zijn; 6 indien alle aspecten v zijn; 7 indien alle aspecten rv zijn of minimaal de helft van de aspecten g en de overige aspecten v zijn; 8 indien alle aspecten g zijn of tegenover elke v een zg staat;.. Handtekening begeleider 9 indien minimaal vier aspecten zg zijn en de overige g zijn; 10 indien alle aspecten zg zijn. 13

14 Verschillen bachelor afstudeerwerk masterscriptie Vooraf Een student in de master onderzoekt complexere vragen, bestudeert moeilijker literatuur, hanteert vakkennis diepgaander, genuanceerder en reflectiever. Er wordt geen verschil geformuleerd als het gaat om vormvereisten van de scriptie. De verschillen richten zich op het niveau van de inhoud van het onderzoek en op de wijze van uitvoeren van het onderzoek. Ook op het gebied van zelfstandigheid wordt een onderscheid gemaakt tussen de bachelor en de master. Daarnaast gelden voor de bachelor en de master verschillende facultair vastgestelde randvoorwaarden. De geformuleerde beoordelingscriteria zijn voor beide rapportages bruikbaar. De specifieke punten waarop een verschil wordt gemaakt, worden hierna beschreven. Randvoorwaarden Bachelor o Beschikbare tijd: 7,5 ects (ca.210 uur). o Vereiste lengte tekst: minimaal 15, verwacht gemiddelde ca. 20 pagina s, uitgaande van 500 woorden per pagina. o Begeleiding: gedeeltelijk groepsgewijs, twee individuele gesprekken (bespreking concept en afsluitend gesprek). Master o Beschikbare tijd: 15 ects (ca.420 uur). o Vereiste lengte tekst: minimaal 25, verwacht gemiddelde ca. 35 pagina s, uitgaande van 500 woorden per pagina. o Begeleiding: individueel op afspraak. Inhoudelijke eisen Probleemstelling Master o o De student moet een probleemstelling onderzoeken die (net) nog niet bevredigend beantwoord is, het onderzoek moet enige toegevoegde waarde hebben. Aan de eis van relevantie moet zijn voldaan. Alle typen vragen (beschrijven, evalueren, definiëren enz.) zijn geschikt voor een masteronderzoek, ook beschrijvend onderzoek. Want voor elk onderzoek geldt dat de uitwerking van de probleemstelling in deelvragen duidelijk moet maken dat het onderzoek meer zal zijn dan een inventarisatie van bestaande literatuur. Bachelor o De eisen aan de relevantie van de probleemstelling zijn minder zwaar. De bachelorstudent mag een vraag onderzoeken die al wel beantwoord is, het onderzoek mag een persoonlijk leerdoel dienen. o Ook de bachelorstudent kan allerlei typen vragen onderzoeken. Een bacheloronderzoek mag wel een inventarisatie van bestaande literatuur zijn. 14

15 Vakinhoudelijke kennis Master o Bij het onderzoek moet zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van alle relevante literatuur. Niet alleen handboeken maar bijvoorbeeld ook vaktijdschriften en dissertaties worden geraadpleegd. Bachelor o Studenten kunnen in het algemeen volstaan met handboeken aangevuld met een enkel artikel uit vaktijdschriften. Onderzoeksuitvoering, vakmethodologische kennis Master o De masterscriptie moet getuigen van een genuanceerde en diepgaande bespreking van resultaten. Men beperkt zich niet tot hoofdstandpunten maar overweegt ook afwijkende meningen en minderheidsstandpunten. Tijdens het onderzoek wordt niet alleen de benodigde kennis verzameld en samenvattend weergegeven, maar juist ook kritisch besproken en er wordt een eigen visie gegeven. Bachelor o Voor een bachelor afstudeerwerk is het voldoende om de benodigde kennis te verzamelen en deze samenvattend weer te geven. Het bespreken van hoofdstandpunten is voldoende. Zelfstandigheid Master o Omdat een student binnen de master al onderzoekservaring heeft, wordt zelfstandigheid bij het formuleren van de probleemstelling en het uitvoeren van en rapporteren over het onderzoek verwacht. De student krijgt geen begeleiding bij basale aspecten van onderzoek doen en rapporteren. Bachelor o De onderzoekservaring van de bachelorstudent is beperkt en daardoor wordt minder zelfstandigheid verwacht bij het formuleren van de probleemstelling en het uitvoeren van het onderzoek. De randvoorwaarden waarbinnen het onderzoek gedaan wordt, maakt dat er minder ruimte is voor eigen inbreng. Daarentegen wordt ook van de bachelorstudent verwacht dat hij de basale aspecten van onderzoek doen en rapporteren beheerst en zelfstandig uitvoert. 15

16 Beoordeling van inzet / zelfstandigheid Vooraf Om te bepalen in hoeverre inzet / zelfstandigheid meeweegt in de beoordeling, zijn er verschillende docenten van de faculteit geïnterviewd. Zij waren unaniem van oordeel dat het eindcijfer hiermee 0,5 tot 1,0 punt kan worden verhoogd. Inzet / zelfstandigheid beoordelen veronderstelt dat u, als begeleider, gedurende het begeleidingsproces systematisch informatie verzamelt en administreert (bijvoorbeeld na elk gesprek) over de inzet van de student-onderzoeker. In het onderstaande formulier kunt u die inzet bepalen aan de hand van zes meetpunten, waarvan de laatste (houding en motivatie) een overall oordeel inhoudt. Student toont voldoende inzet op de volgende taakaspecten: voorbereiding en administratie van gesprekken Student: O Levert werk op tijd in; O Bereidt gesprekken goed voor (heeft eigen agenda/punten); O Legt feedback en afspraken helder en overzichtelijk vast. Opmerkingen: bestede tijd Student: O Weet hoeveel tijd hij geacht wordt te besteden aan de taak; O Gaat uit van een planning gebaseerd op de vereiste tijdbesteding; O Besteedt ook daadwerkelijk voldoende tijd aan het werk/onderzoek. Opmerkingen: werkwijze Student: O Kent de richtlijnen, eisen en randvoorwaarden; O Doet zijn best om doelgericht en planmatig te werken; O Organiseert feedback (ook van anderen dan de begeleider) op eigen producten en functioneren. Opmerkingen: kwaliteit van het (in)geleverde werk Student: O Levert werk in waaraan zorg besteed is en dat (zoveel mogelijk) voldoet aan de gestelde eisen; O Verwerkt feedback van de begeleider naar beste vermogen. Opmerkingen: Voortgang Student: O Probeert zich een realistisch beeld te vormen van de wijze waarop het eigen onderzoeksproces zich ontwikkelt; O Bewaakt gestelde doelen en gemaakte planning en stelt deze zonodig bij; O Informeert de begeleider tijdig over problemen die tot oponthoud (kunnen) leiden. Opmerkingen: houding en motivatie Student: O Werkt hard; O Werkt met plezier; O Is zorgvuldig en verantwoordelijk; O Is inhoudelijk geïnteresseerd; O Is actief tijdens het gesprek; O Is leergierig; O Houdt zich aan afspraken. Opmerkingen: 16

17 De tweede beoordelaar Bij de beoordeling van de masterscriptie wordt een tweede beoordelaar ingezet. Het doel van een tweede beoordelaar bij masterscriptie is tweeledig: waarborg voor de student en kwaliteitszorg bij docenten onderling. De tweede beoordelaar beoordeelt de scriptie marginaal. Zodra de begeleider van mening is dat een scriptie als eindversie beoordeeld kan worden, wordt deze versie voorgelegd aan een tweede beoordelaar. De begeleider geeft daarbij aan of en zo ja in hoeverre rekening is gehouden met de inzet en/of zelfstandigheid van de student. De eindscriptie wordt met cijfer voorgelegd aan de tweede beoordelaar. Waarna bekeken wordt of hij/zij zich kan vinden in de beoordeling van de begeleider. Alvorens het eindcijfer wordt medegedeeld aan de student vindt er kort overleg plaats tussen de begeleider en de tweede beoordelaar. Zowel de begeleider als de tweede beoordelaar tekenen het tentamenbriefje. 17

18 Voorwaarden voor initiatiefrijk gedrag Gebrek aan initiatief wordt meestal verbonden met een onzelfstandige, afwachtende houding die zich uit in passiviteit. Voordat u zoiets in een begeleidingsgesprek aan de orde stelt, zou u moeten nagaan of er aan de volgende drie voorwaarden is voldaan. I De eerste voorwaarde is, dat de student niet alleen weet dát er initiatief van hem wordt verwacht, maar ook wát u ermee bedoelt. Initiatief is, zoals zoveel onderwijstermen, een diffuus begrip. U verwacht het, maar kunt u ook uitleggen wat u ermee bedoelt? II De tweede voorwaarde is, dat er heldere afspraken liggen. Spreek af waar en wanneer het initiatief bij de student ligt. En wat het betekent (met name voor de beoordeling) als hij het op die momenten laat afweten. Betrek in de afspraken met uw student ook diens mogelijkheden en behoeften. Het heeft weinig zin om initiatief te verwachten, als u eigenlijk al weet dat deze student, om welke reden dan ook, niet aan uw verwachtingen zal gaan voldoen. III De derde voorwaarde is, dat u de student ruimte biedt voor initiatief. Dat betekent niet dat u nu, in afwachting van wat de student gaat ondernemen, zelf een passieve houding zou moeten aannemen. Begeleiders kunnen een actieve bijdrage leveren aan het initiatief van hun studenten: door initiatiefrijk gedrag uit te lokken, te ondersteunen, te versterken en succesvol helpen te maken. Dit vraagt een activerende didactiek, die de schrale didactiek van de meester vertelt vervangt door een didactiek waarin de activiteiten en ervaringen van de student-onderzoeker centraal worden gesteld. ruimte afspraken verwachtingen Is nog niet aan de genoemde voorwaarden voldaan, gebruik dan het ongewenste gedrag van uw student als aanleiding om uw verwachtingen te expliciteren en daarover nadere afspraken te maken. Is al wel aan de voorwaarden voldaan, stel dan het gebrek aan initiatief meteen zodra u dat signaleert aan de orde. Uit: Oost, H. (2004). Een onderzoek begeleiden. Baarn: HBuitgevers. 18

19 Aanbevolen literatuur bij het schrijven van een scriptie Het ontwerpen en schrijven van jurdische teksten Onderwijswinkel, Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Utrecht Umberto Eco Hoe schrijf ik een scriptie? ISBN Heinze Oost, Angela Markenhof Een onderzoek voorbereiden. ISBN Heinze Oost Een onderzoek uitvoeren. ISBN Heinze Oost Een onderzoek rapporteren. ISBN Warna Oosterbaan Het schrijven van een leesbare scriptie. ISBN X 19