Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar WAO-stelsel Nr Samenstelling: Leden:Noorman-den Uyl (PvdA), Bakker (D66), Bibi de Vries (VVD), De Wit (SP), Van Gent (GroenLinks), Verburg (CDA), Hamer (PvdA), voorzitter, Bussemaker (PvdA), Vendrik (GroenLinks), Mosterd (CDA), Smits (PvdA), Örgü (VVD), Weekers (VVD), Rambocus (CDA), De Ruiter (SP), Ferrier (CDA), ondervoorzitter, Huizinga-Heringa (ChristenUnie), Bruls (CDA), Varela (LPF), Eski (CDA), Koomen (CDA), Aptroot (VVD), Smeets (PvdA), Douma (PvdA), Stuurman (PvdA), Kraneveldt (LPF) en Hirsi Ali (VVD). Plv. leden:depla (PvdA), Dittrich (D66), Blok (VVD), Kant (SP), Halsema (GroenLinks), Smilde (CDA), Verbeet (PvdA), Timmer (PvdA), Tonkens (GroenLinks), Omtzigt (CDA), Adelmund (PvdA), Van Miltenburg (VVD), Visser (VVD), Algra (CDA), Lazrak (Groep Lazrak), Vietsch (CDA), Van der Vlies (SGP), Hessels (CDA), Hermans (LPF), Van Oerle-van der Horst (CDA), Van Dijk (CDA), Van Egerschot (VVD), Van Dijken (PvdA), Blom (PvdA), Kalsbeek (PvdA), Van As (LPF) en Schippers (VVD). VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 17 mei 2004 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1 heeft op 29 april 2004 overleg gevoerd met minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over: voorlopig kader van de regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsongeschikten (WGA) (SZW ); WAO-instroom (28 333, nr. 18); kabinetsstandpunt SER-advies arbeidsongeschiktheidsregelingen (28 333, nr. 19); advies van de Stichting van de Arbeid inzake CAO-instrument bij tegengaan ziekteverzuim en WAO alsmede vrouwen in de WAO (28 333, nr. 20); IWI-onderzoek «Herbeoordeeld?» (26 448, nr. 123); de brief van de minister d.d. 30 maart 2004 inzake het duurzaamheidscriterium in het nieuwe arbeidsongeschiktheidstelsel (28 333, nr. 21); de brief van de minister d.d. 30 maart 2004 over Overleg met de Stichting van de Arbeid inzake kabinetsstandpunt over het SER-advies (bijlage bij , nr. 21); de brief van de minister d.d. 13 april 2004 over Toezeggingen AO 1 april jongstleden over de WAO (28 333, nr. 22); de brief van de minister d.d. 21 april 2004 over de reïntegratie van gedeeltelijk arbeidsongeschikten (29 461, nr. 4). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie Mevrouw Verburg (CDA) geeft aan dat in het algemeen overleg van 1 april verschillende punten door tijdsgebrek onvoldoende aan de orde zijn geweest. De SER heeft zich bijvoorbeeld uitgesproken over de kwalificaties «volledig duurzaam» en «geringe kans op herstel» met betrekking tot arbeidsongeschiktheid. Mensen die duurzaam arbeidsongeschikt zijn, vallen onder de IVA (inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten); op termijn doet zich in die regeling de mogelijkheid van een hogere uitkering voor, hetgeen positief is. Het is evenwel onzeker wat gebeurt met de groep arbeidsongeschikten die een geringe kans op herstel heeft. De minister wil deze groep, die al dan niet op enig moment weer arbeids- KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2004 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 1

2 geschikt wordt, een goed perspectief bieden. Kan hij bevestigen dat deze groep in de WGA (regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsongeschikten) een uitkering krijgt van 70% van het laatstverdiende loon, met inachtneming van de flexibele keuring? In dezen is de termijn van vijf jaar van belang. Als in die tijd geen verandering optreedt in het perspectief van de arbeidsongeschikte, dan mag ervan uit worden gegaan dat iemand duurzaam arbeidsongeschikt is. De betrokkene wordt in dat geval toegelaten tot de IVA. Voor het slagen van de voorstellen van de minister is het van belang dat UWV en private verzekeraars werken op een level playing field. De CDA-fractie is voorstander van private uitvoering omdat private verzekeraars naar verwachting actiever optreden ten aanzien van preventie en verzuim. Gelet op de berekeningen van het CPB is het evenwel voorstelbaar dat het kabinet vooralsnog van een hybride, publiekprivaat stelsel uitgaat. Om private verzekeraars de mogelijkheid te geven om zich ten volle te ontplooien, is het realiseren van een level playing field noodzakelijk. Is de minister bereid om daarop in te zetten? Desgevraagd geeft mevrouw Verburg aan dat de brief van het Verbond van verzekeraars, waarin de voornemens van de minister sterk worden ontraden, vooral gezien moet worden in het licht van het overleg tussen Kamer en minister. Zij roept de minister en het verbond op, zich maximaal in te spannen om een oplossing te vinden. De FNV heeft zich verontrust uitgelaten over de reïntegratie, in het bijzonder over het convenant voor WAO ers die na de herbeoordeling van 1 juli 2004 gedeeltelijk arbeidsgeschikt worden bevonden. Wat is de mening van de minister over de reactie van het MKB dat het sluiten van een convenant onwaarschijnlijk is? Mevrouw Bussemaker (PvdA) vermoedt dat de onduidelijkheid van de uitspraken van de minister in de Kamer over het WAO-stelsel een rol heeft gespeeld in het overleg dat hij gevoerd heeft met de sociale partners. Hij komt gedane beloften niet na, bijvoorbeeld door op cruciale punten af te wijken van het SER-advies. Op die manier zijn er meningsverschillen ontstaan met de SER, de Stichting van de Arbeid, het Verbond van verzekeraars en het MKB. Zolang er geen duidelijkheid en overeenstemming is over de hoofdlijnen van de WAO-herziening kan de minister zijn voorstellen niet doorzetten. Het MKB heeft zich bij brief uitgesproken tegen een convenant. Het al dan niet heropenen van het overleg met het MKB is momenteel niet van belang omdat op korte termijn besluiten moeten worden genomen over het schattingsbesluit. Kan de minister in dit verband aangeven waar het bedrag van 100 mln euro, dat opeens beschikbaar is voor reïntegratie, vandaan komt? Door dat bedrag kan gemiddeld 4000 euro per persoon besteed worden aan reïntegratie; dat is onvoldoende om iemand die lange tijd in de WAO zit aan het werk te helpen. Volgens de minister kunnen arbeidsongeschikten op eigen kracht de arbeidsmarkt op; hebben daarbij steun nodig. Hoe wordt dit onderscheid gemaakt? Hoe groot is de kans dat die daadwerkelijk aan de slag kunnen in de huidige conjunctuur, zonder uitzicht op een convenant? De sociale partners, het CPB en het UWV menen dat een aantal van instromers geloofwaardig is. De minister is een andere opvatting toegedaan maar is zijn belofte om deze toe te lichten niet nagekomen. Waarom kunnen gegevens van het CPB, de UWV en de SER wel en die van het kabinet niet getoetst worden? Is de minister bereid, het Najaarsakkoord op het spel te zetten met zijn weigering om het gemotiveerde en beredeneerde cijfer van over te nemen? Is hij voornemens om regelgeving te ontwerpen als de vakbeweging in reactie hierop het tweede ziektejaar ter discussie stelt? Mensen die niet duurzaam maar op een bepaald moment wel volledig arbeidsongeschikt zijn, moeten zo lang die periode duurt 70% van het Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 2

3 laatstverdiende loon krijgen, niet-gerelateerd aan de WW-uitkering. Ook op dit punt heeft de minister zich niet eenduidig uitgesproken. Is hij bereid om dit uitgangspunt schriftelijk te bevestigen? Wat is de reactie van de minister op de weigering van het Verbond van verzekeraars om mee te werken aan de plannen voor het hybride stelsel? Hoe ziet de minister de WAO in de toekomst:als een verzekering of als een voorziening? Ziet hij voor de toekomst nog een relatie tussen premie en prestatie of staat hem een minimumniveau voor met name gedeeltelijk arbeidsgeschikten voor ogen? Mevrouw Bibi de Vries (VVD) spreekt zich uit voor de ontwikkeling van een hybride stelsel omdat het goed is dat werkgevers een eigen verzekeraar kunnen kiezen. Aangezien de ontwikkelingen in elk geval positief zijn voor de verzekeraars, is het vreemd dat het Verbond van verzekeraars een ultimatum heeft gesteld. Verwacht de minister op een zeker moment een keuze te moeten maken tussen een volledig privaat of een volledig publiek stelsel? Wat is de visie van de minister op het realiseren van een level playing field? Dient daarvoor het UWV te worden opgesplitst in een verzekeringsmaatschappij en een uitvoeringsinstantie? Het is belangrijk om in dezen duidelijkheid te verschaffen. In het kader van het schattingsbesluit is het van belang om de visie van de minister te vernemen op het aantal banen per passende functie. In de brief van 16 september 2003 sprak hij van één baan per passende functie, maar na het Najaarsakkoord sprak hij van drie en daarna zelfs van tien banen per passende functie. Is de minister bereid om terug te keren naar de één op één-variant en het geld dat daarmee vrijkomt, een bedrag van 80 mln euro, aan te wenden voor reïntegratie? Mevrouw Van Gent (GroenLinks) acht de conflicten met de verschillende partijen die bij het proces van de WAO-voorstellen betrokken zijn, opvallend. Hoewel de minister zijn wil lijkt op te leggen aan de partijen, is niet alle hoop op een sociale en goede WAO verloren. De kracht van de verzorgingsstaat is dat mensen die tijdelijk of duurzaam arbeidsongeschikt zijn een fatsoenlijk inkomen krijgen en een plek op de arbeidsmarkt kunnen heroveren als zij weer gedeeltelijk arbeidsgeschikt zijn. Het is in dit verband positief dat de minister in het vorige algemeen overleg aangaf dat volledig arbeidsongeschikte werknemers, die niet duurzaam arbeidsongeschikt worden bevonden en dus geen toegang krijgen tot de IVA, volgens de WGA permanent recht krijgen op een uitkering van 70% van het laatstverdiende loon. Kan de minister deze toezegging bevestigen? Waarom is het meningsverschil met de SER over toegang tot de IVA zo hoog opgelopen? Met uitzondering van de mogelijke verhoging van de IVA-uitkering tot 75% in de toekomst, doet zich immers geen verschil in inkomen voor van volledig arbeidsongeschikten in de IVA en volledig arbeidsongeschikten in de WGA. Het is onbegrijpelijk dat het WAO-hiaat wel in de WGA maar niet in de IVA wordt gerepareerd. Kan de minister dit voornemen toelichten? Ondanks toezeggingen heeft de minister nog niet gereageerd op vragen over de zogenaamde «perverse prikkel» die uitgaat van de WGA voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten die werken. Als de verdiencapaciteit niet volledig ten gelde wordt gemaakt, volgt bestraffing aan de hand van een lagere loonsuppletie. Is de minister bereid om deze oneerlijke maatregel in te trekken? In de herbeoordelingen mogen de werkgevers niet ontbreken. Er moeten met de werkgevers harde afspraken worden gemaakt over de reïntegratie van arbeidsgeschikten. De minister moet in dezen dezelfde standvastige positie innemen als hij in de richting van arbeidsongeschikten steeds heeft gedaan. Is hij bereid om het instrument van verplichte quota met bestraffing via boetes in te zetten? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 3

4 Wanneer zal het voorstel tot herziening van het schattingsbesluit bij de Kamer worden ingediend? De heer De Wit (SP) meent dat de onzekerheid rond de WAO door het kabinet zelf gecreëerd is. Het voorstel is in de huidige vorm onaanvaardbaar en onnodig. De huidige wetgeving voldoet en de prognoses met betrekking tot de WAO zijn over het algemeen goed. Er is geen noodzaak tot ingrijpen. De keuringsartsen hebben aangegeven, dat de criteria «volledig» en «duurzaam» onbruikbaar zijn waardoor de wet onuitvoerbaar zal zijn. Als de artsen zoals in 1994 gedwongen worden om streng te keuren, zal niemand meer in de WAO terechtkomen. Wat is de reactie van de minister op de kritiek van de keuringsartsen? De term «gedeeltelijk arbeidsongeschikten» wordt opgeheven. De mensen waar deze term op slaat, moeten werk zoeken. De wettelijke bescherming van deze groep duurt echter slechts twee jaar waarna werkgevers ontslag kunnen aanvragen. Het is dan ook noodzakelijk dat de ontslagbescherming wordt uitgebreid met een jaar. Hoe moet overigens de regeling rond loonsuppletie worden gezien in het licht van de stellingname van MKB-Nederland? Degenen die momenteel van een WAO-uitkering afhankelijk zijn, moeten naar de mening van de SP-fractie buiten de werking van de plannen van het kabinet worden gehouden. Kan de minister aangeven op welke manier het aantal van uitkeringsgerechtigden die met de plannen te maken krijgt, is berekend? Hoe is tot de onderverdeling van die steun nodig hebben en die op eigen kracht kunnen reïntegreren in de arbeidsmarkt gekomen? Wat zijn de plannen van de minister als de verhouding tussen deze aantallen negatiever blijkt te zijn? Is het niet beter om het beschikbare bedrag van 288 mln euro te besteden aan mensen die meer kans maken om terug te keren naar de arbeidsmarkt? Een stelsel waarin louter de private verzekeraars een rol spelen, brengt hoge kosten met zich en is daarom niet aan te bevelen. Een hybride stelsel brengt nadelen mee voor private verzekeraars omdat er geen sprake is van een level playing field. De vraag is dan ook waarom niet gekozen wordt voor het handhaven van de publieke uitvoering van de WGA door het UWV. De heer Dittrich (D66) merkt op dat de partijen waar de minister mee te maken heeft bij de omvorming van de WAO, zoals MKB Nederland en het Verbond van verzekeraars, van zich laten horen zodra de minister overlegt met de Kamer. Fracties zijn vervolgens geneigd om op incidentele brieven te reageren in plaats van over de grote lijnen te debatteren. De conclusie dat er sprake is van een puinhoop is in elk geval niet gerechtvaardigd; de minister bevindt zich slechts in een onderhandelingsproces met partijen. De Kamer dient zich in dezen terughoudend op te stellen teneinde dat proces niet te verstoren. De fractie van D66 geeft de voorkeur aan een private uitvoering van de WGA. Het realiseren van een hybride stelsel is lastig omdat het UWV een naar binnen gerichte organisatie is die desondanks een voorsprong heeft op private verzekeraars. Kan de minister toelichten wat zijn plannen op dit punt zijn? Kan hij bevestigen dat het realiseren van een level playing field van groot belang is? Desgevraagd geeft de heer Dittrich aan dat opsplitsing van het UWV, hoe lastig ook, in de rede ligt bij de ontwikkeling van een hybride stelsel. Onder meer vanwege de nadelen van opsplitsing van het UWV geeft hij echter de voorkeur aan een volledig private uitvoering van de WGA. De minister behoudt wel de vrijheid om in zijn voorstellen de mogelijkheid van een hybride stelsel uit te werken omdat vertraging van het hervormingsproces zoveel mogelijk voorkomen moet worden. De brief van MKB-Nederland, een belangrijke speler in het reïntegratieproces, is teleurstellend. Kan de minister zijn reactie geven op deze brief Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 4

5 en de Kamer op de hoogte houden, zonodig in het Meireces, van de ontwikkelingen? Antwoord van de minister De minister schetst een algemeen beeld van zijn voornemens ten aanzien van de WAO aan de hand van het begrip «sociaal». Ten eerste worden arbeidsongeschikten voor wie het voor een deel mogelijk is om deel te nemen aan het arbeidsproces beoordeeld op hun arbeidsgeschiktheid. Voor mensen die gedeeltelijk arbeidsgeschikt zijn of tijdelijk niet kunnen werken, wordt deelname aan het arbeidsproces vooropgesteld. Deelname aan het arbeidsproces draagt immers bij aan de levensvreugde en aan de hoogte van het inkomen. Ten tweede krijgen mensen die niet kunnen deelnemen aan het arbeidsproces, duurzaam of tijdelijk, een uitkering, in sommige gevallen hoger dan op dit moment het geval is. Als kanttekening bij de uitkeringsverhoging naar 75% geldt wel dat de instroom tot moet dalen en de CAO-partijen de aanbevelingen van de Stichting van de Arbeid moeten realiseren zodat in het tweede ziektejaar niet meer dan 70% wordt doorbetaald. Ten derde geldt in het kader van een grondige hervorming van de WAO dat ook voor de mensen die momenteel onder de WAO vallen moet worden nagegaan of zij kunnen terugkeren naar de arbeidsmarkt. Het doorzetten van die hervorming is noodzakelijk omdat de arbeidsmarkt in de komende tien jaar te maken krijgt met een teruglopend aantal arbeidskrachten als gevolg van de vergrijzing. Mensen die tijdelijk volledig arbeidsongeschikt zijn, hebben recht op een loongerelateerde WGA-uitkering. De hoogte daarvan bedraagt 70% van het dagloon en de duur van die uitkering is, afhankelijk van het arbeidsverleden, een half jaar tot vijf jaar. Daarna ontvangt iemand die tijdelijk volledig arbeidsongeschikt is in beginsel een loonaanvulling; de resterende verdiencapaciteit moet in dat geval wel benut worden. Aangezien de resterende verdiencapaciteit voor deze groep mensen nul bedraagt, wordt in de uitkeringsberekening uitgegaan van de fictie dat de verdiencapaciteit benut wordt. De uitkering komt als gevolg van deze constructie uit op 70% van het dagloon. Op een gegeven moment, bijvoorbeeld aan het einde van een loongerelateerde fase, zal de betrokkene worden herbeoordeeld. Als volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid aan de orde is, komt iemand alsnog in aanmerking voor de IVA, de uitkeringsregeling voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. Als iemand gedeeltelijk arbeidsgeschikt blijkt te zijn, krijgt hij twee jaar de tijd om de resterende verdiencapaciteit te benutten. In die periode behoudt de betrokkene aanspraak op de loonaanvulling. Na die periode behoudt de betrokkene aanspraak op de loonaanvulling afhankelijk van het benutten van de resterende verdiencapaciteit. Als dat niet gebeurt, dan is voorzien in de WGA-vervolguitkering. De tijdelijk volledig arbeidsongeschikten zijn wat de uitkeringshoogte betreft dan ook even goed af als de volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. De verhoging naar 75% geldt echter alleen voor iemand die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt is. Het is niet noodzakelijk dat het WAO-hiaat verdwijnt uit de regeling voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten, omdat het in veel gevallen reeds gedicht is door private verzekeringen. Het overhevelen van die verzekeringen naar het publieke domein brengt te veel organisatie en te hoge kosten met zich. Bovendien wordt met een verhoging van 5 procentpunt de uitkeringssituatie van volledig en duurzaam arbeidsongeschikten verbeterd als aan de daarbij genoemde voorwaarden instroomvermindering tot en maximaal 70% doorbetaling in het tweede ziektejaar wordt voldaan. Uit de voorstellen is op te maken dat arbeidsongeschikten met een geringe kans op herstel wel degelijk kunnen rekenen op een goede inkomensdekking. Weliswaar is in dezen afgeweken van het SER-advies, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 5

6 maar de mensen met een geringe kans op herstel, die volgens de Stichting van de arbeid tussen wal en schip vallen, worden in het voorstel onder de groep tijdelijk volledig arbeidsongeschikten geschaard. Voor hen is de verzekering wel degelijk afdoende. Desgevraagd geeft de minister aan dat het de SER niet is gelukt om het criterium «geringe kans op herstel» te operationaliseren; dat criterium is voor een keuringsarts niet werkbaar. Het CPB en het UWV hebben de verschillende modellen geapprecieerd, maar fungeren in dezen als adviseurs. De regering moet een oordeel aan de gegevens verbinden en maakt keuzes. Deze hoeven niet verantwoord te worden aan de adviesorganen. In de WGA wordt uitgegaan van de keuzevrijheid van werkgevers; zij kunnen kiezen tussen deelname aan een publiek bestel, het lopen van een eigen risico of het onderbrengen van het eigen risico bij een verzekeraar. Verzekeraars krijgen in dit model de kans om zich te bewijzen, hetgeen zowel de verzekeraars als het UWV zal dwingen om scherp op te treden op het punt van reïntegratie. Weliswaar boogt het UWV hierbij op ervaring, maar verzekeraars zijn creatiever en naar verwachting bereid om te investeren in allerlei vormen van reïntegratie. Hiermee wordt ook de doelstelling van maatwerk bereikt. In het realiseren van een level playing field is een aantal zaken van belang. Ten eerste gaat het daarbij om de gegevensuitwisseling. De risicodragers, te weten UWV, werkgever of verzekeraar, zullen over bepaalde gegevens in gelijke mate moeten kunnen beschikken. Ten tweede moeten UWV, werkgevers en verzekeraars onder een gelijk toezichtregime vallen. Ten derde speelt in het level playing field de rentehobbel een rol. Dit kapitaaldekkingsvereiste dat de Pensioen- en verzekeringkamer stelt aan verzekeraars geldt niet voor het publieke bestel. Het realiseren van een hybride stelsel is langs deze lijnen goed mogelijk. Zo lang de lijnen van dit stelsel nog niet vastliggen, zullen de bij het proces betrokken partijen trachten om de eigen positie te versterken. De vraag of het UWV verplicht kan worden, te voldoen aan de verplichting van kapitaaldekking moet in dit verband ontkennend beantwoord worden; daarmee zou het stelsel onnodig duur worden. Ook het opknippen van het UWV in een publiek en een privaat deel voegt aan het model niets toe. De organisatie van het UWV moet wel zo scherp worden ingedeeld dat verzekeraars niet in een voordeel of een nadeel komen. In het contact met het Verbond van verzekeraars is geen sprake van een ultimatum. Beide partijen hebben belang bij hervatting van het gesprek, maar als het verbond besluit om dat gesprek te beëindigen, zal verder gesproken worden met individuele verzekeraars. Verzekeringsmaatschappijen zijn zeker geïnteresseerd in de plannen van het kabinet. Desgevraagd geeft de minister aan dat hij gelooft in een hybride, publiekprivaat stelsel. Hoewel het mogelijk is dat niet alle verzekeraars zich op de reïntegratiemarkt begeven, zullen er in elk geval genoeg verzekeraars deelnemen om het stelsel te laten slagen. Ook het UWV heeft vertrouwen in dit traject. Het kabinetsvoorstel aan de Kamer zal langs deze lijn lopen. Bij de inrichting van het UWV zal met name rekening gehouden moeten worden met het gegevensverkeer en het toezicht. De criticasters die zich tegen dit punt uitspreken, zijn met name afkomstig uit partijen die baat hebben bij een volledig privaat stelsel. Verzekeraars geven bijvoorbeeld de voorkeur aan een ver doorgevoerd onderscheid in het UWV. Het kabinet is evenwel niet voornemens om het WGA-onderdeel uit de organisatie van het UWV te halen. Ook het advies om het UWV kapitaalgedekt te laten werken, waarmee het stelsel veel duurder wordt, moet in dat licht worden bezien. Overigens zou daarmee ook de charme van het hybride stelsel worden weggenomen. De partij die bereid is om te investeren, kan immers op termijn betere integratieresultaten beloven en de premie laag houden. De reïntegratie van volledig of gedeeltelijk arbeidsgeschikten is van cruciaal belang en in dat opzicht is de reactie van MKB-Nederland teleur- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 6

7 stellend. MKB is gevraagd om als brughoofd te fungeren in besprekingen met werknemers die kunnen leiden tot een convenant. MKB laat in zijn brief echter weten dat het vanwege de onbekendheid van variabelen zoals werkgelegenheidsontwikkeling en regeringsbeleid onmogelijk is om als organisatie tot een resultaatsafspraak te komen. De minister geeft aan zich door deze houding niet te laten ontmoedigen omdat uit het overleg met de drie koepelorganisaties van werkgevers blijkt dat werkgevers wel degelijk verantwoordelijkheid beginnen te voelen op het gebied van de reïntegratie. Werkgevers zijn evenwel niet altijd op de hoogte van alle voordelen en bevorderende maatregelen. De Kamer zal in elk geval op de hoogte worden gehouden van de uitkomsten van het overleg dat in mei wordt voortgezet. In reactie op interrupties geeft de minister aan dat hij nota neemt van de gedachten in de Kamer over het opleggen van quota en boetes met betrekking tot reïntegratie door werkgevers. Dergelijke standpunten kunnen echter in dit stadium van het overleg frustrerend werken. Van de WAO ers die herbeoordeeld worden, zullen naar verwachting mensen geschikt worden bevonden om al dan niet gedeeltelijk terug te keren naar de arbeidsmarkt. Een aantal daarvan werkt reeds of kan op eigen kracht aan de slag en ongeveer mensen zullen steun nodig hebben. Voor die steun is het bedrag van 100 mln euro beschikbaar gesteld uit de algemene middelen in de begroting van De prognoses zijn voortgekomen uit de ervaringsgegevens en uit de cijfers over de mensen die op eigen kracht reeds aan het werk zijn gegaan. De Kamer zal een schriftelijke toelichting op die prognose ontvangen. Het bedrag van 4000 euro per persoon voor reïntegratie is gelijk aan de gemiddelde kosten die een persoon maakt bij een reïntegratiebedrijf. Voor dat bedrag kan iemand sollicitatietraining, scholing, et cetera ontvangen. Uit de beoordeling van de Raad voor werk en inkomen blijkt dat het overgrote deel van de reïntegratiebedrijven voldoende scoort; enkele bedrijven scoren duidelijk onvoldoende. De beoordelingsgegevens kunnen gelden als een benchmark voor de tevredenheid van klanten. Bovendien stelt de individuele reïntegratieovereenkomst mensen in staat om te ageren tegen een achterblijvend aanbod. De minister benadrukt dat hij in de WAO de verzekeringsgedachte nastreeft, bijvoorbeeld doordat de werkgever de mogelijkheid krijgt om voor zijn risico een eigen verzekeraar te kiezen. In het schattingsbesluit zal vanuit het oogpunt van doelmatigheid de doelstelling van 10 arbeidsplaatsen worden losgelaten. In het kader van de overtuigingskracht van het proces is het wel raadzaam om per functie drie arbeidsplaatsen aan betrokkenen aan te bieden. Het budget van 288 mln euro voor reïntegratie is redelijk en het opnemen van een veel strengere doelstelling om meer geld vrij te maken, lijkt dan ook niet nodig. De discussie hierover is aan de orde in het debat over het schattingsbesluit dat begin mei naar de Kamer wordt gestuurd. De verwijzing naar de harde keuringseisen van 1994 is onterecht omdat toen geen alternatief spoor werd geboden voor de mensen die gedeeltelijk arbeidsgeschikt werden bevonden. Dat spoor is er nu wel en daarom is het verantwoord om streng te keuren op volledig duurzame arbeidsongeschiktheid. Prikkels voor werkgevers en werknemers om de resterende verdiencapaciteit te benutten, zullen in de behandeling van het wetsvoorstel WGA aan de orde komen. De materie is tamelijk technisch. De tekst hieromtrent is in concept gereed maar juridisch nog niet sluitend. Uitgangspunt is dat meer werken te allen tijde voor alle partijen lonend is. Als met de loonaanvulling 70% van het inkomstengat wordt gedicht, is het voor een werknemer altijd lonend om meer te werken. Die prikkel kan ook gelden voor de werkgever; als een werknemer meer werkt, moet hem weliswaar meer loon worden betaald, maar het risico dat de werkgever draagt in de verzekering wordt lager. Ook de verzekeraar moet er belang bij krijgen om werknemers zo veel mogelijk te laten werken. Het is onont- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 7

8 koombaar dat de verzekeraar er een zeker belang bij heeft dat iemand volledig wordt afgekeurd en daarom moet de keuring voor de volledig duurzame arbeidsongeschiktheidsregeling volstrekt onafhankelijk worden uitgevoerd. De voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Hamer De griffier van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Esmeijer Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 34 8