Crea%nq Crea%viteit en open onderzoek in wetenschapsonderwijs in de eerste graad van het secundair onderwijs

Transcriptie

1 Crea%nq Crea%viteit en open onderzoek in wetenschapsonderwijs in de eerste graad van het secundair onderwijs Thomas Remerie Bea Merckx Jan De Lange Kirsten Devlieger

2 Inleiding Basisprincipe Crea;viteit moet bevorderd worden door wetenschapsonderwijs Maar Crea;viteit wordt nog te vaak gelinkt met enkel kunst, technologie, design,... Wetenschappelijke leerinhouden worden vaak voorgesteld als een verzameling van losstaande, gedecontextualiseerde, waardevrije en objec;eve feiten Handboeken bevorderen een gesloten en stapsgewijze aanpak van onderzoek Crea;eve vaardigheden worden in leerplannen i.v.m. wetenschap niet vermeld Leerkrachten hebben dikwijls onvoldoende zelfvertrouwen om crea;viteit te bevorderen in de dagelijkse klasprak;jk. Ze missen daarbij goede voorbeelden

3 Onderzoeksvraag Welke aanpak in het wetenschapsonderwijs bevordert crea;viteit en kri;sche reflec;e bij leerlingen van 12-14jr? Hoe kan de leerkracht een open onderzoeksaanpak die crea;viteit en kri;sche reflec;e s;muleert, bevorderen? Welke ac%viteiten kunnen deel uitmaken van een open onderzoeksaanpak die crea;viteit en kri;sche reflec;e s;muleren?

4 Crea%viteit? Crea&viteit is het vermogen om werk te produceren dat zowel nieuw (d.w.z. origineel, onverwacht) als passend (d.w.z. nu=g en aangepast aan de vooropgestelde taak of het vooropgestelde probleem) is. (Sternberg and Lubart, 1999:3) Crea%eve vaardigheden binnen het wetenschapsonderwijs? Nieuwsgierigheid (vragen stellen) Verbeelding Kri;sch reflecteren (bevragen) Het vinden van innova;eve oplossingen

5

6 Hoe crea%viteit een plaats geven in wetenschapsonderwijs? Vier mogelijkheden Crea;ef les geven Wetenschap en kunst Onderzoekende aanpak Nature of Science

7 Crea%viteit & onderzoekende aanpak

8 Crea%viteit & onderzoekende aanpak

9 Hands on Polydensiteitsfles Vragen Associa;etechnieken: Magazines Vragen onderzoekbaar maken

10 Resultaten Observa%e Crea;eve observa;es Trigger: kaars, levende organismen, Bevindingen Observa;e versus gevolgtrekking/conclusies? Wordt ervaren als vermoeiend en moeilijk Vaak verwaarloosd door leraren Aanpassingen Het beschrijven van elkaar ( techniek) Tekening maken en aanvullen Coöpera;ef werken: studenten gebruiken elkaars waarnemingen als springplank voor nieuwe waarnemingen

11 Resultaten Vragen stellen Vragen stellen Discrepante gebeurtenis als trigger Post- it methode: vragenbom Vanuit een andere invalshoek Classificeren vragen Bevindingen Vragen blijven vaak beperkt tot: 'waarom gebeurt dit?' Dezelfde soort vragen (geen echte out- of- the- box) Geen inspira;e (leerlingen komen vast te ziben) Makkelijker om tot vragen te komen na intensieve observa;es Invloed van voorkennis

12 Resultaten Vragen stellen Aanpassingen Coöpera;ef werken: leerlingen maken gebruik van elkaars vragen als springplank voor nieuwe vragen Associa;eve denktechnieken Convergeren naar kernvragen Blijvend s;muleren om nieuwe/andere vragen te bedenken

13 Resultaten Hypothesen formuleren Hypothesen formuleren Verschillende mogelijke hypotheses bij één onderzoeksvraag (divergeren) Convergeren naar hypothese die testbaar, concreet en niet te algemeen is

14 Resultaten Experimentele setup Het ontwerpen van de experimentele opstelling Bv: opstelling test voor wormen, scheiden van mengsels met verschillende componenten Bevindingen In handboeken vaak gesloten instruc;e (recept) Studenten volgen deze instruc;e gedachteloos zonder kri;sche reflec;e Er moet voldoende ;jd voorzien worden zodat leerlingen voldoende ;jd hebben om mogelijke set- ups te ontwerpen (verplicht plannen van stappen, tekenen,...) Vrijheid in keuze van materialen

15 Algemene bevindingen "Wetenschappelijke triggers" die vragen oproepen (bv. polydensiteitsfles) zijn een geweldig hulpmiddel om een open onderzoek te starten Studenten zijn crea;ef, maar moeten ges;muleerd en uitgedaagd worden Het genereren van ideeën (focus op kwan;teit, out- of- the- box benadering) is belangrijk, maar zinloos als er geen convergerende fase op volgt (focus kiezen)

16 Algemene bevindingen Crea;viteitstechnieken zijn zinvol Leraren gebruiken crea;viteitsoefeningen nog te vaak als een losstaande ac;viteit. Deze ac;viteit wordt niet geïntegreerd in het curriculum Tijdsbeperkingen: leraren hebben het idee: dat ze om crea;viteit moeten toepassen bij alle stappen van open onderzoek dat ze alle stappen van een open onderzoek moeten doorlopen

17 Toekoms%ge ac%es Publica;e van een boek inspira;egids voor leraren Integra;e in het curriculum van de lerarenopleiding

18 Dank u voor uw aandacht! Crea&viteit begint bij het stellen van de vraag en het loslaten van het antwoord (Bert Alkemade) Thomas.remerie@arteveldehs.be Bea.merckx@arteveldehs.be Jan.delange@arteveldehs.be Kirsten.devlieger@arteveldehs.be