Giro d'italia in 2016 in Nijmegen

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Giro d'italia in 2016 in Nijmegen Programma / Programmanummer Citymarketing & Externe betrekkingen / 1013 Portefeuillehouder B. van Hees Samenvatting Op 10 juni 2014 heeft ons college de ambitie uitgesproken om Nijmegen finishlocatie te laten zijn van de eerste etappe van de Giro d'ltalia in Een definitief besluit hierover wordt genomen op basis van een grondige inhoudelijke en financiële verkenning. Met deze brief informeren wij de gemeenteraad over de voortgang. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. EZ20, Virgie Withagen, 9321 Datum ambtelijk voorstel 1 september 2014 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De brief aan de gemeenteraad vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Virgie Withagen Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 9 september 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.2 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Voortgangsbrief Giro d'italia collegevoorstel

2 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 9 september 2014 Ons kenmerk Contactpersoon Virgie Withagen Onderwerp Voortgang Giro d Italia Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, Voor het zomerreces hebben wij de ambitie uitgesproken om Nijmegen finishlocatie te laten zijn van de eerste etappe van de Giro d'ltalia in Voordat wij hierover een definitief besluit konden nemen, diende er een grondige inhoudelijke en financiële verkenning plaats te vinden. Met deze brief informeren wij u over de huidige stand van zaken. Een definitief standpunt hebben wij nog niet genomen. Aanleiding Naar aanleiding van een vraag van Libéma Profcycling BV heeft het College van Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland laten weten geïnteresseerd te zijn in het naar Gelderland halen van de start van de Giro d'ltalia De start wordt naar verwachting in het eerste weekend van mei gehouden en de ronde loopt door tot eind mei. Apeldoorn is de beoogde startlocatie, Nijmegen is de mogelijke finishplaats van de eerste etappe (en mogelijk de start van de tweede etappe). De provincie Gelderland heeft ons in mei 2014 de vraag gesteld, of wij deze ambitie ondersteunen. De Giro d'ltalia De Ronde van Italië is een meerdaagse wielerwedstrijd in en rond Italië. De Ronde van Italië (Giro d Italia) hoort samen met de Ronde van Frankrijk (Tour de France) en Spanje (Vuelta) tot een van de drie grote wielerrondes. Net als de andere twee grote rondes duurt de Ronde van Italië drieëntwintig dagen, die in de meeste gevallen bestaat uit eenentwintig etappes, inclusief een eventuele proloog 1 en twee rustdagen. De laatste etappe van de etappekoers eindigde de laatste jaren meestal in Milaan. De Giro d Italia wordt tegenwoordig na Tour de France als de belangrijkste rittenkoers van de wereld gezien. Er zijn zelfs tijden geweest dat de ronde in populariteit op gelijke voet stond met de Tour de France. De koers wordt elk jaar op de voet gevolgd door tal van radio- en televisiezenders overal ter wereld. Hoewel de route van de Giro d Italia hoofdzakelijk door Italië loopt, worden er regelmatig uitstapjes gemaakt naar de buurlanden. De ronde is een aantal keer 1 Een proloog is een individuele tijdrit aan het begin van een ronde.

3 1 in het buitenland van start gegaan, waaronder ook in Nederland. Zo was eerder Groningen in 2002 de vertrekplaats en startte de Giro d Italia in 2010 in Amsterdam. Economische en promotionele spin off De Giro d Italia behoort tot de grootste en meest aansprekende jaarlijkse wielerevenementen. Nijmegen en de provincie worden nationaal en internationaal op de kaart gezet via televisieuitzendingen, krantenartikelen en andere media-uitingen. Een groot wielerevenement draagt ook bij aan het dynamische en sportieve karakter van Nijmegen en is een stimulans voor de fiets-en wielrensport in Nijmegen en omgeving. De Giro d Italia stelt geen verplichtende eisen ten aanzien van te organiseren side-events. Dit biedt de lokale middenstand vrijheid en mogelijkheden om de uitstraling van de Giro d Italia maximaal te gebruiken, bijvoorbeeld door het organiseren van een Italiaanse week. Om optimaal van de economische en promotionele spin off te kunnen profiteren, is wel een stevige inzet in side-events en hospitality noodzakelijk. Evaluaties voorgaande wielerrondes De Giro d'ltalia in Amsterdam en de Vuelta in Drenthe trokken rond de extra bezoekers, de Tour de France in Rotterdam trok zelfs toeschouwers. De grote wielerrondes hebben dan ook een grote economische spin off in termen van aantal overnachtingen, vervoer, winkelen en horecabestedingen. De bestedingsimpuls bij de Giro d'ltalia in Amsterdam bedroeg 9,5 miljoen, bij de Vuelta in Drenthe 5,3 miljoen en bij de Tour de France in Rotterdam zelfs 20,8 miljoen. Ter vergelijking: de economische spin off van de Vierdaagsefeesten in 2011 was bijna 31 miljoen en van de Vierdaagsemarsen in 2011 bijna 9 miljoen in Nijmegen. Bovengenoemde evaluaties van Drenthe, Rotterdam en Amsterdam zijn niet volledig vergelijkbaar met de Nijmeegse situatie. Zo vond er een ploegenpresentatie en de proloog van de ronde plaats. Dit is een publiekstrekker en wordt vaak aangevuld met een grote tocht voor amateurs. Sommige evaluaties zoomen in op één specifiek aspect (draagvlak van eigen burgers) of het betreft een provinciebrede evaluatie van meerdere koersdagen. Voor alléén een finishstad is geen uitgewerkte kosten-batenanalyse voorhanden. We presenteren aan het einde van deze brief een prognose voor Nijmegen op basis van de huidige, beschikbare informatie. Draagvlak Uit de verschillende effectmetingen van andere wielerrondes blijkt dat de waardering van bezoekers en deelnemers (toertocht) van de evenementen over het algemeen hoog is: die varieert van 7,7 tot 8,0. Bewoners, die naast plezier ook overlast van de evenementen ervaren, waarderen het evenement iets lager, namelijk met een 6,7. Dit geeft aan dat er in het algemeen veel draagvlak en commitment is in Nederland bij publiek voor grote wielerrondes. Binnen het Nijmeegse wielrenrennen is enthousiast gereageerd op een mogelijke komst van de Giro d Italia naar onze stad. Men wil een bijdrage leveren door het inzetten van het eigen netwerk en het verrichten van hand- en spandiensten. Haalbaarheidsonderzoek In opdracht van de provincie heeft de HAN de afgelopen maanden een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Onderzocht zijn onder meer het draagvlak bij de bevolking, de kosten, financieringsmogelijkheden en de verwachte economische impact zijn. Het onderzoek en de uitkomsten hiervan zijn eigendom van de provincie en zijn onder embargo vanwege de onderhandelingspositie van Libéma. De provincie is graag bereid de uitkomsten van het onderzoek in een besloten setting aan uw raad te presenteren. Helder is dat de verwachte economische impact hoger is dan de verwachte projectkosten. De projectkosten zullen voor het

4 2 overgrote deel door de verschillende overheden gedragen moeten worden, de baten komen ten goede aan de horeca en het bedrijfsleven in Gelderland. De verwachte invloed op sportparticipatie is nihil of afwezig. Niet onderzocht In het haalbaarheidsonderzoek is geen rekening gehouden met lange termijn- en verdringingseffecten. De start van Giro d Italia vindt in 2016 in de meivakantie plaats, wanneer de bezettingsgraad van hotels en campings al wat hoger is. Daarnaast is de Giro d Italia mogelijk een concurrent voor andere evenementen in Het jaar 2016 kenmerkt zich in Nijmegen door een veelheid aan evenementen en gebeurtenissen. In Nijmegen staan gepland de honderdste Vierdaagse Wandelmarsen, de realisatie van de Nevengeul en het stadseiland Veur Lent, de realisatie van de Donjon/Bastei en omgeving, zeshonderd jaar Gebroeders Van Limburg en ook de Special Olympics. De planning van de genoemde evenementen door het jaar heen lijkt geen knelpunt om de Giro d Italia naar de stad te halen. Het grote aantal evenementen kan wel voor een zogenaamde waarde-inflatie zorgen en hiermee een remmende werking hebben op de economische en promotionele waarde van de Giro d Italia voor Nijmegen. De economische waarde wordt immers vooral berekend in termen van extra bestedingen. Omgekeerd kan de Giro d Italia dit effect ook hebben op de reeds geplande evenementen. Opgemerkt moet worden dat de Giro d Italia in directe zin niet bijdraagt aan onze profilering als historische en kennisstad. Wel zijn er mogelijkheden denkbaar om de verbinding met onze focus van citymarketing te leggen, bijvoorbeeld met het thema kennis en in het verlengde daarvan kennisinstellingen en kennisbedrijven. s-hertogenbosch geen startlocatie De gemeente s-hertogenbosch heeft een kort onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheid om de start van de Giro d Italia in 2016 daar plaats te laten vinden. Op basis van het door hen gevormde beeld van de feiten, de kosten, de kansen en bedreigingen heeft s-hertogenbosch op 9 juli 2014 besloten de inzet te staken om de Giro d Italia binnen te halen. Deze conclusie is met name getrokken gelet op de hoge kosten en de dekkingsrisico s. Wat zijn de verwachte risico s en kosten? De twee grootste risico s bij een dergelijk groot evenement zijn Veiligheid en mobiliteit: calamiteiten, ongevallen, verkeerschaos. Financiering: kosten en het risico op overschrijding van het budget. Het risico veiligheid en mobiliteit is te beperken, maar vraagt een forse financiële investering door het geschikt maken van het parcours voor renners en toeschouwers, dranghekken, inzet politie, crowd-management en verkeersregelaars. De totale kosten voor een finish en start schatten wij, op basis van een brede financiële verkenning, op 2 miljoen met een marge van 0,5 miljoen. Organisatiekosten: Rechten voor finish 1 e etappe Rechten voor start 2 e etappe Aanpassingen infrastructuur Veiligheid en parcours afzetten

5 3 Side-events en entertainment Communicatie Projectorganisatie Totaal Naast de ruime marge aan de kostenkant is ook de dekkingskant nog ongewis. Over de hoogte van een provinciale en landelijke bijdrage is geen duidelijkheid, waardoor op dit moment geen volledig beeld van de kosten voor de gemeente Nijmegen te maken is. Gezien de hoogte van de kosten is het niet realistisch om aan te nemen dat de gemeente Nijmegen finish-stad van de Giro d Italia kan worden, zonder een aanzienlijke gemeentelijke financiële bijdrage in de organisatiekosten. Uit de huidige begroting van de programma s Citymarketing en externe betrekkingen en Sport is een dergelijke incidentele financiële bijdrage niet mogelijk. Wat zijn de verwachte baten? Een etappe van de Giro d Italia zal naar verwachting toeschouwers trekken. De toeschouwers staan verspreid over het gehele parcours, al zal de finishplaats een relatief groot deel van de toeschouwers trekken. Ter vergelijking; de finish van de Giro d Italia in Middelburg trok in 2010 zo n toeschouwers. De verwachting is dat ruim de helft van de toeschouwers uit Gelderland komt, een klein deel uit het buitenland en de andere bezoekers uit andere delen van Nederland. De bestedingen van eigen inwoners en Gelderlanders zullen het laagste zijn, die van buitenlandse bezoekers het hoogste. Uit ervaringscijfers van eerdere rondes blijkt dat ruim 2 miljoen aan bestedingen in Nijmegen en omgeving een reële inschatting is. Daarnaast zijn aanzienlijke bestedingen te verwachten van de deelnemende ploegen, media en de Giro-organisatie (ruim 0,25 miljoen). Al deze baten slaan niet alleen in Nijmegen neer, het leidt ook tot een hogere bezettingsgraad van restaurants, hotels en campings in de regio. Ondanks de additionele kosten van is het wenselijk om naast de finish ook de start van de volgende etappe te organiseren. Nijmegen kan weliswaar alléén opteren voor finishstad, maar als de start van de volgende etappe 150 kilometer verderop plaats vindt dan zullen de ploegen, media en meereizende supporters niet in onze regio overnachten. De baten zullen dan aanzienlijk lager zijn. Bestuurlijk proces en overleg provincie Op 11 juli 2014 is bij de provincie Gelderland een bestuurlijk overleg geweest over de Giro d Italia. Daarbij waren ook de gemeenten Apeldoorn (proloog), Ede en Arnhem (doorkomststeden) aanwezig. Tijdens dit overleg werd gemeld dat Provinciale Staten de ambitie van Gedeputeerde Staten ondersteunt om het evenement naar Gelderland te halen. Uit nader onderzoek blijkt dat Gedeputeerde Staten, bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2014, voor een viertal onderwerpen (waaronder de Giro d Italia) een totaalbedrag van 8,7 miljoen heeft toegevoegd aan de Meerjarige Investeringsreserve Gelderland (MIG).

6 4 Tijdens het overleg werd door alle aanwezige gemeenten helder gemaakt dat de provinciale ambitie gedeeld wordt, maar werden tevens de financiële beperkingen van de gemeenten geschetst. De provincie Gelderland treft begin september in een ambtelijke werkgroep de noodzakelijke voorbereidingen, waarna op 17 september een volgend bestuurlijk overleg plaatsvindt met de vier betrokken gemeenten. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg