AGENDA Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland

Transcriptie

1 AGENDA Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland Datum: 24 september 2015 Tijd: uur Plaats: Kasteel De Vanenburg (Jan Coelenbier kamer) Vanenburgerallee 13, 3882 RH Putten FORMEEL DEEL 1. Opening en verslag vergadering d.d. 9 juli concept-verslag en samenvatting (eerder toegezonden bij d.d. 10 juli 2015) 2. Ingekomen stukken en mededelingen - lijst - bijlagen: brief Bronckhorst 3. Advies PROOF indeling taken en bestuursmodellen GGD - bestuursvoorstel - bijlagen: advies PROOF 4. Rondvraag en sluiting

2

3 Samenvatting (concept)verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 9 juli 2015 om uur, Locatie: Congrescentrum Fort Bronsbergen, Zutphen Volgende vergadering (extra): september Opening en verslag vergadering d.d. 23 april 2015 Het verslag is ongewijzigd vastgesteld. 2. Ingekomen stukken en mededelingen GGD NOG en GHOR (onderdeel van Veiligheidsregio NOG) werken nauw samen in de voorbereiding en ondersteuning bij ongevallen en rampen. In hun gezamenlijk jaarverslag geven GGD en GHOR weer hoe zij in 2014 hebben samengewerkt. Gemeenschappelijke regelingen zoals de GGD moeten voldoen aan de Wet Markt en Overheid. Op basis van een inventarisatie heeft het Dagelijks Bestuur geconcludeerd dat de GGD voldoet aan deze wet. De portefeuillehouders volksgezondheid zijn uitgenodigd voor een bijeenkomst over veiligheid en publieke gezondheid op 24 september 2015 in Putten. Hieraan hemen ook de burgemeesters deel. De landelijke politie heeft de aanbesteding van de medische arrestantenzorg gestaakt. Voorlopig blijft de GGD deze taak uitvoeren. 3. Jaarstukken en accountantsverslag 2014 Het AB heeft het Jaarverslag en de Jaarrekening 2014 van de GGD vastgesteld. Het resultaat van gaat terug naar de deelnemende gemeenten. De accountant heeft een goedkeurende verklaring afgegeven op getrouwheid en rechtmatigheid. 4. Eerste bestuursrapportage 2015 Het AB heeft kennisgenomen van de Bestuursrapportage januari t/m april De GGD blijft binnen de vastgestelde kaders. 5. Programmabegroting 2015 Het AB heeft de Programmabegroting 2016 vastgesteld. Het AB heeft daarbij kennisgenomen van de zienswijzen van de gemeenten en het commentaar van het Dagelijks Bestuur hierop. 1

4 6. Indexering GGD-begroting Het AB heeft de indexeringssystematiek vastgesteld voor de periode Jaarlijks presenteert het Dagelijks Bestuur in december de Uitgangspuntennota voor de volgende begroting. Daarin doet het Dagelijks Bestuur een voorstel hoe de begroting wordt aangepast aan de loon- en prijsontwikkeling. Het DB geeft ook de ontwikkeling weer van de inkomsten van de gemeenten uit het Gemeentefonds. Zo is tegemoetgekomen aan het verzoek van de Achterhoekse gemeenten om rekening te houden van de ontwikkeling van de gemeentelijke inkomsten. De indexering wordt steeds achteraf aangepast aan de feitelijke kostenontwikkelingen. 7. Juridisch onderzoek: indeling takenpakket GGD en mogelijkheden (sub)regionale sturing Het AB heeft begin 2015 de Bestuursagenda voor de GGD vastgesteld. Belangrijke onderdelen zijn het verkennen van regionale besturingsmodellen en het realiseren van een duidelijker indeling van verplichte/niet-verplichte GGD-taken. Verder voeren de 22 gemeenten een dialoog, onder regie van het DB van de GGD, over de positionering van de (preventieve) jeugdgezondheidszorg. De JGZ voor de 4-18 jarigen zit nu bij de GGD. Apeldoorn wil deze taak voor de eigen gemeente uit de GGD-regeling nemen. PROOF adviseurs heeft een presentatie gehouden in het AB over de indeling van GGD-taken en mogelijke regionale besturingsmodellen. In september en november 2015 bespreekt het AB de uitwerking. Dit omvat ook een wijziging van de Samenwerkingsregeling GGD NOG. 8. Rondvraag en sluiting - U kunt de agenda en stukken voor de vergaderingen van het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland vinden op de website van de GGD: Klik rechtsboven op Voor gemeenten en dan op Direct naar Vergaderingen Algemeen Bestuur. thn/

5 Verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 9 juli 2015 om uur, Locatie: Congrescentrum Fort Bronsbergen, Zutphen Volgende vergadering (extra): september 2015 Aanwezig: leden: H.J. Rijks (Aalten), P. Blokhuis (Apeldoorn), mw. M.H.H. van Haaren (Berkelland), P. Seesing (Bronckhorst), S. W. Krooneman (Elburg), D. van Norel (Epe), G.J. van Noort (Harderwijk), mw. J. Pierikvan der Snel (Heerde), mw. T. van der Linden, (Lochem), mw. I.T.J.M. Wolsing (Montferland), G. van den Berg (Nunspeet), J. Hoenderboom (Oost Gelre), A. Kleijer (Putten, voorzitter), W. Vrijhoef (Voorst), N. Joosten (Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland / plv. C.J. Telder - Doetinchem) namens GGD Noord- en Oost-Gelderland: D.W. ten Brinke (directeur publieke gezondheid / algemeen directeur), A.B. Verweij (controller), T. Nijland (directiesecretaris) toehoorders: mw. M. Gerritsen en mw. M. Scheps (Apeldoorn) Afwezig: J.B. Paauw (Brummen), C.J. Telder (Doetinchem), A.L. Klappe (Ermelo), M. Hospers (Hattem), mw. E.G. Vos-van de Weg (Oldebroek), L.G. Kuster (Oude IJsselstreek), mw. I.G. Saris (Winterswijk), mw. P.C.M. Withagen (Zutphen) A. Schoenmaker (directeur publieke gezondheid / directeur GHOR Veiligheidsregio NOG) Verzendlijst: leden AB, gemeenteraden (via colleges B&W), ambtenaren volksgezondheid, management / beleidsadviseurs GGD 1. Opening en verslag vergadering d.d. 23 april 2015 De heer Kleijer opent de vergadering en stelt vast dat het quorum is bereikt. Hij verwelkomt in het bijzonder mevrouw Van Haaren, die voor het eerst aanwezig is als wethouder volksgezondheid van Berkelland. De heer Kleijer verzoekt de beschikbare tijd vooral te besteden aan agendapunt 7, de presentatie van PROOF adviseurs. De actiepuntenlijst in het verslag wordt doorgenomen en geactualiseerd. Naar aanleiding van het verslag deelt de heer Ten Brinke mee de politie de aanbesteding van de arrestantenzorg heeft 2015 gestaakt in alle regio s. Eerst was de opdracht in Oost-Nederland aan een particuliere partij gegund, daarna aan de GGD en en nu is de aanbesteding gestopt. De politie wijst op nogal formele gebreken in de gegevens die de GGD en hebben aangeleverd. De politie beslist later hoe zij verder wil. Voorlopig blijft de GGD deze taak uitvoeren. De heer Ten Brinke hoopt dat op landelijk niveau een passende oplossing wordt gevonden. Hij vindt aanbesteding niet de juiste weg voor deze maatschappelijke taak. 1

6 Het AB stelt het verslag ongewijzigd vast. Het AB wacht de verdere ontwikkelingen rond de aanbesteding van de arrestantenzorg af. 2. Ingekomen stukken en mededelingen a. GGD NOG en GHOR (onderdeel van Veiligheidsregio NOG) werken nauw samen in de voorbereiding en de ondersteuning bij ongevallen en rampen. In het Jaarverslag GGD-GHOR 2014 staan de onderwerpen waaraan GGD en GHOR in 2014 samen hebben gewerkt. b. Gemeenschappelijke regelingen zoals de GGD moeten voldoen aan de Wet Markt en Overheid. Op basis van een inventarisatie heeft het Dagelijks Bestuur geconcludeerd dat de GGD voldoet aan de Wet Markt en Overheid. c. De portefeuillehouders volksgezondheid hebben op 4 juni 2015 een uitnodiging ontvangen voor een bijeenkomst over veiligheid en publieke gezondheid op donderdag 24 september 2015 van uur in Putten. Deze bijeenkomst is onderdeel van de VNOG-bestuurstweedaagse De heer Joosten en de heer Kleijer roepen de portefeuillehouders op om zich voor zover nog nodig - aan te melden. De portefeuillehouders veiligheid en zorg hebben elkaar steeds vaker nodig op de raakvlakken van hun portefeuilles. Op landelijk niveau hebben de bestuurlijke adviescommissies GHOR en publieke gezondheid hierover ook gesproken. Het AB neemt de mededelingen voor kennisgeving aan. 3. Jaarstukken en accountantsverslag 2014 De heer Van Norel licht toe dat uitkomst van de jaarrekening eerder is besproken. Het voorstel blijft om resultaat van terug geven aan de gemeenten. De heer Van Norel heeft, samen met de heren Krooneman en Rijks namens het AB, met de accountant gesproken. De goedkeurende verklaring van de accountant heeft wat langer op zich laten wachten. In het bijzonder de rechtmatigheid van de aanbestedingen moest nader worden toegelicht. De heer Krooneman wijst op de aanbevelingen/bevindingen op p. 2 van het ABvoorstel. De GGD gaat hiermee aan de slag. De heer Kleijer bedankt de heren Krooneman en Rijks voor hun inzet. Het AB besluit: 1. het Jaarverslag en de Jaarrekening 2014 vast te stellen, inclusief de begrotingsafwijkingen in de Programmarekening het resultaat ad afgerond te bestemmen als teruggave aan de deelnemende gemeenten 3. kennis te nemen van het accountantsverslag 2014 en de uitkomsten van de bespreking hiervan met de AB-vertegenwoordigers. 4. Eerste bestuursrapportage 2015 De heer Van Norel wijst op de drie actuele ontwikkelingen die in het AB-voorstel worden genoemd: arrestantenzorg (zie ook bij agendapunt 1), het overleg met gemeenten over de uitvoering van Wmo-toezicht door de GGD en de opmerking van de 2

7 auditor kwaliteitsbeleid over medische meetapparatuur. De GGD blijft binnen de vastgestelde kaders Het AB besluit om kennis te nemen van de Bestuursrapportage januari t/m april Programmabegroting 2016 De heer Kleijer wijst op het nagezonden AB-voorstel met de naderhand ontvangen reacties van gemeenten. Het AB besluit: 1. kennis te nemen van de zienswijzen van de gemeenten en het commentaar van het DB hierop 2. de Programmabegroting 2016 vast te stellen. 6. Indexering GGD-begroting De heer Van Norel licht toe dat een modus is gevonden voor de GGD en de gemeenten. Met de opvatting van de Achterhoekse gemeenten is rekening gehouden. Bij de Veiligheidsregio NOG spelen nu nog veel ontwikkelingen. Het is te vroeg om afstemming te zoeken met de GGD NOG voor de indexering. De heer Joosten geeft aan dat het in de opvatting van de Achterhoekse gemeenten niet zo kan zijn dat de gemeenten bezuinigen en hun bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen te lijken blijven stijgen. Voor kostenstijgingen kun je verschillende oplossingen vinden, maar belangrijk is dat onder de streep de ontwikkeling van de inwonerbijdrage zich verhoudt dat de ontwikkeling van de inkomsten van de gemeenten. De heer Kleijer vindt dat je wel moet indexeren, omdat je anders op termijn de organisatie uitholt. Het AB besluit: 1. de in dit voorstel weergegeven indexeringssystematiek vast te stellen 2. deze indexeringssystematiek bij het opstellen de begrotingen toe te passen. 7. Juridisch onderzoek jeugdgezondheidszorg: indeling takenpakket GGD en mogelijkheden (sub)regionale sturing De heer R. de Greef van PROOF adviseurs verzorgt een presentatie over een analyse van de GGD-taken en over regionale aansturing van de GGD. Mevrouw L. Huntjes zou het eerste deel presenteren, maar zij is (nog langer) door verkeersproblemen opgehouden. Zie de bijgevoegde hand-out van de presentatie. Vragen en opmerkingen die zijn besproken bij de presentatie: Over de indeling van taken: De indeling van de GGD-taken is van belang voor de aansturing van de GGD. Bij de wettelijk verplichte GGD-taken ( A-taken ) ligt het voor de hand dat alle gemeenten gezamenlijk hierover afspraken maken 3

8 Bij de andere, niet-verplichte taken (B en C) hebben gemeenten de keuze of ze deze onderbrengen bij de GGD, en of ze dat met zijn allen, met een deel van de gemeenten of alleen doen. De wet stelt GGD-taken (genoemd bij A) verplicht, maar over de mate waarin je die taak uitvoert, kun je verschillend beslissen. Een gemeente kan altijd meer doen dan de gezamenlijk afgesproken basis of het wettelijk minimum. Bij GGD NOG heet dit nu plusproduct of maatwerk. Dit is in de presentatie intensivering genoemd. Dit moet wel bij de GGD, omdat het een wettelijk verplichte GGD-taak is. Intensivering kan ook bij de taken onder B (wettelijke gemeentetaken, die de gemeenten door de GGD kunnen laten uitvoeren) en onder C (autonome gemeentetaken, die de gemeenten door de GGD kunnen laten uitvoeren). Dan is de gemeente niet verplicht dit door de GGD te laten doen. Over bestuursmodellen: Het DB mag niet de meerderheid hebben in het AB. Dat geldt uitgedrukt in het aantal leden én uitgedrukt in het aantal stemmen. Bestuurscommissies zijn bedoeld voor de aansturing van een bepaalde taak van de gemeenschappelijke regeling. Bestuurscommissies mogen niet territoriaal zijn georganiseerd (d.w.z. voor een bepaald gebied binnen de GGD-regio zijn ingesteld). De wetgever vindt dat dit niet past. Anders heeft gemeenschappelijke regeling voor het gehele samenwerkingsgebied geen toegevoegde waarde. Een bestuurscommissie krijgt wel een zeker territoriaal karakter als deze over een taak gaat die één of meer gemeenten niet afnemen (zie bijvoorbeeld GGD regio Utrecht). Discussie over aanvullende uitgangspunten voor bestuursmodellen: De heer Greef vraagt of de AB-leden uitgangspunten willen opnemen in aanvulling op de uitgangspunten die hij in overleg met het DB heeft meegegeven: Voldoende democratische legitimatie (d.w.z. niet minder dan nu) Regionale sturing Transparant Solidariteit (risicoprofiel) Meer flexibiliteit in de uitvoering De heer Seesing noemt als aanvullend uitgangspunt meer flexibiliteit in de uitvoering. De heer De Greef geeft aan dat dit kan in met de besproken bestuursmodellen. De heer Joosten bepleit om wel een balans te zoeken tussen de belangen van gemeenten bij (deel)taken en de zeggenschap hierover. De heer De Graaf zegt dat het budgetrecht formeel altijd bij het AB blijft. De bestuursmodellen hebben op zichtzelf geen effect op differentiatie in taken. Dit zijn twee aparte discussies. Mevrouw Van der Linden stelt voor een bouwstenenmodel voor de taken van de GGD te maken, waarin je kunt aangeven welke taak je wel en welke niet wilt afnemen. De heer De Greef zegt dat dit niet in de opdracht van PROOF zit. De heer Kleijer stelt dat behoefte van gemeenten is vooral flexibiliteit in de eigen regio. De heren Seesing en Van Noort vinden dat een gemeente lokaal moet kunnen sturen en keuzevrijheid moet hebben wat je afneemt. Dat moet niet alleen via AB en commissies kunnen. De heer Kleijer zegt dat dat nog een slag dieper gaat dan afstemming in de regio. De heer Rijks bepleit een basispakket voor alle gemeenten en over de rest beslis je zelf als gemeente. Allemaal een Trabant, en verder individueel of gezamenlijk bepalen of je een aanhanger wilt. De heer De Greef raadt aan hierbij wel schaalvoordelen van een gezamenlijke aanpak mee te wegen. Verder moet je het wettelijk minimum respecteren. Dat heeft de wetgever bepaald en dat doe je met 4

9 zijn allen. De heer Krooneman stelt voor als uitgangspunt vraaggericht toe te voegen, naast flexibiliteit. Hij wil niet alleen uitgaan van het aanbod van de GGD. De heer Kleijer concludeert dat het AB een uitgangspunt toevoegt met flexibiliteit als containerbegrip: lokale en regionale afspraken over de uitvoering van GGDtaken, naast de collectieve afspraken. Schema s bestuursmodellen De heer Joosten vraagt naar de positie van de Veiligheidsregio NOG, die hij vertegenwoordigt in het DB van de GGD NOG. De heer De Greef zet uiteen dat de Wet gemeenschappelijke regelingen uitgaat van collegiaal bestuur in het DB, zoals dat ook voor een college van B&W geldt. Een extern DB-lid zit niet namens zijn achterliggende organisatie in het DB. Hij is gebonden aan en verantwoordelijk voor de besluiten die het DB gezamenlijk neemt. De heer De Greef geeft aan dat bestuurs- en adviescommissies niet per se tot meer bestuurlijke drukte leiden. Je kunt het praktisch organiseren. De leden kunnen ABleden zijn die bijvoorbeeld voorafgaand aan een AB-vergadering bij elkaar komen. Het wordt wat zwaarder als je ook andere wethouders in een commissie afvaardigt. Op een vraag van mevrouw Pierik licht de heer De Greef toe dat het budgetrecht in alle modellen bij het AB blijft. Een bestuurscommissie kan wel een budgetbestedingsrecht hebben. Dan beslist de bestuurscommissie over de besteding van het budget binnen de kaders die het AB heeft vastgesteld. De heer Blokhuis vraagt wat er gebeurt als er een financieel tekort is. De heer De Greef licht toe dat in beginsel alle gemeenten aansprakelijk zijn, maar hierover kunnen gemeenten afspraken maken. De heer Vrijhoef vraagt hoe het gaat als de bestuurscommissie de meerderheid in het AB heeft. De heer De Greef verwijst naar de afspraken die gemeenten hierover kunnen maken. In de praktijk is er altijd sprake van pluswerk, dus is het te regelen. Je kunt bijvoorbeeld de verdeling van de financiële aansprakelijkheid in de algemene voorwaarden opnemen. De heer Greef zegt dat adviescommissies formeel geen besluiten nemen, maar gemeenten kunnen een gentlemen s agreement sluiten dat het AB de adviezen van de commissie overneemt. Op een vraag van de heer Van Noort zegt de heer De Greef dat als meerdere adviescommissies zijn, het AB inderdaad verschillende of tegenstrijdige adviezen kan krijgen. Dan is het een kwestie van kiezen. De heer Vrijhoef stelt dat als de organisatie flexibel is, er geen ingewikkelde bestuursconstructies nodig zijn. De heer De Greef zegt dat het hier om bestuurlijke aansturing gaat. Je kunt altijd kiezen voor het basismodel met AB/DB/voorzitter. Vaak hebben gemeenten echter wel behoefte aan maatwerk in de aansturing. Bij regionalisering: De heer De Greef geeft aan dat je de keuze voor een bepaald model maakt op basis van de afweging van welke uitgangspunten je het belangrijkst vindt. Een regionaal bestuursmodel is van belang voor de taken die GGD kán uitvoeren in opdracht van de gemeenten. Het gaat hierbij niet om de wettelijk verplichte GGDtaken, die de GGD immers voor alle gemeenten moet uitvoeren. Bij de regionale bestuursmodellen maak je ook afspraken over bekostiging en aansprakelijkheid. Discussie over vervolg De heer Kleijer geeft aan dat het DB erop koerst dat het AB in november een besluit neemt. Wat wil het AB hiervoor verder meegeven als richting? De heer Ten Brinke licht toe dat de GGD in het ambtelijk overleg volksgezondheid het proces heeft toegelicht. De presentatie van PROOF is niet inhoudelijk besproken met de ambtenaren. Het DB heeft ervoor gekozen eerst een open oriënterend gesprek in 5

10 het AB te voeren. De ambtenaren krijgen de informatie zo spoedig mogelijk. Op 22 september 2015 bespreken de ambtenaren volksgezondheid dit onderwerp inhoudelijk. Mevrouw Van der Linden vraagt waarom het AB nu al zou discussiëren over de richting. De heer Kleijer geeft hiervoor als praktische reden dat het AB dan in november een besluit kan nemen. De heer Blokhuis wijst erop dat ook op verzoek van het AB een discussie langs twee sporen plaatsvindt: over wat nu besproken wordt en over de positionering van de jeugdgezondheidszorg. Apeldoorn heeft al een voorkeur over de jeugdgezondheidszorg uitgesproken. Hij bepleit om de tijd goed te benutten en de gemeenschappelijke regeling aan te passen, los van de besluitvorming over de positionering van de jeugdgezondheidszorg. De heer Vrijhoef vindt dat de eerste twee modellen voldoende zijn om uit te werken. De heer Blokhuis ondersteunt dit. Hij stelt voor nog een tussenstap te maken in september, mede op basis van de bespreking in het ambtelijk overleg volksgezondheid. De heer Joosten wil ook de financiële effecten meenemen in de besluitvorming. De heer Kleijer stelt vast dat de ambtenaren volksgezondheid op 22 september de uitwerking bespreken en dat het AB eind september deze in een extra vergadering bespreekt, zo mogelijk gekoppeld aan de bijeenkomst op 24 september met de wethouders volksgezondheid en burgemeesters. Het DB gaat de eerste twee modellen (met adviescommissies en bestuurscommissies) en de effecten ervan uitwerken. De heer Kleijer wil graag snelheid en zorgvuldigheid combineren. De AB-leden ontvangen de hand-out van de presentatie bij het ABverslag. In de uitwerking komt ook de besluitvormingsprocedure aan de orde. Het AB besluit: 1. op basis van de presentatie van PROOF adviseurs: a. in te stemmen met de uitwerking van de gepresenteerde indeling van GGDtaken b. te bepalen dat het DB de besturingsmodellen met bestuurscommissies en adviescommissies en de effecten ervan uitwerkt c. als uitgangspunt voor de uitwerking toe te voegen: flexibiliteit op lokaal niveau d. bij de uitwerking ook voorstel voor de besluitvormingsprocedure op te nemen 2. in september 2015 een extra AB-vergadering te houden, na het ambtelijk overleg op 22 september 2015, bij voorkeur aansluitend aan de bijeenkomst met de burgermeesters op de VNOG-tweedaagse op 24 september in de AB-vergadering van 26 november 2015 over de verdere uitwerking te beslissen, inclusief de 5e concept-wijziging van de Samenwerkingsregeling GGD NOG. 8. Rondvraag en sluiting De heer Kleijer sluit de vergadering. 6

11 Actiepuntenlijst Nr. Onderwerp Wie Gereed /05 onderwerpen aangeven voor het portefeuillehoudersoverleg in 2015 gepland: Veiligheidshuis NOG /03 besluitvorming over bekostiging jeugdgezondheidszorg /02 start voorbereiding aanpassing gemeenschappelijke regeling GGD /03 eventuele bijzonderheden melden bij afhandeling brief GS Gelderland over interbestuurlijk toezicht /05 Bestuursagenda : discussie over positionering jeugdgezondheidszorg, met eerste bijeenkomst op 23 april /01 verdere ontwikkelingen rond de aanbesteding van de arrestantenzorg af /02 zo nodig nog aanmelden voor een bijeenkomst over veiligheid en publieke gezondheid op donderdag 24 september 2015 van uur in Putten /03 Uitwerking van indeling van GGD-taken en besturingsmodellen met bestuurscommissies en adviescommissies en de effecten ervan in september 2015 een extra ABvergadering te houden na het ambtelijk overleg op 22 september 2015 beslissen over verdere uitwerking te beslissen, inclusief de 5e conceptwijziging Samenwerkingsregeling GGD NOG. AB-leden 2015 Schoenmaker? AB DB 2015 DB DB april 2015 portefeuillehouders volksgezondheid DB AB AB z.s.m. bij voorkeur 24 sept nov Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van de GGD Noord- en Oost-Gelderland op 26 november 2015,.... de directiesecretaris, de voorzitter. 7

12 8 terug naar agenda

13 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 24 september 2015 Agendapunt: 2 Onderwerp: Ingekomen stukken en mededelingen a. Wethouder A.R. Peppelman van Bronckhorst heeft de portefeuille volksgezondheid overgenomen van zijn collega P. Seesing. De heer Peppelman is daarmee ook lid van het AB GGD geworden voor Bronckhorst (zie brief met persbericht over aanpassing portefeuilleverdeling) Voorstel: voor kennisgeving aannemen b. De uitwerking van het project Het Nieuwe Samenwerken (HNSW) krijgt meer en meer vorm en inhoud binnen de GGD. Wat huisvesting betreft worden eind september 2015 tijdelijke aanlandplekken ingericht in Harderwijk (RNV-gebouw aan het Oosteinde) en Doetinchem (bestaande locatie Gezellenlaan). Later volgt de definitieve inrichting op beide locaties. Ook verhuist eind september de onderzoekslocatie Zutphen van de Huisartsenpost Spittaal Ziekenhuis naar het nieuwe GGD-kantoor. De onderzoekslocatie in het Gelre Ziekenhuis in Apeldoorn is eerder dit jaar al opgeleverd en in gebruik genomen. De onderzoekslocaties in Harderwijk en Doetinchem Kruisbergseweg zijn ongewijzigd gebleven. De inrichting van het GGD-kantoor ligt op schema. De GGD-medewerkers kunnen vanaf 28 september terecht op de genoemde locaties. Vanaf deze datum kunnen zij ook gebruik maken van de nieuwe ICT-middelen. Wij stellen voor om vanaf 1 oktober de vergaderingen van uw bestuur in het GGD-kantoor in Zutphen te houden. Voorstel: instemmen met de vergaderingen AB in GGD-kantoor Zutphen Bijlagen: brief Bronckhorst

14

15

16

17 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 24 september 2015 Agendapunt: 3 Portefeuillehouder: A. Kleijer Onderwerp: Voorstel: Advies PROOF indeling taken en besturingsmodellen GGD vervolgadvies PROOF bespreken Toelichting: 1. Aanleiding Uw bestuur heeft op 9 juli op basis van de presentatie van PROOF adviseurs besloten: a. in te stemmen met de uitwerking van de gepresenteerde indeling van GGD-taken b. te bepalen dat wij de besturingsmodellen met bestuurscommissies en adviescommissies en de effecten ervan uitwerken c. als uitgangspunt voor de uitwerking toe te voegen: flexibiliteit op lokaal niveau d. bij de uitwerking ook voorstel voor de besluitvormingsprocedure op te nemen. 2. Inhoud voorstel Het vervolgadvies van PROOF treft u bij dit voorstel aan. R. de Greef en mw. L. Huntjes van PROOF zijn in de AB-vergadering aanwezig om hun advies toe te lichten. 3. Aandachtspunten De opsomming en categorisering van taken leidt naar onze mening tot een duidelijker inzicht in wat de GGD doet en welke verantwoordelijkheden de gemeenten hiervoor hebben. Wij zullen in de vervolgdiscussie ook ingaan op de financiële aspecten van de vier categorieën en de taken daarin. Wij hebben PROOF adviseurs gevraagd de optie van het instellen van adviescommissies nader uit te werken, met aandacht voor mogelijkheden om afspraken te maken over de status van de adviezen. Het instellen van een bestuurscommissie zien wij op dit moment niet als een reële optie om tegemoet te komen aan de behoefte regionale sturing. De mogelijkheid van bestuurscommissies nemen wij wel mee in de voorstellen voor de wijziging van de gemeenschappelijke regeling voor de GGD. De GGD biedt de gemeenten ondersteuning en advies op maat: voor alle 22 gemeenten, een deel ervan (bijvoorbeeld binnen de drie regio s) en individueel. Daarbij wijzen wij wel op het aspect van doelmatigheid. Hoe meer gemeenten een

18 taak afnemen, hoe goedkoper dit over het algemeen is. En wat gemeenten individueel afnemen zal over het algemeen duurder zijn. Wij zijn gestart met de voorbereiding van de wijziging van de gemeenschappelijke regeling. De komende maanden worden de concept-wijzigingen op ambtelijk niveau besproken met de gemeenten. De formele besluitvorming start wat ons betreft in het voorjaar van Wij zullen de raden berichten dat een wijziging in voorbereiding is en dat de GGD al wel voldoet aan de vereisten van de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen. 4. Consequenties - 5. Vervolg uitwerking advies PROOF op basis de uitkomst van uw vergadering op 24 september 2015 voorbereiding wijziging Samenwerkingsregeling GGD NOG (besluitvorming voorjaar 2016). Zutphen, 9 september 2015 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlagen: advies PROOF 2

19 Memo Aan Dick ten Brinke & Thijs Nijland Van Rob de Greef & Laura Huntjens PROOF Adviseurs bv Postbus LK Den Haag proofadviseurs.nl rabo NL43RABO btw NL B01 kvk Datum 15 september 2015 Betreft Vormgeving GGD NOG Vormgeving GGD NOG De GGD Noord-Oost Gelderland (hierna GGD-NOG) is een samenwerkingsverband van de gemeenten diegezamenlijk eigenaar zijn van de GGD NOG. De GGD NOG voert voor hen taken uit op het terrein van publieke gezondheid. Van een aantal van deze taken is het wettelijk verplicht deze onder te brengen in een gezamenlijke GGD. Een aantal andere taken wordt aanvullend voor de deelnemende gemeenten uitgevoerd. De GGD bestrijkt een groot gebied, dat onderverdeeld is regio s. Vanuit de regio s bestaat de wens meer vanuit dat verband op de uitoefening van de taken de kunnen sturen. Tegelijkertijd hiermee is het gesprek geopend welke taken door de deelnemende gemeenten bij de GGD NOG worden ondergebracht. Deze twee inhvalshoeken zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Dit memo gaat in de eerste paragraaf in op de taken die door GGD uitgevoerd kunnen worden en de differentiatie die daarin mogelijk is. De tweede paragraaf beschrijft een aantal bestuursmodellen de governance van GGD NOG die recht doen een de wens tot meer sturing vanuit de regio s. Het memo sluit in paragraaf 3 af met een afwegingskader betreffende de besturingsmodellen. 1. Taken en bevoegdheden regionale gezondheidsdienst Artikel 14 lid 1 Wpg bepaalt dat de colleges van burgemeester en wethouders van gemeenten die behoren tot één veiligheidsregio via het treffen van een gemeenschappelijke regeling zorg dragen voor de instelling en instandhouding van een regionale gezondheidsdienst in die regio. De GGD NOG zodoende. Hoofdregel voor wat betreft de taken is vervolgens dat alle taken die bij de Wet publieke gezondheid zijn opgedragen aan de colleges van burgemeester en wethouders door de GGD NOG worden uitgevoerd (art. 14 lid 1 Wpg). De prenatale voorlichting en het grootste deel van de jeugdgezondheidszorg moeten in beginsel ook regionaal worden opgepakt, tenzij het college van burgemeester en wethouders anders beslist (art. 14 lid 4 Wpg). Voor de andere taken samenhangend met de afstemming met de GHOR (art. 2 Wpg), de ouderengezondheidszorg (art. 5a Wpg) en de infectieziektenbestrijding (art. 6 Wpg) geldt dit niet. Daarnaast heeft de GGD NOG nog enkele taken op grond van de Wet op de kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (art en 2.19) en de Wet op de lijkbezorging (art. 22). Hieronder werken wij dit verder uit in een viertal type taken. proofadviseurs.nl Pagina 1 van 17

20 1.1 Wettelijk verplichte taken GGD NOG De Wet publieke gezondheid somt een aantal taken op die de colleges van burgemeester en wethouders verplicht moeten overdragen aan het bestuur van de GGD NOG. Het is het bestuur van de GGD NOG die de Wet publieke gezondheid moet uitvoeren (art. 14 lid 1 Wpg). Dat betreft zodoende de volgende taken: Algemeen (art. 2 Wpg) o Verwerven van, op epidemiologische analyse gebaseerd, inzicht in de gezondheidssituatie van de bevolking; o het elke vier jaar, voorafgaand aan de opstelling van de nota gemeentelijke gezondheidsbeleid landelijk gelijkvormige wijze verzamelen en analyseren van gegevens over deze gezondheidssituatie; o het bewaken van gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen; o het bijdragen aan opzet, uitvoering en afstemming van preventieprogramma s; met inbegrip van programma s voor de gezondheidsbevordering; o het bevorderen van medisch milieukundige zorg; o het bevorderen van technische hygiënezorg, en o het bevorderen van psychosociale hulp bij rampen. Jeugdgezondheidszorg (art. 5 Wpg) o het formuleren van maatregelen ter beïnvloeding van gezondheidsbedreigingen. Ouderengezondheidszorg (art. 5a Wpg) o het op systematische wijze volgen en signaleren van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van ouderen en van gezondheidsbevorderende en - bedreigende factoren; o het ramen van de behoeften aan zorg; o de vroegtijdige opsporing en preventie van specifieke stoornissen als comorbiditeit; o het geven van voorlichting, advies, instructie en begeleiding, en o het formuleren van maatregelen ter beïnvloeding van gezondheidsbedreigingen. Infectieziektenbestrijding (art. 6 Wpg) o het nemen van algemene preventieve maatregelen op dit gebied; o het bestrijden van tuberculose en seksueel overdraagbare aandoeningen; inclusief bron- en contactopsporing, en o bron- en contactopsporing bij meldingen. Naast deze uit de Wet publieke gezondheid voortvloeiende taken, heeft het bestuur van de GGD NOG ook nog enkele andere wettelijke verantwoordelijkheden: Wet veiligheidsregio s o Schriftelijke afspraken met bestuur veiligheidsregio over uitvoering geneeskundige hulpverlening en de inzet daarop (art. 33 lid 2 Wvr), en o Jaardocument maatschappelijke verantwoording (art. 33 lid 3 Wvr jo. art. 16 Wet toelating zorginstellingen). Wet op de lijkbezorging o Advisering besmette lijken (art. 22a Wlb). proofadviseurs.nl Pagina 2 van 17

21 1.1.1 Directeur publieke gezondheid De directeur publieke gezondheid heeft, als leidinggevende van de GGD NOG (art. 14 lid 3 Wpg), ook nog enkele eigen taken: Wet veiligheidsregio s o Leidinggevende van de GHOR-taken binnen de veiligheidsregio (art. 32 lid 1 Wvr) o Operationele leiding van de geneeskundige hulpverlening (art. 32 lid 2 Wvr) Wet op de kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen o Toezichthouder kinderopvang (art lid 1 Wko) o Toezichthouder peuterspeelzalen (art lid 1 Wko) Ten aanzien van de bevoegdheden in het kader van de Wet op de kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen is sprake van eigen geattribueerde bevoegdheden van de directeur publieke gezondheid als toezichthouder. De directeur publieke gezondheid is dan ook bestuursorgaan voor zover het de uitoefening van deze bevoegdheden betreft Individueel maatwerk Dat de bovengenoemde taken door of onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de GGD NOG moeten worden uitgevoerd, betekent niet dat gemeentebesturen helemaal geen keuze hebben. Om dit met een beeldspraak uit te leggen. Stel de wet schrijft voor u moet een auto hebben. Dan betekent dit dat u in elk geval een auto moet aanschaffen. Dat is het wettelijk minimum. Dat laat onverlet dat u keuzevrijheid heeft omtrent het type auto dat u aanschaft. U kunt voor een goedkope uitvoering gaan, die u keurig van a naar b brengt, of u kunt voor een zeer hoge kwaliteit gaan, met veel toeters en bellen, waaraan ook een hoog prijskaartje hangt. Hieronder is dat schematisch weergegeven: Bij alle drie de auto s voldoet u aan de wettelijke norm. Zo is dat ook bij de wettelijke taken. Deze taken moet ieder college van burgemeester en wethouders verplicht afnemen bij de GGD NOG. Maar of volstaan wordt met een Trabant of dat (vrijwillig) gekozen wordt voor de Ferrari is en blijft een keuze van ieder afzonderlijk college van burgemeester en wethouders. Wat onder het wettelijk minimum (de Trabant) wordt verstaan, volgt uit de wetgeving en de aanpalende regelgeving alsmede uit hetgeen de Inspectie voor de Gezondheidszorg als toezichthouder hieromtrent oordeelt. Over de pluspakketten oordelen de gemeentebesturen dus zelf, hetgeen 1 Vgl. Rb. Noord-Nederland 10 januari 2013, LJN BY8109 (GGD Fryslân). proofadviseurs.nl Pagina 3 van 17

22 onverlet laat dat de plustaken wel van de GGD NOG moeten worden afgenomen. Het blijft immers uitvoering van een wettelijk verplichte taak. 1.2 Gemeentelijke wettelijke taken De gemeentebesturen hebben nog meer taken die met de publieke gezondheid te maken hebben. Daarbij valt te denken aan taken in het kader van de jeugdzorg, maar ook de maatschappelijke ondersteuning. Dit zijn taken die het gemeentebestuur verplicht moet uitvoeren, maar die het gemeentebestuur niet verplicht hoeft uit te voeren middels de GGD NOG. Er is dus een keuzevrijheid voor de gemeentebesturen om te bepalen of deze taken door de GGD NOG worden uitgevoerd, of dat het gemeentebestuur deze zelf uitvoert, inkoopt of via een ander samenwerkingsverband uitvoert. Hierbij kan gedacht worden aan taken in het kader van bijvoorbeeld de Jeugdwet (vanwege de samenhang met de jeugdgezondheidszorg), de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 of lijkschouwingen in het kader van de Wet op de lijkbezorging Jeugdgezondheidszorg en prenatale voorlichting Hoofdregel is dat alle taken die bij de Wet publieke gezondheid zijn opgedragen aan de colleges van burgemeester en wethouders door de GGD NOG worden uitgevoerd (art. 14 lid 1 Wpg). De prenatale voorlichting en (het grootste deel van de jeugdgezondheidszorg moeten in beginsel dus ook regionaal worden opgepakt, tenzij het college van burgemeester en wethouders anders beslist (art. 14 lid 4 Wpg). Deze taken kunnen dus ook uitbesteed worden aan een derde of door de gemeente zelf worden uitgevoerd. Het zijn daarmee wel wettelijk verplichte taken van de gemeente, maar niet van de GGD NOG. Gemeentebesturen hebben een keuzevrijheid om deze taken al dan niet via de GGD NOG op te pakken Basis- of plustaak? De vraag of wettelijke gemeentelijke taken die toch bij de GGD NOG worden ondergebracht basis- of plustaken zijn is afhankelijk van de afspraken in de gemeenschappelijke regeling. Wanneer de deelnemende colleges hebben afgesproken dat taken door de GGD NOG voor alle gemeentebesturen worden uitgevoerd, dan is in principe afgesproken dat dit tot het basispakket hoort. De taken vallen dan volledig onder aansturing van het bestuur van de GGD NOG en de directeur publieke gezondheid of een andere directeur. De analogie van de auto zoals hierboven beschreven, kan dan opgaan wanneer bepaalde gemeenten bepaalde basistaken intensiever willen afnemen. Wanneer niet gekozen wordt om taken in het basispakket te stoppen, dan betreft het een pluspakket waarbij ieder gemeentebestuur vrijheid heeft om te bepalen of de taken bij de GGD NOG worden ondergebracht. Dat betekent een ruime mate van keuzevrijheid. Er kan gekozen worden de taak over te laten aan de verantwoordelijkheid van het bestuur van de GGD NOG (delegatie) maar er kan ook voor gekozen worden de verantwoordelijkheid bij het gemeentebestuur zelf te houden waarbij de GGD NOG slechts uitvoert (mandaat). Zo houdt een gemeentebestuur dus veel keuzevrijheid. proofadviseurs.nl Pagina 4 van 17

23 1.3 Gemeentelijke autonome taken Naast de taken die gemeentebesturen bij wet hebben opgedragen gekregen (medebewind), kunnen gemeentebesturen ook bevoegdheden en taken aan zich trekken. Dit wordt autonomie genoemd. Dergelijke autonome taken kunnen ook het gebied van de publieke gezondheid betreffen. Gemeentebesturen kunnen er dan ook voor kiezen dergelijke taken via de GGD NOG uit te voeren. Bij de GGD NOG gaat het hierbij bijvoorbeeld om taken als de academische werkplaats en het evaluatiebureau publieke gezondheid. De vraag of autonome gemeentelijke taken die toch bij de GGD NOG worden ondergebracht basis- of plustaken zijn is afhankelijk van de afspraken in de gemeenschappelijke regeling. Wanneer de deelnemende colleges hebben afgesproken dat taken door de GGD NOG voor alle gemeentebesturen worden uitgevoerd (voor zover gemeenten de betreffende taak kennen), dan is in principe afgesproken dat dit tot het basispakket hoort. De taken vallen dan volledig onder aansturing van het bestuur van de GGD NOG en de directeur publieke gezondheid of een andere directeur. De analogie van de auto zoals hierboven beschreven, kan dan opgaan wanneer bepaalde gemeenten bepaalde basistaken intensiever willen afnemen. Wanneer niet gekozen wordt om taken in het basispakket te stoppen, dan betreft het een pluspakket waarbij ieder gemeentebestuur vrijheid heeft om te bepalen of de taken bij de GGD NOG worden ondergebracht. Dat betekent een ruime mate van keuzevrijheid. Er kan gekozen worden de taak over te laten aan de verantwoordelijkheid van het bestuur van de GGD NOG (delegatie) maar er kan ook voor gekozen worden de verantwoordelijkheid bij het gemeentebestuur zelf te houden waarbij de GGD NOG slechts uitvoert (mandaat). Zo houdt een gemeentebestuur dus veel keuzevrijheid. 1.4 Overige taken voor derden De GGD NOG voert ook nog taken uit voor derden. Dit zijn taken voor bijvoorbeeld de politie (forensisch medisch onderzoek of bijvoorbeeld arrestantenzorg), aan taken voor de Rijksoverheid (gezondheidszorg asielzoekers; vergunningen voor bijvoorbeeld tattoostudio s) of burgers (reizigersvaccinatie). De individuele gemeentebesturen hebben hier weinig over te zeggen, en zij kunnen ook geen plustaken afspreken. Deze overige taken vallen volledig onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de GGD NOG, in afstemming met de externe opdrachtgever. proofadviseurs.nl Pagina 5 van 17

24 1.5 Samenvattend Hieronder is deze paragraaf schematisch weergegeven: Voor de groen gekleurde vakken is het bestuur van de GGD NOG volledig verantwoordelijk. Bij de paars gekleurde velden heeft het gemeentebestuur keuzevrijheid, en voor zover deze taken door de GGD NOG worden uitgevoerd, blijft het gemeentebestuur eindverantwoordelijk. Bij de gearceerde velden heeft het gemeentebestuur keuzevrijheid, maar wanneer gekozen wordt voor uitvoering van de taak, dan wordt deze door en onder verantwoordelijkheid van de GGD NOG uitgevoerd. 1.6 Individueel maatwerk vs. collectiviteit Het hierboven weergegeven schema geeft ook aan waar keuzevrijheid voor individuele gemeenten zit, en welk deel collectief moet worden opgepakt. In het schema op de volgende pagina zijn het individuele maatwerk en de collectiviteit uit elkaar getrokken. Daarbij zijn juist de uiterste van de beide modellen bekeken. Natuurlijk kan ook gekeken worden naar een middenweg, waarbij positieve elementen van beide kanten beter met elkaar verenigd kunnen worden. Dat laat onverlet dat er wel principiële keuzes over gemaakt moeten worden, om zowel het belang van individuele gemeente als het collectieve belang van de GGD én de gemeenten als eigenaren te dienen. Om een voorbeeld er uit te halen. Bij plustaken kan bekeken worden dat een gemeente een dergelijke taak op ieder willekeurig moment kan inbrengen, maar ook kan terugnemen. Dat leidt tot grote keuzevrijheid voor ieder gemeentebestuur, en daarmee tot goede sturingsmogelijkheden van de betreffende gemeente. De andere kant van diezelfde medaille is dat, zeker wanneer het een omvangrijke taak betreft, de GGD moeite zal hebben om investeringen te doen om de betreffende taak uit te voeren, omdat het maar de vraag is of deze investeringen kunnen worden terugverdiend wanneer een gemeente spontaan (zonder dat dit dus direct kenbaar was gemaakt) en op zeer korte termijn de taak weer terug trekt. De middenweg in deze is dat op voorhand afspraken worden gemaakt over de duur van de afname (bijv. één vs. vier jaar), over de kostprijs (daar kan een risico-opslag in worden meegenomen) en over voorwaarden voor beëindiging. Op die manier wordt ook recht gedaan aan de belangen proofadviseurs.nl Pagina 6 van 17

25 rond de continuïteit van de GGD, en daarmee ook het eigenaarsbelang van de gemeenten. Indien de GGD immers in financiële problemen zou komen door investeringen voor één of een paar deelnemers, en contractueel zijn geen afspraken gemaakt met die deelnemers, dan draaien alle deelnemers voor de eventuele tekorten op. 2. Bestuursmodellen GGD NOG Voor de inrichting van GGD NOG zijn verschillende bestuursmodellen mogelijk, waarbinnen differentiatie van taken plaats kan vinden en regionaal kan worden gestuurd. Hieronder wordt eerst het huidige model, het wettelijke basismodel, toegelicht. Daarna komen modellen met bestuurscommissies en adviescommissies, de modellen waarvan het algemeen bestuur eerder heeft gezegd dat deze nader zouden moeten worden uitgezocht. Tot slot komen nog twee modellen die eerder met het algemeen bestuur besproken zijn, maar waarvan het algemeen bestuur (vooralsnog) heeft gezegd dat deze niet nader behoeven te worden uitgewerkt. 2.1 Het openbaar lichaam GGD NOG De GGD is een openbaar lichaam als bedoeld in artikel 8 lid 1 van de Wet gemeenschappelijke regelingen (hierna Wgr). Artikel 14 lid 2 van de Wpg bepaalt dat dit de verplichte rechtsvorm is voor de gemeentelijke gezondheidsdienst. Het bestuur van het openbaar lichaam bestaat dus in elk geval uit een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur en een voorzitter (art. 12 lid 1 Wgr). Hieronder worden ze in omgekeerde volgorde behandeld. proofadviseurs.nl Pagina 7 van 17

26 2.1.1 Voorzitter De voorzitter van het gemeenschappelijk openbaar lichaam is net als de Commissaris van de Koning een bestuursorgaan. De voorzitter heeft eigen bevoegdheden, bijvoorbeeld het in en buiten rechte vertegenwoordigen van het gemeenschappelijk openbaar lichaam (art. 33d lid 1 Wgr). Daarnaast is de voorzitter altijd ook voorzitter van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur (art. 12 lid 3 Wgr) en ook van rechtswege lid van het dagelijks bestuur (art. 14 lid 1 Wgr). De voorzitter is geen onafhankelijke persoon, hij wordt door het algemeen bestuur aangewezen, uit de leden van het algemeen bestuur zelf (art. 13 lid 9 Wgr). Het is dus niet mogelijk een voorzitter van buiten het algemeen bestuur aan te wijzen. Het is wel mogelijk in de gemeenschappelijke regeling te bepalen dat de voorzitter afkomstig moet zijn van de vertegenwoordigers van één bepaalde gemeente of dat het voorzitterschap rouleert Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur is een collegiaal bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur van het gemeenschappelijk openbaar lichaam (art. 33b lid 1 onder a Wgr). Het bereidt daarnaast de besluiten van het algemeen bestuur voor en voert de besluiten uit (art. 33b lid 1 onder b Wgr). Het dagelijks bestuur is verder verantwoordelijk voor de ambtelijke organisatie van het openbaar lichaam, alsmede om ambtenaren te benoemen, te schorsen en te ontslaan (art. 33b lid 1 onder c en d Wgr). Daaruit blijkt onder meer dat het dagelijks bestuur het organisatiebelang behartigd. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter en ten minste twee door en uit het algemeen bestuur te wijzen overige leden. Het gemeenschappelijk openbaar lichaam kent dus een monistisch stelsel: de leden van het dagelijks bestuur zijn in beginsel altijd ook lid van het algemeen bestuur. De omvang van het dagelijks bestuur wordt verder overgelaten aan degenen die de gemeenschappelijke regeling treffen, de gemeenschappelijke regeling moet daarin voorzien. Daarbij moet wel worden opgepast dat de leden van het dagelijks bestuur nimmer een meerderheid mogen vormen in het algemeen bestuur (art. 14 lid 3 Wgr), zowel in aantal als gelet op het aantal stemmen. Dat betekent dus dat wanneer het dagelijks bestuur groter wordt, het algemeen bestuur automatisch ook groter moet worden. Daarnaast mogen niet alle leden van het dagelijks bestuur afkomstig zijn van één en dezelfde gemeente. Op de regel dat leden van het dagelijks bestuur uit het algemeen bestuur komen, bestaat een uitzondering. De gemeenschappelijke regeling mag bepalen dat een beperkt aantal leden (zij mogen niet de meerderheid in het dagelijks bestuur vormen) mag worden aangewezen van buiten de kring van het algemeen bestuur (art. 14 lid 2 Wgr). Dit zijn de zogenoemde externe leden in het dagelijks bestuur. De aanwijzing in het dagelijks bestuur leidt er niet toe dat deze personen ook lid worden van het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur is zoals gezegd een collegiaal bestuursorgaan. Dat betekent dat wanneer een besluit is genomen binnen het dagelijks bestuur, alle leden van het dagelijks bestuur zich daaraan moeten committeren voor zover zij handelen als lid van het dagelijks bestuur. Het dagelijks bestuur besluit bij gewone meerderheid van stemmen, en in beginsel heeft ieder lid één stem. Bij staking van de stemmen geeft de stem van de voorzitter de doorslag. proofadviseurs.nl Pagina 8 van 17

27 2.1.3 Algemeen bestuur Het algemeen bestuur is het vertegenwoordigend orgaan binnen het openbaar lichaam, wat wil zeggen dat de deelnemers daarin vertegenwoordigd zijn. In het algemeen bestuur zijn de deelnemende bestuursorganen in beginsel allemaal vertegenwoordigd met één lid. Dat is de hoofdregel van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Het is echter mogelijk om in de gemeenschappelijke regeling van deze hoofdregel af te wijken. Zo kan bepaald worden dat bepaalde deelnemers meerdere leden mogen aanwijzen (art. 13 lid 3 en lid 4 onder a Wgr). Die keuze is geheel aan de bestuursorganen die de gemeenschappelijke regeling treffen. Verder kan bepaald worden dat niet alle deelnemende bestuursorganen iemand afvaardigen, of dat twee of meer bestuursorganen samen één lid van het algemeen bestuur aanwijzen (art. 13 lid 5 Wgr). Het mag echter niet zo zijn dat slechts één deelnemer vertegenwoordigd is in het algemeen bestuur. Anders dan bij het dagelijks bestuur, is het algemeen bestuur geen collegiaal bestuursorgaan. Het algemeen bestuur is zoals gezegd een vertegenwoordigend orgaan. Ieder lid van het algemeen bestuur vertegenwoordigt het bestuursorgaan dat hem heeft aangewezen. Leden van het algemeen bestuur stemmen dan ook niet verplicht zonder last. Dat betekent overigens niet dat zij ook automatisch met last stemmen. Dat is overgelaten aan ieder afzonderlijk bestuursorgaan dat een lid van het algemeen bestuur aanwijst. Wel duidelijk moge zijn dat het lid van het algemeen bestuur zijn stemrecht mag uitoefenen om het eigen individuele (gemeentelijke) belang te dienen Commissies Binnen het openbaar lichaam kunnen commissies worden ingesteld. Er is de keuze tussen een adviescommissie (art. 24 Wgr) of een bestuurscommissie (art.25 Wgr). Adviescommissies worden door het bestuursorgaan waaraan de commissie advies geeft worden ingesteld. Bij die instelling worden ook de bevoegdheden en samenstelling geregeld. In een adviescommissie kunnen leden worden benoemd van buiten het algemeen bestuur. Zo kan bijvoorbeeld in een adviescommissie een andere wethouder worden benoemd dan de wethouder die zitting heeft in het algemeen bestuur. Ook kunnen externe leden worden benoemd. Ten aanzien van de bevoegdheden geldt dat zij geen bevoegdheden van het algemeen of dagelijks bestuur overgedragen krijgen en dat hun zeggenschap beperkt is tot het geven van advies. Het betreffende bestuursorgaan kan dit advies zodoende naast zich neerleggen. Bestuurscommissies kunnen worden ingesteld door het algemeen bestuur. Dit moet expliciet in de regeling zijn opgenomen. Alvorens een bestuurscommissie kan worden ingesteld wordt een zienswijzeprocedure bij de raden van de deelnemers gevolgd. Aan een bestuurscommissie kunnen bevoegdheden worden overgedragen. Een bepaald taakveld binnen een openbaar lichaam kan zodoende worden overgedragen aan een bestuurscommissie. De gehele besturing daarvan vindt vervolgens plaats door de bestuurscommissie in plaats van door het bestuur van de GGD NOG. Uitzondering daarop is het budgetrecht van het algemeen bestuur. Dit is uitgezonderd van overdracht naar een bestuurscommissie. De begroting en jaarrekening worden altijd vastgesteld door het algemeen bestuur. Indien wenselijk kan de bestuurscommissie vervolgens wel zelf besluiten op welke wijze de middelen, conform proofadviseurs.nl Pagina 9 van 17

28 begroting, worden besteed. De bestuurscommissie kan zodoende wel budget-bestedingsrecht hebben. Ten aanzien van de samenstelling geldt dat ook hier naast leden van het algemeen bestuur, personen van buiten die kring kunnen worden benoemd. Te denken valt aan een ander lid van het college of een extern lid met specifieke expertise. Het staat het algemeen bestuur in die zin zodoende vrij de samenstelling te regelen, met die uitzondering dat een bestuurscommissie niet territoriaal kan worden samengesteld. Een indeling met een bestuurscommissie per regio is wettelijk niet toegestaan (zie nader de bijlage). Het zijn functionele bestuurscommissies. Uiteraard kan het één wel samenvallen met het ander doordat een bepaalde taak alleen ten behoeve van een bepaalde regio wordt uitgevoerd Huidig bestuursmodel GGD NOG Het model van de GGD NOG is het basismodel van het openbaar lichaam waarbij elk college een lid afvaardigt ten behoeve van het algemeen bestuur en het algemeen bestuur uit zijn midden het dagelijks bestuur kiest. De bijbehorende figuur ziet er daarmee als volgt uit: 2.2 Bestuursmodellen In deze paragraaf passeren verschillende mogelijke bestuursmodellen voor de GGD NOG de revue. Deze bestuursmodellen zijn opgesteld aan de hand van de volgende, bestuurlijk geformuleerde, uitgangspunten: Voldoende democratische legitimatie Regionale sturing Transparantie Solidariteit (risicoprofiel) Flexibiliteit in de uitvoering (lokale en regionale afspraken over de uitvoering van GGDtaken, naast de collectieve afspraken) Functionele scheiding In het bestuursmodel functionele scheiding wordt een bestuurscommissie jeugd ingesteld. Dit ziet er als volgt uit: proofadviseurs.nl Pagina 10 van 17