Onderwerp:Evaluatie invoering vervolgsysteem binnen afvalinzameling

Transcriptie

1 Pagina 1 van 6 GEMEENTE NUTH Raad: 1 juli 2008 Agendapunt: Reg.nr: FIN/2008/4842 RTG: AAN DE RAAD Onderwerp:Evaluatie invoering vervolgsysteem binnen afvalinzameling Inleiding Op 26 september 2006 heeft de raad ingestemd met de invoering van het vervolgsysteem binnen de afvalinzameling. Bij diverse gelegenheden is de raad toegezegd dat deze invoering in het 2 e kwartaal van 2008 geëvalueerd zou worden. Voorgeschiedenis Formeel en beleidskader Gemeentewet, Wet gemeenschappelijke regelingen, Wet milieubeheer, afvalstoffenverordening, verordening afvalstoffenheffing. Overwegingen 1. De doorvoering van het volume-frequentiesysteem. Eind 2006 zijn de meeste ondergrondse voorzieningen voor m.n. de hoogbouwwoningen geplaatst. Met ingang van 1 januari of kort daarna zijn deze voorzieningen in gebruik genomen. Problemen hebben zich daar nauwelijks bij voorgedaan. Bij een beperkt aantal hoogbouwlocaties is pas later overeenstemming verkregen over de van de eigenaar(s) verlangde eigen bijdrage. Daar is tijdelijk gewerkt met gekenmerkte afvalzakken. In één complex is er voor gekozen de aanwezige restafvalcontainers te handhaven. En voor een ander complex is nog geen oplossing gevonden. Op een aantal adressen is er vanwege de specifieke omstandigheden en het kleine aantal wooneenheden voor gekozen de inzameling plaats te doen vinden met gekenmerkte plastic zakken. Dat geldt ook voor een aantal adressen waarvan de eigenaar de gevraagde bijdrage in de kosten heeft geweigerd. De plasticzakken zijn in eerste instantie aangereikt en toegelicht. Nu kunnen de zakken worden verkregen aan het loket burgerzaken. Eind december 2006 is naast de jaarlijkse afvalwijzer ook een afvalkrant verspreid, waarin het nieuwe inzamelsysteem c.q. de nieuwe afvalstoffenheffing uitvoerig zijn toegelicht en de inwoners ook in de gelegenheid werden gesteld containers gratis om te ruilen. Een omissie in het drukwerk zorgde voor enige opwinding en daarnaast zijn er enige tientallen reacties van burgers geweest en een enkele publicatie in het plaatselijke nieuwsblad. De afvalinzameling op zich is zonder haperingen na voortgezet, problemen waren eerlijk gezegd ook niet te verwachten, want voor Rd4 wijzigde er feitelijk niets. Rond de datum van het verzenden van de nota s afvalstoffenheffing op basis van het aantal aanbiedingen over het eerste halfjaar van 2007, eind augustus, is ook een afvalkrant verspreid met de eerste resultaten van de inzameling. In de afvalkrant is een actie gestart gericht op het omruilen van de kleine GFT-container in een grote. 2. Zwerfafval. Rond de doorvoering van het volume-frequentiesysteem is de vrees uitgesproken dat de vrij directe koppeling tussen het aanbieden van afval en de kosten daarvan zou leiden tot ontwijkgedrag, tot meer zwerfafval. Door de afdeling Openbare Werken wordt een registratie bijgehouden van de meldingen van aangetroffen zwerfafval. Naast de plaats en datum van de melding wordt de aard van het aangetroffen afval en de geschatte hoeveelheid geregistreerd. Op bijlage 1 treft u een overzicht aan van de zwerfafvalmeldingen.

2 Pagina 2 van 6 Het belangrijkste gegeven is dat het aantal meldingen in 2007 lager is dan in 2006 en wel ruim 9 %. Hieruit mag de conclusie getrokken worden dat het nieuwe volume-frequentiesysteem in ieder geval niet heeft geleid tot meer zwerfafval. Wat opvalt is het aantal meldingen waarbij sprake is van hennep, 24 tot 33 % van het aantal meldingen. E.e.a. is kortgesloten met de afd. BJZ en OW is verzocht als daderinformatie aanwezig is de politie te verwittigen. Behoudens mest, grond en asbest, welke niet of met enige moeite kunnen worden aangeboden op de milieuparken, kunnen alle aangetroffen afvalsoorten al of niet gratis worden aangeboden op de milieuparken, in textielcontainers of zelfs worden opgehaald aan huis. Waarom dan toch op deze wijze? Is het door (nog betere) voorlichting te voorkomen? Medewerkers van de buitendienst meldden het herhaaldelijk aantreffen van huishoudelijk afval of bedrijfsafval in de afvalemmers op de Markt. Bewoners van de Markt bevestigen dit. Een oplossing zou het verkleinen van de vulopening van de afvalemmers zijn, maar dit stuit op problemen bij het legen van de emmers. 3. De resultaten van de afvalinzameling. Aan de hand van de hoeveelhedenrapportage 4 e kwartaal 2007 ( bijgevoegd als bijlage 2) zal onderstaand worden ingegaan op de resultaten van het volume-frequentiesysteem. In onderstaand tabel treft u de belangrijkste resultaten aan en een aantal vergelijkingsmogelijkheden Verschil in % Kg/inw 2007 Limburg gemiddeld 2005 Restafval GFT , Grof vuil papier , glas , snoeihout Limburg 2005 diftar De afname van de hoeveelheid GFT-afval is goed te noemen en bovendien steken we positief af tegen de Limburgse vergelijkingswaarden. De afname van de hoeveelheid restafval met 11% valt tegen. Voor het bereiken van de vergelijkingswaarden zal het restafval nog met 20 en 40 % moeten afnemen. De hoeveelheid ingezameld papier is als van ouds goed en steekt positief af tegen de vergelijkingswaarden. De ingezamelde hoeveelheid glas zou nog 10 tot 20 % kunnen stijgen. Uit de toename van de hoeveelheden grofvuil, snoeihout, glas en papier is af te leiden dat er beter wordt gescheiden Hoe is in samenspraak met de Rd4-partners een verdere verschuiving van de afvalhoeveelheden te bewerkstelligen? 4. Aanbiedgedrag. Afhankelijk van de beschikbare inzamelmiddelen varieert het aanbiedgedrag. 4.1 Gebruikers ondergrondse verzamelcontainers. Deze inzamelwijze wordt met name aangeboden bij hoogbouwwoningen. Het aanbiedgedrag is weergegeven in de grafiek aanbiedgedrag ondergrondse voorzieningen, bijlage 3. In het merendeel van de huishoudens, ca 70 %, wordt de container tussen de 10 en 50 keer per jaar aangeboden. Dit komt neer op 1 keer per 5 weken tot 1 x per week. Het gemiddelde ligt op 43,5 aanbiedingen per jaar. Het meest extreme aantal aanbiedingen ligt op 263 keer, 5 keer per week. Van de 456 huishoudens die hun afval op deze wijze aanbieden heeft in 2007 zeker 90 % minder afvalstoffenheffing betaald dan in 2006.

3 Pagina 3 van Gebruikers restafvalcontainers. De 140 l restafval is van oudsher het minst uitgezet in de gemeente en is nu in gebruik bij 639 huishoudens. Het aanbiedgedrag is in de grafiek op bijlage 4 zichtbaar. De pieken bij 13 en 26 aanbiedingen in de grafiek vallen op. Bij 26 aanbiedingen wordt dus trouw, zoals dat vanuit het verleden gebruikelijk was, één maal per 14 dagen, de container buiten gezet. Meer dan 50 % ziet kans de container slechts éénmaal per 4 weken, ca 13 x per jaar, of minder, buiten te zetten. De meest verstrekte restafvalcontainer is van oudsher de 240 l container. Het aanbiedgedrag is zichtbaar in de grafiek op bijlage 5. Het hierboven geschetste patroon van aanbieden herhaald zich. De pieken in de inzameling liggen bij 13 en 26 aanbiedingen. De laatste piek is wat meer uitgesproken, ca 30 % van het aantal huishoudens. Wat ook op valt is de concentratie rond de 50 aanbiedingen ( 2 x 25) door bezitters van een tweede 240 L restcontainer. Minder dan 2 % van de huishoudens (102) met een restafvalcontainer van 240 L biedt meer dan 27 keer aan. Waarom bieden deze huishoudens zoveel restafval aan? Is hier wellicht sprake van bedrijfsafval? 4.3 Gebruikers GFT-containers. In de grafiek op bijlage 6 ziet u het aanbiedgedrag van de 140 l GFT-container. Dit is de meest verstrekte GFT-container. Er is geen piek te onderscheiden. Tussen de huishoudens bieden hun containers 1 tot 12 keer aan. Dus 68 % van het aantal huishoudens biedt deze container 1 x per maand of minder aan. Slechts 27 aanbieders bieden meer dan 26 keer GFTafval met deze containers aan. Het overzicht van de 240l GFT-containers vindt u op bijlage 7. Het merendeel van de huishoudens biedt deze container tussen de 5 en 18 keer aan. Wat op valt is dat er geen piek is rond de 25 aanbiedingen. Slechts 2,5 % van de huishoudens biedt meer dan 25 keer aan. Rond september 2007 en februari 2008 is er een actie gevoerd voor het omruilen van 140 L containers naar 240 L containers, met name voor GFT-containers. In 2007 zijn er 285 omgewisseld en in 2008 waren het er 180. Daarnaast zijn er nog 26 restafvalcontainers omgeruild. 4.4 Nul-ledigingen en kleine aantallen ledigingen. Binnen de inzameling met containers zijn 124 adressen waar in 2007 geen enkele keer rest- of GFT-afval is ingezameld. De reden hiervan is niet duidelijk. Een deel zal verklaard kunnen worden door leegstand en anderzijds zullen er adressen bij staan waarbij sprake is van een combinatie van een woning en een (eigen) bedrijf, waarbij het huishoudelijk afval wordt afgevoerd via het bedrijfsafval. In hoeverre is hier sprake van ontwijkgedrag? Een heel aparte categorie vormen de adressen waar het afval wordt ingezameld via ondergrondse verzamelcontainers en waar geen afval wordt aangeboden: 11 stuks. Iedereen produceert afval. Waarom wordt hier geen afval aangeboden? Daarnaast zijn er ca 100 adressen, waar geen GFT is aangeboden en waar het aantal aanbiedingen van restafval beperkt is van 1 tot 5 keer. In hoeverre is dit reëel? Het niet aanbieden van GFT-afval kan nog aannemelijk worden gemaakt door consequent composteren, een mestvaalt bij een boerenbedrijf en/of het houden van kippen. Maar zo weinig restafval roept vragen op. Omgekeerd zijn er 14 adressen waar geen restafval is aangeboden en waar wel GFT is aangeboden in minicontainers. De hoeveelheden aangeboden GFT zijn weliswaar laag, maar als

4 Pagina 4 van 6 men bewust tot dit scheidingsgedrag komt is het zeker gelet op de objectadressen vreemd dat men dit GFT niet kwijt raakt aan kippen c.q. overgaat tot compostering. Los van het bovenstaande is er een selectie van adressen, 84 stuks, waar geen inzamelmiddelen aanwezig zijn. Waarom niet? Staan ze leeg? Zo niet, waar blijft het afval? 5. Het scheidingsgedrag. Volgens de plaatselijke afvalstoffenverordening dient het GFT-afval gescheiden aangeleverd te worden. Grofmazig kan gesteld worden dat de (hoogbouw)woningen, die hun afval afvoeren via ondergrondse verzamelvoorzieningen, de uitzondering vormen op deze regel. Daarnaast is met enige regelmaat gecommuniceerd dat het toegestaan is stinkend afval, m.n. vlees en visresten, af te voeren via de eerstvolgende aan te bieden container. En dan kan de keus dus vallen op de restafvalcontainer. In hoeverre is het normaal dat geen enkele keer GFT-afval wordt aangeboden terwijl meer dan 5 keer restafval is aangeboden? Dit geldt voor 800 huishoudens, 12,8 % van het totale aantal huishoudens met minicontainers. Bij 480 aansluitingen ( 7,7% ) ligt het aantal restafvalaanbiedingen boven de 13 en wordt geen GFT aangeboden. Ongetwijfeld zitten hier adressen bij waar vanuit het gevoerde beleid in het verleden niet aangedrongen is op de gescheiden aanbieding van GFT-afval. Te denken valt ondermeer aan bejaardenwoningen. Daarnaast zullen er woonadressen bij zijn waarbij de woonsituatie niet wezenlijk afwijkt van hoogbouwwoningen en het scheiden van afval minder vanzelfsprekend is. Ook zullen er adressen bij zijn waar het GFT-afval gecomposteerd wordt en of aan de kippen wordt gevoerd. Maar, als meer dan 13 keer restafval wordt aangeboden dan moet er m.i. ook GFT-afval ontstaan, dat als zodanig gescheiden aangeboden kan en moet worden. Op ruim 135 van adressen met restafvalcontainer is geen GFT-container aanwezig. De vraag is in hoeverre hier sprake is van het geleidelijk verloren gaan van de scheidingsplicht. De hoeveelhedenrapportage over het eerste kwartaal van 2008 lijkt deze ontwikkeling te bevestigen. Is het gewenst hier gericht actie op te ondernemen en zo nodig handhavend op te treden? Het op afstand beoordelen of de scheidingsplicht wordt nageleefd is eerst goed mogelijk nadat het ingezamelde restafval middels een sorteerproef is onderzocht op haar samenstelling. In 2009 staat weer een sorteerproef gepland. 6. Resultaat taakveld afvalinzameling Kortheidshalve wordt verwezen naar de jaarrekening Gemeente Nuth De afvalstoffenheffing. In 2007 is ,44 als aanslag afvalstoffenheffing opgelegd. In totaal ,36 minder dan in Om enig inzicht te krijgen in het effect van het nieuwe tarievenstelsel afvalstoffenheffing is de aanslag 2007 vergeleken met de aanslag 2006, welke nog gebaseerd was op vaste tarieven afhankelijk van de grote van het huishouden. Er zijn 6704 aanslagen opgelegd. In 26 (0,39%) gevallen was de hoogte van de aanslag gelijk aan de aanslag van aanslagen (29,88%) waren hoger dan in 2006 en 69,75 % van de aanslagen, 4676 stuks, waren lager. De grafieken afvalstoffenheffing ( zie bijlage 8 en 9) geven, zowel in aantallen als in procenten, inzicht in grootte van het verschil. Uit de grafieken blijkt duidelijk dat het aantal huishoudens dat minder afvalstoffenheffing is gaan betalen groter is dan het aantal huishoudens dat meer is gaan betalen. Met name de groep die tussen de 0,00 en 110,00 minder is gaan betalen is groot. Ook voor diegenen die meer zijn gaan betalen blijft het voor de grootste groep beperkt tot 50,00.

5 Pagina 5 van 6 Het principe de vervuiler betaalt heeft zich dus voor de grote groep kleine aanbieders vertaalt in lagere kosten. De extremen in de grafiek moeten in ieder geval deels worden toegeschreven aan objecten, waar dit jaar wel een aanslag is opgelegd en waar dat in 2006 niet is gebeurd, of omgekeerd. Maar er zijn ook extreme afvalaanbieders, zowel in positieve als negatieve zin. Met als gevolg grote verschillen. Uitkomst evaluatie. Het doorgevoerde volume-frequentie-systeem heeft geleid tot het aanbieden van minder afval, een betere scheiding van het afval en een herverdeling van de kosten afvalstoffenheffing over de veel- en minderaanbieders. In die zin is het systeem als een succes te beschouwen. De evaluatie roept een aantal vragen op, welke in de tekst cursief zijn afgedrukt. Ambtelijk zal nog een antwoord op deze vragen, ook in samenhang met de ontwikkelingen in de andere Rd4- diftar-gemeenten, worden gezocht. Zo nodig zal e.e.a. teruggekoppeld worden aan de raad. Financiële aspecten n.v.t. Inspraak/Referendummogelijkheid Voorstel De invoering van het vervolgsysteem als succesvol te beschouwen, de huidige werkwijze te continueren en de aandachtspunten nader te onderzoeken. Burgemeester en wethouders van Nuth, de secretaris, de burgemeester, Mr. F.L.J. van Vloten Mr. H.G. Vos Besluit De invoering van het vervolgsysteem als succesvol te beschouwen, de huidige werkwijze te continueren en de aandachtspunten nader te onderzoeken. Aldus besloten door de raad van de gemeente Nuth in de openbare vergadering van 1 juli de griffier, de voorzitter, P.J.M. Boyen Mr. H.G. Vos Bijlage(n) Bijlage 1. totaaloverzicht meldingen Bijlage 2. hoeveelhedenrapportage Rd4 4 e kwartaal Bijlage 3. aanbiedgedrag ondergrondse voorzieningen Bijlage 4. aanbiedingen restafval 140 Bijlage 5. aanbiedingen rest 240 Bijlage 6. aanbiedingen GFT 140 Bijlage 7. aanbiedingen GFT 240

6 Pagina 6 van 6 Bijlage 8. minder meer afvalstoffenheffing ( ) Bijlage 9. minder meer afvalstoffenheffing (procenten) Ter inzage n.v.t.