5 Van de vice Voorzitter. 6 Eendracht, in volle bloei. 9 Ons nieuwe bondsbestuur. 10 Zomer les op Dijkzicht. 12 Twee gouden peren op De Molenaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5 Van de vice Voorzitter. 6 Eendracht, in volle bloei. 9 Ons nieuwe bondsbestuur. 10 Zomer les op Dijkzicht. 12 Twee gouden peren op De Molenaar"

Transcriptie

1

2

3 Colofon Eindredactie Annemarie Gijzelaar Vormgeving Nisvan van Sijl VROEGOP Vroegop wordt verspreid in een oplage van exemplaren onder de leden en aspiranten van de Bond van Volkstuinders te Amsterdam en omgeving. Verschijningsfrequentie eenmaal per kwartaal. Vroegop is het interne Nieuwsblad van de Bond van Volkstuinders. Het blad is opgericht in 1990 om de (nood)zakelijke informatie van het bestuur van de Bond van Volkstuinders te verspreiden onder de leden. Een enthousiaste, vrijwillige redactie maakt door middel van aanvullende artikelen en columns van de Vroegop een tijdschrift. Redactie en advertenties VROEGOP P/a Bond van Volkstuinders, Volendammerweg 301, 1027 EA Amsterdam. Telefoon , Fax website: Redactiemedewerkers Brian Broens Drukwerk Bondskantoor Amsterdam Beeld cover: Marianne Croes O Volgende uitgave november 2014 Kopij inleveren vóór 7 oktober 2014 Inhoudsopgave 5 Van de vice Voorzitter 6 Eendracht, in volle bloei 9 Ons nieuwe bondsbestuur 10 Zomer les op Dijkzicht 12 Twee gouden peren op De Molenaar 13 Afrikaantjes opkweken 14 Verhalen uit de moestuin 17 Jubileum stadspark Groningen 18 De moestuin, een goudmijn! 20 De gelukkige tuinman 21 Het Floralaantje 23 Cursus tuinieren en bloemschikken 24 Puzzel Spreekuur bondskantoor Maandelijks houdt het Bondsbestuur spreekuur. De momenten en tijden waarop dit plaatsvindt zijn afhankelijk van de beschikbaarheid van de Bondsbestuurders. Indien één van de leden of besturen van de tuinparken het Bondsbestuur wil spreken dan moet daarvoor een afspraak worden gemaakt. Uiteraard proberen wij deze afspraken zoveel mogelijk te plannen op één dagdeel in die maand. Wij verzoeken iedereen die een afspraak wil maken dit voor de eerste woensdag van iedere maand kenbaar te maken. In overleg met het Bondsbestuur en diegenen die een gesprek hebben aangevraagd zal dan een datum en tijd in die maand worden gepland. Het bondskantoor is te bereiken met buslijn 33 vanaf het Centraal Station, uitstappen bij de eindhalte aan de Volendammerweg in Amsterdam-Noord. 3

4

5 h Van de vice-voorzitter Op 21 juni jongstleden heeft de bondsvergadering Frans Schiphorst bedankt voor alle inzet en betrokkenheid in de afgelopen 10 jaar als 2e voorzitter van de Bond. De laatste paar jaar waren niet makkelijk. Met zijn vertrek en dat van Irene Schenker als bestuurslid, is er ruimte gekomen voor een (bijna) volledig nieuw bondsbestuur. Ik ben verheugd dat de bondsvergadering drie nieuwe bestuursleden heeft benoemd. Zij zullen zich in de volgende Vroegop uitgebreid aan u voorstellen. Met hun komst is het bondsbestuur weer op, zij het de minimale, bezetting. We kunnen nu weer aan de slag en verder bouwen aan onze mooie vereniging. Dat zal niet van de ene op de andere dag allemaal op rolletjes lopen, maar er wordt aan gewerkt. Prioriteiten worden, samen met de tuinparken, bepaald. Ook daar wordt aan gewerkt. De bondsvergadering heeft ook besloten om (nog) geen voorzitter in functie benoemen. Later dit jaar verwacht ik hierover meer duidelijkheid te kunnen geven. Tot die tijd zal ik het voorzitterschap waarnemen. Oproep In 2017 bestaat onze Bond 100 jaar! Dat gaan we natuurlijk groots vieren. Een oproep voor vrijwilligers om de festiviteiten voor te bereiden en tot uitvoering te brengen treft u hieronder aan. Het is belangrijk dat hiervoor snel een groep mensen kan worden samengesteld. Om nu en in de toekomst te kunnen blijven tuinieren, en genieten van en in ons eigen stukje groen, heeft de continue aandacht van het Bondsbestuur. Naast bedreigingen, zoals ontwikkelplannen (Nieuwe Kern) en forensenbelasting bij onze tuinparken in de gemeente Ouder-Amstel, zijn er ook kansen. In het nieuwe coalitieakkoord van het gemeentebestuur van Amsterdam hebben stadslandbouw en volkstuinen een prominente plek gekregen. Wij gaan hierover dan ook graag in gesprek met het gemeentebestuur van Amsterdam. Geniet van de zomer. Okke Peijters 7 Gevraagd: creatieve, betrokken organisatoren denkers en doeners (m/v) voor het organiseren van het 100-jarig Jubileum van de Bond van Volkstuinders. In 2017 is het zover. Onze vereniging bestaat dan 100 jaar! Dat is wat je noemt een mijlpaal en dat moet natuurlijk gevierd worden. Om dat mogelijk te maken moet er heel wat bedacht en georganiseerd worden. Op de bondsvergadering is daarover gesproken. Budget is, en wordt nog steeds, door de bond opzij gezet. Ook voor eventuele inschakeling van professionals. Natuurlijk zijn er tuinders nodig die dat jubileum in gezamenlijkheid willen oppakken. Het bondsbestuur heeft daarom besloten een speciale Jubileumcommissie in het leven te roepen. We denken momenteel aan circa 12 tuinders. Die commissie gaat alles in het werk stellen om 2017 tot 1 groot feestjaar om te bouwen. Wat, waar, hoe, door wie en met wie? U kunt het allemaal meebepalen indien u in de commissie zit! Dus meldt u direct aan bij het bondsbureau, tel. nr of per mail beleid@bondvanvolkstuinders. nl. We sluiten de inschrijving eind september 2014, want de commissie moet snel van start om op tijd de zaken voor elkaar te hebben. In de eerste week van oktober volgt dan een bespreking met het bondsbestuur en kan de commissie volop aan de bak. Wie het eerst komt, het eerst maalt. Dus zorg dat je er snel bij bent. 5

6 In volle bloei s Tekst: Dominique Engers Foto s: Marianne Croes Het begon met een suggestie van m n man Die zei: jij zit daar maar te spitten in je uppie Daar wordt een mens toch op den duur niet vrolijk van Ga jij nou met gelijkgezinden in een cluppie! Jij moet Natuurlijk gaan Tuinieren op De Eendracht In een groepje, heel gezellig en sociaal. Ik weet precies nog hoe mijn man me er toen heen bracht En hoe ik dacht: t zal mij benieuwen allemaal. De eerste keer was een aftastende ontmoeting Er waren zelfgebakken koekjes, er was thee En enthousiasme en een hartelijke begroeting En tot zover viel het allemaal nog reuze mee. Maud leek aardig, en Norinda, en Marianne Femke en Marieke, Hanneke, Nicolien En verdomd, er waren zelfs een aantal mannen En die hadden er ook zin in, zo te zien. Ik probeerde nog om buiten schot te blijven Ik keek de kring rond en zei slecht op mijn gemak: Laat mij de notulen en stukjes dan maar schrijven. Maar ik moest met mijn beiden handen aan de bak. Niks stukjes schrijven, nee, dat zou mevrouw wel willen! Maar wat een absolute misvatting was dat. We moesten hekwerken gaan vlechten, takken rillen En poelen graven, ten behoeve van de pad. We lichtten voor, we gingen door, we composteerden Stapelden muurtjes, en vonden het ook nog leuk. En al de dingen die we onderweg niet leerden! We hergebruikten werkelijk alle ouwe meuk. Ik bouwde schuilplaatsen voor ringslangen en egels En ook de anderen lieten zich niet onbetuigd We deden wonderen met troep en ouwe tegels Over de komst van uil en vleermuis werd gejuicht. We maakten ook nog twee hotels voor de insecten Nou, die stonden voor een kamer in de rij. Terwijl wij even tussendoor de benen strekten Werd ingecheckt door vliegend hert en honingbij. Wespen probeerden wij uit het hotel te wippen Want een wesp stak Gert, een tweede wesp stak mij. Maar op De Eendracht doen we àlles voor de stippen En dan kan één zo n wespensteek er ook wel bij. 6

7 We zaaiden en we oogsten en we plantten Zorgden dat zich zacht een verandering voltrok. En we verkondigden luidkeels naar alle kanten Wat wij hier doen is géén ge-geitenwollensok! In een badpak, in een poel tot aan mijn knieën Vond ik mijzelf terug, met Hanneke en Maud. Tussen de lelies, lissen en de amfibieën Het was wel lente, maar wat was dat water koud! Het water steeg mij nu en dan wel naar de lippen Maar dan gaf Fridtjof of Norinda te verstaan: Samen staan we sterk, en àlles voor de stippen! En dan gingen we er weer flink tegenaan. De groep begon langzaam maar zeker uit te dijen We kregen hulp en steun en prettige support. En niet alleen van vogels, egels, slangen, bijen Maar ook van exemplaren van de mensensoort. Er was één iemand die het niet erg kon plezieren t zal u misschien verbazen, maar dat was mijn man. Die was er vóór, voor dat Natuurlijke Tuinieren Maar werd er nu toch wel wat zenuwachtig van. Ik zei nog: schat, ik moest van jou toch bij een cluppie? En toen zei hij, en hij keek helemaal niet blij: Ik zit hier elke zaterdag maar in m n uppie Want jij bent vaker bij dat cluppie dan bij mij! Nou, u begrijpt, ik kon m n man niet laten sippen En dus was ik in juni bijna afgehaakt. Maar op De Eendracht doen we alles voor de stippen Dus mijn cluppie heeft hem nu stagiair gemaakt. Samen genieten wij van vogels en van dieren Van al het moois dat overal maar welig groeit En van het cluppie, en t natuurlijke tuinieren En van de liefde, die als nooit tevoren bloeit. 7

8 8 (advertenties)

9 Ons nieuwe Bondsbestuur Op zaterdag 21 juni is er in de algemene ledenvergadering een nieuw bondsbestuur gekozen. Van links naar rechts zijn dit; Bert Kuit ( was reeds bestuurslid), Frans Rodermond, Okke Peijters ( was reeds bestuurslid), Ralf Grevelink, Shreyas de Jong. In de volgende Vroegop zullen de bestuurders zich aan u voorstellen en zal eveneens hun functie en hun werkzaamheden / aandachtsgebieden nader worden toegelicht. e= 9

10 Zomerles Tekst en foto s: Johanneke van Kooten op Tuinpark Dijkzicht te Duivendrecht Daar kwamen ze aangelopen met stralende gezichten, 22 kinderen uit Duivendrecht van De Grote Beer uit groep 5 met juf Nelly. Ze wisten wat hun te wachten stond want ze waren vorig jaar ook al geweest en wilden maar al te graag nog een keer komen. De kinderen gaven iedereen een hand, zo van hier zijn we weer, kregen koek en limonade en startten in 5 groepen ons educatieve tuinproject; groententuin, grondbeestjes zoeken, bloemen herkennen, voelkisten, insectentuin, paddenpoel en bomenles. Bij de groententuin van Ineke en Nico keken ze hun ogen uit van wat er allemaal onder en boven de grond te zien was. Ineke nam de Riek ( haar moeder heet trouwens ook zo, zei ze) duwde deze in de grond en de aardappels rolden tussen de aarde naar boven. Kunt u dat even over doen mevrouw, vroeg een jongen van de groep, dan ga ik dat filmen en dan kan ik dat thuis laten zien. Ineke duwde de aardappels weer in de grond en deed het gewoon over. Kijk, zo weet je voor altijd waar de aardappels vandaan komen. Naar beestjes zoeken onder stenen en hout, onder begeleiding van Carolien en Ria, werden padden, pissebedden, salamanders en duizendpoten gevonden. Deze werden in loeppotjes gedaan om ze beter te bekijken en na te tekenen. De jongens ( buitenlands) hadden het er over het algemeen moeilijker mee dan de meisjes; ze vonden het vaak vies of eng. Dit was ook zo bij de voelkisten. Zo vertelden Herma en Goletta, dat sommige jongens er moeite mee hadden hun hand door het gat te doen om te voelen of er een blaadje, takje, muis of spin (niet echt) in zat. Ze dachten zeker dat er een draak in zat, die hun hand opvrat. Het kan te maken hebben met het verschil in culturen, Nederlandse kinderen wroeten misschien wat meer in de grond. 10

11 In de bloementuin waar Frida stond was het feest; de kinderen holden heen en weer om zo veel mogelijk bloemen te herkennen. Was het nu madeliefje,margriet, lavendel of artichoc? Alles werd genoteerd met behulp van de nieuwe fotokaart van Jorien waar alles duidelijk op aangegeven stond. Hans vertelde over de insectentuin en de insectenhotels die hij aan zijn tuin heeft gebouwd; stukken hout met gaatjes er in en veel bamboe stokjes waar ze hun eitjes in kunnen leggen. Dat doen de bijen die solitair leven. Soms maken andere insecten zo n nestje open om daar hun eigen eitjes in te leggen; parasieten. Ja, zegt Hans zo gaat dat in de natuur. Nico, onze bomenexpert, vertelde natuurlijk over de bomen waar spechten en roodbandparkieten in nestelen en dode bomen waar weer insecten in wegkruipen. Hij nam het vrolijke kabouterpad voor de kleuters, alle aandacht ging nu vooral uit naar al die prachtige kabouters die daar stonden. Zo zie je maar kabouters zijn voor alle leeftijden, je moet er gewoon in geloven. Net zoals Marianne die hier voor weer nieuwe opdrachten heeft gemaakt en Rene, Han en Jan die de kabouters hebben opgeknapt en zo onze kinderdromen weer tot leven hebben gebracht Chapeau!. Na de wandeling deelden Leida en Jos limonade en koekjes uit; dan nog even voetballen op het voetbalveld, vervolgens kregen alle kinderen een zelf gezaaide zonnebloem en een mikadospelletje kado en wandelden tevreden terug naar school. Alle vrijwilligers werden deze keer in de bloemetjes gezet door juf Nelly uit dank voor al die jaren van grote inzet der natuurlessen voor de school. Zo werd het weer een onvergetelijke ochtend waar jong en oud veel plezier aan beleefden. Laten wij vooral onze wonderen der natuur koesteren en doorgeven! 11

12 Door: Hans de Neve Gewoon twee gouden peren Twee mannen die je zo gewoon voorbij zou kunnen lopen. Maar gewoon zijn ze niet. Ze zijn voor de nutstuin-vereniging van De Molenaar in Landsmeer van groot belang. Vooral door hen is het aanzicht van de tuin enorm veranderd. Als vrijwilliger verzetten ze bijna iedere dag veel werk. Wat voor werk? Te veel om op te noemen. Werk voor het algemeen, maar ook hulp voor wie het nodig heeft of er zelf om vraagt. Het mooiste is dat ze er helemaal geen tegenprestatie voor verlangen. En geld voor een klus willen ze helemaal niet. Iets bij de koffie of een drankje slaan ze echter niet af. Willem drinkt absoluut geen alcohol, maar rookt shag De modale tuinliefhebber komt naar zijn of haar tuin en ziet niet om naar een andere tuin. In elk geval weten velen niet hoe het gehele complex er uit ziet, uitzonderingen daargelaten. Werk buiten de tuin, zoals werkbeurt, doet men liever niet. Maar ook de eigen heg of het pad rondom de tuin wordt nog vaak vergeten. Het geheel heeft totaal niet hun interesse, maar men vindt het wel gewoon dat alles voor hen geregeld wordt: Een opgeruimde mestplaats. Een tuinafvalbak waar je gewoon je spullen kunt weggooien, maar waar je ook compost kunt weghalen. Gedumpte vuilnis (mag natuurlijk niet) wordt weggebracht. Hagen, grasvelden en boomgaard worden op tijd bijgehouden. Het plein is een klus geweest van een ander kaliber. Dat heeft een enorme verandering ondergaan. Gelukkig kregen ze daarbij wat hulp van anderen. Helaas gooien sommige mensen rommel uit de auto of peuken gewoon op de grond. Dat het plein er toch altijd opgeruimd uitziet, onkruidvrij wordt gehouden en versierd is met bloembakken blijkt een ieder heel gewoon te vinden. Maar dat gaat allemaal echt niet vanzelf. Gereedschap wordt minimaal ingekocht. Het meeste is vergaard door verzamelen en giften. Kapot gereedschap wordt gerepareerd. Nieuw gereedschap wordt onderhouden. Het gereedschapshok is overzichtelijk en voor de werkbeurten is het beschikbaar. Lenen mag altijd, maar soms worden spullen stuk of geheel niet teruggebracht. Ja, dan zijn de rapen gaar! Dan kun je de stoom bijna uit het gereedschapskeet zien komen. Vooral Peter laat dan verbaal luid horen wat hem dwars zit. De lijst van werkzaamheden, verricht door deze mannen, is veel langer. Dankbaar is het niet, want het wordt door weinigen gezien. Maar dat stoort hen niet. Ze vinden het prettig om te doen. Er is nergens dwang. Want werken voor een baas, dat doen ze niet. dat hebben ze lang genoeg moeten doen. Willem Theunisse en Peter Riemer. Gouden peren zijn het. Dus laten we er zuinig op zijn! 12

13 Zelf opkweken Tekst: Tilly Tagetes Foto: Nisvan van Sijl Het was begin jaren zestig en ik woonde in Hilversum. Naar de lagere school liep ik dagelijks over een laan met een middenin een perk. In de maand mei werd dat perk steevast ingeplant met drie soorten eenjarige plantjes. Ageratum, Salvia en Afrikaantjes, blauwpaars, rood en knaloranje. Dat perk werd met de maand voller, dus mooier. Als kind vond ik dat prachtig. Tegenwoordig zie je zulke perken en borders niet meer. In de steden wordt er veel milieuvriendelijker getuinierd, met vaste inheemse planten die minder onderhoud en vooral minder mest nodig hebben om te bloeien. De perken hebben meer natuurlijke vormen en kleuren, maar ik mis ze wel, die bonte perken. In onze tuin stonden destijds veel vaste planten, als vrouwenmantel en margrieten. Toch kocht mijn moeder ook eenjarige plantjes op de markt om de boel een beetje op te fleuren. Ook leerde ze mij hoe ik met het zaad uit de zaaddozen van de Afrikaantjes het jaar erop zelf plantjes kon opkweken. In de lege margarinebakjes strooide ik aarde, dan de zaadjes er over uit, nog een dun laagje aarde erover heen en dan licht besproeien. De bakjes dekte in dan voor een week af met plastic boterhamzakjes. De zaailingen verspeende ik na een week of drie. Je moest je ze af en toe toppen om ze stevig te laten worden, en na de IJsheiligen mochten ze dan de tuin in. Ze vielen helemaal in het niet tussen de andere planten en bloemen. Waren dat nu die plantjes waar je zo trots op was toen ze nog in de vensterbank stonden? Maar zo eind juni begon het lekker vol te raken met die oranje en gele bollige bloemetjes. Ik plukte ze voor kleine vaasjes op tafel. Want al vonden mijn zusjes ze stinken, ik genoot van die kruidige geur. Toen wist ik nog niet dat Afrikaantjes nuttig zijn in de tuin, om allerlei ongedierte weg te houden bij de sla. Dat je de bloemen kunt eten, wist ik evenmin. Dat alle soorten geweldig makkelijk te kweken zijn, dat heb ik in de loop van mijn leven ervaren. Het is dus een jaarlijks ritueel: tweede helft maart vul ik bakken met zaad. Tagetes Linnaeus en Tagetes Patula zijn hoog en lekker bossig. De hoog bloeiende soort die ik ooit meenam uit de botanische tuin in Frankfurt, is mijn favoriet. Geurige kleine bloemetjes in lichtgeel, oranje en roodbruin. Over alle avonturen met Afrikaantjes leest u in de volgende nummers meer. 13

14 Door: Gerrit Mol Verhalen uit de Moestuin Verhuizen Mijn grootvader was woedend toen hij thuis kwam. Woest. Er was die dag een bijeenkomst geweest met alle mensen die op het landje achter het gebouw van het groen-witte kruis een tuin hadden. En de eigenaar van het land had meegedeeld dat hij het land had verkocht aan de gemeente en dat er in het najaar begonnen zou worden met de uitbreiding van het bejaardenhuis. Een ieder had tot het najaar om zijn spullen op te ruimen, anders zou de gemeente het gaan doen. En nee, de eigenaar had nergens anders land, dus hij kon niet voor een vervangende plek zorgen. Dat zijn groenteland moest wijken voor zoiets onzinnigs als een bejaardenhuis was wat mijn grootvader het meeste stoorde. Nu woonde mijn grootvader bij ons, bij mijn ouders in, dus hij had makkelijk praten. Een bijkomend probleem was dat mijn opa [de vader van mijn moeder] in dat bejaardenhuis woonde en het daar enorm naar zijn zin had. Hij moest er juist niet aan denken om bij een ander in te wonen. In het bejaardenhuis woonde hij zelfstandig. Zelfstandig genoeg. Op zondag, als we traditie getrouw met de hele familie samen aten was de spanning dan ook te snijden. Mijn grootvader stelde mijn opa min of meer persoonlijk aansprakelijk voor het verlies van zijn groenteland. Verder deed hij niets. Hij klaagde over het onrecht dat hem was aangedaan, maar verder nam hij een afwachtende houding aan. Ik weet niet of dat iets typisch is voor volkstuinders Mijn opa ging het gesprek aan met een oude vriend van hem. Het was de enige glastuinbouwer die nog in het dorp tuinierde. Alle anderen waren al weg, verder het westland in, of verhuist naar de verre polder. Het was geen groot tuinbouwcomplex, maar het lag tegen het dorp aan. Er was een stuk grond dat door sloten werd omsloten en dat moeilijk te bereiken was van uit het bedrijf. Je moest altijd over de weg omrijden. Kon er op dat stuk land, dat niet heftig in gebruik was niet een plek gecreëerd worden voor tuintjes? Dan bracht het ook geld op. De tuinder had er wel oren naar. En mijn opa ging het verder regelen. Nu bleek mijn opa bijna de enige van het oude stuk die een nieuwe tuin wilde beginnen. Andere vonden zich zelf te oud om opnieuw te beginnen. En wie weet hoe lang het bedrijf nog in het dorp zou blijven. Waren er geen plannen om de nieuwbouw wijk nog verder uit te breiden. Mijn grootvader besloot geen nieuwe schuur te bouwen. Een kist met gereedschap was genoeg. Hij kreeg flink wat grond en begon om de grond te verbeteren eerst met het telen van een veld vol aardappelen. Een buurman op het uiterste puntje van de beschikbare grond bouwde er een hoog hok en daar liet hij kippen in scharrelen. Dat was geen tuinieren vond mijn opa. Maar hij nam de eieren wel mee naar huis. Principes zijn leuk maar je moet er geen last van hebben. Op het tweede stuk kweekte hij zijn geliefde witte tomaten. (Weet iemand waar je zaad kan krijgen? Witte tomaten. Ooit gezien?) En natuurlijk stonden er ook veel uien. In veel soorten. Terwijl mijn opa druk was om nieuwe mensen voor de tuin te vinden, en afspraken te maken over wat wel en niet mocht, [bijna alles mocht!] hoe je water kon halen. Een klein bestaand schuurtje werd geschikt gemaakt om te schuilen, koffie te zetten, elkaar te ontmoeten. Men schilderde het op in vrolijke kleuren. Jonge mensen vonden er een plek. En mijn opa vond het heerlijk. Mijn grootvader was alleen maar bezig om zijn spullen over te brengen. Hij demonteerde de platte bakken die hij natuurlijk te zwaar vond. Eigenlijk was het nog steeds niet goed. De verhuizing was nog steeds een ramp, een plaag, een bezoeking Ik weet het niet zeker, maar ik denk dat mijn opa een aantal van de jongere tuinders iets heeft ingefluisterd. Ze vroegen mijn grootvader opeens om raad. Ze begonnen te helpen met het verplaatsen van de platte bakken. Konden ze er enkele over nemen van de oude stek. Handig! Van een altijd mopperende oude man veranderde mijn grootvader in een advies gevende altijd aanwezig zijnde oude man die flink kon mopperen. Men hielp hem aan het eind van de zomer om zijn laatste oogst binnen te halen. En van de aardappelen en uien kon de kippenvriend een heerlijk gerecht maken. Mijn 14

15 grootvader was er verrukt over. En eigenlijk zo simpel, aardappelen, uien en eieren. Meer was niet nodig. Het zou het begin zijn van veel en vaak samen eten op die tuin. En als het gebeurde zaten mijn grootvader en opa er altijd bij. Mijn opa heeft nog geen pink in de grond gestoken maar organiseerde. Mijn grootvader organiseerde niets, maar je kon hem niet gelukkiger zien dan met zijn handen in de aarde, schoffelend, planten begietend (Altijd water uit de sloot halen!) en goede raad gevend. Tortilla (Spaans omelet) Voor 2 à 3 personen 5 grote eieren. 1 middelgrote ui 275 gram Desiree aardappelen (klein) 3 eetlepels olijfolie Zout en vers gemalen zwarte peper. Let op: de maat van de pan is hierbij van belang. Hij moet minimaal 20 cm breed zijn. Voor meer mensen, gebruik een grote pan. Maar geen zware want je moet je twee handen gebruiken. Gebruik een pan met antiaanbaklaag Je kunt Tortilla warm en koud eten. Je kunt ze ook in kleine blokjes snijden en serveren als feestelijk hapje. Wat te doen: Was je handen. Snijd de ui in tweeën en snijd ze daarna in halve maan snippers. Schil de aardappelen (met een dunschiller) en snijd er plakjes van. Droog ze daarna in een theedoek zo droog als mogelijk. Verwarm nu twee theelepels olijfolie in de pan en als het warm is voeg je aardappels en uien toe. Schud de aardappel en uien, om ze van een olielaagje te voorzien. Zet nu het gas op de laagste stand en bestrooi het mengsel gul met zout en peper. Laat de aardappelen en uien nu 20 minuten bakken (tot ze zacht zijn). Halverwege draai je de hele mixture om. Het is niet de bedoelen dat ze bruin worden maar stomen in de olie. Ondertussen breek je de eieren in een grote schaal en je mix dit licht. (Niet te veel) Doe hier ook wat zout en peper bij. Als de aardappelen gaar zijn (zie boven) doe deze dan bij de eieren. Zet nu de pan terug op het gas en doe de rest van de olie in de pan, zet de hitte op het midden. Doe nu de mix van uien eieren en aardappel in de pan. Draai nu de hitte weer op de laagste stand. Wees nu niet gehaast en kook nu de omelet. Dit kan wel 25 minuten duren. Druk de randjes van de omelet soms terug om zo een mooie ronde rand te krijgen. Als er bijna geen vloeibaar ei te zien in op het oppervlak van de tortilla, doe dan een bord dat net zo groot is als de pan op de pan. Draai dit alles om en schuif nu voorzichtig de omelet terug in de pan. Bak nu de omelet nog 2 minuten en zet de warmtebron uit (doe het gas uit). Laat vijf minuten staan voor dat je het eet. Je kunt het ook koud eten. In punten of in blokjes. Neem er sla bij. 15

16 (advertenties) tel; Stapelbare Noord Europese wandbalken in diverse diktes vanaf 50mm Draaikiep-ramen met isolatieglas Vele opties mogelijk zoals: - Impregneren - Montage - Dakisolatie - Dakpanprofielplaten Ook standaard schuurtje van 200x300cm Maatwerk geen probleem Eigen import Al vele jaren dé leverancier van blokhutten op de Amsterdamse Volkstuinen. persoonlijk advies en kwaliteit voor een betaalbare prijs Flamingo met panorama ramen Reiger maatwerk lente

17 Tekst en foto s: Bert Kuit jubileum Stadspark Groningen Op zaterdag 28 juni reisde ik per trein naar Groningen. Tuin- en Recreatievereniging Stadspark vierde die dag haar 40-jarig jubileum en de Bond van Volkstuinders was hier voor ook uitgenodigd. De vice voorzitter/secretaresse Maja van den Handel en de plv. voorzitter/penningmeester Wim Kremer haalden mij van het station af en zij hadden samen met een grote groep vrijwilligers een heerlijke en feestelijke dag georganiseerd. Het was Open Tuinen Dag en op de wandelroute kon je ook vele ateliers in de verschillende tuinhuisjes bezoeken. De route ging o.a. door het rietland waar Permacultuur uitgeoefend wordt. Hier zijn paden aangelegd en de enthousiaste groep vrijwilligers maakt hier samen met de natuur en Lex Minderaa een fruittuin van. Je ziet hier dus geen zwarte grond er groeit of er ligt altijd wat op de aarde. Er wordt dus niet gewied men doet een flinke laag organisch materiaal ( mulch ) op de grond en zo stop of vertraag je de groei van planten die je niet wilt hebben. Nieuwe planten worden hier weer ingeplant. De mulch zelf gaat na verloop van tijd verteren en geeft zo weer extra meststof af. Een ander voordeel van mulch is dat de zon de kale grond niet uitdroogt. De verhalenvertelster in de vlindertuin In de fruittuin waren vele fruitbomen en bessenstruiken geplant. Iets bijzonders is de honingbes die oorspronkelijk uit China en Rusland komt. Deze kamperfoelie variëteit heeft voor de mens eetbare bessen. De Latijnse naam is Lonicera caerulea; de struik kan hier ongeveer twee meter hoog worden. In mei-juni zijn er al bessen en deze zijn zeer geschikt om jam van te maken, ook bevatten zij vitamine B en C. Ik zag hier Ribes Josta ook staan. Het is een kruising van de zwarte bes en de kruisbes. Deze struik kan twee meter hoog worden en heeft geen stekels of doornen. De zwarte bessen zijn pas rijp in augustus-september en ook wat zuur. Na de Fruittuin liep ik de vlindertuin in. De bloembedden waren in de vorm van een vlinder gemaakt. Zeer kleurrijk en in een atelierruimte hingen informatie borden om bezoekers uit te leggen hoe alles was opgezet en werkte. In de tuin was een verhalen vertelster die bevlogen de mensen, te midden van al die bloemen, een leuk verhaaltje voorschotelde. Uitkijkpost in de permacultuurtuin Fruitbomen in de permacultuurtuin In een van de open tuinen werd er voorlichting gegeven over Het Lasagne Tuinieren dit is het tuinieren in laagjes. De tuin had jarenlang geen onderhoudt gekregen en toen de nieuwe tuinvrouw hier begon legde zij een laag karton neer waarop weer mulch kwam, hierop weer karton, daarna compost en zo maakte zij een start voor een nieuwe groente tuin. Deze methode doet zij al jaren en alles groeit er geweldig op. (Het karton houdt o.a. Daar de grassen en zevenblad scheuten tegen!). Het was een zeer geslaagde dag en je kon ook zien dat het Stadspark Cum Laude geslaagd was in 2012; in 2008 bij het behalen van het Nationaal Keurmerk Natuurlijk Tuinieren met de 3 stippen van het lieve-heers-beestje, vervolgens twee jaar later kwam de vierde stip. Dit alles is alleen maar bereikt door een goede samenwerking tussen de tuinders enerzijds en het belang van een ecologisch gebied voor de stad Groningen, waar nu de jubilerende Tuin- en Recreatievereniging Stadspark is gevestigd. 17

18 Tekst: Fransje Verheus Foto s: Nisvan van Sijl De moestuin een goudmijn? Een waardevolle aanvulling op de AOW. Zo ziet onze staatssecretaris Jetta Klijnsma de moestuin, gehouden door 65+ers. We moeten maar hopen dat de rest van de excellenties wat meer in de realiteit leeft, want iedereen die ook maar een beetje idee heeft van een moestuin weet dat dit volslagen onzin is. Een moestuin, daar moet vet geld bij! Het begint al met de grond. De verschillende groentes stellen daar allemaal speciale eisen aan: Worteltjes zijn lastige gasten: ze willen veel vruchtbare grond, wel zanderig maar niet bemest. Ook komkommers kun je niet in om het even welke grond kweken, hiervoor wordt de groeizak geadviseerd. Bij boerenkool moet de grond goed waterdoorlatend zijn gemaakt; sla vereist niet-zure grond met voldoende organisch materiaal, en ga zo maar door. Op Nieuw Vredelust is onze poldergrond zure veengrond, bijzonder geschikt om koeien op te houden. De statuten en reglementen verbieden dit echter, dus wie eieren voor zijn geld kiest (en kippen houden is ook al verboden), die gaat (moes)tuinieren. De moestuinder zal wel flink in de buidel moeten tasten om de grond hiervoor geschikt te maken. Verhoogde bedden, speciale grond, mest, bakken en groeizakken zijn de oplossing. Dus voordat je ook nog maar één sperzieboon hebt ben je al vele euro tjes armer. Is de dag eenmaal aangebroken dat de zaadjes in de juiste grond zijn beland, dan heeft de natuur meteen weer iets leuks in petto. Slakken, konijnen, koolwitjes, duiven en nog vele andere schepselen Gods zijn niets ontziend uit op jouw jonge plantjes. En dat zijn alleen nog maar de onverlaten die we zien. In de grond marcheert dan ook nog een legioen dat het voorzien heeft op de wortels van al dat jeugdig groen. Om de schade hiervan te voorkomen of te beperkten moet wederom een gang gemaakt worden naar het tuincentrum: netten, korrels, koperen banden, tunnels, cloches, afdekplastic: Kassa! Met een beetje geluk komt toch de dag dat je plantjes 18

19 de eerste aanslagen hebben overleefd en veelbelovend knoppen maken. Dan is het maar hopen en bidden dat het weer meezit; een flinke hagelbui kan alles in een uurtje teniet doen. Gedurende het hele voorgaande traject moet de moestuinder bereid zijn constant veel aandacht te besteden aan de groenten-in-wording. Je kunt echt niet vertrekken en na een paar weken lekker oogsten. Schoffelen, schoffelen, schoffelen, water geven bij droogte, plantjes verspenen, topjes eruit halen: de moestuinder is geen rust gegund. Het is zwaar werk. Menige 65+ er kijkt wel uit om zijn rug te laten versjteren door deze slavenarbeid. Bovendien gaat er onwaarschijnlijk veel tijd zitten in deze nobele hobby. Als een handige jongen al die uren zou besteden aan bijvoorbeeld thuiswerk (lampenkappen in elkaar zetten, loom-elastiekjes in doosjes doen, juichpakken naaien) dan liep hij sneller binnen. Maar de moestuinder is een liefhebber en gaat door. Soms zit het mee. Nu eens is het een goed jaar voor boontjes, dan weer is de courgette-oogst meer dan super. Trots kom je thuis met je zelfgekweekte pareltjes. Het kost een paar centen maar dan heb je ook wat. Echter, de volgende dag in de supermarkt denk je: Was die investering wel verstandig? Ook voor professionele tuinders was dit jaar blijkbaar goed voor boontjes of courgettes, je krijgt ze potverdorie bijna kado! Koolrabi Courgettes Kapucijners Goudsbloem en zonnebloemen Weelderige oogst Bieten 19

20 De Gelukkige Tuinman Door: Edwin Oden Dit voorjaar was ik niet alleen blij dat het tuinseizoen weer is begonnen. Op 21 maart, de eerste dag van de lente, gebeurde er nog iets leuks: mijn nieuwe website De Gelukkige Tuinman ging de lucht in. Op de site houd ik een tuindagboek bij over het groeien en bloeien van de planten in mijn tuin, ik geef tips over tuinieren en vertel over plantennieuws uit de media. Met mijn tuinverhalen wil ik graag mensen inspireren; het plezier en de voldoening van tuinieren overbrengen op anderen: dat is een beetje mijn streven. Als psycholoog en journalist bij het maandblad Psychologie Magazine heb ik al vaker geschreven dat tuinieren gelukkig maakt; wetenschappelijk onderzoek heeft het namelijk herhaaldelijk bewezen. Ik ervaar dat zelf ook zo: tuinieren is een prettige manier om rust in je hoofd te krijgen en je somberheid te relativeren en te verzachten. Sterker nog: je creëert er positieve gevoelens mee, en de lichamelijke beweging houdt je brein jong waardoor je concentratie en geheugen verbeteren. Vandaar dat ik mijn site De Gelukkige Tuinman noem. Alweer acht jaar heb ik een tuin op Buikslotermeer. Ik geniet veel van die tuin. Hij is voor mij een manier om mijn creativiteit de vrije loop te laten, en ook om mijn hoofd leeg te maken na een werkdag vol schrijven en denken achter de computer. Daarnaast vind ik het leuk om met andere tuiniers, zoals mijn buurvrouw Minke (die stiekem een beetje een wandelende tuinencyclopedie is, volgens mij), ervaringen uit te wisselen over wat zich allemaal afspeelt in onze geliefde tuinen. Tuinieren zit mij van jongs af aan in het bloed. Als kind was ik al met planten in de weer, maar dan op kleinere schaal: mijn vader gaf mij ruimhartig een stukje van zijn goed bewaakte plattelandssiertuin, waar ik zelf groente mocht verbouwen. Eenmaal op kamers in de grote stad vergat ik het hele tuinieren. Totdat ik, jaren later, in de binnenstad van Amsterdam en minuscuul balkonnetje kreeg op het noordwesten, uitkijkend op een dijk van een torenflat, en daar, bevangen door vlagen van depressie, mijn eerste oleander plaatste die tot mijn grote plezier nog ging bloeien ook. Het duurde niet lang of het hele balkon stond vol met groen. De situatie werd hoe langer hoe onhoudbaarder, en het jaar voordat ik 40 werd, besloot ik het echt te doen: een eigen tuin aanleggen, op 7,6 kilometer fietsen van mijn huis. De tuin van mijn leven, de plek waar ik het liefst wil zijn: in dat soort verheven termen denk ik over mijn tuin als ik heel eerlijk ben. Waarschijnlijk zal ik tot het einde van mijn dagen naar dat aardse paradijs toe blijven werken, met vallen en opstaan. Maar dat maakt allemaal niet zoveel uit; tuinieren op zich maakt immers al gelukkig, of je er nu de gouden medaille voor tuinontwerpen mee wint of niet. Kom je af en toe een kijkje nemen op mijn site, of wil je misschien tuintips delen? Ik ben benieuwd naar je reactie! Ga naar Als je daar je adres invult, stuur ik je regelmatig mijn nieuwsbrief. 20

21 Door: Nisvan van Sijl Het Floralaantje 21

22 (advertenties) Voor al uw tuinonderhoud en beplanting Onderhoud van borders, gazon, moestuin, hagen en bakken. Gespecialiseerd in het snoeien van fruitbomen. Linnaeusdwarsstraat 20b 1098 BB Amsterdam VincentSchilderwerk Ambachtelijk schilderwerk voor een nostalgische prijs Bel voor info of het maken van een vrijblijvende afspraak. 22

23 (advertentie) Cursus tuinieren voor beginners Op dinsdag 9 september start de afdeling Amsterdam van Groei en Bloei een cursus tuinieren voor beginners. De cursus behandelt onder meer: bodemkunde en bemesting, snoeien, kennis en gebruik van gereedschap, het gazon, verharding, onkruid en het opzetten van een tuinplan met de bespreking daarvan. Ook zelf onderwerpen kiezen behoort tot de mogelijkheden. De cursus bestaat uit 9 lessen op de dinsdagavond van en een praktijkochtend op een zaterdag. Deze praktijkochtend wordt in overleg met de docent afgesproken. Data : 9, 16, 23 en 30 september, 7, 21 en 28 oktober 4 en 11 november. Plaats : Wellant College Linnaeus, Archimedesplantsoen 87, 1098 JZ Amsterdam. Aanmelding en betaling. Telefonisch / of per mail: jvdelsken@gmail.com / joke@michels.nl De kosten voor leden van Groei en Bloei bedragen 100,- euro. Voor niet leden 140,- euro. xc G Het bedrag kunt u overmaken op bankrekening NL78INGB t.n.v. AVTP o.v.v. cursus tuinieren voor beginners, naam en eventueel lidnummer van G&B. Cursus bloemschikken voor beginners en gevorderden Op dinsdag 9 september start de afdeling Amsterdam van Groei en Bloei een cursus bloemschikken voor beginners en gevorderden. De cursus behandelt onder meer: leuke corsages en cadeau-versieringen, tafelversieringen, een rouwarrangement, een handgebonden boeket, een eenvoudige biedermeier en een herfstkrans. Plaats : Wellantcollege vestiging Linnaeus, Archimedesplantsoen 87, 1098 JZ Amsterdam. Tijd : Dinsdagavond uur Data : 9, 16, 23 en 30 september, 7 en 24 oktober. Meenemen van materialen en gereedschappen: Bloemen, blad, bijmaterialen en een geschikte ondergrond dienen door de cursisten zelf mee genomen te worden. Er is gereedschap op de vestiging aanwezig, maar u mag altijd uw eigen gereedschap meenemen. Twee blokken steekschuim, hulpmateriaal zoals draad, rubberband, krammen enz. zijn in het cursusbedrag opgenomen. Voor extra steekschuim wordt een bijdrage gevraagd. Aanmelding en betaling: Jettie van der Elsken , jvdelsken@gmail.com of bij Joke Michels , joke@michels.nl Na aanmelding kunt u het gewenste bedrag storten op INGrekening NL78INGB t.n.v. AVTP. Bij uw betaling vermelden: Cursus bloemschikken, naam en eventueel lidnummer. Groei&Bloei leden betalen 65,00, niet leden 90,00. ) 6s 23

24 7 Puzzel Zweedse puzzel Oplossingen U kunt uw oplossing vóór 15 juni 2014 naar de redactie van Vroegop (zie colofon). Onder de goede inzendingen verloten wij 5 cadeaubonnen. Uitslag lente puzzel: De juiste oplossing voor de puzzel in het lentenummer van de Vroegop is: Strandlaken Bikini Onder de vele inzendingen hebben wij vijf cadeaubonnen verloot. De gelukkige winnaars zijn: Mw. Metzelaar, 1079 CA Mw.Klein Boon, 1078 NX Van Eijk, 1075 RM Rodenburg, 1076 RX Dhr. De Ruiter, 1036 KM Wij wensen hen veel tuinplezier. 24

25

26

27

28

Trots op hun oogst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF. MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten.

Trots op hun oogst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF. MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten. 112 12 JULI 2014 ELSEVIER Trots op hun oogst MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten. Liza Karsemeijer Foto s René van der Hulst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF JOHN VAN

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

Krabbie Krab wordt Kapper

Krabbie Krab wordt Kapper E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Maart 2012 1. Voorwoord Op 20 april 2011 was het zover: de officiële oprichting van de Vereniging Buurtmoestuin Castellum! Het was het tastbare resultaat

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Het was mijn idee om een straatje om mijn bloementuin te maken en ik heb er aardig lang over gedaan. Maar nu is hij eindelijk klaar.

Het was mijn idee om een straatje om mijn bloementuin te maken en ik heb er aardig lang over gedaan. Maar nu is hij eindelijk klaar. Het was mijn idee om een straatje om mijn bloementuin te maken en ik heb er aardig lang over gedaan. Maar nu is hij eindelijk klaar. Er staat nu ook een nieuw tuinplan 2013 bij. Ik ben ook met houtsnippers

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Vlinder en Neushoorn

Vlinder en Neushoorn Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

In de aanbieding: Pot omelet bieslook, pot soep kipcurry en beschuit donker

In de aanbieding: Pot omelet bieslook, pot soep kipcurry en beschuit donker In deze nieuwsbrief: De gehele maand mei 20% korting op de pot omelet bieslook, pot soep kipcurry en beschuit donker Natuurlijk met lekker recept Een kleine wijziging in het supplement kalium Nieuw! Column

Nadere informatie

bemesten wintergroenten slakkenjacht prei maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien

bemesten wintergroenten slakkenjacht prei maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien maand van het voorzaaien WEEK 1 bemesten Je hebt nu de tijd om alles in orde te maken. Heb je in huis wat je de komende maanden nodig gaat hebben? Mest, zaden, gereedschap? En

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn Oom Remus bron. Z.n., z.p. ca. 1950 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/remu001twee01_01/colofon.php 2010 dbnl / erven J.C. Harries 2 [Het

Nadere informatie

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014 Gezinsbond Stekene Inleiding Kinderen houden van tuinieren Tuinieren bevat 2 elementen waar kinderen zot op zijn: aardegrond en buitenlucht. De zomerzon zal

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok 1 Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok Samenvatting Jan en Katrijn gaan naar het bos om spullen te zoeken voor de herfsttafel. Als Jan in

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,

Nadere informatie

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout

D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

GROE(N)TEN VAN KAROLIEN

GROE(N)TEN VAN KAROLIEN GROE(N)TEN VAN KAROLIEN GROE(N)TEN VAN KAROLIEN Karolien Verbanck GROE(N)TEN VAN KAROLIEN voorwoord WAAROM SCHREEF IK EEN MOESTUINBOEK, zijn er niet al genoeg op de markt? Deze vraag zal ik vermoedelijk

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 6 blz. 1 Door welke poort moet je gaan

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Kom jij ook uit een ei?

Kom jij ook uit een ei? Kom jij ook uit een ei? Er was eens een prachtig bos. Er groeiden de hoogste bomen en allerlei prachtige bloemen. Er was een vijver en een groot grasveld, waar je lekker kon spelen. Maar om het bos stond

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

Tobi en. de wilde bijen

Tobi en. de wilde bijen Tobi en de wilde bijen Het is eindelijk paasvakantie en Tobi komt aan op de boerderij van zijn oom. Zijn nichtje Hanna wacht al op hem. Ze knuffelt Tobi en lacht: Kom, we gaan spelen! Lachend en pratend

Nadere informatie

Ik ben David de Graaf

Ik ben David de Graaf Ik ben David de Graaf geboren in 1984. met Downsyndroom Surprise! Ook voor mijzelf Ik heb het niet alleen, maar... ik ben ook in vaste dienst van de Stichting Downsyndroom Kort: de SDS www.downsyndroom.nl

Nadere informatie

Een eigen verbouwing. Omdat ik het leuk vind om te verbouwen en leuk dat elk groepje een eigen verbouwing had. 19 maart 2015, Anne Remmerswaal

Een eigen verbouwing. Omdat ik het leuk vind om te verbouwen en leuk dat elk groepje een eigen verbouwing had. 19 maart 2015, Anne Remmerswaal Een eigen verbouwing Omdat ik het leuk vind om te verbouwen en leuk dat elk groepje een eigen verbouwing had. 19 maart 2015, Anne Remmerswaal Educatie- en Competentiestudies (ECS), Wageningen Universiteit

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik hoop voor u dat u ooit eens flink verliefd bent geweest. Niet zo n beetje van: die of die vind ik best aardig. Misschien wordt dat nog wel eens wat

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Nieuwsbrief SHIB september 2013

Nieuwsbrief SHIB september 2013 Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!

Nadere informatie

Voor de ouders en verzorgers,

Voor de ouders en verzorgers, Voor de ouders en verzorgers, Deze nieuwsflits start ik met een terugblik op de ouderavond die we afgelopen dinsdagavond gehouden hebben. We mochten deze avond 13 ouders en 14 collega's begroeten. Onze

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

Voor kleuters is het belangrijk om een knuffel vast te houden, het geeft houvast, een knuffel troost, geeft vertrouwen, een veilig gevoel.

Voor kleuters is het belangrijk om een knuffel vast te houden, het geeft houvast, een knuffel troost, geeft vertrouwen, een veilig gevoel. Pasen Wat lijkt het lang geleden dat we met Kerst de geboorte van Jezus vierden. Het thema van Pasen is vasthouden en loslaten. Om te ontdekken dat het geloof in Jezus houvast biedt, moeten de mensen om

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen. Claudia van Loveren

Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen. Claudia van Loveren Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen Claudia van Loveren Ik weet nog goed dat er tijdens de modernisering van onze woningen in 2007, in de Flevopost een prijsvraag stond van de gemeente en Oost Flevoland

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur.

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur. Over de Tong Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in. Oosterkerk, Zondag 27 januari 2013, Kinderdienst Het verhaal van de verloren zoon (Lucas 15:11-32) door de ogen van het varken Meditatie in woord en beeld ds.wim Hortensius Roodborstje tikt tegen 't raam,

Nadere informatie

Inhoud. Zaai- en plantkalender 72. EHBG: Eerste Hulp Bij Groenteproblemen 70

Inhoud. Zaai- en plantkalender 72. EHBG: Eerste Hulp Bij Groenteproblemen 70 Inhoud Aan de slag 7 Moestuinquiz 9 Stappenplan: Stap 1: Een stukje grond 13 Stap 2: Kies een plek 13 Stap 3: Doe de schudproef 14 Stap 4: Basisgereedschap 16 Stap 5: Zaden 18 Stap 6: Alles over zaaien,

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

De ronde volle maan. Alleen als de maan rond en vol is, wordt dit feest gevierd. En dat heeft een hele bijzondere reden.

De ronde volle maan. Alleen als de maan rond en vol is, wordt dit feest gevierd. En dat heeft een hele bijzondere reden. De ronde volle maan Al vele duizenden jaren is Kabouterland een bijzondere plek voor Kabouters uit de hele wereld. Dit verhaal vertelt hoe bijzonder de samenwerking tussen de dieren en de kabouters in

Nadere informatie

Acanthuskusjes- zomer 2015

Acanthuskusjes- zomer 2015 Acanthuskusjes- zomer 2015 Een nieuwe trend zet door! Kies voor een Prairietuin! Schoorvoetend, maar toch, sinds de mooie promotietuin, die Tuinontwerp de Weieven in Zijtaart had bij Geert van Boxmeer

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7)

Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Liturgie aangepaste dienst Baflo, 28-09-14 om 14.30 uur Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Welkom en mededelingen a. Opw. 334 Heer, uw licht en uw liefde schijnen b. Opw. 88 Een rivier vol

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

7.5 Script en plaatjes post-test

7.5 Script en plaatjes post-test 7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die

Nadere informatie

Nieuwe leerlingen. 13-06-2014 Agenda. Victor de Haan in groep 1 (juf Jannie en juf Simone)

Nieuwe leerlingen. 13-06-2014 Agenda. Victor de Haan in groep 1 (juf Jannie en juf Simone) 13-06-2014 Agenda Nieuwe leerlingen 16 t/m 19-06 Avondvierdaagse 17-06 MR-vergadering 18-06 weekviering groep 8B 20-06 talentenkijker in gr. 6, 6/7 en 7 Victor de Haan in groep 1 (juf Jannie en juf Simone)

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Zaadbommen maken. dan langzaam water toe. Totdat het mengsel aan elkaar blijft plakken. Maak het niet te nat! Wat heb je nodig voor 10 zaadbommen?

Zaadbommen maken. dan langzaam water toe. Totdat het mengsel aan elkaar blijft plakken. Maak het niet te nat! Wat heb je nodig voor 10 zaadbommen? Lente Wat heb je nodig voor 10 zaadbommen? 8 eetlepels droge natuurlijke klei (bentoniet voor als je binnenkort wilt gooien, rode klei als je ze wilt bewaren) 10 eetlepels potgrond, eventueel met wat compost

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Bloemlezing van gedichten van de Dichters Kring 2013 2014. Verwondering maakt het leven mooier

Bloemlezing van gedichten van de Dichters Kring 2013 2014. Verwondering maakt het leven mooier Bloemlezing van gedichten van de Dichters Kring 2013 2014 Verwondering maakt het leven mooier Voorwoord Vorig jaar februari kwam de eerste gezamenlijke dichtbundel van de Dichters Kring Nederland tot stand.

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Ik wens je veel succes met het vinden van een leuke stageplaats en veel plezier bij het stage lopen.

Ik wens je veel succes met het vinden van een leuke stageplaats en veel plezier bij het stage lopen. Beste leerling, Ben je dit schooljaar op zoek naar een leuke en leerzame maatschappelijke stageplaats? Kijk dan snel in deze folder. Je vindt er stageplaatsen dichtbij de natuur. Je kunt als stagiair meehelpen

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even

Nadere informatie

Ouderinfo donderdag 3 december 2015

Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Geplande evenementen 4-12-2015 Sinterklaasviering www.antoniusbest.nl 0499-371250 Beste ouders, verzorgers, 1. Pepernoten bakken Afgelopen maandag begon de Sinterklaasweek

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

De eekhoorn. œ œ œ œ œ. Ó Œ œ œ. œ œ œ œ. œ j. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ J. - hoorn, de eek - hoorn eet.

De eekhoorn. œ œ œ œ œ. Ó Œ œ œ. œ œ œ œ. œ j. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ J. - hoorn, de eek - hoorn eet. oktober 2010 tekst: Joke de Klerck muziek: Ton Kerkhof De eekhoorn Refrein Intro Ó Œ œ œ J œ œ œ œ eek stapelen: œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ Al - hoorn, de eek - hoorn eet zich vol en rond. œ œ œ œ

Nadere informatie

Feestelijke ijsklontjes

Feestelijke ijsklontjes Algemene richtlijnen voor eten uit de natuur Probeer zo hoog mogelijk te plukken Was alles altijd goed Als je twijfelt, eet het niet! Pluk niet op plekken waar honden/katten poepen en plassen Feestelijke

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2012

Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2012 Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2012 Inhoudsopgave 1. Voorwoord...2 2. 2012: jaaroverzicht in vogelvlucht...3 3. Verantwoording bestuur...6 1 1. Voorwoord In april 2011 zijn we van start gegaan met

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF 8 1 oktober 2012 redactie: Rebecca van Delft

NIEUWSBRIEF 8 1 oktober 2012 redactie: Rebecca van Delft NIEUWSBRIEF 8 1 oktober 2012 redactie: Rebecca van Delft Ik was met de riek gras aan het opruimen in de paarden wei samen met brian. Ik schrok me zelf `t apenzuur. Ik dacht even dat ik `m een kopie kleiner

Nadere informatie

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2 Aan de ouders van groep 1 en 2 INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD De eerste weken van het nieuwe jaar zijn al weer voorbij. We hebben met de kinderen gewerkt over de kalender. Hoe ziet

Nadere informatie

JEZUS IS MIJN SUPERHELD

JEZUS IS MIJN SUPERHELD JEZUS IS MIJN SUPERHELD NAAM Studielessen voor 4-7 jarigen. Mei 2005 Deze lessen zijn geschreven door Beryl Voorhoeve, Judith Maarsen De lessen zijn geschreven om te gebruiken in kleine Bijbelstudie groepen

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie