Draaiboek Infectieziekten

Transcriptie

1 Draaiboek Infectieziekten Hulpverlening Gelderland Midden DEEL I: hoofdverslag

2 00 Inhoudsopgave J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\00 Inhoudsopgave.doc Inhoudsopgave Generiek 01 Inleiding 02 Structuur en organisatie 03 Fasering infectieziektecrisis 04 Surveillance 05 Bron en contactopsporing 06 Diagnostiek 07 Scheiden in Groepen 08 Vervoer van vermoedelijk besmette personen 09 Oproep van de bevolking 10 Interventiemaatregelen 11 Opvang en behandeling van zieken 12 Omgang met overledenen 13 Psychosociale opvang van slachtoffers 14 Distributie van materialen en middelen 15 Locaties 16 Personeel 17 Registratie 18 Communicatie 19 Openbare Orde en Veiligheid 20 Financiële aspecten Extra modules: Influenza 21 Inleiding module 22 Strategie en maatregelen 23 Medische uitgangspunten 24 Hygiënevoorschriften 25 Fasering 26 Processen Aviaire Influenza 27 Processen Incidentele introductie 28 Processen pandemie Pokken 30 Wordt toegevoegd na vertaling huidige draaiboek pokken SARS 40 Wordt toegevoegd na vertaling huidige draaiboek SARS Meningococcen groep C 50 Wordt toegevoegd na vertaling huidige draaiboek Meningococcen groep C Bijlagen 101 Lijst van afkortingen 102 Begrippenlijst 103 Wettelijke kaders 104 Beschikking bij een meldingsplichtige infectieziekten 105 Procedure vervoer besmette personen 106 wi_uitvoering_prev_hygiëne_maatregelen 107 Procedure grootschalig toedienen van medicatie/vaccinatie aan risicogroepen 108 Procedure in geval van een prikaccident Pagina 1 van 3

3 00 Inhoudsopgave J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\00 Inhoudsopgave.doc 109 Procedure in geval van collaps en bijwerkingen bij vaccinatie 110 Instructie toediening vaccinatie 111 Cold Chain Protocol 112 Interventielocaties GM 113 Procedure ontruiming interventielocatie 114 Protocol vermiste kinderen, spullen en verdachte voorwerpen 115 Voorbeeldopstellingen priklocaties 116 Conceptbrief aan gemeenten oproepen vaccinatie 117 Checklist materialen bij massavaccinatie 201 Influenza tijdschema interventiemaatregelen 202 Deeldraaiboek actiecentrum GHOR/GGD bij draaiboek influenza 203 Instructie monsterafname influenza 204 Registratie van gegevens bij module influenza 205 Informatie over contra-indicaties griepvaccinatie 206 Daglijst tamiflu en influvac verstrekking 207 Persoonlijk registratieformulier Tamiflu 208 Persoonlijk registratieformulier interventies influenza 209 Persoonlijk registratieformulier kinderen interventies influenza 210 Patiënteninformatie Tamiflu 211 Artseninformatie Tamiflu 212 Routing diagnostiek 213 Aviaire influenza kaart veebedrijven regio GM 214 Taken mobiele post/ team nabij bedrijf wat besmet is met aviaire influenza 215 Personele invulling mobiele post (GNK-C en mobiel team) bij aviaire influenza 216 Hygiënevoorschriften mobiele teams bezoek verdacht/ besmet bedrijf aviaire influenza 217 Procedure ontsmetting materialen bij aviaire influenza 218 Instructie preventieve maatregelen aviaire influenza 219 Instructie antivirale middelen voor pluimveehouders 220 Instructie antivirale middelen voor bedrijven en Arbo-diensten 221 Brief aan de huisartsen over de vogelpest 222 Informatiebrief Tamiflu als profylaxe 223 Bewustheidsverklaring weigering medicatie-vaccinatie. 224 Vragenlijst voor personen met klachten na mogelijke blootstelling aan aviaire influenza 225 Instructie Tamiflu als profylaxe voor kinderen tussen 1 en 13 jaar 226 Instructie Tamiflu als therapie voor kinderen tussen 1 en 13 jaar 227 Procedure huisarts bij melding Aviaire Influenza 228 Procedure huisarts bij telefonische melding vermoedelijke besmetting patiënt met een nieuw virus 229 Procedure huisarts tijdens huisbezoek bij vermoedelijke besmette patiënt met een nieuw virus 230 Procedure huisarts bij melding aan balie van vermoedelijk besmette patiënt met een nieuw virus 231 Procedure huisarts bij melding op spreekuur van vermoedelijk besmette patiënt met nieuw virus 232 Procedure ziekenhuis bij presentatie van een vermoedelijk besmette patiënt met een nieuw virus 233 Procedure GGD in geval van melding van vermoedelijke besmette patiënt met een nieuw virus 234 Instructie huisarts voor de voorbereiding van een introductie van een nieuw virus. 235 Instructie ziekenhuis voor de voorbereiding op de introductie van een nieuw virus. 236 Hygiënevoorschriften in de thuissituatie van een vermoedelijk besmette patiënt. 237 Algemene hygiëne voorschriften voor burgers 238 Instructie infectiepreventiemaatregelen voor de patiënt. 239 Instructie infectiepreventiemaatregelen voor huisgenoten. 240 Contactregistratieformulier 241 Inhoud influenzakit 242 Brief aan een contact van een van influenza verdachte patiënt 243 Informatie voor personen die contact hebben gehad met een van influenza verdachte patiënt. 244 Brief voor de huisarts/ ziekenhuisarts van contacten van een influenza verdachte patiënt. 245 Triage tijdens een grieppandemie 246 Voorschrift prioriteren interventiemaatregelen tijdens een influenzapandemie Pagina 2 van 3

4 00 Inhoudsopgave J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\00 Inhoudsopgave.doc 247 Procedure voor thuisisolatie/ quarantaine. 248 Scenarioberekening landelijk 249 Scenarioberekening GM 250 Casusdefinitie Nieuwe Influenza A (H1N1) versie 22 juli Extranet Informatie Nieuwe Influenza A (H1N1) Verzorgings- en verpleeghuizen en thuiszorg 252 Extranet Informatie Nieuwe Influenza A (H1N1) Verloskundigen 253 Extranet Informatie Nieuwe Influenza A (H1N1) Geestelijke Gezondheidszorg en gehandicaptenzorg 254 Extranet Informatie Nieuwe Influenza A (H1N1) Maatschappelijke opvang 255 Extranet Informatie Nieuwe Influenza A (H1N1) Peuterspeelzalen en kinderdagopvang 256 Brief Nieuwe Influenza A (H1N1) thuiszorg, GGZ, VenV, gezondheidsinst, gehandicaptenzorg 257 Brief Nieuwe Influenza A (H1N1) begeleid wonen, MW, KDV 258 Voorbeeldtekst voor internet Gemeenten (nieuwe influenza A (H1N1)) 259 Communicatieplan influenza HGM 260 Invulling regionaal callcenter 301 functiebeschrijvingen massavaccinatie pokken 302 Medische verklaring vaccinatie pokken Pagina 3 van 3

5 01 Generiek Inleiding J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\01 Generiek Inleiding.doc 1. Inleiding In het kader van de preventieve openbare gezondheidszorg (POG) is de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR) verantwoordelijk voor de voorbereiding op de uitbraak van grootschalige infectieziekten, zoals (vogel)griep, pokken of SARS. Voor de grootschalige beheersing en bestrijding van infectieziekten in de regio hanteert de GHOR Gelderland Midden het Rampenbestrijdingsplan infectieziekten (RBP-I). Bij het tot stand komen van dit rampenbestrijdingsplan is, in overleg met de veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond, dankbaar gebruik gemaakt van het door hen ter beschikking gestelde Rampenbestrijdingsplan Infectieziekten Rotterdam Rijnmond. Het RBP-I bestaat uit één generiek, meerdere specifieke delen en verschillende bijlagen. Het draaiboek is daarmee algemeen inzetbaar voor grootschalige infectieziektebestrijding in het geval van welke infectieziekte dan ook. Dat betekent dat bij het aandienen van een nieuwe infectieziekte alleen een specifiek deel moet worden opgesteld. De generieke beschrijving van de uitvoering van de werkprocessen blijft bruikbaar. 1.1 Uitgangspunten generieke deel De opbouw van dit draaiboek is modulair van aard. Dat betekent dat de afzonderlijke hoofdstukken in aparte documenten zijn opgenomen. Tevens zijn procedures, werkvoorschriften en voorbeeldbrieven in aparte bijlagen opgenomen en door middel van links in de tekst toegankelijk gemaakt. Het beheer en onderhoud van het draaiboek wordt hierdoor vereenvoudigd. Door het gebruik van de modulaire benadering via internet, kan de gebruiker vaststellen welke actuele documenten nodig zijn voor de preparatie op de (aankomende) crisis. Dit draaiboek is zodanig opgesteld dat de informatie voor de gebruiker goed toegankelijk is. Het is daarom aan te bevelen de versie op intranet te raadplegen. Met behulp van de menu s en de interne links kan de gebruiker relevante informatie selecteren, zonodig bewerken en afdrukken. Er is ook een versie van het gehele boek beschikbaar in het bestandsformaat PDF. Daarmee kan het totale boek worden afgedrukt. Deze is ook opgenomen op het internet. 1.2 Opzet van het generieke deel en leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de structuur en organisatie bij de bestrijding van een infectieziektecrisis beschreven. De fasering in hoofdstuk 3 wordt in het gehele Rampenbestrijdingsplan infectieziekten gebruikt. In de hoofdstukken 4 tot en met 13 worden de processen rond de (grootschalige) infectieziektebestrijding beschreven. De meeste werkprocessen zijn geordend naar de schaalgrootte van de werkzaamheden (bijvoorbeeld het vaccineren in de mobiele post, het vaccineren van een risicogroep door de huisartsen of het uitvoeren van een grootschalige vaccinatiecampagne in een grote hal). In hoofdstuk 11 wordt de opvang en behandeling van grote aantallen zieke mensen in zowel de eerste- als tweedelijnszorg beschreven. De hoofdstukken 14 tot en met 20 beschrijven relevante randvoorwaarden die het bestrijdingsproces ondersteunen. In deze hoofdstukken worden alle afspraken vastgelegd die gemaakt zijn ten aanzien van de inzet van extra personeel, locaties en de distributie van materialen. Hoofdstuk 18 communicatie is een belangrijk onderdeel van alle werkprocessen in het draaiboek. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 2

6 01 Generiek Inleiding J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\01 Generiek Inleiding.doc 1.3 Beheer en borging van het RBPi Het beheer van het RBPi valt onder de verantwoordelijkheid van de GHOR. De RGF zal vanuit zijn verantwoordelijkheid de betrokken ketenpartners tenminste jaarlijks verzoeken om na te gaan of de beschreven processen en afspraken nog van toepassing zijn. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 2 van 2

7 02 Generiek Structuur en organisatie J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\02 Generiek Structuur en organisatie.doc 2. Structuur en organisatie Dit hoofdstuk beschrijft de landelijke en regionale structuur ten aanzien van de bestrijding van meldingsplichtige en grootschalig vóórkomende infectieziekten. Bij een (mogelijke) dreiging of introductie in Nederland van een dergelijke infectieziekte wordt landelijk opgeschaald naar de OMT / BAO structuur (zie verklaring hierna) waar het bestrijdingsbeleid wordt vastgesteld. Hierbij staan landelijke coördinatie van de infectieziektebestrijding en regionale uitvoering onder crisiscoördinatie centraal. 2.1 Landelijke structuur infectieziektebestrijding Als er sprake is van een internationale infectieziektedreiging gelden de International Health Regulations (IHR). Er moet in die gevallen internationale communicatie en afstemming plaatsvinden met het European Center of Disease Control (ECDC) en de World Health Organisation (WHO). Het Centrum voor Infectieziektebestrijding (CIb) is het focal point voor deze internationale afstemming. Voor ziekten die de gehele wereld bedreigen heeft de WHO een centrale en coördinerende rol in samenwerking met het ECDC. In de dagelijkse praktijk van de infectieziektebestrijding is de gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) het uitvoerende orgaan. De GGD laat zich bij die taak ondersteunen door de richtlijnen van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI), onderdeel van het Centrum infectieziektebestrijding (CIb). De samenwerkingspartners daarbij zijn huisartsen, laboratoria en ziekenhuizen. Bij een groter (regio-overschrijdend) infectieziekteprobleem of internationale dreiging roept de LCI het Outbreak Management Team (OMT) bijeen. Het OMT bestaat uit vaste leden en wordt aangevuld met specifieke deskundigen. Het OMT adviseert de Minister van Volksgezondheid via het Bestuurlijk Afstemmingsoverleg (BAO) welke bestrijdingsstrategie te volgen. Het BAO toetst het inhoudelijke advies op bestuurlijke haalbaarheid en logistieke uitvoerbaarheid en stelt uiteindelijk het bestrijdingsbeleid vast. Het CIb vertaalt vervolgens de maatregelen naar de professionals in de praktijk (afspraken over het te volgen bestrijdingsbeleid, de mogelijke interventiemaatregelen en aanwijzingen ten aanzien van de verdeling van schaarse middelen met de betreffende GGD en. Gelet op het multidisciplinaire karakter en de mogelijke onrust die zal ontstaan na een geconstateerd geval van vermoedelijke besmetting worden de structuren van het Nationaal Handboek Crisisbesluitvorming gehanteerd. 2.2 Regionale structuur infectieziektebestrijding De infectieziektebestrijding zoals uitgevoerd door de GGD kent geen vaste opschalingsstructuur. De GGD werkt vanuit de dagelijkse routine en een uitgebreidere infectieziekteproblematiek zal meer GGD-menskracht vragen. Bij problemen of dreigingen is er in toenemende mate behoefte aan procesmatige ondersteuning vanuit de GHOR. In geval van (dreigende) introductie binnen de gemeente van een meldingsplichtige infectieziekte, die als veroorzaker van een infectieziektecrisis wordt aangemerkt of door terroristische handelingen is verspreid kan er worden opgeschaald naar een geregionaliseerde GRIP 2 (zie document Grip op GRIP) of een GRIP 4 in Gelderland Midden. Het besluit tot opschaling wordt genomen door de burgemeester, eventueel op aanwijzing van de minister. Tot het besluit tot opschaling wordt gewerkt conform reguliere opschaling GGD / GHOR volgens het GGD Rampen Opvang Plan (GROP). Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 3

8 02 Generiek Structuur en organisatie J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\02 Generiek Structuur en organisatie.doc In een aantal omstandigheden (bijvoorbeeld bij een grieppandemie) kan het voorkomen dat er in een aantal gemeenten behoefte is aan coördinatie op GRIP2-niveau, zonder gelijk op te schalen naar een GRIP 4. In die gevallen is er geen CoPI, maar wel een bezetting van het ROT actief onder leiding van de operationeel leider. Indien nodig vindt de coördinatie van veldeenheden dan plaats vanuit de meldkamer. Voor de bestuurlijke kolom zijn hierbij twee vormen mogelijk. De operationeel leider overlegt met de betrokken burgemeesters over de te hanteren vorm. De twee opties zijn: De operationeel leider overlegt met iedere burgemeester van betrokken gemeenten afzonderlijk. Er is een gezamenlijk overleg tussen burgemeesters onder voorzitterschap van de coördinerend burgemeester. Dit overleg wordt ondersteund door een staf. Indien opgeschaald wordt naar GRIP 4, dan wordt een coördinerend burgemeester aangesteld. De voorzitter van de veiligheidsregio Gelderland Midden i.o. treedt op als coördinerend burgemeester. De coördinerend burgemeester besluit tot opschaling naar GRIP 4, eventueel op aanwijzing van de minister. Daarnaast is het regionaal operationeel team (ROT) verantwoordelijk voor een gecoördineerde uitvoering van de crisisbestrijding. De verschillende diensten richten ten behoeve van de uitvoeringscoördinatie binnen de eigen dienst een sectie en/of actiecentrum in. Ten aanzien van de geneeskundige aspecten wordt het actiecentrum GHOR / GGD ingericht. Dit centrum ondersteunt alle geneeskundige hulpverleningsactiviteiten. De GGD blijft inhoudelijk verantwoordelijk voor de uitvoering van de infectieziektebestrijding in haar werkgebied. Dit geldt ook voor de hoofden van dienst van andere zorginstellingen, ziekenhuizen, thuiszorg en huisartsen. Zij blijven binnen hun eigen wettelijk kader verantwoordelijk voor de uitvoering van kwalitatieve zorg (R)BT De Regionaal Geneeskundig Functionaris (RGF) neemt tijdens de opschaling zitting in het (regionaal) beleidsteam ((R)BT). De RGF rapporteert en adviseert de burgemeester inzake de multidisciplinaire geneeskundige hulpverlening. De RGF is ambtelijk verantwoordelijk voor het verloop van het proces, waarbij de uitvoerende diensten / zorgverleners hun medischprofessionele verantwoordelijkheid blijven behouden. Het (R)BT vergadert in principe een maal per dag. Afhankelijk van de omvang en de duur van de crisis kan worden besloten om de frequentie aan te passen Regionaal Operationeel Team In het regionaal operationeel team (ROT) worden de beleidsaanwijzingen van het (R)BT vertaald in samenhangende operationele uitvoeringsmaatregelen. Het ROT verzorgt de afstemming tussen het operationele en het strategische niveau en draagt zorg voor de informatieverstrekking aan het (R)BT. In geval van infectieziektebestrijding neemt een inhoudsdeskundige van de GGD 1 (arts infectieziekten) zitting in het actiecentrum GHOR / GGD. Wettelijk is geregeld dat de operationele leiding van de crisisbestrijding berust bij de regionale commandant van de brandweer, tenzij de burgemeester anders besluit. Het ROT 1 NB GGD en kunnen zonodig bij het CIb een verzoek indienen voor ondersteuning door de regionaal arts-consulent (RAC er). RAC er en regionaal consulent commissie (COM er) OGZdiagnostiek en microbiologie (COM er) worden alleen na goedkeuring van de directeur Cib ingezet. In bijzondere situaties kan de directeur CIb ook zelfstandig opdracht geven tot de inzet van RAC er en/of COM er. De RAC er verbindt daarmee de regio met het Centrum Infectieziektebestrijding. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 2 van 3

9 02 Generiek Structuur en organisatie J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\02 Generiek Structuur en organisatie.doc vergadert in principe twee maal per dag. Afhankelijk van de omvang en de duur van de crisis kan worden besloten de frequentie aan te passen Actiecentrum GHOR De verschillende diensten richten ten behoeve van de uitvoeringscoördinatie binnen de eigen dienst (monodisciplinair) een sectie en/of actiecentrum in. Van daaruit regelt een dergelijke dienst, op aanwijzing van zijn vertegenwoordiger in het ROT, de uitvoering van de taken. Voor de geneeskundige aspecten wordt het actiecentrum GHOR (Ac-GHOR) ingericht. In het Ac-GHOR worden in het kader van een infectieziektecrisis de volgende taken uitgevoerd: Informatieverwerking en informatievoorziening Logistiek: plannen en regelen Medische advisering Overige procesondersteuning De taken van het Ac-GHOR worden in de specifieke draaiboeken nader uitgewerkt. Documenten in de bijlagen: Document 202 Deeldraaiboek actiecentrum GHOR/GGD bij draaiboek influenza Document a proces actiecentrum GHOR/GGD GM (geen link opgenomen ivm telefoonnummers. Op te vragen via bureau GHOR) Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 3 van 3

10 03 Generiek Fasering infectieziektecrisis J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\03 Generiek Fasering infectieziektecrisis.doc 3. Fasering infectieziektecrisis In dit hoofdstuk worden de uitgangpunten in verband met de fasering rond een infectieziektecrisis beschreven. 3.1 Fasering van de bestrijding van een infectieziektecrisis In de bestrijding van een infectieziektecrisis worden vier fases gedefinieerd, om het verloop van het gehele proces en de opschaling tijdens een crisis weer te geven. De fasering van het proces is te onderscheiden in: Fase A: planmatige voorbereiding Fase B: B1 operationele voorbereiding B2 alarmering / opschaling Fase C: uitvoering Fase D: nazorg / afschaling. Het Kabinet, het ministerie van VWS of de burgemeester besluit tot het overgaan naar een volgende of vorige fase Fase A Planmatige voorbereiding In fase A worden alle theoretische voorbereidingen getroffen die nodig zijn om de operationele voorbereiding snel en efficiënt te laten verlopen: in deze fase wordt nagedacht over onder meer het verloop van het scenario voor de regio, de benodigde middelen (medicatie en hulpmiddelen), de personeelsinzet (welke competenties zijn er nodig) en de randvoorwaarden (locaties en het gehele communicatieproces). Alle processen worden in draaiboeken beschreven en aangegeven wordt wie, waarvoor verantwoordelijk is. De voorlichtingsmaterialen worden uitgedacht en beschreven en het communicatieplan wordt gemaakt. De logistieke organisatie wordt uitgewerkt. Met betrekking tot de OOV en de algehele medische zorg worden in samenwerking met de betreffende externe partners plannen beschreven (maar nog geen afspraken gemaakt vanwege financiële consequenties). De locaties worden vastgesteld Fase B Operationele voorbereiding In fase B1 start de operationele voorbereiding. Als niet direct sprake is van alarmering dan start eerst een voorlopige voorbereiding waarbij alle in fase A uitgedachte zaken in de regio worden vertaald naar de daar geldende situatie. De operationele voorbereidingen worden getroffen; roosters worden ingevuld met namen; de opslag van medicatie wordt voorbereid. De gemaakte afspraken worden concreet ingevuld. In fase B2 wordt na alarmering opgeschaald en worden alle zaken in gereedheid gebracht die nodig zijn om de uitvoering te starten Fase C Uitvoering De uitvoering omvat het totale proces van de bestrijding van een (grootschalige) infectieziektecrisis zoals het inrichten van de locaties, het transport van de benodigde goederen, oproepen van personeel en startklaar maken van de setting tot en met de eerste interventies en opvang van zieken. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 2

11 03 Generiek Fasering infectieziektecrisis J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\03 Generiek Fasering infectieziektecrisis.doc In deze fase spelen OOV-aspecten en logistieke vraagstukken een grote rol, evenals communicatie (gericht op het informeren van de bevolking) Fase D Nazorg en afschaling Na advies van OMT/BAO volgt afschaling en treedt, indien nodig, het deelplan psychosociale hulpverlening in werking. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 2 van 2

12 04 Generiek Surveillance J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\04 Generiek Surveillance.doc 4. Surveillance Surveillance betreft het bewaken van veranderingen in het vóórkomen van infectieziekten op nationaal en internationaal niveau. Het RIVM en de GGD en hebben hierin een belangrijke taak. De IGZ heeft een toezichthoudende taak, zij ziet erop toe dat het systeem van surveillance op zowel landelijk als regionaal niveau voldoende borging heeft om veranderingen te signaleren. 4.1 Verspreiden van kennis in de regio Voor een goede borging van het surveillancesysteem is een kennisdomein van groot belang. Het RIVM verspreidt samen met de LCI kennis onder de GGD en. De GGD is verantwoordelijk voor de borging van kennis in de regio s. Huisartsen en specialisten zouden op deze manier tijdig op de hoogte moeten zijn van signalen over mogelijk dreigende infectieziekten in Nederland. De IGZ houdt toezicht op het kennissysteem en het gebruik daarvan door GGD en professionals (kennis dient beschikbaar en toegankelijk te zijn). Een goede surveillance staat of valt met de actuele kennis van GGD en, huisartsen en specialisten, zodat iedere zorgverlener die in aanraking komt met infectieziekten alert kan zijn op het vóórkomen ervan. 4.2 Afwegen van actieve case-finding Zodra bij een persoon door het laboratorium een nieuwe influenzavariant is vastgesteld, zal direct moeten worden nagegaan wat de mogelijke bron van infectie is geweest en of er sprake is van besmettingen in contacten of in andere personen met vergelijkbare blootstelling. Afhankelijk van de resultaten kan het startsein voor geïntensiveerde surveillance worden gegeven. Gegevensverzameling in deze eerste fase is gericht op het bevestigen van de diagnose, het beschrijven van het ziektebeeld, het opsporen van de bron, en het vaststellen van de kans op verdere verspreiding. De manier waarop actieve casefinding wordt opgestart, hangt ook af van de manier waarop de nieuwe virusvariant zich presenteert. Er zijn scenario s denkbaar waarbij in de beginfase het virus minder virulent zal zijn en actieve bron- en contactopsporing verdere transmissie kan voorkomen. Als er volop verspreiding is van een nieuw virus zal het accent minder liggen op de precieze aantallen infecties. Toch is het ook bij een snel spreidend virus maar met zeer ernstige consequenties denkbaar dat besloten wordt om te proberen verspreiding tegen te gaan tot de kritische periode (voor vaccinproductie) is overbrugd. De LCI zal het OMT bijeen roepen om advies uit te brengen over de te volgen strategie. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 1

13 05 Generiek Bron en contactopsporing J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\05 Generiek Bron en contactopsporing.doc 5. Bron- en contactopsporing In geval van import van een casus betreffende een meldingsplichtige infectieziekte in Nederland wordt naast case-investigation ook contactopsporing verricht. Een belangrijke actie is het opstellen van een contactlijst van personen die nauw contact hebben gehad met de patiënt (bron). Betreft het contacten die werkzaam zijn in het ziekenhuis dan zal de GGD het opsporen van deze contacten delegeren aan de afdeling Ziekenhuishygiëne en/of de Arbo-dienst van het betreffende ziekenhuis. 5.1 Definiëring contacten Met intensieve contacten van de patiënt worden bedoeld: gezinscontacten en contacten onder medisch en verplegend personeel voorzover deze geen gebruik hebben gemaakt van persoonlijke beschermingsmaatregelen vanaf het moment van het besmettelijk zijn van de patiënt en als dat moment niet bekend is, gerekend vanaf een dag voor het ontstaan van symptomen bij de patiënt. Definiëring gezinscontacten: Gezinsleden en anderen die gezamenlijk met de patiënt een huishouden delen/deelden. Zeer nauwe contacten: dit zijn personen die gerekend vanaf een dag voor het ontstaan van symptomen bij de patiënt: een of meerdere keren hebben geslapen in dezelfde ruimte als de patiënt; in totaal langer dan vier uur intensief face to face contact hebben gehad met de patiënt, in een zelfde ruimte. Alle overige contacten worden vluchtige contacten genoemd. Alle contacten (intensief en vluchtig) worden geregistreerd en geïnformeerd door de GGD (zie hierna). 5.2 Opsporen van contacten en maatregelen De GGD is verantwoordelijk voor het opsporen van personen die in contact zijn geweest met de patiënt en het benaderen van deze personen. De volgende stappen worden doorlopen: 1. De GGD verpleegkundige maakt samen met de index- patiënt en eventuele familie een lijst van de contacten met zo compleet mogelijke contactgegevens. 2. GGD-personeel gaat vervolgens met deze gegevens proberen deze contacten te bereiken. In eerste instantie telefonisch, indien dit niet mogelijk is door middel van een huisbezoek en als dit niet lukt met behulp van de politie. 3. Indien de patiënt in een publieke ruimte is geweest waar hij/zij anderen kan hebben geïnfecteerd, wordt getracht een lijst met gegevens van deze mensen te krijgen van de beheerder van deze ruimte. 4. Indien contacten op deze manier niet kunnen worden opgespoord, kan gebruik worden gemaakt van de media. De GGD moet dan zorgen voor voldoende telefooncapaciteit. Voor het registreren van contacten wordt gebruik gemaakt van contactlijsten. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 1

14 06 Generiek Diagnostiek J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\06 Generiek Diagnostiek.doc 6. Diagnostiek Het grootschalig uitvoeren van diagnostiek kent beperkingen, vanwege het meestal ontbreken van betrouwbare sneltests voor de specifieke infectieziekte en de beperkte ervaring met grootschalig laboratoriumonderzoek. Het uitgangspunt is dat diagnostiek bij een meldingsplichtige infectieziekte wordt gecoördineerd door het RIVM en wordt uitgevoerd door lokale (gespecialiseerde) laboratoria. Het RIVM zorgt tevens voor distributie en beschikbaarheid van (bijzonder) monstermateriaal naar de regio. In principe is de GGD in eerste instantie verantwoordelijk voor monsterafname. Afwijkende keuzes kunnen gemaakt worden door bijvoorbeeld in een andere fase het reguliere circuit (huisarts) aan te wijzen. 6.1 Diagnostiek bij meldingsplichtige infectieziekte Het uitvoeren van diagnostiek is primair de verantwoordelijkheid van de behandelend arts (huisarts of specialist). Bij een patiënt in de thuissituatie neemt de huisarts of een GGDmedewerker (afhankelijk van de specifieke handeling) de monsters voor diagnostiek af. Voor het afnemen van de nasopharynxwat is geoefend personeel beschikbaar bij de GGD in regio Gelderland Midden. De GGD regelt het vervoer van de monsters; wanneer een patiënt is opgenomen in het ziekenhuis kan ook het laboratorium van het ziekenhuis dit op zich nemen. Het is niet mogelijk om monstermateriaal bij een patiënt op te halen. Vervoer is alleen mogelijk vanaf de GGD of het laboratorium Het materiaal wordt ingestuurd, nadat overleg met de dienstdoende microbioloog van het laboratorium waar diagnostiek wordt verricht heeft plaatsgevonden. De regio Gelderland Midden heeft te maken met verschillende laboratoria. Momenteel (juli 2009 in het kader van de Nieuwe Influenza A (H1N1)) is door opschaling naast het RIVM het laboratorium van het Radboud aangewezen voor de regio. Gelderland Midden werkt samen met de microbiologen van de maatschap van de ziekenhuizen Rijnstate en de Gelderse Vallei. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 1

15 07 Generiek Scheiden in groepen J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\07 Generiek Scheiden in groepen.doc 7. Scheiden in groepen Het scheiden in groepen zijn generieke maatregelen om verspreiding van een besmettelijke infectieziekte tegen te gaan. Hieronder vallen maatregelen zoals het sluiten van scholen, het niet door laten gaan van massale evenementen zoals voetbalwedstrijden, maar ook quarantaine, isolatie en het thuisblijven van een bevolking, bijvoorbeeld tijdens het scenario influenzapandemie. Daarnaast wordt de procedure ten aanzien van isolatie thuis beschreven. Gescheiden groepen kunnen onder medisch toezicht worden geplaatst. In het kader van het LCI-draaiboek SARS I zijn landelijk afspraken gemaakt over de centrale rol van het Calamiteiten Hospitaal in Utrecht bij de opvang van de eerste gevallen van een ernstig besmettelijke infectieziekte in Nederland. De LCI speelt een coördinerende rol in samenspraak met behandelaars. 7.1 Advies tot thuisblijven Het advies tot thuisblijven van de bevolking wordt gegeven bij het vermoeden van een uitbraak van een ernstige infectieziekte. Deze personen zijn waarschijnlijk nog niet besmet met een infectieziekte en worden uit voorzorg tegen verdere verspreiding van infectieziekte geadviseerd thuis te blijven. In het geval van thuisblijven wordt uitgegaan van afzondering zonder een observatie, teneinde de personen te beschermen tegen besmetting met de uitgebroken infectieziekte. Binnen deze maatregel kunnen verschillende gradaties worden aangebracht. In eerste instantie kan het advies gegeven worden om zoveel mogelijk thuis te blijven. Het advies kan worden omgezet in een verordening. De burgemeester neemt het besluit om op te roepen tot thuisblijven. 7.2 Isolatie thuis Een persoon die verdacht wordt van een bepaalde meldingsplichtige infectieziekte en die een besmettingsbron kan zijn voor anderen (zoals bij een introductie van een nieuw influenzavirus) kan thuis worden geïsoleerd. Een keuze in het bestrijdingsbeleid kan zijn dat een medewerker van de GGD en/of huisarts op huisbezoek gaan en een beoordeling maken van de thuissituatie en de mogelijkheden tot isolatie. Het huis moet een geschikte ruimte voor isolatie hebben, met toilet-, keuken- en wasvoorzieningen. Er mag geen gemeenschappelijke luchtsysteem met andere woningen aanwezig zijn. Alle huisgenoten moeten in staat zijn zich aan de isolatie van de patiënt te houden en geen bezoek thuis te ontvangen. In overleg met de huisarts wordt thuisisolatie ingesteld door de GGD. De huisarts is verantwoordelijk voor de medische toestand van de patiënt. Afhankelijk van de fase in het bestrijdingsbeleid is het een optie dat: De GGD zorgt voor schriftelijke en mondelinge informatie voor patiënt en huisgenoten. Indien de GGD het noodzakelijk acht worden materialen voor isolatie door de GGD geleverd (alcohol 70%, handalcohol, mondkapjes, handschoenen, schorten en bril.). De GGD is 24 uur per dag bereikbaar voor vragen en neemt contact op met de patiënt. Indien van toepassing voert de GGD contactonderzoek uit, informeert de contacten en geeft ze een brief mee voor hun eigen huisarts. Indien van toepassing voert de GGD of de huisarts de voorgeschreven monsterafname voor diagnostiek uit. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 2

16 07 Generiek Scheiden in groepen J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\07 Generiek Scheiden in groepen.doc De GGD beslist wanneer de isolatie opgeheven kan worden en stelt de huisarts daarvan op de hoogte. Documenten in de bijlagen: Document 104 Beschikking bij een meldingsplichtige infectieziekte Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 2 van 2

17 08 Generiek Vervoer van vermoedelijk besmette personen J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\08 Generiek Vervoer van vermoedelijk besmette personen.doc 8. Vervoer van (vermoedelijk) besmette personen Vervoer van personen met vermoedelijk een meldingsplichtige infectieziekte vindt in principe altijd plaats met een ambulance. Het vervoersprotocol kan tussentijds worden aangepast aan de actuele situatie. 8.1 Vervoer naar het ziekenhuis per ambulance Wanneer de situatie van de patiënt vervoer per ambulance noodzakelijk maakt, moet de insturend huisarts ( of de verwijzer ) expliciet aan de MKA vermelden dat er een verdenking op besmetting met een meldingsplichtige infectieziekte bestaat. Ambulancevervoer vindt plaats volgens WIP-richtlijn Infectiepreventie ten behoeve van de ambulancesector, waarbij maatregelen worden getroffen conform de richtlijn multiresistente micro-organismen. De patiënt wordt vervoerd met een minimum aan ambulancepersoneel. Personeel dat met gebruik van beschermende maatregelen een verdachte patiënt heeft vervoerd, wordt als vluchtig contact beschouwd. Na gebruik moet de ambulance worden schoongemaakt en gedesinfecteerd volgens bovengenoemde WIP-richtlijn. Documenten in de bijlagen: Document 105 Procedure vervoer besmette personen Document Werkinstructie uitvoering preventieve hygiëne maatregelen 8.2 Eigen vervoer naar het ziekenhuis Wanneer de situatie van de patiënt niet zo ernstig is dat vervoer per ambulance noodzakelijk is, kan de patiënt onder bepaalde voorwaarden op eigen gelegenheid naar het ziekenhuis gaan. Dit is afhankelijk van de ziektespecifieke kenmerken en de daarbij afgesproken hygiënemaatregelen. De procedure is als volgt: Huisarts meldt de ontvangend specialist dat een patiënt met vermoedelijk een meldingsplichtige infectieziekte eraan komt. Huisarts vertelt de patiënt waar hij/zij zich moet melden. Patiënt gaat in eigen auto met huisgenoot of gezinscontact. Patiënt draagt zo mogelijk een FFP2 mond-neusmasker. Wanneer de patiënt niet in staat is een FFP2 mond-neusmasker te dragen, draagt de huisgenoot of het gezinscontact een mond-neusmasker en handschoenen. Wanneer eigen vervoer niet mogelijk is (geen vervoer, geen gezinscontact of huisgenoot aanwezig), gaat de patiënt alsnog per ambulance naar het ziekenhuis. Patiënt gaat niet met openbaar vervoer of taxi. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 1

18 09 Generiek Oproep van de bevolking J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\09 Generiek Oproep van de bevolking.doc 9. Oproep van de bevolking Het oproepen van de bevolking tot deelname aan interventiemaatregelen verloopt afhankelijk van een aantal kenmerken: 1. De interventiemaatregel die moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het toedienen van een vaccinatie. 2. De snelheid waarmee de maatregelen moeten worden uitgevoerd. 3. De ziektekenmerken, de transmissiesnelheid en de besmettelijkheid van een ziekte. 4. De omvang van de doelgroep. 5. De plaats waar de doelgroep verblijft. Afhankelijk van deze kenmerken is goede informatie naar de bevolking het uitgangspunt en worden de voorgenomen maatregelen zo veel mogelijk via de (lokale) media gepubliceerd (zie hiervoor hoofdstuk 18 communicatie ). 9.1 Oproepen van risicogroepen Het oproepen van risicogroepen is aan de orde wanneer sprake is van schaarste ten aanzien van de beschikbare interventiemaatregelen. Welke selectiecriteria worden gehanteerd wordt vastgesteld door de Minister van VWS. Aannemelijk is dat de huisarts op basis van de selectiecriteria een lijst van personen uit de risicogroep opstelt en een oproepbrief verstuurt. 9.2 Oproepen van doelgroepen naar leeftijd en de gehele bevolking Het oproepen van doelgroepen (bijvoorbeeld categorie leeftijd) en de gehele bevolking in verband met het uitvoeren van een (massale) interventie gebeurt door het verspreiden van oproeptabellen. Op basis van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) is per postcode een verdeling gemaakt van alle inwoners. De reproductie en verspreiding van dergelijke tabellen gebeurt door de gemeenten in de regio. De inwoners van Gelderland Midden ontvangen een oproepset. Een oproepset bestaat uit: a. Oproepschema. b. Oproepbrief. c. Folder over de infectieziekte (landelijk geproduceerd). d. Folder over de maatregel (landelijk geproduceerd). e. Medische verklaringen, zoals triage-formulier en toestemmingsverklaring (landelijk geproduceerd). De oproep wordt door middel van berichtgeving in de (lokale) media ondersteund. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 1

19 10 Generiek Interventiemaatregelen J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\10 Generiek Interventiemaatregelen.doc 10. Interventiemaatregelen In dit hoofdstuk worden de uitgangpunten beschreven ten aanzien van het grootschalig uitdelen en/of toedienen van medicatie en vaccinaties aan: 1. risicogroepen (bij de bestrijding betrokken personeel en gedefinieerde groepen van de bevolking); 2. aan de gehele bevolking (zoals het geval bij massavaccinatie pokken). Afhankelijk van het landelijk beleid kunnen onderstaande uitgangspunten wijzigen Grootschalig voorschrijven en toedienen van medicatie Bij het voorschrijven en uitdelen van medicatie aan de bevolking wordt in principe gebruik gemaakt van de reguliere distributie via de apotheek. Gegeven de situatie (bijvoorbeeld in het geval van extreme schaarste of juist het massaal toedienen) kan ervoor worden gekozen medicatie direct op locatie uit te reiken. Er kan gebruik worden gemaakt van de oproepsystematiek zoals omschreven is in hoofdstuk 9 van het generieke deel van het RBPi (document 09). De toediening kan dan systematisch plaatsvinden in de vastgestelde locaties in regio Gelderland Midden (document 112). Ook in geval van ernstige schaarste kan worden overwogen om medicijnen uit te delen in de vastgestelde locaties. Deze locaties zijn goed te beveiligen en er zijn mogelijkheden om de openbare orde en veiligheid te handhaven. Zie ook document 107 over het grootschalig toedienen van medicatie/vaccinatie aan risicogroepen Grootschalig vaccineren van de bevolking De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van een massale vaccinatie van de bevolking is afhankelijk van verschillende omstandigheden. In principe gebeurt de toediening door de reguliere gezondheidszorg, bijvoorbeeld bij het vaccineren van risicogroepen zoals dat bij de wintergriep gebeurt. Wanneer in korte tijd het vaccineren van een grote doelgroep nodig is, kan worden opgeschaald naar de beschikbare interventielocaties in regio Gelderland Midden. Dit is gebeurd bij het uitvoeren van de meningococcen-vaccinatie van een grote groep jongeren. In het geval van een bioterroristische aanslag (zoals bij pokken) is het de taak van de overheid om de bevolking in korte tijd te vaccineren Grootschalig vaccineren van risicogroepen door huisartsen Het vaccineren van risicogroepen wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de huisarts. Afhankelijk van de ziektekenmerken en de gedefinieerde risicogroepen voert de huisarts een analyse uit op zijn cliëntenbestand. Vervolgens worden de betreffende personen per brief opgeroepen op bepaalde tijden naar de huisartspraktijk te komen. Daar wordt de geplande interventiemaatregel verstrekt en/of toegediend. Zonodig vindt vooraf medisch onderzoek plaats op basis van aangereikte inclusie- of exclusiecriteria. Deze werkwijze wordt bijvoorbeeld gevolgd bij de verstrekking van de jaarlijkse vaccinatie tegen wintergriep Grootschalig vaccineren van risicogroepen op de interventielocaties In het recente verleden is door de GGD succesvol gebruik gemaakt van grote locaties voor het toedienen van vaccinaties aan grote groepen van de bevolking (bijvoorbeeld Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 3

20 10 Generiek Interventiemaatregelen J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\10 Generiek Interventiemaatregelen.doc meningococcen in het kader van het Rijksvaccinatie Programma). Voordeel van deze aanpak is dat in relatief korte tijd grote groepen mensen een interventie toegediend kunnen krijgen. Er wordt een gestandaardiseerde werkwijze gevolgd waardoor een hoge kwaliteit en uniformiteit van het toedieningsproces wordt verkregen. Een ander voordeel van het werken de interventielocaties zijn de mogelijkheden voor regulatie van het verkeer en extra beveiliging in geval van het toedienen van schaarse (en dus opeisbare) middelen. De organisatie van een dergelijke campagne komt grotendeels overeen met de processen zoals omschreven in het draaiboek massavaccinatie pokken. De detaillering van de processen zal afhangen van de specifieke ziektekenmerken, de beschikbare interventiemaatregelen en de mogelijkheden van de betreffende locaties. Zie document 107 voor de uitwerking van de processen Grootschalig vaccineren door massavaccinatie Voor het snel vaccineren van de gehele bevolking is het draaiboek pokken opgesteld, waarin onder meer het proces van massavaccinatie wordt beschreven. In het draaiboek pokken wordt dit proces uitgewerkt en zijn relevante bijlagen toegevoegd. Gebruik wordt gemaakt van de interventielocaties regio Gelderland Midden, die zijn opgenomen in document Grootschalig vaccineren van mensen die in een instelling verblijven Grootschalig vaccineren binnen instellingen door eigen personeel Voor het vaccineren van niet-mobiele groepen mensen die verblijven in een instelling, is de betreffende instelling verantwoordelijk. De GHOR/GGD geeft aanwijzingen betreft de distributie en de toediening Grootschalig vaccineren binnen instellingen door vaccinatieteams Wanneer mensen die in een instelling verblijven niet kunnen worden gevaccineerd door het personeel van de instelling (bijvoorbeeld bij een complexe en/of voorbehouden handeling) dan voert een mobiel team de vaccinatie uit. Voor een deel van de bevolking is aparte aandacht nodig, namelijk de mensen die: 1. niet mobiel zijn (de (echt-)niet-mobielen ); 2. alleen met begeleiding naar de vaccinatielocatie kunnen komen (de beperkt-mobielen ); 3. moeilijk bereikbaar zijn, omdat zij bijvoorbeeld geen vaste verblijfplaats hebben (de moeilijk bereikbaren ). De eerstgenoemde groep mensen wordt door de thuiszorg of indien nodig door mobiele teams bezocht en gevaccineerd. Niet-mobiele mensen zijn hetzij door lichamelijke, hetzij door psychische oorzaken, niet in staat naar de vaccinatielocatie te komen. Het betreft mensen die verblijven in: - ziekenhuizen - verpleeghuizen - psychiatrische ziekenhuizen - revalidatiecentra - verslaafdenklinieken - moa/asielzoekerscentra - kinder- en jeugdpsychiatrische klinieken Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 2 van 3

21 10 Generiek Interventiemaatregelen J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\10 Generiek Interventiemaatregelen.doc - instellingen voor mensen met een verstandelijke handicap - instellingen voor mensen met een geestelijke handicap - instellingen voor mensen met een lichamelijke handicap - beschermende woonvormen - crisisopvangcentra - medische kindertehuizen - internaten e.d. - verzorgingshuizen - woonzorgcomplexen - penitentiaire inrichtingen Het personeel van de inrichtingen wordt waar mogelijk betrokken bij het toedienen. Op deze wijze kan het personeel de bewoners van de instelling zelf vaccineren en kunnen de mobiele teams beperkt blijven. Personen in penitentiaire instellingen worden gevaccineerd door de geneeskundige dienst van de instelling (de Dienst Justitiële Inrichtingen wordt landelijk op de hoogte gebracht). Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 3 van 3

22 11 Generiek Opvang en behandeling van zieken J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\11 Generiek Opvang en behandeling van zieken.doc 11. Opvang en behandeling van zieken Bij een pandemische omvang van een infectieziekte komt de eerste- en tweedelijns gezondheidszorg onder druk te staan door het grote aantal extra zorgvragen. Dan moet ook rekening gehouden worden met uitval van eigen personeel. In de regio Gelderland Midden wordt in deze situaties uitgegaan van de bestaande structuren om deze problematiek op te lossen. Iedere instelling / zorgverlener is verantwoordelijk voor de opvang en behandeling van patiënten, ook in crisissituaties en het opschalen van eigen organisatie. De GHOR is verantwoordelijk voor het opschalen van de coördinatie en logistieke ondersteuning. Effectief omgaan met de beschikbare capaciteit kan onder meer worden bereikt door: 1. Het reguleren van patiëntenstromen: de patiënt meldt zich op de juiste plaats. 2. Het aanscherpen van opnamecriteria. 3. Ondersteunen bij het in gebruik nemen en inrichten van locaties. 4. Coördineren van bijstand van personeel uit andere sectoren. 5. Ondersteunen van logistieke processen. 6. Prioriteren in de zorg: uitstel van niet acute reguliere zorg. Landelijk maar ook regionaal kan besloten worden dat de reguliere zorgcapaciteit tekort schiet en dat de voorbereide plannen moeten worden geactiveerd. In die situatie is de RGF ervoor verantwoordelijk dat de zorgstructuur wordt aangepast. Onder verantwoordelijkheid van het Regionaal Beleidsteam ( RBT) wordt besloten tot het opstarten van de regionale noodzorg. Hoewel er lokale verschillen kunnen zijn in de zorgcapaciteit binnen de regio Gelderland Midden, zal een besluit tot opstarten van noodzorg regionaal genomen worden. Dit gebeurt na ruggespraak met de desbetreffende gemeenten, betrokken partners zoals de huisartsen, zorginstellingen, GGD, brandweer en politie. Een noodverordening wordt van kracht, waarbij een locatie gevorderd kan worden. In deze verordening kan bepaald worden dat huisartsen en thuiszorginstelling, zorg in genoemde noodzorg of zorgmeldpunten verlenen. NB. Landelijk wordt de term zorgmeldpunt voor de noodzorg zoals hieronder beschreven gehanteerd. Een zorgmeldpunt is een verzamelnaam voor zowel locaties als de coördinerende activiteiten. De GHOR is in overleg (juli 2009) met de huisartsen in de regio om het huidige model opvang van grote aantallen zorgvragers te herzien. Tot op heden geldt onderstaand model Opvang in de eerstelijnszorg Tijdens bijvoorbeeld een pandemie wordt een groot beroep gedaan op de huisarts als eerste aanspreekpunt in de gezondheidszorg. Daarnaast vraagt het verplegen en verzorgen van zieke mensen thuis een grotere inspanning van de huisarts en de thuiszorg. Opname in het ziekenhuis moet dan zoveel mogelijk worden voorkómen en toebedeeld worden aan ernstig zieke patiënten, die gecompliceerde zorg nodig hebben. Binnen de 1 e lijns noodzorg kan een onderscheid gemaakt worden in locaties en coördinatie/organisatie punten. Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 1 van 3

23 11 Generiek Opvang en behandeling van zieken J:\Kwaliteit\GHOR\Intranet\RBPinfectieziekten\11 Generiek Opvang en behandeling van zieken.doc Locaties: Alternatieve huisartsenzorg Hiermee wordt een (tijdelijke) voorziening bedoeld waar huisartsenzorg verleend wordt aan patiënten lijdend aan de infectieziekte die de crisis veroorzaakt. De reden om die patiënten ergens anders te zien dan een gewone huisartsenpraktijk kan een infectieziektetechnische zijn (patiëntenstromen scheiden bijvoorbeeld) maar ook een openbare orde probleem (onrust en mogelijke opstootjes bijvoorbeeld). Andere redenen zijn ook denkbaar. De locatie en eventuele toegevoegde voorzieningen worden in samenspraak met huisartsen en gemeente bepaald. Opgeschaalde huisartsenpost: continu huisartsenzorg vanuit een huisartsenpost (Hap) Als de continuïteit van reguliere 1 e lijnszorg in gevaar komt, door bijvoorbeeld een pandemie met (veel) ziekte onder het personeel van huisartsenpraktijken, kan besloten worden om huisartsenpraktijken te sluiten. De huisartsenzorg wordt dan voortgezet door de huisartsenposten (24 uur per dag, 7 dagen in de week) die dan in capaciteit vergroot gaan worden. Niet ziek personeel uit de gesloten praktijken wordt dan ingezet in de opgeschaalde huisartsenpost. Noodzorghotel Ten tijde van de pandemie ontstaat een groep patiënten die niet op een mantelzorgnetwerk terug kan vallen. In het noodzorghotel is een bed, eten en drinken, schoonmaak en minimale medische verzorging aanwezig (huisarts en thuiszorg). In de noodzorgvoorziening kunnen diverse categorieën infectieziektepatiënten worden opgenomen: a. Sociale indicatie: mensen zonder indicatie tot opname in een ziekenhuis, die in de thuissituatie onvoldoende (zelf en mantelzorg) kunnen realiseren. b. Medische indicatie: mensen die normaliter voor ziekenhuisopname geïndiceerd zouden zijn (medische observatie/begeleiding ter ondersteuning van de therapie), maar voor wie geen bed beschikbaar is. c. Patiënten die met vervroegd ontslag uit het ziekenhuis komen: ter overbrugging naar de thuissituatie Coördinatieorganen Huisartsenzorg De coördinatie en planning van huisartsenzorg gebeurt vanuit de huisartsenpost: De structuur van de huisartsenpost wordt ook hier zoveel mogelijk gevolgd. Van de huidige Haptelefooncentrales is geïnventariseerd hoeveel lijnen deze nu bezitten en tot welke capaciteit deze uitgebreid kunnen worden. Deze callcentra worden zoveel mogelijk bemand met de doktersassistenten van de huisartsenpost zelf en de vrijgekomen doktersassistenten van de gesloten huisartsenpraktijken. Centraal coördinatiebureau (ziekenhuis)bedden en vervoer Bij de start van de pandemie zal het beddenbureau, onderdeel van het Actiecentrum GGD/GHOR alle beschikbare (verpleeg)bedden in de regio monitoren. Hierdoor blijft overzicht bestaan en de resultaten van dit monitoren kan bijdragen tot beleid in het regionaal beleidsteam (RBT). Het beddenbureau maakt gebruik van faciliteiten en structuren van de Bron: RBPi VRR, juli 2009 Pagina 2 van 3