BRON VAN ONZE ENERGIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BRON VAN ONZE ENERGIE"

Transcriptie

1 NAM Aardgas + Martin de Boer, projectleider Henk Heeringa, communicatieadviseur Dinsdag BRON VAN ONZE ENERGIE 1

2 Agenda - Wie is NAM - Introductie in het Aardgas+ project - Film - Uitdagingen en (initiële) resultaten - Vragen

3 NAM-mijlpalen 1942 ontdekking olieveld Schoonebeek 1947 NAM opgericht (Shell/Esso) 1948 eerste gasvondst bij Coevorden 1959 ontdekking Groningen gasveld 1970 eerste offshore gas 1997 ondergrondse gasopslag Grijpskerk en Langelo 2007 start nieuwe gaswinning onder Waddenzee 2009 hernieuwde oliewinning schoonebeek jaar Groningen-gasveld 2011 opnieuw olie in Schoonebeek / / 2009

4 RIJKSBELEID KLEINE VELDEN In 1974 introduceerde de Nederlandse regering het kleineveldenbeleid. miljard m3 (GE) Kleine velden & Groningen volumes Groningen Kleine Velden

5 NAM in Nederland 1800 medewerkers Meer dan gas gerelateerde banen in Noord NL meer dan 400 locaties in NL verantwoordelijk voor ongeveer 75% van de Nederlandse aardgasproductie ca 2500 putten geboord in Nederland NAM wint gas uit 175 gasvelden in Nederland 3 October februari

6 WAAROM AARDGASWINNING? Aardgas is belangrijkste energiebron in Nederland. Bron:CBS 2013

7 De Wijk intro Ontdekking: 1949 Productie: sinds 1954 Initiële grootte van veld: 18 miljard m3 (155 x kleiner dan Gron.) Geproduceerd: >14,5 miljard m3 (70%) Einde productie: 2015

8 Waarom Aardgas+ Dankzij het gebruik van stikstof kan zo n 10% extra aardgas uit het De Wijk-gasveld worden gewonnen. Voor het De Wijk-gasveld betekent dat twee miljard kuub extra aardgas. Dat komt overeen met energie voor alle Drentse huishoudens, zes jaar lang.

9 Ligging gasvelden in Zuid Drenthe Typische kenmerkende omgeving: Buiten gebied Geen industrie Meerdere campings Recreatief gebied

10 Typisch tail-end productieprofiel Flow rate e.g. EoSL?? 2 nd stage compression 3 rd stage compression Foam lifting/ de-liq. Not recovered Aardgas+ /EGR voorbeeld Flow rate Larger ASU, higher injection pressure gas N2 2 nd stage compression ASU unit, N2 inj. compression, inj. well Not recovered

11 Process overzicht Leeg gas reservoir

12 Phase 2 Res.1 Res.2 (flooded->nerg) Res.4 (depleted) Res.3 (depleted) Phase 1

13 NADD* gas N 2 Depleted gascap/gasfield Bewezen in UGS zwakke aquifer of olie NERG** gas+some water N 2 Creation 2 ndary gascap Getest in De Wijk igwc Active aquifer * Gas reservoir: NADD (N2 assisted depletion drive) ** Residual gas: NERG (N2 enhanced residual gas)

14 De Wijk EGR - Extern

15 De Wijk EGR - Extern Project-overzicht De Wijk nieuwe locatie 2 nieuwe winputten Winningsunit Compacte winningsunit De Wijk-13 1 nieuwe winput De Wijk-17 1 bestaande injectieput 1 nieuwe winput De Wijk-26 1 bestaande winput 2 nieuwe winputten De Wijk-24 1 nieuwe locatie 2 nieuwe injectieputten De Wijk-16 2 bestaande winputten 2 nieuwe winputten De Wijk nieuwe locatie 2 nieuwe winputten De Wijk-6 3 bestaande winputten De Wijk-20 1 bestaande injectieput + LSI locatie De Wijk-15 2 bestaande injectieputten Luchtscheidings Installatie 15 Luchtscheidingsinstallatie

16 Productie-/ injectie-eenheid

17 Terugblik project Start communicatie 2009 MER gerealiseerd 2010 Augustus 2011 investeringsbesluit NAM November 2012 start van constructie Juli 2013 start injectie van stikstof Officiële opening 4 oktober 2013 positieve media-aandacht (De Telegraaf / RTL) Nu1,5 jaar in productie; eerste resultaten

18 Spanningsveld waarin we acteren Aardbevingen in Groningen Wereldwijde discussie over schalie/fracking Weerstand tegen CO2 opslag

19 Stakeholder management Rechtstreekse buren van de locaties Gemeente- en provincie bestuur Dorpsbelangen Koekange, Koekangerveld, Echten Ministerie van Economische zaken SodM (Staatstoezicht op de Mijnen) Gasunie GasTerra Waterschap Grondeigenaren en grondgebruikers Lokale campings Mer commissie Natuur en Milieufederatie Drenthe NAM aannemers

20 Initiële resultaten Stilgevallen putten weer producerend Uitgewaterd reservoir weer tot leven gekomen.. NERG gas+some water N 2 Creation 2 ndary gascap Bevestigd in De Wijk igwc Active aquifer

21 De Wijk EGR - Extern

22

: Nota van Beantwoording inspraak- en overlegreacties voorontwerp bestemmingsplan Leidingtracés NAM, gemeente De Wolden

: Nota van Beantwoording inspraak- en overlegreacties voorontwerp bestemmingsplan Leidingtracés NAM, gemeente De Wolden Memo Aan : Gemeente De Wolden, dhr. B. Bonkestoter Van : D. Mereboer, F. Baarslag Datum : 4 januari 2011 Kopie : Nederlandse Aardolie Maatschappij, mevr. J. Hadderingh Onze referentie : 9V9529/M002/DMB/Ensc

Nadere informatie

DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING BIBLIOTHEEK ASSEN

DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING BIBLIOTHEEK ASSEN DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING 19-4-2016 BIBLIOTHEEK ASSEN Over mezelf Zelfstandig onderzoeker en publicist. Sinds 1976 studeer ik op (kern)energie, radioactief afval, aardgas. Veel artikel

Nadere informatie

MER Aardgas + De Wijk. Deelrapport 3: Beschrijving ondergrondse aspecten

MER Aardgas + De Wijk. Deelrapport 3: Beschrijving ondergrondse aspecten Deelrapport 3: Beschrijving ondergrondse aspecten Meer aardgas Initiatiefnemer Nederlandse Aardolie Maatschappij BV www.nam.nl/aardgasplus Correspondentieadres Nederlandse Aardolie Maatschappij BV t.a.v.

Nadere informatie

NAM IN NOARDEAST FRYSLAN RAADSVRAGEN KLEINE GASVELDEN IN NOARDEAST FRYSLAN PRODUCTIECIJFERS REGIONALE GASVELDEN

NAM IN NOARDEAST FRYSLAN RAADSVRAGEN KLEINE GASVELDEN IN NOARDEAST FRYSLAN PRODUCTIECIJFERS REGIONALE GASVELDEN RAADSVRAGEN KLEINE GASVELDEN IN NOARDEAST FRYSLAN PRODUCTIECIJFERS REGIONALE GASVELDEN KLEINE GASVELDEN IN NEDERLAND Aardgasproductie in Nederland 2018-2023 Aardgasproductie kleine velden 2018-2050 2021:

Nadere informatie

Ondergrondse opslag van aardgas. Locaties Grijpskerk en Langelo

Ondergrondse opslag van aardgas. Locaties Grijpskerk en Langelo Ondergrondse opslag van aardgas Locaties Grijpskerk en Langelo Ondergrondse opslag van aardgas Elke dag voldoende aardgas voor iedereen. Het lijkt de normaalste zaak van de wereld, maar dat is het niet.

Nadere informatie

Aardgas + De Wijk, Drenthe

Aardgas + De Wijk, Drenthe Aardgas + De Wijk, Drenthe Toetsingsadvies over het milieueffectrapport 13 december 2010 / rapportnummer 2410-74 1. Oordeel over het MER De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) heeft het voornemen

Nadere informatie

Betreft: vragen ex artikel 41 RvO over wijziging gasopslagplan Norg

Betreft: vragen ex artikel 41 RvO over wijziging gasopslagplan Norg Aan de voorzitter van Provinciale Staten van Drenthe De heer J. Tichelaar Postbus 122 9400 AC Assen Assen, 11-08-2015 Betreft: vragen ex artikel 41 RvO over wijziging gasopslagplan Norg Geachte heer Tichelaar,

Nadere informatie

Veranderende gassamenstelling in Nederland: een lange traditie. Themamiddag Energiewacht 22 september 2011

Veranderende gassamenstelling in Nederland: een lange traditie. Themamiddag Energiewacht 22 september 2011 Veranderende gassamenstelling in Nederland: een lange traditie Themamiddag Energiewacht 22 september 2011 Veranderende gaskwaliteit Fase 1. Introductie Groningen-gas Fase 2. Kleine velden beleid en inpassing

Nadere informatie

Leeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II

Leeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II Leeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II Oktober 2017 Inhoud 1. TAQA in de regio Alkmaar... 2 2. Winning aardgas sinds 1972: het winningsplan... 2 3. Trillingen... 3 4. Bodemdaling... 4 5. Overige

Nadere informatie

Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond

Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond Pieter Jongerius De Mijnbouwwet 2 1 De Mijnbouwwet Invloedssfeer Wat is de diepe ondergrond? 100 m 500 m ~ 5 km 3 De Mijnbouwwet Vergunningen

Nadere informatie

28 januari Duurzaam Ameland van start. 24 januari Start offshore boring L09-FA-102

28 januari Duurzaam Ameland van start. 24 januari Start offshore boring L09-FA-102 jaaroverzicht 2008 2 j a a r O v e r z i c h t 2 0 0 8 13 januari Start offshore boring L09-FA-101 28 januari Duurzaam Ameland van start Initiatief van de gemeente Ameland, NAM, Eneco Energie en GasTerra

Nadere informatie

Van Schoonebeek tot schaliegas. Jan Dirk Jansen Leidse Winterlezing Naturalis, 13 december 2015

Van Schoonebeek tot schaliegas. Jan Dirk Jansen Leidse Winterlezing Naturalis, 13 december 2015 Van Schoonebeek tot schaliegas Jan Dirk Jansen Leidse Winterlezing Naturalis, 13 december 2015 Aardbevingen in Groningen Van Schoonebeek tot schaliegas Jan Dirk Jansen Leidse Winterlezing Naturalis, 13

Nadere informatie

GASWINNING IN STEENWIJKERLAND

GASWINNING IN STEENWIJKERLAND GASWINNING IN STEENWIJKERLAND Geothermie in Luttelgeest 12 juni 2018 ONDERDELEN Introductie Omgevingsdienst Aanleiding presentatie Gaswinning en procedures Gaswinning Wanneperveen Gaswinning Eesveen Geothermie

Nadere informatie

1. AARDGASVOORRAAD EN TOEKOMSTIG BINNENLANDS AANBOD

1. AARDGASVOORRAAD EN TOEKOMSTIG BINNENLANDS AANBOD 1. AARDGASVOORRAAD EN TOEKOMSTIG BINNENLANDS AANBOD INLEIDING Dit hoofdstuk rapporteert over de aardgasvoorraad in Nederland en het Nederlandse deel van het Continentaal plat. Het behandelt eerst de raming

Nadere informatie

Datum 13 juli 2015 Betreft Beantwoording vragen en commissieverzoek over productiewaterinjectie

Datum 13 juli 2015 Betreft Beantwoording vragen en commissieverzoek over productiewaterinjectie > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Factuuradres Postbus 16180 2500 BD Den Haag Overheidsidentificatienr 00000001003214369000 T 070 379 8911 (algemeen)

Nadere informatie

Ondergrondse Ruimte in Beeld

Ondergrondse Ruimte in Beeld Ondergrondse Ruimte in Beeld Op weg naar een onderbouwde beslissing S.F. van Gessel TNO Advisory Group Economic Affairs Bouwstenen Bouwstenen TNO TNO Structuurvisie Structuurvisie Overheid Overheid Realisatie

Nadere informatie

Hierbij bieden wij u het rapport Recent developments on the Groningen field in 2015 aan (rapportnummer TNO-2015 R10755, dd. 28 mei 2015).

Hierbij bieden wij u het rapport Recent developments on the Groningen field in 2015 aan (rapportnummer TNO-2015 R10755, dd. 28 mei 2015). Retouradres: Postbus 80015, 3508 TA Utrecht Ministerie van Economische Zaken Directie Energiemarkt T.a.v. de heer P. Jongerius Postbus 20401 2500 EC DEN HAAG 2500EC Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus

Nadere informatie

Addendum Waterinjectie Management Plan

Addendum Waterinjectie Management Plan Addendum Waterinjectie Management Plan Protocol seismische activiteit door waterinjectie kenmerk EP201502216336, d.d. 26 februari 2015 Seismische activiteit door waterinjectie Het productiewater dat vrijkomt

Nadere informatie

Gasveld Harlingen Boven-Krijt Onderzoek naar bodemdaling. 20 november 2014

Gasveld Harlingen Boven-Krijt Onderzoek naar bodemdaling. 20 november 2014 Gasveld Harlingen Boven-Krijt Onderzoek naar bodemdaling 20 november 2014 Wat kunt u vanavond verwachten? De resultaten van het onderzoek naar bodemdaling gaswinning De achtergrond van de resultaten De

Nadere informatie

Vermilion Informatieavond aardgasproductie Langezwaag

Vermilion Informatieavond aardgasproductie Langezwaag Vermilion Informatieavond aardgasproductie Langezwaag Datum: 27 Januari 2015 Plaats: Café De Knyp, De Knipe Inleiding De informatieavond vond plaats in het café De Knyp te De Knipe. De avond werd geopend

Nadere informatie

Gasproductie in Nederland

Gasproductie in Nederland Schaliegas Winning in Nederland Een Introductie Rien Herber KNAW Minisymposium 12 Juni 2013 Gasproductie in Nederland Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie

Nadere informatie

11/3/13. Ruimtelijke Ordening van de Ondergrond. Voor een meer Verantwoorde Exploitatie CO 2 storage gas storage

11/3/13. Ruimtelijke Ordening van de Ondergrond. Voor een meer Verantwoorde Exploitatie CO 2 storage gas storage Ondergrondse Activiteiten in NL 17 miljoen mensen: > 500 inwoners/km 2 Onshore Gasvelden Olievelden Producerend: 113 4 Abandoned: 35 8 Niet ontwikkeld: 46 9 14 zoutwinnings vergunningen sand & pipelines

Nadere informatie

Basisinformatie aardgaswinning uit schalie in Nederland

Basisinformatie aardgaswinning uit schalie in Nederland Basisinformatie aardgaswinning uit schalie in Nederland H1. Aardgas in Nederland Een Nederlandse energiebron Aardgas is de belangrijkste energiebron van Nederland. Het voorziet in bijna de helft van onze

Nadere informatie

Uitstel investeringsbesluit stikstofinstallatie

Uitstel investeringsbesluit stikstofinstallatie 33529 Gaswinning Nr. 283 Brief van de minister van Economische Zaken Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 12 september 2016 Veiligheid en leveringszekerheid staan bij de

Nadere informatie

2. Lees nu de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp.

2. Lees nu de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. Tekst lezen 1. Lees de tekst nog niet! Maak eerst deze vraag: Wat weet je van de aardbevingen in Groningen? Schrijf het op in de linkerkolom. Wat weet ik van de aardbevingen? Wat ben ik te weten gekomen?

Nadere informatie

Aardgas + De Wijk, Drenthe

Aardgas + De Wijk, Drenthe Aardgas + De Wijk, Drenthe Advies voor richtlijnen voor het milieueffectrapport 8 juni 2010 / rapportnummer 2410-30 1. HOOFDPUNTEN VAN HET MER De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) heeft het voornemen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 529 Gaswinning Groningen-veld Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

We boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte

We boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte We boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte De belangstelling voor de winning van aardwarmte groeit. Maar toezichthouder SodM ziet een jonge onervaren sector. Op sommige plekken is een verhoogd risico

Nadere informatie

Gasrotonde in beweging

Gasrotonde in beweging Gasrotonde in beweging Gastransport steeds dynamischer Ruud Wieleman 11 juni 2015 Inhoud Introductie Gasunie en Gasunie Transport Services De basics van het gastransport Kentallen GTS + Kwis (als daar

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Datum 18 juni 2018 Betreft Beantwoording vragen naar aanleiding van ontwerpinstemmingsbesluit winningsplan Pieterzijl Oost

Datum 18 juni 2018 Betreft Beantwoording vragen naar aanleiding van ontwerpinstemmingsbesluit winningsplan Pieterzijl Oost > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Hierbij doe ik u toekomen het Jaarverslag 2010, Delfstoffen en aardwarmte in Nederland en het Jaarverslag 2010 van Energie Beheer Nederland B.V.

Hierbij doe ik u toekomen het Jaarverslag 2010, Delfstoffen en aardwarmte in Nederland en het Jaarverslag 2010 van Energie Beheer Nederland B.V. > Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal voor Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den

Nadere informatie

Datum 10 juni 2016 Betreft Nadere informatie over afspraken uit 2005 met Shell en ExxonMobil in relatie tot de gaswinning in Groningen

Datum 10 juni 2016 Betreft Nadere informatie over afspraken uit 2005 met Shell en ExxonMobil in relatie tot de gaswinning in Groningen > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Schaliegas: Wat is het? Hoe werkt het?

Schaliegas: Wat is het? Hoe werkt het? Schaliegas: Wat is het? Hoe werkt het? Rien Herber Ruimte voor Ondergrond, 14-02-2013 Gasproductie in Nederland Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie centrales

Nadere informatie

Voorwoord. Kortom, de NAM was boordevol bedrijvigheid in 2011 en zet dit onverminderd voort in 2012! Bart van de Leemput Directeur

Voorwoord. Kortom, de NAM was boordevol bedrijvigheid in 2011 en zet dit onverminderd voort in 2012! Bart van de Leemput Directeur jaaroverzicht 2011 2 Voorwoord Bart van de Leemput Directeur Een jaar boordevol NAM-activiteiten in een onrustige en moeilijk voorspelbare financieel-economische omgeving. Dat is mijn kenschets van 2011.

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken

Ministerie van Economische Zaken Staatstoezicht op de Mijnen Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 24037 2490 AA Den Haag Ministerie vr che Zaken Staatstoezicht op de Mijnen Bezoekadres Henri Faasdrae 312 2492 JP Den

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 000 XIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (XIII) voor het jaar 2012 Nr.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1930 Vragen van het lid

Nadere informatie

provincieþrenrhe ln uw brief d.d. 1 1 augustus 2015 hebt u een aantal vragen gesteld over wijziging van

provincieþrenrhe ln uw brief d.d. 1 1 augustus 2015 hebt u een aantal vragen gesteld over wijziging van proø incie h øis \Vesterbrink r, Assen ]ostadres Postbus r22,94ao.c Assen pq w.drenthe.nl (o592) 36 55 55 provincieþrenrhe Aan: de heer J. Vester (i.a.a. de overige Statenleden) Assen, 3 september 2015

Nadere informatie

Monitoring waterinjectie Borgsweer jaarrapportage 2015

Monitoring waterinjectie Borgsweer jaarrapportage 2015 Monitoring waterinjectie Borgsweer jaarrapportage 2015 kenmerk EP201602200675 d.d. 31 maart 2016 Dit rapport geeft invulling aan de rapportage-eisen uit de volgende vergunningen: - Milieuvergunning Borgsweer

Nadere informatie

NAM UGS Norg. Presentatie 9 september UGS NORG BRON VAN ONZE ENERGIE

NAM UGS Norg. Presentatie 9 september UGS NORG BRON VAN ONZE ENERGIE Presentatie 9 september UGS NORG 1 Mei 2015 Agenda 1. Schade aan panden in Steenbergen e.o. 2. Opslagplan Norg - reservoirdruk 3. Vragen 2 Mei 2015 Schade aan panden in Steenbergen 1/2 NAM onderzoekt de

Nadere informatie

Hierbij stuur ik u de antwoorden op de vragen van het lid Beckerman (SP) over de Drentse gasopslag bij Steenbergen (ingezonden 11 september 2017).

Hierbij stuur ik u de antwoorden op de vragen van het lid Beckerman (SP) over de Drentse gasopslag bij Steenbergen (ingezonden 11 september 2017). > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 000 XIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar

Nadere informatie

Datum 22 mei 2017 Betreft Beantwoording vragen over de winning van hoog- en laagcalorisch gas

Datum 22 mei 2017 Betreft Beantwoording vragen over de winning van hoog- en laagcalorisch gas > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Samenvatting. Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant

Samenvatting. Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant 1 Samenvatting Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant De gemeenten Breda, Tilburg en Helmond hebben in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Brabant Water en

Nadere informatie

OPLEGNOTITIE OVER GEVOLGEN VAN HET ONTWERPBESLUIT VAN HET KABINET OP AARDBEVINGEN

OPLEGNOTITIE OVER GEVOLGEN VAN HET ONTWERPBESLUIT VAN HET KABINET OP AARDBEVINGEN OPLEGNOTITIE OVER GEVOLGEN VAN HET ONTWERPBESLUIT VAN HET KABINET OP AARDBEVINGEN AANLEIDING Op vrijdag 17 januari 214 heeft NAM op vijf productielocaties rond de productie zoveel mogelijk teruggebracht.

Nadere informatie

Bijlage 3 MER: samenvatting

Bijlage 3 MER: samenvatting bestemmingsplan Leidingtracés NAM Bijlage 3 MER: samenvatting bestemmingsplan "Leidingtracés NAM" (vastgesteld) 53 bestemmingsplan Leidingtracés NAM 54 bestemmingsplan "Leidingtracés NAM" (vastgesteld)

Nadere informatie

Minder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen

Minder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen Ministerie van Economische Zaken Minder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen Uitleg over het besluit gaswinning Groningen Geachte bewoner, Vrijdag 17 en zaterdag 18 januari 2014 heb ik in Groningen

Nadere informatie

Even voorstellen. Auke Barnhoorn

Even voorstellen. Auke Barnhoorn Even voorstellen Auke Barnhoorn Universitair Docent in Petrofysica Department of Geoscience and Engineering Faculteit van Civiele Techniek en Geowetenschappen TU Delft 8 jaar in buitenland gewoond Nu 5

Nadere informatie

Muriel van der Kuip (TNO) Linda Maring (Deltares) Mike Duijn (TNO) Leslie Kramers (TNO) Stichting Kennisontwikkeling Kennisoverdracht Bodem (SKB)

Muriel van der Kuip (TNO) Linda Maring (Deltares) Mike Duijn (TNO) Leslie Kramers (TNO) Stichting Kennisontwikkeling Kennisoverdracht Bodem (SKB) TNO-rapport TNO-034-DTM-2009-05075 Beleidsanalyse voor de Potentieelstudie Diepe Ondergrond Noord Nederland Confrontatie met het Provinciaal Omgevingsbeleid & Consequenties voor de Ondiepe Ondergrond Bodem

Nadere informatie

Notitie aankondiging MER aardgaswinning Roswinkel

Notitie aankondiging MER aardgaswinning Roswinkel Notitie aankondiging MER aardgaswinning Roswinkel Notitie aankondiging MER aardgaswinning Roswinkel April 2012 Colofon Deze aankondiging is een uitgave van Initiatiefnemer Nederlandse Aardolie Maatschappij

Nadere informatie

Risicobeleid communiceren

Risicobeleid communiceren casus Productie Groninger gas Risicobeleid communiceren Waarvoor doen we dat Veiligheidsrisico s Morele oordeelsvorming Congres 2014 vs Robert Geerts AVIV bv lid: Afdeling Risico Beheer en Techniek werkgroep

Nadere informatie

Aardgas in het kort. Basisinzichten gaswinning en aardbevingen Herman Damveld, hdamveld@xs4all.nl Groningen, maart 2015

Aardgas in het kort. Basisinzichten gaswinning en aardbevingen Herman Damveld, hdamveld@xs4all.nl Groningen, maart 2015 Aardgas in het kort. Basisinzichten gaswinning en aardbevingen Herman Damveld, hdamveld@xs4all.nl Groningen, maart 2015 Aanleiding De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) haalt aardgas uit de Groninger

Nadere informatie

Inzichten uit een regio:

Inzichten uit een regio: Er is een brede duurzaamheidsscope nodig voor afwegingen rond de bodem; de energietransitie staat daarin centraal. Inzichten uit een regio: Sneller afbouwen van fossiele energie De bodem is onmisbaar bij

Nadere informatie

De Minister van Economische Zaken is, ingevolge de artikelen 39 en 34, derde lid, Mbw bevoegd te beslissen op deze aanvraag.

De Minister van Economische Zaken is, ingevolge de artikelen 39 en 34, derde lid, Mbw bevoegd te beslissen op deze aanvraag. Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Datum Betreft 0 4 DEC 2012 Instemming gewijzigd opslagplan Zuidwending Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

: Nota van Beantwoording inspraak- en overlegreacties voorontwerp bestemmingsplannen NAM-Locatie De Wijk-200, gemeente De Wolden

: Nota van Beantwoording inspraak- en overlegreacties voorontwerp bestemmingsplannen NAM-Locatie De Wijk-200, gemeente De Wolden Memo Aan : Gemeente De Wolden, dhr. B. Bonkestoter Van : D. Mereboer, F. Baarslag Datum : 4 januari 2011 Kopie : Nederlandse Aardolie Maatschappij, mevr. J. Hadderingh Onze referentie : 9V9529/M002/DMB/Ensc

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 529 Gaswinning Groningen-veld Nr. 17 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 15 februari 2013 Binnen de vaste commissie voor Economische

Nadere informatie

Risicobeleid communiceren

Risicobeleid communiceren casus Uitleg v/h gaswinning besluit Risicobeleid communiceren Waarvoor doen we dat Veiligheidsrisico s Morele oordeelsvorming vs Robert Geerts AVIV bv lid: Afdeling Risico Beheer en Techniek werkgroep

Nadere informatie

Datum 25 november 2015 Betreft Relevantie van artikel Weingarten et al voor waterinjectie in Nederiand

Datum 25 november 2015 Betreft Relevantie van artikel Weingarten et al voor waterinjectie in Nederiand Staatstoezicht op de Mijnen Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 24037 2490 AA Den Haag Ministerie van Economische Zaken t.a.v. de heer ir. F.J.R. Denys Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG

Nadere informatie

Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen

Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Geografische ligging Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Algemeen De winningsplannen zijn beide geactualiseerd om verschillende redenen:

Nadere informatie

Les Ons gas raakt op

Les Ons gas raakt op LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Ons gas raakt op Werkblad Les Ons gas raakt op Werkblad Aardgas bij Slochteren In 1959 deed de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in opdracht van de regering een proefboring

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Transport en opslag van CO 2. P. Lako

Transport en opslag van CO 2. P. Lako Transport en opslag van CO 2 P. Lako ECN-I--06-006 Februari 2006 Verantwoording Deze korte studie is uitgevoerd in het kader van het project Optiedocument energie en emissies 2010/2020 van ECN Beleidsstudies

Nadere informatie

kijk Geothermie Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Johan Roeland, Projectleider Gemeente Zwolle

kijk Geothermie Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Johan Roeland, Projectleider Gemeente Zwolle Geothermie Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Johan Roeland, Projectleider Gemeente Zwolle 13-3-2019 1 Geothermie Proces tot nu toe 6 juni 2018: informatiebijeenkomst omwonenden kansrijk

Nadere informatie

Mark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken

Mark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Mark Frequin Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Energiebeleid: van context tot acties. Mark Frequin Rijks Universiteit Groningen Inhoud 1. Context 2. Richting

Nadere informatie

Gasvondst Slochteren-1 (1959) De Wereldreis van Nederland 550 miljoen jaar geleden - nu. Bron: SPB Atlas, 2011 Bron: Berendsen 2004 6!

Gasvondst Slochteren-1 (1959) De Wereldreis van Nederland 550 miljoen jaar geleden - nu. Bron: SPB Atlas, 2011 Bron: Berendsen 2004 6! Bevingen in Hoe zit dat nu? Gasvondst Slochteren-1 (1959) NL Gas Productie Slochteren Rien Herber Infoversum, 22 november Source: EBN 2010 Rotliegend Zandsteen Reservoir De Wereldreis van Nederland 550

Nadere informatie

9 januari Start G50-jaar

9 januari Start G50-jaar jaaroverzicht 2009 2 j a a r O v e r z i c h t 2 0 0 9 9 januari Start G50-jaar Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Slochteren presenteert NAM-directeur Roelf Venhuizen het ontwerp van het kunstwerk

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 12 september 2016

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 12 september 2016 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Dat leidt ertoe dat het gesteente als het ware iets in elkaar wordt gedrukt. Bodemdaling treedt heel geleidelijk en over een lange periode op.

Dat leidt ertoe dat het gesteente als het ware iets in elkaar wordt gedrukt. Bodemdaling treedt heel geleidelijk en over een lange periode op. Bodemdaling Vraag: Er wordt voor de omgeving van de boring een te verwachten bodemdaling afgegeven van maximaal enkele centimeters. Bij een andere locatie van Vermilion in de omgeving is de bodemdaling

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage. Datum 25 januari 2013 Betreft Gaswinning Groningen-veld

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage. Datum 25 januari 2013 Betreft Gaswinning Groningen-veld > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Deelrapport 3: Achtergrond informatie Factsheets voor gebruiksfuncties en geologie in Drenthe

Deelrapport 3: Achtergrond informatie Factsheets voor gebruiksfuncties en geologie in Drenthe Factsheets voor gebruiksfuncties en geologie in Drenthe Provincie Drenthe 15 april 2010 Eindrapport 9V3788 INHOUDSOPGAVE 1 FACTSHEET WKO OPEN SYSTEMEN 3 2 FACTSHEET: WKO GESLOTEN SYSTEMEN 7 3 FACTSHEET

Nadere informatie

Datum 1 maart 2016 Betreft Beantwoording vragen over berichtgeving over een enorm gaslek in de Verenigde Staten

Datum 1 maart 2016 Betreft Beantwoording vragen over berichtgeving over een enorm gaslek in de Verenigde Staten > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Samenvatting. Figuur 1: Onderzoeksgebied in paars

Samenvatting. Figuur 1: Onderzoeksgebied in paars Samenvatting Geothermie duurzame energiebron De lat voor verduurzaming in de woningbouw, tuinbouw en industrie ligt hoog. Het blijkt uit onderzoek en praktijk dat geothermie een zeer kosteneffectieve manier

Nadere informatie

TB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen

TB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen TB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen Oefententamen 2 Aanwijzingen: Lees de vragen vooraf door en deel de beschikbare tijd in voor beantwoording van de vragen. Dit tentamen beslaat 20 meerkeuzevragen

Nadere informatie

Winningsplan Groningen 2013: advies Staatstoezicht op de Mijnen

Winningsplan Groningen 2013: advies Staatstoezicht op de Mijnen Staatstoezicht op de Mijnen Winningsplan Groningen 2013: advies Staatstoezicht op de Mijnen KNAW-MINISYMPOSIUM AARDGASWINNING EN AARDBEVINGEN IN GRONINGEN Amsterdam 27 maart 2014 1 Waar gaat het over?

Nadere informatie

Vermilion Energy Netherlands B.V. Aanvraag Instemming Winningsplan. Addendum Winningsplan d.d. 15 december Zuidwal. Datum: 29 September 2016

Vermilion Energy Netherlands B.V. Aanvraag Instemming Winningsplan. Addendum Winningsplan d.d. 15 december Zuidwal. Datum: 29 September 2016 untilmi mil IIHIurn 1» mil urnuhiurnmi m B000018395 Vermilion Energy Netherlands B.V. Aanvraag Instemming Winningsplan Addendum Winningsplan d.d. 15 december 2015 Datum: 29 September 2016 V E R M I L I

Nadere informatie

'Wind, warmte, mosvorming. Maar aan de NAM ligt het nooit' Jurre van den Berg

'Wind, warmte, mosvorming. Maar aan de NAM ligt het nooit' Jurre van den Berg 'Wind, warmte, mosvorming. Maar aan de NAM ligt het nooit' Sinds de NAM de capaciteit heeft verhoogd van de Drentse gasopslag bij Steenbergen, zien de bewoners scheuren in balken en gevels. Volgens de

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau Panel: Peil.nl Datum peiling: 26 juni 2017 In het Energierapport van het ministerie van Economische Zaken staat dat de verwarming van

Nadere informatie

Notitie bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte

Notitie bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte Notitie bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte Aanleiding In bijna alle van de tot op heden in Nederland geboorde aardwarmteputten is naast warm water ook opgelost gas en in een enkel geval olie aangetroffen.

Nadere informatie

Technische potentieelstudie diepe ondergrond Noord-Nederland

Technische potentieelstudie diepe ondergrond Noord-Nederland Technische potentieelstudie diepe ondergrond Noord-Nederland Definitief eindrapport Opdrachtgever SNN Werkgroep Beleidsvisie diepe ondergrond p/a Provincie Drenthe Postbus 122 9400 AC ASSEN T 0592-36 55

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2016 tijdvak 2 maatschappijleer 2 CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0323-a-16-2-b Analyse maatschappelijk vraagstuk: gaswinning Groningen tekst 1 Dit moet u weten over het Groningse gas

Nadere informatie

Achtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met betrekking tot kwaliteitsconversie

Achtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met betrekking tot kwaliteitsconversie Achtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met betrekking tot kwaliteitsconversie Afdeling Network Configuration Rapport Achtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met

Nadere informatie

Totaal Ik ben een: Mijn leeftijd is: Mijn nielsen regio is Man Vrouw Grote steden

Totaal Ik ben een: Mijn leeftijd is: Mijn nielsen regio is Man Vrouw Grote steden Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau Panel: Peil.nl Datum peiling: 11 juni 2018 In het Energierapport van het ministerie van Economische Zaken staat dat de verwarming van

Nadere informatie

Eigendom bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte

Eigendom bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte (Deze notitie is de integrale versie van de Notitie bijvangst Ministerie EZ van april 2014 en ook onder andere op de site van Platform Geothermie te vinden.) Aanleiding In bijna alle van de tot op heden

Nadere informatie

Geachte mevrouw Franke,

Geachte mevrouw Franke, Retouradres:, Aan de griffier van de vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw & Innovatie T.a.v. mevrouw drs. M.C.T.M. Franke Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 2500EA Onderwerp Rondetafelgesprek inzake

Nadere informatie

Aanvraag. instemming winningsplan. ingevolge. Mijnbouwwet artikel 34

Aanvraag. instemming winningsplan. ingevolge. Mijnbouwwet artikel 34 Aanvraag instemming winningsplan ingevolge Mijnbouwwet artikel 34 Geadresseerde Ministerie van Economische Zaken Directie Energieproduktie Postbus 20101 2500 EC Den Haag Voorkomen: L7-G gelegen op het

Nadere informatie

Toetsingskader CO 2 opslag

Toetsingskader CO 2 opslag E I N D R A P P O R T Toetsingskader CO 2 opslag Beoordeling van een aangereikte screening methode en toepassing op een selectie van mogelijke opslaglocaties voor CO 2 Auteur: Peter van der Gaag - Holland

Nadere informatie

Voorspellen Zet stap 1 van het stappenplan. 1. Waar gaat de tekst over volgens jou?

Voorspellen Zet stap 1 van het stappenplan. 1. Waar gaat de tekst over volgens jou? Deze les is een blokles. Je gebruikt alle stappen van het stappenplan lezen. Je voorspelt waar de tekst over gaat. Je beantwoordt vragen die gaan over: o moeilijke woorden/stukjes tekst o algemene dingen

Nadere informatie

Pro-Actieve Acceptatie CO 2 -afvang en opslag in Drachten

Pro-Actieve Acceptatie CO 2 -afvang en opslag in Drachten Pro-Actieve Acceptatie CO 2 -afvang en opslag in Drachten Ynke Feenstra (ECN) feenstra@ecn.nl www.createacceptance.net 1 Deze presentatie CO 2 -afvang en opslag in Drachten Wat Waar Waarom Wanneer Wie?

Nadere informatie

Bron van Energie. NAM in de hedendaagse samenleving

Bron van Energie. NAM in de hedendaagse samenleving Bron van Energie NAM in de hedendaagse samenleving Bron van Energie NAM in de hedendaagse samenleving De NAM Shell en ExxonMobil zijn elk voor vijftig procent aandeelhouder is opgericht in 1947 en houdt

Nadere informatie

Bijlage 4 Notitie Actieve marktpartijen en andere belanghebbenden in de diepe ondergrond van Flevoland Als onderdeel van #1360673

Bijlage 4 Notitie Actieve marktpartijen en andere belanghebbenden in de diepe ondergrond van Flevoland Als onderdeel van #1360673 Bijlage 4 Notitie Actieve marktpartijen en andere belanghebbenden in de diepe ondergrond van Flevoland Als onderdeel van #1360673 1. Inleiding Deze notitie bevat een overzicht van de verschillende vergunningen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 400 XIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (XIII) voor het jaar 2013 Nr.

Nadere informatie

Milieutoets ten behoeve van de Structuurvisie ondergrond 2.0 provincie Drenthe

Milieutoets ten behoeve van de Structuurvisie ondergrond 2.0 provincie Drenthe Milieutoets ten behoeve van de Structuurvisie ondergrond 2.0 provincie Drenthe Provincie Drenthe 18 december 2012 Definitief rapport 9X1641 Milieutoets structuurvisie ondergrond 2.0 - i - 9X1641/R00002/IHA/Gron

Nadere informatie

Technische commissie. Datum 25 APR 2017 Tcbb-advies winningsplan Pieterziji-Oost. Geachte Minister,

Technische commissie. Datum 25 APR 2017 Tcbb-advies winningsplan Pieterziji-Oost. Geachte Minister, Postbus Technische commissie > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Techrnsche commissie Aan de Minister van Economische Zaken Directie Energie en Omgeving Postadres T.a.v. V 20401 Postbus 20401

Nadere informatie

Toetsingskader CO 2 opslag

Toetsingskader CO 2 opslag E I N D R A P P O R T Toetsingskader CO 2 opslag Beoordeling van een aangereikte screening methode en toepassing op een selectie van mogelijke opslaglocaties voor CO 2 Auteur: Peter van der Gaag - Holland

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 469 Vragen van de leden

Nadere informatie

Aardgas. Dr.ir. G.P.J. Dijkema. College spm1520, 13 februari 2012. Challenge the future

Aardgas. Dr.ir. G.P.J. Dijkema. College spm1520, 13 februari 2012. Challenge the future Aardgas Dr.ir. G.P.J. Dijkema College spm1520, 13 februari 2012 1 2 3 Aardgas het systeem Winningsstation Zuidwal, Elf Petroland Foto Sake de Wolf bron: http://www.zeeinzicht.nl Slochteren, 1963 bron:

Nadere informatie

LEZING SCHALIEGAS,NEW EMMERGY, EMMEN, HENK DUYVERMAN, CUADRILLA NL

LEZING SCHALIEGAS,NEW EMMERGY, EMMEN, HENK DUYVERMAN, CUADRILLA NL LEZING SCHALIEGAS,NEW EMMERGY, EMMEN,30.10.2013 HENK DUYVERMAN, CUADRILLA NL IN HET NIEUWS!! IN HET NIEUWS!!! PROFIEL CUADRILLA Belangen in Engeland, Nederland en Polen Specialist in boren naar schaliegas

Nadere informatie