Inleiding bij de Parenteel van Maarten Jansz Haselhorst

Transcriptie

1 Inleiding bij de Parenteel van Maarten Jansz Haselhorst In 2006 kreeg ik van Piet Koenis via mijn website een tiental pagina s over de familie Haarselhorst toegestuurd uit zijn boekje Van vloerdeel tot dakhout, het jubileumboekje van de "Bouwvereniging Obdam" ter gelegenheid van het 75- jarig bestaan van de vereniging in Hoewel het niet in de rechte lijn om voorouders van mij gaat, vond ik de informatie toch te interessant om te laten liggen. Met toestemming van Piet heb ik de pagina s op mijn website gepubliceerd. Arnolda Kievoet, gedoopt te Huissen (Gld) op 19 sep 1718, gehuwd met Maarten Jansz Haselhorst, was een zus van mijn voormoeder Antonia Kievoet (ook Ki(j)voe(d)t). Antonia was gehuwd met mijn voorvader Theodorus Hendricks. Van de twintig families Haarselhorst in het online telefoonboek 2008, wonen tegenwoordig de meeste in Noord-Brabant. Daarom leek het mij een goede gedachte een publicatie te maken voor het afdelingsblad van de Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling West- Noord-Brabant over deze familie, waarvan nazaten o.a. eigenaar zijn van slagerijen in Breda en Oosterhout. De publicatie werd echter zo omvangrijk, dat deze over teveel uitgaves verspreid zou moeten worden, zodat de redactie afzag van publicatie. Piet Koenis heeft mij nog een tweetal publicaties over de familie ter beschikking gesteld, waarvan ik voor mijn publicatie gebruik mocht maken, waarvoor mijn oprechte dank. Deze teksten en afbeeldingen zijn eerder verschenen in het Magazine St. Oud Obdam-Hensbroek. Uiteraard heeft Piet Koenis een exemplaar van mijn publicatie ter verdere verspreiding ontvangen. Ook het Westfries Archief heb ik een exemplaar doen toekomen, evenals enkele genealogen (zie de tekst), die mij informatie en foto s verstrekten, waarvoor ik zeer erkentelijk ben. Ik pretendeer zeker geen volledigheid of foutloosheid. Veel informatie, vermeld in de bronnen, is online gevonden. Bij het Stadsarchief Breda en het Regionaal Historisch Centrum Tilburg kon ik vaak scans van aktes downloaden en in het Westfries archief heb ik zoveel mogelijk aktes gefotografeerd. Bij het Centraal Bureau voor Genealogie heb ik de daar aanwezige advertenties over de familie Haarselhorst gedownload. Geïnteresseerden kunnen via mijn adres ms_hendriks48@hotmail.com een gratis pdfversie van deze publicatie aanvragen. Ik hoop dat zij hem met evenveel plezier lezen, als waarmee ik eraan gewerkt heb. Teteringen, 3 december 2008 Ria Hendriks 1

2 Parenteel van Maarten Jansz Haselhorst per tak. I. Maarten Jansz Haselhorst, geb. te Paderborn [Duitsland], 2,4, woont Dronkenoord Alkmaar, overleden voor 03 jan 1771 (geen begraafgegevens gevonden in het archief te Alkmaar). Bij de begrafenis van zijn echtgenote op deze datum staat zij vermeld als weduwe. De eerder gevonden overlijdensdatum 21 dec 1798 betrof kleinzoon Martinus, zie pag. 6, nr. 3, bovenaan. Bron: Jubileumboekje van de "Bouwvereniging Obdam" ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de vereniging in 1992 met als titel "Van vloerdeel tot dakhout", door Piet Koenis 5,6. Piet Koenis in het Westfries Archief op 11 oktober 2008 Gevonden op over de naam Haarselhorst: Vrij vertaald: Hallo, ik ben ook een Selhorst. Ergens laat in de 17e eeuw scheidden onze families zich. Een "selhorst" is een oud Nederlands woord voor een grote boerderij op hogere gronden (horst) dicht bij de zee (de Nederlandse kaart zag er in het verleden anders uit), waar de boeren zout wonnen (het oude Nederlandse woord is "sel") uit de grond rondom hun "horst". Dus daar kwam de naam Selhorst vandaan. Eind 1600 de Janssens (= zoon van Jan) leefden "ter Selhorst" (wat betekent op de zoutwinboederij). De oudste zoon erfde altijd de boerderij, uitgezonderd in een geval, waar deze naar de dochter ging en "haar" boerderij werd. Zo werd de naam Haarsel-horst geboren. (Deze verklaring van de naam wordt door anderen niet ondersteund. Volgens het Meertens Instituut is het een adresnaam, die in 1947 nog 1x voorkwam in Overijssel, 8x in Rotterdam en 18x in Noord-Brabant. Op de website is te vinden op welke adressen er nu nog een familie Haarselhorst woont, RH), 7, kerk.huw. (Arnolda ongeveer 21 jaar oud) te Alkmaar, stadstrouw op 1 mei , de gezinnen te Alkmaar zijn gecontroleerd aan de hand van de gezinssamenstellingen bij het Regionaal Archief Alkmaar, met Arnolda Kievoet, dr. van Henricus Kivoet en Antonia Jansen Bouman, ged. te Huissen op 19 sep ,2,4, woont Schapensteeg Alkmaar op 1 mei 1740 (Magdalenastraat), begr. te Alkmaar op 3 jan Uit een van J.W. Balder, medewerker van het Regionaal Archief Alkmaar: Arnolda Kievoet is overleden en begraven als Petronella Kievoet d.d. 3 jan 1771 op het kerkhof van de grote kerk te Alkmaar. Zij was 52 jaar en weduwe van Martinus Haarsenhorst. Het familiegraf is Midden Gang nummer 125 in de Grote kerk. Sinds 15 apr 1809 stond het graf op naam van Jan Haarselhorst. Uit dit huwelijk 3 kinderen: 1. Joannes, ged. RK te Alkmaar op 8 aug , ovl. (ongeveer 79 jaar oud) te Alkmaar op 11 okt , volgt IIa. 2. Anna Catharina, ged. RK 12 te Alkmaar op 29 mrt , begr. te Alkmaar op 24 feb , volgt IIb. 3. Henricus, ged. RK 16,17 te Alkmaar op 3 feb , volgt IIc. 2

3 IIa. Joannes Haselhorst, (zn. van I), ged. RK te Alkmaar op 8 aug , metselaarsbaas, steenkoper, regent RK Wees- en Armenhuis. Woont op diverse adressen in Alkmaar van 1730 tot Zie d=17 voor meer informatie over de adressen in Alkmaar. Adressen van Joannes (verdere bronvermeldingen en andere namen weggelaten): Oudegracht NZ: huis en erf verhuurd voor f34, voor 1779 Jan Hazelhorst f2.17 BLOK 80-z Koningsstraat ZZ: huis en erve, verhuurd voor f27, Jan Haselhorst f2.5 BLOK8-n 't Hoff: huis en erve, tax f36, 1780 Jan Haselhorst f3 BLOK10-z Zakkestraat OZ: huis en erf verhuurd voor 7 st.p.w. of f 18.4, 1781 Jan Haselhorst f1 BLOK80-w Zakkestraat OZ: huis en erf, verhuurd voor f Jan Haselhorst * f1.17 BLOK80- w Oudegracht NZ: huis, zelf bewoond tax f75, 1783 Jan Haselhorst * f6.5 BLOK80-z Zakkestraat OZ: huis en erf verhuurd voor 6 st.p.w. of f15.12, 1784 Jan Haselhorst * f1.5 BLOK80-w Laat ZZ: pakhuis, zelf gebruikt, tax f22 gekort met 1/3 (reden?), blijft f15, 1786 Jan Hazelhorst f1.5 BLOK80-n Koningsweg NZ: huis en erve uitkomend aan de Vest, verhuurd f48, 1786 Jan Haselhorst f4 BLOK2-z Oudegracht NZ: huis en erf verhuurd voor f20.16, 1787 Jan Haselhorst en Co Zakkestraat OZ: huis en erf verhuurd voor f26,1794 Jan Hazelhorst * f2.3 BLOK80-w Transport van pakhuis en erve Laat ZZ, zijnde azijnmakerij gen. PN: 't Zwaard, belend: oost Fredrik Connemans = Kad.B887, west Jan Hazelhorst = Kad.B885, door David van Nievelt aan Andries Wolsenbol en Gijsbert Rensen BLOK80-n Koningsweg NZ: huis en erve uitkomend aan de Vest, verhuurd f42, 1796 Jan Haselhorst f3.10 BLOK2-z Oudegracht NZ Op gesplitst in: Vp2105-A = Kad.B918-oost: bierstekerij Carel van Nieveld, 1804 Jan van der Wissel, 1805 Daniel Petten f5 Vp2105-B = Kad.B918-midden: woonhuis deselven f Vp2105-C = Kad.B918-west en Kad.B919: brouwerij Oudegracht f7; zie hieronder Vp2105-D = Kad.B891-zuid: bierkelder Laat f4; zie hieronder Vp2105-E = idem: mouterij Laat f3.10 Vp2105-F = idem: pakhuis Laat f3.0.8 Op ingevolg approbatie van de nadere splitsing en verkoop van enige delen C-F zijn aldus gesteld: op de Oudegracht C f en D f5.10, en op de Laat verhoogd: Vp1924 (Kad.B890) met f2.7, Vp1925 (Kad.B891) met f1.3 en Vp1926 (Kad.B892) met f2.13, makende gelijke som f Vp2105-C Hendrik Spierdijk en Co, Willem Snoek, 1799 Guurtje van Holk f Vp2105-D (= Kad.B919?) A. Siekman en J. Haselhorst in Co f5.10 BLOK80-z datering: bron: RAA, SA 336, Stemgerechtigden Grondverg.16 = BLOK80 (o.a.) 71 Jan Hazelhorst = Kad.B920 datering: bron: RAA, SA 335 / Bevolking per buurt Wijk-D Grondverg.16 buurt3 buurtmeester 1804: Jan Hazelhorst = Kad.B919? BLOK80-z bron: RAA Arch. RK Wees- en Armbestuur 77 / VZI 1 reg.466 Schuldbrief van f600 te betalen in 12 termijnen, wegens de koop van huis en erf OZ Ritsevoort, belend: noord (oost?) Jan Pieter Goudsblom = Kad.A1092, zuid (west?) Hendrik Mulder = Kad.A1094, door Hendrik Oortmeyer gekocht van Jan Pieter Goudsblom, Simon Kleef, Lourens Bergen en Jan Haerselhorst als regenten van het RK Wees- en Armenhuis BLOK43-w datering:

4 W-D160 : Jan Haarzelhorst * x Anna Maria Scherder en 2k Maria Haarzelhorst en Cath. van Baar (kleindochter? RH) / huish: 4, beroep: metselaar en steenkoper, BLOK80-z datering: Wk.D210 Jan Haarzelhorst. Ovl. (ongeveer 79 jaar oud) te Alkmaar op 11 okt , 18, (eerder op diverse plaatsen gevonden). Advertentie: Kerk. huw. (resp. ongeveer 23 en ongeveer 20 jaar oud) (1) te Alkmaar op 19 aug ,6, van de 13 kinderen uit dit huwelijk stierven er 10 zeer jong met Kaatje Praalder, ged. G te Alkmaar op 29 okt , (dochter van Jan Gerritse (Jan) Praalder ~ Alkmaar ; Gereformeerd x Alkmaar 09/ Alida Barents (H)Aniba/ Hanaba / Haneba (Alida Barents, Alida Harmens Geneba). Bron: Zie hier ook voor de verdere voorouders van Catharina) begr. te Alkmaar in de Groote Kerk op 2 aug Uit dit huwelijk 13 kinderen: 1. Joannes Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 8 apr , begr. te Alkmaar op 1 jun Aleijdis Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 8 jun , begr. te Alkmaar op 29 aug Petronella Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 10 jun , ovl. (hoogstens 65 jaar oud) voor 30 sep 1832 (familysearch , zonder plaats) 24, 25, kerk.huw. (ongeveer 25 jaar oud) (1) (RK) te Alkmaar op 17 jun 1792 met Henricus Arisz van Baar, ovl. voor 1816 (bron: genea.pedete.net/derijp/) 6, begr. mogelijk: Overledene Hendrik van Baar Plaats Alkmaar Datum begraven (52) Klasse 4e kl. F Opmerkingen laat 2 minderjarige kinderen na 4

5 DTB, 26, kerk.huw. (resp. ongeveer 38 en ongeveer 24 jaar oud) (2) (RK) te Alkmaar op 5 jan 1806, Uit het Historisch Kadaster Alkmaar: datering: 1807 W-D262: Baltus Brugman x Petr. Hazelhorst en 1k Jan / huish: 3, beroep: metselaarsknecht, BLOK80-n NB. Bovenstaand adres wsch. Zakkestraat OZ = Kad.B 935? In 1808 op aangrenzend perceel Kad.B 885?: datering: Wk.D361 Baltus Bregman / datering: 1822 Oudegracht Wk.D25: Baltus Brugman, beroep: metselaar, van Purmerend (ingekomen 1800) x Petronella Haselhorst, 53j. van Alkm en 3k / huish: 5, BLOK82-n met Baltassar Brugman, geb. 24, ged. te Purmerend ( op 1 nov , metselaarsknecht, metselaar 24,28, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) op 25 jun (datum van 6, (Baltassar tr. (resp. ongeveer 50 en ongeveer 44 jaar oud) (2) te Alkmaar op 30 sep met Grietje Nijhoff). 4. Aleidis Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 7 okt , begr. te Alkmaar op 10 dec Aleidis Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 20 okt , begr. te Alkmaar op 10 jun Joannes Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 13 mei , begr. te Alkmaar op 16 jul Aleidis Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 15 okt , begr. te Alkmaar op 4 jan Joannes Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 26 sep , ovl. (ongeveer 67 jaar oud) te Obdam op 26 mrt ,53,54,55,6,56,57, volgt III. 9. Martinus Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 6 feb , begr. te Alkmaar op 4 apr Maria Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 13 mrt , begr. te Alkmaar op 28 apr Martinus Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 12 mei , begr. te Alkmaar op 6 sep Maria Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 14 aug , begr. te Alkmaar op 18 sep Johanna Christina Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 24 jan , begr. te Alkmaar op 19 mrt Joannes Haselhorst, otr. (2) te Alkmaar op 19 jan , kerk.huw. (resp. ongeveer 52 en ongeveer 37 jaar oud) (RK) te Alkmaar op 2 feb met Resina Catharina Elisabeth Beerman, ged. RK te Alkmaar op 21 aug , begr. te Alkmaar, huisvrouw van Jan Haarselhorst, 19 gld, laat 1 minderjarig kind na op 4 mei 1805 in de Groote Kerk, klasse F ,6. Uit dit huwelijk 3 kinderen: 1. Martinus Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 23 okt , begr. te Alkmaar op 29 nov Maria Hazelhorst, ged. RK te Alkmaar op 6 mrt , ovl. (ongeveer 24 jaar oud) circa 1822 (Maria werd 24 jaar, bron: Piet Koenis). 5

6 3. Martinus Hazelhorst, (Hazelvorst in het begraafboek), ged. RK te Alkmaar op 31 aug , begr. te Alkmaar. Klasse F gld op 21 dec Joannes Haselhorst, 76, kerk.huw. (resp. ongeveer 64 en ongeveer 34 jaar oud) (3) te Alkmaar op 16 feb , (kinderen begraven in de Groote Kerk te Alkmaar (Doodboek), deze kinderen worden niet vermeld in het Doopboek). Overledene Jan zijn twee jonggeb kinderen Haarselhorst Vader Jan Haarselhorst Plaats Alkmaar Datum begraven Opmerkingen 10 gld DTB, folio M.G. no 125, met Anna Maria Schrerder ook Scherder of Scheerder. In de overlijdensadvertentie van haar echtgenoot staat haar naam als Schrerder vermeld, geb. te Kessel [Duitsland] (Kessel is nu Kleve) circa 1772, ovl. (minstens 60 jaar oud) na 1832, in het Historisch Kadaster Alkmaar Maria Scheerder. Hieruit blijkt dat zij in 1822 als weduwe wordt vermeld en in 1832 nog in Alkmaar woont, datering: 1822 Oudegracht Wk.D210-a Varkensmarkt: Maria Scheerder wed. Jan Haselhorst *, beroep: -, van Kalker (doopplaats (RH)?), 50j. met 2k Helena Louiza 14j. en Hendrikus Jozeph 5j, allen in 1822 vertrokken naar Den Bosch; Wk.D210-b: Jan Gerrit Lievendag, beroep: commissionair, van Niekerken, 57j. x Anna Helena Scheerder (tweelingzus van Anna Maria (RH)?) van Kalker, 50j. met 3k Maria Francisca 20j, Gerardus Adrianus 14j, en Carolina 12j. / huish: 8, BLOK80-z. datering: 1832 Haselhorst, de wed. Jan / metselaar / Alkmaar / art.nr.351 / huis / opp: , BLOK80-z Uit dit huwelijk 4 kinderen: 1. Helena Louisa Haarzelhorst, ged. RK te Alkmaar op 5 mei , gehuwd met Johann Otten, (Johannes Otter in het Kadaster van Alkmaar) alleen de huwelijken van 2 kinderen gevonden in Genlias, het echtpaar komt niet voor in de gezinsreconstructies. 2. Maria Bernardina Haarzelhorst, ged. RK te Alkmaar op 22 feb , begr. te Alkmaar op 2 mrt Martinus Adrianus Haarzelhorst, ged. te Alkmaar op 18 apr , begr. te Alkmaar op 27 aug Henricus Josephus, geb. te Alkmaar op 30 mrt 1817 zie bij adres. Geen (online) doop gevonden in Alkmaar, die gaan maar tot , Woont in het RK Weeshuis, Verdronkenoord NZ12 in 1830, archive.rootsweb.com: Vrij vertaald: Volgens een register uit 1830 wonende in Alkmaar, wijk C, Verdronkenoord n 95 = het Rooms-Katholieke weeshuis, Hendrik Haarselhorst. oud 12 jaren, geen beroep, zoon van Jan Haarselhorst en Maria Scherder. (De vader van Henricus Josephus overleed in 1820 toen hij pas 3 jaar was, maar zijn moeder wordt in 1832 nog in het Historisch Kadaster van Alkmaar vermeld als weduwe van Jan Haselhorst, ook al in 1822, en wonende in Alkmaar. Blijft de vraag, waarom hij kennelijk niet bij zijn moeder kon verblijven of door een van de oudere kinderen is opgenomen. Zijn vader was in 1805 regent van het weeshuis. (RH)). Op de site van het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar vond ik deze gegevens: straat: VERDRONKENOORD NZ 12 (met pakhuis Kad.B580 Keizerstraat ZZ 1) 6

7 Wk.C94 en Wk.C95, BLOK73-z BD [1818 PN: De Starrecroon, bedr: brouwerij / sinds 1771 RK Weeshuis. Stukken betr. vorderingen op de landsregering wegens herstel van het RK Weeshuis, gebruikt als hospitaal voor de Franse troepen, Ook: datering: 1830 Oudegracht Wk.D210-B: Johannes Otter, beroep: kleermaker * x Haarselhorst / huish: 4, BLOK80-z. De echtgenote is een volle zus van Hendricus Josephus, die in het weeshuis woonde. Ovl. (minstens 62 jaar oud) te Logan County [Verenigde Staten] na 1880, begr. St. Scholastica Cemetary in Logan County. (Onderstaande gegevens van familysearch.org bevestigen de woonplaats Logan County: Henry HAARSELHORST Household Male Other Information: Birth Year <1817> Birthplace HOLLAND Age 63 Occupation Farmer Marital Status M <Married> Race W <White> Head of Household Henry HAARSELHORST Relation Self Father s Birthplace HOLLAND Mother s Birthplace PRUSSIA Source Information: Census Place Logan, Logan, Arkansas Family History Library Film NA Film NumberT Page Number209A. Household: Name Relation Marital Status Gender Race Age Birthplace Occupation Father s Birthplace Mother's Birthplace Henry HAARSELHORST Self M Male W 63 HOLLAND Farmer HOLLAND PRUSSIA Angeline HAARSELHORST Wife M Female W 65 PRUSSIA Keeping House PRUSSIA PRUSSIA Mary JOHNSON Dau M Female W 29 NY Keeping house HOLLAND PRUSSIA John JOHNSON Gson S Male W 7 IN HOLLAND NY Lina JOHNSON Gdau S Female W 5 IN HOLLAND NY Henry JOHNSON Gson S Male W 3 IN HOLLAND NY Joseph JOHNSON Gson S Male W 1 IN HOLLAND NY Source Information: Census Place Logan, Logan, Arkansas Family History Library Film NA Film Number T Page Number 209A), Uit de discussie op rootsweb: Vrije vertaling: Henricus Josephus Haarselhorst, 30/3/1817, ging, volgens wat er in de familie 7

8 verteld werd, naar Amerika samen met zijn vriend Broekhoven. Zij waren de stichters van de steden Hazlehurst en Brookhoven (zo'n 30 mijl bij elkaar vandaan). Uit een schrijven van de burgemeester van de stad Hazlehurst, Missisippi, gedateerd 22 december 1945, weten we dat de stad gesticht werd na de burgeroorlog op 5 november Oudere inwoners van die stad vertelden dat een Mr. Hazlehurst begraven was onder een stenen gewelf. Antwoord: Paul, Dank je voor je informatie. Ik heb meer informatie over de familie in Nederland als je geïnteresseerd bent. Ik denk niet dat de stad Hazlehurst in MS gesticht werd door Henricus. Hij woonde in Indiana toen zijn dochter Katherine geboren werd in Ze woonden daar nog toen zijn dochter Mary trouwde met Herman Jansen in De Haarselhorsten en de Jansens verhuisden naar Logan County AR ongeveer in Henry en zijn vrouw Angeline zijn beiden begraven op St. Scholastica Cemetary in Logan County. Ik heb foto's van hun grafstenen als je dat interesseert. Er staan geen datums op de stenen en ik ben niet in staat geweest hun overlijdensdatums te vinden. Zij komen niet voor in de census van 1900, dus denk ik dat het enige tijd daarvoor was. Ik zal wat meer onderzoek doen naar dat Missisippiverhaal en kijken wat ik erover kan vinden. Dank je, Carole. Van /UHP-0360.html Katherina HAARSELHORST was born 20 Mar 1860 in Indiana, USA, and died 01 Sep 1903 in Paris, Logan Co, Arkansas. She married Eberhard J. SCHNEIDER on 26 Nov 1879 in Shoal Creek, Logan Co, Arkansas, USA, son of Johan Wilhelm SCHNEIDER and Anna Elisabeth SCHNEIDER. More About Katherina HAARSELHORST and Eberhard J. SCHNEIDER: Marriage: 26 Nov 1879, Shoal Creek, Logan Co, Arkansas, USA. Uit dit huwelijk 10 kinderen. III. Joannes Hazelhorst, (zn. van IIa), ged. RK te Alkmaar op 26 sep , schout en secretaris in Obdam, burgemeester van Obdam van 1811 tot 1845, notaris 39,40,41,42,43,44,45,47,48,49,50,51,52,53, ovl. (ongeveer 67 jaar oud) op 26 mrt ,53,54,55,6,56,57, te Obdam, samenvatting van overlijdensakte nr. 8: aangifte op 27 maart 1845 door Joannes Jacobus Haarselhorst, notaris, 36 jaren, wonende te Obdam, zoon en Aldert van Dijk, beroep? (in 1846 notarisklerk), 30 jaren, wonende te Obdam, bekende, overleden op des nachts ten half twaalf ure, in het huis staande te Obdam, 67 jaren, Jan Haarselhorst, burgemeester, geboren te Alkmaar, wonende te Obdam, echtgenoot van Johanna Groot. Advertentie: 8

9 Bidprentje ontvangen van Linda Groot Oud: Bid voor de Ziel van Zaliger Den weledelen Heer Jan Haarselhorst. Overleden te Obdam, den 26sten Maart 1845, in den ouderdom van 67 jaren en 6 maanden. De eeuwige rust is beter den ene bijblijde ziekelijkheid. Gen. XI: vs 14. Weiger den overledenen uwe gunst niet. Eccl. XXX: vs. 14. Hij ruste in vrede Jan bezat uitgestrekte landerijen en onroegoederen in rende Obdam. Op zijn de akten als notaris van Jan Haarselhorst te vinden van 1813 t/m Als burgemeester van Obdam maakte Joannes regelmatig aktes op voor kinderen en kleinkinderen in de Burgerlijke Stand van Obdam, kerk.huw. (resp. ongeveer 26 en ongeveer 20 jaar oud) te Spanbroek op 29 dec met Jannetje Groot, ged. RK te Spanbroek, dochter van Jacob Ariaansz. Groot en Neeltje Jans Commandeur. (Bron: Linda Groot Oud en doopinschrijving) op 13 jul 1783 (getuige: Lysbeth Jans Commandeur) 82, ovl. (ongeveer 66 jaar oud) op 8 sep ,55,6,56,57, te Obdam, samenvatting van overlijdensakte nr. 20: aangifte op door Joannes Jacobus Haarselhorst, notaris, 41 jaren, wonende te Obdam, zoon en Aldert van Dijk, notarisklerk, 34 jaren, wonende te Obdam, bekende, overleden op des namiddags ten vier ure in het huis staande te Obdam, 67 jaren, Johanna Groot, zonder beroep, geboren te Spanbroek, wonende te Obdam, weduwe van wijlen Jan Haarselhorst. Advertentie: 9

10 Uit dit huwelijk 5 kinderen: 1. Cornelia Catharina, geb. te Obdam op 30 aug , ovl. (67 jaar oud) te Hoorn op 15 jan ,87,88,89,90, begr. te Hoorn op 18 jan 1872, volgt IVa. 2. Joannes Jacobus, ged. te Obdam op 15 dec 1805 (getuige: Trijntje Jacobs Groot, Jacob Groot) 91,6. 3. Joannes Jacobus, geb. te Obdam 40 op 27 sep , ovl. (67 jaar oud) te Obdam op 7 dec ,105,106,107,108,109,110, volgt IVb. 4. Maria, ged. te Obdam bron: Linda Groot Oud op 20 mrt 1809 (getuige: Aaf Jans Koedooder) 111,6. 5. Catharina Cornelia, geb. 113, ovl. (ongeveer 31 jaar oud) te Wervershoof op 22 mrt , volgt IVc. Onderstaande acte hangt in de pastorie van Obdam foto John de Kubber 10

11 Tekst van het document: Aan Jesus Maria Joseph en den Heilige Victor toegewijd. In het jaar onzes Heeren Achtienhondert en drie, den tiende October, is deze kerk die door onze Catholyke voorouders gesticht is, en twee hondert een en zestig jaaren aan den hervormden eerdienst gedient heeft, plechtelijk ingewijd; als toen is daar in een Altaar geplaatst geweest, tegen een schot dat in de kerk stond, hetwelk gemaakt is door Cornelis Kloet en Willem Veerkamp, gelyk wy by het slopen of afbreken van hetzelven geschreven gevonden hebben. En vijftig jaaren daarna, dus in achtienhondert drie en vijftig, is in dezen kerk, de dertiende july, een nieuw prachtig op zichzelf staand doorluchtig Altaar, door onder de bescherming van den Heiligen Victor plechtichlyk aan God toegewijd door den Weleerwaardigen Heere Joannes van Gend, Landdeken van Noord-Holland, en Pastoor van de Sint Laurenskerk te Alkmaar, aan welk Altaar voor de eerste maal de eerwaarde Heer Cornadus Albertus Knulle, destijds pastoor te Obdam, het heilig Misoffer heeft opgedragen, geadsisteerd door de Eerwaardige Heeren Joannes van Gend Lanndeken als Index, de Eerwaardige Heer Jacobus Henricus de Waijer, Pastoor te Zaandam, vroeger te Obdam als Diacon, de Eerwaardige Heer Joannus Vossen, Pastoor in de Whiere, als Subdiacon en de Eerwaardige Heer Antonius van Rooijen, Pastoor te Wormerveer; als Ceremoniarius terwijl na het Evangelie de Eerwaardige Heer Franciscus Ferdinandus Meyer, Pastoor van den heiligen Matthias-kerk te Alkmaar het feest verluisterde door eene kernachtige feestrede naar aanleiding van 1 Corinth XIII V5 13: nu blijven deze drie: geloof, hoop en liefte inspelende op de beelden die op het Altaar geplaatst zijn, waardoor de Heilige Victor overwonnen heeft. Dit Altaar hetwelke op kosten van de kerk voor de som van zestienhondert guldens gemaakt is, werd verrijkt door levensgroote beelden voorstellende Maria en Joseph, die door de Eerwaarde Heer Conradus Albertus Knulle Pastoor, en door den heligen Victor, en twee vrouwelijke beelden, voorstellende het Geloof en de Hoop, die door den Weledelen Heer Joannes Haarselhorst, notataris (staat er zo, RH) te Obdam aan de kerk geschonken zijn. Opdat dit een en ander aan de vergetelheid niet zouden worden overgegeven hebben wij ondergetekenden hiervan acte opgemaakt en door onze naamstekening bevestigt op den dertiende july achtienhondert drie en vijftig, en dezelven in een looden kist gesloten gezegeld met het wapen van de gemeente Obdam. C.A. Knulle, ~Pastoor J. van der Laan. ) D. Konijn. ) R. Grippeling. ) Kerkmeesteren. J. Bijvoet. ) J. Appelman. ) IVa. Cornelia Catharina Hazelhorst, (dr. van III), geb. te Obdam Bron getuige: Linda Groot Oud op 30 aug 1804 (getuige: Antje Groot) 39, ovl. (67 jaar oud) te Hoorn op 15 jan ,87,88,89,90, begr. te Hoorn op 18 jan 1872, (bron: samenvatting van overlijdensakte nr. 20: aangifte op door schoonzoon Willem Schermer, 47 jaren, grutter, overleden , ten vijf ure des morgens aan de Botermarkt alhier, wijk 2, nr. 19 (79?), 67 jaren, zonder beroep, geboren te Obdam, wonende te Hoorn, echtgenoot notaris, ouders overleden, tweede aangever Hendricus Franciscus Antonius Kaag, goede bekende, 24 jaren, notarisklerk, wonende beiden te Hoorn, Bidprentje ontvangen van Linda Groot Oud (niet goed leesbaar): Gedenk in uw gebeden de ziel van zaliger Vrouwe Cornelia Catharina Haarselhorst Echtgenoote van den Heer M.R. Lippits. Geboren in Obdam den 30sten Augustus 1804, overleden te Hoorn, den 15e Januarij 1872, en begraven den 18e daaropvolgende, op de R.K. Be- 11

12 graafplaats aldaar. Zalig is.. hoop de naam des Heren is, en.. naar..heid en dwaasheid. Gebed. Zij was eenvoudig, opregt, vreesde God en week af van het kwaad. Job I, 1. Zij heeft zich gegeven op de gangen van haar huisgezin, en haar brood niet in.. gegeten. Open.. o Heer, de deur des levens,. dat zij zich verblijden met uwe Heiligen, in de eeuwige glorie. Amen. Zij ruste in vrede tr. (resp. 21 en ongeveer 25 jaar oud) te Obdam op 4 sep , samenvatting van de huwelijksakte: (in de marge niet goed leesbaar, maar het lijkt erop dat de burgemeester van Obdam als vader van de bruid, bij dit huwelijk door een andere ambtenaar wordt vervangen.) Bruidegom woont te Wieringerwaard, zijn vader is overleden te Medemblik, moeder aldaar woonachtig. Bruid zonder beroep, wonende te Obdam, vader wonende te Obdam. De moeder der bruidegom en de ouders van de bruid zijn tegenwoordig en verlenen toestemming. Bijlagen: Afkondiging te Wieringerwaard, doopextract uit het RK doopregister te Medemblik van de bruidegom, overlijdensextract van zijn vader, doopextract van de RKgemeente te Obdam van de bruid, certificaat Nationale Militie. Getuigen: Cornelis Groot, 51 jaren, herbergier, Klaas Jonker, 59 jaren, arbeider, Pieter Schenk, 25 jaren, schoolonderwijzer en Jan Gansebroek, 35 jaren, arbeider, allen wonende te Obdam, goede bekenden van de bruidegom en bruid. (Volgens een medewerker van het Westfries Archief zijn de huwelijksbijlagen van Obdam in 1900 verbrand). met Meinardus Reinerus Lippits, geb. 130,39, ged. te Medemblik op 29 mei 1800 (Jan Nuhof, Margareta Jagtman) 116, notaris ( ) in Wieringerwaard, Nieuwendam en Hoorn (bron: 39,117,118,119,120,121,122,12 3,124,125,126,84,127,85,128,129, ovl. (ongeveer 75 jaar oud) te Hoorn op 18 mrt ,89,90, begr. te Hoorn op 22 mrt Tekst van de overlijdensakte ontvangen van Willemine J. Lieuwes uit Zuid-Afrika: No. 94. Den twintigsten Maart Achttienhonderd zesenzeventig op den middag ten twaalf ure, is opgemaakt Acte van Overlijden van Meinardus Reinerus Lippits, overleden den achttienden Maart dezes jaars, ten tien ure des voormiddags op de botermarkt alhier, wijk 2 No. 78, oud vijf en zeventig jaar, van beroep notaris, geboren te Medemblik, wonende te Hoorn, weduwnaar van Cornelia Catharina Haarselhorst, zoon van (de namen der ouders aan de aangevers niet bekend, beiden overleden). Op de verklaring van Bernardus Brandt, bekende van de overledene, oud negenenvijftig jaren van beroep kleermaker en van Hendrik Groen bekende van dezelve, oud veertig jaren, van beroep timmerman, beiden alhier woonachtig. Na voorlezing geteekend door de beide voornoemde declaranten en bevestigd, ingevolgde de Wet door mij ondergeteekende, Ambtenaar van den burgerlijken stand der gemeente Hoorn. 12

13 Uit dit huwelijk 10 kinderen, waaronder: 1. Francisca Elisabeth, geb. te Hoorn 85,132,133, op 26 okt ,39, samenvatting van geboorteakte nr. 224: aangifte op door vader, kind geboren , des avonds ten half zeven ure op de botermarkt alhier, vader 46 jaren, notaris, ouders wonende te Hoorn. Getuigen Cornelis van der Eeze, 50 jaren, makelaar en Jan Zeegers(?), 60 jaren, stadsbode, beide alhier woonachtig, ovl. (77 jaar oud) te 's-gravenhage op 8 feb 1924 getuige: Gerard Hendrik Bevers, Jan Timp 39,133,134, samenvatting van overlijdensakte no Heden den negenden Februari 1924 verschenen Gerard Hendrik Bevers, oud 51 jaren en Jan Timp, oud 57 jaren, beiden wonende alhier, die verklaarden, dat op den achtsten dezer des voormiddags ten half vier ure, in deze gemeente is overleden: Francisca Elisabeth Lippits, oud 77 jaren, zonder beroep, geboren te Hoorn en wonende alhier, echtgenoote van Bernardus Cornelis van Berkel, zijnde de ouders overleden, doch hunne namen den aangevers niet bekend. Hiervan is akte opgemaakt, die overeenkomstig de Wet is voorgelezen, tr. (resp. 19 en 29 jaar oud) (1) te Hoorn op 7 jul ,135, in Genlias zijn een zoon en een dochter bekend met Theodorus Jacobus Bücker, geb. te Zutphen 85,136 op 3 feb 1837 aktedatum , landmeter (1866) 85,136, ovl. (44 jaar oud) te Bergen, op 6 jun ,136,132, ontvangen van Willemine J. Lieuwes uit Zuid-Afrika: overlijdensakte No Den veertienden Juni Achttienhonderd eenentachtig op den middag ten twaalf ure, is ingeschreven het navolgende op den negenden Juni dezes jaars, door den heer Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente Bergen afgegeven extract: uit de registers van den Burgerlijken Stand der gemeente Bergen blijkt dat op den zesden Juni des Jaars achttienhonderd eenentachtig des namiddags ten een ure te Bergen in den ouderdom van vier en veertig jaren is overleden Theodoor Jacobus Bücker, van beroep landmeter, geboren te Zutphen en wonende te Hoorn, echtgenoot van Frederica Elisabeth Lippits, wonende te Hoorn, zoon van Frans Albert Bücker en Josephina Elisabeth Holtsman, beiden zonder beroep, wonende te Zutphen. Ingeschreven ingevolge de Wet door mij ondergeteekende, Ambtenaar van den burgerlijken stand der gemeente Hoorn. (Was geteekend) P. Brinkerink In de marge de goedkeuring van doorgehaalde woorden en letters tr. (resp. 36 en ongeveer 41 jaar oud) (2) te Obdam op 24 sep ,137 met Bernardus Cornelis van Berkel, geb. te Zaandam 132,139 circa ,132,138,139,39, ontvanger registratie Hoorn (1873) 103,132, (Bernardus Cornelis tr. (resp. ongeveer 31 en 25 jaar oud) (1) te Obdam op 30 apr met Catharina Cornelia Wilhelmina Haarselhorst, (dr. van IVb). 13

14 Ovl. (ongeveer 85 jaar oud) te 's-gravenhage op 10 jan uur getuige: Johannes Jacobus Roelofs, Antonius Adam 39,139, begr. te 's-gravenhage Nieuw Eik en Duinen op 14 jan 1927, overlijdensakte no. 216: heden den dertienden Januari 1927 verschenen Johannes Jacobus Roelofs, oud 45 jaren en Antonius Adam, oud 38 jaren, boden, wonende alhier, die verklaarden dat op den tienden dezer des namiddags ten negen ure, in deze gemeente is overleden: Bernardus Cornelis van Berkel, oud 84 jaren, zonder beroep, geboren te Zaandam en wonende alhier, weduwnaar van Francisca Elisabeth Lippits, zoon van Bernardus Cornelis van Berkel en Cornelia Vonk, beiden overleden. Hiervan is deze akte opgemaakt, die overeenkomstig de Wet is voorgelezen. 14

15 IVb. Joannes Jacobus Hazelhorst Hoewel Joannes Jacobus gedoopt is als Hazelhorst, worfamilie verder vrijwel steeds Haar- den hij en de verdere selhorst genoemd, (zn. van III), geb. te Obdam 40 op 27 sep 1807 (getuige: 6 Trijntje Jacobs Groot), RK 92, wijnkoper, later notaris ( ), wethouder van Obdam, grondeigenaar (1854), dijkgraaf 40,41,43,44,93,45,47,94,49,50,48,95,96,97,98,99,54,101,102,103,104,105, ovl. (67 jaar oud) te Obdam op 7 dec ,105,106,107,108,109,110 samenvatting van overlijdensakte nr. 22: aangifte op door Joannes Andreas Haarselhorst, landman, 35 jaren, wonende te Obdam, zoon en Andreas Joannes Haarselhorst, candidaat notaris, wonende te Obdam, 32 jaren, zoon. Vader overleden op des avonds ten acht ure, in het huis staande te Obdam, 67 jaren, notaris, wonende te Obdam, vader Jan Haarselhorst, notaris, moeder Johanna Groot, beiden overleden, echtgenote wonende te Obdam. Advertentie: 15

16 Zette als wethouder van Obdam de bouw van een nieuw gemeente- en polderhuis door. De aanbesteding vond plaats op De bouwkosten bedroegen f ,-. Op deelde hij mee, dat hij als bewijs van hartelijke belangstelling in de gemeente en in de polder op het te stichten gebouw een slag- en uurwerk wilde laten plaatsen. Dit geschenk zou de ingezetenen van Obdam moeten aansporen hun tijd goed te gebruiken. De officiële ingebruikneming van het gebouw vond plaats op , kort na het overlijden van Joannes Jacobus. Zijn portret hangt nog altijd in de raadzaal van Obdam. Op zijn de akten als notaris van Joannes Jacobus Haarselhorst te vinden van 1839 t/m Van Dijkgraaf van Wogmeer In 1856 liet hij zijn boerderij verbouwen, Pieter de Boer. We maken eerst een sprongetje van twintig jaar, naar In december van dat jaar legde Pieter de Boer de eed af. Daarna trad hij in functie als dijkgraaf van de Wogmeer. Dijkgraaf van een polder, dan was je iemand! Zeker onder de boeren genoot je aanzien! Pieter de Boer was eerder heemraad, lid van het dagelijks bestuur. Zijn eerste vergadering als hoofdingeland - lid van het algemeen bestuur - was in In dat jaar bestond het volledige bestuur van de polder Wogmeer uit: Joannes Jacobus Haarselhorst (dijkgraaf), Jacob Swerver, Hillebrand Klaver, Pieter Smal, Jacob Duijn (heemraden), Jan Appelman, Jan Schipper, Simon Spil en Pieter de Boer (hoofdingelanden). De polder Wogmeer had vanaf de drooglegging ruim 350 jaar een eigen polderbestuur. Eigen mensen namen beslissingen over de polder. Over de molens, over de verhuur van dijkperken, over de hekkenschouw. Daar kwam in 1976 definitief een einde aan. Als bestuurseenheid ging de polder Wogmeer toen op in het Waterschap Westfriesland. En ook dat bestaat niet meer. Voormalig gebouw Hoogheemraad Obdam foto: John de Kubber 16

17 Tr. (resp. 24 en 20 jaar oud) te Obdam op 30 okt ,143, samenvatting van de huwelijksakte: huwelijk om uur voor Jan Broers, gedelegeerd ambtenaar van Obdam, beroep Joannes Jacobus wijnkooper, geboren en wonende alhier, zoon van Jan Haarselhorst, burgemeester en notaris en van Johanna Groot, zonder beroep, echtelieden, wonende te Obdam, bruid geboren te Schagen, wonende te Huisduinen, vader procureur, moeder zonder beroep, echtelieden, de eerste te Samarang, Nederlandsch Indien en de laatste te Huisduinen woonachtig. De ouders van de bruidegom en de moeder der bruid zijn tegenwoordig en verlenen toestemming. Bijlagen: afkondiging in Huisduinen, extract uit het doopregister te Obdam omtrent den bruidegom en dito te Schagen omtrent de bruid, certificaat van voldoening aan de Nationale Militie, de grosse eener acte van toestemming in dit huwelijk omtrent den vader der bruid voor den notaris Henri Louis Joseph van Barthold residerende te Samarang in Nederlandsch Indien op gepasseerd en te Hoorn op behoorlijk geregistreerd. Getuigen Jan Bijvoet, landman, 36 jaren, Pieter Maars, timmerman, 56 jaren, Jan Lammertszoon Komen, vrachtschipper, 56 jaren en Cornelis Groot, herbergier, 26 jaren, allen te Obdam woonachtig. Tekst van huwelijks- en 7 geboorteadvertenties: Obdam, 30 October Getrouwd: J. Haarselhorst en H.W.H. Hartsinck. Heden beviel zeer voorspoedig van eenen Zoon, H.W.H. Hartsinck, geliefde Echtgenoote van J. Haarselhorst jr. Obdam, den 14den Augustus Mijne geliefde Echtgenoot, H.W.H. Hartsinck, verloste heden morgen zeer voorspoedig van eene welgeschapen Dochter. Obdam, J. Haarselhorst Jr. 21 Augustus Heden verloste van eene Dochter, H.W.H. Hartsinck, Echtgenoot van Obdam, J. Haarselhorst jr. 4 October Heden verloste voorspoedig van eenen welgeschapen Zoon; H.W.H. Hartsinck, Echtgenoote van Obdam, J.J. Haarselhorst. 25 Augustus Heden beviel van twee welgeschapene Dochters, Henriette Wilhelmina Hillegonda Hartsinck, Echtgenoote van Obdam, J. J. Haarselhorst. 17 September Heden beviel voorspoedig van een Zoon, Henriette Wilhelmina Hillegonda Hartsinck, geliefde Echtgenoot van J. J. Haarselhorst. Obdam, 30 Maart Heden beviel, van eene welgeschapen Dochter H. W.H. Hartsinck, geliefde Echtgenoote van J.J. Haarselhorst. Obdam, 29 Januarij

18 met Henriëtte Wilhelmina Hillegonde Hartsinck, geb. te Schagen 40 op 21 aug , komt uit Huisduinen op 30 okt 1831, ovl. (81 jaar oud) te Maastricht op Geneanet Meersen als overlijdensplaats op 1 okt ,145,109,110, Henriëtte was een ontwikkelde en zeer godsdienstige vrouw, die door haar vriendelijk en goedgeefs karakter in hoog aanzien stond in Obdam. Zij schreef een gedicht over de overdracht van het oude dorpskerkje aan de katholieke gemeenschap van Obdam in Het kerkje was in bezit geweest van de Hervormde Gemeente en werd gebruikt voor de protes- tantse eredienst. Haar schoonvader, schout Jan Haarselhorst heeft kennelijk een doorslaggevende rol gespeeld bij de overdracht. Uit dit huwelijk 12 kinderen: 1. Joannes Andreas Haarselhorst, geb. te Obdam op 14 aug ,143,6, samenvatting geboorteakte nr. 9: Aangifte op om ure voor den middag door vader. 18

19 Geboren des morgens ten vier ure, vader Joannes Jacobus Haarselhorst, wijnkooper, moeder Henriette Wilhelmina Hillegonda Hartsinck, zonder beroep, 24 en 20 jaren oud, echtelieden te Obdam. Getuigen Jan Broers, 35 jaren, chirurgijn, wonende te Obdam en Jan Lammertszoon Komen, 57 jaren, vrachtschipper, wonende te Obdam. Door allen ondertekend. De ambtenaar, burgemeester, is de opa van het kind, ovl. (2 maanden oud) te Obdam op 2 nov Johanna Geertruida Haarselhorst, geb. te Obdam 149 op 21 aug ,143, ovl. (72 jaar oud) te Purmerend op 12 nov 1905 bron: (bidprentjes) 149, begr. 15 nov te Purmerend 149 Bidprentje: Bid voor de Ziel van Zaliger Mevrouw Johanna Geertruida Haarselhorst, Weduwe van den WelEd. Heer Petrus Stuijt Janz, geboren te Obdam en overleden te Purmerend, na voorzien te zijn van de HH. Sacramenten der stervenden, den 12 November 1905, in den ouderdom van ruim 72 jaren en bijgezet den 15 daaropvolgende, in het familiegraf op het R.K. Kerkhof aldaar. Het was een allerteederste moeder en de liefde die zij haren kinderen toedroeg, sloot de liefde jegens God niet uit. H. Greg van Naz. Ik weet, o mijn God, dat Gij de harten beproeft en de eenvoudigheid lief hebt, daarom heb ik ook (tot een voorbeeld) in de eenvoudigheid mijns harten blijmoedig alles U opgedragen. I Paral. XXIX: 17 Mijne Geliefden, stort tranen over eene doode, en begint te weenen als door een smartelijk verlies getroffen, maar weest niet ontroostbaar in uwe droefheid. Eccl: XXXVIII: 16,17. Mijne Welbeminden en Zeergeliefden, mijn blijdschap en mijn kroon! staat vast in den Heer. De Vrede Gods die alle begrip te boven gaat, beware uwe harten en uw verstand. Phil IV: 1,7. Ik stelde mijn vertrouwen op Maria en op Haar vestigde ik mijn hoop. O Maria! gelukkig, die U dient en in U zijn vertrouwen stelt, want de deur des Hemels staat voor hen open. H. Bernardus. Mijn Jesus, barmhartigheid. Onze Vader. - Wees gegroet. Zij ruste in vrede tr. (resp. 20 en 25 jaar oud) te Obdam op 17 mei met Pieter Jansz. Stuijt, geb. te Beemster van gw1.geneanet.org/index.php3?b=hcbeers&lang=nl;p=pieter;n=stuijt;oc=1 op 19

20 18 jan 1829, koopman 151,100, ovl. (45 jaar oud) te Purmerend op 3 apr , Gertrudis Johanna Hillegonda Haarselhorst, geb. te Obdam op 4 okt ,143,6. samenvatting geboorteakte nr. 22: aangifte ten zes ure na den middag door de vader, geboren , vader 27 jaren, wijnkooper, moeder 23 jaren. Getuigen: Jan Gansebroek, 45 jaren, landman, wonende te Obdam en Manus Stempeler(?), 38 jaren, kleermaker, wonende te Obdam, 4. Geertruuda Johanna Haarselhorst, geb. te Obdam op 16 jul ,6. samenvatting van de geboorteakte nr. 21: aangifte op ten vier ure, na den middag door vader. Geboren des morgens ten zeven ure, vader wijnkooper, 28 jaren, moeder 24 jaren. Getuigen Jan Gansebroek, 48 jaren, landman, wonende te Obdam en Cornelis Groot, 31 jaren, kastelein, wonende te Obdam, grootvader, burgemeester Jan Haarselhorst, wordt hier vervangen door ambtenaar Jan Bijvoet. 5. Geertrudis Johanna Haarselhorst, geb. te Obdam op 6 apr ,6, samenvatting van geboorteakte nr. 9: aangifte ten zes ure na den middag door vader. Geboren des nachts ten een ure, vader wijnkooper. Getuigen Cornelis Groot, 33 jaren, kastelein, wonende te Obdam en Jan Gansebroek, 49 jaren, landman, wonende te Obdam, (er lijkt zestien en achttien te staan in de akte, maar uit de volgorde op de fiche blijkt het zes en acht te moeten zijn), tr. (resp. 25 en ongeveer 40 jaar oud) (1) te Obdam op 4 feb met Jan Georg Antonius Faber, geb. circa , advocaat (1864) 101,157, ovl. (ongeveer 61 jaar oud) te Wiesbaden [Duitsland], op 12 jul , 20

21 advertentie: tr. (minstens 47 jaar oud) (2) na 12 jul 1885 na overlijden 1e echtgenoot 6 met Dr. NN Pheiffer, doctor bron beroep: Piet Koenis. 6. Joannes Andreas Haarselhorst, geb. te Obdam op 25 aug ,143,6,169, ovl. (65 jaar oud) te Udenhout op 15 jan ,178, volgt V. 7. Cornelia Maria Haarselhorst, geb. te Obdam op 17 sep ,143,6, samenvatting van geboorteakte nr. 18: aangifte op door vader, notaris, 32 jaren, wonende te Obdam nr. 15. Geboren des morgens ten negen ure in het huis staande te Obdam. Getuigen Jan Gansebroek, landman, 50 jaren, wonende te Obdam en Hendrik Dekker, schoenmaker, 39 jaren, wonende te Obdam, ovl. (21 dagen oud) te Obdam op 8 okt , samenvatting van overlijdensakte nr. 8: aangifte op door vader, notaris, 33 jaren en Jan Gansebroek, landman, 50 jaren, wonende te Obdam, goede bekende van de overledene, overleden op des morgens ten tien ure in het huis staande te Obdam, nr. vijftien, oud twintig dagen, geboren te Obdam. 8. Maria Cornelia Haarselhorst, geb. te Obdam op 17 sep ,143,6, samenvatting van geboorteakte nr. 19: aangifte op door vader, notaris, 32 jaren, wonende te Obdam nr. 15. Geboren des morgens ten tien ure in het huis staande te Obdam. Getuigen Jan Gansebroek, landman, 50 jaren, wonende te Obdam en Hendrik Dekker, schoenmaker, 39 jaren, wonende te Obdam, ovl. (5 dagen oud) te Obdam op 22 sep , samenvatting van overlijdensakte nr. 6: aangifte door vader op , notaris, 32 jaren en Jan Gansebroek, landman, 50 jaren, wonende te Obdam, goede bekende van de overledene, overleden op des morgens ten acht ure in het huis staande te Obdam, nr. vijftien, oud vijf dagen, geboren te Obdam. 9. Andreas Joannes Haarselhorst, geb. te Obdam op 30 mrt ,143,6, notaris. Advertentie: 21

22 Koninklijke Bibliotheek: 4. Iets over het benefice van inventaris of voorregt van boedelbeschrijving door: Haarselhorst, André Joannes; uitgever: Leiden : Hazenberg; 1868; annotatie: Proefschrift Leiden; Lit.opg; Exemplaar met signatuur: 114 G ,164,57,165, ovl. (53 jaar oud) te Amsterdam op 28 jan ,184, tekst van de overlijdensakte: 31 jan 1896 zijn voor ons ambtenaar van den burgerlijke stand der gemeente Amsterdam verschenen Johannes Vos van beroep aanspreker oud 45 jaar wonende alhier en Gerardus Cattermole van beroep aanspreker oud 26 jaar wonende alhier, die ons hebben verklaard dat op den 28sten dezer des namiddags 11 uren in het huis Vondelkade 113 is overleden Andreas Joannes Haarselhorst zonder beroep oud 53 jaar geboren te Obdam, ongehuwd. Zoon van Joannis Jacobus Haarselhorst en Henriette Wilhelmina Hillegonda Hartsinck, beide overleden. Uit het boek "Van vloerdeel tot dakhout" van Piet Koenis: Bleef ongehuwd. In 1876 liet Andreas de villa "Horstenburg" met bijbehorend koetshuis bouwen. Afbeeldingen uit het artikel Dorpsgenoten (6) zonder kaart van Piet Koenis (met toestemming) 22

23 De voorgevel en de plattegrond van de stal annex koetshuis behorend bij de villa Horstenburg volgens het schetsontwerp van de Hoornse architect A.C. Bleijs. Het koetshuis is rijk versierd. Eigenlijk een beetje overdadig. Helemaal in de top ontdekken we de naam HORSTENBURG met aan weerszijden een windvaantje. Aan de linkerkant een paard en rechts een wimpel. In het koetshuis was volgens het plattegrondje rekening gehouden met stalruimte voor vier paarden en zes koeien, een ruimte voor de koetsen en de rijtuigen en een hooiberging. Het jaartal in het onderschrift is onjuist. Dit moet 1876 zijn. 23

24 Het gehele familiekapitaal ging verloren als gevolg van financiële tegenslag. Andreas legde zijn ambt als notaris neer en vertrok, samen met zijn moeder, arm naar Meerssen. De villa, het koetshuis, het "Plaisirbosch" met bijbehorend weiland en een paar huisjes werden in 1887 voor f ,- verkocht aan notaris A.J.C. Daamen en diens vader. Waar nu Huize Hill Mill en het bejaardencentrum "De Horstenburgh" in Obdam liggen, lagen vroeger 2 aan de familie Haarselhorst behorende bospercelen. "Plaisirboschaanleg tot vermaak" heet het deftig in de oude leggers. Via een ophaalbruggetje was het aan de westzijde van de Dorspsstraat gelegen bosperceel verbonden met achterliggend weiland, dat ook aan de familie behoorde. Op dit weiland zouden tientallen jaren later de eerste woningen van de Roomsch- Katholieke Bouwvereniging "St.-Victor" worden gebouwd. Van de Beeldbank van het Noord-Hollands Archief: Digitale Noord-Hollandse Atlas auteur: Bleijs, A.C. titel: Ontwerpteekening voor het bouwen van een woonhuis, bijkeuken en stal met koetshuis van notaris Mr. A.J.Haarselhorst te Obdam. "Horstenburg". datering: c.1886 techniek en afmeting: 3 technische tekeningen; handschrift; aquarel; ingekleurd pentekening 50 x 66 cm Collectienaam: Technische Tekeningen. Van notariële villa naar pension voor Poolse arbeiders, uit "De Dorspsstraat 111", door Piet Koenis Het moderne verzorgingshuis De Horstenburgh werd in 1992 gebouwd op een perceel dat op een kadasterkaart uit 1832 Horstenburg wordt genoemd. Geschreven zonder h op het eind. In achttiende-eeuwse landleggers en aktes wordt dit perceel meestal aangeduid als een houtbosje. In 1810 kocht burgemeester Jan Haarselhorst dit bosje en waarschijnlijk heeft hij het vervolgens herschapen in een parkachtige tuin. Oude kadastrale leggers uit 1832 omschrijven dit perceel dan als plaisirboschaanleg tot vermaak. Een klein theekoepeltje aan de waterkant moet het verpozen in dit plaisirbosch tot een bijzonder aangenaam tijdverdrijf hebben gemaakt. Vanuit dit theekoepeltje had men een vrij uitzicht over het toen nog weidse West-Friese polderland. Burgemeester Jan Haarselhorst woonde vermoedelijk in een huis tegenover dit bosperceel. Het erf achter dit huis wordt in de kadastrale legger uit 1832 eveneens omschreven als plaisirboschaanleg tot vermaak. Notaris Andreas Haarselhorst, een kleinzoon van burgemeester Jan Haarselhorst, heeft dit huis laten slopen en in 1876 liet hij op dezelfde plaats een statige villa bouwen die hij Horstenburg noemde. We weten niet of het huis, dat eerder op deze plaats stond, ook deze naam heeft gehad. Gelet op de naam op de kadasterkaart uit 1832 mogen we aannemen dat wel het geval was. Ook weten we niet precies hoe de familie Haarselhorst aan deze naam is gekomen. Het nest van een roofvogel wordt horst genoemd en een burg of burcht is een versterkt kasteel maar ook het hol van een vos of een bever noemt men wel zo. En er is misschien ook een verband te leggen met de achternaam van de familie Haarselhorst. Interessant is dat Hoeve Burghorst, Berkmeerdijk 8, in de negentiende eeuw ook eigendom is geweest van de familie Haarselhorst. En de namen Burghorst en Horstenburg maken niet veel verschil. De riante woning van Andreas Haarselhorst kennen we nu als Dorpsstraat 111. Helaas maakt de ooit zo deftige villa tegenwoordig een wat armoedige en verwaarloosde indruk. In deze bijdrage gaan we in op de geschiedenis van een van de mooiste panden van Obdam, de oude villa Horstenburg van notaris A. J. Haarselhorst. 24

25 Familie Haarselhorst Jan Haarselhorst werd op 26 september 1777 geboren in Alkmaar, waar zijn vader metselaarsbaas en steenkoper was. In 1803 trouwde hij met Jannetje Groot uit Spanbroek. Hij wordt dan schout en secretaris in Obdam genoemd. Vanaf 1811 tot zijn dood in 1845 was hij burgemeester van Obdam. Behalve burgemeester was Jan Haarselhorst ook notaris. Zijn zoon, Joannes Jacobus Haarselhorst ( ), trad min of meer in de voetsporen van zijn vader. Hij nam de notarispraktijk van hem over en was jarenlang wethouder van Obdam. Ook bekleedde hij functies in de besturen van de polders Obdam, Wogmeer, Berkmeer en Weel en Braken. Joannes Jacobus Haarselhorst noemde zich ook wel wijnkoper van beroep. Waarschijnlijk handelde hij echter in van alles en nog wat. In zijn boek Herinneringen en overdenkingen uit de ervaringen mijns levens beschrijft Dirk Leegwater zijn ontmoeting met Cornelis Luken en Cornelis Spekken op 25 februari 1843 bij de sluis in de buurt van het Wogmeerse gehucht Driemeerhuizen. Leegwater verhuisde die dag met zijn jonge gezin per schuit van Berkhout naar Obdam. Luken en Spekken voeren ieder met een praam volgeladen met zout, bestemd voor Haarselhorst. We mogen aannemen dat de familie Haarselhorst geen twee pramen zout voor eigen gebruik nodig had. De familie Haarselhorst leefde in grote welstand en wist hier een enorm bezit te verwerven. Aan het einde van zijn leven was burgemeester Jan Haarselhorst alleen al in Obdam eigenaar van verschillende huispercelen en vele stukken land met een gezamenlijke oppervlakte van ruim 54 ha. Zijn zoon Joannes had nog aanmerkelijk beter geboerd. Toen deze in 1874 overleed was de totale oppervlakte van zijn onroerende goederen in Obdam ruim 116 ha. Andreas Joannes Haarselhorst ( ), één van de twaalf kinderen van Joannes Jacobus Haarselhorst, volgde zijn vader op als notaris. Hij wordt wel beschouwd als de bouwheer van de villa Horstenburg, hoewel het perceel eigenlijk eigendom was van zijn moeder, Henriëtte Haarselhorst-Hartsinck. Het naastgelegen pand, nu Dorpsstraat 113, is destijds gebouwd als het koetshuis behorend bij de villa Horstenburg. Architect A.C. Bleijs De villa Horstenburg is ontworpen door de Hoornse architect Adrianus Cyriacus Bleijs in opdracht van notaris Andreas Haarselhorst. Bleijs werd geboren op 29 maart 1842 in Hoorn en hij overleed op 12 januari 1912 in Kerkdriel. Hij ontving zijn opleiding tot architect aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen en was korte tijd leerling van de bekende architect P.J.H. Cuypers. In een van zijn bewaard gebleven schetsboeken tekende Bleijs verschillende ontwerpen voor de nieuw te bouwen villa van notaris Haarselhorst en schetste hij een ontwerp voor een bij de villa behorend koetshuis. De villa Horstenburg werd door Bleijs ontworpen als woonhuis voor de notaris en zijn moeder met kantoorruimte voor de notariële praktijk. In het koetshuis konden volgens het schetsontwerp zes koeien en vier paarden worden gestald. Verder was er een ruimte voor de rijtuigen van de familie en een hooiberging. Indien u geïnteresseerd bent in de bouwkundige bijzonderheden van de Horstenburg verwijzen wij u naar de doctoraalscriptie van Jos v.d. Lee. Deze architectuurhistoricus geeft in zijn dissertatie over het werk van A.C. Bleijs een interessante en lezenswaardige bouwkundige beschrijving van de villa Horstenburg en het koetshuis. Van notariswoning naar dokterswoning 25