Judo op school. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015

Transcriptie

1 Judo op school Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten:

2 Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Naam organisatie: Judo Bond Nederland info@jbn.nl Telefoon: Website (van de interventie): Contactpersoon Vul hier de contactpersoon voor de interventie in. Naam : Marjolein Miltenburg m.miltenburg@jbn.nl Telefoon : Referentie in verband met publicatie Naam auteur interventiebeschrijving: Bart Hendriks Titel interventie: Judo op school Databank(en): Effectief Actief Plaats, instituut: Nieuwegein, Judo Bond Nederland Datum: Het werkblad is een invulformulier voor het maken van een interventiebeschrijving, geordend naar onderwerp (doelgroep, doel, enzovoort). De onderwerpen volgen de criteria voor beoordeling. De interventiebeschrijving is een samenvatting van de beschikbare schriftelijke informatie over de interventie voor de bezoeker van de databanken effectieve interventies en voor de erkenningscommissie interventies. De informatie is van belang voor de beoordeling van de kwaliteit, effectiviteit en randvoorwaarden van de interventie. Kijk bij het invullen in de handleiding die bij dit werkblad hoort. Judo op school 2

3 Inhoud Colofon... 2 Inhoud... 3 Samenvatting... 4 Korte samenvatting van de interventie... 4 Doelgroep... 5 Doel... 5 Aanpak... 5 Materiaal... 5 Onderbouwing... 5 Onderzoek Uitgebreide beschrijving... 6 Beschrijving interventie Doelgroep Doel Aanpak Uitvoering Onderbouwing Onderzoek Onderzoek naar de uitvoering Onderzoek naar de behaalde effecten Samenvatting Werkzame elementen Aangehaalde literatuur Praktijkvoorbeeld Judo op school 3

4 Samenvatting Eén A-4tje, max 600 woorden Judo op school is een lessenreeks voor, bij de Judo Bond Nederland (JBN) aangesloten, judo-, jiujitsu- en aikidoaanbieders. De basis voor Judo op school is een lessenreeks van zes lessen, één keer per week gegeven tijdens schooltijd aan leerlingen binnen het basisonderwijs. Judo op school heeft als doel basisschoolleerlingen judo, jiujitsu en/of aikido (hierna te benoemen als: judo) te laten ervaren en hen enthousiast te maken voor de judosport zodat zij doorstromen naar de lokale aanbieder en zo structureel blijven bewegen. De hierboven beschreven basis van Judo op school is flexibel inzetbaar en aan te passen op de wensen van de lokale partners (gemeente, onderwijs en/of de uitvoerende club). Enkele voorbeelden: De introductielessen judo vervangen de reguliere gymlessen of worden als naschools aanbod aangeboden; Judo op school is primair bedoeld voor het basisonderwijs, maar wordt ook ingezet in het speciaal-, voortgezet-, en praktijkonderwijs en het MBO (vanaf het voortgezet onderwijs wordt vooral jiujitsu (weerbaarheidstechnieken) ingezet); Judo (valbreken en stoeivormen) sluit vooral aan bij de belevingswereld van het basisonderwijs; Een combinatie van kortere kennismaking op school met langere kennismakingsperiode bij de club, of andersom, is mogelijk. De laatste jaren maakten in 400 projecten ruim kinderen door heel Nederland kennis met judo. Het bereik van Judo op school is met de koppeling aan het basisonderwijs 100%. Het is laagdrempelig en relatief eenvoudig in de uitvoering omdat het aansluit op de schooluren en op school georganiseerd wordt met materialen van bond of club. Voor judoclubs is judo een effectief middel om nieuwe leden te werven. Uit cijfers van de diverse landelijke sportstimuleringsprogramma s Meedoen Alle Jeugd door Sport (Meedoen) en het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) blijkt dat Judo op school gemiddeld 5-7 % nieuwe leden voor clubs oplevert. Judo op school is vooral erg leuk! Het onderscheidt zich van de reguliere gymles door het stoeien op een echte judomat, in een echt judopak. Niet de schooldocent geeft les, maar een gediplomeerde judoleraar. De JBN eist dat alle judolessen worden verzorgd door een JBN opgeleide en erkende docent waarmee de veiligheid op de mat en de didactische en pedagogische aspecten uit het judo worden gewaarborgd. Judo is duo : Judo is een individuele sport die je samen beoefent. Samenwerken, elkaar helpen, groeten om respect te tonen, valbreken en het fysiek contact tijdens de stoeispellen zijn voorbeelden van thema s die aan bod komen. Oefeningen worden aansluitend op de belevingswereld van de doelgroep spelenderwijs aangeboden. Dit blijkt effectief; het NASB evaluatierapport (Ooms & Veenhof, 2011) meldt dat deelnemers Judo op school gemiddeld waarderen met een rapportcijfer 8,2. Deelnemers, (judo en school)docenten en organiserende instanties reageren unaniem enthousiast op Judo op school. Zij bevestigen de toegevoegde waarde van de totaalbeleving van de sport op de judomat in het judopak. Een groepsleerkracht evalueert na het NASB: Kinderen worden vrijer en durven meer. Het is opvallend wat kinderen in korte tijd oppikken zich eigen maken op het gebied van judo, maar ook aan weerbaarheid. Een combinatiefunctionaris reageert: Het was een super project: leerzaam en uitdagend. Leerlingen en docenten hebben veel geleerd en kwamen met plezier naar de lessen. Volgend jaar herhalen we het project weer gemeentebreed. Judo op school is een interventie van de Judo Bond Nederland (JBN) en maakt onderdeel uit van een breder pakket interventies zoals Judo in de zorg, Judo op recept, ZekerBewegen en Lekker in je vel naar de sportvereniging. De JBN stelt clubs enquêteboekjes en een verwerkingsprogramma beschikbaar genaamd: de wens, de verwachting, de ervaring. Met deze kleinschalige, laagdrempelige en voor de doelgroep aansprekende onderzoeksmethode wordt het effect van Judo op school meetbaar gemaakt. Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden Judo op school is een lessenreeks voor, bij de Judo Bond Nederland (JBN) aangesloten, judo-, jiujitsu- en aikidoaanbieders. De basis voor Judo op school is een lessenreeks van zes lessen, één keer per week gegeven tijdens schooltijd aan leerlingen binnen het basisonderwijs. Judo op school heeft als doel basisschoolleerlingen judo, jiujitsu en/of aikido (hierna te benoemen als: judo) te laten ervaren en hen Judo op school 4

5 enthousiast te maken voor de judosport zodat zij doorstromen naar de lokale aanbieder en zo structureel blijven bewegen. Doelgroep max 50 woorden Basisschoolleerlingen in de leeftijd van vier tot twaalf jaar. Doel max 50 woorden 5-7 % van de basisschoolleerlingen die hebben deelgenomen aan Judo op school, blijft de judosport structureel beoefenen en wordt lid van de judoclub. Aanpak max 50 woorden Judo op school bestaat uit eenmaal per week een uur judoles gedurende een periode van zes weken. Wanneer de deelnemer een vervolg aan het judo geeft bij de club, mag deze gebruik maken van minimaal twee gratis lessen. Deze lessen passen binnen het reguliere aanbod van de club. Materiaal max 50 woorden Voor Judo op school zijn judomatten en judopakken noodzakelijk. Deze kunnen geleend worden bij de JBN. Verder stelt de JBN op aanvraag PR materiaal beschikbaar. Onderbouwing max 150 woorden Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Onderzoek max 100 woorden Judo op school wordt door zowel deelnemers als judoleraren als zeer positief ervaren. Dit komt meestal door de positieve reacties van de kinderen, groepsleerkrachten en directies van de scholen, op de judolessen. Judo op school is een prima instrument voor ledenwerving en goed voor het imago van de sport. Een procesevaluatie van NIVEL toont een aantal belangrijke succesfactoren: Aanwezigheid van groot, relevant netwerk binnen de JBN gericht op school en sport Laagdrempeligheid interventie Judo op School Communicatie door zowel de JBN als landelijk vanuit NASB Kwaliteit van de judoleraar Organisatie en ondersteuning binnen de JBN Judo op school 5

6 1. Uitgebreide beschrijving Beschrijving interventie Het werkblad is ook geschikt voor een samenvattende beschrijving van complexe of samengestelde interventies. Dit zijn interventies die uit twee of meer afzonderlijke onderdelen bestaan. Denk aan interventies met aparte onderdelen voor verschillende doelgroepen, zoals een leefstijlinterventie die zowel gericht is op de community als op de school als op de individuele docent. Of aan interventies met verschillende modules die bij een doelgroep op maat worden toegepast. Naarmate er meer onderdelen zijn is het aan te bevelen de structuur visueel weer te geven in een schema. Dit geldt met name voor de subdoelen en voor de aanpak van de interventie. Zie ook de aanwijzingen in de handleiding. 1.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep max 100 woorden Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? De einddoelgroep van Judo op school is te beschrijven als: Basisschoolleerlingen in de leeftijd van vier tot twaalf jaar Met de koppeling naar alle groepen binnen het basisonderwijs en het verplichte karakter van de (vervanging van de) reguliere gymlessen heeft Judo op school 100% bereik. De samenstelling van de lesgroepen van Judo op school is direct gekoppeld aan de samenstelling van de reguliere lesgroepen. Judo op school is initieel ontwikkeld voor het basisonderwijs. De ervaringen vanuit de vele schoolsportprojecten leert dat dezelfde methode toepasbaar is binnen andere onderwijsvormen zoals: Speciaal basis- en voortgezet onderwijs; Praktijkonderwijs; Voortgezet onderwijs; MBO instellingen. Intermediaire doelgroep max 100 woorden Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? Judoleraren en judoclubs zijn de intermediaire doelgroep, de uitvoerende instantie of personen. Zij werken in de organisatie van het Judo op school veel samen met lokale organisaties en overheden om de (verschillende) onderwijsinstellingen en de einddoelgroep te bereiken. Enkele voorbeelden met wie de lokale clubs en judoleraren samenwerken: Gemeenten: wervende functie: via de combinatiefunctionaris of buurtsportcoach worden verbindingen gelegd met het lokale onderwijs; provinciale sportraden: wervende functie: zij leggen verbindingen met de lokale overheden en/of onderwijsinstellingen; (vak)docenten in primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs; (vak)docenten in speciaal basis- en voortgezet onderwijs; Schooljudo.nl: organisator, coördinator en uitvoerder. Judo op school 6

7 Selectie van doelgroepen max 250 woorden Hoe wordt de (intermediaire)doelgroep geselecteerd? Zijn er contra-indicaties? Zo ja, welke? De leeftijdsgrenzen vormen de enige afbakening van de doelgroep van Judo op school. Zaken als afkomst, geloof, sociale economische klasse, geestelijke, lichamelijke, of gedragsbeperkingen vormen geen belemmering tot deelname. Middels Judo op school wordt getracht iedereen te bereiken en de deelnemers een kans te bieden (structureel) deel te nemen aan laagdrempelig sportaanbod. Betrokkenheid doelgroep max 150 woorden Was de doelgroep betrokken bij de (door)ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Tijdens Meedoen is een laagdrempelige onderzoeksmethode ontwikkeld Kennismaken met judo, de wensde verwachting- de ervaring. Deelnemers geven met behulp van plaatjes en tekeningen aan hoe zij vooraf, tijdens en achteraf Judo op school beleven. Bij de ontwikkeling van deze onderzoeksmethode is tussentijds kinderen gevraagd om feedback te geven op de geformuleerde vragen en gemaakte illustraties. Na deze feedback is de definitieve versie tot stand gekomen en uitgezet onder zo n 600 kinderen. Deze resultaten zijn met behulp van de DSP groep verwerkt in een rapport Wensen, verwachtingen en ervaringen van Judo op school (De Groot & Lagendijk, 2010; zie bijlage 1). De resultaten uit het DSP- onderzoek maken het mogelijk om de kennismakingslessen precies af te stemmen op de wensen en samenstelling van de doelgroep. Judo op school 7

8 1.2 Doel Hoofddoel max 100 woorden Wat is het hoofddoel van de interventie? 5-7 % van de basisschoolleerlingen die hebben deelgenomen aan Judo op school, blijft de judosport structureel beoefenen en wordt lid van de judoclub. Subdoelen max 350 woorden Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: welke subdoelen horen bij welke intermediaire doelgroepen of subdoelgroep(en)? Doelen op het niveau van de eindgebruiker Kinderen die hebben deelgenomen aan Judo op school denken positiever over judo, dan voor deelname aan de kennismakingslessen. Kinderen die hebben deelgenomen aan Judo op school hebben hun sociale competenties verbeterd. Doelen JBN clubs Meer schoolactieve judoverenigingen die Judo op school uitvoeren. Elke schoolactieve club voert jaarlijks minimaal één Judo op school project per basisschool uit. 1.3 Aanpak Opzet van de interventie max 200 woorden Hoe is de opzet van de interventie en wat is de omvang (duur, aantal contacten indien van toepassing)? Voeg eventueel een schema toe als bijlage. In de basis bestaat Judo op school uit eenmaal per week een uur judoles gedurende een periode van zes weken. Een les is gelijk aan de reguliere gymles, waarmee rekening moet worden gehouden met een extra verkleedtijd (om de judopakken aan en uit te doen) van ongeveer tien minuten. Wanneer de deelnemer een vervolg geeft aan het judo bij de club, mag deze gebruik maken van minimaal twee gratis lessen. Deze lessen passen binnen het reguliere aanbod van de club. Judo op school bestaat uit de volgende fasen: Fase 1: Voorbereiden- organiseren- coördineren (4 weken) Fase 2: Kennismaken op school (6 weken) Fase 3: Kennismaken op de club (3 weken) Fase 4: Structureel vervolg bij de club Inhoud van de interventie max 1200 woorden Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd en -eventueel- in welke volgorde? Geef geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe dit gedaan wordt. Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Vergeet niet aandacht te besteden aan de werving. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geef ook aan wat minimaal moet worden uitgevoerd om de gestelde doelen te behalen. Fase 1: Voorbereiden- organiseren- coördineren In de eerste fase van Judo op school worden alle betrokken partijen geïnformeerd over de (toegevoegde) waarde en mogelijkheden van de interventie. De lokale judoverenigingen zorgen, vaak samen met de gemeente, voor de werving van deelnemende scholen. De Judobond biedt daarbij ondersteuning. De JBN heeft diverse producten ontwikkeld gericht op informatievoorziening en de werving van scholen zoals een lesmap en dvd Kennismaken met judo, voorbeeld brieven waarmee clubs de scholen kunnen benaderen/ Judo op school 8

9 werven en de onderzoeksmethode de wens, de verwachting, de ervaring. Bij interesse van een lokale of landelijke partner in Judo op school wordt (door de JBN of de lokale club/docent) contact gelegd om de plannen verder uit te werken en te concretiseren. Dit gebeurt door het voeren van een intakegesprek. In dat gesprek wordt het project uiteengezet en worden de kenmerken en randvoorwaarden van Judo op school toegelicht en wordt een plan van aanpak opgesteld. Fase 2 tot en met 4: Judo op school en bij de club Judo op school in de fasen 2 tot en met 4 is als volgt in kaart te brengen: Fase 2: Kennismaken op school Het doel van deze fase ligt op de kennismaking met de sport op de schoollocatie. De basis is dat Judo op school tijdens de reguliere gymlessen wordt verzorgd door een judoleraar. In de map Kennismaken met judo is een voorbeeldles uitgeschreven. Afhankelijk van de lokale wensen zijn combinaties met een naschools vervolg of een geheel naschoolse variant mogelijk. De nadruk blijft liggen op de kennismaking op school, met een variant of combinatie tijdens en/of naschooltijd. Fase 3: Kennismaken op de club De reeks kennismakingslessen eindigt met een afsluitende open les waarvoor ouders worden uitgenodigd. De deelnemers ontvangen een bewijs van deelname (door de lokale club of docent samengesteld), een leuk aandenken en een uitnodiging voor het volgen van één of meer gratis lessen bij de lokale judoclub. Dit biedt de club ook een goede gelegenheid kennis te maken met de ouders en het enthousiasme van de kinderen voor judo aan de ouders te tonen. De nadruk van de gratis lessen bij de club ligt op kennismaking; kennismaken met de sport, kennismaken met de andere kinderen, kennismaken met de club, kennismaken met een echte dojo. Na de gratis lessen besluit een kind of hij/zij doorgaat met judo waarmee er een keuze voor een structureel vervolg (lidmaatschap) wordt gemaakt. Fase 4: Structureel vervolg bij de club Na de gratis lessen besluit een kind of hij/zij doorgaat met judo waarmee er een keuze voor een structureel vervolg (lidmaatschap) wordt gemaakt. De ouders worden geïnformeerd over rechten en plichten ten aanzien van het lidmaatschap. Bovendien wordt gewezen op kortingsregelingen (van gemeente of Jeugd Sport Fonds), indien ouders (minima) daarvan gebruik kunnen maken. Judo op school 9

10 2. Uitvoering Materialen max 200 woorden Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Handleiding Projectbeschrijving Dvd/Video Marketing materialen (flyers, posters, etc.) Les-/cursusmateriaal Website Procesevaluatie Deelnemers tevredenheidonderzoek Effectevaluatie Inzicht in kosten Onderzoek NIVEL Locatie en type organisatie max 200 woorden Waar kan de interventie uitgevoerd worden en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan/kunnen de interventie uitvoeren? Locatie: De interventie wordt uitgevoerd op school (fase 2) en in de vervolgfase (fase 3) op de club. Type organisatie: Judoleraren en judoclubs zijn de uitvoerende instantie of personen. Zij werken in de organisatie van het Judo op school veel samen met lokale organisaties en overheden om de (verschillende) onderwijsinstellingen en de einddoelgroep te bereiken. Voorbeelden van samenwerkingspartners zijn: Gemeenten: wervende functie: via de combinatiefunctionaris of buurtsportcoach worden verbindingen gelegd met het lokale onderwijs; provinciale sportraden: wervende functie: zij leggen verbindingen met de lokale overheden en/of onderwijsinstellingen; (vak)docenten in primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs; (vak)docenten in speciaal basis- en voortgezet onderwijs; Schooljudo.nl: organisator, coördinator en uitvoerder. Opleiding en competenties van de uitvoerders max 200 woorden Wie zijn de uitvoerders en welke opleiding en competenties hebben zij nodig? Om als vereniging of sportschool door de JBN te worden erkend moet de docent lid zijn van de JBN en in het bezit zijn van een door de JBN erkende lesbevoegdheid. De JBN organiseert opleidingen voor judoleraren vanaf niveau 1 tot en met niveau 4. Aanvullend op deze vaardigheden biedt de JBN de opleiding tot Judoleraar in de zorg aan. Tijdens de diverse opleidingen is er aandacht voor de diverse technische vaardigheden, maar ook pedagogische en didactische vaardigheden zijn erg belangrijk. In alle opleidingen zijn de vormende waarden uit de judosport een rode draad. Er zijn in Nederland inmiddels ook meerdere judo combinatiefunctionarissen (buurtsportcoaches) actief. Deze buurtsportcoaches zijn een ideale schakel binnen Judo op school, aangezien ze vaak bekend zijn binnen het onderwijs en zelf de judolessen kunnen geven namens de lokale judoclub. Deze specifieke judo combinatiefunctionarissen zijn bekend bij de JBN en worden waar mogelijk of nodig ondersteund en verder opgeleid. JBN zet zich ook actief in bij de werving van nieuwe buurtsportcoaches binnen gemeenten. Judo op school 10

11 De Judo Bond Nederland organiseert jaarlijks in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Jiujitsu en Judo Leerkrachten (NVJJL) bijscholingen en workshops voor de JBN docenten. De NVJJL is de brancheorganisatie voor judo en jiujitsudocenten. Kwaliteitsbewaking max 200 woorden Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? Ten behoeve van de waarborging van de kwaliteit stelt de JBN eisen aan de aangesloten clubs en uitvoerende docenten. Een aantal voorbeelden die de JBN heeft ingesteld om de kwaliteit van Judo op school te waarborgen: Alle bij de JBN aangesloten clubs hebben minimaal één, door de JBN opgeleide en erkende judoleraar; Alleen bevoegde judoleraren (die conform de kwalificatie structuur sport een JBN opleiding op niveau hebben afgerond) mogen judolessen verzorgen; Alleen bevoegde JBN judoleraren mogen stagiaires, dojo-assistenten (niveau 1 assistent judoleraar die als maatschappelijke stage wordt ingezet), of onbevoegde docenten (groeps/ vakleerkrachten) begeleiden; De JBN eist in de samenwerking met lokale, regionale en landelijke partners dat alleen JBN clubs en docenten mogen participeren in de lokale samenwerking; Alle Judo op school projecten worden geregistreerd in een database. Dit biedt actueel inzicht in verzorgd aanbod en kan worden ingezet bij evaluatie van bestaande trajecten of in de aanvraag van toekomstige trajecten. In de lokale samenwerking beveelt de JBN een periodieke evaluatie tussen de samenwerkende partners binnen Judo op school aan. De kwaliteit van de judolessen moet daarin een vast agendapunt vormen. Het beheer en de controle van de kwaliteit van de uitleenmaterialen is in handen van de lokale beheerders. Randvoorwaarden max 200 woorden Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? De JBN stelt een aantal minimale voorwaarden waaraan bij de uitvoer moet worden voldaan: Lessen worden altijd verzorgd door bij de JBN erkende leraar; Lessen worden verzorgd op een judomat en kinderen judoën in een judopak; Kinderen krijgen aansluitend op lessen onder schooltijd de mogelijkheid tot naschools verdiepingstraject om nader kennis te maken met judo en de lokale judoclub. Implementatie max 200 woorden Is er een systeem voor implementatie? Geef een samenvatting. De JBN heeft readers opgesteld gericht op Judo op school voor de verschillende betrokken partijen. De reader voor het onderwijs richt zicht vooral op informatievoorziening. Voor judoclubs richt de reader zich meer op de belangrijkste kenmerken van de verschillende onderwijsvormen. Tot slot heeft de JBN ook een lesmap ontwikkeld Kennismaken met judo voor het primair onderwijs. Deze map bestaat uit 2 delen. Het eerste deel richt zich op de introductie van stoeivormen in het reguliere bewegingsonderwijs. Het tweede deel bestaat uit 3 lessen die door de judoclub kan worden gegeven op school ter introductie van judo. JBN verenigingsadvies ondersteunt de aangesloten clubs en docenten bij de organisatie en implementatie van Judo op school door lokale en regionale netwerken te verbinden en clubs bij te staan door opgedane kennis en ervaring uit andere lokale Judo op school projecten uit te wisselen. Concrete voorbeelden zijn de onderlinge rol/taakverdeling, de wijze waarop de lessen georganiseerd worden bij de school of een cofinancieringsmodel waar meerdere partijen in participeren (onderwijs, gemeente, club). Naast ondersteuning in kennis en ervaring, biedt de JBN de mogelijkheid tot het uitlenen van materialen. Door het hele land staan JBN aanhangwagens met judopakken en judomatten. Judo op school 11

12 Kosten max 200 woorden Wat zijn de kosten van de interventie? Benoem daarbij de personele (in aantallen uren) en de materiële kosten. Doel Kosten Uren Uitvoerder Personeel (lokale) projectcoördinator (beheer/coörd.) Komen tot een (lokaal) samenwerkingsverband Werving deelnemers Leveren/uitvoeren sport- beweegaanbod Personeel uitvoering Buurtsportcoach/coördinator judoclub Materiaal/drukwerk/etc 50 Personeel (beheer/coörd.) Materiaal/drukwerk/etc 50 Personeel uitvoering ; 6 lessen op school 4 naschools Buurtsportcoach/coördinator judoclub Judoleraar; Buurtsportcoach met JBN erkende opleiding Huur accommodatie Afhankelijk van kosten huur gymzaal Materiaal/drukwerk/etc kinderen Diploma s; folders deelnemers PR activiteiten en communicatie Personeel (beheer/coörd.) (lokale) projectcoördinator Judo op school 12

13 3. Onderbouwing Probleem max 400 woorden Voor welk probleem of (mogelijk) risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst, spreiding en gevolgen. Judo op school is ontwikkeld in het kader van het programma Meedoen alle jeugd door sport (hierna Meedoen ). De sportbonden en verenigingen die hebben deelgenomen aan Meedoen hebben een grote ledengroei, terwijl andere sportbonden een gelijk blijvende of licht dalende ontwikkeling laten zien (Hoekman e.a., 2011). Judo en sociale competenties Judo biedt veel mogelijkheden om de sociale competenties van kinderen te verbeteren, door de volgende kenmerken van judo: het individuele karakter, het noodgedwongen samenwerken en het fysieke element. Judo bevat veel stoei-elementen die door judoleraren positief worden beschreven. De toevoeging van het judopak neemt een drempel weg in het directe fysieke contact waardoor kinderen zich veiliger voelen om elkaar aan te raken (van Belzen, 2003). Onderwijs Kinderen en jongeren bewegen niet voldoende met oog op hun gezondheid en het voorkomen van overgewicht. Het bewegingsonderwijs zet nog onvoldoende aan tot een actieve leefstijl (Stegeman, 2007). Dit geldt zowel voor het primair als het voortgezet onderwijs. Kustermans (2012) concludeert dat er steeds meer maatschappelijke aandacht is voor gezond bewegen op school en de link met sport. Scholen zijn echter over het algemeen nog weinig enthousiast om in bewegingsonderwijs te investeren. Onderzoek van Mulier Instituut (Reijgersberg e.a., 2013) toont drie belemmeringen om meer te investeren in bewegingsonderwijs: financiën, accommodaties en kader. Vanuit de sport kan hier op worden ingehaakt, door het aanbieden van sportlessen aanvullend op de bestaande gymlessen. Judo leent zich hier bij uitstek voor. Stoeien hoort bij de natuurlijke bewegings- en exploratiedrang van het jonge kind en sluit aan bij de kinderlijke bewegingswereld (Lotens, 2004). Op veel scholen is het nut van de integratie van stoeien en speljudo reeds bewezen en wordt jaarlijks door de lokale judoclub een lessenreeks (spel)judo aangeboden. Judo op school Nederland telt ruim 725 judoclubs aangesloten bij de JBN. Hiervan zijn er 200 in beeld als schoolactieve verenigingen, die structureel samenwerken met het lokale onderwijs. Helaas heeft de JBN geen exacte cijfers over het totale bereik. In de jaarlijkse clubenquête wordt wel gevraagd of er een lokale samenwerking is met het onderwijs. De samenwerking van judoclubs met het onderwijs biedt een goede kans op ledenwerving voor de judoclubs. Cijfers uit eerdere projecten tonen een gemiddelde doorstroom van 5% vanuit de kennismakingslessen op school, naar lidmaatschap bij de vereniging. Jonge kinderen zijn nog zeer ontvankelijk voor nieuwe dingen en hebben vaak hun definitieve (sport)keuze nog niet gemaakt, in tegenstelling tot leerlingen in het voortgezet onderwijs. Oorzaken max 400 woorden Welke factoren veroorzaken het probleem of (mogelijk) risico? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Aan te pakken factoren max 200 woorden Welke factoren pakt de interventie aan en welke onder 1.2 benoemde (sub)doelen horen daarbij? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Judo op school 13

14 Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Verantwoording max 1000 woorden Maak aannemelijk dat met deze aanpak ook daadwerkelijk de doelen bij deze doelgroep bereikt kunnen worden. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Judo op school 14

15 4. Onderzoek 4.1 Onderzoek naar de uitvoering max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de uitvoering van de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van ieder genoemd onderzoek mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave (indien gepubliceerd) b) Het type onderzoek, de onderzoeksmethode en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot inzicht in de mate waarin activiteiten zijn uitgevoerd volgens plan, het bereik van de interventie, de waardering en ervaring van de uitvoerders en doelgroep, succes- en faalfactoren, en -indien beschikbaar- de uitvoerbaarheid, de randvoorwaarden en de omgevingsvariabelen. Bereik van de interventie: Judo op school wordt (voor zover geregistreerd bij de JBN) structureel uitgevoerd in 200 gemeenten. Daarnaast worden jaarlijks Judo op school projecten gehonoreerd binnen de sportimpuls. De JBN houdt een database van de bereikte basisschoolleerlingen bij. Tot op heden maakten ruim kinderen in de leeftijd van 4-23 jaar kennis met judo via meedoen, NASB, Sportimpuls en provinciale subsidietrajecten in Gelderland en Limburg. Onderzoeken: In is een procesevaluatie uitgevoerd naar Judo op school in het kader van het NASB. Deze bestond uit interviews met vertegenwoordigers van de JBN (n=2). Daarnaast zijn in 2009 vragenlijsten afgenomen bij judotrainers (n=126) en deelnemers (n=98) (Ooms & Veenhof, 2011) (zie bijlage 2). Hierbij is zowel het bereik van Judo op school gemonitord als de ervaringen van de gebruikers (judoleraren en schooldocenten). Hieruit komt duidelijk naar voren dat de gestelde doelen ruimschoots zijn behaald en de ervaringen zeer positief zijn. Uit de door de trainers ingevulde enquêtes blijkt dat zij de interventie Judo op school veelal als zeer positief ervaren. Dit komt meestal door de positieve reacties van de kinderen, groepsleerkrachten en directies van de scholen, op de judolessen. Door deze positieve feedback hebben de judoleraren ook een goed gevoel. De judoleraren en de clubs waaraan zij verbonden zijn, geven aan dat Judo op school een prima instrument is voor ledenwerving en goed is voor het imago van de sport. Ook blijkt dat de interventie voor de judoleraar relatief eenvoudig uit te voeren is. Zeker als de benodigde materialen zoals judomatten en judopakken en de planning van de lessen geregeld worden door bijvoorbeeld een combinatiefunctionaris. Belangrijke succesfactoren die uit dit onderzoek naar voren zijn gekomen: Aanwezigheid van groot, relevant netwerk binnen de JBN gericht op school en sport Laagdrempeligheid interventie Judo op School Communicatie door zowel de JBN als landelijk vanuit NASB Kwaliteit van de judoleraar Organisatie en ondersteuning binnen de JBN Met betrekking tot belemmeringen zijn er geen grote obstakels ervaren. Leerpunt is wel een meer intensief contact met de onderwijsinstellingen en dan met name op het vinden van de werkzame elementen in de interventie Judo op School. In de periode heeft Budo Sport Arnhem onderzoek uitgevoerd naar de verwachtingen en ervaringen van kinderen met Judo op School. Een kindvriendelijke enquête is afgenomen bij 610 basisschool kinderen van 5 verschillende scholen in de gemeente Arnhem (De Groot & Lagendijk, 2010, zie bijlage 1). Judo op school 15

16 Belangrijkste bevindingen zijn dat Kinderen judo na afloop nog leuker vinden dan ze vooraf dachten. Ruim driekwart van de kinderen vindt judo na afloop leuk of super tegenover 68 procent van tevoren. Vooral jongere kinderen (6-9 jaar) zijn erg enthousiast over judo, en ook jongens zijn nog iets enthousiaster dan meisjes. Oudere kinderen (10-13 jaar) denken vaker dat judo moeilijk of spannend zal zijn. Kinderen doen het liefst spelletjes en wedstrijdjes tijdens de judolessen. Het stoeien en judotrucjes leren vinden ze minder leuk dan vooraf gedacht. Meisjes doen het liefst spelletjes, en jongens doen het liefst wedstrijdjes. Een aardige judomeester is een belangrijke succesfactor. Kinderen vinden dit zowel vooraf als achteraf een heel belangrijk onderdeel van judo. Kinderen willen vooraf ook graag leren vechten en sterker worden. Na afloop heeft 'sterker worden' plaatsgemaakt voor 'sportiever worden'. Ook worden vormende aspecten als goed omgaan met andere kinderen en leren tegen een stootje te kunnen na afloop meer gewaardeerd. 4.2 Onderzoek naar de behaalde effecten max 600 woorden Wat is op basis van het beschikbare onderzoek bekend over de behaalde effecten met de interventie? Beschrijf kort welke onderzoeken zijn gedaan en wat daarvan de uitkomsten waren. Stuur bij het indienen van het werkblad de volledige publicatie van iedere genoemde studie mee. Beschrijf per onderzoek: a) De titel, auteurs, organisatie en jaar van uitgave b) Het type onderzoek, de meetinstrumenten en de omvang van het onderzoek c) Een samenvatting van de meest relevante uitkomsten met betrekking tot het bereik van de interventie, de gevonden effecten en -indien beschikbaar- de door de doelgroep ervaren effectiviteit en de mate waarin de veronderstelde werkzame elementen daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel (4.2) hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op de niveaus Goed beschreven en Goed onderbouwd. Judo op school 16

17 5. Samenvatting Werkzame elementen Wat zijn de werkzame elementen van deze interventie waardoor de gestelde doelen bij de doelgroep gerealiseerd worden? Geef een puntsgewijs overzicht van de belangrijkste werkzame elementen van de interventie. Denk daarbij aan inhoudelijke en praktische elementen. Max 250 woorden Klik hier als u tekst wilt invoeren. Let op: dit onderdeel hoeft niet ingevuld te worden voor erkenning op niveau Goed beschreven. Judo op school 17

18 6. Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur en gebruik hiervoor de APAnormen (variant met kleine letters, zie aanwijzingen in de handleiding). Belzen, T. van. (2003). Sociaal competent door judo. Doctoraalscriptie. Utrecht; Universiteit Utrecht. Groot, M. de, Lagendijk, E. (2010). Wensen, verwachtingen en ervaringen van Judo op School. Rapportage van de enquête over twee jaar Judo op school. Amsterdam; DSP-groep. Hoekman, R., Elling, A., Roest, J.W. van der, Rens, F. van. (2011). Meedoen alle jeugd door sport: Georganiseerde sport bewijst zich. Mulier Instituut. Kustermans, S. (2012). Sport- en bewegingsonderwijs: een vak apart. Afstudeeronderzoek. Utrecht; Universiteit Utrecht. Lotens, Y. (2004). Opvoeden door stoeien: tolerantie en sociaal gedrag door contact en ontdekkend bewegen, met veel spel- en lessuggesties. Rijswijk: Uitgeverij Elmar BV. Ooms, L., Veenhof, C. (2011). Evaluatie van de implementatiefase van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen, Setting Sport. Utrecht; NIVEL. Reijgersberg, N., Werff, H. van der, Lucassen, J. (2013). Nulmeting bewegingsonderwijs. Utrecht; Mulier Instituut. Stegeman, H. (2007). Naar beter bewegingsonderwijs, Over de kwaliteit van sport en bewegen in het onderwijs. Nieuwegein/ s-hertogenbosch: Arko Sports Media/Mulier Instituut. Judo op school 18

19 7. Praktijkvoorbeeld Beschrijf, indien beschikbaar, in max. 600 woorden een praktijkvoorbeeld van de uitvoering van de interventie: hoe was de situatie voor, tijdens en na de interventie? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Judo op school 19