ZICHT OP HEERHUGOWAARD

Transcriptie

1 ZICHT OP HEERHUGOWAARD Auteur: Simone Bremer-Dijkhuis Datum: mei 2014 ZorgOptimalisatie Noord-Holland W.M. Dudokweg DC Heerhugowaard (072)

2 Auteurs: ZONH: Simone Bremer -Dijkhuis Bijgesteld mei 2014 ZONH Gebruiksrechten exclusief vo orbehouden aan ZONH. Heerhugowaard Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Zicht op Heerhugowaard mei

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 3 INLEIDING 24 LEESWIJZER DEMOGRAFIE AANTAL INWONERS LEEFTIJDSOPBOUW Schrijverswijk Schilderswijk Planetenwijk Bomen- en Recreatiewijk Heemradenwijk Edelstenenwijk Stadshart Molenwijk Rivierenwijk Bedrijventerrein Butterhuizen Oostertocht Zuidwijk Huygenhoek Stad van de Zon De Noord Buitengebied Noord t Kruis Buitengebied Zuid JEUGD: 0-14 JARIGEN OUDEREN: 75-PLUSSERS HERKOMST EN CULTURELE ACHTERGROND SOCIALE STATUS OPVOEDEN EN OPGROEIEN WAAR WOONT VEEL JEUGD, WAAR WONEN VEEL KINDEREN? HOE IS DE SAMENSTELLING VAN GEZINNEN? Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen Eenouderhuishoudens WAAR ZITTEN VOORZIENINGEN ALS PEUTERSPEELZALEN, KINDERDAGVERBLIJVEN EN SCHOLEN? Kinderen 0-4 jaar Kinderen 4-18 jaar WAT IS DE LEEFSTIJL VAN JONGEREN/KINDEREN? Kinderen Jongeren Tienermoeders SAMENVATTING INKOMEN EN WERK ONDERWIJS EN OPLEIDING INKOMEN 81 Zicht op Heerhugowaard mei

4 3.3 UITKERINGEN Werkloosheid Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen binnen de gemeente Heerhugowaard Sociale zekerheid van Gemeente Heerhugowaard WWB uitkering Langdurigheidstoeslag VESTIGINGEN EN BANEN IN HEERHUGOWAARD Vestigingen 1 werkzame persoon Vestigingen 2 t/m 9 werkzame personen Vestigingen 10 of meer werkzame personen SAMENVATTING SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE SOCIALE SAMENHANG EENZAAMHEID MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Aandeel vrijwilliger SAMENVATTING GEZONDHEID WELKE AANDOENINGEN KOMEN WAAR VEEL VOOR? VOORKOMEN VAN AANDOENINGEN GERELATEERD AAN DE LEEFTIJDSVERDELING AANTAL AFGEGEVEN INDICATIES PERSOONLIJKE VERZORGING ZORGFUNCTIES PERSOONLIJKE VERZORGING EN VERPLEGING GELEVERD DOOR DPRS, EVEAN EN MAGENTA LOCATIES ZORGVERLENERS SAMENVATTING GEESTELIJKE GEZONDHEID LANGDURIGE ZORG EN BEGELEIDING VANUIT DE GGZ WOONEENHEDEN GGZ DEMENTIE AANTAL CLIËNTEN MET DEMENTIE IN ZORG BIJ GERIANT VERSLAVINGSPROBLEMATIEK HEERHUGOWAARD Omvang Verslavingsproblematiek in de wijk Verslaving en leeftijd Alcohol Roken Drugs SAMENVATTING WMO: ZZP EN ZORGFUNCTIES HERINRICHTING VAN DE WMO ZORG ZWAARTE PAKKETTEN (ZZP) ZORGFUNCTIES ZIN en PGB VERBLIJF TIJDELIJK EN BEGELEIDING Zorgfunctie begeleiding geleverd door DPRS, Evean en Magenta INDIVIDUELE VOORZIENINGEN IN DE WMO AANGEPASTE WONINGEN VOOR OUDEREN EN GEHANDICAPTEN Ouderenzorg Gehandicaptenzorg SAMENVATTING 147 Zicht op Heerhugowaard mei

5 8. VEILIGHEID HOE WORDT DE VEILIGHEID BEOORDEELD IN DE VERSCHILLENDE WIJKEN? WAT IS ER BEKEND OVER OVERLAST EN CRIMINALITEIT? Vernielingen Overlast Jeugd & baldadigheid Burenruzie & huiselijke twist Meldingen inbraken SAMENVATTING VRIJE TIJD ONTMOETINGSPLAATSEN De sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak De buurthuizen Speelpleinen De Horeca faciliteiten HUYGENPAS VRIJWILLIGER IN SPORT/ CULTUUR SAMENVATTING WIJK 01 SCHRIJVERSWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO 175 Zicht op Heerhugowaard mei

6 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur WIJK 02 SCHILDERSWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid 192 Zicht op Heerhugowaard mei

7 Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 04 PLANETENWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast 209 Zicht op Heerhugowaard mei

8 Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 06 BOMEN- EN RECREATIEWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD 227 Zicht op Heerhugowaard mei

9 Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 07 HEEMRADENWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties 243 Zicht op Heerhugowaard mei

10 Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 08 EDELSTENENWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage Kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen 260 Zicht op Heerhugowaard mei

11 Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 09 STADSHART DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden 276 Zicht op Heerhugowaard mei

12 Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 10 MOLENWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur 292 Zicht op Heerhugowaard mei

13 17.10 SAMENVATTING WIJK 11 RIVIERENWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 12 BEDRIJVENTERREIN 311 Zicht op Heerhugowaard mei

14 19.1 DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 13 BUTTERHUIZEN DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen 326 Zicht op Heerhugowaard mei

15 Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 14 OOSTERTOCHT DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen 342 Zicht op Heerhugowaard mei

16 Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 15 ZUIDWIJK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN 359 Zicht op Heerhugowaard mei

17 Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger insport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 16 HUYGENHOEK DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling 375 Zicht op Heerhugowaard mei

18 Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 17 STAD VAN DE ZON DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK 392 Zicht op Heerhugowaard mei

19 Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 20 DE NOORD DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Banen en bedrijven 408 Zicht op Heerhugowaard mei

20 25.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 30 BUITENGEBIED NOORD DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid 426 Zicht op Heerhugowaard mei

21 Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 40 T KRUIS DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale Status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en Bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale Samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers 443 Zicht op Heerhugowaard mei

22 Mantelzorgers GEZONDHEID Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Horecagelegenheden Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING WIJK 50 BUITENGEBIED ZUID DEMOGRAFIE Jeugd: 0-14 jarigen Ouderen: Allochtonen Sociale status OPVOEDEN EN OPGROEIEN Percentage kinderen/ jeugd Huishoudensamenstelling Scholen en opvang INKOMEN EN WERK Hoge/ lage inkomens Uitkeringen Banen en bedrijven SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Sociale samenhang Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Vrijwilligers Mantelzorgers GEZONDHEID 458 Zicht op Heerhugowaard mei

23 Meest voorkomende aandoeningen Persoonlijke verzorging en verpleging Zorgverleners GEESTELIJKE GEZONDHEID GGZ Dementie Verslavingsproblematiek WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) Extramurale zorg Individuele voorzieningen in de WMO Huisvesting voor bijzondere doelgroepen VEILIGHEID Beoordeling veiligheid Vernielingen Jeugdoverlast Burenruzie & huiselijke twist Inbraken VRIJE TIJD Ontmoetingsplaatsen Sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Buurthuizen Speelpleinen Huygenpas Vrijwilliger in sport/ cultuur SAMENVATTING 464 Zicht op Heerhugowaard mei

24 INLEIDING In het najaar van 2012 vroeg de gemeente Heerhugowaard of ZONH de bevolking van Heerhugowaard in beeld kon brengen aan de hand van beschikbare informatie en cijfers. ZONH heeft daartoe samen met de gemeente de volgende doelstelling opgesteld: Medio 2013 is voor geheel Heerhugowaard een analyse uitgevoerd op basis van bestaande (gekoppelde) databestanden, zodat actuele en relevante beleidskennis over de populatie op wijkniveau beschikbaar is. Concreet moest dit leiden tot het resultaat: Een rapportage/wijkscan Zicht op de bevolking van Heerhugowaard geeft zowel visueel als door middel van (begeleidende) tekst op diverse fronten inzicht in de bevolking van Heerhugowaard. Voor u ligt het resultaat, het rapport Zicht op Heerhugowaard. Wij hopen dat dit rapport bijdraagt aan een objectief en volledig beeld van Heerhugowaard, helpt bij het kiezen van de juiste focus in de huidige politieke en maatschappelijke ontwikkelingen en een naslag is voor het ontwikkelen van beleid voor Heerhugowaard. Naast bestaande en beschikbare gegevens werden gegevens verkregen van verschillende organisaties. Hiervoor werd samengewerkt met: Zorgkantoor (vektis) Geriant Woonwaard Politie Brijder Sportservice Noord Holland GGZ NHN GGD Hollands Noorden Evean Kamer van Koophandel De Pieter Raat Stichting UWV Alkmaar Magentazorg De hoofdstukken uit het rapport zijn ontleend aan de domeinen uit de zelfredzaamheidsmatrix (voor nadere informatie, en zijn aangevuld met andere actuele onderwerpen: Demografie Opvoeden en opgroeien Inkomen en werk Maatschappelijke participatie en sociaal netwerk Gezondheid Geestelijke gezondheid (GGZ, dementie, verslaving) WMO Veiligheid Vrije tijd

25 De analyse is gedaan door Simone Bremer Dijkhuis, epidemioloog en projectleider van ZONH. Het rapport heeft zij geschreven in nauw overleg met de gemeente Heerhugowaard. Hiervoor is binnen de gemeente Heerhugowaard een projectgroep samengesteld. Deelnemers aan de projectgroep zijn : Marja Comajta, Edith de Jonge-Boon, Alieke van Essen, Frans Trimpe en Cor Breg. Zicht op Heerhugowaard mei

26 LEESWIJZER Detailniveau informatie Het rapport bevat informatie op wijkniveau, postcodeniveau en op gemeenteniveau. De informatie wordt op een zo gedetailleerd mogelijk niveau (bij voorkeur op wijkniveau) weergegeven als daarover gegevens beschikbaar zijn. Waar mogelijk wordt ter vergelijking informatie over Nederland weergegeven. De nieuwe wijken De Draai en Broekhorn worden niet beschreven in dit rapport omdat gegevens niet of onvolledig beschikbaar waren. Onderwerpen en vragen De onderwerpen in deel 1 van het rapport zijn voor een deel afkomstig uit de zelfredzaamheidmatrix en zijn aangevuld met thema s die interessant zijn voor de beleidsterreinen van de gemeente Heerhugowaard. De thema s zijn bepaald tijdens een workshop waarbij diverse beleidsmedewerkers van de gemeente Heerhugowaard aanwezig waren. Per thema zijn vragen opgesteld en bijbehorende bronnen met informatie zijn geïnventariseerd. Niet alle vragen, die tijdens de workshop zijn gesteld, worden beantwoord in het rapport. In veel gevallen was geen informatie beschikbaar. Het was niet de bedoeling om nieuw onderzoek uit te voeren. Elk hoofdstuk begint met de vragen die in het betreffende hoofdstuk worden beantwoord. In bijlage 1 (pagina 465) worden alle vragen die zijn gesteld tijdens de workshop benoemd. In deel 2 wordt de informatie over de onderwerpen per wijk beschreven. Bronnen van informatie Veel organisaties hebben meegewerkt en hebben gegevens van de organisatie aangeleverd voor het rapport. Ik noem hier het Zorgkantoor, Woonwaard, Brijder, GGZ NHN, Evean, De Pieter Raat Stichting, Magentazorg, Geriant, Politie, Sportservice Noord Holland, GGD Hollands Noorden, Kamer van Koophandel en UWV Alkmaar. Ook is dankbaar gebruik gemaakt van informatie van de gemeente Heerhugowaard en de Wijkmonitor. Daarnaast werd gebruik gemaakt van data die beschikbaar is via de ROS-wijkscan van ZONH. Vergelijkbaarheid van informatie Er zijn veel verschillende bronnen gebruikt voor dit rapport. Deze bronnen zijn niet altijd één op één met elkaar te vergelijken door bijvoorbeeld verschillen in steekproef of verschil in jaar van herkomst van de data. Dit rapport beoogt een breed overzicht van de gemeente Heerhugowaard te geven, we pretenderen geen wetenschappelijke wijze van data te presenteren. Wijkmonitor Voor dit rapport is gebruik gemaakt van de Wijkmonitor 2011, een enquête onder de bevolking van de gemeente Heerhugowaad. Er is gesproken over verwerking van cijfers van de Wijkmonitor 2013 in het rapport. In overleg met de gemeente Heerhugowaard is gekozen om de Wijkmonitor 2011 te gebruiken omdat op het moment van uitkomen van de Wijkmonitor 2013 al veel gegevens verwerkt waren en omdat de vraagstelling van de Wijkmonitor 2013 verschilde van de Wijkmonitor Zicht op Heerhugowaard mei

27 Bij de analyse van de Wijkmonitor zijn een aantal wijken, vanwege het lage aantal respondenten in de betreffende wijken, er buiten gelaten. Het betreft de wijken Industrieterrein de Frans, Buitengebied Zuid ten opzichte van Spoorlijn en Zandhorst. Het totale aantal respondenten, exclusief eerder genoemde wijken, betreft Figuur 1 Postcodes in Heerhugowaard Bron: ROS-Wijkscan Zicht op Heerhugowaard mei

28 Figuur 2 Wijken in Heerhugowaard Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei

29 Figuur 3 Gebiedsindeling Heerhugowaard Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei

30 Tabel 1 Verdeling van de wijken over de postcodes % adressen Totaal Bedrijventerrein 1,2% 10,4% 24,8% 63,7% 0,0% 100,0% Bomen- en Recreatiewijk 10,3% 89,6% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% Broekhorn 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% Buitengebied Noord 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% Buitengebied Zuid 37,9% 10,3% 25,6% 26,1% 0,0% 100,0% Butterhuizen 0,0% 0,0% 1,9% 98,1% 0,0% 100,0% De Noord 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% Edelstenenwijk 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% Heemradenwijk 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% Huygenhoek 0,0% 0,0% 2,8% 0,0% 97,2% 100,0% Molenwijk 0,0% 0,2% 99,8% 0,0% 0,0% 100,0% Oostertocht 0,0% 0,0% 1,8% 0,0% 98,2% 100,0% Planetenwijk 25,0% 75,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% Rivierenwijk 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% Schilderswijk 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% Schrijverswijk 0,0% 78,3% 21,4% 0,4% 0,0% 100,0% Stad van de Zon 0,0% 0,0% 1,3% 14,4% 84,2% 100,0% Stadshart 0,0% 1,3% 98,7% 0,0% 0,0% 100,0% t Kruis 0,0% 51,1% 48,9% 0,0% 0,0% 100,0% Zuidwijk 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 100,0% Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 2 verdeling van de postcodes over de wijken % adressen Bedrijventerrein 0,3% 2,9% 4,6% 21,2% 0,0% 4,8% Bomen- en Recreatiewijk 6,4% 52,0% 0,0% 0,0% 0,0% 10,1% Broekhorn 0,0% 0,0% 0,0% 0,9% 0,0% 0,1% Buitengebied Noord 0,0% 0,0% 0,0% 13,5% 0,0% 1,9% Buitengebied Zuid 1,9% 0,5% 0,8% 1,5% 0,0% 0,8% Butterhuizen 0,0% 0,0% 0,4% 40,6% 0,0% 6,0% De Noord 0,0% 0,0% 0,0% 15,5% 0,0% 2,2% Edelstenenwijk 0,0% 0,0% 21,9% 0,0% 0,0% 5,6% Heemradenwijk 36,4% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 6,0% Huygenhoek 0,0% 0,0% 0,8% 0,0% 27,6% 7,4% Molenwijk 0,0% 0,0% 20,4% 0,0% 0,0% 5,3% Oostertocht 0,0% 0,0% 0,5% 0,0% 27,3% 7,3% Planetenwijk 4,7% 13,3% 0,0% 0,0% 0,0% 3,1% Rivierenwijk 0,0% 0,0% 24,9% 0,0% 0,0% 6,4% Schilderswijk 50,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 8,2% Schrijverswijk 0,0% 28,5% 5,3% 0,2% 0,0% 6,4% Stad van de Zon 0,0% 0,0% 0,3% 6,6% 21,2% 6,6% Stadshart 0,0% 0,4% 18,3% 0,0% 0,0% 4,8% t Kruis 0,0% 2,6% 1,7% 0,0% 0,0% 0,9% Zuidwijk 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 23,9% 6,2% Eindtotaal 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei

31 1. DEMOGRAFIE 1.1 Aantal inwoners In 2013 telt Heerhugowaard inwoners. De verwachting is dat het aantal inwoners groeit naar circa inwoners in Figuur 4 Bevolking Heerhugowaard Bron: Gemeente Heerhugowaard In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het inwonersaantal weergegeven en de ontwikkeling van de bevolking tot Op het Bedrijventerrein, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen weinig mensen. Schilderswijk, Bomen- en Recreatiewijk en Huygenhoek hebben de meeste inwoners. In de meeste wijken wordt verwacht dat er in 2033 minder mensen wonen dan in Uitzonderingen zijn het Stadshart, het Bedrijventerrein, Butterhuizen, De Noord en Buitengebied Zuid. Deze wijken laten overigens geen sterke stijging zien in de bevolkingsaantallen. De groei van de bevolking in Heerhugowaard wordt waarschijnlijk verklaard door de bouw van nieuwe wijken zoals De Draai en Broekhorn. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 31

32 Figuur 5 Bevolkingsontwikkeling per wijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 3 Bevolkingsontwikkeling per wijk Schrijverswijk Schilderswijk Planetenwijk Bomen- Recreatiewijk Heemradenwijk Edelstenenwijk Stadshart Molenwijk Rivierenwijk Bedrijventerrein Butterhuizen Oostertocht Zuidwijk Huygenhoek Stad van de Zon De Noord Buitengebied Noord 't Kruis Buitengebied Zuid Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 32

33 1.2 Leeftijdsopbouw In onderstaande bevolkingspiramides van 2013, 2023 en 2033 wordt het aantal mannen en het aantal vrouwen getoond van de bevolking van Heerhugowaard in leeftijdsgroepen van vijf jaar. Deze histogrammen tonen dat de top, dat is het aantal ouderen, door de jaren heen steeds breder wordt. Met name het aantal ouderen boven de 80 jaar wordt steeds meer. In 2013 valt de breedte van de categorie jarigen op welke met de jaren mee schuift naar boven. Figuur 6 Leeftijdsopbouw Heerhugowaard 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Figuur 7 Leeftijdsopbouw Heerhugowaard 2023 Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 33

34 Figuur 8 Leeftijdsopbouw Heerhugowaard 2033 Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 34

35 In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsopbouw in 2012 weergegeven op wijkniveau. Elke kleur geeft een andere leeftijdscategorie aan. De wijken Stadshart en het Bedrijventerrein laten een heel ander beeld zien van de leeftijdsverdeling ten opzichte van de andere wijken. In het Stadshart woont relatief weinig jeugd t/m 19 jaar en de helft van de bevolking bestaat uit inwoners van 65 jaar en ouder. Op het Bedrijventerrein woont weinig jeugd t/m 14 jaar, maar is de groep van jaar relatief ruim vertegenwoordigd. Deze ruime vertegenwoordiging zou mogelijk verband kunnen houden met het aantal instellingen op het Bedrijventerrein. In de wijken Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen naar verhouding veel kinderen (0-14 jaar). Figuur 9 Leeftijdsopbouw per wijk 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 35

36 De hierna volgende staafdiagrammen laten de procentuele ontwikkeling zien in de leeftijdsopbouw in de verschillende wijken in de gemeente Heerhugowaard Schrijverswijk In 2013 woonden er mensen in de Schrijverswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schrijverswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schrijverswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 10 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In de Schrijverswijk zal naar verwachting het aantal ouderen (75+) tot 2033 toenemen. De bevolking tussen jaar neemt naar verwachting af. Figuur 11 Leeftijdsverdeling Schrijverswijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 36

37 1.2.2 Schilderswijk In 2013 woonden er mensen in de Schilderswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schilderswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schilderswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 12 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In de Schilderswijk neemt naar verwachting het aantal ouderen (75+) toe tot Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 13 Leeftijdsverdeling Schilderswijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 37

38 1.2.3 Planetenwijk In 2013 woonden er mensen in de Planetenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Planetenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Planetenwijk relatief meer jonge ouderen (65-74) en minder ouderen van 75+ en jeugd. Figuur 14 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In de Planetenwijk wonen in 2013 relatief weinig ouderen (75+) maar het percentage ouderen neemt naar verwachting toe tot Het percentage inwoners tussen de 5-24 jaar neemt naar verwachting af evenals het percentage inwoners tussen Figuur 15 Leeftijdsverdeling Planetenwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 38

39 1.2.4 Bomen- en Recreatiewijk In 2013 woonden er mensen in de Bomen en Recreatiewijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Bomen en Recreatiewijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Bomen en Recreatiewijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 16 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Naar verwachting zal in de Bomen- en Recreatiewijk het percentage ouderen (75+) toenemen tot Daarentegen neemt het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 naar verwachting af. Figuur 17 Leeftijdsverdeling Bomen- en Recreatiewijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 39

40 1.2.5 Heemradenwijk In 2013 woonden er mensen in de Heemradenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Heemradenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Heemradenwijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 18 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In Heemradenwijk neemt naar verwachting tot 2033 het percentage ouderen (75+) toe. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 5-24 jaar neemt af evenals in de leeftijdscategorie jaar. Figuur 19 Leeftijdsverdeling Heemradenwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 40

41 1.2.6 Edelstenenwijk In 2013 woonden er mensen in de Edelstenenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Edelstenenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Edelstenenwijk relatief minder ouderen, minder jeugd en relatief meer personen in de leeftijdscategorie jaar. Figuur 20 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Naar verwachting neemt in de Edelstenenwijk het percentage ouderen (65+) tot 2033 toenemen, de categorie van jaar neemt af evenals het percentage inwoners in de leeftijdscategorie Figuur 21 Leeftijdsverdeling Edelstenenwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 41

42 1.2.7 Stadshart In 2013 woonden er mensen in het Stadshart. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Stadshart in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in het Stadshart relatief heel veel ouderen en zeer weinig jeugd. Figuur 22 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Het percentage ouderen (75+) blijft toenemen tot 2033, het percentage jeugd (0-24) zal verder blijven afnemen. Figuur 23 Leeftijdsverdeling Stadshart Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 42

43 1.2.8 Molenwijk In 2013 woonden er mensen in de Molenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Molenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Molenwijk relatief meer personen tussen jaar en relatief minder jeugd. Figuur 24 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In Molenwijk neemt het percentage ouderen (65+) toe naar De leeftijdscategorie jeugd t/m 24 jaar neemt af tot 2033 evenals de categorie jaar. Figuur 25 Leeftijdsverdeling Molenwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 43

44 1.2.9 Rivierenwijk In 2013 woonden er mensen in de Rivierenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Rivierenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Rivierenwijk relatief weinig ouderen en meer personen tussen jaar. Figuur 26 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In de Rivierenwijk zal naar verwachting het aantal ouderen (65+) toenemen tot Het percentage jeugd (0-14) neemt naar verwachting af evenals het percentage jarigen. Figuur 27 Leeftijdsverdeling Rivierenwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 44

45 Bedrijventerrein In 2013 woonden er 856 mensen op het Bedrijventerrein. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 902 inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Bedrijventerrein in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er op het Bedrijventerrein relatief veel ouderen en relatief weinig jeugd tussen 0-14 jaar. De leeftijdscategorie daarna, jarigen, is relatief veel vertegenwoordigd op het Bedrijventerrein. Figuur 28 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Op het Bedrijventerrein neemt naar verwachting het percentage ouderen af tot 2033, evenals het percentage15-24 jarigen. De leeftijdscategorie jarigen neemt daarentegen toe. Figuur 29 Leeftijdsverdeling Bedrijventerrein Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 45

46 Butterhuizen In 2013 woonden er mensen in de wijk Butterhuizen. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Butterhuizen in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Butterhuizen relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen jaar. Figuur 30 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Naar verwachting zal tot 2033 het percentage ouderen (65+) toenemen in Butterhuizen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 5-24 jaar en jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 31 Leeftijdsverdeling Butterhuizen Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 46

47 Oostertocht In 2013 woonden er mensen in de wijk Oostertocht. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Oostertocht in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Oostertocht relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen jaar. Figuur 32 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In de wijk Oostertocht zal naar verwachting het percentages 0-24 jarigen en jarigen afnemen tot Het percentage jarigen en het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal naar verwachting stijgen. Figuur 33 Leeftijdsverdeling Oostertocht Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 47

48 Zuidwijk In 2013 woonden er mensen in de Zuidwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Zuidwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Zuidwijk relatief weinig ouderen en relatief meer jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen jaar. Figuur 34 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In de Zuidwijk wordt verwacht dat het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal stijgen, terwijl het percentage inwoners tussen 0-14 jaar en jaar zal afnemen. Figuur 35 Leeftijdsverdeling Zuidwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 48

49 Huygenhoek In 2013 woonden er mensen in de wijk Huygenhoek. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot inwoners in 2023 maar neemt daarna weer af tot4.817 in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Huygenhoek in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Huygenhoek relatief weinig ouderen en relatief veel jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen jaar. Figuur 36 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Het percentage in de leeftijd 50 jaar en ouder zal tot 2033 toenemen. De leeftijdscategorieën 0-14 jaar en jaar nemen procentueel af tot Figuur 37 Leeftijdsverdeling Huygenhoek Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 49

50 Stad van de Zon In 2013 woonden er mensen in de wijk Stad van de Zon. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot inwoners in 2023 maar neemt daarna weer af tot in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Stad van de Zon in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Stad van de Zon relatief weinig ouderen en relatief veel kinderen (0-4) en relatief veel personen tussen jaar. Figuur 38 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Het percentage ouderen (50+) neemt tot 2033 toe. Het percentage kinderen van 0-4 jaar neemt af en ook de leeftijdscategorie jaar neemt af. Figuur 39 Leeftijdsverdeling Stad van de Zon Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 50

51 De Noord In 2013 woonden er mensen in De Noord. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van De Noord in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. De leeftijdsverdeling in De Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in De Noord relatief minder jarigen. Figuur 40 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In De Noord neemt het percentage ouderen (65+) neemt wel toe tot 2033, maar deze toename is minder dan in andere wijken. De leeftijdscategorie neemt af tot Figuur 41 Leeftijdsverdeling De Noord Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 51

52 Buitengebied Noord In 2013 woonden er mensen in Buitengebied Noord. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van Buitengebied Noord in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. De leeftijdsverdeling in Buitengebied Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Noord relatief meer jarigen. Figuur 42 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In Buitengebied Noord neemt het percentage ouderen (75+) toe tot 2033 terwijl het percentage jarigen afneemt. Figuur 43 Leeftijdsverdeling Buitengebied Noord Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 52

53 t Kruis In 2013 woonden er 534 mensen in de wijk t Kruis. Het aantal inwoners blijft redelijk stabiel tot In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk t Kruis in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk t Kruis relatief meer ouderen en minder jeugd (0-14). Ook wonen er in de wijk relatief veel personen in de leeftijdscategorie jaar. Figuur 44 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard In t Kruis zal naar verwachting het percentage 0-14 jarigen, jarigen en het percentage ouderen (75+) tot 2033 toenemen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 45 Leeftijdsverdeling t Kruis Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 53

54 Buitengebied Zuid In 2013 woonden er 628 mensen in Buitengebied Zuid. Het aantal inwoners neemt toe tot 706 in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van Buitengebied Zuid in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Zuid relatief weinig jeugd (0-14) en relatief veel personen in de leeftijdscategorie jaar. Figuur 46 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Naar verwachting zal het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 jaar en jaar toenemen, het percentage in de categorie jaar neemt naar verwachting af. In het percentage ouderen wijzigt relatief weinig tot Figuur 47 Leeftijdsverdeling Buitengebied Zuid Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 54

55 1.3 Jeugd: 0-14 jarigen In onderstaande kaart wordt het percentage 0-14-jarigen in 2012 zichtbaar per wijk. Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1%. In de volgende staafdiagram kunnen de verschillende wijken binnen de gemeente Heerhugowaard qua percentage 0-14-jarigen vergeleken worden met elkaar. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. Figuur jarigen per wijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 55

56 Onderstaande lijngrafiek laat de verwachte ontwikkeling zien in het percentage 0-14-jarigen van gemeente Heerhugowaard, vergeleken met Nederland in de periode van Het percentage 0-14 jarigen in Heerhugowaard is 2-3 % hoger dan het percentage in Nederland. Dit verschil neemt langzaam iets af naar 2033, maar het percentage 0-14-jarigen blijft boven het landelijke gemiddelde. Tot 2033 neemt het percentage 0-14-jarigen af in gemeente Heerhugowaard. Van 20% in 2013 tot 17,7% in Figuur 49 Percentage 0-14 jarigen Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 56

57 1.4 Ouderen: 75-plussers In het volgende staafdiagram worden de verschillende wijken binnen de gemeente Heerhugowaard qua percentage 75-plussers vergeleken. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. Figuur per wijk 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 57

58 Onderstaande lijngrafiek laat de verwachte ontwikkeling zien in het percentage 75-plussers van gemeente Heerhugowaard, vergeleken met Nederland in de periode van In 2013 ligt het percentage 75-plussers in Heerhugowaard onder het Nederlandse percentage. Tot 2033 neemt het percentage 75-plussers, net als in Nederland, toe in gemeente Heerhugowaard van 4,8% in 2013 tot 10,5% in In Nederland neemt het percentage toe van 7,3% in 2013 tot 12,5% in Figuur 51 Percentage Bron: Gemeente Heerhugowaard 1.5 Herkomst en culturele achtergrond In het volgende staafdiagram is het percentage allochtonen (niet westers + westers) weergegeven in gemeente Heerhugowaard ten opzichte van Nederland. Het totale percentage allochtonen ligt lager in vergelijking met Nederland en dit geldt zowel voor het aandeel niet-westerse als westerse allochtonen in Heerhugowaard. Figuur 52 Percentage allochtonen Gemeente Heerhugowaard Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten, 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 58

59 Het percentage allochtonen (niet westers+westers) in Heerhugowaard is 18,2%, in Nederland ligt dit percentage op 20,9%. In het volgende staafdiagram is het percentage allochtonen (niet westers + westers) weergegeven per wijk in de gemeente Heerhugowaard. In de Rivierenwijk en Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. Figuur 53 Percentage allochtonen, westers / niet-westers Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten, 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 59

60 In onderstaand staafdiagram wordt het percentage niet westerse allochtonen onderverdeeld in de verschillende landen van herkomst. Vanwege de kleine aantallen in Buitengebied Zuid en de wijk t Kruis zijn de percentages onderverdeeld in de verschillende landen van herkomst niet bekend. Figuur 54 Percentage allochtonen, niet westers Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten, 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 60

61 1.6 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Indicatoren voor verschillen in SES tussen mensen zijn meestal gerelateerd aan kennis, arbeid en/of bezit. Personen met een lage SES hebben een minder gezonde leefstijl: roken en drinken meer, eten minder groenten en fruit en bewegen minder. Ook zijn materiële omstandigheden (woon- en werkomstandigheden) vaak minder gunstig voor de gezondheid. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Figuur 55 Factorscore sociale status Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 61

62 Tabel 4 Factorscore sociale status Gemeente Heerhugowaard Factorscore soc. status Postcode ,54 Postcode ,4 Postcode ,03 Postcode ,63 Postcode ,22 Gemiddelde Heerhugowaard 0,57 Gemiddelde Noord Kennemerland 0,60 Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau Bovenstaande kaart en tabel illustreren de verdeling van de SES. Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 heeft de laagste SES (-0,03) van Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. De gemeente Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 1 Demografie 62

63 2. OPVOEDEN EN OPGROEIEN Het jeugdbeleid en jeugdgezondheidsbeleid hebben betrekking op complexe vraagstukken waar verschillende partijen bij betrokken zijn. In dit hoofdstuk worden in dit kader de volgende vragen besproken: Waar woont veel jeugd, waar wonen veel kinderen? Hoe is de samenstelling van de gezinnen? Waar zitten voorzieningen als peuterspeelplaatsen, kinderopvang en scholen? Wat kunnen we zeggen over leefstijl van jongeren/ kinderen? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor opvoeden en opgroeien gericht dient te zijn. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 63

64 2.1 Waar woont veel jeugd, waar wonen veel kinderen? Jeugd/kinderen wordt onderverdeeld in drie categorieën. De eerste categorie is de 0-4 jarigen. Dit zijn de kinderen die nog niet schoolplichtig zijn en eventueel gebruik maken van peuterspeelzalen en kinderopvang. In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard is het percentage 6.6% van de totale bevolking van deze gemeente. Relatief weinig 0-4 jarigen zijn te vinden in de wijken Bedrijventerrein (1,2%) en Buitengebied Zuid (1,3%). In de wijken Rivierenwijk (8,5%), Zuidwijk (9,6%), Huygenhoek (9,6%) en Stad van de Zon (13,1%) wonen procentueel veel 0-4 jarigen. Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van deze leeftijdscategorie binnen de gemeente Heerhugowaard. Figuur 56 Percentage 0-4 jarigen per wijk 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 5 Percentage 0-4 jarigen wijken van Heerhugowaard 2013 Schrijverswijk 4,6% Butterhuizen 5,2% Schilderswijk 5,6% Oostertocht 4,8% Planetenwijk 6,2% Zuidwijk 9,6% Bomen- Recreatiewijk 4,7% Huygenhoek 9,6% Heemradenwijk 4,1% Stad van de Zon 13,1% Edelstenenwijk 5,3% De Noord 4,8% Stadshart 3,4% Buitengebied Noord 5,7% Molenwijk 5,0% 't Kruis 2,8% Rivierenwijk 8,5% Buitengebied Zuid 1,3% Bedrijventerrein 1,2% Heerhugowaard 6,6% Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 64

65 De tweede categorie is de 5-14 jarigen, ook wel de schoolgaande/ leerplichtige kinderen genoemd. Deze kinderen zijn verplicht gebruik te maken van basisonderwijs en voortgezet onderwijs. In Heerhugowaard is het percentage kinderen van 5-14 jaar 13,5 % van de totale bevolking van deze gemeente in vergelijking met 11,8% landelijk. Relatief weinig 5-14 jarigen zijn te vinden in het Stadshart (2,6%), Bedrijventerrein (6,1%), Heemradenwijk (9,1%), Buitengebied Noord (7,8%) en Buitengebied Zuid (7,8%). Er wonen relatief veel 5-14 jarigen in Oostertocht (16,3%), Zuidwijk (18,2%) en Huygenhoek (20,3%). Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van deze leeftijdscategorie binnen de gemeente Heerhugowaard. Figuur 57 Percentage 5-14 jarigen per wijk 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 6 Percentage 5-14 jarigen wijken van Heerhugowaard 2013 Schrijverswijk 10,9% Butterhuizen 14,7% Schilderswijk 12,7% Oostertocht 16,3% Planetenwijk 12,1% Zuidwijk 18,2% Bomen- Recreatiewijk 12,4% Huygenhoek 20,3% Heemradenwijk 9,1% Stad van de Zon 14,3% Edelstenenwijk 12,8% De Noord 13,8% Stadshart 2,6% Buitengebied Noord 7,8% Molenwijk 11,6% 't Kruis 11,2% Rivierenwijk 12,5% Buitengebied Zuid 7,8% Bedrijventerrein 6,1% Heerhugowaard 13,5% Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 65

66 De laatste categorie omvat de jarigen, ook wel de jongvolwassenen genoemd. Deze jongeren zijn deels verplicht gebruik te maken van voortgezet onderwijs of het beroepsonderwijs. In Heerhugowaard is het percentage jongvolwassenen 11,6 % van de totale bevolking van deze gemeente in vergelijking met 12,2% landelijk. Relatief veel jarigen wonen op het Bedrijventerrein (24,9%), in Butterhuizen (13,3%), De Noord (14,4%), Buitengebied Noord (13,4%), t Kruis (14%) en het Buitengebied Zuid (13,4%). Een mogelijke verklaring van het hoge percentage op het Bedrijventerrein zou de vestiging van instellingen in deze wijk kunnen zijn. In het Stadshart (5,5,%), Zuidwijk (9,5%) en Stad van de Zon (8,4%) wonen juist relatief weinig jarigen. Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van deze leeftijdscategorie binnen de gemeente Heerhugowaard. Figuur 58 Percentage jarigen per wijk 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 7 Percentage jarigen wijken van Heerhugowaard 2013 Schrijverswijk 12,0% Butterhuizen 13,3% Schilderswijk 11,3% Oostertocht 11,3% Planetenwijk 10,9% Zuidwijk 9,5% Bomen- Recreatiewijk 11,8% Huygenhoek 10,3% Heemradenwijk 10,9% Stad van de Zon 8,4% Edelstenenwijk 12,8% De Noord 14,4% Stadshart 5,5% Buitengebied Noord 13,4% Molenwijk 12,2% 't Kruis 14,0% Rivierenwijk 12,2% Buitengebied Zuid 13,4% Bedrijventerrein 24,9% Heerhugowaard 11,6% Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 66

67 2.2 Hoe is de samenstelling van gezinnen? In 2012 telt de gemeente Heerhugowaard in totaal huishoudens. Ongeveer 28.3% van de huishoudens, ofwel 6006 huishoudens, bestaat uit één persoon. 41,1% van de huishoudens is samenwonend met een of meer kinderen of eenoudergezinnen (8725 huishoudens) en 30,7% van de huishoudens woont samen en heeft geen kinderen, dit zijn 6521 huishoudens in Heerhugowaard. Figuur 59 Samenstelling huishoudens Gemeente Heerhugowaard 2012 Bron: CBS Huishoudensstatistiek Tabel 8 Samenstelling huishoudens Gemeente Heerhugowaard Gemeente Heerhugowaard Nederland aantal % % Hh. totaal % 100% Hh. alleenstaand totaal ,3% 36,8% Hh. samenwonend zonder kinderen totaal ,7% 29,2% Hh. samenw met kind en eenoudergez totaal Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Samenwonend met kind ,1 34,2% 34, 27,4% Eenoudergezinnen % 6,9% 1% 6,8% In vergelijking met Nederland zijn er relatief veel huishoudens met kinderen namelijk 41,1% in vergelijking met 34,1%. Dit hoge percentage wordt voornamelijk bepaald door de huishoudens samenwonend met kinderen. Het percentage eenoudergezinnen in Heerhugowaard komt overeen met het percentage in Nederland. Om verder in te zoomen op de huishoudens binnen de wijken van Heerhugowaard worden deze categorieën huishoudens afzonderlijk belicht in de volgende kaarten. Overigens is het bekend dat er een patroon te zien is in het aandeel huishoudens in relatie tot het bouwjaar van wijken: in jonge wijken wonen veel jonge gezinnen en stellen zonder kinderen, in de eerste jaren van een nieuwbouwwijk worden er veel kinderen geboren en worden het kinderrijke wijken. Weer een paar jaar later neemt, als gevolg van scheidingen, het aantal eenouderhuishoudens toe. Hoe ouder de wijk is hoe meer gemêleerd de samenstelling van de bevolking is ten aanzien van de huishoudensamenstelling. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 67

68 2.2.1 Eenpersoonshuishoudens Eenpersoonshuishoudens omvatten alle alleenstaande inwoners van de gemeente Heerhugowaard. Deze groep heeft de leeftijd van 18 jaar en ouder. In Heerhugowaard is 28,3% van de huishoudens alleenstaand; dit percentage ligt onder het Nederlandse percentage van 36,8%. In Heerhugowaard zijn er in totaal 6006 alleenstaande inwoners. In onderstaand staafdiagram worden de percentages alleenstaanden voor de wijken in Heerhugowaard getoond. In het Stadshart (54%) en het Bedrijventerrein (39%) wonen relatief de meeste alleenstaanden. Een mogelijke verklaring voor het hoge percentage op het Bedrijventerrein zou de aanwezigheid van instellingen kunnen zijn. In de Planetenwijk (20%), Edelstenenwjik (21%), Buitengebied Noord (18%), t Kruis (16%), Buitengebied Zuid (18%), Zuidwijk (22%) en Huygenhoek (21%) wonen relatief weinig alleenstaanden. Figuur 60 Percentage huishoudens alleenstaand per wijk 2012 Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Tabel 9 Percentage huishoudens alleenstaand totaal Wijken uit Gemeente Heerhugowaard % huishoudens alleenstaand totaal % huishoudens alleenstaand totaal Schrijverswijk 29 Butterhuizen 25 Schilderswijk 24 Oostertocht 30 Planetenwijk 20 Zuidwijk 22 Bomen- en Recreatiewijk 27 Huygenhoek 21 Heemradenwijk 29 Stad van de Zon 27 Edelstenenwijk 21 De Noord 23 Stadshart 54 Buitengebied Noord 18 Molenwijk 37 t Kruis 16 Rivierenwijk 34 Buitengebied Zuid 18 Bedrijventerrein 39 Nederland 36,8 Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 68

69 2.2.2 Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens bestaan uit niet-gehuwde paren of echtparen zonder kinderen, en overige huishoudens (bijvoorbeeld samenwonende broers). In Heerhugowaard zijn er in totaal 6521 huishoudens die aan deze criteria voldoen. De wijken met de hoogste percentages meerpersoonshuishoudens zonder kinderen zijn Planetenwijk (41%), Heemradenwijk (42%), t Kruis (46%). Wijken met een laag percentage meerpersoonshuishoudens zonder kinderen zijn Rivierenwijk (20%), Molenwijk (25%) en Huygenhoek (20%). Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van de meerpersoonshuishoudens zonder kinderen per wijk in de gemeente Heerhugowaard. Figuur 61 Percentage huishoudens samenwonend zonder kinderen per wijk 2012 Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Tabel 10 Percentage huishoudens samenwonend - kinderen totaal Wijken uit Gemeente Heerhugowaard % huishoudens. samenwonend zonder kinderen totaal % huishoudens samenwonend zonder kinderen totaal Schrijverswijk 36 Butterhuizen 30 Schilderswijk 36 Oostertocht 27 Planetenwijk 41 Zuidwijk 30 Bomen- en Recreatiewijk 37 Huygenhoek 20 Heemradenwijk 42 Stad van de Zon 26 Edelstenenwijk 35 De Noord 35 Stadshart 38 Buitengebied Noord 36 Molenwijk 25 t Kruis 46 Rivierenwijk 20 Buitengebied Zuid 33 Bedrijventerrein 33 Nederland 29,2 Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 69

70 2.2.3 Meerpersoonshuishoudens met kinderen Meerpersoonshuishoudens bestaan uit niet-gehuwde paren met kinderen, echtparen met kinderen, en overige huishoudens. In Heerhugowaard zijn er in totaal 8725 huishoudens die aan deze criteria voldoen. In de wijken Huygenwijk (59%), Zuidwijk (48%) en Buitengebied Zuid (49%) zijn relatief veel meerpersoonshuishoudens met kinderen. In het Stadshart (9%) wonen relatief weinig meerpersoonshuishoudens met kinderen. Figuur 62 Percentage huishoudens samenwonend met kinderen per wijk 2012 Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Tabel 11 Percentage huishoudens samenwonend met kinderen totaal Wijken uit Gemeente Heerhugowaard % huishoudens samenwonend met kinderen totaal % huishoudens samenwonend met kinderen totaal Schrijverswijk 34 Butterhuizen 45 Schilderswijk 40 Oostertocht 43 Planetenwijk 39 Zuidwijk 48 Bomen- en Recreatiewijk 36 Huygenhoek 59 Heemradenwijk 29 Stad van de Zon 47 Edelstenenwijk 45 De Noord 42 Stadshart 9 Buitengebied Noord 47 Molenwijk 38 t Kruis 39 Rivierenwijk 45 Buitengebied Zuid 49 Bedrijventerrein 27 Nederland 27,3 Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 70

71 2.2.4 Eenouderhuishoudens Een eenouderhuishouden is samengesteld uit een of meerdere kinderen en een ouder. De ouder is 18 jaar of ouder. In Heerhugowaard zijn er in totaal 1462 eenouderhuishoudens. Net als op landelijk niveau bestaat 7% van de huishoudens van de Gemeente Heerhugowaard uit eenouderhuishoudens. Over eenouderhuishoudens zijn geen gegevens op wijkniveau beschikbaar. Hieronder wordt daarom het percentage eenouderhuishoudens per postcode weergegeven, waarna op detailniveau (5-positie postcodeniveau, 1234X) de verdeling van het percentage eenoudergezinnen in Heerhugowaard in de kaart van Heerhugowaard wordt weergegeven (de blauwe kleuren geven de gebieden aan met relatief veel eenoudergezinnen). Met name in postcodegebied 1702, 1703 en 1705 komen relatief veel eenoudergezinnen voor. In de kaart zijn 8 gebieden donkerblauw gekleurd en komen overeen met de 5-positiepostcodes 1702E, 1702L, 1703G, 1703J, 1703M, 1705A, 1705E en 1705R. In deze gebieden ligt het percentage eenoudergezinnen boven 10%. Tabel 12 Percentage huishoudens éénouder Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard % huishoudens éénouder Postcode ,8 Postcode ,6 Postcode ,5 Postcode Postcode ,2 Heerhugowaard 7 Nederland 6,8 Bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek Figuur 63 Percentage éénoudergezinnen 5-positie postcodeniveau 2012 Bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 71

72 2.3 Waar zitten voorzieningen als peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen? Kinderen 0-4 jaar In totaal heeft Heerhugowaard 15 peuterspeelzalen en 24 kinderopvangcentra, zie afbeelding 2. De meeste peuterspeelzalen bevinden zich in de wijk Huygenhoek en in de Stad van de Zon. De meeste kinderopvangcentra zijn gevestigd op het Bedrijventerrein. De verdeling van de peuterzalen en kinderdagverblijven komt niet overeen met de verdeling van het percentage 0-4 jarigen in Heerhugowaard. Zo wonen er in de Rivierenwijk relatief veel 0-4 jarigen maar zijn hier geen locaties van peuterspeelzalen en kinderdagverbljven. In de Bomen en Recreatiewijk wonen relatief weinig 0-4 jarigen en zijn 5 locaties voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. In Stad van de Zon en Huygenhoek zijn veel kinderen en relatief veel peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de capaciteit van de kinderopvangcentra en de peuterspeelzalen. Figuur 64 Kinderopvangcentra en Peuterspeelplaatsen, Heerhugowaard 2013 Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard Tabel 13 Kinderopvangcentra en Peuterspeelplaatsen, Heerhugowaard 2013 Peuterspeelzalen Kinderdagverblijven % 0-4 jarigen Schrijverswijk 1 1 4,6% Schilderswijk 1 1 5,6% Planetenwijk 0 0 6,2% Bomen- en 2 3 4,7% Recreatiewijk Heemradenwijk 0 0 4,1% Edelstenenwijk 2 1 5,3% Stadshart 0 0 3,4% Molenwijk 1 1 5,0% Rivierenwijk 0 0 8,5% Bedrijventerrein 0 9 1,2% Butterhuizen 0 0 5,2% Oostertocht 0 0 4,8% Zuidwijk 1 1 9,6% Huygenhoek 3 3 9,6% Stad van de Zon ,1% De Noord 1 1 4,8% Buitengebied Noord 0 0 5,7% t Kruis 0 1 2,8% Buitengebied Zuid 0 0 1,3% Totaal Totaal Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard ,6% Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 72

73 2.3.2 Kinderen 4-18 jaar De kinderen van deze leeftijdscategorie maken gebruik van verschillende schoolvoorzieningen. De jongste kinderen maken gebruik van de basisschool en buitenschoolse opvang. De oudere kinderen maken voornamelijk gebruik van voortgezet onderwijs. Onderstaande figuren illustreren de verdeling en het aantal schoolvoorzieningen. In totaal heeft Heerhugowaard 24 basisscholen en 24 buitenschoolse opvangcentra. De meeste basisscholen bevinden zich in de wijk Huygenhoek. De meeste buitenschoolse opvangcentra zijn gevestigd in Huygenhoek, Stad van de Zon en op het Bedrijventerrein. In Oostertocht, waar relatief veel 5-14 jarigen wonen, zijn geen scholen of buitenschoolse opvang. In Zuidwijk en Huygenhoek, waar ook relatief veel 5-14 jarigen wonen, is er wel een goede bezetting van scholen en opvang. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de capaciteit van de scholen en centra. Figuur 65 Buitenschoolse opvang en Basisscholen, Heerhugowaard 2013 NB: elk vierkant geeft een locatie aan van Buitenschoolse opvang of Basisschool. De grootte van het vierkant heeft geen betekenis. Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard Tabel 14 Buitenschoolse opvang en Basisscholen, Heerhugowaard 2013 Buitenschoolse opvang Basisscholen % 5-14 jarigen Schrijverswijk ,9% Schilderswijk ,7% Planetenwijk ,1% Bomen- en Recreatiewijk ,4% Heemradenwijk 0 2 9,1% Edelstenenwijk ,8% Stadshart 0 0 2,6% Molenwijk ,6% Rivierenwijk ,5% Bedrijventerrein 4 1 6,1% Butterhuizen ,7% Oostertocht ,3% Zuidwijk ,2% Huygenhoek ,3% Stad van de Zon ,3% De Noord ,8% Buitengebied Noord 0 0 7,8% 't Kruis ,2% Buitengebied Zuid 0 0 7,8% Totaal Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard In de nieuwe wijk De Draai wordt een nieuwe basisschool gebouwd. Deze school gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 73

74 Heerhugowaard heeft 3 scholen voor voortgezet onderwijs, het Huygens College, Trinitas College en Praktijkschool Focus, met samen 5 vestigingen. Het meerderdeel van deze vestigingen bevinden zich op het Bedrijventerrein. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de capaciteit van de scholen. Figuur 66 Voortgezet Onderwijs, Heerhugowaard, 2013 Tabel 15 Voortgezet onderwijs, 2013, Gemeente Heerhugowaard Voortgezet onderwijs Bomen- en Recreatiewijk 1 Molenwijk 1 Bedrijventerrein 3 Totaal 5 Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard NB: elk vierkant geeft een locatie aan van Buitenschoolse opvang of Basisschool. De grootte van het vierkant heeft geen betekenis. Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 74

75 2.4 Wat is de leefstijl van jongeren/kinderen? GGD gegevens over leefstijl van jongeren zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. Hieronder wordt ingegaan op de leefstijl van jongeren en kinderen in Heerhugowaard Kinderen In 2011 liet de GGD Hollands Noorden de Kindermonitor 0-12 jaar uitvoeren. In Heerhugowaard woonden op dat moment kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar ouders zijn aangeschreven, hiervan vulden ouders de vragenlijst in (respons 47%). Gegevens zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. In Heerhugowaard beoordeelden 95% van de ouders de gezondheid van hun kind (zowel lichamelijk als geestelijk) goed of heel goed (t.o.v. 95% in Noord-Holland Noord). Uit de kindermonitor kwam naar voren dat 98% van de kinderen minimaal vijf keer per week ontbeet. 48% van de kinderen at niet dagelijks fruit en 66% at niet dagelijks groente. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) voor kinderen is dagelijks 60 minuten matige intensieve lichamelijke activiteit, die bovendien gericht is op het verbeteren van de lichamelijke fitheid. In 2011 Heerhugowaard voldeed 74% van de kinderen van 4-12 jaar aan deze beweegnorm en was 72% lid van een of meer sportverenigingen. Dit komt overeen met de percentages in Noord Holland Noord. Tabel 16 Voeding en beweging Voeding en beweging NHN Heerhugowaard Minimaal vijf keer per week ontbijten 98% 98% Onvoldoende groente 64% 66% Onvoldoende fruit 45% 48% Voldoet aan de NNGB 75% 74% Bron: GGD Hollands Noorden In Heerhugowaard heeft 7% van de kinderen van 8-12 jaar wel eens alcohol gedronken, hierin wordt een slokje alcohol meegerekend. 37% van de ouders in Heerhugowaard vindt 16 jaar een geschikte leeftijd van het drinken van alcohol. Dit percentage ligt een stuk lager dan het percentage in Noord- Holland Noord. 41% vindt dat kinderen vanaf 18 jaar alcohol mogen drinken. 6% van de ouders keurt het goed als kinderen jonger dan 16 jaar alcohol drinken. Tabel 17 Geschikte leeftijd waarop kinderen alcohol mogen drinken volgens ouders Leeftijd NHN Heerhugowaard Jonger dan 16 jaar 6% 6% Vanaf 16 jaar 48% 37% Vanaf 18 jaar 33% 41% Bron: GGD Hollands Noorden In Heerhugowaard gaf 4% van de ouders aan dat er in huis gerookt wordt in het bijzijn van kinderen. Deze kinderen staan dus direct bloot aan schadelijke rook. Enkele van 8-12 jarigen hebben weleens gerookt volgens de Kindermonitor Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 75

76 2.4.2 Jongeren Vier GGD s uit Noord Holland hebben samen tussen 2009 en 2010 een groot onderzoek gedaan onder jongeren op het voortgezet onderwijs: EMOVO. Het betreft leerlingen van 2 e en van 4 e klassen. Voor de gemeente Heerhugowaard waren vragenlijsten van 830 jongeren bruikbaar voor analyse. Het gaat om jongeren die in Heerhugowaard wonen en zowel in als buiten Heerhugowaard op school zitten. Uit het EMOVO onderzoek kwam dat 16% van de jongeren in Heerhugowaard minimaal 2x per week zijn of haar ontbijt oversloeg. Tabel 18 Percentage dat minimaal 2x per week zijn of haar ontbijt overslaat Heerhugowaard NHN Jongeren totaal 16% 16% Meisjes 20% 19% Jongens 12% 13% VMBO leerlingen 23% 21% Havo/vwo leerlingen 10% 10% Autochtone jongeren 13% 14% Niet westerse allochtone jongeren 27% 33% Westerse allochtone jongeren 26% 23% Bron: GGD Hollands Noorden 67% van de jongeren in Heerhugowaard gaf aan niet dagelijks groente te eten en 62% gaf aan niet dagelijks fruit te eten (t.o.v. NHN 63%). 83% van de jongeren voldeed niet aan de aanbevolen norm van dagelijks 2 stuks fruit (t.o.v. NHN 85%). Van de jongeren bewoog 34% onvoldoende. Ruim een kwart van de jongeren (28%) gaf aan geen lid te zijn van een sportvereniging (t.o.v. NHN 30%). 60% van de jongeren in Heerhugowaard zat dagelijks 2 uur achter de computer of tv (t.o.v. NHN 60%). Jongeren die minstens een keer per week roken, worden als regelmatige rokers beschouwd. Met name in de hogere klassen en op het VMBO werd er veel gerookt. Tabel 19 Regelmatig roken Heerhugowaard NHN Totaal 11% 14% Jongens 13% 14% Meisjes 10% 14% Klas 2 7% 7% Klas 4 17% 20% VMBO 20% 21% Havo/ vwo 4% 7% Bron: GGD Hollands Noorden De gemiddelde leeftijd waarop jongeren in Heerhugowaard voor het eerst alcohol dronken was 12 jaar en 8 maanden. Dit komt overeen met de leeftijd in Noord Holland Noord. 59% van de jongeren in Heerhugowaard had wel eens alcohol gedronken en 45% had actueel alcohol gebruikt. Met name de hogere klassen drinken meer. 30% van de jongeren heeft in de afgelopen maand overmatig alcohol gebruikt (> 5 glazen op een gelegenheid), dit wijkt in positieve zin af van Noord Holland Noord (37%). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 76

77 Tabel 20 Alcoholgebruik in de afgelopen maand Heerhugowaard NHN Totaal 45% 50% Jongens 46% 51% Meisjes 43% 49% Klas 2 24% 25% Klas 4 70% 73% VMBO 54% 54% Havo/ vwo 37% 45% Bron: GGD Hollands Noorden In Heerhugowaard had een vijfde van de jongeren (20%) ervaring met geslachtsgemeenschap(t.o.v. NHN 21%). Met name hogere klassen en vmbo leerlingen hebben vaker geslachtsgemeenschap gehad. Tabel 21 Ervaring met geslachtsgemeenschap Heerhugowaard NHN Totaal 20% 21% Jongens 22% 21% Meisjes 17% 21% Klas 2 7% 8% Klas 4 35% 33% VMBO 28% 28% Havo/ vwo 13% 15% Bron: GGD Hollands Noorden 35% van de jongeren vree niet altijd met een condoom (t.o.v. NHN 46%). Meisjes vreeën vaker onveilig dan jongens (46% versus 26%). Van de jongeren die (wel eens) zonder condoom vrijden, dacht 80% ten onrechte geen risico te lopen op een soa. De helft van de jongeren in Heerhugowaard (51% t.o.v. NHN 50% ) stond negatief ten opzicht van homoseksualiteit. Jongens waren vaker negatief dan meisjes Tienermoeders In Heerhugowaard waren er in de periode gemiddeld 10 meisjes van 19 jaar of jonger met een kind (tienermoeders). In dezelfde periode zijn er gemiddeld genomen ieder jaar 6 kinderen geboren met een moeder jonger dan 20 jaar. In heel Noord-Holland Noord waren er gemiddeld genomen 95 tienermoeders en zijn er gemiddeld 59 kinderen per jaar geboren met een moeder jonger dan 20 jaar. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 77

78 2.5 Samenvatting In Oostertocht, Butterhuizen, Zuidwijk en Huygenhoek woont de meeste jeugd en daarmee zijn hier ook hoge percentages huishoudens met kinderen te vinden. Deze wijken liggen dicht bij elkaar en liggen met name in de postcodegebieden 1704 en Relatief veel eenoudergezinnen zijn te vinden in postcodegebied 1702,1703 en In het Stadshart zijn weinig kinderen en jeugd, en wonen veel alleenstaanden. In de Rivierenwijk wonen relatief veel 0-4 jarigen maar hier zijn geen locaties van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. In de wijken Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-4 jarigen en hier zijn respectievelijk 6 en 5 locaties voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Basisscholen in gebieden met veel kinderen zijn veel te vinden in Huygenhoek en Butterhuizen, deze basisscholen bedienen waarschijnlijk ook de wijken Oostertocht en Zuidwijk waar veel kinderen wonen in de basisschoolleeftijd, maar waar geen basisscholen zijn gevestigd. De verdeling van de middelbare scholen in Heerhugowaard volgt niet de verdeling van de jeugd in de wijken in Heerhugowaard, omdat de middelbare school een regionale functie heeft. Bijna alle kinderen (4-12 jaar) in Heerhugowaard ontbeten minimaal vijf keer per week, slechts de helft at elke dag fruit en minder dan de helft at elke dag groente. 74% van de kinderen voldeed in 2011 aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. In Heerhugowaard vonden de meeste ouders 18 jaar een geschikte leeftijd om alcohol te mogen drinken (41% i.v.m. 33% NHN). In heel Noord Holland vinden de meeste ouders 16 jaar een geschikte leeftijd om alcohol te mogen drinken (48% i.v.m. 37% Heerhugowaard). Van de jongeren (2 e en 4 e klas voortgezet onderwijs) gaf 16% aan minimaal twee keer per week het ontbijt over te slaan. 67% at niet dagelijks groente en 62% at niet dagelijks fruit. 34% van de jongeren bewoog onvoldoende. Met name in de hogere klassen en op het VMBO wordt er veel gerookt. In de hogere klassen wordt ook meer alcohol gedronken. 30% van de jongeren had in de afgelopen maand overmatig alcohol gebruikt (i.v.m. 37% in Noord Holland Noord). Met name in de hogere klassen en op het VMBO hadden leerlingen vaker geslachtsgemeenschap gehad. 35% van de jongeren gebruikte geen condoom. In de periode waren er gemiddeld 10 meisjes van 19 jaar of jonger met een kind in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien 78

79 3. INKOMEN EN WERK In dit hoofdstuk worden verschillende onderwerpen rondom inkomen en werk besproken. Daarbij komen de volgende onderwerpen aan de orde: Onderwijs en opleidingsniveau Heerhugowaard Inkomensverdeling Uitkeringen Vestigingen en banen In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor inkomen en werk gericht dient te zijn. 3.1 Onderwijs en opleiding In Heerhugowaard gaan de meeste leerlingen op het voortgezet onderwijs naar het VMBO. In vergelijking met Nederland gaan relatief weinig leerlingen naar het VWO. Onderstaande figuur laat zien dat het merendeel van de leerlingen na de middelbare school, het middelbaar beroepsonderwijs volgt. Een klein aantal leerlingen neemt vervolgens deel aan wetenschappelijk onderwijs. Figuur 67 Verdeling voortgezet onderwijs in Heerhugowaard 2011/2012 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 79

80 Tabel 22 Onderwijssoorten in Heerhugowaard 2010/2011 Leerlingen en studenten; onderwijssoorten in Heerhugowaard aantal Leerlingen-studenten aantal Leerlingen-studenten Perioden 2010/' /'12* Onderwijssoorten Heerhugowaard NL aantal NL Totaal voortgezet onderwijs ,0% 100,0% ,0% 100,0% Vo algemene leerjaren ,3% 41,9% ,2% 42,3% Vwo ,0% 17,5% ,2% 17,3% Havo ,5% 16,1% ,2% 16,1% Vmbo theoretische-gemengde leerweg ,1% 10,8% ,8% 10,9% Vmbo basis-kaderberoeps ,0% 10,9% ,4% 10,5% Praktijkonderwijs 92 3,0% 2,8% 95 3,1% 2,8% Vavo Totaal middelbaar/ hoger beroeps en WO ,0% 100,0% ,0% 100,0% Totaal middelbaar beroepsonderwijs ,7% 44,5% ,7% 43,9% Hoger beroepsonderwijs ,3% 35,1% ,5% 35,5% Wetenschappelijk onderwijs ,4% 20,4% 300 9,8% 20,6% Bron: CBS De beroepsbevolking en de werkzame beroepsbevolking hebben met name een middelbaar opleidingsniveau (zie tabel 23). Tabel 23 Onderwijsniveau van de beroepsbevolking 2010/2011 Beroepsbevolking Heerhugowaard Bevolking (15 tot 65 jaar) Bevolking (15 tot 65 jaar) Bevolking (15 tot 65 jaar) 2010/2012 Onderwijsniveau: laag Onderwijsniveau: middelbaar Onderwijsniveau: hoog x x x Bevolking (15 tot 65 jaar) 10,1 16,3 7,1 Beroepsbevolking 6,4 12,6 6,1 Werkzame beroepsbevolking 5,9 12,0 5,9 Bron: CBS Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 80

81 3.2 Inkomen Van de inwoners van jaar in Heerhugowaard heeft 69% een inkomen uit arbeid. Dit is meer dan landelijk (64%) en dan de hele regio Noord-Holland Noord (66%). Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner is in Heerhugowaard euro. Dit is lager dan in Noord-Holland Noord ( euro) en landelijk ( euro). Er zijn in Heerhugowaard echter relatief minder huishoudens die moeten rondkomen van een inkomen rond of onder het sociaal minimum, namelijk ruim 5,5% ten opzichte van 6,4% regionaal en 7,8% landelijk (Gezondheidsprofiel Heerhugowaard 2011). Onderstaande afbeelding toont de inkomensverdeling in Heerhugowaard in 2009 in vergelijking met de 20%- inkomenscategorieën in Nederland. In de eerste categorie vallen de huishoudens met een inkomen dat tot de groep 20% laagste inkomens in Nederland behoort. In de tweede groep vallen de huishoudens met een inkomen dat tot de volgende 20% inkomens in Nederland behoort enzovoort. Figuur 68 toont dat Heerhugowaard relatief minder lage inkomens en relatief meer hoge inkomens heeft dan Nederland. Figuur 68 Inkomensverdeling naar 20% groepen 2009 Bron: CBS - Regionaal InkomensOnderzoek (RIO) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 81

82 In onderstaande figuur wordt het percentage huishoudens met lage inkomens en het percentage huishoudens met hoge inkomens voor de verschillende postcodes weergegeven. Met de huishoudens met lage inkomens worden de huishoudens bedoeld die vallen onder de inkomens behorende bij de 40% laagste inkomens in Nederland. Met de huishoudens met hoge inkomens worden de huishoudens bedoeld die vallen onder de inkomens behorende bij de 20% hoogste inkomens in Nederland. Figuur 69 % laagste en hoogste inkomens Heerhugowaard 2009 Bron: CBS Regionaal InkomensOnderzoek (RIO) Tabel 24 Percentage huishoudens Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard % Huishoudens met laag % Huishoudens met hoog inkomen inkomen Postcode ,1 18,6 Postcode ,3 19,3 Postcode ,9 16,4 Postcode ,9 32 Postcode ,3 24,9 Postcodes Heerhugowaard 31,8 21,5 Nederland Bron: CBS - Regionaal InkomensOnderzoek (RIO) Postcode 1701 en 1703 zijn de postcodegebieden met de hoogste percentages huishoudens met lage inkomens, hoewel deze percentages zich nog onder het Nederlandse percentage bevinden. In postcodegebied 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 82

83 3.3 Uitkeringen In deze paragraaf worden de inwoners van Heerhugowaard die een uitkering ontvangen in kaart gebracht. De percentages per wijk zijn afkomstig uit de stapelingsmonitor van KING en zijn op basis van CBS gegevens van Werkloosheid Het aantal werklozen fluctueert door de jaren heen binnen de gemeente Heerhugowaard. De hoogste piek met werklozen was in het jaar In 2002 was de werkloosheid het laagst. Deze dalende en stijgende trend in het aantal werklozen is terug te zien in het percentage WW-uitkeringen ten opzichte van de potentiële beroepsbevolking in figuur 70 en loopt evenwijdig aan de landelijke trend. In 2011 ontvangt 1,4% van de potentiële beroepsbevolking een WW-uitkering, in Nederland ligt dit percentage op 2,4%. Figuur 70 Percentage WW uitkeringen als percentage van de potentiële beroepsbevolking ,5 3 2,5 2 1,5 1 0, hhw nl Bron: CBS statline Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 83

84 In figuur 71 wordt het aantal WW-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011 weergegeven. Gemiddeld heeft 6,7% van de huishoudens een WW-uitkering. Dit percentage schommelt in de wijken tussen de 4% en 8%. De Rivierenwijk toont een uitschieter met 11,4% huishoudens met een WW-uitkering. Op het Bedrijventerrein en De Noord zijn geen huishoudens met WW-uitkeringen. Figuur 71 WW-uitkeringen Heerhugowaard 2011 Bron: CBS/ KING Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen binnen de gemeente Heerhugowaard In het eerste kwartaal van 2013 ontvingen 3220 personen in Heerhugowaard een uitkering op basis van de arbeidsongeschiktheidswetten (CBS). Binnen de arbeidsongeschiktheidswetten worden er in deze rapportage vier verschillende uitkeringen op gemeenteniveau belicht namelijk: WAO-uitkering: voor werknemers die langdurig ziek of gehandicapt zijn en daardoor niet meer (volledig) in hun onderhoud kunnen voorzien. De WAO geldt niet voor jonggehandicapten en zelfstandige ondernemers. Wajong-uitkering: voor jonggehandicapten die al arbeidsongeschikt zijn wanneer zij 17 jaar worden en studerenden zonder arbeidsverleden die al 17 jaar zijn, maar die tijdens de studie arbeidsongeschikt worden. WAZ (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen)-uitkering: voor zelfstandigen die vóór 1 augustus 2004 arbeidsongeschikt werden. WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen)-uitkering: voor werknemers die na 2 jaar ziekte minder of niet meer kunnen werken. De meeste uitkeringsgerechtigden in Heerhugowaard ontvangen een WAO uitkering (1400x). Slechts 60 inwoners hebben in 2013 een WAZ uitkeringen gekregen. Deze uitkering loopt langzaam af, aangezien deze in 2004 is afgeschaft. In Heerhugowaard worden meer arbeidsongeschiktheidsuitkeringen uitgekeerd in vergelijking met Nederland, dit is met name te zien bij de WAO en Wajong-uitkeringen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 84

85 Figuur 72 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Heerhugowaard 1e kwartaal 2013 Bron: CBS statline Tabel 25 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Heerhugowaard 1e kwartaal 2013 Heerhugowaard NL aantal % huishoudenhoudens % huis- 1e kwartaal 2013 Totaal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen ,7% 11,2% WAO-uitkeringen ,8% 5,5% Wajong-uitkeringen ,2% 3,1% WAZ-uitkeringen 60 0,3% 0,3% IVA-uitkeringen (WIA) 170 0,8% 0,6% WGA-uitkeringen (WIA) 530 2,6% 1,7% Onderkant Bron: CBS statline formulier In figuur 73 wordt het aantal WAO-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011weergegeven. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens een WAO-uitkering. In de wijken Bomen en Recreatiewijk (9,4%), Molenwijk (9,1%), Rivierenwijk (9,3%), Butterhuizen (9,1%) en Edelstenenwijk (8,9%) is het aantal huishoudens met een WAO-uitkering relatief hoog. In de wijken Stadshart (4,6%), Bedrijventerrein (4,4%), De Noord (4,5%), Buitengebied Noord (2,3%) en t Kruis (0%) liggen deze aantallen relatief laag. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 85

86 Figuur 73 WAO uitkeringen Heerhugowaard 2011 Bron: CBS/ KING In figuur 74 wordt het aantal Wajong-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011weergegeven. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens een Wajong-uitkering. In de wijken Planetenwijk, De Noord en t Kruis zijn geen huishoudens met deze uitkering. Buitengebied Zuid toont een uitschieter van 18,8%. Mogelijk wordt dit verklaard door een vestiging van Esdégé- Reigersdaal in dit gebied. Figuur 74 Wajong uitkeringen Heerhugowaard 2011 Bron: CBS/ KING Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 86

87 In figuur 75 wordt het aantal WIA-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011weergegeven. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens een WIA-uitkering. In een aantal wijken is er geen enkel huishouden met deze uitkering. De Edelstenenwijk (3,5%) en Rivierenwijk (4,0%) hebben de hoogste percentages huishoudens met een WIA-uitkering. Figuur 75 WIA uitkeringen Heerhugowaard 2011 Bron: CBS/ KING Sociale zekerheid van Gemeente Heerhugowaard Sociale zekerheid is een publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen en/of verzorging te garanderen voor natuurlijke personen of gezinnen die, tijdelijk of blijvend, niet (langer) in staat worden geacht om zelf in (voldoende) inkomen en/of verzorging te voorzien. De WWB, langdurigheidstoeslag, IOAW en IOAZ maken hiervan onderdeel uit. De IOAW is voor oudere werkloze werknemers bedoeld. In Heerhugowaard zijn er slechts 16 personen die deze uitkering ontvangen. De IOAZ is voor de oudere werkloze zelfstandige en wordt in Heerhugowaard slechts aan 4 personen uitgekeerd. Hieronder wordt de WWB-uitkering en de langdurigheidstoeslag nader in kaart gebracht WWB uitkering De WWB uitkering is de bijstandsuitkering volgens de Wet Werk en Bijstand (WWB), en is een vangnet dat bedoeld is om de sociale zekerheid in Nederland te waarborgen. Inwoners die niet kunnen voorzien in hun eigen levensonderhoud, kunnen deze WWB uitkering krijgen. Niet in eigen levensonderhoud kunnen voorzien wil zeggen, geen geld hebben voor eten, drinken, kleding, woonlasten en ziektekosten. Onderstaande kaart toont de verdeling van WWB uitkeringen op wijkniveau. De Rivierenwijk heeft de meeste WWB uitkeringen van Heerhugowaard, in totaal 110 uitkeringen. Ook de omliggende wijken, Bomen en Recreatiewijk en Oostertocht, ontvangen een groot aantal WWB uitkeringen (58/59 uitkeringen). De inwoners van de noordelijke wijken van Heerhugowaard ontvangen nauwelijks of geen WWB uitkeringen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 87

88 Figuur 76 Aantal personen met WWB in Heerhugowaard 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 26 Aantal personen met WWB Wijken uit Gemeente Heerhugowaard WWB WWB Schrijverswijk 42 Butterhuizen 39 Schilderswijk 41 Oostertocht 59 Planetenwijk 5 Zuidwijk 33 Bomen- en Recreatiewijk 58 Huygenhoek 20 Heemradenwijk 18 Stad van de Zon 21 Edelstenenwijk 28 De Noord 6 Stadshart 19 Buitengebied Noord 0 Molenwijk 38 't Kruis 0 Rivierenwijk 110 Buitengebied Zuid 7 Bedrijventerrein 6 Totaal 550 Bron: Gemeente Heerhugowaard Divisie Samenlevingszaken Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 88

89 3.3.5 Langdurigheidstoeslag De langdurigheidstoeslag is een eenmalige uitkering voor wie langdurig heeft moeten rondkomen van een laag inkomen. Net als bij het aantal WWB uitkeringen, heeft de Rivierenwijk ook het grootste aantal langdurigheidtoeslagen ontvangen (47 toeslagen). De omliggende wijken hebben gemiddeld 18 toeslagen ontvangen. Figuur 77 Aantal personen met langdurigheidstoeslag in Heerhugowaard 2013 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 27 Aantal personen met langdurigheidstoeslag Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Langdurigheidtoeslag Langdurigheidtoeslag Schrijverswijk 22 Butterhuizen 17 Schilderswijk 13 Oostertocht 18 Planetenwijk 4 Zuidwijk 9 Bomen- en Recreatiewijk 18 Huygenhoek 5 Heemradenwijk 8 Stad van de Zon 2 Edelstenenwijk 9 De Noord 1 Stadshart 4 Buitengebied Noord 0 Molenwijk 18 't Kruis 0 Rivierenwijk 47 Buitengebied Zuid 1 Bedrijventerrein 2 Totaal 198 Bron: Gemeente Heerhugowaard Divisie Samenlevingszaken Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 89

90 3.4 Vestigingen en banen in Heerhugowaard In Heerhugowaard zijn bedrijven gevestigd en er zijn banen. Meer dan de helft van alle vestigingen in Heerhugowaard zijn eenmanszaken. In totaal zijn er 2590 vestigingen met slechts één werkzame persoon. Kleine vestigingen vormen daarna de meerderheid, 1281 personen werken in een vestiging met 2 tot 9 werknemers. Tabel 28 Aantal vestigingen en werkzame personen in Heerhugowaard Aantal werkzame personen per vestiging Aantal vestigingen 1 werkzame persoon t/m 9 werkzame personen t/m 49 werkzame personen t/m 99 werkzame personen werkzame personen of meer 26 totaal aantal vestigingen Bron: Lisa 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 90

91 3.4.1 Vestigingen 1 werkzame persoon De verdeling van de ondernemers die alleen werken is in de onderstaande figuur aangegeven. De meeste eenmanszaken bevinden zich op het Bedrijventerrein (317 personen), Huygenhoek ( 251 personen) en de Schilderswijk ( 187 personen). In het Buitengebied Zuid, de Noord en t Kruis zijn de minste eenmanszaken werkzaam ( respectievelijk; 47, 36, 55). Dat zijn wijken die voornamelijk een agrarische grondslag hebben. Figuur 78 Aantal vestigingen met 1 werkzame persoon 2012 Bron: Lisa 2012 Tabel 29 Aantal vestigingen met 1 werkzame persoon Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Vest. - 1 werkzame Vest. - 1 werkzame persoon persoon (incl. <12 uur) Schrijverswijk 108 Butterhuizen 121 Schilderswijk 187 Oostertocht 158 Planetenwijk 56 Zuidwijk 171 Bomen- en Recreatiewijk 173 Huygenhoek 251 Heemradenwijk 147 Stad van de Zon 176 Edelstenenwijk 173 De Noord 55 Stadshart 72 Buitengebied Noord 110 Molenwijk 110 't Kruis 36 Rivierenwijk 122 Buitengebied Zuid 47 Bedrijventerrein 317 Totaal Bron: Lisa 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 91

92 3.4.2 Vestigingen 2 t/m 9 werkzame personen De verdeling van kleine ondernemingen (2 t/m 9 werkzame personen) zijn in de onderstaande figuur weergegeven. De kleine ondernemingen bevinden zich ook op het Bedrijventerrein (407 ondernemingen), in het Stadshart ( 142 ondernemingen) en in het Buitengebied Noord ( 97 ondernemingen). In de Molenwijk, Planetenwijk en t Kruis zijn de minste kleine ondernemingen ( respectievelijk 20,7,9) Figuur 79 Aantal vestigingen met 2 t/m 9 personen 2012 Bron: Lisa 2012 Tabel 30 Vestigingen met 2 t/m 9 werkzame personen wijken uit Gemeenten Heerhugowaard Vest. - 2 t/m 9 Vest. - 2 t/m 9 werkzame personen werkzame personen Schrijverswijk 58 Butterhuizen 32 Schilderswijk 47 Oostertocht 34 Planetenwijk 7 Zuidwijk 34 Bomen- en Recreatiewijk 54 Huygenhoek 49 Heemradenwijk 93 Stad van de Zon 54 Edelstenenwijk 41 De Noord 35 Stadshart 142 Buitengebied Noord 97 Molenwijk 20 't Kruis 19 Rivierenwijk 21 Buitengebied Zuid 37 Bedrijventerrein 407 Totaal Bron: Lisa 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 92

93 3.4.3 Vestigingen 10 of meer werkzame personen De verdeling van middengrote/grote ondernemingen in de wijken is in onderstaande figuur weergegeven. Deze ondernemingen bevinden zich met name op het Bedrijventerrein (193 ondernemingen), in het Stadshart ( 26 ondernemingen) en in het Buitengebied Noord ( 21 ondernemingen). In Zuidwijk, Planetenwijk en Oostertocht zijn er nauwelijks middelgrote/grote vestigingen aanwezig ( respectievelijk 1,1,0). Figuur 80 Aantal vestigingen met 10 of meer werkzame personen 2012 Bron: Lisa 2012 Tabel 31 Vestigingen met 10 of meer werkzame personen Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Vest werkzame Vest werkzame personen of meer personen of meer Schrijverswijk 3 Butterhuizen 3 Schilderswijk 5 Oostertocht 0 Planetenwijk 1 Zuidwijk 1 Bomen- en Recreatiewijk 10 Huygenhoek 7 Heemradenwijk 10 Stad van de Zon 5 Edelstenenwijk 2 De Noord 5 Stadshart 26 Buitengebied Noord 21 Molenwijk 4 't Kruis 4 Rivierenwijk 2 Buitengebied Zuid 4 Bedrijventerrein 193 Totaal 306 Bron: Lisa 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 93

94 Onderstaande kaart illustreert het aantal banen per wijk. Veruit de meeste banen zijn in Heerhugowaard te vinden op het Bedrijventerrein (12.339). Veel minder, maar toch relatief veel banen zijn verder te vinden in Stadshart en in Buitengebied Noord. Weinig banen worden gevonden in Planetenwijk, Rivierenwijk en Oostertocht. Figuur 81 Aantal banen per wijk in Heerhugowaard 2012 Bron: Lisa 2012 Tabel 32 Totaal aantal banen Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Banen totaal Banen totaal Schrijverswijk 378 Butterhuizen 322 Schilderswijk 572 Oostertocht 246 Planetenwijk 112 Zuidwijk 305 Bomen- en Recreatiewijk 777 Huygenhoek 609 Heemradenwijk 927 Stad van de Zon 572 Edelstenenwijk 351 De Noord 336 Stadshart Buitengebied Noord Molenwijk 330 't Kruis 416 Rivierenwijk 245 Buitengebied Zuid 923 Bedrijventerrein Totaal Bron: Lisa 2012 Op het Bedrijventerrein zijn veruit de meeste banen en de meeste vestigingen. Daarna zijn de meeste banen te vinden in het Stadshart en Buitengebied Noord met relatief veel vestigingen van bedrijven met 2 of meer werkzame personen. Relatief weinig banen zijn te vinden in de Planetenwijk, Rivierenwijk en Oostertocht. Relatief weinig vestigingen van bedrijven zijn er in Planetenwijk, De Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 94

95 3.5 Samenvatting Opleidingsniveau gemeente Heerhugowaard In het Voortgezet onderwijs zitten ten opzichte van Nederland veel leerlingen op het VMBO en weinig leerlingen op het VWO. Ten opzichte van Nederland zitten relatief veel leerlingen op het middelbaar beroepsonderwijs en relatief weinig studenten op wetenschappelijk onderwijs. Het percentage leerlingen op het hoger beroepsonderwijs komt overeen met het Nederlandse percentage. De beroepsbevolking in Heerhugowaard heeft voornamelijk een middelbaar opleidingsniveau. Inkomens Relatief weinig lage inkomens (t.o.v. NL) in Heerhugowaard Relatief veel lage inkomens (t.o.v. Heerhugowaard) in postcodegebied 1701 en 1703 Relatief veel hoge inkomens (t.o.v. NL en Heerhugowaard) in postcodegebied 1704 en 1705 Uitkeringen Relatief minder WW-uitkeringen (t.o.v. NL) in Heerhugowaard Relatief meer arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (t.o.v. NL) in Heerhugowaard, met name WAO en WAJONG uitkeringen WWB uitkeringen: o Veel: Rivierenwijk (110) Bomen en Recreatiewijk (58) Oostertocht (59) o Weinig/ geen: De Noord (6) Buitengebied Noord (0) t Kruis (0) Langdurigheidstoeslag: o Veel: Rivierenwijk (47) Schrijverswijk (22) o Weinig/ geen: Stad van de Zon (2) Industriegebied (2) De Noord (1) Buitengebied Zuid (1) Buitengebied Noord (0) t Kruis Vestigingen en Banen In Heerhugowaard zijn veel vestigingen van bedrijven met 1 werkzame persoon (2.022) en 2-9 werkzame personen (1.281). Veel banen en veel vestigingen worden gevonden op het Bedrijventerrein en in mindere mate, maar nog steeds relatief veel in het Stadshart. Relatief weinig vestigingen en banen worden gevonden in de Planetenwijk en de Rivierenwijk. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 3 Inkomen en werk 95

96 4. SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) beschrijft sociale samenhang als volgt: sociale samenhang is de mate waarin mensen in hun gedrag en beleving uitdrukking geven aan hun betrokkenheid bij maatschappelijke verbanden in hun persoonlijke leven, als burger in de maatschappij en als lid van de samenleving" (Schnabel et al., 2008). Maatschappelijke participatie omvat alle activiteiten buiten de privésfeer en de economie, ofwel het betaalde werk. Er is een onderscheid tussen passieve maatschappelijke participatie, zoals lid zijn van verenigingen en het (financieel) ondersteunen van organisaties, en actieve participatie, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk en deelnemen aan politieke acties (SCP). In dit hoofdstuk worden de volgende vragen beantwoord: Hoe is de sociale samenhang in de verschillende wijken in Heerhugowaard? Waar ervaren mensen eenzaamheid? Hoe is de maatschappelijke participatiegraad verdeeld over Heerhugowaard? Wat is het aandeel vrijwilligers binnen de bevolking? Welke belemmeringen ervaren mensen voor het verrichten van vrijwilligerswerk of verlenen van mantelzorg? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor gezondheid gericht dient te zijn. 4.1 Sociale samenhang In onderstaande kaart wordt de sociale samenhang, zoals gemeten in de leefbarometer, weergegeven voor de verschillende wijken in Heerhugowaard. Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De gele gebieden geven een lage sociale samenhang weer, de blauwe gebieden geven een hoge sociale samenhang weer. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. NB De Noord krijgt een negatieve waarde voor sociale samenhang terwijl deze wijk in andere cijfers er juist positief uitspringt voor sociale samenhang, er is dus enige twijfel bij de waarde voor deze wijk. Voor Buitengebied Zuid is geen waarde bekend voor sociale samenhang. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 96

97 Figuur 82 Sociale samenhang zoals gemeten in de leefbarometer 2012 Bron: BZK/WWI Leefbarometer Tabel 33 Score sociale samenhang Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Score sociale samenhang (0=landelijk gemiddelde) Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Score soc. samenhang (0=landelijk gemiddelde) Score soc. samenhang (0=landelijk gemiddelde) Schrijverswijk -4 Butterhuizen -12 Schilderswijk 9 Oostertocht -4 Planetenwijk 3 Zuidwijk 13 Bomen- en Recreatiewijk 13 Huygenhoek 0 Heemradenwijk 19 Stad van de Zon -10 Edelstenenwijk -16 De Noord -10 Stadshart 40 Buitengebied Noord 19 Molenwijk -15 't Kruis 17 Rivierenwijk -10 Heerhugowaard 0 Bedrijventerrein 16 Noord Kennemerland 5 Bron: BZK/WWI - Leefbaarometer In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 97

98 Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 34 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om 58,0% Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. Tabel 35 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Ik groet bekenden op straat. 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. 39,2% Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In bovenstaande tabel ziet u het percentage, dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen over contacten met buurtbewoners. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. De scores voor beide cijfers laten een zelfde patroon zien. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 98

99 Figuur 83 Rapportcijfer voor sfeer in de wijk Bron: wijkmonitor 2011 Figuur 84 Rapportcijfers voor mensen in de wijk Bron: wijkmonitor Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van `de anderen`. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het item te weinig contacten relatief in beeld gebracht. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 99

100 Figuur 85 Antwoord te weinig sociale contacten Bron: wijkmonitor 2011 Van de respondenten in de wijkmonitor geeft 15,5% aan dat ze voldoende sociale contacten hebben maar dat ze graag meer contacten zouden willen. Onderstaande tabel geeft een aantal onderwerpen weer waarin naar voren komt of men een sociaal netwerk om zich heen ervaart. Tabel 36 Onderwerpen met betrekking tot het hebben van een sociaal netwerk Ik mis een echt goede vriend of vriendin. 13% Ik ervaar een leegte om mij heen. 8% Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid op terug kan vallen. 89% Ik mis gezelligheid om mij heen. 12% Ik vind mijn kring van kennissen te beperkt. 16% Er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik met mijn dagelijkse probleempjes terecht kan. 83% Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen. 72% Ik heb veel mensen met wie ik mij nauw verbonden voel. 66% Ik mis mensen om mij heen. 9% Vaak voel ik me in de steek gelaten. 6% Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht. 90% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 100

101 4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. In onderstaande tabel staan de scores weergegeven voor Heerhugowaard. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. Tabel 37 Aandeel respondenten die een rol willen spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten Wil geen actieve rol spelen 49,1% door activiteiten te organiseren 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 29,8% Bron: wijkmonitor Aandeel vrijwilliger Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het aandeel vrijwilligers relatief in beeld gebracht. Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. Figuur 86 Aandeel vrijwilligers in de wijken Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 101

102 Het grootste deel van de vrijwilligers doet vrijwilligerswerk in de ouderenzorg (18.4%), sporterverenigingen (25.6%), godsdienstorganisaties (13,8%) en in het onderwijs (13,8%). De meeste vrijwilligers ondervinden geen problemen of knelpunten bij het verrichten van het vrijwilligerswerk (83.7%). Van de vrijwilligers geeft 7,1% aan dat vrijwilligerswerk lastig is te combineren met andere dagelijkse bezigheden Aandeel mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van alle respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg, dit is ongeveer de helft van alle mantelzorgers. In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het aandeel mantelzorgers relatief in beeld gebracht. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Figuur 87 Aandeel mantelzorgers per wijk in Heerhugowaard Bron: wijkmonitor 2011 Van de mantelzorgers ervaart 67.2% geen problemen of knelpunten bij het verrichten van mantelzorg. 14,8% van de mantelzorgers geeft aan dat de zorg lastig is te combineren met andere dagelijkse bezigheden en 7,4% van de mantelzorgers vindt de zorg fysiek erg zwaar. Voor mantelzorgers zijn diverse vormen van ondersteuning mogelijk, zie tabel 5. Er wordt vooral gebruik gemaakt van individueel advies (17,9%), informatie over voorzieningen en regelingen (22,6%), informatie over de ziekte van degene die zorg ontvangt (20,9%), emotionele ondersteuning of persoonlijk gesprek (14,7%) en hulp bij het invullen van aanvraagformulieren (12,3%). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 102

103 Tabel 38 Gebruik van diverse vormen van ondersteuning bij mantelzorg. Individueel advies. 17,9% Informatie over voorzieningen/regelingen. 22,6% Hulp bij het invullen van aanvraagformulieren e.d. 12,3% Emotionele ondersteuning of persoonlijk gesprek 14,7% Informatie over de ziekte van degene die ik help. 20,9% Themabijeenkomsten over het geven van zorg. 8,7% Cursus over het verlenen van mantelzorg. 2,9% Lotgenotencontact. 6,2% Regelmatige overname van hulp. 6,5% Incidentele overname hulp voor een weekend weg of een korte vakantie. 6,7% Bron: wijkmonitor 2011 Van de mantelzorgers is 28,2% bekend met mantelzorgondersteuning Heerhugowaard, en slechts 12,9% is bekend met de mantelzorgmakelaar. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 103

104 4.4 Samenvatting Met name in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard, in de Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon, wordt laag gescoord op sociale samenhang. Wijkmonitor: Mening over de wijk Meest positief: De Noord, Buitengebied Noord en Bomen en Recreatiewijk Meest negatief: Rivierenwijk en Zuidwijk Wijkmonitor: contacten met buurtbewoners Meest positief: Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord Meest negatief: Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart Rapportcijfers voor sfeer en mensen in de wijk Hoogste cijfers: bijna alle cijfers liggen dicht rond de gemiddelden (sfeer: 7,16 en mensen: 7,18) Laagste cijfers: Rivierenwijk Van de respondenten van de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Met name in het Stadshart, de Rivierenwijk en Huygenhoek wonen relatief veel respondenten met weinig sociale contacten. Van de respondenten geeft 15,6% dat ze voldoende contacten hebben maar dat ze graag meer contacten zouden willen. Wijkmonitor: bijdragen aan leefbaarheid Meest positief: De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk Meest negatief: Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht Van de respondenten van de wijkmonitor geeft 39,5% aan vrijwilligerswerk te doen. In De Noord, Buitengebied Noord en t Kruis wonen relatief veel respondenten die vrijwilligerswerk doen. Het aandeel vrijwilligers is relatief het laagst in Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon. Van de personen die vrijwilligers doen ondervindt 83,7% geen problemen of knelpunten bij het verrichten van het vrijwilligerswerk. Van de respondenten van de wijkmonitor geeft 20,3% aan mantelzorg te geven. Relatief veel respondenten in de Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Van de personen die mantelzorg geven ondervindt 67,2% geen problemen of knelpunten. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie 104

105 5. GEZONDHEID De WHO (1948) beschrijft gezondheid als een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken. In dit hoofdstuk wordt met name de fysieke gezondheid belicht en worden de volgende vragen beantwoord: Welke aandoeningen komen waar veel voor? Is het voorkomen van aandoeningen te koppelen aan de leeftijdsverdeling van de populatie? Hoeveel mensen in de wijk ontvangen persoonlijke verzorging en verpleging(extramuraal) Waar zijn de locaties van zorgverleners? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor gezondheid gericht dient te zijn. 5.1 Welke aandoeningen komen waar veel voor? LINH is het Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg. In deze database staat veel informatie over het voorkomen van aandoeningen op basis van het aantal huisartsenepisodes. Een huisartsenepisode omvat alle contacten van een patiënt met de huisarts in een kalenderjaar over hetzelfde gezondheidsprobleem/ diagnose. Onderstaande gegevens zijn afkomstig uit LINH en zijn terug vertaald naar de bevolking van Heerhugowaard. In de terugvertaling van LINH is onder andere de leeftijdsverdeling van de bevolking meegenomen, daarnaast wordt in het model rekening gehouden met etniciteit, huishoudensamenstelling en inkomen. De gegevens worden uitgedrukt in het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen. In Heerhugowaard ligt het aantal huisartsenepisodes voor al deze aandoeningen lager dan in Nederland. Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 105

106 Tabel 39 Aantal huisartsenepisodes per inwoners Gemeente Heerhugowaard Gemeente Heerhugowaard Nederland Artrose 13,05 15,49 Anemie 10,4 11,86 Staar 4,16 5,23 Doofheid 4,77 5,59 Acuut myocardinfarct 5,25 6,17 Andere/chronische ischemische hartziekte 5,01 5,91 Angina Pectoris 9,92 12,06 Cerebrovasculair accident (CVA) 5,6 6,9 Decompensatio cordis 6,08 8,33 Hartritmestoornissen 9,54 11,7 Perifere ziekten van de slagaderen 4,76 5,6 Osteoporose 5,84 7,22 Dementie / alzheimer 1,65 2,42 Chr. bronchitis, emfyseem, COPD 14,78 17,46 Diabetes mellitus 37,67 43,59 Urine-incontinentie 6,59 7,92 Prostaatklachten 3,05 3,5 Benigne prostaathypertrofie 3,65 4,27 Verlies / overl. partner of ziekte prt. 4,71 5,44 Depressie 19,04 20,51 Verhoogde bloeddruk 91,36 104,67 Bron: CBS LINH Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 106

107 In onderstaand staafdiagram worden de meest voorkomende aandoeningen getoond voor de verschillende postcodegebieden. Voor alle aandoeningen geldt dat de aandoeningen het meeste voorkomen in 1701 en Figuur 88 Aantal verwachte huisartsenepisodes per 1000 inwoners in Heerhugowaard, 2012 Bron: CBS LINH De komende jaren zal het aantal huisartsenepisodes voor de aandoeningen artrose, chronische bronchitis, emfyseem en COPD, depressie, diabetes mellitus en verhoogde bloeddruk verder stijgen. In onderstaand lijndiagram wordt de groei uitgedrukt in indexcijfers waarbij het jaar 2012 op 100% wordt gesteld. De daarop volgende tabel geeft de raming in absolute groei in het aantal huisartsenepisodes weer. De ramingen naar de toekomst zijn berekend op basis van de bevolkingsontwikkeling in leeftijd en inkomen. De toename in het aantal episodes per 1000 inwoners kan worden verklaard door de vergrijzing. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 107

108 Figuur 89 Toekomstraming in indexcijfers voor het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen in de gemeente Heerhugowaard Bron: CBS LINH Tabel 40 Toekomstraming voor het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in Gemeente Heerhugowaard Huisartsenepisodes Artrose 684,79 759,31 877,40 983, , , ,68 Huisartsenepisodes Chr. bronchitis, emfyseem, COPD 775,57 858,28 989, , , , ,66 Huisartsenepisodes Depressie 999, , , , , , ,34 Huisartsenepisodes Diabetes mellitus 1976, , , , , , ,90 Huisartsenepisodes Verhoogde bloeddruk 4794, , , , , , ,23 Bron: CBS LINH 5.2 Voorkomen van aandoeningen gerelateerd aan de leeftijdsverdeling. Gegevens over aandoeningen zijn afkomstig uit LINH. In de berekeningen van LINH wordt al uitgegaan van een verband tussen leeftijd en aandoeningen. Vanuit de literatuur mogen we er ook van uit gaan dat hoe ouder de bevolking is hoe meer aandoeningen er voorkomen. Onderstaande tabel laat het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners zien ten opzichte van het percentage 75 plussers in de bevolking in In de postcodes met de hoogste percentages 75 plussers (1701 en 1702) worden ook de meeste huisartsenepisodes verwacht. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 108

109 Tabel 41 Percentage 75+ en aantal huisartsenepisodes per inwoners Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard % bevolking lft. 75+ jaar [%] Huisartsenepisodes totaal [per inwoners] ,3 346, ,1 348, ,1 288, ,5 248, ,4 169,47 Gemiddelde 4,7 266,88 Bron: CBS Bevolkingsstatistiek 5.3 Aantal afgegeven indicaties persoonlijke verzorging Bij persoonlijke verzorging gaat het om ondersteunen of overnemen van de zelfzorg bij mensen met een aandoening of beperking. Ook het stimuleren om deze activiteiten zelf te doen en het aanleren ervan behoren tot de functie persoonlijke verzorging (College voor Zorgverzekeraars). Hoewel deze indicatie eerst onder de verantwoordelijkheid zou komen van de gemeenten is recentelijk toch besloten om deze verantwoordelijkheid neer te leggen bij de verzekeraar. In onderstaande kaart wordt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging in 2012 uitgedrukt per 1000 inwoners en komt deze relatief het meeste voor in de postcodegebieden 1702 en Figuur 90 Aantal indicaties/1000 inwoners voor Persoonlijke Verzorging per postcodegebied in Heerhugowaard, 2012 Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 109

110 Tabel 42 Aantal indicaties/1000 inwoners voor Persoonlijke Verzorging per postcodegebied in Heerhugowaard, 2012 Persoonlijke verzorging aantal per 1000 inwoners Persoonlijke verzorging 75+ aantal per Totaal Bron: Vektis/ gemeente HHW In onderstaande tabel wordt het percentage weergegeven van personen van 75 jaar en ouder die de indicatie persoonlijke verzorging hebben. In Heerhugowaard heeft ongeveer een kwart van de personen van 75 jaar en ouder persoonlijke verzorging. In postcode gebied 1701 nemen relatief weinig ouderen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af (20,3%) in vergelijking met de andere postcodegebieden. In postcodegebied 1705 maken de meeste ouderen van 75 jaar en ouder gebruik van de zorgfunctie persoonlijke verzorging (33,8%) Tabel 43 Percentage persoonlijke verzorging Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard % persoonlijke verzorging [% van de totale 75+ populatie] ,3% ,7% ,7% ,4% ,8% Gemiddelde 26,3% Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 110

111 5.4 Zorgfuncties persoonlijke verzorging en verpleging geleverd door DPRS, Evean en Magenta. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren voor circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging de zorg uit. In onderstaande kaart wordt weergegeven in welke wijken de persoonlijke verzorging wordt gegeven door deze organisaties. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Dit wordt mogelijk verklaard door het relatief hoog aantal inwoners in de Bomen en Recreatiewijk en het relatief hoge percentage ouderen in het Stadshart. Figuur 91 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met persoonlijke verzorging per wijk in Heerhugowaard 2012 Bron: Evean, Magenta, DPRS Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 111

112 Tabel 44 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met persoonlijke verzorging per wijk in Heerhugowaard 2012 Cliënten persoonlijke verzorging Evean, Magenta en DPRS [personen], Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Cliënten persoonlijke verzorging Evean, Magenta en DPRS Cliënten persoonlijke verzorging Evean, Magenta en DPRS Schrijverswijk 63 Butterhuizen 50 Schilderswijk 94 Oostertocht 63 Planetenwijk 17 Zuidwijk 16 Bomen- en Recreatiewijk 162 Huygenhoek 11 Heemradenwijk 65 Stad van de Zon 55 Edelstenenwijk 35 De Noord 40 Stadshart 151 Buitengebied Noord 16 Molenwijk 75 't Kruis 8 Rivierenwijk 23 Buitengebied Zuid 3 Bedrijventerrein 4 Totaal 951 Bron: Evean, Magenta, DPRS Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Onderstaande kaart geeft weer waar deze organisaties de functie verpleging bieden. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). Figuur 92 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met verpleging per wijk in Heerhugowaard 2012 Bron: Evean, Magenta, DPRS Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 112

113 Tabel 45 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met verpleging per wijk in Heerhugowaard 2012 Cliënten verpleging Evean, Magenta en DPRS [personen], Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Cliënten verpleging Evean, Magenta en DPRS Cliënten verpleging Evean, Magenta en DPRS Schrijverswijk 35 Butterhuizen 35 Schilderswijk 43 Oostertocht 43 Planetenwijk 8 Zuidwijk 16 Bomen- en Recreatiewijk 92 Huygenhoek 9 Heemradenwijk 39 Stad van de Zon 24 Edelstenenwijk 20 De Noord 21 Stadshart 83 Buitengebied Noord 6 Molenwijk 37 't Kruis 1 Rivierenwijk 16 Buitengebied Zuid 1 Bedrijventerrein 5 Totaal 534 Bron: Evean, Magenta, DPRS 5.5 Locaties Zorgverleners Voor het aantal zorgverleners en de locaties van de zorgverleners worden in deze paragraaf tabellen en kaarten gebruikt. In de kaarten worden de locaties van de zorgverleners met stippen aangegeven. In onderstaande tabel wordt het aantal zorgverleners per 1000 inwoners getoond voor Heerhugowaard en voor Nederland. In vergelijking met Nederland zijn er veel verloskundigen en veel oefentherapeuten in Heerhugowaard. Het hogere aantal geboorten per 1000 inwoners in vergelijking met Nederland kan een deel van hogere aantal verloskundigen per 1000 inwoners in Heerhugowaard verklaren. Het aantal apothekers, huisartsen en logopedisten komt overeen met de aantallen per 1000 inwoners in Nederland. In Heerhugowaard zijn er minder psychologen per 1000 inwoners in vergelijking met Nederland. Tabel 46 Aantal eerstelijnszorgverleners per inwoners 2013 Heerhugowaard Nederland Heerhugo -waard Nederland Apothekers 0,14 Voorschriften geneesmiddelen 0,15 totaal [per inwoners] Huisartsen 0,55 Contacttijd (in minuten per 0,56 inwoner) huisartsenpraktijk 33,1 35,9 Verloskundigen 0,23 0,14 Geboorten (per inwoners) Fysiotherapeuten 0,9 % inwoners contact fysiotherapeut 1,06 totaal Oefentherapeuten 0,21 % inwoners contact 0,11 oefentherapeut totaal Diëtisten 0,08 0,11 niet bekend Logopedisten 0,16 0,16 niet bekend Psychologen 0,02 0,19 niet bekend Bron: ROS'en 19,6 20,3 1,7 1,7 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 113

114 In Heerhugowaard zijn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In onderstaande kaart wordt de spreiding van huisartsen en fysiotherapeuten in Heerhugowaard weergegeven. NB de huisartsen die nu nog gevestigd zijn op de Taxuslaan zullen zomer 2015 verhuizen naar de Van Foreeststraat. In de nieuwe wijk De Draai is een nieuw gezondheidscentrum gepland. Figuur 93 Locaties van huisartsen en fysiotherapeuten in Heerhugowaard 2013 Bron: ROS en NB: elke stip geeft een locatie aan van huisartsen of fysiotherapeuten. De grootte van de stip heeft geen betekenis. Tabel 47 Huisartsen en fysiotherapeuten per wijk in Heerhugowaard 2013 Gebieden Huisartsen Fysiotherapeuten Schrijverswijk 0 3 Schilderswijk 0 4 Bomen- en Recreatiewijk Stadshart 3 4 Rivierenwijk 2 1 Bedrijventerrein 0 9 Butterhuizen 2 1 Huygenhoek 5 1 Stad van de Zon 2 8 De Noord 0 2 't Kruis 0 2 Totaal Bron: ROS'en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 114

115 Huisartsen Fysiotherapeuten Als er wordt gekeken naar het aantal huisartsen en aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in de verschillende postcodegebieden, dan zien we dat er zich veel huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners in postcodegebied 1702 bevinden. Tabel 48 Aantal huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Postcode ,12 0,95 Postcode ,6 1,97 Postcode ,39 0,78 Postcode ,3 0,45 Postcode ,46 0,59 Heerhugowaard 0,55 0,9 Nederland 0,56 1,06 Bron: ROS'en Aan de hand van de huisartsenepisodes, het aantal inwoners en het aantal huisartsen kan de werkdruk van de huisarts in minuten worden berekend. De rol van de praktijkondersteuner is niet meegenomen. Op basis van deze berekening blijkt dat de huisartsen in Heerhugowaard minder contactminuten hebben per jaar in vergelijking met Nederland en er verhoudingsgewijs meer huisartsen zijn in Heerhugowaard in vergelijking met Nederland. Er is ook gekeken naar de werkdruk in 2016 op basis van de bevolkingsontwikkeling tot 2016 en het aantal huisartsen (in 2011, bij gebrek aan prognosecijfers van het aantal huisartsen). Naar verwachting loopt de werkdruk op bij de huisartsen en ligt de werkdruk boven het Nederlandse gemiddelde. Naar verwachting zijn er in 2016 minder huisartsen op het aantal bewoners in Heerhugowaard in vergelijking met Nederland. De toename in het aantal contactminuten is in lijn met de toename in het aantal huisartsenepisodes voor de verschillende aandoeningen in figuur 89. Tabel 49 Afstemming huisartsenzorg (aantal) Gemeente Heerhugowaard Gemeente Heerhugowaard Nederland Werkdruk in contactminuten per FTE Meer/minder FTE aanwezig dan landelijk gem. Toekomstraming 2016 aantal contactminuten per FTE Toekomstraming 2016 verschil FTE tov landelijk gem. 0, ,69 - Bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 115

116 Evenals voor de huisartsen kan de werkdruk voor de fysiotherapeuten worden berekend. In onderstaande tabel wordt weergegeven dat de werkdruk voor de fysiotherapeuten uitgedrukt in zittingen hoger ligt dan het gemiddelde aantal zittingen per fysiotherapeut in Nederland. Op het aantal inwoners zijn er dus minder fysiotherapeuten dan gemiddeld in Nederland. Naar 2016 neemt de werkdruk alleen maar toe. Tabel 50 Afstemming fysiotherapie (aantal) Gemeente Heerhugowaard Gemeente Heerhugowaard Nederland Werkdruk in zittingen per FTE Meer/minder FTE aanwezig dan landelijk gem. Toekomstraming 2016 werkdruk in zittingen per FTE Toekomstraming 2016 meer/minder FTE aanwezig dan landelijk gem. -8, ,6 0 Bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) In onderstaande kaart worden de locaties van apothekers, verloskundigen, oefentherapeuten, logopedisten, diëtisten en psychologen weergegeven. Geen van deze disciplines bevinden zich in De Noord. Figuur 94 Locaties van diverse zorgverleners in Heerhugowaard 2013 NB: elk stip geeft een locatie aan van een zorgverlener. De grootte van de stip heeft geen betekenis. Bron: ROS en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 116

117 Tabel 51 Aantallen zorgverleners Gemeente Heerhugowaard Heerhugowaard Apothekers 6 Verloskundigen 13 Oefentherapeuten 9 Logopedisten 7 Diëtisten 4 Psychologen 1 Bron: ROS'en 5.6 Samenvatting Bij ouderen worden meer gezondheidsproblemen verwacht. De ouderen in Heerhugowaard wonen met name in postcodegebied 1701 en De meest voorkomende aandoeningen komen ook het meest voor in 1701 en 1702 en zijn: Artrose Chronische bronchitis, emfyseem en COPD Depressie Diabetes Mellitus Verhoogde bloeddruk In de komende jaren zal het aantal huisartsenepisodes voor de verschillende aandoeningen groeien. De vergrijzing van de samenleving is hiervoor een waarschijnlijke verklaring. Van de bovengenoemde aandoeningen groeit het aantal huisartsenepisodes voor artrose het snelst. Wat betreft indicaties voor persoonlijke verzorging, deze komen het meeste voor in postcodegebied 1702 en In postcodegebied 1705 maken de meeste 75 plussers gebruik van persoonlijke verzorging (33,8% van de 75 plussers). De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta voeren voor circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging de zorg uit. Het aandeel in de verpleging is niet bekend, maar we verwachten dat hun aandeel in deze zorgfunctie hoog zal zijn. Voor zowel persoonlijke verzorging als begeleiding als verpleging geldt dat De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta met name de zorgfuncties bieden in de Bomen en Recreatiewijk en in Stadshart. In vergelijking met Nederland zijn er relatief veel verloskundigen en oefentherapeuten gevestigd. Het aantal huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners is het hoogste in postcodegebied De gemiddelde werkdruk van de huisartsen in Heerhugowaard is lager in vergelijking met de gemiddelde werkdruk in Nederland. Tot 2016 neemt de werkdruk echter toe en zal de gemiddelde werkdruk van de huisarts in Heerhugowaard stijgen boven de gemiddelde werkdruk van de huisarts in Nederland. De gemiddelde werkdruk van de fysiotherapeut in Heerhugowaard ligt al boven de gemiddelde werkdruk in Nederland en zal naar 2016 toe nog verder stijgen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 5 Gezondheid 117

118 6. GEESTELIJKE GEZONDHEID De geestelijke gezondheid gaat over de psychische gesteldheid van de mens. Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) helpt mensen met een psychische stoornis. Psychische stoornissen zijn bijvoorbeeld schizofrenie, angststoornissen of een depressie. In dit hoofdstuk worden de onderwerpen GGZ, dementie en verslaving behandeld. Daarvoor worden gegevens van de GGZ Noord-Holland-Noord (GGZ NHN), Geriant, GGD en Brijder gebruikt. De volgende vragen worden in dit hoofdstuk beantwoord: Hoeveel mensen en in welke wijken ontvangen langdurige zorg en begeleiding vanuit de GGZ? Waar zijn de wooneenheden voor GGZ- cliënten gevestigd? Waar wonen mensen die dementeren in Heerhugowaard en wat is de prognose voor wijken op dit vlak? Hoeveel dementerenden ontvangen zorg en begeleiding? Hoe omvangrijk is de verslavingsproblematiek in Heerhugowaard Is de verslavingsproblematiek uit te splitsen naar wijk? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor geestelijke gezondheid gericht dient te zijn. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 118

119 6.1 Langdurige zorg en begeleiding vanuit de GGZ Binnen de GGZ NHN worden cliënten onderverdeeld in de divisies maatschappelijke psychiatrie, kortdurende behandeling en ouderen (=specialistische centra), divisie intensieve behandeling en forensische psychiatrie. In onderstaande kaart wordt weergegeven hoe de zorg van GGZ NHN is verdeeld in Heerhugowaard. Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). Figuur 95 Totaal aantal clienten GGZ NHN per postcode in Heerhugowaard Bron: GGZ Tabel 52 Totaal aantal clienten GGZ NHN per postcode in Heerhugowaard GGZ Totaal [personen], Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard GGZ Totaal Bevolking totaal % GGZ ,5% ,9% ,4% ,1% ,5% Totaal ,7% Bron: GGZ Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 119

120 In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%) In onderstaande kaart wordt de verdeling van cliënten in de maatschappelijke psychiatrie weergegeven in postcodegebieden. Figuur 96 Totaal aantal cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie GGZ NHN per postcode in Heerhugowaard Bron: GGZ Tabel 53 Totaal aantal cliënten GGZ DMP - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard GGZ DMP [personen], Postcodes uit Gemeente GGZ DMP Bevolking totaal % GGZ DMP Heerhugowaard ,38% ,28% ,52% ,22% ,28% Totaal ,34% Bron: GGZ Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 120

121 6.2 Wooneenheden GGZ Verschillende zorgorganisaties bieden passende wooneenheden aan mensen met een geestelijke stoornis. Onderstaande kaart toont de spreiding van de locaties van GGZ NHN en Nehemia Zorg. Elk huisje in de kaart geeft een locatie aan, de grootte van het huisje heeft geen betekenis en zegt dus niets over de capaciteit. In het postcodegebied 1702 en 1705 bevinden zich de meeste wooneenheden voor de mensen met een geestelijke stoornis. Figuur 97 Wooneenheden van GGZ NHN en Nehemia Zorg in Heerhugowaard Bron: gemeente Heerhugowaard NB: elk huisje geeft een locatie aan. De grootte van het huisje heeft geen betekenis. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. 70% van deze locaties bevinden zich in de Heemradenwijk en 20% in de Schrijverswijk. Onderstaande tabel toont het gedetailleerde aantal huisvestigingsplekken binnen de gemeente Heerhugowaard. Tabel 54 Locaties Nehemia en GGZ NHN - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Locaties, Wijken uit MGW GGZ MGW Nehemia Gemeente Heerhugowaard NHN Bomen- en Recreatiewijk 14 0 Huygenhoek 12 3 Stad van de Zon 0 1 Oostertocht 0 1 Butterhuizen 0 1 Rivierenwijk 0 4 Molenwijk 0 1 Heemradenwijk 0 79 Schilderswijk 0 1 Schrijverswijk 0 22 Totaal Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 121

122 6.3 Dementie De getallen van dementie zijn afgeleid op basis van het onderzoek van Ott et al., waar ook de Gezondheidsraad en TNO mee rekenen. Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In onderstaand staafdiagram wordt verdeling in postcodegebieden weergegeven. De verwachting is dat met name in postcodegebieden 1701 en 1703 personen met dementie voorkomen. Dit zijn beide gebieden met een hoog percentage ouderen, met name in postcodegebied Figuur 98 Verwacht aantal personen met dementie 2010 per postcode in Heerhugowaard Bron: Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, Tabel 55 Verwacht aantal personen met dementie 2010 per postcode in Heerhugowaard absoluut % 65+ in ,6% ,7% ,1% ,8% ,6% Totaal ,1% Bron: Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 122

123 In onderstaand lijndiagram wordt de prognose weergegeven voor de verschillende postcodegebieden in Heerhugowaard volgens Ott et al. Met name in postcodegebied 1705 wordt een sterke toename in het aantal personen met dementie verwacht, deze toename is mogelijk te verklaren door de toename van het aantal ouderen. In postcodegebied 1703 zijn relatief veel mensen met dementie en naar verwachting blijft dit ook het gebied met de meeste personen met dementie. Figuur 99 Prognose dementie Bron: Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, Aantal cliënten met dementie in zorg bij Geriant In Heerhugowaard zijn 242 cliënten in zorg bij Geriant. In onderstaande kaart wordt het aantal cliënten per 1000 inwoners in de verschillende postcodegebieden weergegeven. Een groot deel van de cliënten (99 van de 242 cliënten: 41%) is woonachtig in postcodegebied 1703, in dit gebied is ook het aantal cliënten per 1000 inwoners hoog in vergelijking met Heerhugowaard, terwijl het percentage 65 plussers gemiddeld is. In 1701 ligt het aantal cliënten per 1000 ook hoog maar wordt er ook een hoog percentage 65 plussers gevonden, terwijl in 1702 waar ook veel 65 plussers wonen het aantal cliënten per 1000 inwoners weer heel gemiddeld is. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 123

124 Figuur 100 Aantal cliënten per 1000 inwoners in zorg bij Geriant 2012 per postcode in Heerhugowaard Bron: Stichting Geriant Tabel 56 Cliënten bij Geriant in zorg Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Cliënten bij Geriant in zorg, Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Cliënten bij Geriant in zorg [personen] per inwoners [/1000inwoners] % ,7 19,6% ,6 18,7% ,8 13,1% ,5 9,8% ,9 4,6% Totaal 242 4,6 12,1% Bronnen: Stichting Geriant/ CBS 6.5 Verslavingsproblematiek Heerhugowaard Een verslaving is een gewenning aan een bepaald middel of een gewoonte. Bijvoorbeeld alcohol, gokken, sigaretten of drugs ( gezondheidsprofiel, GGD 2012). NB Een deel van de gegevens betreft alleen Brijder cliënten, personen met een verslaving die niet in zorg zijn bij Brijder blijven buiten beeld. Het hoofdstuk geeft zo geen volledig beeld van de absolute aantallen maar de spreiding en verdeling naar soort problematiek van deze cliënten wordt inzichtelijk gemaakt. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 124

125 6.5.1 Omvang Brijder is gespecialiseerd in verslavingszorg. Deze stichting is er voor mensen met een lichte of een ernstige verslaving. In 2013 zijn er 170 cliënten uit Heerhugowaard bij Brijder Heerhugowaard geregistreerd. Naast langdurig verslaafden zijn jongeren en mensen met lichte verslavingsproblemen benoemd tot belangrijke doelgroepen in de zorgvisie van Brijder. Figuur 101 Verdeling van Clienten Brijder in Heerhugowaard naar verslavingsproblematiek in percentages Bron: Brijder Bovenstaand cirkeldiagram laat globaal zien dat de verdeling van alcohol en drugsverslaving evenredig is. De meeste cliënten van Brijder vallen in de categorie overige problemen. Hierbij kan men denken aan verslavingsproblemen zoals gokken en roken. Er zijn iets meer inwoners met alcoholproblemen dan inwoners met drugsproblemen. In dit rapport wordt ingezoomd op de verslavingsproblematiek rondom alcohol, drugs en roken. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 125

126 6.5.2 Verslavingsproblematiek in de wijk In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. In t Kruis en in het Buitengebied Zuid wonen geen inwoners die aangemeld zijn bij Brijder. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk. De verhouding tussen alcoholproblemen en drugsproblemen is gelijk verdeeld. Ook in de Molenwijk, Schrijverswijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel cliënten die een van deze verslavingsproblemen hebben. Een mogelijke verklaring voor het aantal cliënten op het Bedrijventerrein is de locatie van een behandelcentrum in dit gebied voor jongeren met gedragsproblemen. Figuur 102 Cliënten Brijder per wijk in Heerhugowaard Bron: Brijder Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 126

127 6.5.3 Verslaving en leeftijd De minderheid van de cliënten bij Brijder is jonger dan 23 jaar ( 28 cliënten). Het merendeel van de cliënten met een verslavingsprobleem is volwassen ( 142 cliënten). Er wonen relatief veel jongere cliënten van Brijder op het Bedrijventerrein wat mogelijk weer wordt verklaard door een behandelcentrum in dit gebied voor jongeren met gedragsproblemen. Onderstaande kaart illustreert de leeftijdsverdeling (jongere/ volwassene) van cliënten met verslavingsproblemen op wijkniveau. Figuur 103 Cliënten Brijder per leeftijdscategorie per wijk in Heerhugowaard Bron: Brijder Alcohol GGD gegevens over gebruik van alcohol zijn afkomstig uit de gezondheidsmonitor GGD 2012 en zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. In Heerhugowaard drinkt 85% van de inwoners van 19 jaar en ouder wel eens alcohol. Dit is vergelijkbaar met Noord-Holland Noord (87%) en landelijk (82%). Ouderen (65+) drinken even vaak (84%) alcohol als volwassenen jonger dan 65 jaar (86%). De meest populaire dranken zijn wijn (65%) en bier (56%), gevolgd door jenever (26%), likeur (23%), mixdrankjes (19%) en licht alcoholische drankjes (10,0%). Een zware drinker houdt in: minimaal 1 keer per week 6 of meer glazen alcoholhoudende drank per dag. Van de volwassenen in Heerhugowaard is 8,4% een zware drinker (t.o.v. 13% in NHN en 10% landelijk). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 127

128 Overmatige drinkers drinken meer dan 21 glazen alcohol per week (mannen) of meer dan 14 glazen per week (vrouwen). In Heerhugowaard drinkt 6,4% van de volwassenen overmatig alcohol (NHN 10%, landelijk 8,4%). In onderstaande tabel worden de cijfers voor alcohol gebruik, zware drinkers en overmatige drinkers uitgesplitst naar volwassen (19-65 jaar) en ouderen ( 65 jaar). Tabel 57 Gebruik Alcohol in Heerhugowaard, Noord Holland Noord en Nederland ALCOHOL Drinkt wel eens alcohol Zware drinker Overmatige drinker Bron: GGD Hollands Noorden jaar 65 jaar jaar 65 jaar jaar 65 jaar Heerhugowaard Noord Holland Noord Nederland Geschat aantal % % % ,8 6,0 8, ,2 10 8, ,8 8,4 8,2 In onderstaande kaart wordt het absolute aantal cliënten van Brijder met alcoholproblemen aangegeven. In de Rivierenwijk en in de Schrijverswijk wonen de meeste mensen (9) met een alcoholprobleem die bij Brijder in behandeling zijn. In het Buitengebied Zuid en in t Kruis wonen geen cliënten van Brijder. Figuur 104 Aantal Cliënten Brijder met Alcoholprobleem per wijk in Heerhugowaard 2012 Bron: Brijder Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 128

129 6.5.5 Roken GGD gegevens over roken zijn afkomstig uit de gezondheidsmonitor GGD 2012 en zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. Van de volwassenen in Heerhugowaard rookt 17% en 2,2% is een zware roker (rookt per dag 20 of meer sigaretten). Dit is lager dan regionaal (22% rokers) en landelijk (23% rokers). Het percentage zware rokers in Heerhugowaard is vergelijkbaar met Noord-Holland Noord (3,3%) en landelijk (4,1%). Inwoners van 65 jaar en ouder in Heerhugowaard roken minder vaak dan inwoners jonger dan 65 jaar. Volgens de gezondheidsmonitor is het percentage rokers onder 65-plussers in heel Noord-Holland Noord gedaald van 15% (2009) naar 11% (2012). Onder inwoners van jaar is het aandeel rokers in de regio gedaald van 28% (2006/2007) naar 25%. Ook in Heerhugowaard is het aantal rokers onder inwoners van jaar gedaald van 26% in 2006 naar 18%. Onder 65-plussers is de daling niet significant (van 13% in 2009 naar 10%). In onderstaande tabel worden de cijfers over rokers en zware rokers uitgesplitst naar volwassen (19-65 jaar) en ouderen ( 65 jaar). Tabel 58: Rokers in Heerhugowaard, Noord Holland Noord en Nederland Roken Rokers Zware rokers Bron: GGD Hollands Noorden jaar 65 jaar jaar 65 jaar Noord Holland Heerhugowaard Nederland Noord Geschat aantal % % % ,4 1, ,9 1, ,7 2, Drugs GGD gegevens over drugsgebruik zijn afkomstig uit de gezondheidsmonitor GGD 2012 en zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. 2,0% van de inwoners van 19 jaar en ouder in Heerhugowaard heeft in het afgelopen jaar wel eens harddrugs (inclusief GHB) gebruikt. Dit is vergelijkbaar met regionale cijfers (2,2%). De ondervraagde inwoners van 65 jaar en ouder in Heerhugowaard geven aan (bijna) geen harddrugs en softdrugs te hebben gebruikt. In de vier weken voorafgaand aan het onderzoek heeft 2,2% van alle volwassenen van 19 jaar en ouder in Heerhugowaard cannabis gebruikt (Noord-Holland Noord 2,1%) en 3,6% heeft in het afgelopen jaar wel eens cannabis gebruikt (Noord-Holland Noord 3,9%). Voor de gemeenten in regio Alkmaar zijn er geen gegevens over drugsgebruik uit de vorige monitor onder inwoners van jaar.(ggd gezondheidsmonitor 2012) In onderstaande tabel worden de cijfers over drugsgebruik uitgesplitst naar volwassen (19-65 jaar) en ouderen ( 65 jaar). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 129

130 Tabel 59 Drugsgebruik in Heerhugowaard, Noord Holland Noord en Nederland Drugs Heerhugowaard Noord Holland Noord Nederland Geschat aantal % % % Afgelopen jaar harddrugs (incl. GHB) gebruikt jaar 65 jaar ,4 0,3 2,7 0,4 - - Afgelopen jaar cannabis gebruikt jaar 65 jaar ,3 0,3 4,8 0,5 - - Afgelopen maand cannabis gebruikt jaar 65 jaar ,6 0,0 2,6 0,3 - - Bron: GGD Hollands Noorden In onderstaande kaart wordt het absolute aantal cliënten van Brijder met drugsproblemen weergegeven. In de Rivierenwijk (10) en in het Bedrijventerrein (7) wonen de meeste mensen met een drugsprobleem die bij Brijder in behandeling zijn. Figuur 105 Aantal Cliënten Brijder met drugsprobleem per wijk in Heerhugowaard 2012 Bron: Brijder Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 130

131 6.6 Samenvatting Zowel voor GGZ (o.a. divisie maatschappelijke psychiatrie) als voor Geriant geldt dat de meeste cliënten voorkomen in postcodegebied 1703, zowel absoluut als relatief. Op basis van studies (Ott et al.) wordt verwacht dat in postcodegebied 1703 de meeste personen met dementie voorkomen en naar de toekomst toe (2040) blijft dit het gebied met de meeste personen met dementie. Het grote aantal mensen met dementie zal grotendeels ook te maken hebben met het percentage ouderen dat hier woont maar ook met andere factoren. Naar de toekomst toe wordt verwacht dat in postcodegebied 1705 een sterke stijging zal plaatsvinden in het aantal personen met dementie, deze toename is mogelijk te verklaren door de toename van het aantal ouderen. In de Heemradenwijk en Schilderwijk zijn de meeste wooneenheden voor GGZ-cliënten te vinden. De meeste cliënten van Brijder die woonachtig zijn in Heerhugowaard komen uit de wijken Schrijverswijk, Rivierenwijk en Molenwijk. Een groot deel van deze wijken valt onder het postcodegebied 1703 met de laagste SES in Heerhugowaard. Zowel de meeste cliënten met een alcoholprobleem als met een drugsprobleem komen uit de Rivierenwijk. Het aandeel jongeren (jonger dan 23 jaar) is klein onder cliënten van Brijder, maar zij wonen voornamelijk op het Bedrijventerrein. Dit is waarschijnlijk te verklaren door een behandelcentrum in dit gebied voor jongeren met gedragsproblemen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid 131

132 7. WMO: ZZP en zorgfuncties 7.1 Herinrichting van de WMO De overheid zet in op langer zelfstandig thuis wonen en de overheveling van delen van de AWBZ naar de WMO en de ZVW. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen in het gehele sociale domein op grond van de WMO, Jeugdwet en de Participatiewet. Gemeenten krijgen per 1 januari 2015 op grond van de WMO een brede verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van burgers die beperkt kunnen participeren. De aanspraken op extramurale zorg in de AWBZ komen te vervallen, de WMO wordt aangepast en de bijbehorende budgetten worden overgeheveld naar gemeenten. 2 Consequenties van deze maatregelen zijn dat intramurale instellingen moeten krimpen, mensen langer thuis blijven wonen en als gevolg daarvan meer extramurale ondersteuning en begeleiding wordt gevraagd. Daarnaast wordt er een grote inzet gevraagd van de eerstelijnsvoorzieningen om extramurale zorg en/of behandeling te geven. Tegelijkertijd zullen professionals uit intramurale instellingen, zoals Specialisten Ouderen Geneeskunde, zich op extramurale markt begeven. Dit is overigens een positieve ontwikkeling omdat deze capaciteit, kennis en kunde hard nodig zal zijn om de toename van extramurale zorg op te vangen. Omdat er in dit hoofdstuk veel afkortingen worden gebruikt staan in onderstaande tabel de afkortingen voluit geschreven. Tabel 60 Afkortingen AWBZ WMO ZVW ZZP VV VG GGZ LG ZG PGB ZIN Bron: VWS/ CIZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zorgverzekeringswet Zorg Zwaarte Pakketten Verpleging en verzorging Verstandelijke handicap Geestelijke gezondheidszorg Lichamelijke handicap Zintuiglijke handicap Persoons Gebonden Budget Zorg in Natura In dit hoofdstuk wordt de omvang van de WMO belicht en worden de volgende vragen beantwoord: Hoeveel mensen hebben een licht zorgzwaartepakket (ZZP 1-4) en waar wonen deze mensen? Hoeveel mensen in de wijk ontvangen extramurale zorgfuncties: persoonlijke verzorging, begeleiding en kortdurend verblijf Hoeveel personen maken gebruik van individuele voorzieningen in de WMO Waar is beschikbare huisvesting voor ouderen en gehandicapten 2 Uit de bijlage Hervorming van de langdurige ondersteuning en zorg behorende bij de brief Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst van 25 april 2013 van Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. M.J. van Rijn Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 132

133 In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor het WMO gericht dient te zijn. 7.2 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In de herinrichting WMO worden in fases de lichte ZZP s overgeheveld naar de WMO en ZVW. Hoe deze verdeling wordt tussen WMO en ZVW is momenteel niet duidelijk. In onderstaande kaart wordt de verdeling van ZZP s in de postcodes weergegeven. In totaal zijn er in Heerhugowaard 467 personen met een van de genoemde indicaties in het kader hiernaast, de meeste indicaties worden gevonden in postcodegebied 1701 en Figuur 106 Aantal ZZP s per postcode in Heerhugowaard 2012 Met de huidige kennis weten we dat de volgende cliëntengroepen overgeheveld worden naar WMO en ZVW 1 : Per gaan over: Nieuwe cliënten vanaf 23 jaar met ZZP VV1, VV2, GGZ1, GGZ2 en VG1, VG2. In 2012 hadden in Heerhugowaard 132 personen een van deze indicaties Per gaan over: nieuwe cliënten met ZZP VV3. In 2012 hadden in Heerhugowaard 93 personen deze indicatie Per gaan over: naar verwachting 50% van de nieuwe cliënten met ZZP VG3 en alle (nieuwe + bestaande) cliënten met GGZ3. In 2012 hadden in Heerhugowaard 155 personen deze indicatie Per gaan over: nieuwe cliënten met ZZP LG1, LG3, ZG1 en naar verwachting 50% van de nieuwe cliënten met VV4. In 2012 hadden in Heerhugowaard 88 personen deze indicatie Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 133

134 Tabel 61 Aantal ZZP s per postcode in Heerhugowaard 2012 ZZP 2012 [aantal], Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Lichte ZZP Totaal 467 Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 134

135 7.3 Zorgfuncties De extramurale AWBZ-zorg is ingedeeld in zorgfuncties, te weten: Persoonlijke Verzorging (PV); Verpleging (VP); Begeleiding (BG); Behandeling (BH); Kortdurend Verblijf (KVB). De functies verpleging, persoonlijke verzorging en behandeling in de lichte ZZP s gaan naar de zorgverzekeringswet toe. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op begeleiding en kortdurend verblijf. Bij het aanvragen van AWBZ-zorg kiest de cliënt welke leveringsvorm zijn voorkeur heeft: persoonsgebonden budget (PGB) of zorg in natura (ZIN) ZIN en PGB In staafdiagrammen wordt de verdeling in ZIN en PGB weergegeven van het totaal aan zorgfuncties (begeleiding groepsverband, begeleiding individueel, ondersteunende begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) voor de postcodegebieden van Heerhugowaard. De leveringsvorm is voor het grootste deel zorg in natura, het persoonsgebonden budget maakt slechts een klein deel uit van de zorgfuncties. Absoluut zijn er de meeste zorgfuncties voor zowel ZIN als PGB in postcodegebied Als we kijken naar de zorgfuncties per 1000 inwoners ligt dit voor ZIN in 1702 relatief het hoogste. Dit is mogelijk deels te verklaren door een relatief hoog percentage ouderen in dit postcodegebied. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 135

136 Figuur 107 Verdeling ZIN - PGB in aantallen per postcode in Heerhugowaard 2012 Bron: Vektis/ gemeente HHW Figuur 108 Verdeling ZIN-PGB in aantallen per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012 Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 136

137 In onderstaande tabel wordt het totaal (ZIN+PGB) aan zorgfuncties (begeleiding groepsverband, begeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) weergegeven voor de postcodegebieden van Heerhugowaard. Van het totaal aantal personen met zorgfuncties is tussen 40% en 50% 75 jaar en ouder, behalve in postcode gebied In dit postcodegebied ligt dit percentage lager, namelijk 24,7% van het aantal personen is 75 jaar en ouder. Dit lage percentage is mogelijk te verklaren door het feit dat er relatief weinig ouderen en veel jongeren in dit postcodegebied wonen. Als er wordt gekeken naar de ouderen, de groep personen van 75 jaar en ouder, zien we dat tussen de 40% en de 50% van alle ouderen ZIN of PGB hebben, behalve in postcode gebied1701 daar hebben relatief minder ouderen ZIN of PGB, namelijk 30,7%. Tabel 62 Totaal zorgfuncties voor de postcodegebieden van Heerhugowaard 2012 Totaal ZIN+PGB [personen] totaal ZIN+PGB 75+ [personen] %ZIN + PGB 75+ [% van totale populatie met ZIN+PGB] % ZIN + PGB 75+ [% van de totale 75+ populatie] % 75+ (2012) ,0% 30,7% 7,3% ,7% 44,0% 7,1% ,8% 49,5% 6,1% ,5% 40,8% 3,5% ,7% 53,6% 1,4% Totaal ,7% 42,6% 4,7% Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 137

138 7.4 Verblijf tijdelijk en begeleiding In onderstaande tabel staat de onderverdeling voor de zorgfuncties begeleiding in groepsverband en individueel. De zorgfunctie verblijf tijdelijk wordt niet in de tabel genoemd, omdat deze slechts 14 x voorkomt in Heerhugowaard. Voor de begeleiding geldt dat deze absoluut het meest worden afgenomen in postcodegebied Per 1000 inwoners worden de functies het meest afgenomen in postcodegebied 1702 en Voor de inwoners van 75 jaar en ouder zien we dat het gebruik van de zorgfuncties begeleiding per plussers flink hoger ligt ten opzichte van de totale populatie. De functies worden dus met name afgenomen door de 75 plussers. De begeleiding in groepsverband en individueel per 1000 inwoners in de groep 75 + ligt het hoogst in postcodegebieden 1702, 1703 en Tabel 63 Onderverdeling zorgfuncties in postcodes van Heerhugowaard Begeleiding in groepsverband aantal per 1000 inwoners Begeleiding in groepsverband 75+ aantal per Begeleiding individueel aantal per 1000 inwoners Begeleiding individueel 75+ aantal per Totaal Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 138

139 In onderstaand kaart wordt het aantal functies voor begeleiding in groepsverband uitgedrukt per 1000 inwoners. Begeleiding in groepsverband komt relatief het meeste voor in postcodegebieden 1702 en Figuur 109 Begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012 Bron: Vektis/ gemeente HHW Tabel 64 Begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Begeleiding in groepsverband [personen] Begeleiding in groepsverband per inwoners [/1000inwoners] , , , , ,1 Totaal ,9 Bron: Vektis/ gemeente HHW Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 139

140 In onderstaande kaart wordt het aantal functies voor begeleiding individueel uitgedrukt per 1000 inwoners. Begeleiding individueel komt relatief het meeste voor in postcodegebieden 1702 en Figuur 110 Begeleiding individueel per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012 Bron: Vektis/ gemeente HHW Tabel 65 Begeleiding individueel per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard Begeleiding individueel [personen] Begeleiding individueel per inwoners [/1000inwoners] , , , , ,5 Totaal ,5 Bron: Vektis/ gemeente HHW Zorgfunctie begeleiding geleverd door DPRS, Evean en Magenta. DPRS, Evean en Magenta bieden slechts een deel van de begeleiding in Heerhugowaard omdat deze functie ook vaak wordt aangeboden door grote instellingen als GGZ en Esdégé-Reigersdaal. Van laatst genoemde organisaties zijn de aantallen voor de functie begeleiding niet bekend. De functie begeleiding wordt door DPRS, Evean en Magenta het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (45x) en Stadshart (31x). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 140

141 7.5 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. Voor de meeste WMOvoorzieningen, behalve voor rolstoelen, moet een eigen bijdrage worden betaald. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van het inkomen. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In onderstaande kaart wordt per wijk aangegeven hoeveel personen er gebruik maakten van de tegemoetkoming. In de wijken Stadshart en Bomen en Recreatiewijk wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. Figuur 111 Aantal personen per wijk met vergoeding voor taxi/ vervoer 2012 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 66 Aantal personen per wijk met vergoeding voor taxi/ vervoer 2012 taxi/ vervoer personen taxi/ vervoer personen Schrijverswijk 55 Butterhuizen 48 Schilderswijk 40 Oostertocht 34 Planetenwijk 5 Zuidwijk 52 Bomen- en Recreatiewijk 98 Huygenhoek 8 Heemradenwijk 32 Stad van de Zon 32 Edelstenenwijk 10 De Noord 6 Stadshart 93 Buitengebied Noord 4 Molenwijk 34 t Kruis 6 Rivierenwijk 21 Buitengebied Zuid 42 Bedrijventerrein 10 Totaal 630 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 141

142 In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In onderstaande kaart wordt per wijk aangegeven hoeveel personen een rolstoel kregen. In de wijken Stadshart, Bomen en Recreatiewijk en Schilderswijk wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. Figuur 112 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een rolstoel 2012 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 67 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een rolstoel 2012 Rolstoel personen Rolstoel personen Schrijverswijk 27 Butterhuizen 29 Schilderswijk 46 Oostertocht 40 Planetenwijk 12 Zuidwijk 27 Bomen- en Recreatiewijk 55 Huygenhoek 12 Heemradenwijk 13 Stad van de Zon 23 Edelstenenwijk 30 De Noord 7 Stadshart 49 Buitengebied Noord 5 Molenwijk 19 t Kruis 0 Rivierenwijk 12 Buitengebied Zuid 3 Bedrijventerrein 10 Totaal 419 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In onderstaande kaart wordt per wijk aangegeven hoeveel personen een scootmobiel kregen. In de wijken Stadshart en de Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 142

143 Bomen en Recreatiewijk wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. Figuur 113 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een scootmobiel 2012 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 68 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een scootmobiel 2012 Scootmobiel personen Scootmobiel personen Schrijverswijk 26 Butterhuizen 19 Schilderswijk 26 Oostertocht 31 Planetenwijk 13 Zuidwijk 11 Bomen- en Recreatiewijk 43 Huygenhoek 6 Heemradenwijk 10 Stad van de Zon 9 Edelstenenwijk 17 De Noord 4 Stadshart 68 Buitengebied Noord 0 Molenwijk 24 t Kruis 2 Rivierenwijk 8 Buitengebied Zuid 4 Bedrijventerrein 2 Totaal 323 Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 143

144 7.6 Aangepaste woningen voor ouderen en gehandicapten Woonwaard is de woningcorporatie van Heerhugowaard. Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen. In onderstaande tabel worden de gelijkvloerse woningen weergegeven, 35% van het totaal aantal woningen van Woonwaard. Een deel van de woningen van Woonwaard zijn toegankelijk voor rollators en een daar weer een deel van is toegankelijk voor rolstoelen. Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn het met name te vinden in de wijken Rivierenwijk, Oostertocht en Butterhuizen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart, Oostertocht en Stad van de Zon. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in de Schilderswijk, Heemradenwijk, Stadshart en Zuidwijk. Tabel 69 Aantal aangepaste woningen voor ouderen en gehandicapten in Heerhugowaard aantal aantal woningen van aantal woningen van gelijkvloerse woonwaard woonwaard woningen toegankelijk toegankelijk van woonwaard voor rollator voor rolstoelen Schrijverswijk Schilderswijk Planetenwijk Bomen- en Recreatiewijk Heemradenwijk Edelstenenwijk Stadshart Molenwijk Rivierenwijk Bedrijventerrein Butterhuizen Oostertocht Zuidwijk Huygenhoek Stad van de Zon De Noord Buitengebied Noord 't Kruis Buitengebied Zuid Heerhugowaard Bron: Woonwaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 144

145 7.6.1 Ouderenzorg Binnen de ouderenzorg bestaat de huisvestiging voornamelijk uit bejaardenwoningen en verpleeghuizen. Onderstaande kaart toont de spreiding van de bejaardenwoningen met zorgteam, bejaardenwoningen beschermd of beschut wonen en gewone bejaardenwoningen. Bij beschut wonen is sprake van nabijheid van zorg waarbij zo nodig enig toezicht kan worden geboden. De zorgverlening wordt volgens afspraak geleverd of is direct oproepbaar. Indien noodzakelijk is de zorgverlening voortdurend in de nabijheid van de cliënt. Bij beschermd wonen is sprake van een veilige en afgeschermde woon- en leefomgeving waarbij cliënten fysieke en/of sociale veiligheid wordt geboden en/of waarbij vanuit de omgeving structurering wordt geboden. In totaal zijn 431 woningen voor de doelgroep ouderen. Binnen de Gemeente Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevinden zich in de wijk Oostertocht en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk, Butterhuizen en Molenwijk. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart, Stad van de Zon en Schilderswijk. Er zijn 3 verpleeghuizen in de gemeente. Tabel 70 Locaties ouderen Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Bejaardenwoningen Bejaardenwoningen - beschermd of beschut wonen (Woonwaard) Bejaardenwoningen met zorgteam (Woonwaard) Stadshart Bomen- en Recreatiewijk De Noord 't Kruis Stad van de Zon Oostertocht Butterhuizen Molenwijk Schilderswijk Totaal Bron: Gemeente Heerhugowaard/ Woonwaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 145

146 7.6.2 Gehandicaptenzorg Verschillende zorgorganisaties in Heerhugowaard bieden passende huisvesting aan aan mensen met een beperking. Onderstaande kaart toont de spreiding van deze locaties. In het postcodegebied 1703 bevinden zich de meeste huisvestigingslocaties voor de mensen met een beperking. Figuur 114 Huisvestingslocaties voor mensen met een beperking in Heerhugowaard 2013 Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard De organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia hebben samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken bevinden zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. Onderstaande tabel toont het gedetailleerde aantal wooneenheden binnen de gemeente Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 146

147 Tabel 71 Locaties mensen met een beperking - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Locaties, Wijken uit De Esdégé- s Heeren Heliomare Gemeente Heerhugowaard Waerden Reigersdaal Loo Philadelphia Edelstenenwijk Stad van de Zon Huygenhoek Zuidwijk Butterhuizen Bedrijventerrein Rivierenwijk Stadshart Heemradenwijk Bomen- en Recreatiewijk Schrijverswijk Totaal Bron: ROS'en/ gemeente Heerhugowaard 7.7 Samenvatting De ZZP s die in fases worden overgeheveld naar de WMO worden in Heerhugowaard het meeste gevonden in postcodegebieden 1701 en ZIN + PGB wordt absoluut het meeste afgenomen in postcodegebied 1703, relatief (per 1000 inwoners) het meeste in postcodegebied %-50% van de personen met ZIN of PGB is 75 jaar en ouder, een uitzondering vormt postcodegebied 1705 waar slechts 24,7% 75 jaar of ouder is. Dit kan mogelijk worden verklaard door het lage percentage ouderen en hoge percentage jongeren in dit gebied. In postcodegebied 1701 maken relatief weinig ouderen van 75 jaar en ouder (30,7%) gebruik van zorgfuncties in vergelijking met andere postcodegebieden in Heerhugowaard. De zorgfuncties, begeleiding individueel en in groepsverband worden het meeste afgenomen in postcodegebieden en Individuele voorzieningen in het kader van de WMO, zoals vervoer, rolstoelen en scootmobiels worden het meeste afgenomen in het Stadshart en de Bomen en Recreatiewijk. In Heerhugowaard zijn 431 woningen speciaal voor ouderen beschikbaar. Voor mensen met een beperking zijn 160 plekken beschikbaar. De meeste wooneenheden voor ouderen (128) zijn beschikbaar in de wijk Oostertocht. In de Stad van de Zon bevinden zich de meeste wooneenheden voor mensen met een beperking (70). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties 147

148 8. VEILIGHEID Veiligheid is een breed en complex terrein. Breed omdat veiligheid vele verschillende onderwerpen omvat, variërend van overlast in wijken en jeugdcriminaliteit tot verkeersveiligheid en huiselijk geweld. Complex, omdat voor een effectieve aanpak van veiligheidsvraagstukken de samenwerking en inzet van tal van partijen essentieel is ( integraal veiligheidsplan Heerhugowaard ). De gegevens uit dit hoofdstuk zijn afkomstig uit de Veiligheidsanalyse 2012 en de Wijkmonitor Omdat de gegevens uit de Veiligheidsanalyse niet beschikbaar zijn op wijkniveau worden hierover alleen uitspraken gedaan op gemeenteniveau. Recent kwam de gebiedsscan BT Hhw 2013 uit. De informatie uit deze scan is niet opgenomen in dit hoofdstuk omdat deze scan kwalitatieve data bevat en er in dit rapport gericht is op kwantitatieve data. De volgende vragen worden in dit hoofdstuk behandeld: Hoe wordt de veiligheid beoordeeld in de verschillende wijken? Wat is er bekend over overlast en/ of criminaliteit? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor veiligheid gericht dient te zijn. 8.1 Hoe wordt de veiligheid beoordeeld in de verschillende wijken? In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. In onderstaand diagram wordt het rapportcijfer per wijk weergegeven. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. Figuur 115 Beoordeling veiligheid in de wijk Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 148

149 8.2 Wat is er bekend over overlast en criminaliteit? Overlast en criminaliteit worden in deze paragraaf onderverdeeld in de onderwerpen vernielingen, jeugdoverlast en baldadigheid, burenruzie en huiselijke twist en inbraken. In de wijkmonitor wordt voor deze onderwerpen, behalve burenruzie en huiselijke twist, gevraagd naar de mate dat deze onderwerpen een probleem vormen volgens de respondenten, tezamen met andere problemen. De uitkomst voor de veiligheidsgerelateerde onderwerpen staan in onderstaand diagram voor Heerhugowaard weergegeven. Van de onderwerpen vernielingen, overlast jeugd en inbraak wordt de overlast van jeugd het meest als een groot probleem ervaren op de voet gevolgd door vernielingen. Figuur 116 Beoordeling overlast en criminaliteit in Heerhugowaard Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 149

150 8.2.1 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en Tabel 72 Aantal meldingen vernielingen in Heerhugowaard Melding aantallen Politie 2008 Politie 2009 Politie 2010 Politie 2011 vernielingen Bron: veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Figuur 117 In hoeverre is vandalisme/ vernielzucht een probleem Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 150

151 8.2.2 Overlast Jeugd & baldadigheid In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden 3 in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Overall wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en Figuur 118 Overlast en baldadigheid in Heerhugowaard Bron: veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem is in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. 3 Baldadigheid omvat een overtreding door zich in het openbaar tegen personen of goederen zodanig ruw en onbezonnen te gedragen dat daardoor nadeel kan ontstaan. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 151

152 Figuur 119 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 152

153 8.2.3 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Figuur 120 Burenruzie en huiselijke twisten in Heerhugowaard Bron: Veiligheidsanalyse 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 153

154 8.2.4 Meldingen inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. Figuur 121 Aantal woninginbraken en diefstal van/uit auto in Heerhugowaard Bron: Veiligheidsanalyse 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 154

155 In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. Figuur 122 In hoeverre is woninginbraak een probleem Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 155

156 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. Figuur 123 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 156

157 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. Figuur 124 In hoeverre is diefstal/ beschadiging van auto s een probleem Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 157

158 8.3 Samenvatting Het gemiddelde rapportcijfer voor veiligheid in Heerhugowaard is 6,9 (wijkmonitor). De Rivierenwijk en Buitengebied Noord hebben het laagste cijfer met respectievelijk 6,1 en 6,3. In Heerhugowaard wordt overlast door jeugd als grootste probleem ervaren wat betreft overlast en criminaliteit. Het aantal meldingen bij de politie voor vernielingen is tussen 2008 en 2011 afgenomen met 40%, van 220 naar 132 meldingen. In de wijkmonitor geven respondenten in het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%) het meeste aan dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Het aantal meldingen bij de politie voor overlast van jeugd en baldadigheid is tussen 2008 en 2011 licht afgenomen. In de wijkmonitor geven respondenten in het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en de Schrijverswijk (22%) het meeste aan dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten tonen een sterke afname, een afname van respectievelijk 60% en 80%. Het aantal meldingen voor woninginbraak in Heerhugowaard nam af tussen 2008 en 2011 maar nam daarna weer sterk toe. De meldingen van diefstal uit auto s en diefstal van auto s nam toe tussen 2008 en In de wijkmonitor geven respondenten in de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), in de Planetenwijk (13%) en in de Rivierenbuurt (13%) het meeste aan dat woninginbraak een groot probleem is in vergelijking met andere wijken. Voor diefstal uit de auto geven respondenten van de wijkmonitor in de Planetenwijk (14%), in de Edelstenenwijk (8%) en in de Rivierenbuurt (8%) het vaakste aan dat het een groot probleem is. Voor beschadiging van auto s en/ of diefstal van auto s wordt in de Planetenwijk (16%), in de Rivierenbuurt (8%) en in de Bomen en Recreatiewijk (12%) het vaakst aangegeven dat een groot probleem is. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 8 Veiligheid 158

159 9. VRIJE TIJD Vrije tijd is de tijd die men niet hoeft te besteden aan verplichte of noodzakelijke activiteiten zoals (huishoudelijk) werk, zorg en studie. Toerisme, recreatie, sport en spel kunnen gezien worden als vormen van vrijetijdsbesteding. In dit hoofdstuk worden met name de voorzieningen voor sport en cultuur in beeld gebracht en worden de volgende vragen beantwoord: Waar is ontmoeting in de verschillende wijken: o Waar zijn de sportaccommodaties o Waar zijn accommodaties voor cultureel vermaak o Waar zijn de buurthuizen (welzijnsaccommodaties) o Waar zijn speeltuinen (recreatieve voorzieningen) o Waar zijn horecafaciliteiten Hoeveel inwoners bezitten een huygenpas? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor vrije tijd gericht dient te zijn. 9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. Tabel 73 Belangrijke plekken in de wijk om mensen te ontmoeten Belangrijke plekken in de wijk om mensen te ontmoeten % Buurthuis 17,3% Speelplek 17,3% Horeca 21,2% Winkels 59,3% Op straat 78,1% Anders 17,2% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 159

160 9.1.1 De sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. Tabel 74 Op welke manier doet u aan sport? Op welke manier doet u aan sport? sportvereniging 33,3% sportschool/ fitnesscentrum 33,7% op eigen gelegenheid 43,8% anders 15,2% Bron: Wijkmonitor 2011 De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. Figuur 125 Sportaccommodaties in Heerhugowaard 2013 Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 160

161 De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. Ook zijn er twee maneges in Buitengebied Zuid. Onderstaande figuur toont het aantal sportaccommodaties per wijk in Heerhugowaard. De wijken die niet over sportaccommodaties beschikken worden niet in de figuur vermeld. Geen enkele wijk beschikt over alle soorten accommodaties. Het Bedrijventerrein en de Bomen en Recreatiewijk hebben de grootste diversiteit, zij beschikken over drie van de vier soorten accommodaties. Figuur 126 Sportaccommodaties per wijk in Heerhugowaard Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 75 Sportaccommodaties per wijk in Heerhugowaard Overig Gebieden Sporthallen Sportvelden Zwembaden Maneges sport Schrijverswijk Schilderswijk Bomen- en Recreatiewijk Heemradenwijk Rivierenwijk Bedrijventerrein Huygenhoek Stad van de Zon De Noord t Kruis Buitengebied Zuid Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 161

162 9.1.2 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. Tabel 76 Bezoek accommodaties voor cultureel vermaak Hoe vaak gaat u naar? vaak soms bioscoop 6,2% 47,8% theater 7,3% 41,2% museum 5,8% 29,6% popconcert/ musical 4,3% 26,4% Bron: Wijkmonitor 2011 In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks, ArtFarm (ateliers professionele kunstenaars/ beeldentuin) en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In onderstaande kaart worden de locaties van de culturele voorzieningen en de evenemententerreinen weergegeven. In het Stadshart zijn de meeste voorzieningen en evenemententerreinen gelegen. NB de Artfarm staat niet weergegeven in onderstaand figuur. Figuur 127 Locaties culturele voorzieningen en evenemententerreinen Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 162

163 9.1.3 De buurthuizen Buurthuizen bieden diverse vormen van ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft zes buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. In onderstaand staafdiagram wordt het aantal speelpleinen in de wijken weergegeven. Bij de wijken wordt het percentage kinderen 5-14 jaar benoemd. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. Figuur 128 Aantal speelpleinen in Heerhugowaard Bron: ROS en/ gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 163

164 9.1.5 De Horeca faciliteiten Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecafaciliteiten bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecafaciliteiten. Tabel 77 Horeca Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Horeca Schrijverswijk 2 Schilderswijk 2 Bomen- en Recreatiewijk 1 Heemradenwijk 10 Stadshart 17 Molenwijk 0 Rivierenwijk 2 Bedrijventerrein 5 Stad van de Zon 4 De Noord 2 Buitengebied Noord 1 't Kruis 2 Totaal 49 Bron: ROS en/ Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 164

165 9.2 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en in Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. Figuur 129 Aantal Huygenpassen per wijk Heerhugowaard (2013) Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken 9.3 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 165

166 9.4 Samenvatting De belangrijkste plaatsen voor ontmoeting zijn winkels en op straat volgens de respondenten van de wijkmonitor. De gemeente Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties zoals sportvelden en sporthallen. De meeste van deze accommodaties zijn gevestigd op het Bedrijventerrein. In het Stadshart zijn de meeste culturele voorzieningen en evenemententerreinen gelegen. In Heerhugowaard zijn zes buurthuizen, deze liggen in de Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Bomen en Recreatiewijk en in de Noord. De meeste speelpleinen liggen in de Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderswijk. Horeca gelegenheden worden met name gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecafaciliteiten. In de Rivierenwijk, Bomen en Recreatiewijk en Oostertocht wonen de meeste personen met een Huygenpas. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 9 Vrije Tijd 166

167 10 WIJK 01 SCHRIJVERSWIJK 78,3% van de adressen in Schrijverswijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Schrijverswijk informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de Schrijverswijk (=28,5% van 1702) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Schrijverswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schrijverswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schrijverswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 130 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In de Schrijverswijk zal naar verwachting het aantal ouderen (75+) tot 2033 toenemen. De bevolking tussen jaar neemt naar verwachting af. Figuur 131 Leeftijdsverdeling Schrijverswijk Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 167

168 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Schrijverswijk is 15,4% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 16% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Schrijverswijk is 6,7% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 13,6% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Schrijverswijk is 19% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 11 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 78 Herkomst allochtonen Schrijverswijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 1% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 3% 2% 2,3% % Niet-westers overig 5% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt. Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 168

169 10.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Schrijverswijk 4,6%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Schrijverswijk op 10,9%. Het percentage jarigen ligt in Nederland op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Schrijverswijk op 12%. Tabel 79 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Schrijverswijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 4,6% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 10,9% 13,5% 11,8% jaar 12% 11,6% 12,2% Bron: Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Schrijverswijk 29%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Schrijverswijk 36%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Schrijverswijk 34%. Tabel 80 Gezinssamensteling Gezinssamenstelling Schrijverswijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 29% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 36% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 34% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Schrijverswijk is een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en een basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 169

170 inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 81 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,3% 19,3% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 8,7%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 5,9%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 2,8%. Tabel 82 Percentage uitkeringen Schrijverswijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 6,3% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 8,7% 7,2% Wajong-uitkering 5,9% 4,1% WIA-uitkering 2,8% 2,5% Bron: CBS/ KING WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Schrijverswijk ontvangen 42 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Schrijverswijk ontvangen 22 personen een langdurigheidstoeslag Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Schrijverswijk zijn 378 banen. In Schrijverswijk zijn 108 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 58 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 3 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 170

171 met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 tot -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Schrijverswijk ligt de score voor sociale samenhang op -4. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Schrijverswijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 83 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Schrijverswijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 77,2% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 4,0% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 12,5% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 55,5% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 24,5% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 23,2% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 49,0% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 56,5% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Schrijverswijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 84 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Schrijverswijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 87,2% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 19,8% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 50,0% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 4,0% 5,8% Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 171

172 Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 14,5% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 11,9% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 22,9% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 32,2% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 15,8% 16,0% Bron: Wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Schrijverswijk scoorde voor sfeer in de wijk 6,95 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. De Schrijverswijk komt overeen met het percentage in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Schrijverswijk en Heerhugowaard. Tabel 85 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Schrijverswijk Heerhugowaard Ja zeker 78,7% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 14,4% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 6,9% 6,8% Bron: Wijkmonitor Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53% van de respondenten uit de Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 172

173 Schrijverswijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 86 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Schrijverswijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 53% 49,1% door activiteiten te organiseren 2% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 15,3% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 30,2% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 39,6% van de respondenten in de Schrijverswijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 28,2% van de respondenten in de Schrijverswijk geeft mantelzorg Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 173

174 In de Schrijverswijk wonen 63 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Schrijverswijk wonen 35 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Schrijverswijk zijn geen huisartsen en drie fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn 1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x) Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Schrijverswijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in het Schrijverswijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 174

175 10.7 WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP s op Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 87 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1702 Heerhugowaard 22,5 14,9 14,2 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Schrijverswijk maakten 55 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Schrijverswijk werd aan 27 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de Schrijverswijk werd aan 26 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 175

176 zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Schrijverswijk zijn 98 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Schrijverswijk zijn van de gelijkvloerse woningen (98) alle woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In de Schrijverswijk zijn (voor zover bekend) geen woningen van Woonwaard die rolstoeltoegankelijk zijn. In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Schrijverswijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Schrijverswijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). In de Schrijverswijk heeft Woonwaard geen bejaardenwoningen met zorg beschikbaar. Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Schrijverswijk is één huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Schrijverswijk is het gemiddelde cijfer 6, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 176

177 vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 88 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Schrijverswijk Heerhugowaard Groot 11% 11% Niet groot/ niet klein 44% 35% Klein 45% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 89 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Schrijverswijk Heerhugowaard Groot 22% 13% Niet groot/ niet klein 33% 49% Klein 45% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 177

178 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 90 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Schrijverswijk Heerhugowaard Groot 12% 8% Niet groot/ niet klein 33% 26% Klein 55% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 91 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Schrijverswijk Heerhugowaard Groot 4% 4% Niet groot/ niet klein 20% 21% Klein 76% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 92 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Schrijverswijk Heerhugowaard Groot 10% 9% Niet groot/ niet klein 29% 25% Klein 61% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 178

179 10.9 Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Schrijverswijk is SV Heerhugowaard gevestigd Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Schrijverswijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 179

180 verwachting eind 2015 begin 2016 open Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Schrijverswijk zijn 9 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Schrijverswijk zijn 2 horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Schrijverswijk zijn 14 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de Schrijverswijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorie jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Schrijverswijk ligt iets hoger in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 19% (8% westers + 11% niet westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de Schrijverswijk zich bevindt, is gemiddeld en ligt onder de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 180

181 In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Schrijverswijk veel huishoudens zonder kinderen (eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens), en met name veel meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. In postcodegebied 1702E, in de Schrijverswijk, is meer dan 10% van de huishoudens een eenoudergezin. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de Heemradenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard.Ten opzichte van Heerhugowaard hebben meer mensen in de Schrijverswijk enige uitkering. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net onder de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben komt overeen met het percentage voor Heerhugowaard. De Schrijverswijk behoort tot de wijken die het meest negatief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet komt overeen met het percentage voor Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard geven veel respondenten (28,2%) mantelzorg. Dit kan worden verklaard door het hoge percentage ouderen waarvan wellicht een deel een zorgvraag heeft. De Schrijverswijk ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied worden ook veel indicaties persoonlijke verzorging afgegeven. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Hoewel er in de Schrijverswijk geen huisartsen en slecht drie fysiotherapeuten bevinden, bevindt de Schrijverswijk zich in een groter postcodegebied (1702) met relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Schrijverswijk 22 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis en de Schrijverswijk behoort daarmee, samen met de Heemradenwijk, tot de wijken met de meeste woningen voor deze categorie inwoners. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Schrijverswijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Schrijverswijk zijn voornamelijk ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief vaker afgenomen dan in Heerhugowaard. De Schrijverswijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In de Schrijverswijk zijn (voor zover bekend) 98 gelijkvloerse woningen aanwezig die ook aangepast zijn voor rollators. In de Schrijverswijk zijn geen specifieke woningen voor ouderen terwijl de Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 181

182 ouderen wel een groot aandeel van de bevolking zijn. In de Schrijverswijk is geen specifieke huisvesting voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid in Schrijverswijk iets lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt in de Schrijverswijk met name overlast door jongeren en woninginbraak vaker als een groot probleem gezien. In de Schrijverswijk zijn Sport Vereniging Heerhugowaard, een buurthuis, 9 speelpleinen, 2 horecagelegenheden gevestigd. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk 182

183 11 WIJK 02 SCHILDERSWIJK 100% van de adressen in Schilderswijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Schilderswijk informatie over postcodegebied 1701 beschreven. Postcodegebied 1701 bevat echter een groter gebied dan alleen de Schilderswijk (=50,3% van 1701) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Schilderswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schilderswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schilderswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 132 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heehrugowaard In de Schilderswijk neemt naar verwachting het aantal ouderen (75+) toe tot Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 133 Leeftijdsverdeling Schilderswijk Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 183

184 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Schilderswijk is 18,4% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 17,5% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Schilderswijk is 7,1% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 12,9% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Schilderswijk is 16% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 8 % niet-westeers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst.in onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 93 Herkomst allochtonen Schilderswijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 2% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 3% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt. Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1701 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,54). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 184

185 11.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Schilderswijk 5,6%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 12,7%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Schilderswijk op 10,9%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Schilderswijk op 11,3%. Tabel 94 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Schilderswijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 5,6% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 10,9% 13,5% 11,8% jaar 11,3% 11,6% 12,2% Bron: Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Schilderswijk 24%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Schilderswijk 36%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Schilderswijk 40%. Tabel 95 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Schilderswijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 24% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 36% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 40% 41,1% 34,1% Bron: CBS - huishoudensstatistiek Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Schilderswijk is een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 185

186 nederlandse percentage. In 1701 behoort 33,1% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1701 behoort 18,6% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 96 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,1% 18,6% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Schilderswijk ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Schilderswijk ligt dit percentage op 8,3%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Schilderswijk ligt dit percentage op 1,7%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Schilderwijk ligt dit percentage op 2,8%. Tabel 97 Percentage uitkeringen Schilderswijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 6,3% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 8,3% 7,2% Wajong-uitkering 1,7% 4,1% WIA-uitkering 2,8% 2,5% Bron: CBS/KING WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Schilderswijk ontvangen 41 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Schilderswijk ontvangen 13 personen een langdurigheidstoeslag Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Schilderswijk zijn 572 banen. In Schilderswijk zijn 187 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 47 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 5 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 186

187 11.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Schilderswijk ligt de score voor sociale samenhang op 9. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Schilderswijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 98 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Schilderswijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 85,8% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 1,8% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 7,4% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 61,2% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 17,5% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 22,8% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 52,5% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 60,6% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Schildersbuurt Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 187

188 Tabel 99 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Schilderswijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 93,3% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 26,6% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 59,2% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 8,1% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 15,4% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 12,0% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 24,5% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 45,0% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 8,1% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Schilderwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,24 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in Schilderwijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Schilderswijk en Heerhugowaard. Tabel 100 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Schilderswijk Heerhugowaard Ja zeker 83,6% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 12,4% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 4,0% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 188

189 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 49,8% van de respondenten uit de Schilderswijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 101 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Schilderswijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 49,8% 49,1% door activiteiten te organiseren 2,2% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 17,9% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 30,0% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 40,5% van de respondenten in de Schilderswijk doen vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 19,2% van de respondenten in de Schilderswijk geeft mantelzorg Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 189

190 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1701 worden er 23 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Relatief weinig ouderen (75+) in 1701 nemen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af namelijk 20,3% in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Schilderswijk wonen 94 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Schilderswijk wonen 43 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Schilderwijk zijn geen huisartsen en vier fysiotherapeuten. In postcodegebied 1701 zijn gemiddeld 0,12 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1701 zijn 0,95 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1701 wonen 123 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1701 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1701 wonen 32 cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Schilderswijk is één wooneenheid Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 190

191 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1701 is dit aantal 118 personen. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 sterk toe tot 297 personen met dementie. In postcodegebied 1701 zijn 57 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 6,7 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Schilderswijk wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Alle cliënten in de Schilderwijk die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x) Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1701 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 50% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 11,7 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 9,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 102 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1701 Heerhugowaard 11,7 14,9 9,6 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 191

192 In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Schilderwijk maakten 40 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de Schilderswijk werd aan 26 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Schilderswijk zijn 50 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Schilderwijk zijn van de gelijkvloerse woningen (50) alle woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Schilderswijk zijn 48 woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Schilderswijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Schilderswijk zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 192

193 de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Schilderswijk is het gemiddelde cijfer 7, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderswijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 103 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Schilderswijk Heerhugowaard Groot 12% 11% Niet groot/ niet klein 39% 35% Klein 49% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 104 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Schilderswijk Heerhugowaard Groot 13% 13% Niet groot/ niet klein 38% 49% Klein 49% 54% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 193

194 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderswijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 105 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Schilderswijk Heerhugowaard Groot 4% 8% Niet groot/ niet klein 31% 26% Klein 65% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderswijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 106 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Schilderswijk Heerhugowaard Groot 2% 4% Niet groot/ niet klein 25% 21% Klein 73% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 194

195 Schilderswijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 107 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Schilderswijk Heerhugowaard Groot 6% 9% Niet groot/ niet klein 31% 25% Klein 63% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Schilderswijk is één sporthal en één zwembad gevestigd Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 195

196 kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Schilderwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Schilderswijk zijn 19 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Schilderswijk zijn 2 horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Schilderswijk zijn 5 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 196

197 11.10 Samenvatting In 2013 had de Schilderswijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorie jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Schilderswijk ligt iets lager in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 16% (8% westers + 8% niet westers). De SES van postcodegebied 1701 (0,54), waarin de Schilderswijk zich bevindt, is gemiddeld- hoger, en is nagenoeg gelijk aan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Schilderswijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen De inkomensverdeling in postcodegebied 1701, het gebied waarin de Schilderswijk zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt iets lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet komt nagenoeg overeen met het percentage voor Heerhugowaard evenals het percentage mantelzorgers. De Schilderswijk ligt in het postcodegebied (1701) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Hoewel er in de Schilderswijk geen huisartsen en slechts vier fysiotherapeuten bevinden, bevindt de Schilderswijk zich in een groter postcodegebied (1701) waarin relatief ongeveer evenveel huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners zijn als in Nederland In postcodegebied 1701 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de Schilderswijk één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1701 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1701 ligt iets hoger in vergelijking met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Schilderswijk wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Schilderswijk zijn allen ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1701 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 197

198 De Schilderswijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. Wel werden er in vergelijking met andere wijken veel aanvragen gedaan voor een rolstoel. In de Schilderswijk zijn (voor zover bekend) 50 gelijkvloerse woningen aanwezig die ook aangepast zijn voor rollators en rolstoelen. In de Schilderswijk zijn 48 woningen die expliciet voor ouderen zijn. In de Schilderswijk is geen specifieke huisvesting voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid iets hoger dan de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt woninginbraak, diefstal uit auto en diefstal/ beschadiging van auto s minder vaak als een groot probleem gezien. In de Schilderswijk is een sporthal, een zwembad, een buurthuis, 19 speelpleinen, 2 horecagelegenheden gevestigd. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk 198

199 12 Wijk 04 Planetenwijk 75% van de adressen in Planetenwijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Planetenwijk informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de Planetenwijk (=13,3% van 1702) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Planetenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Planetenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Planetenwijk relatief meer jonge ouderen (65-74) en minder ouderen van 75+ en jeugd. Figuur 134 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In de Planetenwijk wonen in 2013 relatief weinig ouderen (75+) maar het percentage ouderen neemt naar verwachting toe tot Het percentage inwoners tussen de 5-24 jaar neemt naar verwachting af evenals het percentage inwoners tussen Figuur 135 Leeftijdsverdeling Planetenwijk Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 199

200 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Planetenwijk is 18,3% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 17,6% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Planetenwijk is 3,6% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 11,3% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Planetenwijk is 17% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 10 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 108 Herkomst allochtonen Planetenwijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 1% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 3% 2% 2,3% % Niet-westers overig 5% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 200

201 12.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Planetenwijk 6,2%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Planetenwijk op 12,1%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Planetenwijk op 10,9%. Tabel 109 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Planetenwijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 6,2% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 12,1% 13,5% 11,8% jaar 10,9% 11,6% 12,2% Bron: Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Planetenwijk 20%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Planetenwijk 41%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Planetenwijk 39%. Tabel 110 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Planetenwijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 20% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 41% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 39% 41,1% 34,1% Bron: CBS - huishoudensstatistiek Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Planetenwijk is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang maar wel een basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 201

202 nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 111 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,3% 19,3% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 5,5%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 7,1%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 0%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 2,4%. Tabel 112 Percentage uitkeringen Planetenwijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 5,5% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 7,1% 7,2% Wajong-uitkering 0% 4,1% WIA-uitkering 2,4% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Planetenwijk ontvangen 5 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Planetenwijk ontvangen 4 personen een langdurigheidstoeslag Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Planetenwijk zijn 112 banen. In de Planetenwijk zijn 56 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 7 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 1 bedrijf met meer dan 10 werkzame personen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 202

203 12.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Planetenwijk ligt de score voor sociale samenhang op 3. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Planetenwijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 113 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Planetenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 76,6% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 0% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 17,4% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 68,8% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 29,8% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 20,5% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 54,2% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 57,4% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Planetenwijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 203

204 Tabel 114 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Planetenwijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 83,7% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 8,2% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 58,8% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 2,0% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 4,1% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 4,3% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 14,3% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 32,6% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 17,1% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Planetenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,27 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in Planetenwijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Planetenwijk en Heerhugowaard. Tabel 115 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Planetenwijk Heerhugowaard Ja zeker 82,4% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 13,3% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 4,3% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 204

205 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 47,1% van de respondenten uit de Planetenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 116 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Planetenwijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 47,1% 49,1% door activiteiten te organiseren 3,7% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 22,2% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 28,6% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 44,1% van de respondenten in de Planetenwijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 26,3% van de respondenten in de Planetenwijk geeft mantelzorg gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 205

206 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Planetenwijk wonen 17 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Planetenwijk wonen 8 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Planetenwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten.in postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn 1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Planetenwijk zijn geen woningen voor mensen met een geestelijke stoornis Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 206

207 dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Planetenwijk wonen 6 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten inde Planetenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP s op Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard Tabel 117 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1702 Heerhugowaard 22,5 14,9 14,2 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 207

208 In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Planetenwijk maakten 5 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Planetenwijk werd aan 12 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de Planetenwijk werd aan 13 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In de Planetenwijk zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen en dus ook geen woningen toegankelijk voor rollators en/of rolstoelen. In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Planetenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Planetenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). In de Planetenwijk heeft Woonwaard geen bejaardenwoningen met zorg beschikbaar. Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Planetenwijk zijn geen huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 208

209 12.8 Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Planetenwijk is het gemiddelde cijfer 6, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 118 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Planetenwijk Heerhugowaard Groot 13% 11% Niet groot/ niet klein 29% 35% Klein 58% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 119 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Planetenwijk Heerhugowaard Groot 10% 13% Niet groot/ niet klein 32% 49% Klein 57% 54% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 209

210 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 120 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Planetenwijk Heerhugowaard Groot 14% 8% Niet groot/ niet klein 32% 26% Klein 53% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 121 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Planetenwijk Heerhugowaard Groot 14% 4% Niet groot/ niet klein 32% 21% Klein 55% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 210

211 de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 122 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Planetenwijk Heerhugowaard Groot 16% 9% Niet groot/ niet klein 33% 25% Klein 51% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Planetenwijk zijn geen sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 211

212 worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Planetenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. De Planetenwijk heeft geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Planetenwijk zijn 6 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 212

213 vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de Planetenwijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer jonge ouderen (65-74) en minder ouderen (75+) en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorie 5-24 jaar en de categorie jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers) ligt lager dan het percentage in Heerhugowaard en is 17% (10% westers + 7% niet-westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de Planetenwijk zich bevindt, is gemiddeld en is lager dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Planetenwijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de Planetenwijk zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. Het percentage uitkeringen in de Planetenwijk komt overeen met Heerhugowaard behalve dat er in de Planetenwijk geen Wajong uitkeringen zijn. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt iets lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Planetenwijk behoort tot de wijken met de hoogste percentages. De Planetenwijk ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Hoewel er zich in de Planetenwijk geen huisartsen en geen fysiotherapeuten bevinden, bevindt de Planetenwijk zich in een groter postcodegebied (1702) met relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Planetenwijk geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 213

214 aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Planetenwijk wonen 6 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Planetenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Planetenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, rolstoel of een scootmobiel. In de Planetenwijk zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig of woningen die aangepast zijn voor rollators en rolstoelen. In de Planetenwijk is ook geen specifieke huisvesting ouderen of voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid in de Planetenwijk even hoog als de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt woninginbraak, diefstal uit auto en diefstal/ beschadiging van auto s vaker als een groot probleem gezien. In de Planetenwijk zijn geen sportaccommodaties, culturele voorzieningen of horecagelegenheden. Wel zijn er 6 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk 214

215 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 89,6% van de adressen in Bomen en Recreatiewijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Bomen en Recreatiewijk informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de Bomen en Recreatiewijk (=52% van 1702) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Bomen en Recreatiewijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Bomen en Recreatiewijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Bomen en Recreatiewijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 136 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard Naar verwachting zal in de Bomen- en Recreatiewijk het percentage ouderen (75+) toenemen tot Daarentegen neemt het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 en naar verwachting af. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 215

216 Figuur 137 Leeftijdsverdeling Bomen- en Recreatiewijk Bron: gemeente Heerhugowaard Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Bomen en Recreatiewijk is 17,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 15,3% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Bomen en Recreatiewijk is 6,9% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 15,7% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Bomen en Recreatiewijk is 18% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 10 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 123 Herkomst allochtonen Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 3% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 2% 2% 2,3% % Niet-westers overig 3% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 216

217 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4) Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Bomen en Recreatiewijk 4,7%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Bomen en Recreatiewijk op 12,4%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 11,8%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Bomen en Recreatiewijk op 12%. Tabel 124 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 4,7% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 12,4% 13,5% 11,8% jaar 11,8% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Bomen en Recreatiewijk 27%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Bomen en Recreatiewijk 37%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Bomen en Recreatiewijk 36%. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 217

218 Tabel 125 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 27% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 37% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 36% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Bomen en Recreatiewijk zijn twee peuterspeelzalen, drie kinderdagverblijven, drie locaties voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is een locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 126 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,3% 19,3% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009 Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 6,9%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 9,4%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 4,4%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 2,8%.Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 2,5%. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 218

219 Tabel 127 Percentage uitkeringen Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 6,9% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 2,5% 7,2% Wajong-uitkering 4,4% 4,1% WIA-uitkering 2,8% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Bomen en Recreatiewijk ontvangen 18 personen een langdurigheidstoeslag Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 777 banen. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 173 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 54 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 10 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Bomen en Recreatiewijk ligt de score voor sociale samenhang op 13. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Bomen en Recreatiewijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 219

220 Tabel 128 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 80,1% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 3,0% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 5,2% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 67,4% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 19,3% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 28,3% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 58,0% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 65,1% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Bomen en Recreatiewijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 129 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 88,2% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 28,7% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 64,2% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 8,4% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 14,4% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 9,1% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 20,9% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 42,6% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 13,2% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Bomen en Recreatiewijk Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 220

221 scoorde voor sfeer in de wijk 7,33 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in Bomen en Recreatiewijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Bomen en Recreatiewijk en Heerhugowaard. Tabel 130 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Bomen en Heerhugowaard Recreatiewijk Ja zeker 81,4% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 15,9% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 2,7% 6,8% Bron: Wijkmonitor Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 45,9% van de respondenten uit de Bomen en Recreatiewijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 131 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Bomen en Heerhugowaard Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Recreatiewijk Wil geen actieve rol spelen 45,9% 49,1% door activiteiten te organiseren 4,9% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 19,5% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 29,3% 29,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 221

222 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 43,6% van de respondenten in de Bomen en Recreatiewijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 17,9% van de respondenten in de Bomen en Recreatiewijk geeft mantelzorg gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. In postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83) Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Bomen- en Recreatiewijk zijn 14 huisartsen en 11 fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 222

223 1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Bomen en Recreatiewijk zijn 14 wooneenheden Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Bomen- en Recreatiewijk wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Bomen- en Recreatiewijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP s op Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 223

224 ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 132 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1702 Heerhugowaard 22,5 14,9 14,2 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten.in Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Bomen en Recreatiewijk zijn 185 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Bomen en Recreatiewijk zijn van de gelijkvloerse woningen 52 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 63 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 224

225 deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 8 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Bomen en Recreatiewijk is het gemiddelde cijfer 6, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen en Recreatiewijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 133 In hoeverre is vandalisme / vernielzicht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Groot 14% 11% Niet groot/ niet klein 40% 35% Klein 47% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 225

226 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen en Recreatiewijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 134 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Groot 12% 13% Niet groot/ niet klein 36% 49% Klein 51% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen en Recreatiewijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 135 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Groot 15% 8% Niet groot/ niet klein 35% 26% Klein 50% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 226

227 dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 136 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Groot 3% 4% Niet groot/ niet klein 33% 21% Klein 65% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen- en Recreatiewijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 137 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard Groot 12% 9% Niet groot/ niet klein 29% 25% Klein 60% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 227

228 Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Bomen en Recreatiewijk is een sporthal, twee sportvelden en een zwembad Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen.onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Bomen en Recreatiewijk is het Ateliers amateurkunstenaars en het jongerencentrum Kompleks en twee evenemententerreinen gevestigd voor Misctream popfestival en evenementen op de ijsbaan Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de Bomen en Recreatiewijk is geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 18 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 228

229 dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Bomen en Recreatiewijk is 1 horecagelegenheid Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de Bomen- en Recreatiewijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-14 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers) in de Bomen en Recreatiewijk komt nagenoeg overeen met het percentage in Heerhugowaard en is 18% (8% westers + 10% niet westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de Bomen- en Recreatiewijk zich bevindt, is gemiddeld en is lager dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Bomen- en Recreatiewijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de Bomen- en Recreatiewijk zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. Het percentage uitkeringen in de Bomen- en Recreatiewijk komt overeen met Heerhugowaard behalve dat er in de Bomen- en Recreatiewijk minder WAO uitkeringen zijn. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De Bomen- en Recreatiewijk behoort tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 229

230 percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Bomen- en Recreatiewijk ligt lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Bomen- en Recreatiewijk ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. De Bomen- en Recreatiewijk behoort tot de wijken waar de meeste persoonlijke verzorging en verpleging wordt gegeven door De Pieter Raat Stichting, Evean en Magenta. In de Bomen- en Recreatiewijk bevinden zich 14 huisartsen en 11 fysiotherapeuten, dit is een behoorlijk deel van het totale aantal huisartsen en aantal fysiotherapeuten in de Bomen- en Recreatiewijk. De Bomen- en Recreatiewijk ligt in een groter postcodegebied (1702) en zorgt voor relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten in dit hele postcodegebied. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Bomen- en Recreatiewijk 14 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Bomen- en Recreatiewijk wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Bomen- en Recreatiewijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Bomen- en Recreatiewijk behoort tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, rolstoel of een scootmobiel. In de Bomen- en Recreatiewijk zijn (voor zover bekend) 185 gelijkvloerse woningen aanwezig waarvan 52 ook aangepast zijn voor rollators. In de Bomen- en Recreatiewijk zijn 63 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en 8 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid iets minder als de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt met name woninginbraak vaker als een groot probleem gezien. In de Bomen- en Recreatiewijk is een sporthal, twee sportvelden, een zwembad, is het Ateliers amateurkunstenaars en jongerencentrum Komplex en twee evenemententerreinen en een horecagelegenheid. Daarnaast zijn er 18 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 230

231 14 Wijk 07 Heemradenwijk 100% van de adressen in Heemradenwijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Heemradenwijk informatie over postcodegebied 1701 beschreven. Postcodegebied 1701 bevat echter een groter gebied dan alleen de Heemradenwijk (=36,4% van 1701) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Heemradenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Heemradenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Heemradenwijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 138 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In Heemradenwijk neemt naar verwachting tot 2033 het percentage ouderen (75+) toe. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 5-24 jaar neemt af evenals in de leeftijdscategorie jaar. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 231

232 Figuur 139 Leeftijdsverdeling Heemradenwijk Bron: gemeente Heerhugowaard Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Heemradenwijk is 13,2% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 13,3% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Heemradenwijk is 9,6% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 17,2% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Heemradenwijk is 14% van de inwoners allochtoon, waarvan 9% westers en 5 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 138 Herkomst allochtonen Heemradenwijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 1% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 1% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 232

233 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1701 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,54) Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Heemradenwijk 4,1%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Heemradenwijk op 9,1%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Heemradenwijk op 10,9%. Tabel 139 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Heemradenwijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 4,1% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 9,1% 13,5% 11,8% jaar 10,9% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Heemradenwijk 29%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Heemradenwijk 42%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Heemradenwijk 29%. Tabel 140 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Heemradenwijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 29% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 42% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 29% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 233

234 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Heemradenwijk is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang maar wel twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1701 behoort 33,1% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1701 behoort 18,6% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 141 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,1% 18,6% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 5,2%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 6,1%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 1,7%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 2,2%. Tabel 142 Percentage uitkeringen Heemradenwijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 5,2% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 6,1% 7,2% Wajong-uitkering 1,7% 4,1% WIA-uitkering 2,2% 2,5% Bron: CBS 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 234

235 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Heemradenwijk ontvangen 18 personen een WWB uitkering.in Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Heemradenwijk ontvangen 8 personen een langdurigheidstoeslag Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Heemradenwijk zijn 927 banen. In de Heemradenwijk zijn 147 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 93 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 10 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Heemradenwijk ligt de score voor sociale samenhang op 19. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Heemradenwijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 143 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Heemradenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 80,6% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 0,6% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 8,2% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 65,7% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 23,6% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 29,6% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 52,9% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om 56,1% 58,0% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 235

236 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de HEemradenwijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 144 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Heemradenwijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 90,9% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 27,4% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 60,0% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 9,1% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 17,7% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 13,9% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 23,1% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 39,2% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 14,6% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Heemradenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,29 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in Heemradenwijk iets hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Heemradenwijk en Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 236

237 Tabel 145 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Heemradenwijk Heerhugowaard Ja zeker 78,3% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 14,3% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 7,4% 6,8% Bron: Wijkmonitor Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 47,7% van de respondenten uit de Heemradenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 146 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Heemradenwijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 47,7% 49,1% door activiteiten te organiseren 2,3% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 20,5% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 27,3% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 48,8% van de respondenten in de Heemradenwijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 21,9% van de respondenten in de Heemradenwijk geeft mantelzorg. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 237

238 14.5 gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1701 worden er 23 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Relatief weinig ouderen (75+) in 1701 nemen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af namelijk 20,3% in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Heemradenwijk wonen 65 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Heemradenwijk wonen 39 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Heemradenwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1701 zijn gemiddeld 0,12 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1701 zijn 0,95 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1701 wonen 123 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1701 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 238

239 gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1701 wonen 32 cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x) Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1701 is dit aantal 118 personen. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 sterk toe tot 297 personen met dementie. In postcodegebied 1701 zijn 57 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 6,7 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Heemradenwijk wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Alle cliënten in de Heemradenwijk die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x) Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1701 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 50% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 11,7 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 9,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 239

240 Tabel 147 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1701 Heerhugowaard 11,7 14,9 9,6 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Heemradenwijk maakten 32 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Heemradenwijk werd aan 13 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. In de Heemradenwijk werd aan 10 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Heemradenwijk zijn 42 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Heemradenwijk zijn van de gelijkvloerse woningen 6 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Heemradenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Heemradenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 240

241 wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Heemradenwijk zijn 4 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Heemradenwijk is het gemiddelde cijfer 7, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 148 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Heemradenwijk Heerhugowaard Groot 9% 11% Niet groot/ niet klein 33% 35% Klein 58% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 241

242 een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 149 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Heemradenwijk Heerhugowaard Groot 15% 13% Niet groot/ niet klein 34% 49% Klein 51% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012) Inbraken Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 150 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Heemradenwijk Heerhugowaard Groot 5% 8% Niet groot/ niet klein 26% 26% Klein 69% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 242

243 dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 151 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Heemradenwijk Heerhugowaard Groot 3% 4% Niet groot/ niet klein 27% 21% Klein 70% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 152 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Heemradenwijk Heerhugowaard Groot 7% 9% Niet groot/ niet klein 309% 25% Klein 62% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 243

244 gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Heemradenwijk is de FM Healthclub Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Heemradenwijk zijn geen culturele voorzieningen maar wel een evenemententerrein (Raadhuisplein) Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. De Heemradenwijk heeft geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Heemradenwijk zijn 8 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 244

245 zijn geen horecagelegenheden. In de Heemradenwijk zijn 10 horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Heemradenwijk zijn 5 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de Heemradenwijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 5-24 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Heemradenwijk is lager dan in Heerhugowaard en is 14%. Met name het percentage niet-westers is lager in vergelijking met Heerhugowaard, namelijk 5% in vergelijking met 10,2% in Heerhugowaard. De SES van postcodegebied 1701 (0,54), waarin de Heemradenwijk zich bevindt, is gemiddeld- hoger en is nagenoeg gelijk aan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Heemradenwijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. In postcodegebied 1701, het gebied waarin de Heemradenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. Het percentage uitkeringen in de Heemradenwijk is iets lager in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De Heemradenwijk behoort tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt iets hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Heemradenwijk ligt iets hoger dan het percentage in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 245

246 De Heemradenwijk ligt in het postcodegebied (1701) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets lager dan voor Heerhugowaard. In de Heemradenwijk bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De Heemradenwijk ligt in een groter postcodegebied (1701) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt redelijk overeen met het aantal in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1701 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Heemradenwijk 79 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis en de Heemradenwijk behoort daarmee, samen met de Schrijverswijk, tot de wijken met de meeste woningen voor deze categorie inwoners. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1701 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1701 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Heemradenwijk wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Heemradenwijk zijn allemaal ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1701 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De Heemradenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Heemradenwijk zijn (voor zover bekend) 42 gelijkvloerse woningen aanwezig waarvan 6 ook aangepast zijn voor rollators. In de Heemradenwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en 4 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Heemradenwijk beoordelen de veiligheid nagenoeg gelijk als de veiligheid in Heerhugowaard. In de Heemradenwijk is de FM-healthclub, een evenemententerrein en er zijn 10 horecagelegenheden. Daarnaast zijn er 8 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk 246

247 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 100% van de adressen in Edelstenenwijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Edelstenenwijk informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen de Edelstenenwijk (=21,9% van 1703) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Edelstenenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Edelstenenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Edelstenenwijk relatief minder ouderen, minder jeugd en relatief meer personen in de leeftijdscategorie jaar. Figuur 140 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard Naar verwachting neemt in de Edelstenenwijk het percentage ouderen (65+) tot 2033 toenemen, de categorie van jaar neemt af evenals het percentage inwoners in de leeftijdscategorie Figuur 141 Leeftijdsverdeling Edelstenenwijk Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 247

248 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Edelstenenwijk is 18,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 16,3% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Edelstenenwijk is 2,4% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 9,7% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Edelstenenwijk is 17% van de inwoners allochtoon, waarvan 9% westers en 8 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 153 Herkomst allochtonen Edelstenenwijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 0% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 2% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 4% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 248

249 15.2 Opvoeden en opgroeien Percentage Kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Edelstenenwijk 5,3%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Edelstenenwijk op 12,8%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Edelstenenwijk op 12,8%. Tabel 154 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Edelstenenwijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 5,3% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 12,8% 13,5% 11,8% jaar 12,8% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Edelstenenwijk 21%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Edelstenenwjk 35%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Edelstenenwijk 45%. Tabel 155 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Edelstenenwijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 21% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 35% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 45% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Edelstenenwijk zijn twee peuterspeelzalen, een kinderdagverblijf, twee locaties voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 249

250 nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 156 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,9% 16,4% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 7,1%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 8,9%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 2,1%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 3,5%. Tabel 157 Percentage uitkeringen Edelstenenwijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 7,1% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 8,9% 7,2% Wajong-uitkering 2,1% 4,1% WIA-uitkering 3,5% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Edelstenenwijk ontvangen 28 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Edelstenenwijk ontvangen 9 personen een langdurigheidstoeslag Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Edelstenenwijk zijn 351 banen. In de Edelstenenwijk zijn 173 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 41 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 2 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 250

251 15.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Edelstenenwijk ligt de score voor sociale samenhang op -16. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Edelstenenwijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 158 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Edelstenenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 76,0% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 0,6% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 10,5% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 51,6% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 24,7% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 25,2% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 46,0% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 60,6% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Edelstenenwijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 251

252 Tabel 159 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Edelstenenwijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 92,8% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 24,2% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 57,2% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 6,0% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 8,6% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 10,0% 10,2% 16,6% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 42,0% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 14,8% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Edelstenenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,23 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in Edelstenenwijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Edelstenenwijk en Heerhugowaard. Tabel 160 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Edelstenenwijk Heerhugowaard Ja zeker 73,8% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 20,7% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 5,5% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 252

253 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 43,9% van de respondenten uit de Edelstenenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 161 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Edelstenenwijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 43,9% 49,1% door activiteiten te organiseren 3,0% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 26,8% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 34,8% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 37,6% van de respondenten in de Edelstenenwijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 20% van de respondenten in de Edelstenenwijk geeft mantelzorg Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 253

254 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Edelstenenwijk wonen cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Edelstenenwijk wonen 20 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Edelstenenwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Edelstenenwijk zijn geen wooneenheden Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 254

255 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Edelstenenwijk wonen 7 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Edelstenenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x) Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 162 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1703 Heerhugowaard 20,2 14,9 13,5 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Edelstenenwijk maakten 10 personen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 255

256 aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Edelstenenwijk werd aan 30 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de Edelstenenwijk werd aan 17 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In de Edelstenenwijk zijn geen gelijkvloerse woningen, en dus ook geen woningen toegankelijk voor rollator en/ of rolstoel. In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Edelstenenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Edelstenenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Edelstenenwijk is één huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 256

257 en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk is het gemiddelde cijfer 7, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 163 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Edelstenenwijk Heerhugowaard Groot 10% 11% Niet groot/ niet klein 40% 35% Klein 50% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 164 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Edelstenenwijk Heerhugowaard Groot 13% 13% Niet groot/ niet klein 36% 49% Klein 50% 54% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 257

258 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 165 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Edelstenenwijk Heerhugowaard Groot 9% 8% Niet groot/ niet klein 19% 26% Klein 72% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 166 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Edelstenenwijk Heerhugowaard Groot 8% 4% Niet groot/ niet klein 17% 21% Klein 75% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 258

259 Edelstenenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 167 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Edelstenenwijk Heerhugowaard Groot 10% 9% Niet groot/ niet klein 26% 25% Klein 64% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Edelstenenwijk zijn geen sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 259

260 kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Edelstenenwijk zijn 22 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Edelstenenwijk zijn 5 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 260

261 15.10 Samenvatting In 2013 had de Edelstenenwijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief minder ouderen, minder jeugd, en relatief meer personen in de leeftijdscategorie jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 5-24 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Edelstenenwijk is lager dan in Heerhugowaard en is 17% (9% westers + 8% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin de Edelstenenwijk zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn er in de Edelstenenwijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen en meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1703, het gebied waarin de Edelstenenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Edelstenenwijk zijn, met uitzondering van Wajong uitkeringen, iets hoger in vergelijking met Heerhugowaard. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. De Edelstenenwijk behoort tot de wijken die het meest positief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Edelstenenwijk is nagenoeg gelijk aan het percentage in Heerhugowaard. De Edelstenenwijk ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De Edelstenenwijk ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Edelstenenwijk geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 261

262 vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk wonen 7 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Edelstenenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Edelstenenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Edelstenenwijk zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig, en ook geen woningen toegankelijk voor rollator en/of rolstoel. In de Edelstenenwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er is één wooneenheid voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Edelstenenwijk beoordelen de veiligheid nagenoeg gelijk als de veiligheid in Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk zijn geen sportaccommodaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel is er in de Edelstenenwijk een buurthuis en er zijn 22 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk 262

263 16 Wijk 09 Stadshart 98,7% van de adressen in het Stadshart valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de het Stadshart informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen het Stadshart (=18,3% van 1703) Demografie In 2013 woonden er mensen in het Stadshart. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Stadshart in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in het Stadshart relatief heel veel ouderen en zeer weinig jeugd. Figuur 142 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard Het percentage ouderen (75+) blijft toenemen tot 2033, het percentage jeugd (0-24) zal verder blijven afnemen. Figuur 143 Leeftijdsverdeling Stadshart Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 263

264 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In het Stadshart is 6% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 4,4% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In het Stadshart is 32,2% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 37,6% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In het Stadshart is 13% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 6% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 168 Herkomst allochtonen Stadshart Heerhugowaard Nederland % Marokko 0% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 3% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en buurten (2012) Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 264

265 16.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in het Stadshart 3,4%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in het Stadshart op 2,6%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in het Stadshart op 5,5%. Tabel 169 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Stadshart Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 3,4% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 2,6% 13,5% 11,8% jaar 5,5% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in het Stadshart 54%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in het Stadshart 38%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in het Stadshart 9%. Tabel 170 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Stadshart Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 54% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 38% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 9% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In het Stadshart is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is ook geen locatie voor voortgezet onderwijs. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 265

266 16.3 Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 171 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,9% 16,4% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In het Stadshart ligt dit percentage op 4,6%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In het Stadshart ligt dit percentage op 4,6%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In het Stadshart ligt dit percentage op 2,3%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In het Stadshart ligt dit percentage op 0%. Tabel 172 Percentage uitkeringen Stadshart Heerhugowaard WW-uitkeringen 4,6% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 4,6% 7,2% Wajong-uitkering 2,3% 4,1% WIA-uitkering 0,0% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In het Stadshart ontvangen 19 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In het Stadshart ontvangen 4 personen een langdurigheidstoeslag Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In het Stadshart zijn 72 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 142 bedrijven Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 266

267 met 2-9 werkzame personen en 26 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In het Stadshart ligt de score voor sociale samenhang op 40. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en het Stadshart weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 173 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Stadshart Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 76,6% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 0,0% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 17,4% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 68,8% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 29,8% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 20,5% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 54,2% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 57,4% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor het Stadshart. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 267

268 Tabel 174 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Stadshart Ik groet bekenden op straat. 83,7% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 8,2% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 58,8% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 2,0% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 4,1% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 4,3% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 14,3% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 32,6% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 17,1% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 Heerhugowaard In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Het Stadshart scoorde voor sfeer in de wijk 7,24 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor het Stadshart en Heerhugowaard. Tabel 175 Percentage voldoende contacten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Stadshart Heerhugowaard Ja zeker 70,6% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 17,6% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 11,8% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 268

269 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 57,1% van de respondenten uit het Stadshart geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 176 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Stadshart Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 57,1% 49,1% door activiteiten te organiseren 2,0% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 22,4% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 22,4% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 26,5% van de respondenten in het Stadshart doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 27,1% van de respondenten in het Stadshart geeft mantelzorg gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 269

270 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83) Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In het Stadshart zijn drie huisartsen en vier fysiotherapeuten. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In het Stadshart zijn geen wooneenheden Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 270

271 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In het Stadshart woont 1 client van Brijder met een alcoholprobleem. Alle cliënten in het Stadshart die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x) Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 177 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1703 Heerhugowaard 20,2 14,9 13,5 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 271

272 Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In het Stadshart zijn 169 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). Voor de doelgroep ouderen zijn in Heerhugowaard 431 woningen beschikbaar. In het Stadshart zijn 23 woningen beschikbaar voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In het Stadshart zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In het Stadshart is een huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In het Stadshart is het gemiddelde cijfer 6, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 272

273 (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Stadshart aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 178 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Stadshart Heerhugowaard Groot 31% 11% Niet groot/ niet klein 38% 35% Klein 31% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 179 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Stadshart Heerhugowaard Groot 35% 13% Niet groot/ niet klein 38% 49% Klein 27% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 273

274 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 180 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Stadshart Heerhugowaard Groot 0% 8% Niet groot/ niet klein 24% 26% Klein 76% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 181 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Stadshart Heerhugowaard Groot 5% 4% Niet groot/ niet klein 22% 21% Klein 73% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 274

275 Tabel 182 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Stadshart Heerhugowaard Groot 5% 9% Niet groot/ niet klein 29% 25% Klein 66% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In het stadshart zijn geen sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In het Stadshart is een bibliotheek, de artotheek, Cool kunst en cultuur en de bioscoop gevestigd en evenemententerreinen Coolplein, Stadsplein en het stadspark. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 275

276 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. Het Stadshart heeft geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Stadshart zijn 4 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In het Stadshart zijn 17 horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In het Stadshart zijn 7 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had het Stadshart inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief heel Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 276

277 veel ouderen en zeer weinig jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets toe. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-34 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in het Stadshart is lager dan in Heerhugowaard en is 13% (7% westers + 6% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin het Stadshart zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn er in het Stadshart relatief zeer veel huishoudens eenpersoonshuishoudens en veel meerpersoonshuishoudens zonder kinderen en relatief zeer weinig meerpersoonshuishoudens met kinderen. Dit is mogelijk te verklaren door het hoge percentage ouderen in de wijk. In postcodegebied 1703, het gebied waarin het Stadshart zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in het Stadshart liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard. Dit is mogelijk weer te verklaren door het hoge percentage ouderen in de wijk die vanwege de leeftijd niet meer deelnemen aan het arbeidsproces. Het Stadshart behoort tot de wijken met de meeste banen. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. Het Stadshart behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het Stadshart behoort tot de wijken die het meest negatief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten in het Stadshart dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben behoort tot de hoogste percentages van de wijken in Heerhugowaard. Dit is mogelijk te verklaren door het hoge percentage alleenstaanden en het hoge percentage ouderen in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is laag in vergelijking met het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in het Stadshart is hoger dan het percentage in Heerhugowaard. Dit is ook weer te verklaren door het hoge percentage ouderen waarbij partners wellicht mantelzorg bieden. Het Stadshart ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. Het Stadshart behoort tot de wijken waar de meeste persoonlijke verzorging en verpleging wordt gegeven door De Pieter Raat Stichting, Evean en Magenta. In het Stadshart zijn drie huisartsen en vier fysiotherapeuten. Het Stadshart ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 277

278 In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in het Stadshart geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In het Stadshart woont 1 cliënt van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in het Stadshart zijn allen ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. Het Stadshart behoort tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, rolstoel of een scootmobiel. In het Stadshart zijn (voor zover bekend) 169 gelijkvloerse woningen aanwezig, 213 woningen zijn geschikt voor rollators en 32 woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen. In het Stadshart zijn 431 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er is één wooneenheid voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in het Stadshart beoordelen de veiligheid lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. Vandalisme/ vernielzucht en overlast door jongeren wordt relatief veel als een groot probleem ervaren in het Stadshart. In het Stadshart zijn geen sportaccommodaties, maar wel culturele voorzieningen als de bibliotheek, de artotheek, Cool kunst en cultuur en een bioscoop en evenementterreinen : Coolplein, Stadsplein en het stadspark. Ook zijn er 17 horecagelegenheden en 4 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart 278

279 17 Wijk 10 Molenwijk 99,8% van de adressen in Molenwijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Molenwijk informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen de Molenwijk (=20,4% van 1703) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Molenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Molenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Molenwijk relatief meer personen tussen jaar en relatief minder jeugd. Figuur 144 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In Molenwijk neemt het percentage ouderen (65+) toe naar De leeftijdscategorie jeugd t/m 24 jaar neemt af tot 2033 evenals de categorie jaar. Figuur 145 Leeftijdsverdeling Molenwijk Bron: Gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 279

280 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Molenwijk is 16,6% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 14,1% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Molenwijk is 5,2% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 11,7% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Molenwijk is 18% van de inwoners allochtoon, waarvan 9% westers en 9% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 183 Herkomst allochtonen Molenwijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 1% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 2% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 4% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 280

281 17.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Molenwijk 5%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Molenwijk op 11,6%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Molenwijk op 12,2%. Tabel 184 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Molenwijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 5,0% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 11,6% 13,5% 11,8% jaar 12,2% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Molenwijk 37%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Molenwijk 25%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Molenwijk 38%. Tabel 185 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Molenwijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 37% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 25% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 38% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Molenwijk is een peuterspeelplaats, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en drie basisscholen. Er is een locatie voor voortgezet onderwijs. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 281

282 17.3 Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 186 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,9% 16,4% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Molenwijk ligt dit percentage op 8%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Molenwijk ligt dit percentage op 9,1%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Molenwijk ligt dit percentage op 5,9%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 2,8%.Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Molenwijk ligt dit percentage op 3%. Tabel 187 Percentage uitkeringen Molenwijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 8,0% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 9,1% 7,2% Wajong-uitkering 5,7% 4,1% WIA-uitkering 3,0% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Molenwijk ontvangen 38 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Molenwijk ontvangen 18 personen een langdurigheidstoeslag Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Molenwijk zijn 330 banen. In Schrijverswijk zijn 110 bedrijven gevestigd met 1 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 282

283 werkzame persoon, 20 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 4 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Molenwijk ligt de score voor sociale samenhang op -15. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Molenwijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 188 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Molenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 67,8% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 3,2% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 14,1% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 50,3% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 29,6% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 22,0% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 42,8% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 50,3% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Molenwijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 283

284 wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 189 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Molenwijk Ik groet bekenden op straat. 88,6% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 25,4% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 58,0% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 5,8% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 19,6% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 9,8% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 18,4% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 37,9% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 11,4% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 Heerhugowaard In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Molenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 6,80 en voor de mensen in de wijk 6, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in Molenwijk iets hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Molenwijk en Heerhugowaard. Tabel 190 Percentage voldoende contacten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Molenwijk Heerhugowaard Ja zeker 75,3% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 17,5% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 7,2% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 284

285 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 52,6% van de respondenten uit de Molenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 191 Rol spelen om leefbaarheid te vergroten Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Molenwijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 52,6% 49,1% door activiteiten te organiseren 2,6% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 15,3% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 32,1% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 28,3% van de respondenten in de Molenwijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 18,1% van de respondenten in de Molenwijk geeft mantelzorg Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 285

286 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Molenwijk wonen 75 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Molenwijk wonen 37 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Molenwijk zijn geen huisartsen en drie fysiotherapeuten. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Molenwijk is een wooneenheid Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 286

287 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Molenwijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Molenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x) Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 192 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1703 Heerhugowaard 20,2 14,9 13,5 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Molenwijk maakten 34 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 287

288 Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Molenwijk werd aan 19 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de Molenwijk werd aan 24 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Molenwijk zijn 181 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Molenwijk zijn van de 21 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Molenwijk zijn 28 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Molenwijk zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Molenwjk is het gemiddelde cijfer 6, Vernielingen Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 288

289 In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 193 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Molenwijk Heerhugowaard Groot 12% 11% Niet groot/ niet klein 36% 35% Klein 52% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 194 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Molenwijk Heerhugowaard Groot 16% 13% Niet groot/ niet klein 30% 49% Klein 54% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 289

290 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 195 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Molenwijk Heerhugowaard Groot 9% 8% Niet groot/ niet klein 22% 26% Klein 69% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 196 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Molenwijk Heerhugowaard Groot 6% 4% Niet groot/ niet klein 22% 21% Klein 71% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 290

291 Tabel 197 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Molenwijk Heerhugowaard Groot 9% 9% Niet groot/ niet klein 24% 25% Klein 67% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Molenwijk zijn geen sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Molenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 291

292 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Molenwijk zijn 16 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Molenwijk zijn 15 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de Molenwijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer personen tussen jaar en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het percentage Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 292

293 inwoners in de categorieën 0-24 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Molenwijk komt nagenoeg overeen met het percentage in Heerhugowaard en is 18% (9% westers + 9% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin de Molenwijk zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Molenwijk relatief veel eenpersoonshuishoudens. In postcodegebied 1703, het gebied waarin de Molenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Molenwijk liggen hoger in vergelijking met Heerhugowaard. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt onder de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Molenwijk is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Molenwijk ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. In de Molenwijk bevinden zich geen huisartsen en drie fysiotherapeuten. De Molenwijk ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de Molenwijk één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Molenwijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Molenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Molenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 293

294 In de Molenwijk zijn (voor zover bekend) 181 gelijkvloerse woningen aanwezig, 21 woningen zijn toegankelijk voor rollators. In de Molenwijk zijn 28 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn geen wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Molenwijk beoordelen de veiligheid iets lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. In de Molenwijk zijn geen sportaccommodaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel is er in de Molenwijk een buurthuis en er zijn 16 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk 294

295 18 Wijk 11 Rivierenwijk 100% van de adressen in Rivierenwijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Rivierenwijk informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen de Rivierenwijk (=24,9% van 1703) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Rivierenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Rivierenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Rivierenwijk relatief weinig ouderen en meer personen tussen jaar. Figuur 146 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In de Rivierenwijk zal naar verwachting het aantal (jonge) ouderen (65+) toenemen tot Het percentage jeugd (0-14) neemt naar verwachting af evenals het percentage jarigen. Figuur 147 Leeftijdsverdeling Rivierenwijk Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 295

296 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Rivierenwijk is 21% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 18,5% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Rivierenwijk is 0,8% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 7,3% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Rivierenwijk is 27% van de inwoners allochtoon, waarvan 10% westers en 17 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 198 Herkomst allochtonen Rivierenwijk Heerhugowaard Nederland % Marokko 2% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 2% 1,1% 0,9% % Suriname 2% 1,6% 2,1% % Turkije 3% 2% 2,3% % Niet-westers overig 8% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 296

297 18.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Rivierenwijk 8,5%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Rivierenwijk op 12,5%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Rivierenwijk op 12,2%. Tabel 199 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Rivierenwijk Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 8,5% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 12,5% 13,5% 11,8% jaar 12,2% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Rivierenwijk 34%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Rivierenwijk 20%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Rivierenwijk 45%. Tabel 200 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Rivierenwijk Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 34% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 20% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 45% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de Rivierenwijk is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is ook geen locatie voor voortgezet onderwijs. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 297

298 18.3 Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 201 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,9% 16,4% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Rivierenwijk vinden we een uitschieter van 11,4%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Rivierenwijk ligt dit percentage op 9,3%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Rivierenwijk ligt dit percentage op 6,5%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Rivierenwijk ligt dit percentage op 4%. Tabel 202 Percentage uitkeringen Rivierenwijk Heerhugowaard WW-uitkeringen 11,4% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 9,3% 7,2% Wajong-uitkering 6,5% 4,1% WIA-uitkering 4,0% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x) Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Rivierenwijk zijn 245 banen. In de Rivierenwijk zijn 122 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 21 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 2 bedrijven met meer dan Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 298

299 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Rivierenwijk ligt de score voor sociale samenhang op -10. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de Rivierenwijk weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 203 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rivierenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 40,5% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 9,1% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 26,5% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 16,0% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 33,1% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 17,8% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 31,5% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 41,2% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Rivierenwijk. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 299

300 Tabel 204 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rivierenwijk Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 81,2% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 21,4% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 50,0% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 3,6% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 13,2% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 10,2% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 18,2% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 42,9% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 11,0% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Rivierenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 6,26 en voor de mensen in de wijk 6, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Rivierenwijk en Heerhugowaard. Tabel 205 Percentage voldoende contacten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Rivierenwijk Heerhugowaard Ja zeker 70,4% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 18,9% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 10,7% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 300

301 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 55,3% van de respondenten uit de Rivierenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 206 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Rivierenwijk Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 55,3% 49,1% door activiteiten te organiseren 2,9% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 18,8% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 25,3% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 32,7% van de respondenten in de Rivierenwijk doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 19,6% van de respondenten in de Rivierenwijk geeft mantelzorg Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 301

302 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Rivierenwijk wonen 23 cliënten met persoonlijke verzorging.voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Rivierenwijk wonen 16 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Rivierenwijk zijn twee huisartsen en een fysiotherapeut. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Rivierenwijk zijn 4 wooneenheden Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 302

303 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen met alcohol of drugs hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). Het grootste deel van alle cliënten in de Rivierenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x) Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 207 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1703 Heerhugowaard 20,2 14,9 13,5 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Rivierenwijk maakten 21 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 303

304 Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Rivierenwijk werd aan 12 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. In de Rivierenwijk werd aan 8 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Rivierenwijk zijn geen woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Rivierenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Rivierenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 304

305 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 208 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Rivierenwijk Heerhugowaard Groot 27% 11% Niet groot/ niet klein 44% 35% Klein 28% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 209 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Rivierenwijk Heerhugowaard Groot 24% 13% Niet groot/ niet klein 43% 49% Klein 33% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 305

306 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 210 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Rivierenwijk Heerhugowaard Groot 13% 8% Niet groot/ niet klein 35% 26% Klein 52% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 211 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Rivierenwijk Heerhugowaard Groot 8% 4% Niet groot/ niet klein 29% 21% Klein 63% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 306

307 Tabel 212 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Rivierenwijk Heerhugowaard Groot 14% 9% Niet groot/ niet klein 34% 25% Klein 52% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Rivierenwijk zijn twee Sporthallen Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Rivierenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 307

308 Buurthuizen Buurthuizen bieden diverse vormen van ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. De Rivierenwijk heeft geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Rivierenwijk zijn 34 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Rivierenwijk zijn 2 horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de Rivierenwijk inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief weinig ouderen (75+) en meer personen tussen jaar en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-14 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 308

309 Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Rivierenwijk ligt hoog in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 27% (10% westers + 17% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin de Rivierenwijk zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Rivierenwijk relatief veel eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1703, het gebied waarin de Rivierenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Rivierenwijk liggen hoger in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor staan een aantal vragen over sociale samenhang. De Rivierenwijk behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt laag in vergelijking met de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten in de Rivierenwijk dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben behoort tot de hoogste percentages van de wijken in Heerhugowaard. De Rivierenwijk behoort tot de wijken die het meest negatief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Rivierenwijk is iets lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Rivierenwijk ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. In de Rivierenwijk bevinden zich twee huisartsen en één fysiotherapeut. De Rivierenwijk ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Rivierenwijk 4 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Rivierenwijk wonen 19 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem en de Rivierenwijk is daarmee de wijk met de meeste cliënten. Cliënten van Brijder in de Rivierenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 309

310 in Heerhugowaard. De Rivierenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Rivierenwijk zijn (voor zover bekend) 357 gelijkvloerse woningen aanwezig, Rivierenwijk behoort daarmee tot de wijken met de meeste gelijkvloerse woningen. In de Rivierenwijk zijn (voor zover bekend) geen woningen toegankelijk voor rollators en/ of rolstoel. In de Rivierenwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 32 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Rivierenwijk beoordelen de veiligheid lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. Vandalisme/ vernielzucht, overlast door jeugd, woninginbraak, diefstal uit auto en diefstal/ beschadiging van auto s worden in de Rivierenwijk vaker als een groot probleem ervaren als gemiddeld in Heerhugowaard. In de Rivierenwijk zijn twee sporthallen en twee horecagelegenheden. In de Rivierenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenementterreinen. Wel zijn er 34 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk 310

311 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 63,7% van de adressen op het Bedrijventerrein valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor het Bedrijventerrein informatie over postcodegebied 1704 beschreven. Postcodegebied 1704 bevat echter een groter gebied dan alleen het Bedrijventerrein (=21,2% van 1704) Demografie In 2013 woonden er 856 mensen op het Bedrijventerrein. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 902 inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Bedrijventerrein in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er op het Bedrijventerrein relatief veel ouderen en relatief weinig jeugd tussen 0-14 jaar. De leeftijdscategorie daarna, jarigen, is relatief veel vertegenwoordigd op het Bedrijventerrein. Figuur 148 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard Op het Bedrijventerrein neemt naar verwachting het percentage ouderen af tot 2033, evenals het percentage15-24 jarigen. De leeftijdscategorie jarigen neemt daarentegen toe. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 311

312 Figuur 149 Leeftijdsverdeling Bedrijventerrein Bron: Gemeente Heerhugowaard Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In het Bedrijventerrein is 7,2% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 6% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. Op het Bedrijventerrein is 14,8% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 8,2% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. Op het Bedrijventerrein is 29% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 22% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 213 Herkomst allochtonen Bedrijventerrein Heerhugowaard Nederland % Marokko 4% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 4% 1,1% 0,9% % Suriname 6% 1,6% 2,1% % Turkije 2% 2% 2,3% % Niet-westers overig 6% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 312

313 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1704 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,63) Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en op het Bedrijventerrein 1,2%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en op het Bedrijventerrein op 6,1%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en op het Bedrijventerrein op 24,9%. Tabel 214 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Bedrijventerrein Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 1,2% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 6,1% 13,5% 11,8% jaar 24,9% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en op het Bedrijventerrein 39%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en op het Bedrijventerrein 33%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en op het Bedrijventerrein 27%. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 313

314 Tabel 215 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Bedrijventerrein Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 39% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 33% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 27% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang Op het Bedrijventerrein is een peuterspeelplaats, negen kinderdagverblijven, vier locaties voor buitenschoolse opvang en een basisschool. Er zijn drie locaties voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1704 behoort 26,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1704 behoort 32% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 216 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,9% 32,0% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. Op het Bedrijventerrein zijn geen huishoudens met WW-uitkeringen. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. Op het Bedrijventerrein ligt dit percentage op 4,4%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. Op het Bedrijventerrein ligt dit percentage op 6,6%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. Op het Bedrijventerrein ligt dit percentage op 0%. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 314

315 Tabel 217 Percentage uitkeringen Bedrijventerrein Heerhugowaard WW-uitkeringen 0,0% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 4,4% 7,2% Wajong-uitkering 6,6% 4,1% WIA-uitkering 0,0% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). Op het Bedrijventerrein ontvangen 6 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). Op het Bedrijventerrein ontvangen 2 personen een langdurigheidstoeslag Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. Op het Bedrijventerrein zijn 317 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 407 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 193 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. Op het Bedrijventerrein ligt de score voor sociale samenhang op 16. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Voor het Bedrijventerrein zijn de scores niet bekend. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 315

316 Tabel 218 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Heerhugowaard Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Voor het Bedrijventerrein zijn de scores niet bekend. Tabel 219 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Heerhugowaard 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Voor het Bedrijventerrein zijn de scores niet bekend. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 316

317 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegegevens beschikbaar Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. Er zijn geen gegevens beschikbaar voor het Bedrijventerrein Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. Er zijn geen gegevens bekend over het Bedrijventerrein Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Er zijn geen gegevens beschikbaar voor het Bedrijventerrein Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1704 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen lager in vergelijking met Heerhugowaard en met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 317

318 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1704 worden 18 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1704 heeft 27,4% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Op het Bedrijventerrein wonen 4 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). Op het Bedrijventerrein wonen 5 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn geen huisartsen en negen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1704 zijn gemiddeld 0,3 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1704 zijn 0,45 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1704 wonen 76 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1704 is 1,1% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZcliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%).In postcodegebied 1704 wonen 15 cliënten (0,22%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). Op het Bedrijventerrein zijn geen wooneenheden Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1704 is dit aantal 49 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 239 personen met dementie. In Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 318

319 postcodegebied 1704 zijn 17 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 2,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). Op het Bedrijventerrein wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten op het Bedrijventerrein die in behandeling zijn bij Brijder is jonger dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In 1704 ligt het aantal lichte ZZP s op Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1704 zijn 223 personen met ZIN of PGB. 43,5% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1704 ontvangt 8,8 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 6,3 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 220 Aantal personen met beleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1704 Heerhugowaard 8,8 14,9 6,3 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 319

320 aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. Op het Bedrijventerrein maakten 10 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. Op het Bedrijventerrein werd aan 10 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.op het Bedrijventerrein werd aan 2 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Op het Bedrijventerrein zijn 66 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Op het Bedrijventerrein zijn van de gelijkvloerse woningen 66 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. Op het Bedrijventerrein zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Op het Bedrijventerrein zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 320

321 gemiddelde van Heerhugowaard. Voor het Bedrijventerrein is geen cijfer bekend Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn hierover geen gegevens bekend Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn hierover geen gegevens bekend Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegevens bekend. Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegevens bekend. Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 321

322 diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegevens bekend Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. Op het Bedrijventerrein zijn drie sporthallen, zeven sportvelden, Olympiawaard (fitnesscenrum), AS familiy fitnesscenter en Ski Run Indoor Bergsport Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. Op het Bedrijventerrein is een balletschool maar er zijn geen evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 322

323 Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. Het Bedrijventerrein heeft geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. Op het Bedrijventerrein zijn 5 horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. Op het Bedrijventerrein is één Huygenpas aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had het Bedrijventerrein 856 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief veel ouderen (75+), veel personen tussen jaar en relatief minder jeugd tussen 0-14 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets toe. Het percentage ouderen (75+) neemt af tot 2033 evenals het percentage inwoners in de categorieën jaar en jaar neemt naar verwachting af. De leeftijdscategorie jaar neemt toe tot 2033 Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in het Bedrijventerrein ligt hoog in vergelijking Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 323

324 met het percentage in Heerhugowaard en is 29% (7% westers + 22% niet westers). De SES van postcodegebied 1704 (0,63), waarin het Bedrijventerrein zich bevindt, is gemiddeldhoger en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in het Bedrijventerrein relatief veel eenpersoonshuishoudens. In postcodegebied 1704, het gebied waarin het Bedrijventerrein zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen op het Bedrijventerrein liggen laag in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van de Wajong uitkeringen. Het Bedrijventerrein behoort tot de wijken met de meeste banen. Het Bedrijventerrein ligt in het postcodegebied (1704) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners lager ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. Op het Bedrijventerrein zijn geen huisartsen en negen fysiotherapeuten. Het Bedrijventerrein ligt in een groter postcodegebied (1704) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1704 is 1,1% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn op het Bedrijventerrein geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1704 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1704 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. Op het Bedrijventerrein wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in het Bedrijventerrein zijn voor het grootste deel jonger dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1704 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. Het Bedrijventerrein behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. Op het Bedrijventerrein zijn (voor zover bekend) 66 gelijkvloerse woningen aanwezig welke ook toegankelijk zijn voor rollators, Op het Bedrijventerrein zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 18 wooneenheden van Heliomare voor mensen met een beperking. Op het Bedrijventerrein zijn zijn drie sporthallen, zeven sportvelden, Olympiawaard (fitnesscenrum), AS familiy fitnesscenter en Ski Run Indoor Bergsport. Voor Cultureel vermaak is er op het Bedrijventerrein een balletschool en er zijn 5 horecagelegenheden. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein 324

325 20 Wijk 13 Butterhuizen 98,1% van de adressen in de wijk Butterhuizen valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de wijk Butterhuizen informatie over postcodegebied 1704 beschreven. Postcodegebied 1704 bevat echter een groter gebied dan alleen de wijk Butterhuizen (=40,6% van 1704) Demografie In 2013 woonden er mensen in de wijk Butterhuizen. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Butterhuizen in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Butterhuizen relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen jaar. Figuur 150 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard Naar verwachting zal tot 2033 het percentage ouderen (65+) toenemen in Butterhuizen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 5-24 jaar en jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 151 Leeftijdsverdeling Butterhuizen Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 325

326 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de wijk Butterhuizen is 19,9% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 18,8% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk Butterhuizen is 3% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 8,1% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk Butterhuizen is 14% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 7 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 221 Herkomst allochtonen Butterhuizen Heerhugowaard Nederland % Marokko 1% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 1% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 3% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1704 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,63). Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 326

327 20.2 Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de wijk Butterhuizen 5,2%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de wijk Butterhuizen op 14,7%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk Butterhuizen op 13,3%. Tabel 222 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Butterhuizen Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 5,2% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 14,7% 13,5% 11,8% jaar 13,3% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk Butterhuizen 25%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk Butterhuizen 30%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk Butterhuizen 45%. Tabel 223 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Butterhuizen Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 25% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 30% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 45% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Informatie over eenoudergezinnen is alle en beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de wijk Butterhuizen is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 327

328 nederlandse percentage. In 1704 behoort 26,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1704 behoort 32% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 224 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,9% 32,0% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 9%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 2,4%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 2,7%. Tabel 225 Percentage uitkeringen Butterhuizen Heerhugowaard WW-uitkeringen 6,3% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 9,0% 7,2% Wajong-uitkering 2,4% 4,1% WIA-uitkering 2,7% 2,5% Bron: CBS 2011 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk Butterhuizen ontvangen 39 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk Butterhuizen ontvangen 17 personen een langdurigheidstoeslag Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk Butterhuizen zijn 322 banen. In de wijk Butterhuizen zijn 122 bedrijven gevestigd met 121 werkzame persoon, 32 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 3 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 328

329 20.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk Butterhuizen ligt de score voor sociale samenhang op -12. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de wijk Butterhuizen weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 226 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Butterhuizen Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 89,6% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 1,3% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 4,4% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 79,7% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 25,0% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 17,1% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 52,1% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 62,1% 58,0% om Bron: wijkmonitor 2011 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk Butterhuizen. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 329

330 Tabel 227 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Butterhuizen Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 83,7% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 19,8% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 50,6% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 3,0% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 13,5% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 8,3% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 20,6% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 37,1% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 8,1% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk Butterhuizen scoorde voor sfeer in de wijk 7,39 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in de wijk Butterhuizen iets lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de wijk Butterhuizen en Heerhugowaard. Tabel 228 Percentage voldoende contacten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Butterhuizen Heerhugowaard Ja zeker 79,6% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 14,0% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 6,4% 6,8% Bron: Wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 330

331 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53,2% van de respondenten uit de wijk Butterhuizen geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 229 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Butterhuizen Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 53,2% 49,1% door activiteiten te organiseren 3,0% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 15,0% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 27,5% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 39,5% van de respondenten in de wijk Butterhuizen doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 20,3% van de respondenten in de wijk Butterhuizen geeft mantelzorg gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1704 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen lager in vergelijking met Heerhugowaard en met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 331

332 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1704 worden 18 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1704 heeft 27,4% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk Butterhuizen wonen 50 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de wijk Butterhuizen wonen 35 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk Butterhuizen zijn twee huisartsen en een fysiotherapeut. In postcodegebied 1704 zijn gemiddeld 0,3 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1704 zijn 0,45 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1704 wonen 76 cliënten. Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1704 is 1,1% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZcliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1704 wonen 15 cliënten (0,22%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk Butterhuizen is een wooneenheid Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1704 is dit aantal 49 personen met Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 332

333 dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 239 personen met dementie. In postcodegebied 1704 zijn 17 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 2,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk Butterhuizen wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Butterhuizen die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In 1704 ligt het aantal lichte ZZP s op Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1704 zijn 223 personen met ZIN of PGB. 43,5% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1704 ontvangt 8,8 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 6,3 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard Tabel 230 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1704 Heerhugowaard 8,8 14,9 6,3 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 333

334 In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk Butterhuizen maakten 48 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk Butterhuizen werd aan 29 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de wijk Butterhuizen werd aan 19 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x).Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de wijk Butterhuizen zijn 94 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk Butterhuizen zijn 58 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de wijk Butterhuizen zijn 6 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 334

335 en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen is het gemiddelde cijfer 7, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 231 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Butterhuizen Heerhugowaard Groot 9% 11% Niet groot/ niet klein 37% 35% Klein 54% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 232 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Butterhuizen Heerhugowaard Groot 12% 13% Niet groot/ niet klein 36% 49% Klein 52% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 335

336 huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 233 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Butterhuizen Heerhugowaard Groot 6% 8% Niet groot/ niet klein 26% 26% Klein 68% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 234 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Butterhuizen Heerhugowaard Groot 2% 4% Niet groot/ niet klein 18% 21% Klein 81% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 336

337 Tabel 235 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Butterhuizen Heerhugowaard Groot 6% 9% Niet groot/ niet klein 24% 25% Klein 70% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk Butterhuizen zijn geen sportaccommodaties Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 337

338 activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de wijk Butterhuizen is geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de wijk Butterhuizen zijn 12 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de wijk Butterhuizen zijn 10 Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de wijk Butterhuizen inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief weinig ouderen (75+) en meer personen tussen jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting toe. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 338

339 percentage inwoners in de categorieën 5-24 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de wijk Butterhuizen ligt lager in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 14% (7% westers + 7% niet westers). De SES van postcodegebied 1704 (0,63), waarin de wijk Butterhuizen zich bevindt, is gemiddeldhoger en ligt net boven de gemiddelde gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk Butterhuizen relatief minder eenpersoonshuishoudens en relatief meer meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1704, het gebied waarin de wijk Butterhuizen zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de wijk Butterhuizen liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van WAO uitkeringen. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De wijk Butterhuizen behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt lager dan de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet komt overeen met het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de wijk Butterhuizen komt overeen met het percentage in Heerhugowaard. De wijk Butterhuizen ligt in het postcodegebied (1704) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners lager ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen bevinden zich twee huisartsen en één fysiotherapeut. De wijk Butterhuizen ligt in een groter postcodegebied (1704) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1704 is 1,1% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de wijk Butterhuizen één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1704 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1704 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de wijk Butterhuizen zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1704 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 339

340 De wijk Butterhuizen behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de wijk Butterhuizen zijn (voor zover bekend) 237 gelijkvloerse woningen aanwezig, Butterhuizen behoort daarmee tot de wijken met de meeste gelijkvloerse woningen. In de wijk Butterhuizen zijn (voor zover bekend) 94 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de wijk Butterhuizen zijn 58 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 6 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de wijk Butterhuizen beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen zijn geen sportlocaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel zijn er 12 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen 340

341 21 Wijk 14 Oostertocht 98,2% van de adressen in de wijk Oostertocht valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de wijk Oostertocht informatie over postcodegebied 1705 beschreven. Postcodegebied 1705 bevat echter een groter gebied dan alleen de wijk Oostertocht (=27,3% van 1705) Demografie In 2013 woonden er mensen in de wijk Oostertocht. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Oostertocht in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Oostertocht relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen jaar. Figuur 152 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In de wijk Oostertocht zal naar verwachting het percentage 0-24 jarigen en jarigen afnemen tot Het percentage jarigen en het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal naar verwachting stijgen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 341

342 Figuur 153 Leeftijdsverdeling Oostertocht Bron: gemeente Heerhugowaard Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de wijk Oostertocht is 21,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 15,9% van de populatie Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk Oostertocht is 3% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 9,7% van de populatie Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk Oostertocht is 18% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 10 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 236 Herkomst allochtonen Oostertocht Heerhugowaard Nederland % Marokko 1% 1,2% 2,2% % Nederlandse Antillen en Aruba 1% 1,1% 0,9% % Suriname 2% 1,6% 2,1% % Turkije 1% 2% 2,3% % Niet-westers overig 5% 4% 4,1% Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012) Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 342

343 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde Opvoeden en opgroeien Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de wijk Oostertocht 4,8%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de wijk Oostertocht op 16,3%. Het percentage jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk Oostertocht op 11,3%. Tabel 237 Percentage kinderen/ jeugd % kinderen/ jeugd Oostertocht Heerhugowaard Nederland 0-4 jaar 4,8% 6,6% 7,5% 5-14 jaar 16,3% 13,5% 11,8% jaar 11,3% 11,6% 12,2% Bron: gemeente Heerhugowaard Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk Oostertocht 30%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk Oostertocht 27%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk Oostertocht 43%. Tabel 238 Gezinssamenstelling Gezinssamenstelling Oostertocht Heerhugowaard Nederland Eenpersoonshuishoudens 30% 28,3% 36,8% Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 27% 30,7% 29,2% Meerpersoonshuishoudens met kinderen 43% 41,1% 34,1% Bron: CBS huishoudensstatistiek 2012 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 343

344 Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702 E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705 E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek) Scholen en opvang In de wijk Oostertocht is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs Inkomen en werk Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1705 behoort 28,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1705 behoort 24,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 239 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen % Huishoudens met laag inkomen % Huishoudens met hoog inkomen Postcode ,3% 24,9% Heerhugowaard 31,8% 21,5% Nederland 40% 20% Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 7,9%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 6,8%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 2,2%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 2,2%. Tabel 240 Percentage uitkeringen Oostertocht Heerhugowaard WW-uitkeringen 7,9% Schommelt tussen 4-8% WAO-uitkeringen 6,8% 7,2% Wajong-uitkering 2,2% 4,1% WIA-uitkering 2,2% 2,5% Bron: CBS 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 344

345 WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk Oostertocht ontvangen 59 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk Oostertocht ontvangen 18 personen een langdurigheidstoeslag Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk Oostertocht zijn 246 banen. In de wijk Oostertocht zijn 158 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 34 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 0 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk Oostertocht ligt de score voor sociale samenhang op -4. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden mee eens en helemaal mee eens voor Heerhugowaard en de wijk Oostertocht weergegeven. De onderwerpen de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om, als je in deze wijk woont heb je het getroffen, en de mensen in de wijk blijven hier graag wonen scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 241 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Oostertocht Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen 72,2% 71,6% Het is vervelend om in deze wijk te wonen 3,0% 2,8% Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk 10,2% 9,8% Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen 58,9% 56,8% De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks 29,2% 23,2% Dit is een wijk met veel saamhorigheid 19,5% 24,1% Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 47,0% 48,8% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om 56,8% 58,0% Bron: wijkmonitor 2011 Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 345

346 Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met vaak op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk Oostertocht. Vooral de onderwerpen, bekenden groeten, een praatje maken met een bekende scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 242 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Oostertocht Heerhugowaard Ik groet bekenden op straat. 81,7% 87,8% Ik groet onbekenden op straat. 21,3% 24,5% Ik maak op straat een praatje met een bekende. 52,3% 56,5% Ik raak op straat aan de praat met een onbekende. 5,7% 5,8% Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. 14,5% 14,7% Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. 10,4% 10,2% Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. 12,9% 20,4% Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te 45,3% 39,2% houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. 16,3% 16,0% Bron: wijkmonitor 2011 In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk Oostertocht scoorde voor sfeer in de wijk 7,19 en voor de mensen in de wijk 7, Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van de anderen. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met te weinig sociale contacten ligt in de wijk Oostertocht iets hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 346

347 meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de wijk Oostertocht en Heerhugowaard. Tabel 243 Percentage voldoende contacten Wijkmonitor Heerhugowaard 2011 Voldoende contacten? Oostertocht Heerhugowaard Ja zeker 73,6% 77,6% Ja, maar ik zou wel meer contact willen 18,5% 15,% Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb 7,9% 6,8% Bron: Wijkmonitor Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53,8% van de respondenten uit de wijk Oostertocht geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 244 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Oostertocht Heerhugowaard Wil geen actieve rol spelen 53,8% 49,1% door activiteiten te organiseren 4% 3,7% door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk 15,0% 19,0% door de woonomgeving schoon en veilig te houden 27,7% 29,8% Bron: Wijkmonitor Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 42,5% van de respondenten in de wijk Oostertocht doet vrijwilligerswerk Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 18,4% van de respondenten in de wijk Oostertocht geeft mantelzorg. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 347

348 21.5 Gezondheid Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1705 ligt het aantal huisartsepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen het laagst in vergelijking andere postcodegebieden in Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1705 worden 10 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1705 heeft 33,8% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten, circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk Oostertocht wonen 63 cliënten met persoonlijke verzorging.voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de wijk Oostertocht wonen 43 cliënten met verpleging Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk Oostertocht zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1705 zijn gemiddeld 0,46 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 zijn 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland Geestelijke gezondheid GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1705 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1705 wonen 45 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 348

349 GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk Oostertocht is één wooneenheid Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1705 is dit aantal 53 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 336 personen met dementie. In postcodegebied 1705 zijn 31 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 1,9 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk Oostertocht wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de wijk Oostertocht die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar WMO Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in indicaties voor lichte ZZP s afgegeven. Van de lichte ZZP s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1705 ligt het aantal ZZP s op Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1705 zijn 493 personen met ZIN of PGB. 42,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1705 ontvangt 11,1 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 8,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 349

350 Tabel 245 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per inwoners Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met individuele begeleiding per 1000 inwoners Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard 1705 Heerhugowaard 11,1 14,9 8,5 10, Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk Oostertocht maakten 34 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk Oostertocht werd aan 40 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.in de wijk Oostertocht werd aan 31 personen een scootmobiel verstrekt Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk Oostertocht zijn 128 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). In de wijk Oostertocht heeft Woonwaard geen behaardenwoningen met zorg Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 350

351 beschikbaar. Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de wijk Oostertocht zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking Veiligheid Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht is het gemiddelde cijfer 7, Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 246 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Oostertocht Heerhugowaard Groot 7% 11% Niet groot/ niet klein 27% 35% Klein 66% 55% Bron: wijkmonitor Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 351

352 probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 247 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem? In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Oostertocht Heerhugowaard Groot 9% 13% Niet groot/ niet klein 32% 49% Klein 58% 54% Bron: wijkmonitor Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 248 In hoeverre is woninginbraak een probleem? In hoeverre is woninginbraak een probleem? Oostertocht Heerhugowaard Groot 7% 8% Niet groot/ niet klein 26% 26% Klein 67% 66% Bron: wijkmonitor 2011 Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 352

353 Tabel 249 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Oostertocht Heerhugowaard Groot 3% 4% Niet groot/ niet klein 20% 21% Klein 77% 75% Bron: wijkmonitor 2011 Naast diefstal uit auto s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto s en/of diefstal van auto s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 250 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto s een probleem? Oostertocht Heerhugowaard Groot 10% 9% Niet groot/ niet klein 25% 25% Klein 66% 66% Bron: wijkmonitor Vrije tijd Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat winkels en op straat belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie anders werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie anders gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk Oostertocht zijn geen sportaccommodaties. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 353

354 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen.onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de wijk Oostertocht is geen buurthuis Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de wijk Oostertocht zijn 13 speelpleinen Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 354

355 heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film) Samenvatting In 2013 had de wijk Oostertocht inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief minder (jonge) ouderen (65+) en meer personen tussen jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting af. Het percentage inwoners van 50 jaar en ouder en het percentage jarigen nemen toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-24 jaar en jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de wijk Oostertocht komt overeen met het percentage in Heerhugowaard en is 18% (8% westers + 10% niet westers). De SES van postcodegebied 1705 (1,22), waarin de wijk Oostertocht zich bevindt, is hoog en ligt hoger dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard en Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk Oostertocht relatief iets minder meerpersoonshuishoudens zonder kinderen en relatief iets meer meerpersoonshuishoudens met kinderen. In de postcodegebieden 1705A en 1705E ligt het percentage eenoudergezinnen boven 10%. In postcodegebied 1705, het gebied waarin de wijk Oostertocht zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de wijk Oostertocht liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van WW- uitkeringen. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt iets hoger dan de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft niet voldoende contacten te hebben ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de wijk Oostertocht is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De wijk Oostertocht ligt in het postcodegebied (1705) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners het laagste ligt in Heerhugowaard. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De wijk Oostertocht Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 355

356 ligt in een groter postcodegebied (1705) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners iets lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt overeen met het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en ligt iets lager dan het aantal per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de wijk Oostertocht één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1705 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1705 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de wijk Oostertocht zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1705 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De wijk Oostertocht behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de wijk Oostertocht zijn (voor zover bekend) 272 gelijkvloerse woningen aanwezig, Oostertocht behoort daarmee tot de wijken met de meeste gelijkvloerse woningen. In de wijk Oostertocht zijn (voor zover bekend) 159 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de wijk Oostertocht zijn 128 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn geen wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in Oostertocht beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht zijn geen sportlocaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel zijn er 13 speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht 356

357 22 Wijk 15 Zuidwijk 100% van de adressen in Zuidwijk valt in postcodegebied Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Zuidwijk informatie over postcodegebied 1705 beschreven. Postcodegebied 1705 bevat echter een groter gebied dan alleen de Zuidwijk (=23,9% van 1705) Demografie In 2013 woonden er mensen in de Zuidwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot inwoners in In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Zuidwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Zuidwijk relatief weinig ouderen en relatief meer jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen jaar. Figuur 154 Leeftijdsverdeling 2013 Bron: gemeente Heerhugowaard In de Zuidwijk wordt verwacht dat het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal stijgen, terwijl het percentage inwoners tussen 0-14 jaar en jaar zal afnemen. Figuur 155 Leeftijdsverdeling Zuidwijk Bron: gemeente Heerhugowaard Zicht op Heerhugowaard mei 2014 Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk 357