edna DR. AURORA GEERTS CHRISTINE VAN DER HEYDEN PIETER BOETS PETER GOETHALS
|
|
- Wouter de Groot
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 edna BIODIVERSITEIT MONITORING NU EN IN DE TOEKOMST DR. AURORA GEERTS CHRISTINE VAN DER HEYDEN PIETER BOETS PETER GOETHALS
2 edna = DNA in omgeving
3 edna = DNA in omgeving Biotisch Abiotisch ph Zuurstofverbruik edna UV Chlorofyl a concentratie Temperatuur Strickler et al 2015; Barnes & Turner 2015
4 edna evolutie Pace et al Ogram et al Fierer & Jackson 2006 Willerslev et al Fisher & Triplett 1999 Venter et al. 2004
5 edna evolutie Aquatisch: zout water Sardina pilchardus Phocoena phocoena Thomsen et al 2012 Foote et al 2012
6 edna evolutie Aquatisch: zoetwater Martellini et al Ficetola et al. 2008
7 edna evolutie Invasieve soorten Aquatisch: zoetwater Hypophthalmichthys molitrix Lepomis macrochirus Jerde et al 2013 Takahara et al 2013 Thomsen et al 2012 Bedreigde soorten Dicamptodon aterrimus Pelobates fuscus
8 edna evolutie Aquatisch: zoetwater Leucorrhinia pectoralis Lutra lutra Thomsen et al 2012
9 edna: macro-invertebraten naturespot.org.uk Baetis buceratus Gammarus pulex Tinodes waeneri
10 edna: macro-invertebraten Triëren Milieuverstorende staalname Zeven Determineren
11 edna: macro-invertebraten treybowie.weebly.com
12 edna: rivierkreeften Procambarus clarkii Orconectes limosus
13 edna methode
14 edna methode
15 edna: rivierkreeften Staalname: - Weefsel - Aquarium op filter - Veld op filter - Pellet (centrifugatie)
16 edna: rivierkreeften Extractie: - CTAB (cetyl trimethylammonium bromide) - Muyzer (Phenol:Chloroform:Isoamyalcohol) - Masterpure kit
17 edna: rivierkreeften Species Primer name Primer sequence 5-3 Primer design Primer origin Orconectes limosus Procambarus clarkii Orclim F Orclim R SPY-ProCla-F SPY-ProCla-R Rodriv F Rodriv R AGGCTGAGATGGGTTAGGGT CAGGAGTAGGTGCCGCTATG CAGAAGCTAAAGGAGATAA AACTAGGGGTATAGTTGAGAG CCTGTGGTAGAGGTTGGCAG CCGTAGCCCCAGAAGACAAT Primer3Plus Tréguier et al. (2014) Primer3Plus NADH dehydrogenase subunit 5 (protein id: AJK , GenBank: KP ) COI (Tréguier et al., 2014) Cytochrome c oxidase subunit III (GenBank: JX ) Amplicon size Annealing temperature C C C Geerts et al. In prep
18 edna: rivierkreeften
19 edna: rivierkreeften Origin CTAB Muyzer Masterpure Orconectes limosus Tissue 100 (6/6) 100 (6/6) 100 (6/6) Aquarium filter 100 (6/6) 66 (4/6) 83 (5/6) Field filter 83 (5/6) 33 (2/6) 83 (5/6) Field pellet filter 100 (4/4) 50 (2/4) 100 (4/4) Procambarus clarkii Primer ProCla RodRiv ProCla RodRiv ProCla RodRiv Tissue 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 50 (2/4) Aquarium filter 0 (0/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 75 (3/4) 25 (1/4) 100 (4/4) Field filter 0 (0/4) 25 (1/4) 75 (3/4) 100 (4/4) 50 (2/4) 25 (1/4) Geerts et al. In prep Field pellet filter 0 (0/4) 25 (1/4) 50 (2/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 50 (2/4)
20 edna: rivierkreeften Origin CTAB Muyzer Masterpure Orconectes limosus Tissue 100 (6/6) 100 (6/6) 100 (6/6) Aquarium filter 100 (6/6) 66 (4/6) 83 (5/6) Field filter 83 (5/6) 33 (2/6) 83 (5/6) Field pellet filter 100 (4/4) 50 (2/4) 100 (4/4) Procambarus clarkii Primer ProCla RodRiv ProCla RodRiv ProCla RodRiv Tissue 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 50 (2/4) Aquarium filter 0 (0/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 75 (3/4) 25 (1/4) 100 (4/4) Field filter 0 (0/4) 25 (1/4) 75 (3/4) 100 (4/4) 50 (2/4) 25 (1/4) Geerts et al. In prep Field pellet filter 0 (0/4) 25 (1/4) 50 (2/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 50 (2/4)
21 edna: rivierkreeften Origin CTAB Muyzer Masterpure Orconectes limosus Tissue 100 (6/6) 100 (6/6) 100 (6/6) Aquarium filter 100 (6/6) 66 (4/6) 83 (5/6) Field filter 83 (5/6) 33 (2/6) 83 (5/6) Field pellet filter 100 (4/4) 50 (2/4) 100 (4/4) Procambarus clarkii Primer ProCla RodRiv ProCla RodRiv ProCla RodRiv Tissue 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 50 (2/4) Aquarium filter 0 (0/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 75 (3/4) 25 (1/4) 100 (4/4) Field filter 0 (0/4) 25 (1/4) 75 (3/4) 100 (4/4) 50 (2/4) 25 (1/4) Geerts et al. In prep Field pellet filter 0 (0/4) 25 (1/4) 50 (2/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 50 (2/4)
22 edna: rivierkreeften Origin CTAB Muyzer Masterpure Orconectes limosus Tissue 100 (6/6) 100 (6/6) 100 (6/6) Aquarium filter 100 (6/6) 66 (4/6) 83 (5/6) Field filter 83 (5/6) 33 (2/6) 83 (5/6) Field pellet filter 100 (4/4) 50 (2/4) 100 (4/4) Procambarus clarkii Primer ProCla RodRiv ProCla RodRiv ProCla RodRiv Tissue 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 50 (2/4) Aquarium filter 0 (0/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 75 (3/4) 25 (1/4) 100 (4/4) Field filter 0 (0/4) 25 (1/4) 75 (3/4) 100 (4/4) 50 (2/4) 25 (1/4) Geerts et al. In prep Field pellet filter 0 (0/4) 25 (1/4) 50 (2/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 50 (2/4)
23 edna: rivierkreeften Origin CTAB Muyzer Masterpure Orconectes limosus Tissue 100 (6/6) 100 (6/6) 100 (6/6) Aquarium filter 100 (6/6) 66 (4/6) 83 (5/6) Field filter 83 (5/6) 33 (2/6) 83 (5/6) Field pellet filter 100 (4/4) 50 (2/4) 100 (4/4) Procambarus clarkii Primer ProCla RodRiv ProCla RodRiv ProCla RodRiv Tissue 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 0 (0/4) 100 (4/4) 50 (2/4) Aquarium filter 0 (0/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 75 (3/4) 25 (1/4) 100 (4/4) Field filter 0 (0/4) 25 (1/4) 75 (3/4) 100 (4/4) 50 (2/4) 25 (1/4) Geerts et al. In prep Field pellet filter 0 (0/4) 25 (1/4) 50 (2/4) 75 (3/4) 0 (0/4) 50 (2/4)
24 Geerts et al. In prep edna: rivierkreeften
25 edna: valkuilen en uitdagingen
26 edna: valkuilen en uitdagingen
27 edna: valkuilen en uitdagingen Controles: Veld Extractie PCR Positieve controles Pre- en post-pcr scheiden Thomsen & Willerslev 2015
28 edna: valkuilen en uitdagingen
29 edna: valkuilen en uitdagingen Humuszuur Sediment stalen Waterstalen Filtering Serum / PCR Buffers Jiang et al 2005 Deiner et al 2015
30 edna: valkuilen en uitdagingen
31 edna: valkuilen en uitdagingen Tijdens: PCR Sequencing Trade-off Verwijderen van fouten Informatie behouden Acinas et al 2005 Kunin et al 2010
32 edna: valkuilen en uitdagingen
33 edna: valkuilen en uitdagingen Betrouwbaar & volledig Afhankelijk van soorten Kvist 2013 Thomsen & Willerslev 2015 Databanken: fishbol.org mammaliabol.org barcodingbirds.org Focus op volledige sequenties (mitochondriaal)
34 edna: valkuilen en uitdagingen
35 edna: valkuilen en uitdagingen
36 edna: valkuilen en uitdagingen
37 edna - Standardisatie Taxonomie Staalname - Niet invasief - Gevoeligheid - Kosten efficiëntie - Onafhankelijk van weerscondities
38 Thomsen & Willerslev 2015 Biological Conservation
39
Environmental DNA Ontwikkelingen en mogelijkheden
Environmental DNA Ontwikkelingen en mogelijkheden Jelger Herder Nijmegen, 21 maart 2013 Veel soorten zijn lastig te vinden Grote modderkruiper Verlandende vegetaties Verstopt zich bij gevaar in de modder
Nadere informatieOnzichtbaar maar wel aanwezig! Soorten in kaart brengen met Environmental DNA
Onzichtbaar maar wel aanwezig! Soorten in kaart brengen met Environmental DNA STOWA Gentechnieken-dag Presentatie is eigendom van RAVON en SPYGEN Enkel voor eigen gebruik deelnemers. Niks uit deze presentatie
Nadere informatieCSI in de Polder Environmental DNA voor het opsporen van dieren
CSI in de Polder Environmental DNA voor het opsporen van dieren Jelger Herder Nijmegen, 20 april 2013 Veel soorten zijn lastig te vinden Grote modderkruiper Verlandende vegetaties Verstopt zich bij gevaar
Nadere informatieAquatische exoten vroeg detecteren via edna
146 Landschap Aquatische exoten vroeg detecteren via edna environmental DNA invasieve exoten rivierkreeften validatie detectiegrens Case study rivierkreeften Aquatische exoten laten kleine hoeveelheden
Nadere informatieHierna volgend artikel is afkomstig uit:
Hierna volgend artikel is afkomstig uit: Doelstelling van De Levende Natuur Het informeren over ontwikkelingen in onderzoek, beheer en beleid op het gebied van natuurbehoud en natuurbeheer, die van belang
Nadere informatieToepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten. Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017
Toepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017 Wat is een exoot? Exoot = plant, dier, micro-organisme of schimmel
Nadere informatieSoorten monitoren met Environmental DNA in de praktijk Jelger Herder
14:30 Soorten monitoren met Environmental DNA in de praktijk Jelger Herder 14:45 DNA monitoring Kees van Bochove 15:00 Vragen 1/17 Soorten monitoren met Environmental DNA in de praktijk Jelger Herder Eindhoven,
Nadere informatieedna vismonitoring van grote modderkruiper naar soortsamenstelling (KRW)
edna vismonitoring van grote modderkruiper naar soortsamenstelling (KRW) Jelger Herder Utrecht, 9 april 2015 Sommige soorten zijn lastig te monitoren Grote modderkruiper (Misgurnus fossilis) Vrijwilligers
Nadere informatieenvironmental DNA Toepassingsmogelijkheden voor het opsporen van (invasieve) soorten
environmental DNA Toepassingsmogelijkheden voor het opsporen van (invasieve) soorten Stichting RAVON 1 Colofon 2014 Stichting RAVON, Nijmegen Tekst: Jelger Herder 1, Alice Valentini 2, Eva Bellemain 2,
Nadere informatieMonitoring aquatische biodiversiteit met DNA barcoding veelbelovend
Monitoring aquatische biodiversiteit met DNA barcoding veelbelovend Waterkwaliteit op de kaart II Berry van der Hoorn, Naturalis Michiel Hootsmans, KRW Watercycle centre Roel Knoben, RHDHV 8 oktober 2015
Nadere informatieOpdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland
Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Datum: 5 juli 2017 Opdrachtgever: Hoogheemraadschap van Delfland Projectnr: HHD015-001 Rapportnr: HHD015-FFDNA-Def01 Status: Definitief
Nadere informatieMobiele qpcr aan de waterkant
Mobiele qpcr aan de waterkant Voortgaande innovaties in DNA monitoring voor (zwem)waterkwaliteit Bas van der Zaan Monitoring kwaliteit zwemwater Zwemwater Zwemwaterrichtlijn Intestinale Enteroccocen E.coli
Nadere informatieDe toepassing van edna in de monitoring van waterorganismen
FHoe ina Final l rezijn report p ortwe en wat moeten we nog weten? ver Stationsplein 89 POSTBUS 2180 3800 CD AMERSFOORT De toepassing van edna in de monitoring van waterorganismen TEL 033 460 32 00 FAX
Nadere informatie!"#$#%&'#()##*+&,-"#(./0-1&233(4#(5678$#."9&
!"#$#%&'#()##*+&,-"#(./0-1&233(4#(5678$#."9& :*&."-&06#(&%6#"&%-;#%.&2
Nadere informatieDNA barcoding. Identificatie van plant en dier
DNA barcoding Identificatie van plant en dier DNA barcoding Identificatie van plant en dier Berry B. van der Hoorn, Kevin K. Beentjes, Maartje Kijne-van der Sluis Naturalis Biodiversity Center, DNA Barcoding
Nadere informatieRivierkreeften en aquaristiek. lezing door Xavier Vermeersch
Rivierkreeften en aquaristiek lezing door Xavier Vermeersch Rivierkreeften als aquariumbewoner Relatief recent in de commerciële hobby ( laatste decennium) Overgewaaid vanuit Duitsland en Nederland Gaat
Nadere informatieEnvironmental DNA een nieuwe inventarisatiemethode
32 tijdschrift Environmental DNA een nieuwe inventarisatiemethode Jelger Herder, Jeroen van Delft & Tony Dejean Voor bescherming van soorten en evaluatie van beheer- en herstelmaatregelen is kennis nodig
Nadere informatieHet effect van invasieve rivierkreeften op de ondergedoken waterplanten in Loenderveen- Oost, Terra Nova en de Waterleidingplas
Het effect van invasieve rivierkreeften op de ondergedoken waterplanten in Loenderveen-, Terra Nova en de Waterleidingplas Liesbeth Bakker en Martijn Dorenbosch november 21 Afdeling Aquatische Ecologie
Nadere informatieZoeken naar DNA-sporen
onderzoek en beheer Zoeken naar DNA-sporen Environmental DNA als nieuwe bemonsteringsmethode voor vissen Er is een nieuwe methode ontwikkeld om het visbestand in een water te inventariseren: Environmental
Nadere informatieEcologische kwaliteit en biodiversiteit in zoetwaterecosystemen:
Ecologische kwaliteit en biodiversiteit in zoetwaterecosystemen: prioriteiten voor internationale beoordeling volgens het "Essential Biodiversity Variables" concept Aaike De Wever @aaik Het BioFresh
Nadere informatieIJzersuppletie in Terra Nova
IJzersuppletie in Terra Nova Implicaties voor de biota Anne Immers Liesbeth Bakker, Bas Ibelings, Ellen van Donk Gerard ter Heerdt & Jeroen Geurts Aquatisch voedselweb Vissen Zoöplankton Fytoplankton Zonlicht
Nadere informatieRivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes
Rivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes Foto: Theodoor Heijerman Rivierkreeften Overzicht in Nederland voorkomende rivierkreeften. Nederlandse naam Europese rivierkreeft Turkse rivierkreeft Californische
Nadere informatieExoten in mondiale waterwegen: oorzaken en gevolgen
Exoten in mondiale waterwegen: oorzaken en gevolgen Rob Leuven i.s.m. Gerard van de Velde Rob Lenders Lezing Vissennetwerk 3 juni 2010 Instituut voor Water en Wetland Research Radboud Universiteit Nijmegen
Nadere informatieMoleculaire diagnostiek
Moleculaire diagnostiek van infectieziekten Arjan de Jong 8 december 2015 Moleculaire diagnostiek Diagnostiek op basis van moleculair biologische (DNA/RNA) technieken Moleculaire diagnostiek van infecties
Nadere informatieDNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen
H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2-8800 Roeselare DNA/RNA extracties uit FFPE weefsel Dr. Sc. Elke Boone, H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen Belang van intacte DNA/RNA moleculen voor
Nadere informatie2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST
2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 28 30 Januari, 2013 UMC Utrecht en RIVM Leo M Schouls Laboratorium voor Infectieziekten en Screening (LIS) Centrum voor Infectieziektebestrijding
Nadere informatieOntwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid
Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 Weerbaar substraat belangrijk? Biologische substraatkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en
Nadere informatieBedreigingen van aquatische biodiversiteit
Workshop3: Biodiversiteit: basisproduct of luxegoed? Bedreigingen van aquatische biodiversiteit Steven Declerck Leuven Sustainable Earth Research center launch event Vrijdag 19 juni 2009 Aquatische biodiversiteit
Nadere informatieedna METABARCODING VISSEN ONDERZOEK NAAR DE MOGELIJKE TOEPASSING VAN edna VOOR DE KRW VISMONITORING (2016)
edna METABARCODING VISSEN ONDERZOEK NAAR DE MOGELIJKE TOEPASSING VAN edna VOOR DE KRW VISMONITORING (2016) 2017 38 edna METABARCODING VISSEN ONDERZOEK NAAR DE MOGELIJKE TOEPASSING VAN edna VOOR DE KRW
Nadere informatieVLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER MAART 2014 JAARGANG 13 NUMMER 1 VERSCHIJNT IN MAART, JUNI, SEPTEMBER EN DECEMBER
Natuur.focus Afgiftekantoor 9099 Gent X P209602 Toelating gesloten verpakking Retouradres: Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER MAART
Nadere informatieToepassingen van moleculaire technieken voor entomologisch onderzoek bij PPO-BBF
Toepassingen van moleculaire technieken voor entomologisch onderzoek bij PPO-BBF Khanh Pham Miriam Lemmers Maarten de Kock Suzanne Lommen (moleculaire biologie) (insectenkweek- en monitoring & serologie)
Nadere informatieNIPT. Prof. dr. Davy Vanden Broeck. Niet invasief -> bloedafname moeder. Bloed van moeder -> vrij circulerend DNA
NIPT Prof. dr. Davy Vanden Broeck Wat is NIPT? Niet-Invasieve Prenatale Test Niet invasief -> bloedafname moeder Bloed van moeder -> vrij circulerend DNA cell free foetaal DNA (cffdna) Fractie tot 20%
Nadere informatieISO normering van moleculaire laboratoria
ISO normering van moleculaire laboratoria SPECIALE AANDACHTSPUNTEN BIJ PREDICTIEVE TESTEN? ELKE BOONE, MOLECULAIR BIOLOOG ISO 15189: niet populair! Patient Centraal! Keuze Analysemethode Validatie Analysemethode
Nadere informatieDNA practicum De modellenwereld van DNA
DNA practicum De modellenwereld van DNA Inleiding Alle eigenschappen van een plant, zoals de grootte, de vorm van het blad, en de enzymen die nodig zijn voor de fotosynthese, liggen opgeslagen in het DNA.
Nadere informatieFeed4Foodure. Interacties in de darm. darm 30/10/2013. Voeding, darmgezondheid en immuniteit (VDI) Technieken en procedures.
Feed4Foodure Voeding, darmgezondheid en immuniteit (VDI) Technieken en procedures Astrid de Greeff Interacties in de darm Management, Omgeving, Genotype (Voedings)- interventie voeding microbiota darm
Nadere informatieMasters Onderwerpen 2013. Mark W. DAVEY mark.davey@biw.kuleuven.be Wannes KEULEMANS Wannes.Keulemans@biw.kuleuven.be
Masters Onderwerpen 2013 Mark W. DAVEY mark.davey@biw.kuleuven.be Wannes KEULEMANS Wannes.Keulemans@biw.kuleuven.be website http://www.biw.kuleuven.be/biosyst/plantenbiotechniek/fruitgenetics/lfbb/education
Nadere informatieGebruikshandleiding Nitraat-/Fosfaat filter
Gebruikshandleiding Nitraat-/Fosfaat filter Categorie: Waterwaarden en filtratie Werkingsprincipe Nitraat in het aquarium ontstaat door bacteriële omzetting van organische stoffen, zoals voedselresten
Nadere informatieedna metabarcoding vissen
edna metabarcoding vissen Verkennend onderzoek naar de mogelijke toepassing van edna voor de KRW vismonitoring Jelger Herder en Jan Kranenbarg edna metabarcoding vissen Verkennend onderzoek naar de mogelijke
Nadere informatieStamtyperingen Dr. Thierry De Baere
H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2-8800 Roeselare Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere Bacteriële stam-typering : wat? = opsporen van verschillen op stam-niveau tussen verschillende
Nadere informatieINSTRUCTIES VOOR STAALAFNAME Centrum voor Menselijke Erfelijkheid Erk. nr 8/24990/92/000 Tel fax
I. Toelichting bij het indienen van aanvragen voor genetisch onderzoek 1. Aanvragen Het voorziet in verschillende aanvraagformulieren voor de verschillende diagnostische testen. Om eventuele fouten en
Nadere informatieDe ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee. Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ
De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ Een blik over de dijk Wat zijn grote trends in ecologie IJsselmeergebied? Wat drijft deze trends? Hoe
Nadere informatieAstacicultuur. Commerciële teelt van rivierkreeften. door Thomas Abeel
Astacicultuur Commerciële teelt van rivierkreeften door Thomas Abeel Inhoud Inleiding Rivierkreeft op je bord? Productie van rivierkreeft Rode rivierkreeft Redclaw Europese rivierkreeft Onderzoek HUB-KAHO
Nadere informatieComplexe genetische analyse of accurate screening voor Down syndroom?
NIPT Complexe genetische analyse of accurate screening voor Down syndroom? Algemeen Medisch Laboratorium Antwerpen Dr. M. Berth Trisomie 21 - Down Roizen NJ, Patterson D. Lancet 2003;361 (9365):1281-9
Nadere informatieedna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring
edna als alternatief voor de Passieve Vismonitoring De toepassing van de edna methode in stromend water Wouter Patberg - 9 april 2015 - Vissennetwerk Inleiding edna de edna methode in een notendop e staat
Nadere informatieKwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren
Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Edwin Kardinaal, Danielle van der Linde, Lonneke Hensen & Bart Wullings KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein Inhoud
Nadere informatieNIPT. Nascholing Counseling NIPT
NIPT Dr. Kornelia Neveling Wetenschappelijk onderzoeker, afdeling Genetica, Radboudumc Dr. Dominique Smeets Laboratorium specialist, afdeling Genetica, Radboudumc Voorzitter bestuur SPN Nascholing Counseling
Nadere informatieAnalyse edna Italiaanse kamsalamander 2013
Analyse edna Italiaanse kamsalamander 2013 REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND Analyse edna Italiaanse kamsalamander 2013 Een rapportage van RAVON in opdracht van De Nederlandse Voedsel en
Nadere informatieSTOWA-onderzoeksproject edna voedselwebanalyses
STOWA-onderzoeksproject edna voedselwebanalyses toepassing edna-techniek voor toestandsbepaling en systeembegrip Sebastiaan Schep (sebastiaan.schep@witteveenbos.com) en Kees van Bochove (kees.vanbochove@datura.nl)
Nadere informatieClarent A.G. Peeters. December Afstudeeronderzoek masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Faculteit Natuurwetenschappen
Invloed van de lozing van afstromend hemelwater van de autosnelweg A13/E313 op de samenstelling van de macro-invertebratengemeenschap van twee Kempische laaglandbeken Clarent A.G. Peeters December 2009
Nadere informatieTOEPASSING VAN GEÏNTEGREERDE ECOLOGISCHE MODELLERING VOOR GEOPTIMALISEERDE (VELD)GEGEVENSVERZAMELING, SYSTEEMANALYSE EN SCENARIOVERGELIJKING
VAKGROEP TOEGEPASTE ECOLOGIE EN MILIEUBIOLOGIE TOEPASSING VAN GEÏNTEGREERDE ECOLOGISCHE MODELLERING VOOR GEOPTIMALISEERDE (VELD)GEGEVENSVERZAMELING, SYSTEEMANALYSE EN SCENARIOVERGELIJKING Peter GOETHALS,
Nadere informatieNiet-inheemse vissen in Vlaanderen
Niet-inheemse vissen in Vlaanderen Verspreiding, trends, effecten en maatregelen Hugo Verreycken Vissennetwerk 3 juni 2010 - Bilthoven Overzicht Voorkomen en verspreiding Trends Impact Maatregelen Voorkomen
Nadere informatieKwetsbaarheid van watertypen binnen de Nederlandse zoete en zoute wateren voor exoten
Kwetsbaarheid van watertypen binnen de Nederlandse zoete en zoute wateren voor exoten Arjan Gittenberger GiMaRIS Marine Research, Inventory, & Strategy solutions Stichting ANEMOON in samenwerking met TPS,
Nadere informatieVissen met een potje water edna metabarcoding
Vissen met een potje water edna metabarcoding Jelger Herder, Mark Scheepens en Marco Beers Den Bosch, 3 November 2016 Environmental DNA (edna) Hoe werkt het? Alle soorten in het water laten DNA sporen
Nadere informatie(4) De in deze verordening vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het Comité inzake invasieve uitheemse soorten, Artikel 1
L 189/4 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2016/1141 VAN DE COMMISSIE van 13 juli 2016 tot vaststelling van een lijst van voor de Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten krachtens Verordening (EU) nr. 1143/2014
Nadere informatieDe EU-exotenverordening; wat betekent dat voor ons?
De EU-exotenverordening; wat betekent dat voor ons? Wiebe Lammers NVWA j.w.lammers@nvwa.nl 8 maart 2018, Eindhoven Deze presentatie: EU-exotenverordening (1143/2014) De Unielijst Uitroeien en beheersen:
Nadere informatieRode Lijst Indicator van zoetwater- en landfauna,
Indicator 20 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De Rode Lijst Indicator (RLI)
Nadere informatieMacrofaunanieuwsmail 143, 26 juli 2018
Macrofaunanieuwsmail 143, 26 juli 2018 Zomertijd, tijd om op te laden. heb je nieuws, weetjes of vragen, blijf SCHRIJVEN en stuur je bericht naar: macrofauna@rws.nl Alle verschenen nummers en enkele artikelen
Nadere informatieOPEN VRAGEN. Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen. Deeltoets 2
Genetica en Evolutie (5502GEEV9Y) Biologie en Biomedische Wetenschappen Deeltoets 2 OPEN VRAGEN Datum: donderdag 18 december 2014 Tijdstip: 13:00 uur tot 16:00 uur Naam Studentnummer 1 OPEN VRAGEN 35a
Nadere informatiePilotstudie bruikbaarheid edna voor onderzoek naar kwabaal
Pilotstudie bruikbaarheid edna voor onderzoek naar kwabaal REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND Stichting RAVON Pilotstudie bruikbaarheid edna voor onderzoek naar kwabaal Een rapportage van
Nadere informatiePROTOCOL BIOBANK NIERTRANSPLANTATIE
1/8 NIERZIEKTEN PROTOCOL BIOBANK NIERTRANSPLANTATIE Doel van de studie Het doel van de biobank is te beschikken over lichaamsmateriaal (weefsel, bloed, urine) van patiënten na transplantatie voor later
Nadere informatieStudie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon. Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015
Studie naar het voorkomen van het Bacilliform virus in Crangon crangon Benigna Van Eynde Studiedag Grijze Garnaal 1 juli 2015 Deel 1: Inleiding Samenwerking Universiteit Gent Departement Gewasbescherming
Nadere informatieThemadag Werkgroep Exoten
Themadag Werkgroep Exoten 3-- BELANGRIJKE OORZAKEN EN VECTOREN VAN INTRODUCTIE INVASIEVE MACROINVERTEBRATEN: HOE, WAAR EN WAAROM? Pieter Boets, Koen Lock & Peter Goethals Ghent University(UGent) Laboratory
Nadere informatieThemaweek dikke darmkanker
Themaweek dikke darmkanker AZ Sint-Lucas Gent Workshop 4 De artsen van AZ Sint-Lucas hebben deze presentatie met zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. AZ Sint-Lucas en de artsen
Nadere informatieWie is wakker op de akker? Veranderingen in bodemkwaliteit meten bij landbouwbodems
Wie is wakker op de akker? Veranderingen in bodemkwaliteit meten bij landbouwbodems Bart Vandecasteele, Thijs Vanden Nest, Tommy D Hose, Jane Debode, Greet Ruysschaert, Koen Willekens CriNglooP Collectief
Nadere informatieBioinformatica en Systeembiologie (BIS)
Waarom een major Bioinformatica en Systeembiologie? Huidige methoden van onderzoek, zoals de DNAchiptechnologie, leveren enorme hoeveelheden gegevens op die met bestaande statistische methoden niet meer
Nadere informatieBeweging van zeezoogdieren in de Noordzee
Beweging van zeezoogdieren in de Noordzee Geert Aarts In samenwerking met Sophie Brasseur, Roger Kirkwood, Peter Reijnders, Steve Geelhoed, Meike Scheidat en vele anderen... Waarom bewegen? Geert Aarts
Nadere informatiePCR-testen voor Pasteurellaceae-detectie. bij knaagdieren moeten op de schop. Ron Boot
PCR-testen voor Pasteurellaceae-detectie bij knaagdieren moeten op de schop Ron Boot Ron Boot, R.Boot@hotmail.com Pasteurellaceae Tot 1970 omvatte de familie Pasteurellaceae de drie geslachten (genera)
Nadere informatieValkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC
Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC Streeklab GGD Amsterdam, 30 okt 2009 Hans L. Zaaijer, arts-microbioloog AMC - Klinische Virologie / Sanquin - Bloedoverdraagbare Infecties leverontsteking chemisch/toxisch
Nadere informatieMicrobiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen
Microbiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen Ideale methode Specifiek (geen vals -) Reproduceerbaar Simpel Selectief (geen vals +) 100% recovery Snel Gevoelig Levend/Infectieus Goedkoop
Nadere informatieGEBRUIK VAN FINCH V2.20 1 PROCEDURE. 1.1 Software. 1.2 Aanvraagprocedure
GEBRUIK VAN FINCH V2.20 1 PROCEDURE 1.1 Software Voor de organisatie van de aanvragen en de sequenerings data wordt gebruik gemaakt van Finch Geospiza). Deze software is van overal via het internet bereikbaar
Nadere informatieDNA en misdaadonderzoek in de klas: EDVOTEK kits speciaal voor het onderwijs
DNA en misdaadonderzoek in de klas: EDVOTEK kits speciaal voor het onderwijs Eurofysica vertegenwoordigt EDVOTEK, een Amerikaans bedrijf dat sinds 1987 educatief materiaal ontwikkelt voor biotechnologie,
Nadere informatieFRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN
FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN Dr. Ir. Leen Bastiaens Hernieuwbare componenten VITO Not for distribution
Nadere informatieNiet-inheemse schaaldieren in zoet en brak water in België
Niet-inheemse schaaldieren in zoet en brak water in België Aanwinst of bedreiging? PDL - Jaarvergadering, 26 november 2011 Em. prof. dr. Karel Wouters KBIN Exotische schaaldieren in zoet en brak water
Nadere informatie6/4/2010. Beleidscyclus. Opzet van de presentatie. En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat uit: José Tom. Team Invasieve Exoten
Opzet van de presentatie Beleidscontext Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het? Wiebe TIE bestaat uit: Biodiversiteitsverdrag (1992) (Convention
Nadere informatieOpzet van de presentatie. Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting
Opzet van de presentatie Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat
Nadere informatieKREEFTEN SCHARENRIDDERS IN GEVAAR
KREEFTEN Het probleem voor veel redacties is dat je vaak een gebrek aan kopij hebt. Zo zat ik op een zaterdagmiddag te overpeinzen wat ik eens zou plaatsen. Intussen bladerde ik in Het Aquarium van december
Nadere informatieNieuwe genetische technieken in de medische praktijk
Nieuwe genetische technieken in de medische praktijk Genetische counseling en ethische aspecten * Unclassified variants * Toevallige bevindingen * Kostprijs - publieke gezondheidszorg & commerciële bedrijven
Nadere informatieHigh through put automatisering in de Genetica. Ermanno Bosgoed ermanno.bosgoed@radboudumc.nl 19 11 2014
High through put automatisering in de Genetica Ermanno Bosgoed ermanno.bosgoed@radboudumc.nl 19 11 2014 Inleiding Wie? Wat? Hoe? Automatisering / Robotisering Toekomst plannen Medewerkers Afdeling Genetica
Nadere informatieDeze drie stappen vormen een cyclus die 25-40 keer herhaald wordt (Fig. 7.1.).
Hoofdstuk 7 Polymerase ketting reactie De polymerase ketting reactie (PCR) is een snelle in vitro methode voor de selectieve amplificatie van een specifiek geselecteerd deel van een DNA-sequentie. Dit
Nadere informatieEen gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling
Een gezonde bodem Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling 1 Introductie Afdeling Kennis en Ontwikkeling Precisielandbouw Bodem en Bemesting Vergroening en Gewasbescherming
Nadere informatieMoleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014
Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014 Jaap van Hellemond, parasitoloog Erasmus MC & Havenziekenhuis, Rotterdam Lid namens NVP Theo Schuurs, moleculair bioloog Izore, Centrum Infectieziekten
Nadere informatieW18 Zelf aan de slag met de leskist DNA. Caspar Geraedts (De Praktijk / VU)
W18 Zelf aan de slag met de leskist DNA Caspar Geraedts (De Praktijk / VU) IK DOELEN Aan het eind van de workshop weet je wat je moet regelen om bij jou op school met de leskist DNA te kunnen werken, weet
Nadere informatieToestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België ( )
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België (2008-2011) Sofie Maes BDB Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in
Nadere informatieVerspreiding van rivierkreeften en risico s voor baggeraanwas in het beheergebied van Waterschap Rivierenland
Verspreiding van rivierkreeften en risico s voor baggeraanwas in het beheergebied van Waterschap Rivierenland Ronald Gylstra (Waterschap Rivierenland), Tjeerd du Bois (AQUON), Bram Koese (Naturalis Biodiversity
Nadere informatieMeetmethoden bodemweerbaarheid Zoektocht naar betaalbare analyses voor de praktijk
Meetmethoden bodemweerbaarheid Zoektocht naar betaalbare analyses voor de praktijk Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 BLGG Huidige methoden Ontwikkeling nieuwe methoden BLGG Huidige methoden
Nadere informatieDe accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:
Bijlage bij accreditatie-certificaat Annexe au certificat d'accréditation Annex to the accreditation certificate Beilage zur Akkreditatierungszertifikat 482-TEST NBN EN ISO/IEC 17025:2005 Versie/Version/Fassung
Nadere informatieOver streepjescodes en boswitjes (DNA-barcoding bij Leptidea) : Hoe, Wat, Waarom? Een inleiding
Over streepjescodes en boswitjes (DNA-barcoding bij Leptidea) : Hoe, Wat, Waarom? Een inleiding Kurt Jonckheere VVE Werkgroep Dagvlinders 12 maart 2016 Agenda : Wat is een soort? DNA? Hoe ontstaan (nieuwe)
Nadere informatieHandleiding chemische wateranalyse
Handleiding chemische wateranalyse Wateranalysekoffer 1 Provinciaal Natuurcentrum Inleiding In de natuur komt geen scheikundig zuiver water voor doordat water allerlei stoffen uit zijn omgeving oplost.
Nadere informatieNext Generation Sequencing voor moleculaire diagnostiek. Aniek O. de Graaf, PhD, EurClinChem Laboratory Hematology
Next Generation Sequencing voor moleculaire diagnostiek EQA voor NGS? Aniek O. de Graaf, PhD, EurClinChem Laboratory Hematology Sequentie analyse Old school Sanger sequentie analyse (Sanger, 1977) Sequencing-by-synthesis
Nadere informatieHet kritisch oog van de klinisch bioloog. Prof. Dr. Peter Declercq K.U.Leuven Virga Jesseziekenhuis, Hasselt
Het kritisch oog van de klinisch bioloog Prof. Dr. Peter Declercq K.U.Leuven Virga Jesseziekenhuis, Hasselt 1 Overzicht De postanalytische fase Zijn confirmatie en autorisatie nodig? (de toegevoegde waarde
Nadere informatieVerzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur?
Verzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur? Ralf Verdonschot 26 juni 2014 ralf.verdonschot@wur.nl Inhoud 1. Wat maakt de levensgemeenschap van brakke wateren waardevol? 2.
Nadere informatieMulti-residu analyse van geneesmiddelen in afvalwater
Multi-residu analyse van geneesmiddelen in afvalwater Leendert Vergeynst, Herman Van Langenhove, Kristof Demeestere EnVOC ENVIRONMENTAL ORGANIC CHEMISTRY & TECHNOLOGY RESEARCH GROUP ENVOC Vakgroep duurzame
Nadere informatieEconomische impact van meerweken systemen
Economische impact van meerweken systemen Dr. VANGROENWEGHE Frédéric, DVM, MSc, PhD Coördinator Gezondheidszorg varkens/pluimvee Unit DEO - DGZ-Vlaanderen Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Meerwekensystemen
Nadere informatieI. Achtergrond. Overzicht. Identity Management bij de Overheid. Eigen betrokkenheid. I. Achtergrond II. Overheid III. Burger IV.
FACULTY OF SCIENCE Bart Jacobs Identity Management bij de Overheid Overzicht I. Achtergrond II. Overheid III. Burger IV. Nabeschouwing Niet: ambtelijke nota s of technische details Wel: grote lijnen &
Nadere informatieEnvision EN7410 Teardown
Envision EN7410 Teardown Deze gids zal u stap voor stap tonen de demontage van een Envision EN7410 15 "LCD-monitor Geschreven door: Anthony Fontes ifixit CC BY-NC-SA /Www.ifixit.com Pagina 1 van 10 INTRODUCTIE
Nadere informatiePrijslijst Nature Line Design
Prijslijst Nature Line Design 1 Pelletkachel Mod 50 (Gaia 50) Mantel in staal 3,5-6 kw 1.825,00 afmeting: H 892 mm B 438 mm D 468 mm capaciteit reservoir: 10,5 kg gewicht: 90 kg Pelletkachel Mod 85 (Alice)
Nadere informatie1. Welk van de onderstaande DNA sequenties zijn mogelijke herkenning-sites voor restrictie-enzymen? c 5' GAATTC 3' c 5' GGGGCCCC 3' c 5' CTGCAG 3' 5'
proefexamen 1. Welk van de onderstaande DNA sequenties zijn mogelijke herkenning-sites voor restrictie-enzymen? c 5' GAATTC 3' c 5' GGGGCCCC 3' c 5' CTGCAG 3' 5' CTAAATC 3' 5' GGAACC 3' Restriction Endonucleases
Nadere informatieedna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch
edna en monitoring van trek- en estuariene vissen in het NZK Bas van den Boogaard & Martijn Dorenbosch Opbouw presentatie Visgemeenschap in het NZK: (Bas van den Boogaard) - monitoring en visserijtechnieken,
Nadere informatieDevelopment of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases
Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Thesis by: Claire M. Mugasa Promotores: Prof. Dr. P.A. Kager & Prof. Dr. George W. Lubega Copromotor: Dr. Henk D.F.H.
Nadere informatieEen toepassing van D-PAC
16-11-2017 Comparatief beoordelen binnen onderzoek en onderwijs Een toepassing van D-PAC Sven De Maeyer Renske Bouwer Tine van Daal San Verhavert Marije Lesterhuis Maarten Goossens Roos Van Gasse 1 2 Wat
Nadere informatie