Btw-tariefverhoging van 19% naar 21%: bijzondere aandachtspunten

Transcriptie

1 Btw-tariefverhoging van 19% naar 21%: bijzondere aandachtspunten Op 1 oktober 2012 wordt het algemene btw-tarief verhoogd van 19% naar 21% als onderdeel van de Wet uitwerking fiscale maatregelen begrotingsakkoord Samengevat geldt dat: 1. een levering of dienst die wordt verricht voor 1 oktober 2012 belast blijft met 19% btw. Hieraan doet niet af dat de btw mogelijk pas op of na 1 oktober 2012 wordt verschuldigd; 2. een levering of dienst die op of na 1 oktober 2012 wordt verricht, wordt belast met 21% btw. Dat geldt ook als vooruitbetalingen werden gedaan waarbij nog is uitgegaan van 19%. Per 1 oktober 2012 wordt dan 2% btw (extra) verschuldigd. Het is toegestaan om bij vooruitbetalingen voor 1 oktober 2012 inzake prestaties na 1 oktober 2012 al 21% btw te berekenen; 3. wanneer de btw voor 1 oktober 2012 verschuldigd is geworden naar het tarief van 19% maar de prestatie onder het nieuwe tarief van 21% valt, de ondernemer is gerechtigd het meer verschuldigde bedrag aan btw aan de afnemer door te berekenen. Dit kan bijvoorbeeld spelen bij vooruitbetalingen of bij reeds afgesloten contracten waarin prijsstellingen met 19% btw zijn gehanteerd. Het overgangsrecht maakt een paar uitzonderingen op deze uitgangspunten. Zo is voor onroerende zaken een afwijkende regeling getroffen. De administratieve aspecten met betrekking tot de btwtariefverhoging verschillen van geval tot geval. Wij raden u aan uw btw-adviseur te raadplegen voor de bijzondere aandachtspunten die betrekking hebben op uw situatie. Hierna gaan wij in op de bijzondere aandachtspunten van de tariefverhoging en de overgangsregeling. Achtereenvolgens komen de volgende onderwerpen aan de orde: 1) Bijvorderen van meer verschuldigde btw 2) Doorlopende diensten 3) Andere diensten die enige tijd in beslag nemen 4) Internationale handel 5) Verlegging bij werk in onderaanneming 6) Privégebruik van goederen en diensten 7) Onroerende zaken 1. Levering van onroerende zaken 2. Oplevering van een werk in onroerende staat 3. Interne levering onroerende zaak 4. Handelwijze bij voor 1 oktober 2012 gesloten overeenkomsten met (op)levering op of na 1 oktober ) Podiumkunsten, kunstvoorwerpen en zonnepanelen

2 pagina 2 Bijzondere aandachtspunten 1. Bijvorderen van meer verschuldigde btw Een ondernemer is wettelijk gerechtigd om btw van zijn afnemer bij te vorderen indien een overeenkomst is gesloten waarbij in de prijsstelling is gerekend met 19% btw, terwijl de prestatie (deels) onder het 21%-tarief valt. De ondernemer kan dit doen ongeacht de status van zijn afnemer. Een hiermee strijdig beding is nietig. Toch kan het vanuit commercieel oogpunt voor een ondernemer wenselijk zijn af te zien van doorberekening van de btw-tariefstijging aan zijn afnemer. In een dergelijk geval dient de ondernemer over de termijnen die na 30 september 2012 vervallen of over het deel van de vergoeding dat betrekking heeft op diensten die op of na 1 oktober 2012 zijn verricht, niettemin de verschuldigde btw naar het tarief van 21% op aangifte te voldoen. Indien facturen worden uitgereikt, moet daarover het btw-tarief van 21% worden berekend voor zover deze zien op prestaties op of na 1 oktober Doorlopende diensten/leveringen Doorlopende diensten zijn bijvoorbeeld verhuur, het verlenen van licenties, het uitlenen van personeel, het doorlopend adviseren van vaste klanten, telecommunicatie of leveringen bestaande uit gas, water en elektriciteit. Wanneer het gebruikelijk is om deze diensten te factureren na afloop van een bepaalde periode, kan worden aangenomen dat de factuur betrekking heeft op diensten die in die periode zijn verricht. Bij afnemers zonder (volledige) btw-aftrek kan het wenselijk zijn om in elk geval per 30 september 2012 een eindafrekening tegen 19% btw te maken. In de factuur of afrekening moet worden opgenomen dat deze betrekking heeft op de diensten die (in een bepaalde periode) voor 1 oktober 2012 zijn verricht. Indien een eindafrekening ziet op diensten verricht zowel voor als na de datum van de tariefwijziging, dan is het mogelijk om de diensten voor de btw gesplitst te factureren. Over de diensten toe te rekenen aan een periode voor 1 oktober 2012 mag 19% worden berekend. Op dezelfde factuur kunnen de diensten verricht op of na 1 oktober 2012 met toepassing van 21% btw in rekening worden gebracht. Voor doorlopende grensoverschrijdende diensten in 2012 wordt de btw op uiterlijk 31 december 2012 verschuldigd. De afrekening voor een dergelijke doorlopende dienst mag eveneens worden gesplitst. Voor de periode voor 1 oktober 2012 kan dan het oude tarief van 19% worden toegepast en voor de resterende drie maanden van 2012 het nieuwe tarief van 21%. 3 Andere diensten die enige tijd in beslag nemen Tal van diensten kunnen niet binnen een korte periode (bijvoorbeeld een dag) worden verricht, maar nemen meer tijd in beslag. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om advieswerk, het ontwikkelen van

3 pagina 3 software, reparatiewerk, bemiddelingsdiensten, cursussen of trainingen. Indien het niet gebruikelijk is om deze diensten te factureren na afloop van een periode maar na voltooiing ervan, dan zijn deze diensten in principe belast met 21% btw als zij worden voltooid op of na 1 oktober Internationale handel Zogenoemde verlegde btw over van buitenlandse dienstverleners betrokken diensten, verwervingsbtw bij aankoop van goederen uit andere landen van de Europese Unie en invoer-btw bij invoer van goederen in Nederland moeten tegen het nieuwe btw-tarief van 21% worden aangegeven wanneer deze op of na 1 oktober 2012 worden verricht. Bij de bepaling van de hoogte van de af te geven bankgarantie in het kader van fiscale vertegenwoordiging moet eveneens rekening worden gehouden met het nieuwe btw-tarief. 5 Verlegging bij werk in onderaanneming Wanneer een ondernemer dan wel een zogenoemde eigenbouwer aan een onderaannemer opdracht geeft tot het uitvoeren van werken van stoffelijke aard op het gebied van onroerende zaken, scheepsbouw en confectie, is onder nadere voorwaarden de btw-verleggingsregeling van toepassing. In die gevallen wordt bij onderaanneming de heffing van btw verlegd van de onderaannemer naar de hoofdaannemer/eigenbouwer. Deze verlegde btw moet de hoofdaannemer/eigenbouwer in de eigen btw-aangifte opnemen tegen het tarief van 21% voor zover de leveringen en diensten op of na 1 oktober 2012 zijn verricht. Voor (op)levering van onroerende zaken geldt echter een afwijkende regeling (zie paragraaf 7.4 hierna). Ook ten aanzien van inlening van personeel in de genoemde sectoren dient de inlener de verschuldigde btw verlegd aan te geven. Te denken valt bijvoorbeeld aan inlening van timmerlieden, metselaars, stukadoors, lassers, grondwerkers en dergelijke. Voor zover de inlening op of na 1 oktober 2012 plaatsvindt, moet de verlegging tegen het tarief van 21% worden aangegeven. 6 Privégebruik van goederen en diensten Wanneer bedrijfsgoederen worden gebruikt voor privédoeleinden van een ondernemer of van het personeel van een onderneming, wordt btw verschuldigd wegens een fictieve dienst. Vanaf 1 oktober 2012 zal het tarief voor dergelijke diensten 21% gaan bedragen, ook al zijn de bedrijfsgoederen aangeschaft onder aftrek van 19% btw. Voor auto s van de zaak geldt nu een forfaitaire heffing van 2,7% van de catalogusprijs (inclusief btw en BPM). Te verwachten is dat dit forfaitaire percentage naar boven zal worden bijgesteld.

4 pagina 4 7 Onroerende zaken 7.1 Levering van onroerende zaken Voor onroerende zaken bestaat een specifieke overgangsregeling. Deze ziet onder meer op de voor 1 oktober 2012 gesloten koop- en aannemingsovereenkomsten voor onroerende zaken die voor deze datum nog niet zijn (op)geleverd en waarbij de vergoeding wordt betaald in termijnen. De reeds voor 1 oktober 2012 vervallen termijnen zijn belast met 19% btw. Termijnen die na die datum zijn vervallen zijn belast met 21%. Het gaat hier om alle situaties die voor de btw resulteren in de levering van een onroerende zaak: levering volle of economische eigendom van een onroerende zaak; vestiging van een beperkt recht (zoals recht van erfpacht of een recht van opstal) waarbij de vergoeding ten minste gelijk is aan de waarde van de onroerende zaak; oplevering van een nieuwe onroerende zaak door de bouwer. Hoewel de termijnen niet steeds overeen hoeven te komen met een bepaald deel van de werkzaamheden aan de zaak waarop de overeenkomst betrekking heeft, lijkt het niet raadzaam dat de termijnen in een volstrekte wanverhouding tot de stand van de bouw worden gedeclareerd. Mogelijk zal de inspecteur dan namelijk stellen dat het tarief van 21% van toepassing is op (een deel van) de termijnen die op deze wijze voor 1 oktober 2012 zijn vervallen. Om de negatieve gevolgen van de tariefwijziging enigszins te verzachten, heeft de wetgever een afwijkende regeling opgenomen voor nieuwbouwwoningen die op grond van een voor 28 april 2012 gesloten overeenkomst op of na 1 oktober 2012 worden geleverd. Op basis van deze regeling blijft het oude tarief van 19% gelden voor alle bouwtermijnen die vervallen voor 1 oktober Oplevering van een werk in onroerende staat Indien een werk in onroerende staat wordt opgeleverd tegen een vergoeding die vervalt in termijnen op grond van een overeenkomst die voor 1 oktober 2012 is gesloten, zijn de termijnen die voor 1 oktober 2012 vervallen belast met het tarief van 19%. Termijnen die nadien vervallen zijn belast met 21%. Het gaat hier om werk aan onroerende zaken dat niet leidt tot de (op)levering van een nieuwe onroerende zaak, bijvoorbeeld verbouwingen, schilderwerk of ander onderhoud. De specifieke regeling geldt, zoals opgemerkt, slechts wanneer in termijnen moet worden betaald krachtens een overeenkomst die is gesloten voor 1 oktober Interne levering onroerende zaak Ondernemers zonder aanspraak op (volledige) btw-aftrek kunnen worden geconfronteerd met de zogenoemde interne levering. Deze staat ook wel bekend als de integratieheffing. Hierbij vindt een fictieve levering plaats indien een ondernemer in eigen bedrijf een nieuwe onroerende zaak vervaardigt en deze vervolgens (mede) aanwendt voor activiteiten waarvoor geen btw-aftrek bestaat.

5 pagina 5 Bij de ingebruikname van de zaak moet de ondernemer btw voldoen over de voortbrengingskosten. Als de onroerende zaak wordt vervaardigd op grond van een overeenkomst gesloten voor 1 oktober 2012, geldt ter zake van de interne levering het tarief van 19% voor: de termijnen die contractueel zijn vervallen voor de datum van tariefwijziging; de waarde van de grond, het eventueel reeds daarop aanwezige casco en alle andere materialen die de ondernemer voor 1 oktober 2012 als eigenaar ter beschikking heeft gesteld aan de aannemer. 7.4 Handelwijze bij voor 1 oktober 2012 gesloten overeenkomsten met (op)levering op of na 1 oktober 2012 Gezien het voorgaande kan het voor ondernemers raadzaam zijn om bij koop- of aannemingscontracten die voor 1 oktober 2012 zijn gesloten en waarbij de (op)levering van de zaak of het werk op of na 1 oktober 2012 valt te verwachten, na te gaan of het contract voorziet in een betaling in termijnen. Zo nee, dan kan worden bekeken of dat niet alsnog moet worden overeengekomen. Een eventuele nadere regeling moet wel voor 1 oktober 2012 worden gecontracteerd, anders ontbreekt mogelijk het gewenste btw-effect. Een alternatief voor betaling in termijnen zou kunnen zijn dat de onroerende zaak of het werk, voor zover gereed, op basis van een dienovereenkomstig gewijzigd contract voor 1 oktober 2012 aan de afnemer wordt (op)geleverd tegen betaling van een daarmee overeenkomende vergoeding. Over deze vergoeding is dan 19% btw verschuldigd. Het nieuwe tarief geldt dan alleen voor het vervolg van de werkzaamheden die worden opgeleverd en gefactureerd op of na 1 oktober Podiumkunsten, kunstvoorwerpen en zonnepanelen De tariefverhoging voor podiumkunsten en kunstvoorwerpen wordt per 1 januari 2013 teruggedraaid. De staatssecretaris heeft echter goedgekeurd dat het verlaagde tarief reeds met ingang van 1 juli 2012 toepassing kan vinden. Tevens is goedgekeurd dat het verlaagde tarief ook mag worden toegepast op vooruitbetalingen vanaf 25 mei 2012 voor podiumkunsten die op of na 1 juli 2012 plaatsvinden. Er kan worden beargumenteerd dat deze gang van zaken strijdig is met het gelijkheidsbeginsel. Het huidige besluit leidt namelijk tot een verschil in behandeling van één en dezelfde dienst, afhankelijk van de datum van vooruitbetaling. Indien dit op uw organisatie van toepassing is, raden wij u aan contact met uw btw-adviseur op te nemen. Momenteel is het nog onduidelijk of zonnepanelen onder het verlaagde btw-tarief kunnen worden gebracht. De huidige wet laat het niet toe om dit tarief op dit moment (of voor het verleden) zonder meer toe te passen op zonnepanelen.

6 pagina 6 Tot slot Gezien de veelheid van mogelijke situaties is het geven van een uitputtend overzicht niet mogelijk. Wij raden u aan om na te gaan in hoeverre de verhoging van het btw-tarief uw bedrijf of organisatie raakt. Eventueel kunnen passende maatregelen worden getroffen. Uiteraard zijn wij graag bereid met u van gedachten te wisselen over de gevolgen van de btw-tariefstijging. Wij verzoeken u in dat geval contact op te nemen met uw btw-adviseur bij. augustus 2012 De in dit memorandum opgenomen informatie is van algemene aard en heeft geen betrekking op de specifieke omstandigheden van een bepaald individu of een bepaalde entiteit. Hoewel bij de totstandkoming van dit memorandum de grootst mogelijke zorgvuldigheid is betracht, kunnen wij niet garanderen dat de daarin opgenomen informatie op de datum van ontvangst juist en volledig is of dat in de toekomst zal blijven. Op grond van deze informatie dient geen actie ondernomen te worden zonder adequate professionele advisering na een grondig onderzoek van de specifiek van toepassing zijnde situatie..