Jaardocument Vriend GGZ. Maatschappelijk verslag

Transcriptie

1 Jaardocument 2011 Vriend GGZ Maatschappelijk verslag 1

2 2

3 Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten van de verslaggeving 3 2. Profiel van de organisatie 4 3. Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 7 4. Beleid, inspanningen en prestaties 9 3

4 1 Uitgangspunten van de verslaggeving In dit Maatschappelijk Verslag geeft de directie van Vriend GGZ op beknopte wijze een overzicht het verslagjaar Voor Vriend GGZ was dit het eerste kalenderjaar dat het, na de toelating in 2010, viel onder deze verantwoordingsplicht. Vriend GGZ was in het verslagjaar actief in 3 zorgkantoorregio s, te weten Amsterdam, Arnhem en Twente. De voornaamste activiteiten bestaan uit het bieden van extramurale begeleiding aan mensen met langdurige, complexe psychiatrische problematiek. In de regio Twente en Arnhem werd dit vooral gedaan door middel van een Vriendenhuis (inloop, dagactiviteiten en overnachting) terwijl in de regio Amsterdam cliënten intensief in de thuissituatie werden begeleid. Vriend GGZ is in het verslagjaar fors gegroeid, ook in het aantal medewerkers, waarvan het overgrote deel, uit een uitkering kwam en boven de 50 jaar is. Veel medewerkers hebben ervaring als cliënt in de GGZ en zijn daarmee ook ervaringsdeskundige. 4

5 2 Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Vriend B.V. Adres 2 e Anjeliersdwarsstraat 13 Postcode 1015 NS Plaats Amsterdam Telefoonnummer / Identificatienummer Kamer van Koophandel adres info@vriendggz.nl Internetpagina Structuur van het concern Vriend B.V. heeft een besloten vennootschap als rechtsvorm. De handelsnaam is Vriend GGZ. Vriend GGZ heeft als missie: Vriend GGZ ondersteunt mensen met een psychische en/of sociale beperking bij het dagelijks leven. Doel is hen toe te rusten op een zelfredzaam bestaan en maatschappelijke participatie. Hulp en begeleiding vormen het hart van ons werk. Bijzonder is dat de vragen van klanten het aanbod van de organisatie sturen en bepalen: Vriend GGZ is niet alleen vóór klanten, ook ván klanten. Het organigram van Vriend GGZ ziet er als volgt uit: 5

6 Directeur/bestuurder Centrale Cliëntenraad Centraal Bureau, Amsterdam In ontwikkeling Adm.kantoor Robama Regio Amsterdam Project Lege Zondagen Begeleiding Thuis Regio Twente Vriendenhuis Enschede Regio Arnhem Vriendenhuis Velp Vriendenhuis Arnhem i.o. Regio Noord Holland Noord Vriendenhuis Obdam i.o. Vanwege de opbouw (start per 2010) en omvang van de organisatie (< 10 medewerkers) is er nog geen toezichthoudend orgaan. De dagelijkse leiding is in handen van de directeur/bestuurder mevrouw T.C. Over. Vriend GGZ heeft per januari 2010 een toelating voor het uitvoeren van de functie Begeleiding in de AWBZ en Behandeling in de Zorgverzekeringswet. In het verslagjaar 2011 waren er AWBZcontracten met 4 zorgregio s, waarvan er in 3 ook daadwerkelijk productie werd geleverd. De medezeggenschap van medewerkers is via het medewerkersoverleg geregeld. Voor cliënten wordt de medezeggenschap geregeld via een cliëntenraad (in oprichting) en door middel van de kerngroepen in de Vriendenhuizen Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Vriend GGZ is een jonge aanbieder in de GGZ en specifiek de AWBZ. Vriend GGZ wil in gesprek gaan met de klant om klant- en vraaggestuurde projecten in de GGZ te ontwikkelen en empowerment en maatschappelijke deelname van klanten te vergroten. Vriend GGZ is een bijzondere organisatie voor een bijzondere doelgroep: Allereerst zijn dat mensen met een psychische en/of sociale beperking, die zich willen handhaven in de samenleving. Toch gaat het niet om één duidelijk afgebakende doelgroep. Psychische of sociale problemen of beperkingen zijn niet exclusief 6

7 voor (ex-)ggz-klanten. Vriend GGZ sluit moeilijke mensen niet uit en is daarom interessant voor verschillende kwetsbare groepen. Dat kunnen bijstandsgerechtigden of verslaafden zijn, maar ook jongeren of ouderen en andere burgers die vereenzamen en/of een beroep doen op hulpvoorzieningen. Vriend GGZ is in het najaar van 2009 opgericht en beschikt over een toelating als zorgaanbieder in de AWBZ en zorgverzekeringswet. In 2010 is Vriend GGZ gestart met zorghotels in Velp en Enschede. Daarnaast werden in Amsterdam klanten intensief in hun thuissituatie begeleid. In 2011 is gestart met contracten voor de AWBZ voor de regio s Arnhem, Twente, Amsterdam en Noord Holland Noord. Vriend GGZ beschikte eind 2011 over 2 Vriendenhuizen (Velp, Enschede) en 2 Vriendenhuizen in oprichting (Obdam, Arnhem), 2 Vriendenwerkplaatsen (Arnhem en Enschede), 24-uurs thuisbegeleiding met daarnaast een cultureel project Lege Zondagen in het Parool Theater in Amsterdam. Een Vriendenhuis is een eigentijdse combinatie van een zorghotel en activiteitencentrum of werkplaats nieuwe stijl. Het is laagdrempelig en goed toegankelijk. Een Vriendenhuis wordt gerund als een hotel, of zorghotel. Dit betekent dat er overnachtingen mogelijk zijn. Meestal met een capaciteit van zo n 8 tot 12 plaatsen. Te verdelen over 1- en 2-persoons kamers. Het motief om gebruik te maken van de overnachtingsmogelijkheid kan zeer divers zijn. Zo kunnen gasten korter of langer verblijven om tijdelijk het thuisfront te ontlasten (respijtzorg voor mantelzorgers), een (dreigende) crisis te temperen om daarmee een mogelijke opname te voorkomen, of om er even tussenuit te kunnen. Een Vriendenhuis biedt de mogelijkheid om te overnachten en om een ontbijt, een lunch en een avondmaaltijd te gebruiken. Voor de hotelgasten biedt het Vriendenhuis: veiligheid, ontspanning, een time-out, gevoel voor eigenwaarde, een niet veroordelende omgeving en een luisterend oor. Vanuit het Vriendenhuis kunnen ook recreatieve activiteiten worden aangeboden. Cliënten betalen voor hun overnachtingen in het Vriendenhuis een bijdrage van 15 euro per etmaal Patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Begin 2011 waren 4 personeelsleden in dienst van Vriend GGZ. Eind 2011 in totaal 10 personen. In totaal maakten 49 cliënten met een ciz indicatie in 2011 gebruik van de diensten van Vriend GGZ Werkgebieden Vriend GGZ werkt in de regio s Noord Holland Noord (in voorbereiding), Amsterdam, Arnhem en Twente. 2.4 Samenwerkingsrelaties Vriend GGZ is samenwerkingsrelaties aangegaan met enkele grotere zorginstellingen (GGZ organisaties, RIBW-en) en organisaties voor maatschappelijke opvang in haar werkregio s, veelal gericht op het in onderaanneming van elkaar mogelijk maken van een bij de cliënt passend dienstenpakket. In het kader van verschillende vormen van gesubsidieerde arbeid of werken met behoud van uitkering werden samenwerkingsrelaties aangegaan met verschillende gemeenten. 7

8 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur Gezien de beperkte omvang van de nog jonge organisatie wordt vooralsnog de Zorgbrede Governancecode niet toegepast. 3.2 Raad van Bestuur / Directie De dagelijkse leiding en eindverantwoordelijkheid voor Vriend GGZ is in handen van mevrouw T.C. Over, directeur/bestuurder. 3.3 Toezichthouders Vriend GGZ kent nog geen Raad van Commissarissen, gezien haar nog jonge bestaan en geringe omvang. 3.4 Bedrijfsvoering De bedrijfsvoering is nog bescheiden van omvang in termen van omzet. Om risico s te beheersen is de financiële administratie aan een extern administratiebureau uitbesteed. Door middel van periodieke rapportages aan de directie wordt de voortgang in productie, het inkomstenuitgavenpatroon en de externe ontwikkelingen m.b.t. relevante regelgeving gevolgd. De lokale Vriendenhuizen worden ondersteund door een zo klein mogelijk servicebureau waar verschillende diensten en functies in zijn ondergebracht: PR, marketing, ICT, cliëntenadministratie, financiële, personele en salarisadministratie, HRM, scholing en coaching, directie. Als organisatieprincipe hiervoor geldt: 'lokaal wat lokaal kan, alleen centraal wat nodig is'. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van flexibele werkplekken (ook thuiswerkplekken) en ict-toepassingen. Ook op het servicebureau kunnen klanten meewerken op werkervaringsplaatsen en doorstromen naar betaalde functies. Zij worden daarbij werkinhoudelijk begeleid door een collega/jobcoach. Vanwege de daardoor wisselende bezetting stelt dit hoge eisen aan de flexibileit van de organisatie en de vaste kern van medewerkers. Ook het inrichten van de bedrijfsprocessen stelt hoge eisen. De eisen in de sector op het gebied van kwaliteitsnormering, administratieve organisatie en interne controle, alsmede de transparantie-eisen, vragen een juiste balans tussen het zelf vraaggericht (kunnen) doen en uitbesteding. In het belang van een verantwoorde en stabiele bedrijfsvoering binnen het servicebureau zijn vooral de functies, financiële administratie, personeeladministratie en salarisadministratie voor het grootste deel uitbesteed. Hier zijn vier belangrijke redenen voor. 8

9 1. het voeren van administratie is niet de core business van Vriend GGZ. Hier ligt niet de kracht van organisatie. Zij heeft echter de behoefte aan goede en betrouwbare administratie en rapportages. 2. Door uitbesteding kunnen de kosten op een variabele wijze worden begroot en neemt de flexibiliteit van de organisatie toe. De processen worden zoveel als mogelijk digitaal ingericht. 3. Door de beschikbaarheid van online administratieve ondersteuning van derden ontstaan twee belangrijke voordelen: a. Het organiseren van relatief kleinschalige en flexibele zorg b. De organisatie wordt niet beperkt tot een plaats of regio, maar zij kan landelijk opereren. 4. Mede door deze werkwijze worden belangrijke kostenreducties bereikt. Hiervoor is gezocht naar een organisatie met voldoende expertise en een aantrekkelijke, flexibele contractvorm (geen werk, geen kosten). De personeelsadministratie en personeelszaken worden eveneens ondergebracht bij deze derde. In huis wordt enkel de productieadministratie verzorgt. 3.5 Cliëntenraad Vriend GGZ is een organisatie die cliëntsturing hoog in het vaandel heeft staan en dit, naast de inzet van ervaringsdeskundigheid, in alle elementen van haar werk een plaats geeft. Dat betekent dat de begrippen cliëntsturing, vraagsturing, ervaringsdeskundigheid, zelfregie, empowerment en vergelijkbare begrippen leidend zijn in de organisatieopbouw van Vriend GGZ. Er is geen nieuw project gestart zonder dat er een initiatiefgroep is geïnstalleerd die voor het grootste deel bestaat uit (ex-)cliënten en/of ervaringsdeskundigen. Daarnaast huldigt Vriend GGZ het streven dat 50% van haar betaalde krachten bestaat uit mensen die, naast de voor de functie benodigde kwalificaties, beschikken over eigen ervaring als cliënt in de GGZ. Na de opzetperiode zal de initiatiefgroep zich doorontwikkelen naar een kerngroep, die als een dagelijks bestuur en management het project, binnen de centraal aangegeven kaders op onder meer het gebied van visie en budget, zal uitvoeren. De rol van de projectleider verandert daarmee steeds meer naar die van (proces)ondersteuner op individueel of groepsniveau. Deze ontwikkeling heeft overigens tegelijk ingehouden dat het aantal betaalde krachten is toegenomen. Omdat veel van hen hun cliëntenervaringen actief inzetten, zijn veel belangen van cliënten en medewerkers overeenkomstig zijn. Vriend GGZ zoekt naar een formeel centraal medezeggenschapsorgaan dat, binnen wettelijke kaders, een mix is van medezeggenschap van zowel medewerkers als cliënten. Vanzelfsprekend is dit orgaan zijn samengesteld uit (vertegenwoordigers van) de verschillende locaties en projecten. In het verslagjaar is een start gemaakt met de voorbereiding hiervan. Vriend GGZ heeft momenteel een B.V. als rechtspersoon. Wij zullen verder zoeken naar een model waarbij belanghebbenden (medewerkers, cliënten) daadwerkelijk kunnen participeren en ook formeel hun invloed kunnen laten gelden. Mogelijk dat daarvoor in de toekomst een andere rechtsvorm moet worden gekozen. Gedacht wordt aan bijvoorbeeld een vereniging of coöperatie. Ondersteuning De directie van Vriend GGZ is overtuigd van de noodzaak om het hierboven beschreven proces te faciliteren in personele, financiële en daardoor ook in kwalitatieve zin. Het is een ontwikkelingsproces dat, binnen de nu geformuleerde uitgangspunten, steeds opnieuw zoeken en bijsturen zal inhouden. Deze ontwikkeling vormt echter, in de visie van Vriend GGZ, de ruggengraat van de organisatie en daarmee een belangrijke voorwaarde om maatschappelijk herstel en meedoen van haar cliënten mogelijk te maken. 9

10 4 Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid Vriend GGZ ondersteunt mensen met een psychische en/of sociale beperking bij het dagelijks leven. Doel is hen toe te rusten op een zelfredzaam bestaan en maatschappelijke participatie. Hulp en begeleiding vormen het hart van ons werk. Bijzonder is dat de vragen van klanten het aanbod van de organisatie sturen en bepalen: Vriend GGZ is niet alleen vóór klanten, ook ván klanten. Klanten krijgen over het algemeen namelijk niet de hulp die zij vragen, maar dat wat de instellingen en hulporganisaties belangrijk vinden. Bovendien hebben zij last van schotten tussen regelingen: de ene instelling ziet hen louter als werknemer, de ander alleen als uitkeringsgerechtigde en de derde uitsluitend als cliënt. Vriend GGZ splitst mensen niet in een gezond en een ziek deel. Wij zien klanten in hun geheel, met hun mogelijkheden en beperkingen. Vriend GGZ biedt wat klanten nodig hebben, inclusief de hulp om dat te verwoorden. Vriend GGZ is innovatief en wil dat uitdragen naar zowel de GGZ als de rest van de samenleving. Samengevat wil Vriend GGZ: - Vraaggestuurde hulp leveren. - Werkgelegenheid creëren voor mensen met psychische problemen in het heden of verleden. - De maatschappij laten zien dat mensen met langdurige psychische problemen kunnen meedoen. Om dit te realiseren zal Vriend GGZ bevorderen dat: - er in de organisatie op gelijkwaardige wijze ervaringsdeskundigen naast gewone professionals werken, - de klant de middelen en instrumenten ter beschikking heeft om te sturen, bij te sturen en te toetsen. In de eerste plaats zijn eigen traject. - er op systematische wijze ervaringskennis wordt aangeboden, hiervoor wordt onder meer aansluiting en inspiratie gezocht bij andere in het land beschikbare ervaringskennis. - er samenwerking ontstaat tussen gemeenten, zorgverzekeraars, maatschappelijke organisaties, cliëntenorganisaties en Vriend GGZ om de doelstelling Meedoen te realiseren. Het bijzondere aan Vriend GGZ is dat het personeelsbestand voor een belangrijk deel bestaat uit (voormalige) klanten van de GGZ. Mensen komen binnen als klant en kunnen als zij dat willen en daartoe zijn toegerust doorstromen naar vrijwillige of betaalde functies binnen de organisatie. Doelstelling is dat 50% van de betaalde functies bij Vriend GGZ wordt ingevuld door ervaringsdeskundigen. Deze doelstelling wordt met 70% momenteel ruim gehaald. Deze combinatie van ervarings- en professionele deskundigheid leidt tot nieuwe kennis, vaardigheden en methodieken. Vriend GGZ creëert op deze wijze werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en draagt haar steentje bij aan verminderen van het personeelstekort in de zorg. 4.2 Algemeen beleid verslagjaar In het verslagjaar heeft Vriend GGZ de beide Vriendenhuizen in Enschede en Velp, geconsolideerd en voorbereidingen getroffen voor de start van 2 Vriendenhuizen in Arnhem en Obdam. Daarnaast zijn zowel in Arnhem als in Velp kleinschalige Vriendenwerkplaatsen gestart. 10

11 Het aanbod van de 24-uurs thuisbegeleiding in Amsterdam is verder ontwikkeld en uitgebreid op geleide van vragen van cliënten en/of verwijzingen van collega-instellingen. Het culturele aanbod via het project Lege Zondagen in het Parool Theater werd uitgebreid met een drietal wekelijkse workshops. Het personeelsbestand is verder gegroeid, waarbij vooral mensen met eigen ervaring als cliënt in de GGZ in betaalde functies zijn aangesteld. Veelal gaat het daarbij ook om mensen die uit een uitkeringssituatie kwamen en ouders zijn dan 50 jaar. Middels interne cursussen Ervaringsdeskundigheid werden verschillende groepen cliënten geschoold in de ondersteuning van andere cliënten als ervaringsdeskundige werker. Om de meerwaarde van de inzet van ervaringsdeskundigheid te onderzoeken is een samenwerking gestart met de Hogeschool van Utrecht, kenniscentrum Sociale Innovatie. 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid Vriend GGZ heeft een aanvang gemaakt met de ontwikkeling van een kwaliteitsmanagementsysteem, waarbij het van belang is dat cliënten, die ook meewerken op werkervaringsplaatsen in begeleiding en administratie, betrokken worden bij het definiëren van de werkprocessen. Er zijn ontwikkelingen ingezet om naar een meer geautomatiseerde vorm van registratie en rapportage te gaan in m.n. de regio Amsterdam. Ook het format voor het begeleidingsplan is geëvalueerd en aangepast. Alle gebouwen van Vriend GGZ voldoen vanzelfsprekend aan de lokale eisen op het gebied van brandveiligheid. Voor een kleine organisatie als Vriend GGZ is het steeds zoeken naar de juiste balans tussen beschikbare middelen, externe eisen en cliëntvragen. 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten Kwaliteit van zorg Vriend GGZ heeft in 2011 op basis van de richtlijnen voor de sector en specifiek voor haar functie (extramurale begeleiding en dagactiviteiten) een aanvang gemaakt met clienttevredenheidsonderzoek. Vanuit de systematiek van Zichtbare Zorg en de GGZ thermometer zijn vragenlijsten ontwikkeld, die in de tweede helft van het verslagjaar aan cliënten zijn uitgereikt. De respons daarop was 100 % en de tevredenheid groot. Helaas was de aanmelding bij Zichtbare Zorg te laat, de termijn sloot 15 januari 2012, waardoor de gegevens niet konden worden ingebracht. Daarom wordt hier volstaan met het gemiddelde waarderingscijfer van de respondenten. Vriend GGZ krijgt als waarderingscijfer voor de totale begeleiding een 8 op een schaal van 1 tot Klachten De directie van Vriend GGZ heeft in het verslagjaar geen klachten ontvangen. 11

12 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Personeelsbeleid Het bijzondere aan Vriend GGZ is dat het personeelsbestand voor een belangrijk deel bestaat uit (voormalige) klanten van de GGZ. Mensen komen binnen als klant en kunnen als zij dat willen en daartoe zijn toegerust doorstromen naar vrijwillige of betaalde functies binnen de organisatie. Doelstelling is dat 50% van de betaalde functies bij Vriend GGZ wordt ingevuld door ervaringsdeskundigen. Deze doelstelling wordt met 70% momenteel ruim gehaald. Deze combinatie van ervarings- en professionele deskundigheid leidt tot nieuwe kennis, vaardigheden en methodieken. Vriend GGZ creëert op deze wijze werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en draagt haar steentje bij aan verminderen van het personeelstekort in de zorg. De medewerkers van Vriend GGZ voldoen aan de beroepskwalificaties en eisen die gesteld worden in de reïntegratie- welzijns- of zorgsector. De in te zetten personeelsleden hebben ervaring op het werkterrein en/of als klant van de Geestelijke Gezondheidszorg en werken op Hbo-niveau. Daarbij ontwikkelt Vriend GGZ een personeels- en opleidingsbeleid dat: - voortdurende wederzijds beïnvloeding van ervaringsdeskundigheid en professionele deskundigheid stimuleert, waardoor nieuwe methodieken kunnen worden ontwikkeld. - door coaching, intervisie en training medewerkers in voortdurende ontwikkeling wil houden, waarmee minimaal wordt voldaan aan de in de sector gebruikelijke standaarden. - klanten, onder andere door stages, actief in de gelegenheid stelt om werknemer van Vriend GGZ te worden. Van de nieuw in dienst getreden medewerkers in 2011 is 80% ervaringsdeskundige in de GGZ. Het ziekteverzuim was 0% Kwaliteit van het werk Vriend GGZ heeft in 2011 geen medewerkersraadpleging gehouden. Onder meer door middel van wekelijkse medewerkersbijeenkomsten in alle (3) de locaties kunnen de medewerkers grote invloed uitoefenen op hun eigen werkinhoud en werkomstandigheden. 4.6 Samenleving en belanghebbenden Vriend GGZ heeft in samenwerking met de Hogeschool van Utrecht Kenniscentrum Sociale Innovatie een onderzoek voorbereid met als voornaamste onderzoeksvragen: 1. Wat is het eigene van de visie en werkwijze van Vriend GGZ? Hierbij gaat het de overeenkomsten en verschillen met reguliere instellingen. 2. Wat zijn de effecten van het zorg- en activiteitenaanbod op zowel het individuele als het maatschappelijke herstelproces van cliënten? 3. Wat is de (meer)waarde van het inzetten van ervaringsdeskundige hulpverleners? 4. Welke competenties zijn belangrijk voor de inzet van 5. ervaringsdeskundigheid? 6. Welk type organisatie is nodig om cliëntgestuurd en herstelgericht te werken? Eind 2011 is het onderzoek van start gegaan. In de loop van 2012 zullen de resultaten aan belanghebbenden zoals cliëntenorganisaties, zorgkantoren, gemeenten, zorginstellingen en onderwijsinstellingen worden gepresenteerd. 12

13 4.7 Financieel beleid Voor een inzicht in de behaalde omzet en resultaten van Vriend GGZ in 2011 wordt verwezen naar de Jaarrekening Eind 2011 is besloten om te starten met de voorbereiding van 2 nieuwe Vriendenhuizen, te weten in Obdam (regio Noord Holland Noord), waarvoor reeds een inkooprelatie met het zorgkantoor bestond en in Arnhem (regio Arnhem), waarbij vooral een nieuwe subsidierelatie met de gemeente Arnhem een belangrijke financiële pijler zal zijn. 13