Analyse van de percepties van diabeteseducatoren t.a.v. het zorgtraject Diabetes. (regio Destelbergen-Gent-Melle-Merelbeke)

Transcriptie

1 Analyse van de percepties van diabeteseducatoren t.a.v. het zorgtraject Diabetes. (regio Destelbergen-Gent-Melle-Merelbeke) November 202 Stuurgroep LMN Samen in Zorg (L. Alleman, E. Beddeleem, dr. C. Besard, L. Borgermans, dr. G. De Munck, dr. M. De Meyer, dr. B. Mariën, F. Simillion) Niets uit dit document mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

2 ANALYSE VAN DE PERCEPTIES VAN DIABETESEDUCATOREN T.A.V. HET ZORGTRAJECT DIABETES Regio Destelbergen-Gent-Melle-Merelbeke. Achtergrond Het Lokaal Multidisciplinair Netwerk Gent-Merelbeke (ook wel LMN Samen in Zorg genoemd) nam in 202 een nieuwe start met een nieuw samengestelde stuurgroep, een nieuwe zorgtrajectpromotor en medewerker en een hernieuwd beleid gebaseerd op een strategisch plan. Eén van de kernopdrachten van het LMN, geformuleerd in dit plan, is het verzamelen en objectiveren van informatie over het verloop van de zorgtrajecten in de regio. Nadat we in de zomer van 202 alle huisartsen in Gent-Merelbeke telefonisch contacteerden, namen we in oktober 202 ook contact op met alle diabeteseducatoren in de eerste lijn (die gekend zijn bij het LMN) binnen deze regio. Het doel van deze bevraging was een kennismaking met de educatoren uit onze regio, nagaan hoe de zij te werk gaan, welke aspecten van de educatie in het kader van zorgtrajecten goed verlopen en welke knelpunten zij eventueel ervaren. 2. Methode Dataverzameling en analyse In oktober 202 werden alle bij het LMN gekende eerstelijns-diabeteseducatoren telefonisch gecontacteerd. De vragen waren hoofdzakelijk kwalitatief van aard. De antwoorden werden geregistreerd en ondergebracht in vooraf vastgelegde categorieën. Ook spontane, terugkerende opmerkingen, werden opgenomen in deze analyse. De gegevens worden in dit document geanonimiseerd weergegeven. Naast een aantal algemene vragen over het zorgtraject, werd op twee thema s dieper ingegaan: de samenwerking met huisartsen en de opvolging van de patiënt na de opstarteducatie. Populatie, steekproef en representativiteit Bij het LMN Gent-Merelbeke zijn 24 educatoren in de eerste lijn gekend. Hiervan werken 0 educatoren (4%) op zelfstandige basis, 7 educatoren (27%) bij een thuiszorgorganisatie, 5 educatoren (2%) binnen een wijkgezondheidscentrum en 2 educatoren (9%) binnen een huisartsenpraktijk. Van deze populatie namen 22 educatoren deel aan de bevraging. Deze steekproef is representatief voor de totale populatie in de regio. Onderstaande figuur geeft de verdeling van de educatoren uit de steekproef weer over de verschillende organisaties waarbinnen zij tewerkgesteld zijn. Analyse naar het gebruik en de percepties van huisartsen t.a.v. de zorgtrajecten diabetes mellitus en CNI, stuurgroep LMN Samen in Zorg, oktober 202, Gent.

3 2% 9% 4% Zelfstandige educator Educator tewerkgesteld bij een thuiszorgorganisatie 27% Educator in een wijkgezondheidscentrum Educator binnen huisartsenpraktijk FIGUUR : ORGANISATIE EDUCATOREN IN STEEKPROEF. Resultaten Zorgtrajecten (N=22) Allereerst werd de open vraag gesteld Hoe loopt dat, die zorgtrajecten? Op deze vraag antwoordden 2 van de 22 educatoren (9%) overwegend negatief eerder slecht, 9 educatoren (4%) overwegend positief en personen (50%) neutraal. 9% 50% 4% Overwegend positief Neutraal Overwegend negatief FIGUUR 2: HOE LOOPT DAT, DIE ZORGTRAJECTEN? Spontaan gaven 5 educatoren aan dat ze minder aanvragen voor educatie krijgen dan gewenst. 4 educatoren merkten op dat het systeem van educatie technisch te ingewikkeld is: gecompliceerde regels i.v.m. het aantal educatiesessie waarop een patiënt recht heeft, verschillende modules voor educatie, Ik krijg weinig aanvragen uit Gent-Merelbeke Het is technisch ingewikkeld 4 5 FIGUUR : HOE LOOPT DAT, DIE ZORGTRAJECTEN?-OPMERKINGEN 2

4 Samenwerking met huisartsen (N=22) Op de vraag Hoe loopt de samenwerking met huisartsen? antwoordde % (8 educatoren) overwegend positief, 9% (2 educatoren) overwegend negatief en 55% (2 educatoren) neutraal (niet uitgesproken positief of negatief)). 9% 55% % Overwegend positief Neutraal Overwegend negatief FIGUUR 4: SAMENWERKING MET HUISARTSEN Hierbij merkten educatoren op dat de huisarts (te) weinig diëtiek voorschrijft in het kader van zorgtrajecten en 8 educatoren vinden dat een aantal huisartsen de administratie niet correct uitvoert: de patiënt wordt naar de educator doorverwezen vóór het contract in orde is, de educatie wordt niet correct voorgeschreven, Een aantal van deze educatoren merkt daarbij tegelijk op de huisarts te willen helpen bij de administratie. Huisarts schrijft te weinig diëtiek voor Voorschriften, contract, niet in orde 8 FIGUUR 5: SAMENWERKING MET HUISARTSEN-OPMERKINGEN

5 We stelden ook de vraag hoe de educatoren informatie over nieuwe patiënten (bloedwaarden, doel van de educatie, ) krijgen: educatoren verklaarden de huisarts zelf op te bellen als er vragen zijn, 5 educatoren verklaarden dat de huisarts hen zelf opbelt, educatoren spraken van een verwijsbrief. De 5 educatoren binnen een wijkgezondheidscentrum (WGC) of huisartsenpraktijk (HAP) krijgen vlot informatie door omdat ze in hetzelfde team zitten. Bij educatoren was er geen enkele informatieoverdracht van de huisarts, ze kregen enkel informatie via de patiënt zelf. De meeste educatoren gaven meer dan één communicatiekanaal aan omdat dit afhankelijk is van hoe de verschillende huisartsen communiceren. Enkel communicatie via de patiënt We zitten in hetzelfde team (educator binnen HAP/WGC) Verwijsbrief De huisarts belt mij op 5 5 Ik bel de huisarts op FIGUUR : HOE KRIJGT U INFO OVER DE PATIËNT? Daarnaast peilden we naar hoe de educatoren rapporteren aan de huisarts: 4 educatoren doet dit via een schriftelijk verslag, 2 educatoren via Mediring, educatoren via een telefonisch verslag. Bij 7 educatoren verliep dit via teamoverleg (educator binnen een wijkgezondheidscentrum of huisartsenpraktijk). De 4 educatoren binnen een wijkgezondheidscentrum konden daarenboven het elektronisch medisch dossier (EMD) raadplegen. Eén educator gaf aan niet altijd te rapporteren aan de huisarts. Opnieuw gaven educatoren verschillende manieren van rapporteren aan, aangezien dit afhankelijk is van de patiënt en de huisarts waarmee ze samenwerken FIGUUR 7 : HOE RAPPORTEERT U AAN DE HUISARTS? 4

6 Opvolging van de patiënt Ook peilden we naar hoe de opvolging van de patiënt gebeurt na de opstarteducatie. Hierop antwoordden 8 educatoren dat ze na verloop van tijd zelf contact opnemen met de patiënt, educatoren zijn steeds bereikbaar (telefoon/mail) voor patiënten met problemen. Eén educator informeert de vaste thuisverpleegkundige voor verdere opvolging van de patiënt. educatoren gaven aan dat de huisarts initiatief neemt om opvolg- en extra educatie voor te schrijven. In de wijkgezondheidscentra worden de patiënten driemaandelijks opgeroepen voor een consultatie bij educator en huisarts. van de 22 educatoren gaven aan dat ze de patiënten actief stimuleren om regelmatig een afspraak te maken bij de huisarts, podoloog, diëtist, Ik neem zelf contact op met patiënt na verloop van tijd 8 De patiënt kan mij contacteren bij problemen Ik informeer de vaste thuisvpk voor verdere opvolging Huisarts schrijft spontaan opvolg- en extra educatie voor Patiënt wordt driemaandelijks opgeroepen voor consultatie bij HA en educator Ik help patiënt herinneren aan afspraken met andere zorgverleners 5 FIGUUR 8: OPVOLGING VAN DE PATIËNT Informatie (N=22) Op de vraag of voldoende informatie beschikbaar is over de zorgtrajecten antwoordden 20 educatoren 9%) dat ze voldoende informatie vinden en 2 educatoren (9%) dat er een gebrek aan informatie is. 9% 9% Ja, dat lukt Toch een gebrek aan FIGUUR 9: VINDT U VOLDOENDE INFORMATIE OVER DE ZORGTRAJECTEN? 5

7 Als informatiebron vermeldden educatoren informatiemappen, brochures en folders. 7 educatoren vonden informatie op het internet zonder verdere specificatie. 9 educatoren verwezen naar de website van het RIZIV en 2 educatoren vermeldden de website van de Oost-Vlaamse LMN s. 9 educatoren deden al beroep op het LMN (medewerker, nieuwsbrief, ) om informatie te verwerven, personen kunnen terecht bij collega-educatoren en educatoren kunnen terecht bij educatoren en/of specialisten in de tweede lijn. Beroepsvereniging diabetesverpleegkundigen Opleiding/bijscholing Collega-educatoren Tweede lijn LMN Brochures/infomapje/folders Website OVL Website RIZIV Het internet (zonder specificatie) FIGUUR 0: WELKE INFORMATIEKANALEN GEBRUIKT U? Ten slotte werd gevraagd of de educatoren ondersteuning kunnen gebruiken m.b.t. de implementatie van de zorgtrajecten. 8 educatoren (82%) antwoordden dat zij ondersteuning wensen. 4 educatoren (8%) verzochten niet om bijkomende ondersteuning (zie onderstaande grafiek). 8% 82% Personen die wel wat hulp kunnen gebruiken Personen die niet direct hulp nodig hebben FIGUUR : WENST U ONDERSTEUNING M.B.T. HET ZORGTRAJECT DIABETES?

8 Er kwamen spontaan heel wat ideeën naar boven (één educator kon verschillende voorstellen doen): - Acht educatoren zouden geholpen zijn met een betere communicatie met de huisartsen; - Vier educatoren vinden dat de zorgtrajecten beter bekend gemaakt moet worden bij de huisartsen; - Drie educatoren vragen naar een elektronisch systeem om informatie uit te wisselen met andere zorgverleners (het bestaande programma Medipath werd als niet gebruiksvriendelijk omschreven); - Drie educatoren willen dat patiënten beter geïnformeerd worden over zorgtrajecten; - Twee educatoren vroegen naar vergoedingssysteem dat beter aan de praktijk aangepast is; - Volgende voorstellen kwamen één maal voor: De educator verplicht inschakelen bij het begin van het zorgtraject; Meer aandacht voor het aspect voeding in navormingen; Reserve-insulinepennen voor patiënten die er dringend één nodig hebben (eventueel via 2 e lijn); Betere coaching/ondersteuning voor nieuwe educatoren; Uniforme manier van werken bij huisartsen; Navorming over diabetes voor huisartsen zodat ze sneller een behandeling opstarten en minder lang wachten met insuline; Betere communicatie met de tweede lijn; Betere communicatie met de apotheek; Gemakkelijker gratis educatiemateriaal (dagboekjes ed.) verkrijgen. Conclusie Deze bevraging heeft het mogelijk gemaakt om een beeld te vormen van hoe de educatie in het kader van zorgtrajecten verloopt, welke aspecten goed lopen en welke knelpunten er nog zijn. De resultaten van deze bevraging zullen enerzijds ter informatie verspreid worden aan de partners van het LMN en anderzijds gebruikt worden door het LMN om acties te ontwikkelen ter ondersteuning van de implementatie van de zorgtrajecten in de regio Gent-Merelbeke. Hierbij willen we alle respondenten van dit onderzoek hartelijk bedanken voor hun medewerking. 7

9 Eline Beddeleem Zorgtrajectpromotor LMN Samen in Zorg Baudelokaai Gent Lore Alleman Zorgtrajectmedewerker LMN Samen in Zorg Baudelokaai Gent Tel.: 09/ GSM: 048/ Fax: 09/ zorgtraject@hvg.be Tel.: 09/ Fax: 09/ zorgtrajectmedewerker@hvg.be 8