Bijbelstudies voor de Bruggroepen Daniël 1

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijbelstudies voor de Bruggroepen Daniël 1"

Petra Heidi van den Brink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Bijbelstudies voor de Bruggroepen Daniël 1

2 Bijbelstudies voor de Bruggroepen van de protestantse gemeente De Brug in Amersfoort, seizoen Schrijvers: Iwan Dekker, Leantine Dekker, Hans van Dolder. Redactie: Neeltje Rietveld Bijbelstudies zijn ook te downloaden van de website van De Brug. Kies in het menu van bij Downloads : Bijbelstudies Bruggroepen. Voel je vrij om dit materiaal ook op andere plaatsen te gebruiken. Graag wel vermelden dat het materiaal van protestantse gemeente De Brug in Amersfoort afkomstig is.

3 Daniël (1): Ballingschap Ontmoeting Kun je iets meer vertellen over een deel van je leven dat de mensen van je kring nooit zien? Bijvoorbeeld je werksituatie of de zorg voor iemand. Ballingschap Het boek Daniël neemt ons mee naar de tijd waarin de elite uit Juda in ballingschap naar Babylonië wordt weggevoerd. Hun land is onder de voet gelopen door het leger van koning Nebukadnessar. Jeruzalem is belegerd, ingenomen en verwoest. De tempel van God leeggeroofd. Door deze gebeurtenissen staat het leven van de ballingen op zijn kop. Alle vanzelfsprekendheid, veiligheid en vertrouwdheid is verdwenen. Dagelijks leven, geloof en toekomst zijn vol vreemde, beangstigende en onzekere zaken. Gesprekvraag: Zijn er situaties in jouw leven die als ballingschap ervaren worden? Denk aan veranderende omstandigheden (zoals mentaliteit, ontkerkelijking, crisis), veranderingen dicht op ons eigen leven (verhuizing, schokkende gebeurtenis) of rond onszelf (beginnen of stoppen met werken, ziekte, verandering in relaties). Vertel elkaar iets over het vervreemdende in deze ervaringen. In gesprek met de Bijbel In de NBV-vertaling staat een korte inleiding op het boek Daniël. Door dit te lezen krijg je een goed beeld van de opbouw, inhoud en achtergrond van het boek.

4 Lees met elkaar het eerste hoofdstuk uit Daniël. Vers 1 en 2: In deze verzen wordt de achtergrond geschilderd waartegen de verhalen in Daniël zich afspelen. Na alle waarschuwingen aan het volk (bijvoorbeeld in Jeremia 25) is het echt gebeurd: Juda, Jeruzalem en koning Jojakim zijn verslagen door Nebukadnessar, de koning van Babylonië. Jeruzalem wordt elf jaar na de inname in 597 v. Chr. volledig verwoest. Het meenemen van een deel van de voorwerpen uit de tempel had een diepe betekenis. De goden werden als nationale goden gezien. De God van Israël leek verslagen, terwijl de god van Babylonië leek te overwinnen. Veel hoofdstukken in Daniël lopen echter uit op een belangrijke belijdenis dat de God van Israël de God van de goden is (Dan 2:47) of dat Hij als hoogste (Dan 4:31) of levende (Dan 6:27) God wordt geprezen. Ook in Daniël 1 wordt de hand van God in het verhaal beschreven: De Heer leverde Jojakim (..) aan hem uit en gaf hem een deel van de voorwerpen uit Gods tempel in handen. We komen dit thema drie keer tegen in dit hoofdstuk: ook later in vers 9 ( God zorgde ervoor dat ) en in vers 17 ( En God schonk ). Gespreksvraag: De ballingschap wordt als een straf van God gezien. Daarmee moeten we altijd heel voorzichtig zijn. Zijn er in ons leven gebeurtenissen die wij als ballingschap ervaren, die we als straf van God zouden kunnen zien? Vers 3-7: Nebukadnessar laat een groep intelligente, hoogopgeleide, gezonde, knappe en diplomatieke jongemannen van goede komaf uit Israël meenemen en opleiden in de Babylonische taal en cultuur. Juda

5 werd op deze manier verzwakt en Babylonië werd versterkt met dit toptalent. Hun opleiding in de sagen en wijsheid van Babylonië moet hen geschikt maken om de gang van de gebeurtenissen te doorzien, uit te leggen en te beïnvloeden. Een ingrijpende verandering is de verandering van de namen van de mannen. Hun oude namen waren verbonden met hun geloof. Maar nu krijgen ze nieuwe namen, die een heel andere levensbeschouwing in zich dragen. Namen die hen verbinden aan de Babylonische goden. Daniël ( Mijn Rechter is God ) wordt Beltesassar ( Moge de god Bel de koning beschermen ); Chananja ( de Heer is genadig ) heet voortaan Sadrach ( dienaar van Marduk ); Misaël ( wie is gelijk aan God? ) wordt Mesach ( wie is als Agu? ) en Azarja ( de Heer is een helper ) wordt veranderd in Abednego ( dienaar van Nego ). Gesprekvraag: Als we ergens goed in zijn, kunnen we ergens voor gevraagd worden, waarbij onze identiteit als christen onder druk komt te staan. Herken je zulke situaties in jouw leven? Vers 8: Tot nu toe gingen de jongemannen flexibel mee. Maar in dit vers stelt Daniël ineens een duidelijke grens. Hij wil zich aan de reinheidsvoorschriften houden. Het is niet duidelijk naar welke voorschriften Daniël verwijst. Gaat het hem om het feit dat zijn maaltijd wellicht uit de tempel van een afgod komt? Of gaat het om het feit dat het niet koosjer is of niet vegetarisch? Zijn weigering mee te eten en te drinken van de tafel van de koning moeten we vooral zien als een weigering totaal afhankelijk te worden van de koning. Door een daad te stellen, laat hij merken: Ten diepste vertrouw ik op God, mijn Heer. Vers 9-16: Aspenaz is vooral bang voor zijn eigen positie, want hij zal verantwoordelijk gehouden worden als de mannen er niet goed uit

6 zien. Een kamerheer durft echter een experiment van tien dagen aan. Het resultaat is zo goed dat ze door mogen gaan. Er wordt geen reden gegeven voor dit effect. Er staat niet bij of het door het dieet zelf komt of dat God ervoor zorgt. Gespreksvraag: Door dit verhaal kun je een beetje de indruk krijgen dat wie principieel is of zijn vertrouwen op God stelt, gezegend wordt en succesvol is. Hoe ervaren jullie dat in de werkelijkheid van leven en geloven? Vers 17-20: De mannen komen cum laude door de opleiding heen. De koning is erg onder de indruk en zij worden benoemd als topambtenaren in zijn rijk. De volgelingen van de God van een klein verslagen landje zijn plotseling invloedrijke bestuurders van het heidense wereldrijk. Over humor in de Bijbelse geschiedenis gesproken! Gespreksvraag: In vers 9 en 17 lezen we : God zorgde ervoor en God schonk. In de ballingschap laat God sommige dingen meewerken in het voordeel van Daniël en zijn vrienden. Herken jij dat? Dat in moeilijke omstandigheden niet-christenen je welgezind zijn of dat je door God geholpen wordt om moeilijk werk goed te doen? Vers 21: De positie van Daniël is sterk verbonden met de heersende koning. Bij een volgende koning moet hij dat maar weer afwachten. Graven Door de eeuwen heen is het boek Daniël een bron van troost en bemoediging geweest voor gelovigen. In de tweede eeuw voor Christus zuchtte het joodse volk onder de terreur van Antiochus Epifanes. Hierover kun je meer lezen in hoofdstuk 1 en 2 van het

7 apocriefe boek 1 Makkabeeën. Ook toen stonden identiteit en geloof onder druk. In die tijd is het boek Daniël waarschijnlijk in zijn huidige vorm ontstaan. Ook tijdens de vervolgingen van de christenen door de Romeinen in de eerste eeuw na Christus waren de verhalen uit Daniël een inspiratiebron. De Openbaring aan Johannes maakt veelvuldig gebruik van beelden en thema s uit het oude profetische boek Daniël. Zoals we in 1 Petrus 2:9-12 lezen, ervoeren deze christenen hun leven en geloven als een ballingschap. Wij leven in het westen niet in een tijd van directe onderdrukking of vervolging, zoals hierboven beschreven. Op welke manier herkennen we toch de situatie van Daniël? Hoe geeft het verhaal ons handvaten om te geloven en te leven? Doen Vertel één of twee situaties uit het leven of werken van alledag, waarin een moeilijk dilemma als van Daniël voorkomt. Bijvoorbeeld: je baas vraagt je iets te doen waar je principieel tegen bent. Spreek met elkaar door wat ieder zou doen in die situatie. Kom zo mogelijk met een plan van aanpak voor komende tijd wat je concreet wel of niet gaat doen. Bid voor degene die in deze situatie zit en spreek af volgende keer terug te vragen hoe het afgelopen is.

8 Gebed Prijs God, als enige God van hemel en aarde en Koning van alle koningen; Bid voor de overheid; Bid voor iedere christen die werkt of aanwezig is op plaatsen waar andere zaken belangrijker zijn dan God; Bid voor de vervolgde christenen. Of: Bid met de woorden van ELB 389 Maak mij een vredestichter, Heer Aanbidden ELB 263 Door de wereld gaat een woord Gezang 484 Waarom moest ik Uw stem verstaan?

9 Inhoud 6 studies over Daniël - Daniël 1: Ballingschap - Daniël 2: Angsten in de nacht - Daniël 3: Door de knieën - Daniël 4: Een tweede kans - Daniël 5: Carpe diem - Daniël 6: Voor de leeuwen 2 studies over Romeinen - Romeinen 8: Verrast door hoop - Romeinen 15: Hopen op de hemel

Vergelijkbare documenten

Bijbelstudies voor de Bruggroepen 2012-2013 Romeinen studie 2

Bijbelstudies voor de Bruggroepen 2012-2013 Romeinen studie 2 Bijbelstudies voor de Bruggroepen van de protestantse gemeente De Brug in Amersfoort, seizoen 2012-2013 Schrijvers: Iwan Dekker, Leantine Dekker,