Gemeente Den Haag. Samenvatting Plan van Aanpak:

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Ons kenmerk BOW/ Doel van het plan van aanpak In de businesscase Gezondheid en Sport zijn afspraken gemaakt tussen de gemeente en de Haagse woningcorporaties om gezondheidsachterstanden in krachtwijken aan te pakken en een gezonder leven met meer bewegen te stimuleren. De businesscase is vervolgens uitgewerkt in het intentieakkoord Gezondheid Haagse Krachtwijken. Daarmee bestaat de samenwerking rond gezondheid en sport nu uit 26 partners (zowel landelijk als lokaal en publiek als privaat). Met dit intentieakkoord bundelen partners hun mogelijkheden om bestaande kansrijke activiteiten rond gezondheid en sport beter op elkaar af te stemmen en/of structureel mogelijk te maken en daar waar nodig nieuwe interventies te ontwikkelen (o.a. sporttuinen en preventiesteunpunten) Doel van de businesscase en het intentieakkoord is dat bewoners uit de krachtwijken in de toekomst (2018) even gezond zijn als de gemiddelde inwoner van Den Haag op dit moment (2008). Een gezond leven, een gezonde leefstijl, bewegen en sport zijn daar onderdeel van. In termen van gezondheidswinst is dit een forse ambitie. Om de ambitie uit het intentieakkoord uitvoerbaar te maken is dit plan van aanpak opgesteld. In het plan van aanpak is weergegeven wat de resultaten over één, vijf en tien jaar zijn, hoe de quick wins uit het intentieakkoord in 2009 (met doorloop naar 2010) worden uitgevoerd, wat hiervoor nodig is en op welke manier de uitvoering wordt georganiseerd. In dit voorstel lichten wij kort de uitvoeringsplannen, financiën, organisatie en planning toe. Samenvatting Plan van Aanpak: Uitvoeringsplan: resultaten nader uitgewerkt Gezondheidsachterstand is een groot probleem voor de bewoners in de krachtwijken: gemiddeld gaan mensen 5 jaar eerder dood en zijn ze gemiddeld 12 jaar langer ziek. Een samenhangende aanpak van gezondheid en sport in een breed verband is essentieel om het welbevinden van de bewoners structureel te verbeteren. En om ongezondheid als barrière voor participatie (werk, onderwijs, vrijwilligerswerk) in de Haagse samenleving weg te nemen. Daarom wordt een meerjarenprogramma opgesteld en is in 2009 gestart met de uitvoering van zes quick wins. Sport en bewegen vormen een cruciaal aspect in het streven naar een betere gezondheid van de inwoners van de Haagse Krachtwijken. In de businesscase zijn doelstellingen naar de beschikbaarheid van sportvoorzieningen en het aantal inwoners dat daar gebruik van maakt opgenomen. Immers de aanwezigheid van de locaties en voorzieningen dragen bij aan het welbevinden en participatie van de bewoners. Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 BOW/ Quick wins: start uitvoering in 2009 De zes quick wins verschillen van opzet en grootte en hebben als doel om bewoners en partners uit het intentieakkoord direct samen te laten werken in zichtbare, gezondheidsbevorderende activiteiten in de Krachtwijken. Daarnaast wordt in 2009 een gezonde wijkenanalyse gemaakt (per krachtwijk de huidige gezondheidssituatie en het aanbod in beeld) en op basis daarvan een meerjarenprogramma opgesteld. De zes quick wins met de belangrijkste highlights zijn: Ga voor Gezond-campagne (voorlichting rond gezond eten, leven, bewegen en sport): start september 2009 op alle basisscholen in Haagse Krachtwijken; Verbetering van sportlocaties: Cruijff Court in de Schilderswijk (gereed), sporttuin Helena van Doeveren (gereed 2011) en aanpassing 6 gymzalen (gereed 2010 en 2011) alsmede sportcomplex Aagje Dekenlaan. Inzet is realiseren van kleinschalige sportlocaties voor programmering van bewegen en sport in deze wijken. Laagdrempelige zorg en preventie op één locatie in Transvaal en Zuidwest (laagdrempelige voorzieningen die moeilijke doelgroepen bereiken en toegeleiden naar zorg, bewegen en sport): in 2009 wordt per wijk een locatie aangewezen en het programma van eisen opgesteld en er komt ook een gezondheidsmakelaar in Zuidwest (schakel tussen wijk, beleid, gemeentelijke diensten en tussen de vele verschillende in de wijk op het terrein van gezondheid, sport en bewegen en welbevinden in de brede zin); Wennen aan Water-project (zwemles en sportieve activiteiten in zwembad): 400 leerlingen krijgen zwemles en sportieve activiteiten in het zwembad als voorvangnet voor het schoolzwemmen op basisscholen in krachtwijken; Opening Steunpunt Preventie en Curatie (laagdrempelige voorziening die moeilijke doelgroepen bereiken en toeleiden naar zorg, bewegen en sport):geopend 2 juli 2009 in de Schilderswijk; Gezonde binnenmilieus: sanering van ca oude (afvoerloze) geisers van de corporaties (in 2009 plan gereed en start in 2010), diverse voorlichtingscampagnes en vijfjaarlijkse APK-keuring voor woningen. 2. Meerjarenprogramma; start in Het meerjarenprogramma wordt gebaseerd op drie sporen met maatregelen. De drie sporen zijn: 1) Gezond en actief leven / aanwezigheid laagdrempelige sportvoorzieningen; 2) Gezonde leefomgeving; 3) Toegankelijke preventie en zorg. Het is de bedoeling de sporen met maatregelen specifiek uit te werken per wijk. Het bedenken en opstellen van de maatregelen gebeurt op basis van inbreng van de partners, de krachtwijkteams, de verschillende diensten en de inzichten uit de gezonde wijkenanalyse. Hiervoor is voor de zomer 2009 een interviewronde langs alle partners en de krachtwijkteams geweest. Op basis van die eerste verkenning heeft op 6 oktober een werkconferentie plaatsgevonden met de partners en de krachtwijkteams en zijn de eerste contouren van het inhoudelijke meerjarenprogramma geschreven. De gezonde wijkenanalyse wordt momenteel uitgevoerd en geeft inzicht in de grootste gezondheidsproblemen en aangrijpingspunten voor het meerjarenprogramma per wijk. Eind van dit jaar is het meerjarenprogramma gereed. 3. Financiën Het uitvoeren van de aanpak heeft financiële consequenties. De kostenbegroting heeft betrekking op de uitvoering van de quick wins in 2009 met doorloop naar 2010, uitvoering van de gezonde wijkenanalyse en totstandkoming van het meerjarenprogramma met draagvlak bij de partners van het intentieakkoord.

3 BOW/ Quick-Wins in Omschrijving Totaal Gezond heid Sport Ga voor gezondprogramma. Programmakosten. In september 2009 is de Ga voor Gezond-campagne op alle basisscholen in de Haagse krachtwijken gestart. De rijdende TucTucTournee bezoekt alle scholen in de krachtwijken. Sportstudenten informeren de kinderen en leraren actief over beweegactiviteiten en gezonde tussendoortjes. De docenten krijgen een informatiepakket over wat de school aan gezonde leefstijl kan doen De kosten zijn gedekt uit de dienstbegroting 2009 van volksgezondheid Verbetering sportlocaties. Programmakosten.Voor de wijken Schilderswijk, Transvaal en Stationsbuurt wordt in de Business Cases rekening gehouden met realisatie van 3 Sporttuinen, 12 aanpassingen van Gymzalen, 1 Cruyfcourt en 1 Sportdak door de Corporaties. Daarnaast is voor het Sportcomplex Aagje Dekenlaan rekening gehouden met 0,6 mln. In de Schilderswijk 2009 is inmiddels een Cruyfcourt gerealiseerd, waarvoor dekking gevonden is in de begroting Sport van de dienst OCW. Preventiesteunpunten. Programmakosten. Op basis van de Raamovereenkomst investeringsvoorstel Krachtwijken is afgesproken dat corporaties risicodragend investeren in de ontwikkeling, exploitatie en beheer van accommodaties in de krachtwijken waarbij ook welzijn- en gezondheid accommodaties zijn opgenomen. Deze afspraak moet op basis van dit plan van aanpak concreter worden gemaakt. Voorstel is om dit in het bestuurlijk overleg tussen gemeente en corporaties te realiseren Verder lopen er op dit moment gesprekken met zorgverzekeraars en de Landelijke Gezondheidsfondsen als potentiële medefinanciers. De verwachting is matig positief, voor financiering met ingang vanaf De middelen zijn bestemd om een Programma van Eisen te formuleren met het STIOM en kunnen beschouwd worden als voorbereidingskosten voor het realiseren van preventiesteunpunten. Wennen aan water. Programma. Het voorvangnet voor schoolzwemmen wordt op basisscholen in de krachtwijken geïntroduceerd. Ruim 400 leerlingen gaan deelnemen aan een intensieve cursus waterwennen en kunnen zo in groep 5 direct beginnen met de echte zwemles

4 BOW/ Steunpunt Preventie en Curatie (Precura reeds geopend in de Schilderwijk). Programma. Er wordt een sociale kaart opgesteld met daarin het aanbod op het gebied van zorg, sport en welzijn in de buurt. Deze informatie wordt gecommuniceerd naar hulpverleners en bewoners met als doel het aanbod op gebied van zorg, sport en welzijn effectiever in te kunnen zetten om de gezondheid van bewoners in de krachtwijken te verbeteren. De kosten zijn in 2009 incidenteel gedekt uit de begroting Volkgezondheid Gezonde binnenmilieus. Programma. De aanpak bestaat uit drie elementen: een systeem voor een vijfjaarlijkse APK-keuring ; een plan van aanpak voor de sanering van afvoerloze geisers en een voorlichtingscampagne over een gezond binnenmilieu in Transvaal. Het plan van aanpak geisersanering is gericht op de (versnelde) sanering van zo n oude geisers en de APK-keuring is gericht op controle van woningen bij mutatie of complexmatige aanpak. De corporaties hebben geen middelen om de geisers versneld te saneren. Dit zal nog onder de aandacht van de minister worden gebracht. Ontwikkelen vijfjaarlijkse APK-keuring Plan van aanpak voor sanering afvoerloze geisers. Het zwaartepunt van de uitvoering dient te liggen bij Corporaties Gezonde Wijkanalyse. Programma. De inzet van een projectonderzoeker Gezonde Wijkanalyse/effectiviteit Krachtwijkaanpak is een randvoorwaarde voor de gemaakte afspraken met het Rijk (oplevering van Gezonde Wijkanalyses eind 2009 overhandiging minister Klink) en monitoring van de resultaten van deze businesscase. Inzet van een wetenschappelijke onderzoeker is daarbij nodig. Bewonersinitiatieven. Programma. De bewoners worden geraadpleegd en uitgenodigd te participeren bij initiatieven om gezond leven en sporten als onderdeel daarvan te stimuleren Communicatiebudget voor 3 wijken. Programma Inhuur Stadnetwerk. Programma Stadnetwerk werd reeds door het programmabureau Krachtwijken ingehuurd voor de voorbereiding van deze Business Case. De kosten van de inzet worden met dit voorstel, door het Programmabureau verrekend Apparaat. In overleg met OCW zijn de activiteiten uitgebreid en wordt Stadnetwerk ter ondersteuning ingezet

5 BOW/ Dekking kosten Programmabureau voorbereiding conform afspraak. Ten laste van begroting 2009 OCW/VGz Budget voor grote bijeenkomsten. Programma Extra bijdrage uit begroting OCW/VGZ Totaal benodigd * In deze Business Case is deels rekening gehouden met de BC 4.7 Sportcomplexen Zuidwest. Apparaat conform concernmodel UBU Concernbreed zijn uitgangspunten geformuleerd over de verhouding tussen apparaat en programma. Deze regelgeving zal binnenkort operationeel verklaard worden. De toegestane apparaatlasten voor OCW zijn bepaald op circa 17 % ten opzicht van de programma uitgaven. De toegestane apparaatlasten zijn derhalve In dit voorstel bedragen de apparaatlasten circa Uitvoering conform de Business Case In de Business Cases is voor uitvoering Sport met een bijdrage van de Corporaties van 3,0 mln rekening gehouden. Vooralsnog worden de uitgaven door de Gemeente voldaan. De Corporaties hebben van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting in mln. ontvangen. Er wordt met de Corporaties besproken dat een gedeelte van deze ontvangen middelen bestemd wordt voor de Business Case Gezondheid en Sport. Voor Volksgezondheid is in de BC s helemaal geen rekening gehouden met kosten. Mede dankzij onze Gemeentesecretaris is Volksgezondheid op de agenda van het Rijk geplaatst en worden er van derden middelen (circa 5,0 mln.) ontvangen. Benodigde reserves In gevolge de concern richtlijn dat er per begrotingspost een aparte reserve wordt opgenomen, zijn twee reserves benodigd. Eén voor Sport en één voor Volksgezondheid. Vervolg In het plan van aanpak is aangegeven dat een meerjarenprogramma wordt opgesteld dat eind 2009 gereed is. Voor het vervolg is vanaf 2010 ook budget nodig. Het is goed te melden dat het aantrekken van derde financieringsbronnen hiervoor inmiddels zijn vruchten lijkt af te werpen. Bij het genereren van deze derde middelen blijkt het hebben van gemeentelijk budget en het kunnen starten met activiteiten essentieel. Er is positief besloten door ZonMw voor drie Haagse subsidieaanvragen: in het programma Gezonde Slagkracht voor innovatie in de aanpak van overgewicht, in het programma Zichtbare Schakel voor de inzet van extra wijkverpleegkundigen in de krachtwijken en in het preventieprogramma voor het opzetten en evalueren van een anti-rook poli in de Schilderswijk. Daarnaast is een gemeentelijke aanvraag vanuit Sport en Gezondheid ingediend bij het NISB in het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen. Cofinanciering vanuit de gemeente ( 1,4 mln.) is daarvoor inmiddels geregeld. Verder is er vanuit het Urban40 evaluatieproject (onderzoeksconsortium dat in opdracht van het Rijk de gezondheidseffecten van de Krachtwijkenaanpak in kaart brengt, o.a. RIVM en AMC) steun in de vorm van personele inzet voor de wetenschappelijke onderbouwing van het meerjarenprogramma en het bijdragen aan de Gezonde Wijkenanalyse.

6 BOW/ Organisatie en samenwerking met Coalitiepartners Het intentieakkoord is ondertekend door 26 lokale en landelijke, publiek en private partijen. Zij vormen samen de vitale coalitie Het gezond geweten en zijn samen verantwoordelijk voor het slagen van het plan van aanpak. De gemeente heeft de regierol en organiseert, stuurt en controleert de processen. Het intentieakkoord maakt onderdeel uit van de krachtwijkenaanpak en daarnaast ook van bestaande aanpakken op het gebied van welzijn, zorg en sport. De casemanager en het programmateam zorgen voor de afstemming. Besluitvorming omtrent technisch administratieve zaken vindt plaats in het gebundelde Raadsvoorstel 2 e Finrap. Besluitvorming : HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Besluit: Akkoord te gaan met de uitvoering van het Plan van Aanpak. Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen