INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE INLEIDING ALGEMEEN CONCEPT KWALITEITSLABEL CRITERIA... 16

Transcriptie

1

2 Kwaliteitslabel pensinstal en manege INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE INLEIDING ALGEMEEN CONCEPT KWALITEITSLABEL Inleiding Literatuur: reeds bestaande kwaliteitslabels Binnen de paardensprt Sectrverschrijdende kwaliteitslabels Brnnenlijst Cnceptvrstellen één algemeen en diverse specifieke labels zelfevalutie en klantenevaluatie cntrle ter plaatse Vrdeel vr manege en pensinstal Wat mag dit ksten? CRITERIA Inleiding Literatuur: criteria Algemeen Specifieke labels Resultaten enquête kwaliteitslabel Klanten Manege- en pensinstaluitbaters Criteria algemeen kwaliteitslabel Leefmstandigheid Dieren Wettelijke verplichtingen Klantvriendelijkheid Veiligheid infrastructuur Criteria specifieke labels Manege Kwaliteit Vakantieplezier G-Sprt therapie

3 Kwaliteitslabel pensinstal en manege Opleidingscentrum Syntra Wandelplezier BIJLAGEN

4 Kwaliteitslabel pensinstal en manege 1. INLEIDING Beste stakehlder, betrkken partner De laatste jaren is de kwaliteitszrg in pmars: In verschillende sprttakken wrden dr de sprtfederaties kwaliteitsnrmen aan hun clubs pgelegd. Ok het gebruik van kwaliteitslabels in de sprtclubs wrdt steeds grter. Met de ndersteuning van de Vlaamse Sprtfederatie(VSF) en Bls ntwikkelden diverse sprtfederaties specifieke kwaliteitslabels en certificaten. Z hebben zwel de Vlaamse Gymfederatie als de Vetbalen Basketfederatie een vlledig uitgewerkt kwaliteitslabel gebaseerd p het IkSprt label, wat staat vr integrale kwaliteitszrg binnen de sprt. Het verheidsprject Preventagri (ILVO) vert veiligheidsaudits en risicanalyses uit p landbuwbedrijven In het buitenland bestaan er heel wat kwaliteitslabels vr bedrijfstypes in de hippische sectr. Ok de vraag naar kwaliteitszrg binnen de Vlaamse maneges en pensinstallen werd reeds dr u, maar k dr anderen gefrmuleerd. In het verleden kende Syntra reeds aan 27 maneges een kwaliteitslabel te m kwaliteitsvlle maneges te nderscheiden en ptentiële stageplaatsen te evalueren. Mmenteel zijn er ngeveer een 400-tal maneges/pensinstallen actief in het Vlaamse landschap, waarvan een grt deel erkend dr VLP. Het Vlaams Paardenlket vzw deed een bevraging bij 1249 klanten en 209 uitbaters van een manege f pensinstal. Daaruit bleek dat k de sectr zelf vragende partij is vr een nieuw cncept. Onze crrespndenten zagen het kwaliteitslabel m uiteenlpende redenen als nuttig en bijna 90% van de uitbaters is bereid deel te nemen aan een nieuw label. De rep m via het label het paardenwelzijn te verbeteren kmt k sterk naar vr in de bevraging. We zijn dan k p zek naar een nieuw label, dat zwel p grte als p kleine bedrijven tepasbaar is. Een dergelijk kwaliteitslabel zal niet alleen een veilige en verantwrde dienstverlening (stalling, pleiding, ) garanderen, maar zal de manege f pensinstal k helpen m gelfwaardigheid naar de klant te uit te stralen, m al zijn faciliteiten naar de klant te een bepaalde unifrmiteit te geven, m aan kwaliteitszrg te den, 4

5 Kwaliteitslabel pensinstal en manege 2. ALGEMEEN CONCEPT KWALITEITSLABEL 2.1. INLEIDING Om een breder zicht te krijgen p de verschillende bestaande srten kwaliteitslabels schetsen we hiernder een aantal vrbeelden. In deze vrbeelden vindt u de belangrijkste mdellen binnen verschillende sectren in binnenen buitenland. Naast kwaliteitslabels zals IkSprt en EFE, bestaan er k sterrensystemen en algemene certificaten. Hiernder smmen we er even enkele, uit nze literatuurstudie, vr u p LITERATUUR: REEDS BESTAANDE KWALITEITSLABELS BINNEN DE PAARDENSPORT FN-labelling systeem (Duitsland) In Duitsland hanteert men een kwaliteitserkenning vr paardenhuderijen aan de hand waarvan bedrijven zich kunnen meten tegenver cncurrenten met hetzelfde aanbd. Bvenp het algemeen label paardenhuderij kunnen specifieke labels behaald wrden naargelang de activiteiten uitgeverd in de verschillende bedrijven. Z heb je bijvrbeeld een FN gedgekeurde manege f rijschl, een FN gedgekeurde fkkerij,. Een bedrijf kan niet alleen een erkenning verkrijgen. Er wrdt immers k een cijfer van 1 tt 5 uitgereikt aan elke gecntrleerde paardenhuderij. Deze rating gebeurt p basis van een aantal criteria zals het diplma van de bedrijfsleider, het aantal lespaarden, het aanbd,. De paardenhuderijen mgen het label fficieel gebruiken vr prmtinele deleinden. Ze kunnen hun aanbd k afstemmen p een bestaand certificaat. Wanneer een bedrijf het certificaat behaalt, is dit geldig gedurende 3 jaar. Na deze peride wrdt het bedrijf pnieuw geëvalueerd en wrdt de erkenning eventueel verlengd. Om het label te verkrijgen betaalt men 180 eur. Wanneer men specifieke certificaten wil verkrijgen, betaalt men meer. Het idee dat er verschillende activiteitsspecifieke certificaten behaald kunnen wrden bvenp een algemeen label, nemen we mee in de verdere ntwikkeling van ns eigen kwaliteitssysteem. Het FN-labelling systeem is echter een kwaliteitscertificaat vr alle bedrijven binnen de paardenhuderij, terwijl wij ns specifiek richten p maneges en pensinstallen. De rating die hier gebruikt wrdt, nemen we k niet mee daar we geen ranglijst nder de gekwalificeerde maneges willen maken. 5

6 Kwaliteitslabel pensinstal en manege Veiligheidscertificaat FNRS en KNHS (Nederland) Dit veiligheidscertificaat is verplicht te behalen vr alle leden van zwel FNRS (Federatie Nederlandse Ruitersprtcentra) als de KNHS (Kninklijke Nederlandse Hippische Sprtfederatie). Het is niet gratis verkrijgbaar. Er staat een pstartkst tegenver van 490 tt 570 eur (afhankelijk van de aanwezigheid van een pensinstal p het deelnemende bedrijf) met jaarlijkse ksten variërend tussen 100 en 125 eur. De Stichting Veilig Paardrijden vrziet de maneges van een draaibek met veiligheidsvrschriften en handige dcumenten vr het ptimaliseren van de veiligheid binnen de paardenhuderij. We hebben ns niet gebaseerd p dit veiligheidscertificaat mdat we de pgelegde eisen erg hg en teveel in detail erveren. Qua administratieve last en vral kst leek dit ns niet vrdelig. Bvendien is er k een lijst te vinden p de website van het veiligheidscertificaat van maneges die niet in rde zijn. Dit vnden we niet pprtuun vr nze manege en pensinstalhuders en in het algemeen geen gede reclame vr de pensinstalhuders. We hebben wel een aantal criteria m.b.t. veiligheid in het label pgenmen. Ecle Française d Equitatin(Frankrijk) EFE is een kwaliteitslabel dat een certificaat uitgeeft vrnamelijk betreffend de kwaliteit van de les, de lesgever, de sfeer in de club en de infrmatie die de club verstrekt. De cntrleurs zijn verdeeld ver het hele land en hebben kennis van zaken. De cntrleur gaat niet alleen p bezek maar heeft k een gesprek met de manager van het bedrijf. Wanneer het bedrijf het kwaliteitscertificaat heeft behaald wrdt het p tallze wijzen erkend en belnd vr een peride van 18 tt 36 maanden. Wanneer het kwaliteitscertificaat niet behaald wrdt, kan het bedrijf de dr de rganisatie aanbelven aanpassingen veranderen en een nieuwe aanvraag tt labelling den. EFE legt de gelabelde maneges hierbij k een algemeen kwaliteitscharter vr. Deze meten het algemene kwaliteitscharter aanvaarden. Het charter verklaart dat de manege zich engageert m een gerganiseerd nthaal, activiteiten, geznde paarden, gediplmeerde leerkrachten, een gepersnaliseerd traject vr elke ruiter en prfessinele aanpak van de veiligheid te verzrgen. Onder dit charter vallen twee specifieke erkenningen, één vr de paardenclub en één vr de pnyclub. Het algemeen label geeft aan welke paardenhuderijen er aan initiatie en vervlmaking den binnen de paardensprt, daarnder kunnen ng labels van specifieke activiteiten uitgereikt wrden. Op dit systeem zu het nieuwe kwaliteitslabel kunnen gebaseerd wrden. De labels vr specifieke activiteiten kunnen de klant helpen wanneer die specifieke nden heeft. Het certificaat dat peridiek hernieuwd met wrden zrgt vr een regelmatige kwaliteitscntrle. Bvendien kan de paardenhuderij steeds de vrwaarden bekijken en herlezen p het internet. Ok ver een charter vr erkende maneges en pensinstallen kan nagedacht wrden. Huidig sterrensysteem NAVEMA en VISO, later Syntra (Vlaanderen) Dit label werd in het verleden gecreëerd in kader van een samenwerking tussen VISO en NAVEMA. Later kreeg het VISO een nieuwe naam: Syntra. De financiering van het label werd dr Syntra gedaan. Het sterrensysteem berdeelt de maneges p criteria aangaande bedrijfsmanagement, 6

7 Kwaliteitslabel pensinstal en manege sprttechniciteit, infrastructuur en veiligheid. Het kwaliteitslabel richt zich p enerzijds maneges en anderzijds pensin- en africhtingstallen. Aan de bedrijven werden sterren uitgereikt afhankelijk van de scre behaald p specifieke criteria. Deze bedrijven kwamen k in aanmerking m stageplaatsen te verschaffen vr Syntra. Het kwaliteitslabel van NAVEMA zals het vreger gehanteerd werd, lijkt ns mmenteel minder geschikt vr kleine stallen. Specifieke activiteiten/kwaliteiten kmen niet naar vr. De gebruikte criteria zijn bedeld vr grte bedrijven waar stages kunnen plaatsvinden. Eventueel kan er een specifiek label gecreëerd wrden waardr stageplaatsen erkend wrden. Tch zijn er heel wat criteria die we kunnen vernemen in het nieuwe label. Telichting Huidig sterrensysteem Het vreger gebruikte label werd in het kader van een vreger Eurpees prject dr Jean-Pierre De Waele ntwikkeld en later via de Berepscmmissie als standaard ter berdeling van maneges aangewend. Bedeling was dat dit label vrijblijvend kn aangewend wrden p het mment dat een leer- f stagecntract werd afgeslten en een leertrajectbegeleider zicht wu krijgen p de situatie p de werkplek. De discussietekst vermeldt dat dit label vral vr grte stallen geschikt lijkt. Een aantal jaren terug werd een bijsturing aan de vragen drgeverd waardr in principe k kleine stallen aan de hand van deze lijst knden wrden gescreend SECTOROVERSCHRIJDENDE KWALITEITSLABELS Kwaliteitslabel vr kunst- en erfgedinstellingen Dit kwaliteitslabel bestaat vr cllectiebeherende cultureel erfgedinstellingen. Als een instelling vldet aan minimale kwaliteitsnrmen kan het een erkenning verkrijgen, wat vertruwen schept naar bezekers, schenkers, bruiklenen,.... Een instelling met 4 basisfuncties in haar werking pnemen: - Verzamelfunctie - Onderzeksfunctie - Behud- en beheersfunctie - Publieksgerichte functie De erkenning staat vlledig ls van de subsidiering die vr de sectr beschikbaar is. De erkenningsvrwaarden van het kwaliteitslabel en criteria vr subsidiëring zijn verschillend, een instelling kan k een label verkrijgen znder recht te hebben p subsidies. De instelling met vlden aan een aantal algemene vrwaarden en aan enkele specifieke vrwaarden naargelang haar functie. Een cllectiebeherende instelling mag het kwaliteitslabel behuden zlang het vldet aan de vrwaarden. Het Agentschap vr Kunsten en Erfged hudt tezicht p de erkende erfgedbiblitheken. Dit den ze dr jaarlijks cntrles uit te veren met behulp van: - Een dr de rganisatie ingediend jaarverslag dat bestaat uit een beknpt inhudelijk verslag en een beknpt verzicht van de ksten en pbrengsten - Een evaluatie die minstens één maal per vijf jaar wrdt gehuden m de werking van de rganisatie te tetsen aan de vrwaarden. 7

8 Kwaliteitslabel pensinstal en manege Het cntrlesysteem met peridieke audit is interessant vr de paardenhuderij. Ok algemene vrwaarden gecmbineerd met specifieke criteria naargelang de aard van de instelling kunnen we meenemen naar het vernieuwd kwaliteitslabel. Kwaliteitslabel Vlaamse Gymnastiekfederatie IKGym betreft een geautmatiseerd registratie- en evaluatie-instrument vr Vlaamse gymnastiekclubs, waarmee p een snelle en bjectieve manier de kwaliteit van een Vlaamse gymnastiekvereniging kan wrden bepaald. Op basis van enkele structurele variabelen (missie, prestatieniveau, ), die refereren naar een bepaald servicecncept, wrden een aantal aangepaste cntrlelijsten met gewgen criteria geselecteerd die aanleiding geven tt kwaliteitsscres. Deze prcentuele scres zijn bepalend vr de tekenning van het IKGym-label p rganisatrisch f managementniveau en diverse kwaliteitscertificaten vr de respectievelijke activiteiten p peratineel f serviceniveau. IKGym kan gehanteerd wrden vr een zelfdiagnse f als managementinstrument bij de ntwikkeling van een (nieuw) betruwbaar sprtaanbd. De diverse cntrlelijsten en infrmatiebxen bevatten namelijk een schat aan waardevlle infrmatie die kan aangewend wrden m de rganisatie p een (meer) effectieve en efficiënte manier te runnen. Tijdens een IKGym-audit wrden zwel de aspecten van de algemene clubwerking als de werking van de aangebden disciplines gecntrleerd. Clubs die aan de minimale kwaliteitsnrmen vlden, behalen het IKGymkwaliteitslabel. Wanneer een club naast het label vr verenigingsmanagement k de kwaliteitsnrm vr alle aangebden disciplines behaalt, verdient de club het IKGym+ label, dé ultieme uitdaging van elke club. Het IKGym label kmt in sterke mate vereen met het IkSprtlabel, gecreëerd dr Duble Pass, dat gebruikt wrdt dr verschillende sprtfederaties in verschillende Eurpese landen. Het IkGym-label is een gede maatstaf waarp we ns kunnen baseren. Het gebruik van gewgen criteria en de stimulans tt het behalen van het IkGym+label is interessant en tepasbaar in de pensin- en manegestallen. Plattelandsterisme Als ruitervriendelijk verblijf kan je een certificaat verkrijgen bij de vzw Plattelandsterisme. De criteria zijn heel beknpt: Vrzien van weide/bx/stal Bieden een bindplaats aan p het erf Zrgen vr een drgplaats vr dekens Paarden kunnen er smullen van hi en water Dit cncept kunnen we gemakkelijk meenemen in ns kwaliteitslabel m het heveterisme te bevrderen. 8

9 Kwaliteitslabel pensinstal en manege BRONNENLIJST Vrgaande cncepten zijn allemaal terug te vinden p: geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber FFE QUALITÉ (2012) Cahier Qualité geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber Meer infrmatie kan je vinden p: geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 16 ktber VLP (2009) Paardrijden vr persnen met een handicap, Vlaamse Liga Paardensprt, Zwijnaarde 9

10 Kwaliteitslabel pensinstal en manege 2.3. CONCEPTVOORSTELLEN ÉÉN ALGEMEEN EN DIVERSE SPECIFIEKE LABELS Het kwaliteitslabel kan bestaan uit een algemeen label dat maneges en pensinstallen kunnen verkrijgen als ze vlden aan bepaalde criteria. Daarnaast kunnen de maneges en pensinstallen ng bijkmende specifieke labels verwerven. De criteria van het algemeen label behandelen hfdzakelijk zaken als wettelijke verplichtingen, klantvriendelijkheid, veiligheid m.b.t. infrastructuur en de leefmstandigheden van de paarden. De bijkmende labels zijn afhankelijk van de specifieke activiteiten en extra kwaliteitszrg die gerganiseerd wrdt dr de manege f pensinstal zelf ZELFEVALUTIE EN KLANTENEVALUATIE Er bestaan verschillende mgelijkheden vr de tewijzing van de labels. Een ptie zu kunnen zijn dat maneges en pensinstallen de mgelijkheid krijgen m aan de hand van een checklist een nline zelfevaluatie uit te veren. De resultaten verschijnen p een website. Dit zu gekppeld kunnen wrden aan een gelijkaardige evaluatie dr hun klanten. Ok de tarieven die de maneges en pensinstallen hanteren kunnen mgelijks nline geplaatst wrden zdat de geïnteresseerde een ged prijs/kwaliteitsrdeel kan maken. Vr htels bestaan er gelijkaardige systemen zals Zver.be en Triadvisr.be. Deze zijn enrm succesvl. De resultaten van Zver.be wrden zelfs dr Neckerman in haar catalgus vergenmen. Teneinde de betruwbaarheid van de zelf- en klantenevaluatie te kunnen ptimaliseren dient een cntrle- en herevaluatiesysteem uitgewerkt te wrden. We zuden nder andere een hgere betruwbaarheidsscre kunnen tekennen aan evaluaties die gebaseerd zijn p een grter aantal klantenberdelingen. Dit systeem is erg laagdrempelig en brengt een lage kstprijs met zich mee CONTROLE TER PLAATSE De cntrle kan daarnaast k naangekndigd ter plaatse gebeuren. Deze kan dan uitgeverd wrden dr 3 externe cntrleurs: - Een neutrale cntrleur afgevaardigd dr de verheidsadministratie die geen kennis van zaken heeft: Dit kan evt. wel een preventieadviseur zijn. - Een recreant: Een vrijwilliger die zelf klant is bij een bedrijf f die zelf een paard heeft. - Een ervaringsdeskundige: Een manege- f pensinstalhuder (nu f in het verleden) die zich engageert m cntrles uit te veren. De leden van het team zullen nit cntrles uitveren in de prvincie waar ze zelf wnachtig zijn. Deze bezeken per drie de manege f pensinstal. Er wrdt p vrhand geen exacte datum meegedeeld aan de uitbater. De cntrleurs gaan te werk aan de hand van een checklist en met een bjectieve inbrst. Ze praten met klanten en met de uitbater zelf. De uitbater geeft de cntrleurs een rndleiding maar laat hen k de tijd en mgelijkheid m zelf een kijkje te nemen. Men velt een nderbuwd rdeel en heeft achteraf een gesprek met de uitbater ver de 10

11 Kwaliteitslabel pensinstal en manege psitieve en evt. negatieve punten. Indien een label niet tegereikt is, kan de paardenhuderij een nieuwe cntrle aanvragen. Een bedrijf kan pas een specifiek label behalen als het reeds het algemeen label behaald heeft. Dit kan eventueel wel in dezelfde audit berdeeld wrden. Uit de bevraging bij de uitbaters van pensinstallen en maneges kwam frequent de vraag m de administratieve last z laag mgelijk te maken. Men vreg de cntrles uit te laten veren dr bjectieve vakmensen, al dan niet aangekndigd. Ok dr klanten werd regelmatig de vraag gesteld m de cntrles niet aan te kndigen m de gelfwaardigheid van het label te verhgen. Vr de klanten kunnen we een mbudsdienst vrzien waar ze klachten kunnen depneren. Naargelang de ernst van deze klachten kan een herevaluatie plaatsvinden. De maneges en pensinstallen zullen peridiek ge(re)ëvalueerd wrden. Dit cncept biedt mgelijkheden vr de verschillende deelsectren binnen de paardenhuderij. Bvendien blijkt uit nze bevraging dat veel klanten/uitbaters twijfelen mdat ze vrezen dat niet alle deelaspecten pgenmen zuden wrden. Een manege kan p verschillende vlakken uitblinken en die specifieke kwaliteiten wrden dan k duidelijk in de verf gezet. Wanneer een pensinstal f manege activiteiten aanbiedt waarvr ze niet gediplmeerd f vergund is f überhaupt niet aan de kwaliteitscntrle vldet, kan ze geen label verkrijgen. In vergelijking met de zelf- en klantenevaluatie ligt de kst vr de cntrle ter plaatse hger. De ksten hiervr dienen ten laste genmen te wrden van de betrkken maneges en pensinstallen VOORDEEL VOOR MANEGE EN PENSIONSTAL De maneges en pensinstallen kunnen eerst en vral genieten van de prmtie die met het kwaliteitslabel gepaard gaat. Daarnaast vrmt het kwaliteitslabel een maatstaf waar maneges en pensinstallen zich aan kunnen meten. Men kan de eigen werking verbeteren dr inspiratie p te den uit de labelingcriteria, wat enkel tt kwaliteitsbevrdering kan leiden. Gelabelde bedrijven kunnen zich bvendien naar de klant te nderscheiden van niet-gelabelde maneges en pensinstallen. Enkele cncretere mgelijkheden: - De maneges en pensinstallen die een label verkrijgen, wrden in een database verzameld die digitaal geraadpleegd kan wrden met een zekfunctie p verschillende criteria. Deze website biedt natuurlijk k uitgebreide infrmatie ver de labels. - Een brchure maakt paardenliefhebbers wegwijs drheen het systeem van labels en stelt hen in staat de gelabelde maneges en pensinstallen het dichtst bij hen in de buurt te vinden. In de brchure wrdt k meer inf kwaliteitszrg pgenmen. Deze brchures wrden verdeeld in sprtdiensten, terismediensten, ruitershps en in de maneges en pensinstallen zelf en kunnen evt. per prvincie wrden uitgereikt. - Elke uitbater krijgt een brchure met alle ndige infrmatie rnd het kwaliteitslabel met inbegrip van tips en links rnd kwaliteit binnen de paardenhuderij. - Deelnemende maneges en pensinstallen ntvangen een draaibek en wrden ptimaal begeleid. - Eventueel kan er jaarlijks per prvincie een manege en/f pensinstal in de kijker gezet wrden die actief aan kwaliteitsbevrdering heeft gedaan. Daarna kan er een wedstrijd gerganiseerd wrden m uit deze bedrijven de meest kwaliteitsvlle paardenhuderij van Vlaanderen te verkiezen, die dan van tal van publiciteit en vrdelen kan genieten. 11

12 Kwaliteitslabel pensinstal en manege - Er kan een nline platfrm gerealiseerd wrden vr uitbaters van maneges en pensinstallen waarp geïnteresseerden allerlei infrmatie kunnen terugvinden en, geheel vrijblijvend, kunnen cmmuniceren met andere spelers in de mgeving. Dit is m niet alleen de kwaliteit maar k de samenwerking te verhgen. Op het platfrm kunnen alle brchures van betrkken partners aangaande maneges en pensinstallen beschikbaar gesteld wrden. Uitbaters kunnen deze k (gratis) nline bestellen. Uit de bevraging bij de uitbaters van maneges en pensinstallen kwam k de vraag m richtprijzen te publiceren vr de uitbaters van pensinstallen en maneges. We kunnen dan k de richtprijzen die zwel klanten als uitbaters haalbaar vinden publiceren p dit frum. - De bedrijven die aan het kwaliteitslabel vlden, krijgen een certificaat met de daarbij hrende erkenning. Een uitgebreid cmmunicatieplan wrdt dan k verder uitgewerkt. Er dient een uitgebreid cmmunicatieplan uitgewerkt te wrden afgestemd p de haalbare budgetten en het uiteindelijke cncept WAT MAG DIT KOSTEN? De instapprijs vr de zelfevaluatie gekppeld aan een evaluatie dr klanten kan erg laag gehuden wrden. Aan cntrle ter plaatse kleeft echter een substantiële kstprijs die ten laste dient genmen te wrden dr de manege- f pensinstalhuder. Daarm kan de cntrle ter plaatse eventueel als ptineel behuden wrden. Uiteraard zu een bedrijf dat ter plekke geëvalueerd werd bijkmende vrdelen meten verwerven zals een hgere betruwbaarheid van de resultaten. ALGEMENE OPMERKINGEN Cncept - De meeste aanwezigen staan achter een algemeen label met basisnrmen (verkepelend label) en specifieke labels vr de verschillende activiteiten in de hele paardensectr (sub-labels). Er wrdt vrgesteld m het prject breed pen te trekken naar alle activiteiten binnen de paardensectr: terisme, zrgsectr, fkkerij, ketsiers, menners, alle sprtdisciplines Als een bedrijf verschillende afdelingen f activiteiten heeft, met het eerst het algemene label bekmen en kan dit daarna aangevuld wrden met specifieke labels. - Via kwamen een klein aantal reacties dat een label verbdig is want klanten kunnen vldende berdelen qua stalling, verzrging en sfeer, wat de bedrijven aanzet m kwaliteit te leveren. Unifrmiteit en gedragenheid - Het zu de bedeling meten zijn m het label te kppelen aan (de labels van) andere rganisaties en zichtbaar te maken p al deze websites. Het met veral herkenbaar zijn vrzien wrden van een wrdje uitleg. - We meten streven naar unifrmiteit: Eén label één instantie. We meten het verlappen van labels vermijden. Er zijn al veel (specifieke) labels (bv. terisme) - We kunnen trachten het label aan de ISO-nrmen kwaliteitszrg en klachtenbehandeling verbinden: Zeg wat je det, de wat je zegt, bewijs het. Wat verwachten de deelnemers van een kwaliteitslabel vr maneges en pensinstallen? Het label met: eenvudig zijn. de hele sectr naar een hger niveau tillen. de kwaliteit verbeteren: Als je prfessineel werkt, dan is er een crrelatie met de kwaliteit. tegevegde waarde hebben vr iedereen. 12

13 Kwaliteitslabel pensinstal en manege een mentaliteitswijziging te weeg brengen. een manier zijn m naar kwaliteit te streven, een aanmediging, een waarderingspunt. met het welzijn van de paarden verbeteren. een belangrijk middel zijn m naanvaardbare testanden te vermijden. een indicatie van kwaliteit geven aan, en een infrmatiepunt zijn vr, mensen en klanten die weinig weten ver paarden en maneges. niet het synniem wrden van cncurrentie. 3 belangrijke aspecten vrpstellen: Het dier: ptimale leefmstandigheden (zelfs al zijn die verschillend) De klant: het label kan vertruwen geven aan de klant Het ndernemerschap (btw is een prbleem, ) Geen verplichting - Maak er een sciale verplichting van en geen wettelijke verplichting: Om mee te stappen in bepaalde prjecten met je vlden aan bepaalde begincriteria en gelabeld zijn. Syntra zu bijvrbeeld stagiaires enkel kunnen plaatsen bij gelabelde bedrijven. - Laat de vrije keuze aan de ndernemer en maak het niet verplicht. Het label met een middel zijn waarmee de gede ndernemers zich kunnen nderscheiden en klanten kunnen lkken. Dure maneges - btw - We mgen niet de indruk wekken dat een gelabelde manege een dure manege zu zijn. Het label zu echter k een nderscheid meten maken tussen de mensen die het ged menen in de sectr en anderen die zich niet huden aan nrmen en verplichtingen. Dit betekent dat gelabelde bedrijven kampen met hge persneelsksten, crrect vergund zijn, de btw-regelgeving respecteren, Als een manege vldet aan het label zal deze dus swies in een hgere prijscategrie meten zitten m rendabel te zijn. - Er werden veel pmerkingen gemaakt ver de cncurrentie van zwartwerkers : Smmige landbuwers f mensen buwen stallingen zijn niet in regel met vergunningen, nrmen, btw Bekendheid - Het label met veel bekendheid verwerven: Breed publiek Prmtie verbeteren via sciale media Digitaliseren Label zichtbaar maken met brdje, via sites? OPMERKINGEN ZELFEVALUATIE AUDIT CHECKLIST: Zelfevaluatie - Veel aanwezigen vinden dat zelfevaluatie meilijk is, niet de meest accurate methde is en dat er externe cntrleurs ndzakelijk zijn. - Jezelf kwalificeren en kwantificeren is niet eenvudig. - Er bestaan wel in Vlaanderen wel labels die er gebruik van maken: Terisme Vlaanderen labelt via een zelfberdeling nder ede. Er wrden bvendien cntrles uitgeverd bij klachten. Bij De Grene Sleutel werkt men met een zelftest: Het is echter niet vrijblijvend en alles met cntrleerbaar zijn. Cntrleurs en auditprcedure Over de audit zelf en de cntrleurs wrden vlgende pmerkingen gemaakt: - Cntrleurs: zijn ged pgeleid; zijn betruwbaar; 13

14 Kwaliteitslabel pensinstal en manege kennen de sectr; berdelen van bedrijf tt bedrijf; zijn experts ter zake; kunnen bedrijven ged inschatten. Wie zuden deze externe auditren zijn? - Daar staat f valt het hele vrstel mee. In het verleden gebeurde deze cntrle het aangevraagd en aangekndigd bezek dr twee ervaringsdeskundigen uit de sectr waarvan werd geacht dat zij vr de sectr als neutraal en ervaren werden aanzien. Ze werden dr SYNTRA k alleen vr hun verversksten verged. - Zwel externe audits (jaarlijks) als interne auditering kunnen gecmbineerd wrden. - Cntrle blijft een mmentpname. - De vraag werd gesteld waarm geen cntrle wrdt uitgeverd bij allen die paarden bijhuden vr anderen en met niets in rde zijn. - Kleine (k bvb. vzw s) en grte bedrijven meten evenwaardige kansen hebben m het label te halen: ruimte, beperkte weidegang, - Het zal meilijk zijn m alle bedrijven p één lijn te krijgen en ze te berdelen: verschillende disciplines en insteek - Velen maken de pmerking dat een audit geen synniem mag zijn van bestraffen. Cntrleurs meten eerder begeleiden, ndersteunen, cnstructief werken met aanbevelingen Er kan bijvrbeeld een actieplan pgesteld wrden vr uitbaters waarp de knelpunten die weggewerkt meten wrden vermeld staan. Dit zal mensen stimuleren m een label te behalen. Mgelijke plssingen: - Dierenartsen betrekken in het prces: De dierenarts is nauw betrkken bij manege. Om de 6 maanden zu deze een checklist kunnen invullen samen met manegehuder bijv. De dierenarts is bjectief: staat nder tezicht van het FAVV Het prijskaartje zu dalen. - Het Vlaams Paardenlket zu als neutrale instantie de juiste partners kunnen vinden. - Het ILVO audit bedrijven als de vraag van hen zelf kmt. Dit is een reeds bestaande audit die enkel fcust p veiligheid. - Terisme Vlaanderen zu kunnen ingeschakeld wrden vr het luik terisme. - Er met een autriteit achter zitten en er met gestreefd wrden naar unifrmiteit. Checklist Over de checklist werden vlgende pmerkingen gemaakt: - De pmerking dat de lijst ged auditeerbaar met zijn, kwam meermaals aan bd. We meten werken met bjectieve parameters Het met praktisch in te vullen zijn met een minimum aan administratie en een beperking van de criteria. Deze meten wetenschappelijk en statistisch te cntrleren zijn. In de huidige lijst staan echter zaken die meilijk na te gaan zijn. Zaken transparant en verifieerbaar maken kan bijvrbeeld via een lgbek, het nteren van vaccinaties De criteria in het cnceptvrstel meten beter mschreven wrden: bijv. kwaliteit drinkwater, He check je het respecteren van het paardenwelzijn? - Neem vldende tijd m de lijst ged p te stellen. - Wees niet al te uitgebreid en niet strenger dan het buitenland f de verheid. Vermijd details. - Wie stelt een nieuwe versie p van het lastenbek? - In een vlgend stadium zu dit lastenbek meten geëvalueerd wrden p een paar piltbedrijven. - De checklist vr de cntrle geven: geeft de mgelijkheid m vrafgaandelijk aan de aanvraag tt screening hun bedrijf aan de gestelde nrmen aan te passen waardr kwaliteit p de werkvler ruimer dan alleen bij het beperkt aantal erkende bedrijven, steeg (sterrensysteem Syntra). 14

15 Kwaliteitslabel pensinstal en manege Mgelijke plssingen: Twee aanwezige bedrijven hebben een sftwaresysteem waarin nder andere een dssier van elk paard wrdt bijgehuden: gezndheid, veding, training. Één bedrijf heeft het manegeplan Nederland en vlgt daarmee k de prestaties van de leercntracten p en de lessen van Syntra die drgaan p de manege. OPMERKINGEN KOSTPRIJS: Het mag niets f weinig ksten (minimale administratieve vergeding). Het zu niet eerlijk zijn, mchten de stallen met de meeste financiële middelen zich dit kunnen verrlven en anderen niet. Vrbeelden - Bij DQS met je vr een nrmale audit ngeveer 1200 eur/dag rekenen. - Grene Sleutel vreg aanvankelijk 100 eur. Nu zu dit stijgen naar 1000 eur (De verheid kan dit niet blijven subsidiëren.) - De aanwezige maneges lijken hier wel vr te willen betalen maar het met vr iedereen haalbaar blijven, anderen wensen niets te betalen. Mgelijke plssingen: - Medewerking dierenartsen (zie eerder) - ILVO cntrleert bedrijven p veiligheid, indien de bedrijven het zelf vragen (zie eerder). - Zeken naar gedkpe plssingen m iedereen de mgelijkheid te bieden het label te behalen Vele reacties p de cncurrentie van zwart werk : Smmige landbuwers f andere persnen buwen stallingen en zijn niet in regel met vergunningen, nrmen, btw Het label mag geen synniem wrden van een dure manege (zie eerder) Het label zu een nderscheid meten maken tussen de mensen die het ged menen in de sectr en anderen die zich niet huden aan nrmen, verplichtingen. 15

16 Kwaliteitslabel pensinstal en manege 3. CRITERIA 3.1. INLEIDING Om duidelijke criteria te frmuleren, gingen we p zek in diverse naslagwerken en reeds bestaande kwaliteitsvrwaarden. Ok de mening van de klant en de manege-/pensinstaluitbater zelf kwamen uitgebreid aan bd. Hiernder vindt u een lijst van de gebruikte naslagwerken met peenvlgend de resultaten van de bevragingen bij klant en manege/pensinstal. Afsluitend vindt u de labels met de vrlpig beschreven criteria LITERATUUR: CRITERIA ALGEMEEN POLICY RESEARCH CORPORATION(2008) De paardensectr als ecnmische en maatschappelijke actr in Vlaanderen. Een analyse van het ecnmisch en sciaal-maatschappelijk prfiel en belang van de Vlaamse paardenhuderij. Plicy Research Crpratin, Antwerpen Leefmstandigheid dieren DE SUTTER, R. & SONCK, B. (2009) Veiligheid, gids paardenhuderij. Vlaamse verheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel DEPREZ, P. et. Al. (2012) Paarden geznd huden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel LOMMELEN, A. & VETTENBURG, N. & TYLLEMAN, A.(2011) Veding van paarden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel COOMANS, D. & ROMBOUTS, G. & VETTENBURG, N. (2009) Grasland vr paarden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel FFE QUALITÉ (2012) Cahier Qualité GO! (2012) Leerplan 3de graad Paardrijden- en verzrging. Kninklijk Atheneum Bilzen Wettelijke verplichtingen LINDEBRINGS, A. (2009) Veiligheid in de paardensectr. FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sciaal Overleg, Brussel HUYBRECHTS, R. & STROSSE, V. (2011) Paardenhuderij en stedenbuwkundige vergunningen in het agrarisch gebied.vlaamse verheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel 16

17 Kwaliteitslabel pensinstal en manege COPPIN, M. & RAUW, A. & VLAMYNCK, L. (2010) Ruiterbrevetten, paardrijden,vzw Vlaamse Hippische Sprtbnd, Oud-Heverlee VAN GANSBEKE, S. & VAN DEN BOGAERT, T. & VETTENBURG, N. (2010) Huisvesting van paarden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ (2009) Mestdecreet. Brussel VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ (2009) Milieuvergunningen. Brussel VLAAMSE OVERHEID, DEPARTEMENT LANDBOUW EN VISSERIJ (2011) De randvrwaarden in het gemeenschappelijk landbuwbeleid. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel VLAAMSE OVERHEID, DEPARTEMENT LANDBOUW EN VISSERIJ (2012) Checklist in het kader van de randvrwaarden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel Klantvriendelijkheid FFE QUALITÉ (2012) Cahier Qualité GO! (2012) Leerplan 3de graad Paardrijden- en verzrging. Kninklijk Atheneum Bilzen GYMNASTIEKFEDERATIE VLAANDEREN vzw (2009) Op weg naar kwaliteit. Kwaliteitshandbek vr gymnastiekclubs, Gent NAVEMA (g.d.) standaardfrmulier vr een manege-klantcntract Vrbeelden huurvereenkmst paardenbx De Paardenheve Veiligheid DE SUTTER, R. & SONCK, B. (2009) Veiligheid, gids paardenhuderij. Vlaamse verheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel LINDEBRINGS,A. (2009) Veiligheid in de paardensectr. FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sciaal Overleg, Brussel JAMBON, B. & VLP werkgrep menbrevetten (2009) Menbrevetten. Vlaamse Liga Paardensprt, Zwijnaarde COPPIN, M. & RAUW, A. & VLAMYNCK, L. (2010) Ruiterbrevetten, paardrijden. vzw Vlaamse Hippische Sprtbnd, Oud-Heverlee VAN GANSBEKE, S. &VAN DEN BOGAERT, T. & VETTENBURG, N. (2010) Huisvesting van paarden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel geraadpleegd p 16 ktber 2012 TEEKENS, M. (2012). Check de stal p veiligheid. in Veiligheid special, speciale uitgave van Bit, De Paardenkrant en hrses.nl, editie ktber 2012 GO! (2012) Leerplan 3de graad Paardrijden- en verzrging. Kninklijk Atheneum Bilzen 17

18 Kwaliteitslabel pensinstal en manege SPECIFIEKE LABELS Kwaliteitsvlle lessen JAMBON, B. & VLP werkgrep menbrevetten (2009) Menbrevetten. Vlaamse Liga Paardensprt, Zwijnaarde COPPIN, M. & RAUW, A. & VLAMYNCK, L. (2010) Ruiterbrevetten, paardrijden. vzw Vlaamse Hippische Sprtbnd, Oud-Heverlee GO! (2012) Leerplan 3de graad Paardrijden- en verzrging. Kninklijk Atheneum Bilzen G-Sprt VLP (2009) Paardrijden vr persnen met een handicap, Vlaamse Liga Paardensprt, Zwijnaarde Vakantieplezier geraadpleegd p 16 ktber geraadpleegd p 8 nvember 2012 Hipptherapie HIPPOCAMPUS (g.d.) De Nederlandse stichting Helpen met Paarden, Equitherapie SHP-E(NL) Opleidingscentrum Syntra Syntra en Navema (2006) Checklist Kwaliteitslabel manege Syntra en Navema (2006) Checklist Kwaliteitslabel sprt- & africhtingsstal Wandelplezier VLAAMSE VERENING RUITERTOERISME(g.d.) Cde f Cnduct VLAAMSE VERENIGING RUITERTOERISME(2005) Huishudelijk reglement Prpere stal VAN GANSBEKE, S. &VAN DEN BOGAERT, T. & VETTENBURG, N.(2010) Huisvesting van paarden. Vlaamse Overheid, Departement Landbuw en Visserij, Brussel POLICY RESEARCH CORPORATION (2008) De paardensectr als ecnmische en maatschappelijke actr in Vlaanderen. Een analyse van het ecnmisch en sciaal-maatschappelijk prfiel en belang van de Vlaamse paardenhuderij. Plicy Research Crpratin, Antwerpen 18

19 Kwaliteitslabel pensinstal en manege 3.3. RESULTATEN ENQUÊTE KWALITEITSLABEL Eind ktber 2012 deed het vzw Vlaams Paardenlket een bevraging bij enerzijds klanten en anderzijds uitbaters van maneges en pensinstallen rnd hun wensen. Bij de klanten hebben we 1249 respndenten bereikt en bij de uitbaters 209 respndenten. In bijlage kan u de uitgebreide vrlpige analyse vinden van deze bevraging. Wij verzeken uitdrukkelijk deze ng niet te verspreiden tt de definitieve afhandeling en verwerking in het kader van de dialgdag. Hiernder vindt u al enkele cijfers van tepassing p het kwaliteitslabel en zijn criteria KLANTEN a. Denk je dat en kwaliteitslabel nuttig zu zijn? 84% van nze bevraagden denkt dat een kwaliteitslabel nuttig zu zijn. 11.2% denkt dat het misschien nuttig kan zijn, 4.7% denkt dat het label niet nuttig zal zijn. We vregen nze bevraagden k waarm ze het al dan niet nuttig zuden vinden. De bevraagden die het kwaliteitslabel nuttig vinden, gaven aan dat er verschillende redenen zijn waarm het label nuttig is. Z gaf 21.3% aan dat het label de keuze tussen pensinstallen en maneges zu vergemakkelijken dr de crrecte infrmatie die gegeven werd. Zij zien het kwaliteitslabel als een handleiding in het zeken naar een stal. 16.7% verkiest het kwaliteitslabel mwille van het welzijn van paarden. Men hpt hiermee de leefmstandigheden van paarden te verbeteren. Daarnaast hpt 14.4% gevaarlijke situaties en wantestanden in de pensinstallen en maneges te vermijden. 11.1% denkt dat het label een garantie p crrecte dienstverlening geeft, ng eens 11.1% vindt het label een gede vergelijkingsbasis. Z kan de klant zien he de eigen stal scrt, maar k wat andere bedrijven te bieden hebben. 8% is blij dat met bjectieve criteria gede dienstverlening kan erkend wrden. Tensltte meent 4.7% van de bevraagden dat men via het label een gede prijs-kwaliteit verhuding vr de dienstverlening zu kunnen verkrijgen en hpt 3.2% dat er dankzij het systeem crrecte infrmatie en pleiding gegeven zal wrden. Van de bevraagden die het kwaliteitslabel niet nuttig vinden (4.7%) gaf 27.8% aan dat iedereen zijn eigen pririteiten legt in de keuze naar een stal en een label dus geen nut zu hebben. 19.4% vindt dat de klant zelf met berdelen he het er ter plaatse aan te gaat. Bijna 14% gelft dat labels niet betruwbaar zijn, 13.9% vreest dat de prijzen zullen stijgen. 11.2% van de bevraagden twijfelt aan het nut van het kwaliteitslabel. 25.3% twijfelt aan de criteria die zullen gehanteerd wrden en ijvert vral vr maatstaven in het belang van welzijn van het paard. 18% van de twijfelaars denkt tch dat het label misschien kan helpen m een betere keuze te maken en het de paarden ten gede kan kmen % denkt dat het label kan werken indien de richtlijnen degelijk en tepasbaar zijn p vele stallen. 19

20 Kwaliteitslabel pensinstal en manege b. Welke van nderstaande zaken vind jij belangrijk? Zwat alle klanten vinden het zeer belangrijk tt belangrijk dat de manege f pensinstal ptimale leefmstandigheden vr de dieren vrziet. Daarnder zien we: Optimale gezndheid, ptimale stalling, veding en weidegang. Niet alle klanten zijn het er echter ver eens dat een manege f pensinstal in rde met zijn met wettelijke verplichtingen zals fiscale, sciale en stedenbuwkundige wetgeving en milieuvergunning. Tch vindt het merendeel dat maneges en pensinstallen in rde meten zijn met wettelijke verplichtingen. Wat betreft de infrastructuur van een manege f pensinstal zijn de klanten het er ver eens dat deze veilig met zijn. Stevige bxen, veilige mheining en ged materiaal zijn dus zeker een must. Ok de klantvriendelijkheid in een manege f pensinstal is belangrijk vr de klant. Meer dan 50% vindt dit zeer belangrijk. Een miniem aantal klanten vindt dit niet belangrijk. De klanten hebben een verdeelde mening wat de lesgevers betreft. Bijna 30% vindt het middelmatig belangrijk dat de lesgever ver een diplma beschikt. Tch is ng steeds het merendeel van de bevraagden vertuigd van het belang van een lesgever met een diplma. Opvallend hierbij is dat er een eensgezindheid is ver het belang van een kwaliteitsvlle lesgever. Meer dan 80% vindt een kwaliteitsvlle lesgever belangrijk. Ok de eerlijke cmmunicatie naar de klant is erg belangrijk vr nze crrespndenten. De manege f pensinstal is eerlijk en handelt vlgens wat er in het cntract met de klant staat MANEGE- EN PENSIONSTALUITBATERS 66.1% van nze bevraagden denkt dat een nieuw label nuttig zu zijn. 27.1% twijfelt en slechts 6.9% denkt niet dat een nieuw label nuttig zu zijn. Bij de manegehuders denkt 67.3% dat een nieuw label nuttig zu zijn, 9.1% denkt dat het label niet nuttig zu zijn. 23.6% denkt dat het label misschien nuttig zu zijn. De pensinstalhuders zien het nieuw label ver het algemeen als nuttig: 66.4% vindt het nieuw label nuttig. 28.3% denkt dat het nieuw label misschien nuttig zu kunnen zijn, en 5.3% zegt dat het label niet nuttig zu zijn. Het aantal manegehuders dat denkt dat het label niet nuttig zu zijn, is iets grter dan bij de pensinstalhuders. Er is dus iets meer terughudendheid bij de manegehuders. 20

21 Kwaliteitslabel pensinstal en manege Ondanks dat bijna 34% niet vlledig het nut inziet van nieuw label, zu 89.2% van de bevraagden deelnemen aan het nieuwe systeem. 10.8% zegt niet te willen deelnemen. Bij de manegehuders zu 88.7% willen deelnemen aan het label, 11.3% zegt niet te willen deelnemen. Van de pensinstaluitbaters zegt 90.7% te willen deelnemen aan het nieuw label, 9.3% wil niet deelnemen. Bij de pensinstaluitbaters is er dus iets meer bereidwilligheid dan bij de manegehuders, al is dit verschil miniem. 21

22 Kwaliteitslabel pensinstal en manege 3.4. CRITERIA ALGEMEEN KWALITEITSLABEL Dit algemeen label is gebaseerd p criteria mtrent wettelijke verplichtingen, klantvriendelijkheid, veiligheid m.b.t. infrastructuur en de leefmstandigheden van paarden LEEFOMSTANDIGHEID DIEREN Opmerking: Indien het bedrijf geen bedrijfspaarden heeft, vallen de criteria hiervr weg. Dit geldt k mgekeerd. Algemene staat/verzrging van de dieren De dieren gen geznd en gedragen zich nrmaal. [bedrijfs- en klantenpaarden] De gezndheidstestand van de paarden wrdt regelmatig gecntrleerd en ze wrden tijdig gevaccineerd dr een dierenarts. [bedrijfs- en klantenpaarden] Er wrden maatregelen genmen m stalndeugden tegen te gaan: bv antiweefrek, luchtzuigband, speelbal, liksteen. [bedrijfs- en klantenpaarden] Er wrdt regelmatig aandacht besteed aan de tandverzrging vr bedrijfspaarden. [bedrijfspaarden] De dieren wrden regelmatig ntwrmd, er is een ntwrmingsschema. [bedrijfs- en klantenpaarden] De uitbater ziet erp te dat de dieren een degelijke hefverzrging krijgen. Ze wrden regelmatig bekapt dr een prfessinele hefsmid. [bedrijfs- en klantenpaarden] Er is een wasbx aanwezig waar paarden p een veilige manier afgespeld kunnen wrden met (warm) water. [bedrijfs- en klantenpaarden] Er is petsmateriaal vrzien vr alle paarden. [bedrijfs- en klantenpaarden] OPMERKINGEN Algemeen - Bvenstaande criteria zullen meilijk te cntrleren zijn. De pmerkingen ver het bijhuden van de gezndheidstestand, vaccinaties, kwamen reeds eerder in dit verslag aan bd: De criteria meten genteerd wrden, verifieerbaar zijn, beter mschreven wrden, auditeerbaar zijn, - Samenwerking met wetenschappers is gelfwaardiger. - Het label met de mgang met paarden en de manier waarp ze gehuden wrden verbeteren. Opmerkingen stalndeugden beheften van het paard - De vrgestelde methden m stalndeugden tegen te gaan, zijn eerder stress verhgend/afstraffend. Deze paarden hebben vral ruimte en sciaal cntact ndig. - Verschillende criteria die tegemet kmen aan essentiële beheften van het paard ntbreken. Er met rekening gehuden wrden met Animal Based criteria. Deze kan men vinden in: Evidence Based Slutins Welfare Quality systematiek Welzijns Mnitr Paard - Bij gedragsprblemen met een specialist geraadpleegd wrden. Weidegang [vr zwel bedrijfs- en klantenpaarden] 22

23 Kwaliteitslabel pensinstal en manege De dieren krijgen vldende weidegang, aangepast aan de nden van het paard. Indien de klant dat wenst, kan hij gebruik maken van de weide zwel in de zmer als in de winter. De weide is in gede staat: geznd grasland, drge ndergrnd (geen grte plassen). Er wrdt duurzaam met de weides mgegaan. Het weiland kan regelmatig rusten. De weide wrdt, indien ndig, bemest met de juiste grndstffen. Grtte van de weide: De weide is grt geneg vr de bewegingsvrijheid van het aantal en de grtte van de paarden. De weide is niet verbezet, zdat de graszden vldende kunnen aangreien. De uitbater heeft kennis van giftige planten en bij aanwezigheid neemt hij de ndige maatregelen m vergiftiging te vrkmen. Omheining: de afrastering met vlden aan vlgende vrwaarden: Is vldende afgeslten, er kunnen geen paarden ntsnappen. Is veilig vr de paarden, er is geen prikkeldraad. Is duurzaam en weerbestendig. Een hgte van 1.30m vlstaat, vr kleine pny s minstens 40 cm bij de nderste draad. De bedrading is zichtbaar. Er is een veilige en stevige watervrziening in elke weide. Grtte van de bxen [bedrijfs- en klantenpaarden] De stallen zijn aangepast aan de grtte van het paard: (2x schfthgte)² is de aanbevlen grtte van de bxen. De minimumgrtte is 3x3m. De bevlering is egaal en schn. Pluspunten vr rubber matten. Staat van de bxen [bedrijfs- en klantenpaarden] De bxen zijn van degelijke makelij. Er is min. 16 p 24u ruwveder beschikbaar vr het paard f er wrdt min. 3x per dag ruwveder verstrekt. Er is steeds een veilige en degelijke watervrziening vrzien in elke bx. De bxen hebben een natuurlijke lichtinval f natuurlijk gend kunstlicht. De bdem is vlledig gevuld met str, vlaslemen, hutkrul f andere. De paarden staan p een drge ndergrnd. De bxen zijn hygiënisch en ged verzrgd. Ze wrden dagelijks gemest. Vedingsschema veilige pslagplaats [bedrijfs- en klantenpaarden] De veding is gestckeerd p een veilige, drge pslagplaats. Hi, str, lemen f vrdrg wrdt beschermd tegen regen en wind Klant heeft de keuze in ruwver, krachtver en de gewenste bdembedekking De paarden wrden p regelmatige basis gevederd, vlgens een bepaald tijdsschema. De veding is aangepast aan de grtte, behefte en cnditie van het paard. Identificatie[bedrijfs- en klantenpaarden] Alle paarden zijn vrzien van een geldige chip, geregistreerd in de gegevensbank en zijn in het bezit van een EU-cnfrm pasprt. De paarden zijn crrect gevaccineerd en ntwrmd. 23

24 Kwaliteitslabel pensinstal en manege De uitbater beschikt ver de gegevens van alle aanwezige paarden. OPMERKING Meerdere aanwezigen pleiten vr een gede administratie, waarnder het nakijken en in rde maken van de identificatie van de aanwezige paarden. BasisEHBObx vr paarden [bedrijfs- en klantenpaarden] Er is ten allen tijde beschikbaar: Ontsmettingszalf/-spray Lijst met belangrijke telefnnummers: dierenarts, hefsmid, tandarts, dkter, ndnummers (brandweer en plitie) Schaar, pincet, mes Digitale krtsthermmeter Steriele kmpressen Rekbare verbanden Stalbandages Zaklamp Extra hevenkrabber De rijpiste: De bdem van de rijbaan is geschikt vr de paardensprt qua draagkracht, vlakligging en vering vr het paard. OPMERKINGEN Het welzijn van de dieren is vr iedereen een belangrijk punt (gede verzrging, huisvesting, ). Werkuren paarden Er wrden vrij veel pmerkingen gemaakt ver het aantal werkuren van de paarden en pny s: - Werkschema s manegepaarden aanwezige bedrijven: 3u./dag 10 à 15u./week 4u./dag en 2 dagen vrij Max. 4 uren werk per dag (mits crrecte training vraf) - Werkschema ketspaarden Brugge: Tijdens het hgseizen: 8u p stap, waarvan 2u. stil aan Begijnhf f Markt. Tijdens het laagseizen staan ze 3 maanden stil. - Vrdeel sftware: Je kan dit ingeven per paard Weidegang - Sciaal cntact, aanraking en weidegang zijn erg belangrijk vr paarden. - Anderzijds wrdt aangegeven dat er niet altijd veel weidegang ndig is: Paarden kunnen k in een zandpaddck gezet wrden f de mgelijkheid krijgen m rnd het bedrijf te trekken. - Er wrdt gevraagd m rekening te huden met bedrijven die minder ruimte en weidegang hebben, bijvrbeeld in de mgeving van Brussel. Stallen grepstalling uitlp: - De aangegeven minimumppervlakte vr stallen is ng te beperkt vr grte paarden. 24

25 Kwaliteitslabel pensinstal en manege - Grepsstalling f uitlp wrden naar vrgeschven als een pluspunt. - Stallen met uitlp / actiefstallen hebben echter vr- en nadelen. De paarden durven elkaar wel eens verwnden. De vrming van de kudde heeft tijd ndig. Er is bvendien een verschil tussen de mentaliteit van de recreant die vaak de vrkeur geeft aan uitlpstallen en iemand met sprtpaarden die geen risic s wil lpen p verwnding. - In het huidige cncept mgen gelabelde bedrijven geen stands hebben. Er wrdt immers een minimumafmeting vr stallen gegeven van 3x3 meter. Vr kinderen zijn stands echter een veilig systeem mdat de instructeurs niet alles kunnen zien. Veding: - Pluspunt: Veding laag p de grnd geven en brkken pas na het ruwver beschikbaar stellen WETTELIJKE VERPLICHTINGEN Opmerking: de wetgeving met telkens nageleefd wrden naargelang de activiteiten die wrden uitgeverd. Er is dus een verschil tussen maneges en pensinstallen, wat niet betekent dat een manege vr het algemeen label met vlden aan de eisen vr een pensinstal, maar aan de eisen vrpgesteld aan de activiteiten die wrden uitgeverd. Buwvergunning De manege/pensinstal is wettelijk in rde en heeft de ndige vergunningen vr de accmmdatie ter plaatse. Milieuvergunning De manege/pensinstal vldet aan de wettelijke milieuvrschriften vr al zijn activiteiten. Sciale wetgeving Het persneel is crrect ingeschreven en uitbetaald vr alle verrichte arbeid. Verzekeringen Persneel en uitbaters zijn crrect verzekerd en zijn p de hgte van de plis daaraan verbnden. Gediplmeerde uitbater Uitbater beschikt ver een minimumdiplma van bedrijfsbeheer (f een gelijkgesteld diplma). Uitbater beschikt, als minimum, ver de ndige kennis van de paardenhuderij. OPMERKINGEN - Er bestaat nenigheid ver het feit f deze criteria pgenmen meten wrden in het label. Men is geacht te vlden aan de wetgeving. Met men dan niet eerder sanctineren van hgerhand uit in plaats van via een label? >< enkel de bedrijven die met alle vergunningen in rde zijn, kunnen een bezek aanvragen. >< streng zijn p mestverwerking en identificatie 25