Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs"

Transcriptie

1 Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs Samen leren samenleven #PPGO! Kies een afdeling/entiteit. Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

2 Klik hier als u tekst wilt invoeren. Inhoudsopgave 1. Algemeen uitgangspunt 3 2. Doel van deze tekst 3 3. Begrippenkader 3 4. Inschrijving onder ontbindende voorwaarde Kader Relevante aanpassingen (overleg 1) Redelijkheid van aanpassingen (overleg 2) Procedure bij redelijkheid van aanpassingen Besluitvorming De inschrijving wordt gerealiseerd Kader Het proces van handelingsplanning Beeldvorming en beginsituatie Doelen bepalen met het gemeenschappelijk curriculum als instrument Voorbereidingsfase Uitvoeringsfase Evaluatiefase Behalen van een getuigschrift basisonderwijs Behalen van een getuigschrift secundair onderwijs De inschrijving wordt ontbonden Vragen en/of suggesties? 18 Pedagogische begeleidingsdienst Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 2

3 1. Algemeen uitgangspunt Gevoed door het PPGO! streeft elke school naar onderwijs en opvoedingssituaties waarbij de eigenheid van iedere leerling maximaal tot zijn recht komt. Voor elke leerling streven we naar gelijke ontwikkelingskansen waarbij beperkingen gemilderd of weggewerkt worden door de aangepaste zorg en hulpverlening. Concreet houdt dit in dat elke school van het GO! vanuit haar zorgbeleid maximaal tegemoetkomt aan de opvoedings en onderwijsbehoeften en evenzeer haar zorgbeleid zal optimaliseren in functie van de noden van de leerling(en). We streven dan ook naar een gedragen visie hieromtrent die zich uit in kwaliteitsvol onderwijs in al onze scholen. Dit impliceert dat het niet realiseren van een individueel aangepast curriculum (IAC) in het gewoon onderwijs in principe enkel kan te wijten zijn aan materiële en/of infrastructurele onredelijke aanpassingen en niet aan verschillen in zorgbeleid. 2. Doel van deze tekst Elke school komt maximaal tegemoet aan opvoedings en onderwijsbehoeften vanuit haar zorgbeleid en optimaliseert haar zorgbeleid in functie van de noden van leerling(en) #PPGO Deze tekst ondersteunt directeurs en hun teams bij het vormgeven van een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs. Er wordt ingegaan op het inschrijven van leerlingen onder ontbindende voorwaarde en het doorlopen van de bijhorende procedure om te komen tot het definitief realiseren of ontbinden van de inschrijving. Daarnaast wordt ingegaan op het doorlopen van het proces van handelingsplanning wanneer de inschrijving wordt gerealiseerd. Zowel de beeldvorming, de doelenselectie als de mogelijke uitkomsten bij evaluatie worden uitvoerig behandeld. Alvorens in te gaan op de verschillende aspecten van het individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs is het van groot belang om de gehanteerde begrippen te duiden. Enkel wanneer we dezelfde taal spreken, kan de tekst op een juiste manier geïnterpreteerd en toegepast worden. 3. Begrippenkader Leerling met specifieke onderwijsbehoeften Leerling met langdurige en belangrijke participatieproblemen die te wijten zijn aan het samenspel tussen: a) één of meerdere functiebeperkingen op mentaal, psychisch, lichamelijk of zintuiglijk vlak en; b) beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en; c) persoonlijke en externe factoren Verslag Een document dat bestaat uit een attest en een verantwoordingsprotocol, opgesteld door het CLB wanneer de aanpassingen om een leerling mee te nemen in het gewoon onderwijs binnen het gemeenschappelijk curriculum, onvoldoende en/of onredelijk zijn. Dit verslag verleent toegang tot het buitengewoon onderwijs. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 3

4 Inschrijving onder ontbindende voorwaarde Leerlingen die beschikken over een verslag worden door een school voor gewoon onderwijs onder ontbindende voorwaarde ingeschreven. De school organiseert overleg met de ouders, de klassenraad, het CLB en eventueel de leerling over de aanpassingen die nodig zijn om de leerling studievoortgang te laten maken op basis van een individueel aangepast curriculum. Onderwijsbehoefte Een onderwijsbehoefte is datgene wat een leerling nodig heeft om in een schoolse context zichzelf op een positieve manier verder te ontwikkelen en te participeren aan het schoolgebeuren. Aanpassing Elke concrete (pedagogisch didactische) maatregel van materiële of immateriële aard die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert. Redelijke/proportionele aanpassing Een aanpassing die, al dan niet na afweging op basis van de wettelijk voorgeschreven criteria, door de school als redelijk aanzien wordt. De afweging gebeurt steeds in functie van de individuele leerling. Een school weigert een leerling niet meer op basis van draagkrachtafweging. Men maakt per leerling een afweging over de redelijkheid van de nodige aanpassingen. Onredelijke/disproportionele aanpassing Een aanpassing die, al dan niet na afweging op basis van de wettelijk voorgeschreven criteria, door de school als onredelijk aanzien wordt. Onredelijkheid van aanpassingen wordt aangetoond na een proces van afweging met toepassing van de wettelijk voorgeschreven criteria. Draagkracht kan in geen enkel geval ingeroepen worden als weigeringsgrond. Gemeenschappelijk curriculum Bevat de goedgekeurde leerplannen die ten minste herkenbaar de doelen bevatten die noodzakelijk zijn om de (vakoverschrijdende) eindtermen te bereiken of de (vakoverschrijdende) ontwikkelingsdoelen na te streven. Bevat eveneens de schoolgebonden planning voor het nastreven van de leergebiedoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen. Individueel aangepast curriculum (IAC) Wanneer gedispenseerde, eindtermgerelateerde doelen van het gemeenschappelijk curriculum niet vervangen kunnen worden door gelijkwaardige doelen, wordt er voor de leerling een IAC opgesteld. Opgepast: bij gedispenseerde, niet eindtermgerelateerde doelen van het gemeenschappelijk curriculum die niet vervangen kunnen worden door gelijkwaardige doelen, spreekt men nog steeds van het gemeenschappelijk curriculum en mogelijks van curriculumdifferentiatie. Niet eindtermgerelateerde leerplandoelen brengen het getuigschrift immers niet in het gedrang. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 4

5 4. Inschrijving onder ontbindende voorwaarde 4.1. Kader Leerlingen met specifieke onderwijs en opvoedingsbehoeften die een verslag hebben dat toegang verleent tot het buitengewoon onderwijs worden in het gewoon onderwijs ingeschreven onder ontbindende voorwaarde. Afhankelijk van de afweging van redelijkheid van aanpassingen, wordt een inschrijving al dan niet gerealiseerd. Hoewel de regelgeving een kader aanreikt voor de inschrijving onder ontbindende voorwaarde, is dit onvoldoende gespecificeerd. Gezien de onvoldoende regelgevende handvatten, is het van groot belang duidelijke richtlijnen uit te zetten om de nodige uniformiteit binnen ons net te waarborgen die zich vertaalt in een transparante en systematische manier van werken. Dit faciliteert de samenwerking met ouders en andere relevante betrokkenen. In het algemeen beveelt het GO! een termijn van 30 kalenderdagen aan vanaf de inschrijving (en de bijhorende beschikbaarheid van het verslag) tot de kennisgeving van de bevestiging van realisatie of ontbinding van de inschrijving (cfr. Procedure inschrijving onder ontbindende voorwaarde). Dit betekent dat de volledige procedure inschrijving onder ontbindende voorwaarde binnen de 30 kalenderdagen vanaf de inschrijving doorlopen wordt. Vanaf 1 september 2015 moet het bestaan van een verslag van een CLB verplicht worden gecommuniceerd door de oude school aan de nieuwe school. Indien dit niet gecommuniceerd wordt, wordt de leerling onverkort ingeschreven. Indien het bestaan van een verslag later toch blijkt, kan dit alsnog aanleiding geven tot een inschrijving onder ontbindende voorwaarde en de bijhorende procedure. De procedure van de inschrijving onder ontbindende voorwaarde gebeurt in twee overlegmomenten en drie duidelijke stappen. het eerste overlegmoment wordt stap 1 volledig doorlopen. het tweede overlegmoment worden zowel stap 2 als 3 doorlopen. We kozen er echter voor om deze stappen op te splitsen in functie van helderheid Relevante aanpassingen (overleg 1) Wanneer een leerling zich aanmeldt in het gewoon onderwijs met een verslag, wordt deze leerling ingeschreven onder ontbindende voorwaarde. Vanaf de beschikbaarheid van het verslag organiseert de school gewoon onderwijs eerst een intern overleg over het individueel traject van een leerling, eventueel ondersteund door het CLB, om de onderwijsbehoeften te vertalen naar aanpassingen. Als leidraad hiervoor kan het Sjabloon relevante aanpassingen gehanteerd worden. De vertaling naar relevante aanpassingen doet men op basis van volgende vier criteria. Doeltreffend De aanpassing komt tegemoet aan de onderwijsbehoeften van de leerling Evenwaardige participatie De aanpassing laat toe dat de leerling op eigen niveau kan deelnemen aan dezelfde activiteiten Veiligheid Het GO! wil mee bouwen aan de samenleving van de toekomst: een vrije democratie met actieve burgers waarin het samenleven centraal staat. #PPGO Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 5

6 ördinat or/zorg leerkra cht) Directeur De aanpassing garandeert de veiligheid en respecteert de waardigheid van de leerling Zelfstandigheid (nastreven) De leerling in kwestie verwerft inzichten en vaardigheden, die oorspronkelijk gecoacht worden door ouders en leerkrachten. De aanpassing laat toe dat het werken in de klas of de verplaatsingen binnen de school naargelang de tijd zo zelfstandig mogelijk verlopen. Zelfstandigheid mag dus niet eng geïnterpreteerd worden. Een aanpassing voldoet aan het criterium zelfstandigheid wanneer zelfstandigheid nagestreefd wordt. Functie bij het overleg Rolbeschrijving (BaO) Vooraf - De directeur leidt de opstart van de inschrijving onder ontbindende voorwaarde, samen met de ouders en leerling tijdens een eerste gesprek. Ouders en leerling informeren over het traject dat de school samen met hen zal doorlopen. - Op de hoogte brengen van de relevante betrokkenen en partners over de inschrijving onder ontbindende voorwaarde. - Organiseren van het 1 ste overleg met de relevante betrokkenen en partners. - Bewaken van de zorgvisie van de school. - Sturen van het overleg - Aftoetsen van de geformuleerde aanpassingen aan de vier criteria Na - Alle betrokkenen schriftelijk op de hoogte brengen van de relevante aanpassingen die geformuleerd werden Vooraf - Doornemen van het verslag, bezorgd door de ouders, en zicht Rolbeschrijving (SO) Vooraf - Inschrijving onder ontbindende voorwaarde, samen met de ouders en leerling tijdens een eerste gesprek. Ouders en leerling informeren over het traject dat de school samen met hen zal doorlopen. - Op basis van de inschrijving besluiten welke specifieke leerkrachten, naast de leerlingbegeleider, betrokken moeten worden bij het doorlopen van de procedure IAC. - Op de hoogte brengen van de relevante betrokkenen en partners over de inschrijving onder ontbindende voorwaarde. - Organiseren van het 1 ste overleg met de relevante betrokkenen en partners. - Bewaken van de zorgvisie van de school. - Sturen van het overleg - Aftoetsen van de geformuleerde aanpassingen aan de vier criteria Na - Alle betrokkenen schriftelijk op de hoogte brengen van de relevante aanpassingen die geformuleerd werden Vooraf - Doornemen van het verslag, bezorgd door de ouders, en zicht Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 6

7 CLB medewerker Ouders/leerling (Vak)leerkrachten krijgen op het functioneren van de leerling. - Analyse van de specifieke onderwijsbehoeften. - Voorbereiden en invullen Sjabloon relevante aanpassingen. - Coachen, versterken, stimuleren en inspireren van de leerkracht bij het samen formuleren van relevante aanpassingen. - Aanvullen van Sjabloon relevante aanpassingen Na - Finaliseren Sjabloon relevante aanpassingen - Sjabloon relevante aanpassingen bezorgen aan directeur krijgen op het functioneren van de leerling. - Analyse van de specifieke onderwijsbehoeften. - Voorbereiden en invullen Sjabloon relevante aanpassingen - Coachen, versterken, stimuleren en inspireren van de betrokken vakleerkrachten bij het samen formuleren van relevante aanpassingen. - Aanvullen van Sjabloon relevante aanpassingen Na - Finaliseren Sjabloon relevante aanpassingen - Sjabloon relevante aanpassingen bezorgen aan directeur - Actief zoeken naar de relevante aanpassingen die noodzakelijk zijn om de leerling mee te nemen in een IAC binnen de eigen school - Formuleren van relevante aanpassingen aan de hand van de 4 criteria Voor - Bezorgen het verslag aan de directeur van de school - Beluisteren de mogelijkheden van de school - Geven feedback op de geformuleerde aanpassingen die de school in overweging wordt genomen Voor - CLB - team op de hoogte stellen van de opstart van een IAC op een school. - Overlopen van het verslag tijdens het teamoverleg. - Actief zoeken naar de relevante aanpassingen die noodzakelijk zijn om de leerling mee te nemen in een IAC binnen de eigen school - Formuleren van relevante aanpassingen aan de hand van de 4 criteria Voor - Bezorgen het verslag aan de directeur van de school - Beluisteren de mogelijkheden van de school - Geven feedback op de geformuleerde aanpassingen die door de school in overweging wordt genomen Voor - Team op de hoogte stellen van de mogelijke opstart van een IAC op een school. - Overlopen van het verslag tijdens het teamoverleg. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 7

8 - Aanvullingen en/of feedback geven over de geformuleerde relevante aanpassingen. Na - Verloop van het 1 ste overleg terugkoppelen naar het CLB team. - Aanvullingen en/of feedback geven over de geformuleerde relevante aanpassingen. Na - Verloop van het 1 ste overleg terugkoppelen naar het CLB team Redelijkheid van aanpassingen (overleg 2) Nadat men relevante aanpassingen heeft geformuleerd (stap 1), organiseert de school een overleg met de ouders, CLB, eventueel leerling en andere betrokkenen om na te gaan of de relevante aanpassingen ook redelijk zijn. Als leidraad hiervoor kan het Sjabloon redelijkheid van aanpassingen gehanteerd worden. De afweging gebeurt door een afweging op basis van wettelijk voorgeschreven criteria, namelijk: Verzuim van voor de hand liggende wetten of voorschriften Een aanpassing is steeds redelijk indien deze algemeen wettelijk voorgeschreven is. Indien de partij die tot een aanpassing verplicht is, heeft nagelaten om voor de hand liggende preventieve maatregelen of wettelijk verplichte vereisten na te komen, dient een zware aanpassing sneller als redelijk beschouwd te worden. Indien er sprake is van verzuim van voor de hand liggende wetten of voorschriften, kan de aanpassing moeilijker als onredelijk beschouwd worden op basis van de andere criteria. Financiële impact Het universele recht op onderwijs veronderstelt dat de samenleving in maximale ontplooiings en participatiekansen voorziet voor elk individu, volgens zijn of haar mogelijkheden. #PPGO De kostprijs dient steeds te worden bekeken in functie van de financiële mogelijkheden van de school. Een te dure aanpassing kan redelijk zijn wanneer ze geheel of gedeeltelijk terugbetaald wordt door een overheidsdienst. Organisatorische impact De aanpassing mag de klas of schoolorganisatie niet overmatig belasten. Impact van de aanpassing op de omgeving en op de andere leerlingen De impact van de aanpassing op de omgeving en op de andere leerlingen wordt zo klein mogelijk gehouden. Gebruiksfrequentie en gebruiksduur Een dure aanpassing die vaak of voor langere tijd wordt gebruikt, wordt als redelijk beschouwd. Hierbij dient men de duurzaamheid van de aanpassing in kaart te brengen. Ontbreken van gelijkwaardige alternatieven Een aanpassing wordt sneller als redelijk beschouwd wanneer gelijkwaardige alternatieven ontbreken. Bestaan er wel gelijkwaardige alternatieven, dan is het redelijk dat de school kiest voor het minst ingrijpende alternatief. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 8

9 Procedure bij redelijkheid van aanpassingen 1. In een eerste fase wordt besproken welke relevante aanpassingen onmiddellijk beschouwd kunnen worden als redelijke aanpassingen gezien de vanzelfsprekendheid. Deze worden op het Sjabloon relevante aanpassingen onmiddellijk aangevinkt. 2. De relevante aanpassingen die minder vanzelfsprekend zijn, moeten diepgaand en concreet geanalyseerd te worden aan de hand van bovenstaande criteria. Hiervoor wordt het Sjabloon redelijkheid van aanpassingen gehanteerd. Deze analyse creëert immers een doordachte, heldere kijk op de impact van een aanpassing waardoor gemakkelijker een afweging gemaakt kan worden. Per relevante aanpassing moet de gehele impact beschouwd worden en op basis hiervan besloten worden of een aanpassing al dan niet redelijk is. Het geheel is immers meer dan de som der delen. 3. Wanneer een aanpassing onredelijk is, wordt een onderscheid gemaakt tussen noodzakelijke en niet noodzakelijke, onredelijke aanpassingen. a. Een onredelijke aanpassing is niet noodzakelijk wanneer de school, ondanks het niet verlenen van de specifieke maatregel, in staat is om het participeren van de leerling in de school voor gewoon onderwijs te waarborgen. b. Een onredelijke aanpassing is noodzakelijk wanneer de school, door het niet verlenen van de specifieke maatregel, niet meer in staat is om het participeren van de leerling in de school voor gewoon onderwijs te waarborgen. Indien een onredelijke aanpassing: a. als niet noodzakelijk wordt beschouwd, wordt ze meegenomen in de afweging ten opzichte van de andere onredelijke aanpassingen (stap 3) maar is ze op zich niet voldoende doorslaggevend in de eindbeslissing om de inschrijving te ontbinden. b. als noodzakelijk wordt beschouwd, is ze op zich voldoende doorslaggevend in de eindbeslissing om de inschrijving te ontbinden. De onredelijke noodzakelijke aanpassing wordt meegenomen naar stap 3. Rolverdeling bij het doorlopen van de procedure Redelijkheid van aanpassingen Voor - De directeur organiseert het overleg over de afweging van de redelijkheid van aanpassingen. - De directeur brengt alle relevante betrokkenen op de hoogte en nodigt hen uit voor het overleg. - De directeur stuurt het overleg. - De zorgcoördinator/leerlingbegeleider print het sjabloon redelijkheid van aanpassingen. - De pedagogische begeleidingsdienst kan hierbij een partner zijn en ondersteunt de school bij de afweging van de redelijkheid van aanpassingen in het licht van hun autonome zorgvisie en beleid. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 9

10 - Bij het overleg over de afweging van de redelijkheid van aanpassingen wordt een actieve en positieve betrokkenheid van elkeen verwacht. Afhankelijk van welk wettelijk bepaald criterium besproken wordt, zal de mate van input die gevraagd wordt aan de betrokkenen, verschillen. Zo zal de directeur bijvoorbeeld een belangrijke input geven bij het bespreken van de financiële impact van een aanpassing. De leerkracht zal samen met de ZOCO/leerlingbegeleider een belangrijke rol spelen bij het bespreken van de impact van de aanpassing op de omgeving en op andere leerlingen. - De zorgcoördinator of leerlingbegeleider is verantwoordelijk voor het vervolledigen van het sjabloon redelijkheid van aanpassingen Besluitvorming Ten slotte resulteert bovenstaande analyse (1 + 2) in zowel redelijke als onredelijke (noodzakelijke en niet noodzakelijke) aanpassingen. Op basis van onderstaande richtlijnen wordt de eindbeslissing genomen. Hiervoor hanteert de school het sjabloon besluitvorming. 1) Wanneer er sprake is van noodzakelijke onredelijke aanpassingen wordt de inschrijving ontbonden. 2) Wanneer er sprake is van onredelijke maar niet noodzakelijke aanpassingen moet de afweging gemaakt worden van het geheel van deze aanpassingen. Niet het aantal aanpassingen maar de mate waarin de aanpassingen betekenisvol zijn voor de participatie van een leerling worden in rekening gebracht. Onredelijkheid van aanpassingen impliceert dus niet automatisch een ontbinding van de inschrijving.!! Indien het geheel van redelijke en onredelijke maar niet noodzakelijke aanpassingen de leerling: a. toelaten om voldoende te participeren aan het gewoon onderwijs, dan wordt de inschrijving gerealiseerd. b. niet toelaten om voldoende te participeren aan het gewoon onderwijs, dan wordt de inschrijving ontbonden. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 10

11 Rolverdeling bij het doorlopen van de procedure Besluitvorming Voor - De redelijkheid van aanpassingen is in kaart gebracht. - Het Sjabloon eindbeslissing wordt afgedrukt. - Het geheel van onredelijke aanpassingen wordt afgewogen door het schoolteam. - Het Sjabloon eindbeslissing wordt vervolledigd door de directeur. Na - De directeur bevestigt het resultaat van de afweging formeel aan de ouders aan de hand van de 3 sjablonen (relevante aanpassingen, redelijkheid van aanpassingen, eindbeslissing). Vanaf deze bevestiging kan de inschrijving effectief gerealiseerd of ontbonden worden. Deze beslissing dient eveneens geformaliseerd te worden conform de regelgeving. - De directeur licht het schoolteam in over de besluitvorming. 5. De inschrijving wordt gerealiseerd 5.1. Kader Na de realisatie van de inschrijving, gaat de school actief aan de slag met handelingsplannen en het proces van handelingsplanning. Dit is dan ook de basis om de ontwikkeling van de leerling op verschillende domeinen (sociaal emotioneel, cognitief, lichamelijk, ea) op te volgen en te stimuleren. Handelingsplanning situeert zich op drie niveaus: het schoolniveau (schoolwerkplan), het klasniveau (groepswerkplan) en het niveau van de individuele leerling (individueel handelingsplan). De interactie, afstemming en samenhang tussen de verschillende niveaus bepaalt de mate van participatie aan het onderwijs. Dit impliceert dat de school, bij het opstellen van een individueel handelingsplan, steeds vertrekt vanuit het school en groepswerkplan. Handelingsplanning is een cyclisch proces waarbij de vijf verschillende stappen steeds opnieuw en regelmatig doorlopen worden. Afhankelijk van de evaluatie zal een IAC richting, vorm en bijsturing krijgen. De evaluatie kan immers tot verschillende uitkomsten leiden die later in deze tekst belicht worden. Het proces van handelingsplanning wordt doorlopen in overleg en afstemming met het schoolteam*, CLB, ouders, leerling en relevante betrokkenen (vb. GON). Dit wordt opgenomen binnen zowel het schoolintern overleg als het MDO (multidisciplinair overleg, frequentie opgenomen in de afsprakennota) dat met regelmaat georganiseerd wordt op de school. We spelen in op verschillen; lerenden krijgen pedagogische, didactische en sociaal emotionele ondersteuning afgestemd op de eigen talenten, mogelijkheden en behoeften. #PPGO * Verplichte actor is klassenraad, bestaande uit minimum klassenraad (alle betrokken vakleerkrachten), leerlingbegeleider, klasleerkracht, klasleerkracht voorafgaand jaar, zorgcoördinator en directeur. Mogelijk aan te vullen met aanvullende actoren uit het schoolteam. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 11

12 5.2. Het proces van handelingsplanning Beeldvorming en beginsituatie Voor een adequate beeldvorming van een leerling wordt het verslag van het CLB in overleg grondig overlopen en geanalyseerd. Op basis van het integratief beeld krijgt de school zicht op de sterktes en beperkingen van de leerling evenals op de beschermende - en risicofactoren in de omgeving. Het CLB hanteert bij het doorlopen van een handelingsgericht diagnostisch traject een biopsychosociaal model om het functioneren van een kind/jongere in zijn context adequaat in kaart te brengen en te komen tot een integratief beeld. De inhoud van het gehanteerd model kent zijn vertaling in de verslaggeving. We hanteren de verslaggeving als instrument bij het opzetten van een individueel handelingsplan voor leerlingen die een individueel aangepast curriculum volgen (gewoon of Buitengewoon onderwijs) of een gemeenschappelijk curriculum volgen binnen het Buitengewoon onderwijs. Een gemeenschappelijk begrip van het kader om het functioneren van jongeren in kaart te brengen, schept duidelijkheid voor alle betrokkenen en voorziet vlotte communicatie en samenwerking tussen het (Buitengewoon) Onderwijs, de CLB s en de andere relevante betrokkenen. Het is dan ook aangewezen om zicht te hebben op de algemene opbouw van het biopsychosociaal model waarvoor gekozen werd. Het desbetreffende model is het International Classification of Functioning Disability and Health for children and youth (ICF CY). Dit model beschrijft concreet de kenmerken van het ontwikkelende kind en jongere alsook de invloed van omgeving. ICF biedt een structuur om gegevens op een zinvolle wijze, in onderling verband, te presenteren. De termen in ICF zijn geordend in twee delen; enerzijds het menselijk functioneren en de problemen daarmee (1), anderzijds de externe en persoonlijke factoren (2) die van invloed zijn op het functioneren van de leerling. Elk deel heeft twee componenten: - Menselijk functioneren en de problemen daarmee o functies en anatomische eigenschappen: mentale functies en onderdelen van het menselijk organisme o activiteiten en participatie aspecten van het menselijk handelen en deelname aan het maatschappelijk leven - Externe en persoonlijke factoren o externe factoren: factoren in de omgeving die van invloed zijn op het functioneren van de leerling o persoonlijke factoren: persoonlijke eigenschappen van de leerling die relevant zijn voor het functioneren Hoewel de gegevens geordend worden binnen deze verschillende componenten, gaat het model uit van een voortdurende wisselwerking en interactie tussen de componenten onderling Naast een integratief beeld aan de hand van ICF, wordt in het verslag van het CLB expliciet aandacht geschonken aan de geformuleerde onderwijs en opvoedingsbehoeften én het onderwijsloopbaanperspectief. Concreet geformuleerde onderwijsbehoeften en een duidelijk onderwijsloopbaanperspectief zijn immers noodzakelijke voorwaarden voor het doorlopen van een kwalitatief individueel handelingsplan. Daarnaast wordt de beginsituatie van de leerling op Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 12

13 verschillende leer en ontwikkelingsdomeinen in kaart gebracht. Indien het verslag onvoldoende concretisering biedt, kan beroep gedaan worden op documenten in het leerlingendossier zoals observaties, medische verslagen, specifieke testresultaten om de beeldvorming van de leerling te specificeren Doelen bepalen met het gemeenschappelijk curriculum als instrument Bij het selecteren van doelen in functie van de geanalyseerde onderwijsbehoeften hanteert de school het gemeenschappelijk curriculum als instrument. Er wordt een selectie gemaakt van doelen in functie van het stimuleren van de totale ontwikkeling van de leerling. De school maakt een selectie uit: - De leerplannen van het gewoon basisonderwijs of het gewoon secundair onderwijs - De ontwikkelingsdoelen die voor een bepaald onderwijstype of een bepaalde opleidingsvorm zijn vastgelegd; - De ontwikkelingsdoelen die voor andere types zijn vastgelegd We selecteren doelen onafhankelijk van het onderwijsniveau in functie van de onderwijs en opvoedingsbehoeften en het bereikte niveau van de leerling. In iedere onderwijs en opvoedingssituatie moeten de individuele mogelijkheden van elke lerende tot hun recht komen. #PPGO Doelen worden onafhankelijk van het onderwijsniveau geselecteerd in functie van de onderwijs en opvoedingsbehoeften en het bereikte niveau van de leerling. Zo worden er voor een leerling die een individueel aangepast curriculum volgt in het lager onderwijs mogelijk ook doelen geselecteerd uit het kleuteronderwijs. Hierbij mag niet uit het oog verloren worden dat de persoonlijke ontwikkeling van de leerling én zijn maatschappelijke integratie voorop staan en heeft men voldoende aandacht voor de sociaal emotionele ontwikkeling en welbevinden van de leerling. Ook op dit vlak kan de school doelen formuleren. Dit betekent niet dat er geen aandacht moet zijn voor het academisch succes. De school blijft de lat hoog genoeg leggen voor de leerling en werkt steeds vanuit de zone van de naaste ontwikkeling om de leerling maximaal te stimuleren. De doelenselectie gebeurt SMARTI: 1) Specifiek: Doelen worden geselecteerd op maat van de leerling en aansluitend op zijn ontwikkelingsniveau. 2) Meetbaar Doelen zijn te evalueren in een volgende fase van het handelingsplan. 3) Acceptabel Doelen zijn aanvaardbaar voor de leerling en zijn omgeving. De geselecteerde doelen zijn eveneens aanvaardbaar om het vooropgestelde onderwijsloopbaanperspectief te bereiken. 4) Realistisch Doelen zijn haalbaar voor de leerling en zijn omgeving binnen een welbepaalde termijn. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 13

14 Men formuleert zowel tussentijdse als einddoelen. 5) Inspirerend Doelen worden geselecteerd met het oog op maatschappelijke integratie en zijn gericht op zelfstandigheid en participatie Voorbereidingsfase In de voorbereidingsfase denkt de school na over de aanpak en methodieken om de vooropgestelde doelen te realiseren. Mogelijk is het inzetten van GON relevant om de vooropgestelde doelen te bereiken. Aan de hand van het verslag kan GON aangevraagd worden vanuit een individueel aangepast curriculum. De school moet in deze fase een moment van evaluatie in functie van de doelen vastleggen Uitvoeringsfase De school gaat aan de slag met de vooropgestelde doelen, aanpak en methodieken Evaluatiefase Om het handelingsplan van een individuele leerling te evalueren, wordt er enerzijds rekening gehouden We doorlopen steeds opnieuw het proces van handelingsplanning. We evalueren een handelingsplan op basis van de vooropgestelde doelen, het sociaal emotioneel welzijn van de leerling én de mate van participatie aan het schoolgebeuren. Het PPGO! staat voor een dynamisch mens en maatschappijbeeld. #PPGO met het al dan niet behalen van de vooropgestelde doelen en de manier waarop deze doelen al dan niet bereikt worden. Men houdt rekening met de ondersteuningsinitiatieven die men ingezet heeft om de doelen te bereiken. Daarnaast gaat men na op welk niveau de leerling een doel beheerst: zelfstandig, met individuele ondersteuning of in groep. Anderzijds dient er aandacht geschonken te worden aan het sociaal-emotioneel welzijn van de leerling én de mate van participatie aan het schoolgebeuren. Dit impliceert dat scholen actief moeten peilen naar het welbevinden van de leerling en een overzicht bewaren over de mate van participatie aan het schoolgebeuren (cfr. Visietekst GO! Participatie). Scholen plannen doorheen elk schooljaar verscheidene evaluatiemomenten in, 3 à 4 per jaar. de evaluatiefase kan de school tot volgende vaststellingen komen: Vaststelling De vooropgestelde doelen worden bereikt. Actie De school zet de aanpak verder. De vooropgestelde doelen worden niet bereikt maar het verderzetten van de aanpak en/of methodiek is voldoende om het doel in de toekomst te bereiken. In dit geval gaat de school over tot verderzetting van de aanpak en/of methodiek en doorloopt het proces van handelingsplanning opnieuw. Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 14

15 De vooropgestelde doelen worden niet bereikt en het verderzetten van de aanpak en/of methodiek is onvoldoende om het doel in de toekomst te bereiken. In dit geval selecteert de school andere doelen en/of subdoelen van het vooropgestelde doel. De school kan er ook voor kiezen evenwaardige doelen te formuleren. Tevens kan de school voor een andere aanpak en/of methodiek kiezen om de vooropgestelde doelen alsnog te bereiken. De school stuurt bij en doorloopt het proces van handelingsplanning opnieuw. De school heeft volgende stappen meermaals doorlopen: - Het proces van handelingsplanning - Selectie van doelen en/of subdoelen - Formuleren van evenwaardige doelen Dit blijft resulteren in onvoldoende participatie van de leerling binnen het gewoon onderwijs, ondanks optimalisatie van het zorgbeleid en maximale tegemoetkoming aan de onderwijs en opvoedingsbehoeften vanuit redelijke aanpassingen. In dit geval kan een school besluiten dat het initiële IAC onvoldoende perspectiefbiedend is voor de leerling. De vooropgestelde doelen kunnen immers niet bereikt worden en/of de methodiek blijft onvoldoende om de doelen in de toekomst te kunnen bereiken. In deze situatie is het aangewezen, in overleg tussen school, ouders, CLB en de leerling, op zoek te gaan naar een zinvol en perspectiefbiedend traject voor de leerling. Het spreekt voor zich dat de conclusie niet overhaast getrokken kan worden gezien het proces van handelingsplanning meermaals doorlopen werd. Afhankelijk van de vaststellingen tijdens de evaluatiefase gaat de school over tot bijsturing en doorloopt het proces van handelingsplanning opnieuw of kan een mogelijke heroriëntering van de leerling zich opdringen. Ontwikkeling is immers een dynamisch gegeven. Indien blijkt dat de leerling uitvalt op het behalen van de vooropgestelde doelen, zijn sociaal emotioneel welzijn onvoldoende is of geschaad wordt en/of de leerling niet voldoende in staat is te participeren aan het schoolgebeuren (laatste situatie), dan moet nagegaan worden of de geformuleerde aanpassingen voldoende tegemoetkomen aan de onderwijsbehoeften en/of de onderwijsbehoeften nog dezelfde zijn. Hierbij wordt nagegaan of de leerling nood heeft aan een heroriëntering met name de overweging tussen een traject binnen het gewoon onderwijs of binnen het buitengewoon onderwijs. De wetgeving geeft aan dat wanneer de nood aan aanpassingen voor de leerling wijzigt en de vastgestelde onderwijsbehoeften van die aard zijn dat voor de leerling een wijziging van een verslag nodig is, de school samen met het CLB en de ouders een overleg organiseert om de inschrijving van de leerling te verlengen of om de inschrijving van de leerling voor een daaropvolgend schooljaar te ontbinden. Dit overleg volgt hetzelfde stramien als de procedure inschrijving onder ontbindende voorwaarde en dezelfde sjablonen worden hiervoor gehanteerd. Anderzijds expliciteert de regelgever eveneens dat ouders hun kind op elk moment in het schooljaar kunnen veranderen van school (cfr. Inschrijvingsrecht). Natuurlijk wel op voorwaarde dat er plaats is in de andere school. Indien men de keuze voor een andere school binnen het gewoon onderwijs overweegt, moeten de school en het CLB samen met de ouders en waar mogelijk de leerling grondig reflecteren over de meerwaarde die een andere school gewoon onderwijs kan bieden om de leerling alsnog voldoende te Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 15

16 laten participeren. Uitgaand van kwalitatief onderwijs en gelijke ontwikkelingskansen over scholen heen, zal dit slechts in uitzonderlijke gevallen een zinvolle optie blijken. Men kiest voor een traject binnen het buitengewoon onderwijs als dit beter aansluit op onderwijs en opvoedingsbehoeften van de leerling in functie van zijn welbevinden en onderwijsloopbaanperspectief. Het welbevinden van de leerling op zich, kan een determinerend criterium zijn. Onafhankelijk de keuze die gemaakt wordt, is een uitschrijving noodzakelijk om de leerling te kunnen inschrijven in de andere school voor gewoon of buitengewoon onderwijs Behalen van een getuigschrift basisonderwijs De wetgeving geeft het volgende aan wat betreft het toekennen van het getuigschrift basisonderwijs: De klassenraad bekijkt bij de toekenning van het getuigschrift basisonderwijs naar het totaalbeeld van het kind, het gaat dus noch om een verenging tot enkele leergebieden, noch om een afvinken van alle leerplandoelen *. Dit impliceert dat het volgen van een individueel aangepast curriculum niet automatisch leidt tot het niet behalen van een getuigschrift. Uitgaand van een dynamisch kindperspectief kunnen volgende situaties zich immers voordoen: Doorheen de schoolloopbaan van de leerling kan het verslag dat toegang geeft tot het Buitengewoon onderwijs opgeheven worden wanneer de school, ouders, leerling en CLB van mening zijn dat het gemeenschappelijk curriculum onderweg opnieuw gevolgd kan worden. Concreet wil dat zeggen dat de combinatie van aanpassingen voldoende en redelijk zijn om de leerling het gemeenschappelijk curriculum binnen het gewoon onderwijs te laten volgen. In dit geval kan de leerling het getuigschrift behalen. Doorheen de schoolloopbaan van de leerling kan het verslag opgeheven worden wanneer de school, ouders, leerling en CLB van mening zijn dat het gemeenschappelijk curriculum onderweg opnieuw gevolgd kan worden mits ondersteuning van GON. In dit geval wordt er een gemotiveerd verslag opgemaakt. Concreet wil dat zeggen dat de combinatie van aanpassingen voldoende en redelijk zijn in combinatie met GON om de leerling het gemeenschappelijk curriculum binnen het gewoon onderwijs te laten volgen. In dit geval kan de leerling het getuigschrift behalen. Indien de leerling doorheen de schoolloopbaan in uw school een individueel aangepast curriculum blijft volgen, kan een klassenraad alsnog het getuigschrift basisonderwijs uitreiken wanneer hij van mening is dat dit kan vanuit het totaalbeeld van de leerling. Dit dient wel bekrachtigd te worden door de onderwijsinspectie. Dit betekent dat een leerling waarvoor gedispenseerd wordt zonder het formuleren van evenwaardige doelen én die dus een IAC volgt, een getuigschrift kan behalen op beslissing van de klassenraad. Uit: Het uitreiken van het getuigschrift basisonderwijs, * GO!-standpunt: Lijst niet -gerelateerde leerplandoelen: Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 16

17 5.4. Behalen van een getuigschrift secundair onderwijs De wetgeving geeft het volgende aan wat betreft toekennen van het getuigschrift secundair onderwijs: Een regelmatige leerling is een leerling die: ( ) b) hetzij aan alle onderstaande voorwaarden voldoet : 1) beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden tot het eerste leerjaar van de eerste graad; 2) beschikken over een verslag (dat toelating verleent tot het buitengewoon onderwijs); 3) het individueel aangepast curriculum dat voor de leerling is bepaald door de klassenraad werkelijk en regelmatig volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid. Aan deze leerlingen worden jaarlijks attesten van verworven bekwaamheden uitgereikt. In DISCIMUS duidt u aan dat deze leerlingen beschikken over een IAC. Deze leerlingen komen normaliter niet in aanmerking voor de gewone studiebekrachtiging. Indien de klassenraad aan deze leerlingen, bij wijze van uitzondering, toch de reguliere studiebekrachtiging wil geven, zal voorafgaand aan de uitreiking van deze studiebewijzen, een aanvraag moeten ingediend worden bij de onderwijsinspectie. Deze aanvraag gaat over de overeenkomst van de doelen opgenomen in het individuele curriculum van de leerling met de leerplandoelen van het desbetreffende structuuronderdeel. Deze moet schriftelijk voorgelegd worden aan de onderwijsinspectie. Dit impliceert dat het volgen van een individueel aangepast curriculum niet automatisch leidt tot het niet behalen van een getuigschrift. Uitgaand van een dynamisch kindperspectief kunnen volgende situaties zich immers voordoen: Doorheen de schoolloopbaan van de leerling kan het verslag dat toegang geeft tot het Buitengewoon onderwijs opgeheven worden wanneer de school, ouders, leerling en CLB van mening zijn dat het gemeenschappelijk curriculum onderweg opnieuw gevolgd kan worden. Concreet wil dat zeggen dat de combinatie van aanpassingen voldoende en redelijk zijn om de leerling het gemeenschappelijk curriculum binnen het gewoon onderwijs te laten volgen. In dit geval kan de leerling het getuigschrift behalen. Doorheen de schoolloopbaan van de leerling kan het verslag opgeheven worden wanneer de school, ouders, leerling en CLB van mening zijn dat het gemeenschappelijk curriculum onderweg opnieuw gevolgd kan worden mits ondersteuning van GON. In dit geval wordt er een gemotiveerd verslag opgemaakt. Concreet wil dat zeggen dat de combinatie van aanpassingen voldoende en redelijk zijn in combinatie met GON om de leerling het gemeenschappelijk curriculum binnen het gewoon onderwijs te laten volgen. In dit geval kan de leerling het getuigschrift behalen. Indien de leerling doorheen de schoolloopbaan in uw school een individueel aangepast curriculum blijft volgen, kan een klassenraad alsnog het getuigschrift secundair onderwijs uitreiken wanneer hij van mening is dat dit kan vanuit het totaalbeeld van de leerling. Dit dient wel bekrachtigd te worden door de onderwijsinspectie. Dit betekent dat een leerling waarvoor gedispenseerd wordt zonder het formuleren van evenwaardige doelen én die dus een IAC volgt, een getuigschrift kan behalen op beslissing van de klassenraad. Uit SO 64 Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 17

18 6. De inschrijving wordt ontbonden De inschrijving kan ontbonden worden vanuit twee verschillende situaties: 1) Een leerling die bij u school loopt krijgt doorheen het schooljaar een verslag. Het geheel van redelijke en onredelijke maar niet noodzakelijke aanpassingen laten de leerling niet toe om voldoende te participeren aan het gewoon onderwijs. De inschrijving wordt ontbonden per 1 september van het daaropvolgende schooljaar. De leerling blijft tot het einde van het lopende schooljaar les volgen in zijn huidige school voor gewoon onderwijs. Als we de inschrijving dan toch moeten ontbinden, doen we dat vanuit een constructieve samenwerking met respect voor de filosofische, ideologische en levensbeschouwelijke opvattingen van de lerenden en hun ouders. #PPGO 2) Een nieuwe leerling, die beschikt over een verslag, meldt zich aan in de school. Het geheel van redelijke en onredelijke maar niet noodzakelijke aanpassingen laten de leerling niet toe om voldoende te participeren aan het gewoon onderwijs.indien na het overleg de school de onredelijkheid van de aanpassingen die nodig zijn, bevestigt, wordt de inschrijving ontbonden op het moment dat deze leerling in een andere school is ingeschreven en uiterlijk 1 maand, vakantieperioden niet inbegrepen, na de kennisgeving van de bevestiging van de onredelijkheid. Beide situaties impliceren dat de ouders en de leerling ondersteund worden in hun zoektocht naar een andere school. Zowel het begeleidende CLB als de school zal de leerling en de ouders actief helpen zoeken naar alternatieven binnen gewoon of buitengewoon onderwijs. Belangrijk hierbij is alternatieven aan te reiken die tegemoetkomen aan de filosofische, ideologische en levensbeschouwelijke opvattingen van de lerenden en hun ouders. De school en het CLB engageren zich immers tot neutraliteit en zullen dit bij het zoeken naar alternatieven eerbiedigen (PPGO!). We gaan er van uit dat wanneer er volledige medewerking is van ouders en CLB én er perspectief is op een oplossing, ook al duurt dit iets langer dan 1 maand, de school de leerling dan niet uitschrijft en nog even het recht op onderwijs continueert tot het moment dat de leerling kan overstappen naar een nieuwe onderwijsomgeving. Bij manifeste onwil van de ouders om op de aangeboden alternatieven in te gaan, is de school bij het verstrijken van de voorgeschreven termijn niet langer verplicht om de leerling te houden. 7. Vragen en/of suggesties? Bij vragen en/of onduidelijkheden kan u contact opnemen met Marjorie Carrein, pedagogisch begeleider inclusie basisonderwijs: marjorie.carrein@g-o.be We are less when we don t include everyone. #WANTDAARSTAANWEVOOR Zie procedure Inschrijving onder ontbindende voorwaarde, stap 3: besluitvorming Een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs 18

Procedure inschrijving onder ontbindende voorwaarde

Procedure inschrijving onder ontbindende voorwaarde Procedure inschrijving onder ontbindende voorwaarde 1. Doel Dit document ondersteunt directeurs en hun teams bij het inschrijven van leerlingen onder ontbindende voorwaarde en het doorlopen van de bijhorende

Nadere informatie

Visie op het basisaanbod

Visie op het basisaanbod 1. Doel van de tekst Het M decreet voorziet het type basisaanbod voor leerlingen die, al dan niet tijdelijk, kampen met moeilijkheden die het leren hinderen. De wetgeving geeft geen invulling aan de organisatie

Nadere informatie

COZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014

COZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 COZOCO 19 maart 2014 M-decreet Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 Situering 2005: lancering van het leerzorgkader 2009-2014 geleidelijke invoering van het decreet op leerzorg -geen

Nadere informatie

elk kind een plaats... 1

elk kind een plaats... 1 Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK

ONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK ONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK JK BUITENGEWOON ONDERWIJS 1.1 Beginsituatiebepaling 1.1.1 H1. Gegevensverzameling 1.1.1.1 Ontwikkelingsschaal H1 Het multidisciplinaire team verzamelt geen of

Nadere informatie

Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels

Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels Greet Vanhove Dienst Lerenden 1. Het M-decreet in vogelvlucht 2. Gezocht: een nest voor Zeno? 3. Verkenningsvlucht 4. De vleugels uit de mouwen 2 Doelstellingen

Nadere informatie

G.V.Basisschool Hamont-Lo

G.V.Basisschool Hamont-Lo G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het

Nadere informatie

Type basisaanbod: evaluatie terugkeer BuBaO en BuSO

Type basisaanbod: evaluatie terugkeer BuBaO en BuSO Type basisaanbod: evaluatie terugkeer BuBaO en BuSO 1. Evaluatie terugkeer binnen BuBaO 1.1. Situering In een ideale wereld zijn alle CLB-teams geprofessionaliseerd in het lopen van goede HGD-trajecten

Nadere informatie

Overzicht. Redelijke aanpassingen. GON als evenwicht tussen redelijke aanpassingen en draagkracht

Overzicht. Redelijke aanpassingen. GON als evenwicht tussen redelijke aanpassingen en draagkracht GON als evenwicht tussen redelijke aanpassingen en draagkracht Overzicht Redelijke aanpassingen SOB DICORDO Zorgcontinuüm Veranderingen GON Sint-Lodewijk Type 4 Redelijke aanpassingen Als aanpassing wordt

Nadere informatie

Stappenplan (Stroomschema Zorg), van vraag naar antwoord!

Stappenplan (Stroomschema Zorg), van vraag naar antwoord! Stappenplan (Stroomschema Zorg), van vraag naar antwoord! Het stappenplan/stroomschema zorg volgt het zorgcontinuüm met aandacht voor de rol van: kinderen en jongeren, ouders, scholen gewoon en buitengewoon

Nadere informatie

Diagnostiek als kernactiviteit binnen het CLB-aanbod

Diagnostiek als kernactiviteit binnen het CLB-aanbod Diagnostiek als kernactiviteit binnen het CLB-aanbod Met deze visie op diagnostiek hebben we tot doel alle actoren die betrokken zijn bij de leerlingenbegeleiding te informeren over de manier waarop we

Nadere informatie

Van barrière naar redelijke aanpassing

Van barrière naar redelijke aanpassing Van naar redelijke aanpassing Inspiratiedag Vrijdag 25 november 2016 Jan Coppieters Pedagogisch begeleider binnen het project competentieontwikkeling 1. Je weet wat redelijke aanpassingen zijn 2. Je kan

Nadere informatie

Traject School CLB in kader van opmaak verslaggeving M decreet

Traject School CLB in kader van opmaak verslaggeving M decreet Onderwerp Traject School CLB in kader van opmaak verslaggeving M decreet Datum 01/04/15 Auteur(s) Tine Gheysen Stefaan Jonniaux Lies Verlinde leden van C21 Status verspreiding Bestemd voor VCLB en VSKO

Nadere informatie

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014 Klaar voor redelijke? 2. Je kan het begrip redelijke situeren 3. Je kent de zeven criteria van redelijke Meirsschaut Mieke Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs, zorgverbreding

Nadere informatie

Klaar voor redelijke aanpassingen

Klaar voor redelijke aanpassingen Klaar voor redelijke aanpassingen Stad Antwerpen, inspiratiedag Exclusief Inclusief 17 maart 2015 Marijke Wilssens docent en onderzoeker Arteveldehogeschool Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon

Nadere informatie

Inschrijvingsbeleid Daltonatheneum Het Leerlabo Schooljaar

Inschrijvingsbeleid Daltonatheneum Het Leerlabo Schooljaar Inschrijvingsbeleid Daltonatheneum Het Leerlabo Schooljaar 2016-2017 Daltonathenheum Het Leerlabo Spikdorenveld 22 2260 Westerlo 1 Toelatingsvoorwaarden Om in onze school ingeschreven te worden, dien je

Nadere informatie

VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING OUDERS. Voor- en achternaam Klik hier als u tekst wilt invoeren. invoeren.

VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING OUDERS. Voor- en achternaam Klik hier als u tekst wilt invoeren. invoeren. VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Geboortedatum Geslacht Adres Kies een item. OUDERS moeder vader Adres (indien anders dan adres leerling) Tel / mail: Klik hier als u tekst

Nadere informatie

Kansrijk Onderwijs Workshop Ondersteuningsnetwerken 29 mei 2018 Lode De Geyter en Dirk Uten

Kansrijk Onderwijs Workshop Ondersteuningsnetwerken 29 mei 2018 Lode De Geyter en Dirk Uten Kansrijk Onderwijs Workshop Ondersteuningsnetwerken 29 mei 2018 Lode De Geyter en Dirk Uten Inclusief onderwijs M-decreet Van GON en ION naar ondersteuningsnetwerken Kansen tot krachtige samenwerkingsverbanden

Nadere informatie

1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld.

1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld. Zorgbeleid 1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld. Iedereen is uniek en mag een eigen aanpak vereisen voor de verschillende ontwikkelingsdomeinen. Met ons zorgbeleid pogen we om elk kind datgene te geven

Nadere informatie

GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET

GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Voor- en achternaam Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS Voor- en achternaam moeder Voor- en achternaam vader Adres (indien anders dan adres

Nadere informatie

VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen

VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen floor.tempelaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Als een

Nadere informatie

Infosessie Scholen 2015

Infosessie Scholen 2015 Infosessie Scholen 2015 Rol Coach en het M-decreet Wat verandert er? De rollen van de CLB-medewerker 2 De rol coach 2 Resultaatsgebieden : 1. Coachen van leerkrachten 2. Schoolondersteuning 3 De rol coach

Nadere informatie

Bijlage 1:Begrippenlijst

Bijlage 1:Begrippenlijst Bijlage 1:Begrippenlijst In het kader van het project protocollering diagnostiek is het nuttig een aantal termen te definiëren zodat deze op een uniforme wijze kunnen worden gehanteerd. Deze termen worden

Nadere informatie

Mentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016

Mentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016 Mentor als medeopleider Verdieping Sessie 2 13/12/2016 Greet Stijn Sofie Steffie Stijn Mieke Timmy Cindy 2 Agenda Welkom terug! Vragen? De Planlijn Planmatig werken in onderwijs. Handelingsplannen ontwerpen.

Nadere informatie

Aan de slag met een VERSLAG!

Aan de slag met een VERSLAG! 1 Aan de slag met een VERSLAG! Zorg2daagse regio MB Oostende 25-26 januari 2018 Joke Boeckx, Stéphanie Van Eyen en Luc Bosman PBC PB Competentie regio M-B 1 Doelstellingen: De mogelijkheden verkennen om

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE DOORLICHTING ZONDER JURIDISCHE CONSEQUENTIES Buitengewoon Secundair Onderwijs Maria Assumpta, Opwijk

VERSLAG VAN DE DOORLICHTING ZONDER JURIDISCHE CONSEQUENTIES Buitengewoon Secundair Onderwijs Maria Assumpta, Opwijk VERSLAG VAN DE DOORLICHTING ZONDER JURIDISCHE CONSEQUENTIES Buitengewoon Secundair Onderwijs Maria Assumpta, Opwijk 1 IN WELKE MATE ONTWIKKELT DE SCHOOL HAAR EIGEN KWALITEIT? K1 K6 K2 K5 K3 K4 K1. Visie

Nadere informatie

Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken

Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken Bedoeling Een hulpmiddel aanbieden om via handelingsplanning ontwikkelingsgericht te werken. Uitbouwen van een werkbaar, gebruiksvriendelijk

Nadere informatie

zorgvisie Heilige familie Lagere school

zorgvisie Heilige familie Lagere school zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in

Nadere informatie

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen. voorgesteld na indiening van het verslag

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen. voorgesteld na indiening van het verslag stuk ingediend op 2290 (2013-2014) Nr. 6 12 maart 2014 (2013-2014) Ontwerp van decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Amendementen voorgesteld Stukken in het

Nadere informatie

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Jan Coppieters Inge Lootens PVOC-medewerkers Doelen Je kent het zorgcontinuüm en denkt na over de samenwerking met het CLB

Nadere informatie

Hoofdstuk I: Eindtermen de basics

Hoofdstuk I: Eindtermen de basics Maatschappelijk debat eindtermen Hoofdstuk I: Eindtermen de basics Inhoud Inleiding... 2 Gewoon lager onderwijs... 2 Kleuteronderwijs... 2 Gewoon secundair onderwijs... 3 Buitengewoon onderwijs... 4 Overzichtstabel...

Nadere informatie

Standpunt getuigschrift basisonderwijs (november 2018)

Standpunt getuigschrift basisonderwijs (november 2018) Standpunt getuigschrift basisonderwijs (november 2018) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering Inhoudsopgave 1. Situering 3 1.1. Noodzaak standpunt 3 1.2.

Nadere informatie

VERSLAG M-DECREET. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.

VERSLAG M-DECREET. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS moeder vader Adres (indien anders dan adres leerling) Tel / mail: Tel / mail: CLB Begeleidend CLB Naam

Nadere informatie

LEERRECHT in het SBSO

LEERRECHT in het SBSO LEERRECHT in het SBSO Alle jongeren vanaf 13 jaar tot 21 jaar kunnen als regelmatige leerling in het buitengewoon secundair onderwijs worden toegelaten op basis van een inschrijvingsverslag. streeft ernaar

Nadere informatie

M-decreet en Basisaanbod. Bert Smet

M-decreet en Basisaanbod. Bert Smet M-decreet en Basisaanbod Bert Smet 1. WAT IS HET M-DECREET? M-decreet = maatregelen decreet. Dit moet het inclusief onderwijs aansturen. Het M-decreet heeft ervoor gezorgd dat leerlingen zo lang mogelijk

Nadere informatie

Jenaplanschool De Kleurdoos

Jenaplanschool De Kleurdoos Jenaplanschool De Kleurdoos Zorgbeleid op school Binnen de school speelt het leren zich op verschillende niveaus af. Niet alleen de kinderen in de stamgroep, maar ook de individuele leerkracht wordt gestimuleerd

Nadere informatie

Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme

Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme MEDISCHE VISIE OP HANDICAP SOCIALE VISIE OP HANDICAP Exclusie Segregatie Integratie Inclusie Denken in barrières

Nadere informatie

Veel gestelde vragen OKOplus

Veel gestelde vragen OKOplus Veel gestelde vragen OKOplus Inzet van de ondersteuning 1. Vraag: Kan deze ondersteuning breder ingezet worden in bijvoorbeeld alle klassen zoals dat bij de projecten van de waarborgregeling het geval

Nadere informatie

GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET

GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Voor- en achternaam Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS Voor- en achternaam moeder Voor- en achternaam vader Adres (indien anders dan adres

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs - Heuvelzicht te KLERKEN

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs - Heuvelzicht te KLERKEN Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

EMMER IS VOL. m-deceet

EMMER IS VOL. m-deceet M-DECREET EMMER IS VOL m-deceet LIEVER NIET m-decreet LELIJK BEEST m-decreet Moeilijk-decreet Moet-dit-nu-echt-weldecreet Mogelijkheden-decreet . Vlaams decreet 10 juli 2008 : gelijke kansen en behandelingsdecreet.

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, BESLUIT:

DE VLAAMSE REGERING, BESLUIT: Voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997 en de Codex Secundair Onderwijs van 17 december 2010, wat betreft maatregelen aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059)

VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) VERSLAG VAN DE PROEFDOORLICHTING INSPECTIE 2.0 VBS Sint-Jansschool te Menen (19059) 1 IN WELKE MATE ONTWIKKELT DE SCHOOL HAAR EIGEN KWALITEIT? K1. Visie De school weet wat ze met haar onderwijs wil bereiken

Nadere informatie

REDELIJKE AANPASSINGEN IN HET ONDERWIJS: JURIDISCH KADER

REDELIJKE AANPASSINGEN IN HET ONDERWIJS: JURIDISCH KADER REDELIJKE AANPASSINGEN IN HET ONDERWIJS: JURIDISCH KADER INHOUD 1 VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN PERSONEN MET EEN HANDICAP... 1 2 DECREET VAN 10 JULI 2008 HOUDENDE EEN KADER VOOR HET VLAAMSE GELIJKEKANSEN-

Nadere informatie

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs!

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! OF DECREET Typologie: vroeger nu Type voor kinderen Type voor kinderen 1 met een licht mentale beperking 2 met een matig of ernstig mentale beperking 3 met ernstige

Nadere informatie

Schipper mag ik overvaren. Zeg. Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal.

Schipper mag ik overvaren. Zeg. Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal. Zeg Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal. Zeg dat je zo n wonderkind als ik maar zelden ziet, zeg dat je me super vindt, maar liegen mag

Nadere informatie

Doorlichten in dialoog

Doorlichten in dialoog Doorlichten in dialoog Infosessie buitengewoon basisonderwijs 24 november 2017 Belangrijk vooraf te weten Momenteel fase proefdoorlichtingen kleine wijzigingen nog mogelijk Regelgeving: Voorontwerp van

Nadere informatie

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen: HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies

Nadere informatie

Gemeentelijke Basisschool Haacht

Gemeentelijke Basisschool Haacht Zorg op onze school - Ieder kind is uniek! Onder zorgbreed werken verstaan we de zorg die iedere leerkracht besteedt om met kwaliteitsonderwijs optimale ontwikkelingskansen te bieden aan al onze leerlingen.

Nadere informatie

ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL

ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORGVISIE Ons pedagogisch project geeft richting aan ons onderwijs hier op school. Dit pedagogisch project is zuurstof voor onze zorgvisie. We vinden het belangrijk om een

Nadere informatie

Het traject start zoals een normaal traject met onthaal, vraagverheldering,

Het traject start zoals een normaal traject met onthaal, vraagverheldering, CLB-ACTIVITEITEN IFV VERSLAG/GEMOTIVEERD VERSLAG 1. Traject ifv (voorlopig) verslag/gemotiveerd verslag Het traject start zoals een normaal traject met onthaal, vraagverheldering, Onthaal Variërend volgens

Nadere informatie

Handelingsgericht werken 1

Handelingsgericht werken 1 Handelingsgericht werken 1 De schoolinterne zorgpraktijk bepaalt in sterke mate de context waarin de diagnostische protocollen gebruikt worden. De visie en methodiek van handelingsgericht werken (HGW)

Nadere informatie

Toelichting bij het decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (M-decreet) 1

Toelichting bij het decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (M-decreet) 1 Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2014-007 datum : 2014-01-16 gewijzigd : 2014-04-30 contact : Dienst Leerlingen en schoolorganisatie,

Nadere informatie

Basisinformatie maatschappelijke opdracht

Basisinformatie maatschappelijke opdracht Nastreven van leergebiedoverschrijdende eindtermen Een kader om met het schoolteam aan de slag te gaan Basisinformatie maatschappelijke opdracht In dit deel wordt het wettelijk kader geschetst dat voor

Nadere informatie

Optimale integratie van kinderen met een chronische aandoening op school: een gedeelde zorg

Optimale integratie van kinderen met een chronische aandoening op school: een gedeelde zorg Optimale integratie van kinderen met een chronische aandoening op school: een gedeelde zorg 1 E E N P R O J E C T V A N D E K U L E U V E N O N D E R S T E U N D D O O R D E S T I C H T I N G M A R I E

Nadere informatie

VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING OUDERS CLB. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Voor- en achternaam

VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING OUDERS CLB. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Voor- en achternaam VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Geboortedatum 19.04.2012 Geslacht Adres Vrouw OUDERS moeder vader Adres (indien anders dan adres leerling) Nvt. Tel / mail: Tel / mail:

Nadere informatie

Standpunt getuigschrift basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015)

Standpunt getuigschrift basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Standpunt getuigschrift basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering Inhoudsopgave 1. Situering 3 1.1. Noodzaak

Nadere informatie

Een leerling heeft niet langer een probleem, wel een oplossing Een eerste kennismaking voor CLB-medewerkers en leerlingenbegeleiders

Een leerling heeft niet langer een probleem, wel een oplossing Een eerste kennismaking voor CLB-medewerkers en leerlingenbegeleiders Het gemotiveerd verslag Een leerling heeft niet langer een probleem, wel een oplossing Een eerste kennismaking voor CLB-medewerkers en leerlingenbegeleiders Het gemotiveerd verslag 2 3 Een gemotiveerd

Nadere informatie

REDELIJKE AANPASSINGEN TIJDENS WERKPLEKLEREN Door de bril van de werkplekleerling en de werknemer. 19 juni 2019

REDELIJKE AANPASSINGEN TIJDENS WERKPLEKLEREN Door de bril van de werkplekleerling en de werknemer. 19 juni 2019 REDELIJKE AANPASSINGEN TIJDENS WERKPLEKLEREN Door de bril van de werkplekleerling en de werknemer 19 juni 2019 KWALITEITSVOL INCLUSIEF ONDERWIJS IN HET BELANG VAN HET KIND INTERNATIONALE VERDRAGEN Mensenrechten

Nadere informatie

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Onze school onderschrijft in zijn zorgvisie de principes van het handelingsgericht werken als uitgangspunt

Nadere informatie

Aanvullende documenten

Aanvullende documenten Aanvullende documenten Inleiding Scholen gaan op verschillende manieren met output om: van enkel verzamelen van gegevens tot het reflecteren over en het gebruiken van de outputresultaten. Binnen kwaliteitszorg

Nadere informatie

decreet leerlingenbegeleiding november 2018

decreet leerlingenbegeleiding november 2018 STAP VAN JE SCHOOLWERKING NAAR HET DECREET LEERLINGENBEGELEIDING EN TERUG Greet Vanhove, dienst Lerenden DOELEN EN VERLOOP Decreet leerlingenbegeleiding in notendop 4 begeleidingsdomeinen inhoudelijk concretiseren

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Lagere School voor Buitengewoon Onderwijs - Wonderwijs Brugge te SINT-KRUIS

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Lagere School voor Buitengewoon Onderwijs - Wonderwijs Brugge te SINT-KRUIS Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

20 oktober 2010 School of Education. Handelingsgericht. Samen Werken in BuSO

20 oktober 2010 School of Education. Handelingsgericht. Samen Werken in BuSO 1 Handelingsgericht Samen Werken in BuSO Om gelijke kansen te krijgen om zich naar hun mogelijkheden en talenten te ontplooien, hebben kinderen recht op ongelijke behandeling in opvoeding en onderwijs!

Nadere informatie

De algemene basiszorg

De algemene basiszorg Onze visie op zorg Op onze school streven we ernaar de eigenheid van elk kind een plaats te geven. Om tegemoet te komen aan de noden van elk kind omringen we hen met een brede zorg. De rode draad binnen

Nadere informatie

1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren

1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren Nu beslissen De motieven om te starten met leerlingenparticipatie kunnen zeer uiteenlopend zijn, alsook de wijze waarop je dit in de klas of de school invoert. Ondanks de bereidheid, de openheid en de

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool Rinkrank te Kalmthout

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool Rinkrank te Kalmthout Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Doelen REDELIJKE AANPASSINGEN & GETUIGSCHRIFT BAO. Redelijke aanpassingen evalueren finaliteit basisonderwijs. november 2017

Doelen REDELIJKE AANPASSINGEN & GETUIGSCHRIFT BAO. Redelijke aanpassingen evalueren finaliteit basisonderwijs. november 2017 Redelijke aanpassingen finaliteit basisonderwijs Greet Vanhove Dienst Lerenden Doelen Uitklaren terminologie RA, GC, IAC Finaliteit: getuigschrift basisonderwijs getuigschrift bereikte doelen Breed vanuit

Nadere informatie

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015)

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering, probleemstelling en uitgangspunten

Nadere informatie

Visietekst en stappenplan M decreet VCLB De Wissel-Antwerpen

Visietekst en stappenplan M decreet VCLB De Wissel-Antwerpen VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be Campus Centrum Hallershofstraat 7 2100 Deurne Tel. (03) 285 34 50 Fax (03) 285 34 51 Campus Noord Markt 3 2180

Nadere informatie

4/5/2012. Continuüm in zorg

4/5/2012. Continuüm in zorg Continuüm in zorg Studiedag Leerrijk Saar Callens 20 april 2012 De visie en methodiek van handelingsgericht werken (HGW) kan de school helpen om haar interne werking te optimaliseren. De school structureert

Nadere informatie

De samenhang tussen de verschillende planinstrumenten binnen gewoon basisonderwijs. Een praktijkvoorbeeld

De samenhang tussen de verschillende planinstrumenten binnen gewoon basisonderwijs. Een praktijkvoorbeeld De samenhang tussen de verschillende planinstrumenten binnen gewoon basisonderwijs Een praktijkvoorbeeld Meerwaarde van planmatig werken We denken na over onze werking We stemmen ons onderwijs af op de

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, BESLUIT:

DE VLAAMSE REGERING, BESLUIT: Voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van bepaalde personeelsleden van het Gemeenschapsonderwijs, het decreet van 27 maart 1991 betreffende

Nadere informatie

Ambulante begeleidingsdienst ZigZag

Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Gestichtstraat 4 9000 Gent 09/2401325 Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Binnen ambulante begeleidingsdienst ZigZag onderscheiden wij twee types van ondersteuning in

Nadere informatie

Onze visie op zorg. Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg.

Onze visie op zorg. Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg. Onze visie op zorg Vanuit ons pedagogisch project hebben wij de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van elk kind. We bekommeren ons om elk kind vanuit zijn talenten en mogelijkheden

Nadere informatie

Handelingsgericht diagnosticeren 1

Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs Ter Bank. Tervuursesteenweg 295 te 3001 Herverlee

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs Ter Bank. Tervuursesteenweg 295 te 3001 Herverlee Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Provinciaal Instituut voor Secundair Onderwijs

Provinciaal Instituut voor Secundair Onderwijs Provinciaal Instituut voor Secundair Onderwijs ZORGVISIE Aan de basis van onze visie op zorg en de manier waarop we leerlingbegeleiding willen realiseren, liggen de grondbeginselen van ons pedagogisch

Nadere informatie

2 Situering van beleidsvoerend vermogen binnen het referentiekader en instrumentarium van de doorlichting

2 Situering van beleidsvoerend vermogen binnen het referentiekader en instrumentarium van de doorlichting B ELEIDSVOEREND VERMOGEN ALS CRITERIUM BIJ EEN DOORLICHTING 1 Inleiding De beleidskracht van scholen en centra zal vanaf het schooljaar 2008-2009 een belangrijke rol spelen als criterium voor de kwaliteit

Nadere informatie

Zorgbeleid. 1. Visie van de scholengemeenschap

Zorgbeleid. 1. Visie van de scholengemeenschap Zorgbeleid 1. Visie van de scholengemeenschap Als scholengemeenschap willen wij aan elk kind gelijke kansen bieden op kwaliteitsvol onderwijs. Dit is het uitgangspunt van onze schoolorganisatie. Elk kind

Nadere informatie

GES. GEM. VRIJE BULO-SCHOOL GON-BEGELEIDING. GON TYPE 9 (autisme) GON BASISAANBOD

GES. GEM. VRIJE BULO-SCHOOL GON-BEGELEIDING. GON TYPE 9 (autisme) GON BASISAANBOD GES. GEM. VRIJE BULO-SCHOOL GON-BEGELEIDING VANUIT GON TYPE 9 (autisme) GON BASISAANBOD Vrij Buitengewoon Katholiek Lager Onderwijs Blijdhove Menen - Guido gezellelaan 106 8930 Menen - 056/51.31.91 - administratie@buloblijdhove.be

Nadere informatie

M-decreet. Decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. 16 mei 2018

M-decreet. Decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. 16 mei 2018 M-decreet Decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 16 mei 2018 Gebruikte afkortingen GOK : Gelijke Onderwijs Kansen GON: Geïntegreerd onderwijs IAC : Individueel

Nadere informatie

VR DOC.0654/1BIS

VR DOC.0654/1BIS VR 2018 2206 DOC.0654/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het artikel 5, 8, 11 en 13 en de bijlagen

Nadere informatie

ALGEMENE PRINCIPES VAN HET NIEUWE ONDERSTEUNINGSMODEL IN BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS

ALGEMENE PRINCIPES VAN HET NIEUWE ONDERSTEUNINGSMODEL IN BASIS- EN SECUNDAIR ONDERWIJS INFORMATIE VAN HET KABINET ONDERWIJS JUNI 2017 Een nieuw ondersteuningsmodel voor kinderen en jongeren met specifieke onderwijsbehoeften in basis- en secundair onderwijs, en voor studenten met een functiebeperking

Nadere informatie

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken

Nadere informatie

ZORGBELEID. De zorgcoördinator wordt steeds gesteund en bijgestaan door het zorgteam.

ZORGBELEID. De zorgcoördinator wordt steeds gesteund en bijgestaan door het zorgteam. ZORGBELEID Dit document is een samenvatting van alle zorginitiatieven die op schoolniveau genomen worden om kinderen die extra aandacht vragen, om welke reden ook, met de beste zorgen te omringen. Het

Nadere informatie

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs 1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een

Nadere informatie

Basiscompetenties, opleidingsspecifieke accenten en attitudes KdG

Basiscompetenties, opleidingsspecifieke accenten en attitudes KdG Basiscompetenties, opleidingsspecifieke accenten en attitudes KdG DLR 1 BaCo 1 De Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs begeleidt kleuters in complexe school- en klascontexten bij hun leer- en ontwikkelingsproces.

Nadere informatie

M decreet. Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be

M decreet. Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be M decreet Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be Schooljaar 2015 2016 Els Stroobant zorgcoördinator gbs De Windwijzer Laarne - Kalken Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen

Nadere informatie

OPVOEDINGSPROJECT DE LINDE

OPVOEDINGSPROJECT DE LINDE OPVOEDINGSPROJECT DE LINDE DOELSTELLING De Linde is een school voor buitengewoon lager onderwijs. Onze doelstelling kadert volledig binnen de algemene doelstelling van de Vlaamse Overheid met betrekking

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van School met de Bijbel Mijn Oogappel te MARKE

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van School met de Bijbel Mijn Oogappel te MARKE Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool te Jette

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool te Jette Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool Ter Elzen Wijtschate te WIJTSCHATE

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool Ter Elzen Wijtschate te WIJTSCHATE Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Handelingsgericht diagnosticeren 1

Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten

Nadere informatie

Kinderen met een handicap op de schoolbanken

Kinderen met een handicap op de schoolbanken Kinderen met een handicap op de schoolbanken Ouders van een kind met een handicap moeten vaak een moeilijke weg bewandelen met veel hindernissen en omwegen om voor hun kind de geschikte onderwijsvorm of

Nadere informatie

Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling

Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling Opdracht bij stappenplan kwaliteitsontwikkeling Rubriek: De school stimuleert de ontwikkeling van alle lerenden Deelrubriek: De lerende begeleiden Kwaliteitsverwachting B2 Het schoolteam biedt de begeleiding

Nadere informatie

Een school onderweg. Situatie OLV Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht doet er toe! VVKSO 1

Een school onderweg. Situatie OLV Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht doet er toe! VVKSO 1 Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht 2013-02-20 Ann Osselaer pedagogisch directeur basisschool OLV Greet Vanhove pedagogisch begeleider VVKBaO ZORG: ELKE LEERKRACHT DOET ER TOE Een school onderweg

Nadere informatie

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Feiten New York 13 december 2006 Verdrag + Optioneel Protocol (rechtsbescherming)

Nadere informatie